1

Uzun İletim Hatları ve Hiperbolik Çözümler

Semboller:

250 km den büyük iletim hatlarının kesin çözümü ve hesaplamaların tamamen doğru
yapılabilmesi için hat sabitlerinin gerçekte olduğu gibi hat boyunca üniform dağılmış olduğu
düşünülmelidir.
Üç fazlı bir hattın tek faz ve nötr bağlantısı yukarıda görülmektedir. Hattın çözümü
için empedans ve admitansın eşit dağılmış olduğu düşünüldüğünden toplu parametreler
gösterilmemiştir.
Diferansiyel eşitlikleri yazabilmek için hat üzerinde sonsuz küçük bir eleman
düşünelim ve bu elemanın başlangıç ve son noktalarında akım ve gerilimdeki değişmeleri
hesaplayalım. Seçtiğimiz sonsuz küçük eleman hat sonundan x mesafede olsun. Sonsuz küçük
elemanın uzunluğu da dx olarak kabul edelim.
Buradan,
z·dx : Hattın elemanter uzunluğunun seri empedansı
y·dx : Hattın elemanter uzunluğunun şönt admitansı
olur.
Elemanın yüke doğru olan ucunda gerilim V’dir ve kompleks gösterilmiştir. V’ nin
değeri hat boyunca değişir. Elemanın genaratöre doğru olan ucunda gerilim V+dv’dir. Hat
üzerindeki elemanter uzunlukta artan gerilim x’in artış yönünde dv’dir. Dolayısıyla elemanın
genaratöre doğru olana ucunda gerilim , yük ucundaki gerilim artı dv olacaktır.
2
3
4
5
6
7
8
9

Problem –ÖDEV…

Uzunluğu L=200 km, seri reaktansı x=j0,25 (ohm/km), şönt admitansı y= j10-6(1/ohmkm)
olan bir iletim hattının hat sonundan Cos =1güç faktörü ile Sr=120 MVA güç çekilmektedir.
Hat sonu gerilimi Ur = 380 KV (faz arası) olan bu hattın
10
11

SORU: 400 km uzunluğundaki bir iletim hattının empedansı z = 0,1+j0,5 Ω/km ,

y=j3,2.10-6 S/km olarak veriliyor. Hat sonunda U2 = 215 kV altında güç katsayısı 1 olan 150
MVA lik bir güç çekilmektedir. Hat başına ilişkin akım ve gerilim değerlerini ABCD
katsayıları ve hiperbolik fonksiyonlar yardımıyla bulunuz.

Hiperbolik fonksiyonlarla çözüm:

1
A  D  cosh ZY B  Z c sinh ZY C  sinh ZY
Zc
Bu yoldan gitmek için Zc ve k=γɭ değerlerine ihtiyacımız vardır. Bunlar aşağıdaki şekilde
hesaplanır.
Z 20478,69
ZC    399,217  5,655
Y 1,28  10 3 90
k  Z  Y  20478,69  1,28  10 3 90  0,510984,345
k  0,0503  j0,5084  ɭ  j ɭ
3,14 180
0,5084 x
x   ɭ 29,14 bulunur.
e xɭ   e  xɭ  
A  D  cosh Z  Y 
2
e 0 , 0503
29,14  e  0 , 0503
 29,14

2
 0,871,6
ɭ ɭ
12

e x   e  x () e 0, 050329,14  e 0,0503(29,14)

sinh ZY  
2 2
sinh Z  Y  0,4985
B  Z C  sinh Z  Y  399,217(5,655)  0,4985
B  195,679,315
1 1
C sinh Z  Y   0,4985
ZC 399,217(5,655)
1
C  1,225.10 3 90,5

13
14
15