34 Bai Giang Cong Nghe Gia Cong Sau in 4981

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
*******************
BÀI GIẢNG
CÔNG NGHỆ GIA CÔNG SAU IN

(Giáo trình dùng cho sinh viên ngành Công Nghệ In)
Lưu hành nội bộ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

12/2015
MỤC LỤC

CHƯƠNG 1: TỔNG QUÁT .............................................................................................1
I. TỔNG QUÁT ..........................................................................................................1
I.1 Vai trò vị trí của công nghệ gia công trong ngành in ......................................1
I.1.1 Giới thiệu ..................................................................................................................1
I.1.2 Vai trò, vị trí .............................................................................................................2
I.1.3 Phân loại phương pháp gia công sau in ..............................................................3
I.2 Những điều cần lưu ý khi gia công sau in ........................................................4
I.2.1 Chọn quy trình công nghệ gia công sau in .........................................................4
I.2.2 Sản xuất và kiểm tra mẫu thử trước khi gia công sau in ..................................5
I.2.3 Kiểm tra và đánh giá chất lượng tờ in trước khi gia công ................................5
I.2.4 Vấn đề định vị trong quá trình gia công sau in (Tay kê, cạnh chuẩn, góc
chuẩn, …) .............................................................................................................................6
I.2.5 Điều độ sản xuất trong qúa trình gia công sau in ..............................................6
I.3 Xu hướng phát triển của công nghệ gia công sau in .......................................6
II. CÁC NHÓM SẢN PHẨM IN VÀ QUY TRÌNH THÀNH PHẨM ...............7
II.1 Các dạng sản phẩm của công đoạn sau in .........................................................7
II.1.1 Các dạng sản phẩm của quá trính đóng xén .......................................................7
II1.2 Các dạng sản phẩm bao bì .....................................................................................8
II.1.3 Các dạng sản phẩm sản xuất từ giấy khác ..........................................................8
II.2 Nhóm sản phẩm đóng xén đặc trưng là sách báo ............................................8
II.2.1 Đặc điểm chung sách ..............................................................................................8
II.2.2 Phân loại ...................................................................................................................9
II.2.3 Quy trình đóng sách cho các dạng sách cơ bản ..................................................11
II.3 Nhóm bao bì nhãn hàng .......................................................................................13
II.3.1 Đặc điểm chung .......................................................................................................13
II.3.2 Bao bì có thể được phân loại theo nhiều cách sau: ............................................15
II.3.3 Cấu tạo của từng loại bao bì, nhãn hàng và các thong số kỹ thuật đặc
trưng ....................................................................................................................................16
II.3.4 Quy trình thành phẩm các dạng bao bì, nhãn hàng ..........................................25

CHƯƠNG 2: CÁC CÔNG NGHỆ GIA CÔNG THÀNH PHẨM .............................29
I. CÔNG NGHỆ GIA CÔNG BỀ MẶT ẤN PHẨM ............................................29
I.1 Giới thiệu chung ....................................................................................................29
I.1.1 Mục đích ý nghĩa của việc gia công bề mặt ấn phẩm ........................................29
I.1.2 Các phương pháp gia công bề mặt ấn phẩm ......................................................29
I.2 Các phương pháp tráng phủ bề mặt ...................................................................30
I.2.1 Tráng phủ verni .......................................................................................................30
I.2.2 Dán ghép màng .......................................................................................................40
I.3 Ép nhũ ......................................................................................................................54
I.3.1 Ép nhũ nóng .............................................................................................................54
I.3.2 Ép nhũ lạnh ..............................................................................................................63
I.4 Các phương pháp cơ học .......................................................................................67
I.4.1 Ép chìm nổi ..............................................................................................................67
I.4.2 Làm bong tạo vân nhám ........................................................................................70
II. Cắt .............................................................................................................................70
II.1 Các đặc điểm của công đoạn ................................................................................70
II.1.1 Đặc điểm ...................................................................................................................70
II.1.2 Các nguyên vật liệu, bán thành phẩm đầu vào và ra của vật liệu ...................71
II.1.3 Các nguyên lý cắt ....................................................................................................73
II.2 Cắt trên máy dao một mặt ....................................................................................73
II.2.1 Cấu tạo ......................................................................................................................73
II.2.2 Ứng dụng .................................................................................................................74
II.2.3 Nguyên lý hoạt động ..............................................................................................74
II.2.4 Quy trình cắt ............................................................................................................74
II.2.5 Các nguyên tắc xác định chương trình cắt ..........................................................75
II.2.6 Các tiêu chuẩn kỹ thuật .........................................................................................77
II.2.7 Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công đoạn cắt .......................................77
II.2.8 Giới thiệu một số dây chuyền cắt .........................................................................79
II.3 Cắt cuồn ...................................................................................................................84
II.3.1 Ứng dụng .................................................................................................................84
II.3.2 Xả dọc cuộn ..............................................................................................................84
II.3.3 Xả ngang cuộn giấy ................................................................................................85
III Bế ...............................................................................................................................87
III.1 Giới thiệu .................................................................................................................87
III.2 Các nguyên lý bế và ứng dụng của từng nguyên lý bế ..................................87
III.3 Bế phẳng từng tờ ....................................................................................................89
III.4 Bế cuộn – Máy bế trục xoay ..................................................................................97
III.5 Bế từng xấp ..............................................................................................................99
IV. Gấp ............................................................................................................................100
IV.1 Các đặc điểm chung của công đoạn ....................................................................100
IV.1.1 Đặc điểm ...................................................................................................................100
IV.1.2 Nguyên liệu bán thành phẩm đầu vào và ra của công đoạn gấp ....................101
IV.2 Các nguyên lý tạo vạch gấp và ứng dụng của từng nguyeenlys trong gia
công thành phẩm ................................................................................................................101
IV.2.1 Nguyên lý gấp dao .................................................................................................101
IV.2.2 Nguyên lý gấp dao .................................................................................................103
IV.2.3 Gấp phễu ..................................................................................................................104
IV.2.4 Gấp sử dụng trục kẹp .............................................................................................105
IV.2.5 Gấp trống .................................................................................................................107
IV.2.6 Gấp dây băng ...........................................................................................................108
IV.3 Máy gấp tờ rời .........................................................................................................109
IV.3.1 Cấu tạo ......................................................................................................................109
IV.3.2 Quy trình vận hành ................................................................................................114
IV.3.3 Giới thiệu các dạng máy gấp .................................................................................115
IV.4 Gấp cuộn ..................................................................................................................117
IV.4.1 Thiết bị gấp cuộn trên máy offset cuộn ...............................................................117
IV.4.2 Thiết bị gấp cuộn trên máy in ống đồng dành cho XB phẩm ...........................121

CHƯƠNG 3: KỸ THUẬT ĐÓNG SÁCH VÀ CÁC VĂN HÓA PHẨM ..................123
I. Các khái niệm chung về quá trình đóng sách ..................................................123
I.1 Các thuật ngữ sử dụng trong quá trình đóng sách ............................................123
I.2 Cách thính số tờ in, tay sách, tờ gấp của một cuốn sách ...................................124
II. Chuẩn bị trước khi gia công ................................................................................126
II.1 Nhận đếm soạn tờ in ..............................................................................................126
II.2 Các yêu cầu kỹ thuật đối với tờ in trước khi gia công đóng sách và các
phương pháp kiểm tra .......................................................................................................126
III. Cắt giấy.....................................................................................................................127
III.1 Vỗ giấy ......................................................................................................................127
III.2 Cắt tơ in đóng sách .................................................................................................127
III.3 Cắt tờ in thành tờ gấp, mối liên hệ với việc bố trí tờ in .....................................128
III.4 Cắt các phụ trang, mối liên hệ với việc bố trí tờ in ............................................128
IV. Gấp tay sách ............................................................................................................128
IV.1 Định nghĩa ................................................................................................................128
IV.2 Chọn tay sách cơ bản cho một cuốn sách bao gồm các yếu tố sau ..................128
IV.3 Công đoạn gấp có thể thực hiện thủ công hoặc bằng máy theo các phương
án gấp khác nhau ................................................................................................................128
IV.4 Các phương pháp dùng để bố trí trang ...............................................................129
V. Hoàn chỉnh các tay sách phức tạp .......................................................................131
V.1 Các dạng công việc hoàn chỉnh tay sách .............................................................131
V.2 Dán tờ gác ................................................................................................................131
V.3 Dán các ảnh minh họa ............................................................................................132
V.4 Dán biểu đồ, bản đồ ................................................................................................134
V.5 Lồng các tay gấp lẻ ..................................................................................................136
VI. Bắt cuốn ....................................................................................................................136
VI.1 Ý nghĩa ......................................................................................................................136
VI.2 Các phương pháp bắt cuốn ...................................................................................137
VI.3 Bắt cuốn kẹp .............................................................................................................138
VI.4 Bắt cuốn bằng máy ..................................................................................................139
VII. Liên kết ruột sách ...................................................................................................142
VII.1 Đặc điểm công đoạn liên kết ruột sách ................................................................142
VII.2 Khâu chỉ ruột sách ..................................................................................................145
VII.3 Cà gáy dán keo ........................................................................................................148
VII.4 Khâu chỉ nhiệt ..........................................................................................................154
VIII. Hoàn thiện ruột sách .............................................................................................157

CHƯƠNG IV: THÀNH PHẨM HỘP GẤP ...................................................................173
I. Hộp carton và vòng đời của hộp carton .............................................................173
II. Thiết kế hộp carton ................................................................................................173
II.1 Lựa chọn dạng hộp .................................................................................................173
II.2 Xác định kích thước hộp ........................................................................................174
II.3 Thiết kế đồ họa ........................................................................................................175
II.4 Lựa chọn vật liệu .....................................................................................................175
III. Tò in trước khi thành phẩm hộp .........................................................................179
IV. Các phương pháp gia công bề mặt thường sử dụng trong sản xuất hộp
carton ....................................................................................................................................179
V. Cấn bế hộp ...............................................................................................................179
V.1 Nguyên lý cấn bế hộp .............................................................................................179
V.2 Khuôn bế và khuôn đỡ ...........................................................................................179
V.3 Quy trình bế .............................................................................................................188
VI. Gia công cửa sổ hộp ...............................................................................................193
VI.1 Dạng cửa sổ hộp không được che kín ..................................................................193
VI.2 Dạng cửa sổ hộp được che kín bởi một lớp màng .............................................193
VII. Dán hộp ...................................................................................................................193
VII.1 Dán hộp thủ công ....................................................................................................193
VII.2 Dán hộp trên thiết bị ...............................................................................................196

CHƯƠNG 5: KỸ THUẬT THÀNH PHẨM BAO BÌ MỀM ........................................203
I. Nguyên liệu thường sủ dụng trong sản xuất bao bì mềm – Các đặc tính
quan trọng ...........................................................................................................................203
I.1 Các đặc tính quan trọng của nguyên liệu ............................................................203
I.2 Các nguyeenlieeuj thong dụng – Tính chất – Công dụng .................................205
II. Các phương pháp in thường sử dụng trong sản xuất bao bì mềm ...............205
III. Màng ghép và các phương pháp ghép màng ....................................................206
III.1 Màng phức hợp .......................................................................................................206
III.2 Các phương pháp tạo màng phức hợp ................................................................207
III.2.1 Giới thiệu chung các phương pháp ghép màng .................................................207
III.2.2 Phương pháp ghép ướt ..........................................................................................207
III.2.3 Phương pháp ghép khô ..........................................................................................208
III.2.4 Phương pháp tráng ghép đùn ...............................................................................211
III.2.5 So sánh ưu nhược điểm của các phương pháp ghép .........................................215
CHƯƠNG 6: SẢN XUẤT THÙNG CARTON DỢN SÓNG .....................................217
I. Giới thiệu các thuật ngữ .......................................................................................217
II. Quy trình sản xuất thùng carton dợn song .......................................................221
II.1 Thiết kế cấu trúc carton dợn sóng .......................................................................221
II.1.1 Thùng carton dợn song và dòng đời ....................................................................221
II.1.2 Thiết kế cấu trúc thùng carton ..............................................................................223
II.2 Quy trình sản xuất tấm carton .............................................................................225
II.2.1 Vật liệu ......................................................................................................................225
II.2.2 Quy trình sản xuất ..................................................................................................225
II.3 Quy trình sản xuất carton dợn sóng ...................................................................228
II.3.1 Quy trình sản xuất thùng carton có in và không in ...........................................229
II.3.2 Quy trình sản xuất thùng carton bồi ....................................................................232
GIAÙO TRÌNH COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG SAU IN
Chöông 1: TOÅNG QUAÙT

I TOÅNG QUAÙT
I.1. Vai troø, vò trí cuûa coâng ngheä gia coâng sau in trong ngaønh In
I.1.1. Giôùi thieäu
Quaù trình gia coâng sau in laø taäp hôïp taát caû caùc coâng ñoaïn gia coâng bieán ñoåi töø sau khi
in saûn löôïng (coù theå daïng tôø rôøi hoaëc daïng cuoän) thaønh saûn phaåm in hoaøn chænh (hình
1.1)
Coâng ñoaïn gia coâng sau in chính laø coâng ñoaïn ñònh hình daïng cho saûn phaåm in, cho
pheùp saûn phaåm in thöïc hieän troïn veïn caùc chöùc naêng cuûa mình:
§ Ngoaøi chöùc naêng chính cuûa saûn phaåm in laø chöùc naêng truyeàn ñaït thoâng tin (chöùc naêng
naøy coù ñöôïc sau coâng ñoaïn in), caùc saûn phaåm in tuøy theo töøng daïng saûn phaåm caàn coù
caùc chöùc naêng khaùc nhö: chöùc naêng chöùa ñöïng, chöùc naêng baûo veä saûn phaåm beân trong
cuûa caùc daïng bao bì; cung caáp thoâng tin theo trình töï nhaát ñònh ôû saùch, taïp chí ….vv.
Chæ sau khi hoaøn taát coâng ñoaïn gia coâng sau in, saûn phaåm in môùi coù theå nhaän ñöôïc
hình daïng cuoái cuøng cuûa noù, nhôø ñoù môùi coù theå thöïc hieän ñaày ñuû caùc chöùc naêng theo
yeâu caàu.
§ Chính moái lieân quan maät thieát giöõa coâng ñoaïn sau in vaø caùc chöùc naêng cuûa saûn phaåm
in, maø ñoä phöùc taïp vaø soá löôïng caùc coâng ñoaïn trong quaù trình gia coâng sau in cuûa moät
saûn phaåm in phuï thuoäc vaøo muïc ñích söû duïng, loaïi hình vaø hình daïng cuûa saûn phaåm,
ngöôïc laïi chaát löôïng gia coâng cuûa coâng ñoaïn gia coâng sau in aûnh höôûng raát lôùn ñeán
hieäu quaû söû duïng vaø tính naêng cuûa saûn phaåm in.
Hình I. 1 Vai troø vò trí cuûa coäng ñoaïn Thaønh phaåm (sau In) trong
chu trình saûn xuaát In
Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 1

I.1.2. Vai troø vò trí

Toaøn boä quaù trình saûn xuaát saûn phaåm in chia laøm 3 giai ñoaïn: cheá taïo khuoân in (cheá
baûn); in; thaønh phaåm (Sau In).
Coâng ñoaïn gia coâng sau in laø coâng ñoaïn cuoái cuøng trong daây chuyeàn saûn xuaát In vaø
coù quan heä heát söùc maät thieát vôùi quaù trình thieát keá saûn phaåm In,choïn vaät lieäu in,
cheá baûn in vaø quaù trình in:
§ Vieäc thieát keá saûn phaåm In ñaëc bieät laø thieát keá caáu truùc quyeát ñònh caùch thöùc gia
coâng sau In cho moät saûn phaåm In.Ví duï vôùi cuøng moät noäi dung nhöng khi caùch thöùc
ñoùng saùch khaùc nhau (bìa cöùng thay cho bìa meàm hoaëc ñoùng saùch daïng ñoùng ghim
thay cho khaâu chæ), thì quaù trình gia coâng sau in cho hai cuoán saùch coù cuøng noäi dung
naøy ñaõ hoaøn toaøn khaùc nhau.Vôùi moät ví duï khaùc hai hoäp coù cuøng noäi dung in nhöng
neáu moät hoäp coù hình daùng phöùc taïp, coù cöûa soå,beà maët caùn maøng thì phaàn gia coâng sau
in seõ phöùc taïp hôn khi hoäp ñoù coù hình daïng ñôn giaûn, khoâng coù cöûa soå, khoâng caùn
maøng.
§ Thoâng thöôøng khi löïa choïn vaät lieäu cho saûn phaåm in, ngoaøi tính chaát deã in,vaät lieäu
in coøn phaûi ñaùp öùng caùc yeâu caàu khaùc veà khaû naêng chòu löïc, ñoä beàn khi va ñaäp, coï saùt,
khaû naêng choáng thaám nöôùc… tuy nhieân moät loaïi vaät lieäu thöôøng khoâng ñaùp öùng ñöôïc
taát caû caùc yeâu caàu treân,maø ñieàu naøy chæ ñaït ñöôïc khi vaät lieäu in ñöôïc gia coâng traùng
phuû(coating) hoaëc gheùp daùn (laminating), noùi moät caùch khaùc tuøy thuoäc vaøo yeâu caàu
cuûa saûn phaåm in caàn phaûi löïa choïn vaät lieäu in vaø caùc phöông phaùp gia coâng beà maët
töông öùng.Moät yeáu toá khaùc khi löïa choïn vaät lieäu phaûi chuù yù ñeán khaû naêng gia coâng
thaønh phaåm treân vaät lieäu: nhö khaû naêng chòu gaáp, caán cuûa vaät lieäu, khaû naêng thaám
keo khi daùn gheùp, giôùi haïn chòu caét cuûa vaät lieäu….
§ Caùch thöùc gia coâng sau in nhieàu khi quyeát ñònh caùch thöùc bình baûn,vaø caùch ñònh vò
hình aûnh treân tôø in vaø caû caùch thöùc in. Ví duï khi saùch ñöôïc khaâu chæ treân maùy
khaâu chæ töï ñoäng thay vì khaâu treân maùy khaâu chæ baùn töï ñoäng, thì khi bình baûn cho tôø
in saùch caàn phaûi chuù yù chöøa moâi meø cho tay saùch.Moät ví duï khaùc laø töông öùng vôùi
vieäc löïa choïn caùch thöùc gaáp khaùc nhau cho tay saùch, thì vieäc bình vò trí caùc trang saùch
treân tôø in; vieäc löïa choïn caùch thöùc in trôû (töï trôû;A-B; hay trôû nhíp) cuõng phaûi thay ñoåi
phuø hôïp theo….vv
§ Chaát löôïng gia coâng sau in phuï thuoäc raát lôùn vaøo chaát löôïng cheá baûn vaø in ñaëc bieät laø
vieäc ñònh vò.
Chaát löôïng saûn phaåm sau cuøng phuï thuoäc raát lôùn vaøo chaát löôïng gia coâng sau in
§ Khaâu thaønh phaåm laø khaâu ñònh hình daïng, kích thöôùc saûn phaåm maø nhöõng sai hoûng veà
hình daïng saûn phaåm raát deã nhaän bieát, chính vì vaäy caùc loãi sai hoûng ôû khaâu naøy thöôøng
daãn tôùi vieäc phaûi loaïi boû saûn phaåm.
§ Khaâu thaønh phaåm laø khaâu sau cuøng neân nhöõng hö hoûng ôû khaâu naøy gaây laõng phí raát
lôùn veà maët kinh teá, khi saûn phaåm ôû khaâu naøy bò loaïi boû ñoàng nghóa vôùi vieäc ñaùnh maát
toaøn boä chi phí cho saûn phaåm.

I.1.3. Phaân loaïi phöông phaùp gia coâng sau in

Caùc phöông phaùp gia coâng sau in coù theå ñöôïc phaân thaønh nhoùm theo giai ñoaïn gia
coâng bao goàm: Nhoùm caùc phöông phaùp gia coâng beà maët tôø in vaø nhoùm caùc phöông
phaùp ñònh hình aán phaåm.
§ Caùc phöông phaùp gia coâng beà maët saûn phaåm bao goàm caùc phöông phaùp xöû lyù vaø trang
trí beà maët aán phaåm. Coù raát nhieàu phöông phaùp gia coâng beà maët tôø in khaùc nhau:
Ø Traùng phuû(Coating): Traùng phuû Varnish goác daàu; Traùng phuû varnish goác nöôùc;
Traùng phuû varnish UV…..
Ø Daùn gheùp maøng (Laminating)
Ø Söû duïng löïc cô hoïc bieán ñoåi caáu truùc: Eùp nhuõ, daäp chìm,daäp noåi, caùn gaân.
§ Caùc phöông phaùp ñònh hình aán phaåm raát ña daïng,tuøy thuoäc vaøo muïc ñích söû duïng, loaïi
hình vaø hình daïng aán phaåm maø saûn phaåm in coù nhöõng phöông phaùp ñònh hình khaùc
nhau:
Ø Saùch baùo: söû duïng caùc phöông phaùp ñoùng xeùn nhö caét, gaáp, baét cuoán, khaâu chæ,
ñoùng ghim,daùn keo,gheùp bìa, vaøo bìa…vv
Ø Caùc saûn phaåm in thöông maïi:Söûû duïng caùc phöông phaùp ñoùng xeùn
Ø Caét hoaëc caán beá khi gia coâng caùc daïng côø treo, tôø böôùm quaûng caùo…
Ø Bao bì hoäp giaáy: Caán beá, daùn gheùp hoäp
Ø Bao bì nhöïa: Gheùp maøng, chia cuoän, gaáp tuùi, haøn daùn tuùi
Ø Nhaõn haøng : Caét, beá
Moät caùch phaân loaïi khaùc laø phaân caùc phöông phaùp gia coâng sau in thaønh caùc nhoùm
theo muïc ñích cuûa phöông phaùp gia coâng
§ Caùc phöông phaùp chia caét: Caét cuoän, caét tôø rôøi treân maùy dao caét moät maët,beá tôø in, ñuïc
loã, baám vaïch
§ Caùc phöông phaùp gaáp: gaáp tôø in tôø rôøi, gaáp cuoän,gaáp hoäp, gaáp xeáp tuí
§ Caùc phöông phaùp eùp, daäp: daäp chìm noåi, eùp nhuõ noùng, caùn gaân, caán vaïch
§ Caùc phöông phaùp phuû beà maët: daùn gheùp maøng, traùng phuû
§ Caùc phöông phaùp taäp hôïp: baét caùc tay saùch thaønh cuoán,baét cuoán lòch, baét lieân veù soá,
baét lieân hoùa ñôn…
§ Caùc phöông phaùp lieân keát: khaâu chæ,ñoùng ghim, daùn bìa, caùc daïng ñoùng loø xo hoaëc
kim loaïi khaùc,daùn hoäp,haøn daùn tuùi nhöïa.
§ Caùc phöông phaùp gheùp boài: laøm taám cacton dôïn soùng, gheùp bìa cöùng, laøm bìa lòch.

§ Do quaù trình gia coâng sau in cho moät saûn phaåm coù raát nhieàu coâng vieäc neân ngöôøi ta
thöôøng hay keát hôïp hai hay nhieàu coâng vieäc coù moái lieân quan theo coâng ñoaïn gia
coâng laïi taïi moät vò trí laøm vieäc hoaëc treân cuøng thieát bò ví duï :
§ Caán, beá, baám vaïch treân maùy beá khi ñònh hình cho hoäp giaáy; baám vaïch vaø gaáp treân
maùy gaáp cho gaáp tay saùch;
§ Caán vaïch vaø vaøo bìa saùch treân thieát bò vaøo bìa saùch;
§ Caø gaùy saùch vaø vaøo bìa treân thieát bò caø gaùy daùn keo;
§ Gaáp vaø daùn hoäp treân maùy gaáp daùn hoäp cho caùc daïng hoäp giaáy.
Nhöng coù nhöõng coâng ñoaïn gia coâng coù theå söû duïng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau ñeå
thöïc hieän, luùc naøy moãi phöông phaùp gia coâng laïi coù theå gia coâng ôû vò trí laøm vieäc khaùc
nhau hoaëc treân thieát bò khaùc nhau, nhö: coâng ñoaïn lieân keát ruoät saùch tuøy theo töøng loaïi
saùch coù theå ñöôïc caø gaùy daùn keo, khaâu chæ hoaëc ñoùng ghim moãi phöông phaùp naøy gia
coâng ôû caùc maùy khaùc nhau …
Maët khaùc nhaèm giaûm caùc khaâu löu tröõ trung gian, taêng naêng suaát trong quaù trình gia
coâng sau in ngöôøi ta söû duïng raát nhieàu daây chuyeàn lieân hôïp nhö: caùc daây chuyeàn ñoùng
saùch daïng ñoùng ghim loàng (baét cuoán, ñoùng ghim, xeùn ba maët); daây chuyeàn ñoùng saùch
khoâng khaâu(baét cuoán keïp, caø gaùy, vaøo bìa, xeùn ba maët); daây chuyeàn caét vaø beá nhaõn;
daây chuyeàn caán,beá vaø xeù riaø cho hoäp giaáy.
Moät hình thöùc khaùc cuûa caùc daây chuyeàn saûn xuaát laø caùc coâng ñoaïn gia coâng sau in ñöôïc
tích hôïp treân maùy in nhö:treân daây chuyeàn in nhaõn khoå nhoû vôùi caùc coâng ñoaïn traùng
phuû,gheùp maøng, eùp nhuõ,daäp chìm noåi, beá nhaõn ñöôïc gheùp sau caùc ñôn vò in; caùc coâng
ñoaïn traùng phuû, ñoùng soá nhaûy thöôøng ñöôïc gheùp sau ñôn vò in ôû moät soá daïng maùy in
offset tôø rôøi; caét vaø gaáp treân maùy in cuoän.…
Ñeå moâ taû quaù trình saûn xuaát sau in theo trình töï coâng vieäc,ngöôøi ta söû duïng moät soá kyù
hieäu, bieåu töôïng quy öôùc (xem hình 1.2)
I.2. Nhöõng ñieåm caàn löu yù khi gia coâng sau In
I.2.1. Choïn quy trình coâng ngheä gia coâng sau In
Quaù trình gia coâng sau in phuï thuoäc raát nhieàu vaøo muïc ñích söû duïng, loaïi hình saûn
phaåm, vì vaäy tröôùc khi gia coâng thaønh phaåm caàn phaûi xaùc ñònh roõ:
§ Muïc ñích söû duïng cuûa saûn phaåm
§ Xaùc ñònh ñuùng caùc yeâu caàu, caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa saûn phaåm ñaëc bieät laø caùc thoâng
soá veà hình daïng, kích thöôùc, khaû naêng chòu löïc, ñoä beàn cô hoïc, caùc tính naêng lieân
quan ñeán tính chaát cô hoïc,lyù hoaù…….
Treân cô sôû ñoù môùi coù theå choïn ñuùng ñöôïc:
§ Quy trình coâng ngheä gia coâng sau in
§ Xaùc ñònh ñuùng caùc yeâu caàu, caùc thoâng soá kyõ thuaät cuûa töøng coâng ñoaïn

Hình I. 2 : Kyù hieäu, bieåu töôïng quy öôùc ñeå moâ taû quaù trình saûn xuaát sau in
theo trình töï coâng vieäc
Vieäc choïn coâng ngheä gia coâng sau in phaûi ñöôïc tính toaùn ngay töø khaâu thieát keá saûn
phaåm ñaëc bieät laø khi löïa choïn vaät lieäu in;thieát keá maquette cho tôø in; ñònh vò tôø in khi in
nhaèm baûo ñaûm tính thoáng nhaát vaø ñoàng boä töø khaâu ñaàu ñeán khaâu cuoái trong saûn xuaát.
I.2.2. Saûn xuaát maãu thöû vaø kieåm tra tröôùc khi gia coâng sau in
Quaù trình gia coâng sau in raát phöùc taïp bao goàm nhieàu coâng ñoaïn vaø chaát löôïng cuûa noù
aûnh höôûng raát lôùn ñeán chaát löôïng saûn phaåm cuoái cuøng vì vaäy tröôùc khi saûn xuaát thaät
caàn:
§ Saûn xuaát thöû moät caùch kyõ löôõng töø khaâu ñaàu ñeán khaâu cuoái ñeå ño löôøng heát caùc khoù
khaên vaø caùc vaán ñeà kyõ thuaät coù theå phaùt sinh nhaèm traùnh caùc sai soùt vaø khaéc phuïc caùc
khuyeát ñieåm.
§ Kieåm tra saûn phaåm thöû nghieäm khoâng nhöõng theo caùc tieâu chí, yeâu caàu cuûa khaùch
haøng maø coøn phaûi xem saûn phaåm coù thoûa maõn muïc ñích söû duïng hay khoâng.
I.2.3. Kieåm tra ñaùnh giaù chaát löôïng tôø in tröôùc khi gia coâng
Chaát löôïng gia coâng sau in phuï thuoäc raát lôùn vaøo chaát löôïng tôø in vì vaäy tröôùc khi ñöa
vaøo saûn xuaát ôû quaù trình thaønh phaåm caàn:
§ Kieåm tra tôø in baùn thaønh phaåm loaïi boû nhöõng tôø in khoâng ñaït yeâu caàu
§ Phaân loaïi caùc tôø in keùm phaåm xaùc ñònh roõ loãi vaø tìm caùch khaéc phuïc

I.2.4. Vaán ñeà ñònh vò trong quaù trình gia coâng sau In (Tay keâ, caïnh chuaån, goùc
chuaån)
Quaù trình thaønh phaåm laø quaù trình gia coâng qua raát nhieàu coâng ñoaïn vaø ñoøi hoûi söï chính
xaùc veà vò trí raát lôùn vì vaäy khi gia coâng thaønh phaåm vaán ñeà caàn ñöôïc löu taâm nhaát laø
ñònh vò chính xaùc (ñaëc bieät khi gia coâng thaønh phaåm in tôø rôøi)
Taïi sao laïi caàn phaûi ñònh vò chính xaùc vò trí hình aûnh treân tôø in:
§ Quaù trình gia coâng sau in laø moät tieán trình saûn xuaát ñaïi traø, neân yeâu caàu vò trí hình aûnh
treân taát caû caùc tôø in phaûi gioáng nhau ñeå thuaän tieän cho vieäc gia coâng coâng ñoaïn sau,
neáu treân moãi tôø in hình aûnh naèm ôû moät vò trí khaùc nhau thì ôû caùc coâng ñoaïn thaønh
phaåm,vò trí khuoân beá,côõ caét, côõ gaáp….vv phaûi thay ñoåi theo töøng tôø in môùi coù theå cho
ra saûn phaåm ñaït yeâu caàu, ñieàu naøy khoâng theå thöïc hieän ñöôïc khi saûn xuaát ñaïi traø
§ Töông töï nhö vaäy yeâu caàu khoâng chæ cho tôø in maø treân caùc baùn thaønh phaåm cuûa töøng
coâng ñoaïn gia coâng sau in, vò trí caùc hình aûnh phaûi gioáng nhau.
I.2.5. Ñieàu ñoä saûn xuaát trong quaù trình gia coâng sau in
Quaù trình thaønh phaåm bao goàm nhieàu coâng ñoaïn caùc coâng ñoaïn naøy coù luùc thöïc hieän
song song coù luùc noái tieáp nhau neân vieäc quaûn lyù toát, ñaûo baûo söï nhòp nhaøng trong saûn
xuaát laø raát phöùc taïp, ñoøi hoûi ngöôøi ñieàu ñoä khoâng chæ am hieåu veà caùc phöông phaùp boá
trí coâng vieäc maø coøn phaûi raàt am hieåu veà coâng ngheä.
I.2.6. Kieåm tra chaát löôïng trong quaù trình gia coâng sau in
Quaù trình thaønh phaåm bao goàm nhieàu coâng ñoaïn, chaát löôïng cuûa caùc coâng ñoaïn tröôùc
aûnh höôûng raát lôùn ñeán chaát löôïng gia coâng coâng ñoaïn sau, cuõng nhö ñeán chaát löôïng saûn
phaåm cuoái cuøng, vì vaäy sau moãi coâng ñoaïn gia coâng thaønh phaåm, caàn kieåm tra phaân
loaïi saûn phaåm traùnh gaây khoù khaên cho coâng ñoaïn sau cuõng nhö aûnh höôûng ñeán chaát
löôïng saûn phaåm cuoái cuøng vaø gaây laõng phí.
I.3. Xu höôùng phaùt trieån cuûa coâng ngheä gia coâng sau in
Cô caáu saûn phaåm
Döï ñoaùn trong nhöõng naêm tôùi saûn löôïng cuûa caùc saûn phaåm cao caáp seõ taêng vaø chieám
45% saûn löôïng toaøn caàu. Caùc saûn phaåm reû tieàn cuõng gia taêng vaø chieám saûn löôïng töông
öùng. Caùc saûn phaåm trung bình seõ thu heïp vaø chæ coøn chieám 10%saûn löôïng in.Lyù do
chính cuûa söï thay ñoåi cô caáu naøy laø khuynh höôùng naâng cao giaù trò saûn phaåm.Maët khaùc
do söï phaùt trieån kinh teá vaø taêng thu nhaäp neân ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån, caùc saûn phaåm
tieâu duøng cao caáp gia taêng.
Theo phaân tích vaø thoáng keâ cuûa Printpromotion töø nay ñeán naêm 2010 saûn phaåm coù möùc
taêng tröôûng cao nhaát laø bao bì, caùc saûn phaåm khaùc coù tyû troïng taêng tröôûng thaáp hôn.
Yeâu caàu saûn xuaát in
§ Giaûm thôøi gian saûn xuaát

§ Chaát löôïng ngaøy caøng cao

§ Caùc ñôn haøng vôùi soá löôïng nhoû
§ Giaù thaønh haï
Xu höôùng coâng ñoaïn sau in:
Ñeå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ñoái vôùi saûn phaåm in coâng ñoaïn gia coâng sau in coù caùc xu
höôùng phaùt trieån quan troïng sau :
§ Chuù troïng vaøo vieäc gia coâng giaù trò tôø in (gia coâng beà maët aán phaåm)
§ Ñònh hình saûn phaåm:
Giaûm thôøi gian troáng giöõa caùc coâng ñoaïn
Tieâu chuaån hoùa quaù trình SX
Giaûm thôøi gian chuaån bò baèng caùch thieát laäp caùc thoâng soá töø tröôùc.
Giaûm caùc saûn phaåm trung gian baèng caùch tích hôïp caùc coâng ñoaïn SX
Taêng toác ñoä maùy
Taêng ñoä oån ñònh cuûa thieát bò
Thieát bò deã söû duïng hôn
Phaùt trieån vaät lieäu môùi
Naêng cao kyõ naêng cuûa ngöôøi thôï
§ Toái öu hoaù baèng caùch tích hôïp döõ lieäu:
Lập kế hoạch hiệu quả.
Tích hợp tất cả các công đoạn
Tất cả thông tin dạng điện tử
Loại bỏ việc nhập dữ liệu nhiều lần
Thời gian chuẩn bị ngắn với dữ liệu trực tiếp từ chế bản
Lưu trữ các công việc lặp lại.
Qui trình rõ ràng.
II CAÙC NHOÙM SAÛN PHAÅM IN VAØ QUY TRÌNH THAØNH PHAÅM
II.1. Caùc daïng saûn phaåm cuûa coâng ñoaïn sau in:
II.1.1. Caùc daïng saûn phaåm cuûa quaù trình ñoùng xeùn:
§ Caùc daïng tôø rôøi: Saûn phaåm in ñöôïc caét nhö tôø rôi, böu thieäp…
§ Caùc daïng tôø gaáp:Tôø in coù caùc kích côõ khaùc nhau ñaõ ñöôïc gaáp
§ Baùo chí: Taäp hôïp caùc tay saùch (khoâng coù lieân keát gaùy)

§ Saùch bìa meàm: Taäp hôïp caùc tay saùch theo daïng loàng hoaëc keïp, ñöôïc lieân keát baèng
caùch khaâu hoaëc daùn keo ôû gaùy, sau ñoù taäp ruoät saùch ñöôïc lieân keát vôùi bìa meàm.
§ Saùch bìa cöùng: Taäp hôïp caùc tay saùch theo daïng keïp, ñöôïc lieân keát baèng caùch khaâu
hoaëc daùn keo ôû gaùy, sau ñoù taäp ruoät saùch ñöôïc lieân keát vôùi bìa cöùng (thöôøng caáu taïo
phöùc taïp goàm nhieàu thaønh phaàn)
§ Saûn phaåm goàm caùc tôø ñöôïc ñoùng baèng phöông phaùp cô hoïc nhö ñoùng neïp thieác hoaëc
loø xo (caùc daïng lòch,taäp loø xo…..)
II.1.2. Caùc daïng saûn phaåm bao bì:
§ Caùc daïng bao bì hoäp giaáy
§ Caùc daïng bao bì cacton dôïn soùng
§ Caùc daïng bao bì meàm
§ Caùc daïng nhaõn haøng
§ Caùc daïng chai nhöïa, hoäp thieác…
§ Caùc daïng tuí xaùch
§ Caùc saûn phaåm bao thö…….
II.1.3. Caùc daïng saûn phaåm saûn xuaát töø giaáy khaùc:
§ Taäp vôû
§ Soå tay
§ Giaáy vi tính
§ Giaáy vieát thö
§ Caùc daïng giaáy ñeå ghi chuù
§ Ñoà chôi
§ Caùc daïng bìa hoà sô…
II.2. Nhoùm saûn phaåm ñoùng xeùn ñaëc tröng laø saùch baùo
II.2.1. Ñaëc ñieåm chung saùch
Saùch laø taäp hôïp caùc trang in theo moät thöù töï nhaát ñònh (treân ñoù coù theå in chính vaên
hoaëc hình aûnh), chuùng ñöôïc ñoùng thaønh taäp vaø ñoùng bìa (moät tôø bìa hoaëc trong 1 bìa
cöùng)
Caáu taïo saùch
Caáu taïo chung cuûa moät cuoán saùch hoaëc taïp chí goàm 2 thaønh phaàn: ruoät saùch, bìa saùch
; Ruoät saùch
Ruoät saùch laø taäp hôïp caùc trang in theo moät traät töï nhaát ñònh, chuùng ñöôïc lieân keát vôùi
nhau ôû gaùy baèng caùc phöông phaùp khaùc nhau nhö: keo, ghim, chæ

§ Rieâng ôû saùch bìa cöùng ruoät saùch coøn coù theâm moät soá thaønh phaàn khaùc nhö baêng
chæ ñaàu, vaûi loùt gaùy, giaáy boïc gaùy, chæ ñaùnh daáu trang,tôø gaùc.
§ Tay saùch laø ñôn vò caáu taïo neân ruoät saùch (tính khi baét cuoán) ñaây laø thaønh phaàn
chính mang taûi noäi dung cuoán saùch, noù ñaûm baûo cho khaû naêng taäp hôïp thaønh ruoät
saùch. Coù 2 loaïi tay saùch: ñôn giaûn vaø phöùc taïp
; Bìa saùch
Coù 2 daïng bìa saùch thöôøng gaëp: biaø meàm, bìa cöùng
§ Biaø meàm: Thöôøng laøm baèng giaáy coù ñònh löôïng khoaûng 80 ñeán 250 g/m2, tôø bìa
coù theå ñöôïc gia coâng beà maët ñeå trang trí vaø baûo veä. Biaø saùch coù theå toøan phaàn hay
töøng phaàn
§ Bìa cöùng coù caáu taïo phöùc taïp coù theå ñöôïc laøm baèng da, vaûi hoaëc giaáy. Coù caáu taïo
toaøn phaàn hoaëc töøng phaàn
; Lieân keát giöõa biaø vaø ruoät
§ Biaø meàm lieân keát tröïc tieáp: ghim, keo
§ Biaø cöùng lieân keát giaùn tieáp thoâng qua tôø gaùc vaø vaïi loùt gaùy
3
2
3
2 5
6 11
1
65 1
R BB
R
7
11 7
44
10 88 9
1 9
0
R: Ruoät saùch B: Bìa saùch
1. Tay saùch 7. Caùnh bìa
2. Tôø gaùc 8. Loùt gaùy bìa
3. Vaûi muøng daùn gaùy 9. Bao biaø
4. Chæ ñaùnh daáu trang 10. Meùp dö
5. Baêng chæ ñaàu 11. Raõnh bìa
6. Bao gaùy
Hình I. 3 Caáu taïo saùch

II.2.2. Phaân loaïi
Tuøy theo caáu taïo cuûa biaø saùch ngöôøi ta phaân ra laøm saùch bìa cöùng vaø saùch bìa meàm
; Saùch bìa meàm:

Tieâu chí Saùch bìa meàm

phaân loaïi
Phöông thöùc KEO GHIM

lieân keát giöõa
biaø vaø ruoät
Lieân keát Khaâu Keo Ñoùng Ñoùng

giöõa caùc tay chæ ghim ghim
saùch
Caùch saép Baét Baét keïp Baét keïp Baét loàng

xeáp caùc tay keïp
saùch
Saûn phaåm Saùch Saùch Saùch Saùch

khaâu ñoùng ñoùng ñoùng
chæ khoâng ghim ghim
khaâu keïp loàng
; Saùch bìa cöùng

Saùch bìa cöùng thöôøng ñöôïc phaân bieät theo caáu taïo bìa: biaø cöùng toaøn phaàn, bìa cöùng
töøng phaàn.
Phaân bieät theo vaät lieäu laøm bìa: da,vaûi, giaáy
Phaân bieät theo hình daïng cuûa gaùy saùch: gaùy troøn, gaùy vuoâng
Phaân bieät theo meùp dö: coù meùp dö, khoâng coù meùp dö

II.2.3. Quy trình ñoùng saùch cho caùc daïng saùch cô baûn
; Quy trình ñoùng

saùch bìa meàm
BÌA
RUOÄT AÙO BÌA
Tôø in bìa
Tôøn in (rôøi, cuoän)
Tôø in
Caét Gia coâng beà maët

Gia coâng beà maët
Gaáp Caét bìa Caét
Hoaøn thieän tay saùch Caán gaáp

Caán, Gaáp
Tay saùch hoaøn chænh

Bìa hoaøn chænh
Aùo bìa
Baét cuoán
Lieân keát ruoät saùch

-Ñoùng ghim
- Khaâu chæ
- Ñoùng khoâng khaâu
Ruoät saùch Vaøo bìa
Xeùn ba maët ruoät saùch
Eùp saùch
Cuoán saùch Bao saùch
Ñoùng goùi
SAÛN PHAÅM HOAØN CHÆNH

; Quy trình ñoùng saùch bìa cöùng
AÙO BÌA
RUOÄT BÌA
Tôøn in (rôøi, cuoän) Tôø in
Tôø in bìa vaø vaät lieäu laøm bìa
Caét Gia coâng beà maët

Caét caùc vaät lieäu bìa
Caét
Gaáp
Gheùp bìa
Hoaøn thieän tay saùch Caán, Gaáp

Trang trí bìa
Tay saùch hoaøn

Aùo bìa
chænh Bìa hoaøn chænh
Baét cuoán
Lieân keát ruoät saùch
Xeùn ba maët ruoät saùch
Nhuoäm caïnh saùch
Daùn chæ ñaùnh daáu trang
Vo troøn gaùy saùch
Daùn baêng chæ ñaàu
Vaøo bìa
Ruoät saùch hoaøn chænh
Eùp saùch
Taïo raõnh saùch Cuoán Bao saùch

saùch
Ñoùng goùi
SAÛN PHAÅM HOAØN CHÆNH

II.3. Nhoùm bao bì nhaõn haøng

II.3.1. Ñaëc ñieåm chung
; Ñònh nghóa bao bì

Vôùi moät hình daùng haáp daãn vaø kích côõ ñuùng, bao bì chöùa ñöïng vaø baûo veä saûn phaåm
töø luùc saûn xuaát, trong quaù trình vaän chuyeån ñeán khi phaân phoái leû cho ngöôøi tieâu
duøng.
Ñeå ñaûm baûo vieäc phaân phoái, bao bì phaûi cung caáp nhöõng thoâng tin caàn thieát veà nhaø
saûn xuaát, moâ taû vaø giaûi thích caùch duøng saûøn phaåm chöùa ñöïng beân trong.
Bao bì coù tính ñoäng vaø thöôøng xuyeân thay ñoåi. Vaät lieäu bao bì môùi caàn phöông phaùp
gia coâng môùi, phöông phaùp gia coâng môùi ñoøi hoûi thieát bò môùi, thieát bò môùi ñöa ñeán
keát quaû laø chaát löôïng saûn phaåm toát hôn, chaát löôïng toát hôn môû ra thò tröôøng môùi ñoøi
hoûi phaûi thay ñoåi bao bì. Vaø theá laø chu trình naøy cöù nhö theá baét ñaàu laïi.
; Tính naêng cuûa bao bì tieâu thuï:
Trong quaù trình saûn xuaát vaø phaân phoái löu thoâng haøng hoùa, bao bì caàn phaûi coù nhöõng
tính naêng sau:
Chöùa ñöïng saûn phaåm:
Bao bì duøng ñeå chöùa ñöïng saûn phaåm, ñeå saûn phaåm khoâng roø ræ thaát thoaùt, khoâng thay
ñoåi bieán daïng.Ñeå ñaùp öùng chöùc naêng naøy bao bì ñöôïc phaân chia thaønh:
Bao bì caáp 1: Laø nhöõng loaïi bao bì tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi saûn phaåm. Ví duï: lon, chai
thuûy tinh, maøng nhöïa.
Bao bì caáp 2: Laø bao bì ñoùng goùi caùc bao bì caáp 1 rieâng leû laïi vôùi nhau.Ví duï: hoäp
giaáy, thuøng carton…
Bao bì caáp 3: laø nhöõng container vaø kieän lôùn chöùa nhieàu bao bì caáp 2 rieâng leû.Ví duï:
Caùc kieän goã, caùc container theùp…
Baûo veä:
Baûo veä baûn thaân bao bì ñeå coù ñöôïc tính naêng naøy caàn chuù yù caùc ñieåm sau:
-Kích thöôùc
-Söùc beàn choáng laïi taûi löïc töø caùc phía.
-Khaû naêng haáp thuï chaán ñoäng.
-Söùc beàn chòu ñöïng khi bò ñaùnh rôi.
-Söùc choáng ñôõ löïc chaø xaùt.
-Söùc choáng ñôõ löïc ñaâm thuûng.
Baûo veä saûn phaåm Baûo veä saûn phaåm, giöõ saûn phaåm nguyeân veïn nhö ban ñaàu, keùo daøi
thôøi gian baûo quaûn.Tuøy töøng tröôøng hôïp maø caùc yeáu toá sau ñaây caàn ñöôïc löu yù

-Ñoä beàn cô hoïc

-Ñoä beàn keùo ñöùt
-Tính ngaên caûn hôi nöôùc
-Tính choáng thaám daàu môõ
-Tính giöõ muøi
-Tính ngaên caûn oxy
-Ñoä chòu nhieät
-Khoâng coù söï töông taùc hoùa hoïc giöõa saûn phaåm vaø nguyeân lieäu bao goùi.
Quaûng caùo:
-AÁn töôïng veà kieåu daùng, kích côõ.
-Bieåu hieän veà chaát löôïng.
-Giaù trò tröng baøy.
-Coå ñoäng khuyeán tröông cho nhaõn hieäu.
-Trang trí, maøu saéc
-Chaát löôïng in aán.
-Khaû naêng nhìn thaáy saûn phaåm beân trong.
Trình baøy caùc thoâng tin ve àsaûn phaåm.
- Khaû naêng thöïc hieän in aán.
- Thoâng tin cuûa ngöôøi saûn xuaát.
- Chæ daãn söû duïng vaø baûo quaûn.
- Khaû naêng nhìn thaáy saûn phaåm beân trong.
Hieäu quaû trong söû duïng.
- Coù chæ daãn caàn thieát veà söû duïng ñoái vôùi quy trình ñoùng goùi.
- Bao bì coù ñoä oån ñònh caàn thieátù.
- Ñöôïc chaáp nhaän veà maët moâi sinh.
- Bao bì coù khaû naêng huûy boû.
- Nguyeân lieäu bao bì coù khaû naêng taùi sinh.
- Bao bì coù khaû naêng baûo hieåm ñoái vôùi treû em.
Tieän lôïi trong söû duïng.
- Deã môû.
- Coù khaû naêng ñoùng kín trôû laïi.

- Coù theå kieåm tra ñöôïc veà maët khoái löôïng saûn phaåm beân trong khi söû duïng.
- Coù khaû naêng duøng laïi ñöôïc.
- Coù chuù yù ñeán khaû naêng khui môû ñoái vôùi ngöôøi giaø.
- Thuaän tieän caát tröõ trong khi söû duïng.
II.3.2. Bao bì coù theå ñöôïc phaân loaïi theo nhieàu caùch khaùc nhau
; Theo möùc ñoä tieáp xuùc vôùi saûn phaåm

Bao bì caáp 1: Laø nhöõng loaïi bao bì tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi saûn phaåm.
Bao bì caáp 2: Laø bao bì ñoùng goùi caùc bao bì caáp 1 rieâng leû laïi vôùi nhau.
Bao bì caáp 3: laø nhöõng container vaø kieän lôùn chöùa nhieàu bao bì caáp 2 rieâng leû.
; Theo phöông phaùp ñoùng goùi
Ñoùng goùi chaân khoâng
Ñoùng goùi voâ truøng
Cuoán vaën
Maøng co
Blister (kieåu bao bì maø theo ñoù, moät voû boïc trong suoát ñöôïc daùn leân bìa cöùng)
; Theo saûn phaåm chöùa ñöïng beân trong
Thöïc phaåm
Myõ phaåm
Quaàn aùo
Döôïc phaåm
Röôïu bia, thöùc uoáng
Ñoà gia duïng
Hoaù chaát ….
; Theo ñoä cöùng
Bao bì cöùng(rigid packaging): Thuøng, hoäp kim loaïi, Chai thuûy tinh, thuøng goã…..
Bao bì nöûa cöùng(semi –rigid packaging): Thuøng cactong dôn soùng,thuøng nhöïa
Bao bì meàm (Flexible packaging): Bao bì giaáy, nhöïa, Cellophane
; Theo vaät lieäu in vaø caùch thaønh phaåm
Hoäp gaáp
Tuùi giaáy
Thuøng cacton dôïn soùng…..

Bao bì nhöïa, meàm

Bao bì kim loïai
Caùc daïng nhaõn haøng
II.3.3. Caáu taïo cuûa töøng loaïi bao bì, nhaõn haøng vaø caùc thoâng soá kyõ thuaät ñaëc tröng
; Hoäp giaáy
Laø bao bì daïng hoäp ñöôïc taïo thaønh töø moät hay nhieàu tôø beá (phoâi beá).Do tính deã vaän
chuyeån, löu tröõ neân caùc daïng hoäp laø hình hoäp chöõ nhaät ñöôïc söû duïng roäng raõi trong
coâng nghieäp vaø cuoäc soáng.Tuy nhieân chuùng coù raát nhieàu daïng khaùc nhau.
Moät soá daïng hoäp thöôøng gaëp:
Hoäp gaáp (folding box)
Hoäp vôùi naép naèm moät beân
Hoäp goàm hai phaàn naép ñaäy leân ñaùy
Hoäp goàm hai phaàn: phaàn oáng vaø phaàn
tröôït hoäp ñöôïc ñoùng khi phaàn tröôït
ñöôïc ñaåy vaøo oáng
Hoäp goàm hai phaàn phaàn bao ngoaøi
vaø phaàn beân trong
Hình I. 4 Caùc daïng hoäp giaáy
Moät trong nhöõng thö vieän maãu hoäp ñöôïc söû duïng laø European Carton Makers
Association code book.Ñaây laø thö vieän caùc maãu hoäp ñaõ ñöôïc ECMA thu thaäp,
phaân nhoùm vaø maõ hoaù
ECMA code book maõ hoùa caùc daïng hoäp cô baûn theo caùc nhoùm nhö sau:
A-Caùc daïng hoäp hình hoäp chöõ nhaät, ñöôïc daùn noái ôû caïnh hoâng, caùc maët hoäp keá
caïnh nhau naèm treân nhöõng maët phaúng vuoâng goùc vôùi nhau.
B- Caùc daïng hoäp hình hoäp chöõ nhaät khoâng coù caùc moái daùn hoâng.Vieäc gheùp noái caùc
caïnh ñöôïc hình thaønh bôûi caùc kieåu gaøi khaùc nhau
C-Caùc daïng hoäp khoâng phaûi laø hình hoäp chöõ nhaät, ñöôïc daùn noái ôû caïnh hoâng, moät
soá maët cuûa hoäp khoâng phaûi laø hình chöõ nhaät,coù theå taïo vôùi maët hoäp chính moät goùc
nhoïn hoaëc tuø.
D- Caùc daïng hoäp khoâng phaûi hình hoäp chöõ nhaät, khoâng coù caùc moái daùn hoâng.Vieäc
gheùp noái caùc caïnh ñöôïc hình thaønh bôûi caùc kieåu gaøi khaùc nhau.
E-Ñaây laø nhöõng daïng hoäp daønh ñeå ñoùng goùi moät nhoùm saûn phaåm : nhö 1 loác bia, 1
chuïc tröùng…

F- Caùc daïnghoäp coù caáu truùc ñaëc bieät khoâng naèm trong nhoùm töø A-E
Hình I. 5 : Caùc daïng hoäp gaáp nhoùm A Hình I. 6 Caùc daïng hoäp gaáp nhoùm B
Hình I. 7 Caùc daïng hoäp gaáp nhoùm C Hình I. 8 : Caùc daïng hoäp gaáp nhoùm D
Theo sau ñoù goàm hai, ba chöõ soá maõ hoùa caùc daïng caøi vaø caùc daïng naép ñaùy khaùc nhau
Hình I. 9 : Daïng hoäp coù naép caøi A110 Hình I. 10 : Daïng hoäp naép ñöôïc daùn keo A 220

Hình I. 11 Daïng hoäp caøi khoùa ñaùy A 310 Hình I. 12 Daïng hoäp coù daùn ñaùy A 510
Caùc thoâng soá kyõ thuaät chính caàn löu yù khi thaønh phaåm hoäp
Do hoäp chæ hình thaønh traïng thaùi khoâng gian 3 chieàu trong quaù trình ñoùng goùi coøn trong
suoát quaù trình saûn xuaát bao bì thöïc hieän treân daïng taám phaúng neân quaù trình thieát keá caàn
phaûi luoân quan taâm chuù yù ñeán:
Kích thöôùc khoâng gian cuûa hoäp (phuû bì, loït loøng)
Daïng hoäp
Ñoä daøy cuûa vaät lieäu
Khi thieát keá nhöõng bieán theå cuûa caùc daïng hoäp môùi caàn xem xeùt ñeán khaû naêng coù theå
gia coâng treân thieát bò cuûa hoäp nhaèm ñaùp öùng cho nhu caàu saûn xuaát hoäp moät caùch coâng
nghieäp
; Thuøng cacton dôïn soùng
Thuøng cacton dôïn soùng laø daïng thuøng giaáy, vôùi yeâu caàu chòu löïc cao, thöôøng laø daïng bao
bì vaän chuyeån vaø ñöôïc laøm töø cacton dôïn soùng
Thuøng cacton dôïn soùng laø moät daïng bao bì, vì vaäy noù coù taát caû caùc tính naêng cuûa moät bao
bì thoâng thöôøng:
Chöùa ñöïng saûn phaåm
Baûo veä saûn phaåm
Quaûng caùo
Trình baøy caùc thoâng tin veà saûn phaåm
Hieäu quaû trong söû duïng
Tieän lôïi trong söû duïng
Bao bì cacton dôïn soùng – moät daïng bao bì vaän chuyeån, chöùc naêng quan troïng ñöôïc
quan taâm ñaàu tieân laø khaû naêng chòu löïc, chòu chaát xeáp cao.Ñoù cuõng chính laø yeâu caàu
thieát yeáu maø khaùch haøng ñoøi hoûi caùc nhaø cung caáp ñaùp öùng ñuùng.
Ñeå ñaûm baûo tính chaát chòu löïc trong quaù trình vaän chuyeån, yeáu toá quan troïng caàn xem
xeùt laø taám cacton dôïn soùng; ñeå ñaûm baûo vieäc ñoùng goùi coù hieäu quaû thuøng ñöôïc laøm töø
taám cacton coù caáu truùc oån ñònh, ñoä phaúng, vaø ñoùng môû phaûi thích hôïp.

Taám cacton soùng:Taám cacton dôïn soùng laø vaät lieäu gheùp caùc lôùp giaáy phaúng vaø lôùp
soùng ôû giöõa ñeå taïo ñoä cöùng. Coù nhieàu loaïi soùng khaùc nhau, chuùng keát hôïp vôùi nhau
taïo thaønh cacton 3, 5, 7 lôùp.
Taám cacton 2 lôùp: taám cacton goàm moät lôùp soùng vaø moät giaáy phaúng
Taám cacton 3 lôùp: taám cacton bao goàm 1 lôùp soùng vaø 2 lôùp giaáy phaúng
Taám cacton 5 lôùp: taám cacton goàm 2 lôùp soùng vaø 3 lôùp giaáy phaúng
Taám cacton 7: taám cacton goàm 3 lôùp soùng vaø 4 lôùp giaáy phaúng
Caùc daïng thuøng cacton dôïn soùng
Coù 8 daïng (nhoùm) thuøng thöôøng gaëp nhaát (theo phaân loaïi cuûa toå chöùc caùc nhaø saûn xuaát
bao bì raén chaâu AÂu (ESBO – The European Solid Board
Organisation)
Ñeå tieän lôïi cho vieäc xaùc ñònh chính xaùc caùc thoâng soá thuøng
ngöôøi ta quy öôùc caùc phöông phaùp ño. Chieàu daøi, chieàu
roäng, vaø chieàu cao ñöôïc ño chính xaùc töøng milimeùt ñeå ñaûm
baûo thuøng ñöôïc ñaäy kín nhaèm baûo veä saûn phaåm beân trong.
chieàu daøi
chieàu roäng
chieàu cao
Ñeå ño kích thöôùc thuøng cacton, ñaàu tieân traõi taám cacton ra nhö moät taám phaúng roài tieán
haønh ño.
Theo chuaån FEFCO vieäc phaân loaïi thuøng goàm coù 7 nhoùm, bao goàm:
Nhoùm coù maõ soá 02: bao goàm caùc daïng thuøng thoâng duïng coù caáu truùc thoâng thöôøng. Noù
ñöôïc taïo ra töø 1 maûnh beá, khoâng coù theâm chi tieát naøo nöõa, ñöôïc ñoùng kín nhôø boä phaän coù
naép gaøi. Phaàn gheùp beân hoâng ñöôïc daùn keo, ñoùng ghim, hoaëc daùn baêng keo 2 maët.
Hình I. 13 Nhoùm coù maõ soá 02
Nhoùm 03: coù caáu truùc phöùc taïp hôn nhoùm 02. Noù goàm 2 maûnh gheùp laïi. Naép laø 1 maûnh,
ñaùy laø 1 maûnh.


Nhoùm 04: moät phaàn gioáng nhoùm 02. Noù coù caáu taïo cuõng ñöôïc taïo töø 1 maûnh beá, nhöng
phaàn hoâng hoäp khoâng daùn keo, ñoùng ghim hay baêng keo 2 maët. Maø noù ñöôïc ñoùng kín
nhôø söû duïng caùch gaáp, gaøi hoaëc coù 2 quay xaùch hay nhöõng phaàn beá laøm quay xaùch.
Nhoùm 05: coù nhieàu maõnh gheùp laïi vôùi nhau. Thoâng thöôøng noù coù theâm daïng oáng tay aùo.
Nhoùm 06: daïng hoäp cöùng, phaàn naép vaø ñaùy coù chung 1 maõnh beá, ngoaøi ra caùc phaàn chi
tieát phuï coù theâm 2 maõnh beân hoâng vaø 2 maõnh ñoù seõ ñöôïc gheùp laïi baèng keo hoaëc ñoùng
ghim.

Nhoùm 07: daïng coù 1 maõnh beá, ñaùy vaø hoâng coù theå ñöôïc daùn keo tröôùc ñeå coù theå deã daøng
döïng hoäp töø khoå phaúng, raát tieän lôïi cho vieäc ñoùng goùi.
Nhoùm 0 9: laø daïng loùt cheøn trong hoäp.
Ña soá thuøng cacton laø daïng thuøng coù caán laèn xeû raõnh
(RSC).Caùc khe phaûi ñöôïc caét saùt phaàn naép ñeå taïo tai
gaáp khi ñoùng thuøng.
Hình I. 20 Thuøng ñöôïc caán laèn xeû raõnh
Caùc nhaø saûn xuaát duøng keo hoaëc ñoùng ghim theùp taïi moái noái. Keo taïo cho moái noái ñöôïc
chaéc chaén vaø coù theå thöïc hieän vôùi toác ñoä cao. Ñoùng ghim thöôøng khoâng duøng trong bao bì
thöïc phaåm hoaëc trong caùc phaân xöôûng thöïc phaåm.
Duøng khay noâng cuõng tieän lôïi trong vieäc naâng haøng. (hình I.21)
Daïng hoäp chöõ U giöõ cho caùc vaät lieäu choàng
leân nhau ñöôïc giöõ vöõng chaéc theâm, coù theå
duøng keát hôïp vôùi moät khay vaø voû boïc co
giaõn.
Moät soá thieát keá ñaëc bieät laø bao bì lieân khoái.
Ví duï bao bì 6 chai röôïu (hình I.22)
Hình I. 21 Khay noâng

Vôùi caùc saûn phaåm to lôùn, naëng vaø coàng keành, ñaëc bieät trong caùc ngaønh maùy moùc, hoùa
chaát ñoøi hoûi bao bì cacton dôïn soùng phaûi ñöôïc keát hôïp vôùi caùc vaät lieäu khaùc nhö boït
nhöïa, hôïp chaát nhöïa, goã daùn hoaëc goã xaây
döïng.
Ngoaøi caùc thoâng soá veà kích thöôùc, thoâng soá veà
caáu truùc taám cactong dôïn soùng (bao goàm thoâng
soá veà daïng taám, daïng soùng, vaät lieäu giaáy) laø
thoâng soá quan troïng khi gia coâng thaønh phaåm
thuøng cacton dôïn soùng.
Ngoaøi ra ngöôøi ta coøn phaân loaïi thuøng cacton
dôïn soùng moät caùch khaùc: thuøng coù in, khoâng in,
thuøng ñöôïc boài.
; Tuùi giaáy Hình I. 22 Bao bì lieân khoái.
Do caùc quy ñònh ngaøy caøng nghieâm ngaët cuûa
vieäc baûo veä moâi tröôøng, trong caùc cöûa haøng, tuùi
giaáy laø moät giaûi phaùp kinh teá thay theá tuùi nhöïa
Caùc daïng tuùi giaáy thöôøng gaëp
Flat bags(tuùi phaúng)
Ñaây laø daïng cô baûn nhaát cuûa tuùi giaáy, phaàn lôùn nhöõng caùi tuùi naøy ñöôïc laøm töø loaïi giaáy
goùi haøng loaïi daøy (kraft) maøu naâu hoaëc maøu traéng. Coù daïng phaúng khoâng coù ñaùy vaø caùc
neáp xeáp hoâng.
Noù coù öùng duïng haïn cheá, haàu nhö chæ söû duïng ôû nhöõng ñieåm baùn leû. Noù thích hôïp ñeå
ñöïng rau quaû, baùnh möùt, baùnh keïo, baùnh mì, thuoác uoáng vaø ñoà saét.
Hình I. 23 Flat bags-Tuùi phaúng
Satchel bags – nhöõng caùi tuùi coù gaáp goùc

Nhöõng tuùi naøy ñöôïc laøm töông töï nhö tuùi phaúng(flat
bag), nhöng ñöôïc gaáp ôû hai beân hoâng thaønh caùc vaïch
gaáp goùc, khoâng coù ñaùy
Satchel bags thuaän lôïi hôn tuùi phaúng khi môû ra vaø deã
caàm hôn so vôùi tuùi phaúng.
Chuùng ñöôïc söû duïng ôû nhöõng ñieåm baùn leû cuõng gioáng
nhö tuùi flat. Vì tuùi satchel khoâng ñöùng ñöôïc neân coù
nhöõng haïn cheá khi öùng duïng trong caùc nhaø maùy ñoùng
goùi thöïc phaåm cheá bieán saün vaø nhöõng saûn phaåm khaùc.
Satchel bags nhöõng caùi tuùi coù
gaáp goùc Haàu heát nhöõng caùi tuùi satchel ñöôïc laøm töø giaáy kraft coù
theå coù traùng phuû hoaëc coù theå theâm vaøo beân trong moät
lôùp chaát lieäu baûùo veä, khi caàn ví duï cho nhöõng saûn phaåm noùng hoaëc coù dính môõ: Baùnh mì,
snack noùng…
Self - openning satchel bags(SOS bags)
SOS bag laø saûn phaåm coù ñaùy ñöùng vaø neáp gaáp hoâng coù theå coù quay xaùch, khoâng quai
xaùch, daïng ñoùng hoaëc môû
Hình I. 24 (SOS bags)
; Bao bì meàm
Bao bì chaát deûo laø bao bì cheá taïo töø loaïi nguyeân lieäu chính laø töø nhöïa deûo.
Töø nguyeân lieäu laø haït nhöïa ta coù theå taïo ra caùc vaät lieäu cho bao bì meàm ñoù laø maøng
nhöïa. Vì vaäy bao bì chaát deûo cuõng laø moät daïng cuûa bao bì meàm.
Caùc daïng bao bì nhöïa thöôøng gaëp laø caùc daïng tuùi.
Phaân loaïi:
Döïa vaøo loaïi caáu truùc vaät lieäu taïo thaønh, ngöôøi ta coù theå chia bao bì meàm ra laøm hai loaïi:
Bao bì ñôn: laø bao bì ñöôïc cheá taïo baèng vaät lieäu laø maøng ñôn (maøng coù caáu truùc 1 lôùp
ñôn ñoàng nhaát)
Bao bì phöùc hôïp: (gheùp): bao bì ñöôïc cheá taïo töø loaïi vaät lieäu maøng coù caáu truùc nhieàu
lôùp. Maøng nhöïa phöùc hôïp hay coøn goïi laø maøng gheùp laø moät loaïi vaät lieäu nhieàu lôùp maø
öu ñieåm laø chöùa ñöïng nhöõng tính chaát toát nhaát cuûa caùc loaïi vaät lieäu khaùc nhau.

Döïa vaøo hình thaùi saûn phaåm khi giao haøng ta coù
Bao bì daïng cuoän
Daïng tuí: Caùc daïng tuùi thoâng duïng thöôøng gaëp daïng tuùi ñöôïc haøn daùn 3,4 bieân; Tuùi
haøn löng daùn chaân vaø ñaàu; Tuùi haøn löng xeáp hoâng; daïng tuùi ñöùng
Hình I. 25 : Tuùi haøn daùn 4 Hình I. 26 Tuùi haøn daùn 4 Hình I. 27 Tuùi haøn löng
bieân bieân daùn chaân ñaàu
Hình I. 28 Tuùi haøn löng daùn chaân ñaàu Hình I. 29 Tuùi ñöùng nhìn töø 3 höôùng
coù xeáp hoâng
; Nhaõn haøng
Caùc daïng nhaõn haøng thöôøng gaëp:
Phaân loaïi theo caùch thöùc daùn nhaõn nhaõn töï dính;nhaõn daùn
Phaân loaïi theo vaät lieäu in: Nhaõn giaáy, nhaõn nhöïa, nhaõn vaät lieäu töï dính
Phaân loaïi theo hình daïng: hình chöõ nhaät thoâng thöôøng; hình daïng ñaëc bieät
Ngoøai ra hieän nay coøn coù raát nhieàu daïng nhaõn ñaëc bieät
Caùc thoâng soá kyõ thuaät
Khoå thaønh phaåm cuûa nhaõn haøng
Nhaõn haøng coù caùc hình daïng khaùc nhau phoå bieán nhaát laø nhaõn haøng hình chöõ nhaät coù
kích thöôùc r x c, veà kích thöôùc nhaõn haøng ñoøi hoûi raát chính xaùc
Nhaõn haøng sau khi in coù theå ñöôïc caét (coù theå 1hoaëc 2 dao) ra thaønh nhaõn neáu nhaõn coù
hình chöõ nhaät,hoaëc ñöôïc beá neáu nhaõn coù caùc hình daïng khaùc

II.3.4. Quy trình thaønh phaåm caùc daïng bao bì, nhaõn haøng.
; Hoäp giaáy

Nhaän tôø in (traùng phuû, daùn Caán beá hoäp
maøng, eùp nhuõ,eùp
chìm noåi)
Hoaøn chænh hoäp,ñoùng Daùn cöûa soå

Laép gheùp -Gaáp daùn
goùi, giao haøng
hoäp
; Tuùi xaùch: Nhaän tôø in

(traùng phuû, caùn maøng, eùp nhuõ)
Gaáp daùn tuùi (töø tôø in daïng cuoän) Caán Beá tuùi daïng tôø rôøi
Gaáp daùn
Hoaøn chænh tuùi (laøm quai xaùch)
• Kieåm tra ñoùng goùi

; Nhaõn haøng
Quy trình thaønh phaåm nhaõn giaáy
Nhaõn hình chöõ nhaät
Nhaän tôø in Gia coâng beà maët tôø in Caét nhaõn Kieåm tra ñoùng goùi nhaõn
Nhaõn coù hình thuø ñaëc bieät
Beá nhaõn theo töøng xaáp
Quy trình thaønh phaåm nhaõn töï dính
Nhaän tôø in Gia coâng beà maët tôø in Beá nhaõn (chæ ñöùt phaàn treân)
Kieåm tra ñoùng goùi nhaõn Xeù rìa

Thoâng thöôøng daïng nhaõn naøy in treân maùy in flexo coù caùc ñôn vò thaønh phaåm inline
; Thuøng cacton dôïn soùng
Quy trình saûn xuaát thuøng cacton dôïn soùng boài
Nhaäp, xuaát
kho NVL
SAÛN XUAÁT TAÁM CACTON (2

hoaëc 4 lôùp)
Giaáy maët in Offset Boài
Beá
Daùn /ñoùng ghim
Ñoùng goùi
Kieåm tra cuoái cuøng
Nhaäp kho thaønh phaåm

Qui trình saûn xuaát thuøng cacton coù in khoâng in
Kho NVL
SAÛN XUAÁT TAÁM CACTON (3, 5, 7 lôùp)
Loaïi coù in Loaïi khoâng in
In Flexo, xeû raõnh Caùn laèn,xeû raõnh
Daùn keo Ñoùng ghim
Ñoùng goùi

; Bao bì meàm
Thoåi maøng
In Maøng
Saûn xuaát bao bì
meàm maøng ñôn
Chia cuoân Kieåm tra ñoùng goùi
Laøm tuùi Giao haøng daïng cuoän
Kieåm tra ñoùng goùi
Giao haøng daïng tuùi

In Maøng
Gheùp maøng
Saûn xuaát
bao bì
Chia cuoân Kieåm tra ñoùng goùi
meàm
maøng
phöùc hôïp
Laøm tuùi Giao haøng daïng cuoän
Kieåm tra ñoùng goùi
Giao haøng daïng tuùi
Nhaõn hình CN

Chöông 2: CAÙC COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG THAØNH PHAÅM

I COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG BEÀ MAËT AÁN PHAÅM
I.1. Giôùi thieäu chung
I.1.1. Muïc ñích yù nghóa cuûa vieäc gia coâng beà maët aán phaåm
Coâng vieäc gia coâng beà maët aán phaåm bao goàm caùc coâng vieäc khaùc nhau nhöng ñeàu
höôùng tôùi vieäc taêng caùc tính chaát ( chaát löôïng) caàøn thieát cho saûn phaåm, laøm cho saûn
phaåm tieän duïng hôn, ñeïp hôn,ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu caàn thieát khi söû duïng saûn
phaåm. Cuï theå :
§ Taêng ñoä beàn cô hoïc : beàn ma saùt , beàn beû gaõy, baûo veä tôø in khoûi dô baån traày xöôùc ..
§ Taêng tính thaåm myõ cho tôø in : taêng ñoä boùng , phaúng,ñoä haáp daãn, ñoä saâu cuûa maøu saéc…
§ Theâm caùc tính naêng caàn thieát cho lôùp vaät lieäu in ; tính thaám nöôùc , choáng thaám daàu
môõ, khaû naêng haøn nhieät …
I.1.2. Caùc phöông phaùp gia coâng beà maët aán phaåm
Gia coâng traùng phuû ( caùn laùng ): Varnish goác nöôùc , daàu boùng offset,traùng UV……
Gia coâng cô hoïc : taïo vaân nhaùm, eùp chìm,eùp noåi , eùp nhuõ ( eùp kim )
Gia coâng gheùp daùn maøng
Hình II.1 Traùng phuû toaøn Hình II.2 Traùng phuû töøng
phaàn phaàn
Hình II.3 Caùn gaân Hình II.4 Caùn maøng

I.2. Caùc phöông phaùp phuû beà maët

I.2.1. Traùng phuû verni
Traùng phuû verni
Laø quaù trình traùng vaø daøn moûng leân
toaøn boä hay moät phaàn tôø in moät lôùp
verni, lôùp verni sau ñoù ñöôïc laøm khoâ
döôùi taùc duïng cuûa nguoàn saáy(hoàng
ngoaïi, khí noùng hoaëc UV).
ÖÙng duïng:
Coâng ñoaïn traùng phuû (Caùn laùng,caùn
boùng) ñaëc bieät söû duïng nhieàu trong
saûn xuaát:Bao bì,Nhaõn haøng, Hoäp
gaáp,Catalogues, Poster, Caùc saûn Hình II.5 Caùc öùng duïng cuûa coâng ngheä traùng
phaåm vaên hoùa phaåmvaø quaûng caùo phuû
Caùc daïng traùng phuû :
§ Phaân loaïi theo phaàn dieän tích ñöôïc traùng phuû treân tôø in :
Ø Traùng phuû töøng phaàn : chæ traùng phuû treân hình aûnh in hoaëc phaàn dieän tích naøo ñoù
cuûa tôø in
Ø Traùng phuû toaøn phaàn : traùng phuû toaøn boä dieän tích tôø in
§ Phaân loaïi theo caùch thöùc boá trí saûn xuaát:
Ø Traùng phuû in line treân maùy in :
Söû duïng verni nhö möïc in offseùt traùng treân 1 ñôn vò in cuûa maùy in offset
Traùng phuû söû duïng ñôn vò traùng phuû gaén sau caùc ñôn vò in cuûa maùy in
Ø Traùng phuû verni treân thieát bò chuyeân duïng ( off line)
§ Phaân loaïi theo tính chaát cuûa verni söû duïng ñeå traùng phuû :
Traùng phuû verni goác daàu
Traùng phuû verni goác nöôùc
Traùng phuû verni goác dung moâi
Traùng phuû Verni UV
§ Phaân loaïi theo nguyeân lyù cuûa phöông phaùp traùng phuû:
Traùng phuû theo nguyeân lyù in offset
Traùng phuû theo nguyeân lyù in flexo, leterpress

Traùng phuû theo nguyeân lyù in luïa

Caùc daïng verni söû duïng trong traùng phuû
Verni laø dung dòch cuûa chaát taïo maøng tan trong dung moâi höõu cô hoaëc trong nöôùc ,
maøng taïo thaønh sau khi verni ñoâng cöùng trong suoát ,khoâng maøu vaø ñoàng nhaát .
Hieän nay trong ngaønh In söû duïng 4 daïng verni chính sau:
Verni goác daàu
Verni goác nöôùc
Verni UV
Verni goác dung moâi
Vieäc löïa choïn verni söû duïng phuï thuoäc vaøo yeâu caàu cuûa saûn phaåm vaø phöông phaùp,
coâng ngheä traùng phuû
; Verni goác daàu
Thaønh phaàn: Verni goác daàu coù thaønh phaàn töông töï nhö möïc in offset nhöng
khoâng chöùa pigment bao goàm : nhöïa cöùng, daàu thöïc vaät coù khaû naêng khoâ, daàu
moû, chaát laøm khoâ, phuï gia ( saùp )…Thaønh phaàn chaát raén khoaûng 75%
Thieát bò traùng phuû vaø cô cheá ñoùng raén: Thoâng thöôøng verni goác daàu ñöôïc traùng
phuû leân giaáy treân ñôn vò in cuûa maùy in offset. Sau khi ñöôïc traùng leân giaáy, verni
goác daàu ñoùng raén ( khoâ) theo caû hai cô cheá: thaám huùt vaøo giaáy vaø khoâ treân cô sôû
phaûn öùng oxy hoaù. Ñeå laøm khoâ nhanh coù theå duøng caùc thieát bò saáy hoàng ngoaïi
hoaëc thoåi luoàng khí noùng sau khi traùng phuû.
Öu ñieåm:Verni goác daàu coù nhöõng öu ñieåm chính sau: khaû naêng gia coâng deã daøng,
söû duïng töông töï möïc in offset ( khoâng phaûi ñaàu tö thieát bò, ít chænh söûa taïi ñôn vò
in); ñoä baùm dính cao; maøng ñeàu mòn; khoâng coù dung moâi bay hôi; maøng verni sau
2
khi khoâ coù ñoä ñaøn hoài toát; coù theå traùng vôùi giaáy coù ñònh löôïng nhoû hôn 90 g/m
Nhöôïc ñieåm: Tuy deã gia coâng nhöng verni goác daàu coù nhöõng haïn cheá lôùn veà maët
chaát löôïng nhö : toác ñoä khoâ thaáp, saûn phaåm thöôøng bò dính khi ñeå choàng saûn
phaåm cao; ñoä daøy maøng verni moûng neân ñoä boùng khoâng cao ( 60 Gloss Points);
möùc ñoä ngaû vaøng cao; thöôøng chæ lieân keát toát vôùi keo deûo nhieät hoaëc keo phaân
taùn ñaëc bieät neân khi gia coâng caùc saûn phaåm ñoøi hoûi chaát löôïng cao ít khi öùng duïng
phöông phaùp gia coâng naøy.
; Verni goác nöôùc
Ñaëc ñieåm chung:Verni goác nöôùc laø moät chaát loûng maøu traéng söõa coù muøi ñaëc
tröng, khoâng gaây ñoäc haïi cho moâi tröôøng vaø con ngöôøi, lôùp maøng taïo thaønh bôûi
verni goác nöôùc khi khoâ khoâng muøi, chính vì vaäy noù thöôøng ñöôïc söû duïng traùng
phuû cho caùc saûn phaåm bao bì thöïc phaåm, döôïc vaø myõ phaåm.

Thaønh phaàn: Trong verni goác nöôùc, nöôùc chieám khoaûng 55%-60%, chaát raén
chieám 40-45% bao goàm: polymer phaân taùn; saùp neán giuùp maøng verni goác nöôùc
beàn khi coï saùt; hydrosol ( nhöïa hoaø tan trong nöôùc); chaát taïo maøng; chaát taêng
cöôøng ñoä thaám öôùt (ñem laïi khaû naêng daøn moûng verni treân baûn traùng phuû vaø vaät
lieäu) vaø chaát giaûm söï taïo boït .
Cô cheá khoâ: Quaù trình ñoùng raén cuûa lôùp maøng verni laø quaù trình bay hôi vaø thaåm
thaáu cuûa chaát hoøa tan (nöôùc), bay hôi ( 30%), thaám huùt (70%). Coù theå taêng toác
quaù trình khoâ baèng caùch söû duïng nguoàn saáy IR; khí noùng; keát hôïp IR vaø khí noùng;
saáy baèng soùng cao taàn.
Thieát bò traùng phuû: Verni goác nöôùc coù theå ñöôïc traùng phuû treân moät ñôn vò in cuûa
maùy in offset söû duïng boä phaän caáp aåm ñeå caáp verni leân baûn in; traùng phuû treân ñôn
vò traùng phuû cuûa thieát bò in hoaëc traùng phuû treân thieát bò traùng phuû chuyeân duïng.
Öu ñieåm: Maøng taïo thaønh cuûa verni goác nöôùc:coù ñoä boùng vaø ñoä phaúng cao
(khoaûng 75 Gloss Poitns); coù tính ñaøn hoài, khaû naêng chòu löïc cô hoïc vaø chòu maøi
moøn toát; maøng khoâng bieán ñoåi maøu (khoâng bò vaøng), khoâng muøi; chòu haøn nhieät
vaø chòu ñöôïc nhieät ñoä thaáp.Verni goác nöôùc khi traùng phuû coù toác ñoä taïo maøng cao;
coù khaû naêng khoâ nhanh neân khoâng caàn hoaëc caàn ít boät laøm khoâ vaø coù theå xeáp
choàng giaáy cao; vieäc ñieàu chænh ñoä nhôùt tieán haønh deã daøng; coù khaû naêng traùng
phuû treân caû vaät lieäu thaám huùt laãn vaät lieäu khoâng thaám huùt.
Nhöôïc ñieåm: Tuy nhieân ñeå traùng phuû verni goác nöôùc caàn phaûi söû duïng baûn traùng
phuû ñaëc bieät (baûn letterpress hoaëc flexo); tôø in thöôøng bò cong veânh khi traùng
2
treân giaáy coù ñònh löôïng nhoû hôn 90g/m neáu traùng moät maët vaø nhoû hôn
2
135g/m neáu traùng phuû hai maët.
Moät soá chöùc naêng khaùc cuûa verni goác nöôùc ngoøai chöùc naêng laøm boùng beà maët
thoâng thöôøng :
Duøng nhö chaát lieân keát phuû saün ñeå sau ñoù lieân keát vaät lieäu bao bì ( ví duï giaáy) vôùi
maøng platic taïo neân bao bì daïng væ ( væ son, væ baøn chaûi ñaùnh raêng)
Duøng nhö lôùp loùt ( primer) ñeå sau ñoù traùng Verni UV
Verni coù höông thôm( troän vaøo verni caùc phaàn töû coù muøi thôm )
Verni coù theå haøn baèng soùng cao taàn chuaån bò cho caùc phöông phaùp thaønh phaåm ñaëc
bieät
Verni goác nöôùc coøn ñöôïc söû duïng ñeå traùng phuû leân caùc saûn phaåm in oáng ñoàng (veà
maët baûn chaát verni goác nöôùc duøng trong in oáng ñoàng gioáng nhö verni goác nöôùc duøng
traùng phuû saûn phaåm in offset, tuy nhieân söï khaùc bieät cô baûn laø verni duøng trong in
oáng ñoàng coù ñoä nhôùt thaáp hôn nhieàu).Trong in oáng ñoàng verni goác nöôùc söû duïng vôùi
caùc chöùc naêng nhö :
Söû duïng laøm lôùp loùt vaø lôùp ñeäm
Taêng ñoä boùng hoaëc môø cho saûn phaåm in

Laøm lôùp ngaên caùch saûn phaåm vôùi bao bì

; Verni UV
Thaønh phaàn: Verni UV bao goàm caùc thaønh phaàn : Acrylic oligomers (vaät lieäu taïo
maøng polymer vaø quyeát ñònh ñoä nhôùt); Acrylic prepolymer (taïo ñoä boùng , ñoä cöùng
vaø choáng ma saùt); Photo-initiator (Chaát khôi maøo phaûn öùng polymer hoaù)
Cô cheá khoâ: Quaù trình khoâ cuûa maøng verni UV döïa treân phaûn öùng polymer hoaù,
phaûn öùng saûn ra nhanh choùng döôùi taùc ñoäng cuûa ñeøn UV.
Thieát bò duøng traùng phuû:Traùng phuû verni UV coù theå thöïc hieän treân ñôn vò traùng
phuû cuûa maùy in offset, flexo, in luïa hoaëc treân thieát bò traùng phuû chuyeân duïng.
Öu ñieåm: Maøng verni UV coù khaû naêng choáng laïi masaùt vaø caùc taùc nhaân hoaù hoïc toát;
coù ñoä boùng cao ( 85 Gloss Points neáu traùng phuû coù loùt Primer); khoâng chöùa dung
moâi. Sau khi traùng phuû UV coù theå chuyeån ngay sang coâng ñoaïn thaønh phaåm maø
khoâng phaûi chôø; trong quaù trình traùng phuû khoâng caàn phun boät; thích hôïp cho caû vaät
lieäu thaám huùt laãn khoâng thaám huùt.Vôùi öu theá veà chaát löôïng saûn phaåm, phöông phaùp
gia coâng naøy ngaøy caøng ñöôïc öùng duïng roäng raõi.
Nhöôïc ñieåm: Tuy nhieân traùng phuû UV coù moät soá haïn cheá veà giaù thaønh vì thieát bò
caàn ñaàu tö vaø vaät lieäu coù giaù thaønh cao. Ngoaøi ra neáu traùng phuû UV khi tôø in coøn
chöa khoâ möïc, lôùp maøng verni ngaên caûn khoâng cho lôùp möïc khoâ vaø maøng verni seõ
bò vaån ñuïc .
; Verni goác dung moâi
Verni goác dung moâi laø
hoãn hôïp nhöïa cöùng ñöôïc
hoøa tan trong dung moâi
höõu cô .
Cô cheá khoâ cuûa verni naøy
döïa treân söï bay hôi cuûa
dung moâi.
Verni naøy ñöôïc traùng phuû
treân caùc thieát bò traùng phuû
chuyeân duïng
Do ñaëc tính laøm haïi moâi
tröôøng khi dung moâi bay
hôi neân hieän nay daïng Hình II.6 So saùnh veà ñoä boùng giöõa caùc
verni naøy ít ñöôïc söû duïng daïng verni cô baûn
maø thöôøng ñöôïc thay theá
bôûi daïng verni goác nöôùc

Caùc phöông phaùp traùng phuû

; Traùng phuû verni goác daàu treân ñôn vò in offset :
Söû duïng verni nhö möïc in offset vaø in treân maùy in offset tôø rôøi( verni ñöôïc truyeàn
leân baûn in töø heä thoáng caáp möïc ).Coù theå traùng töøng phaàn hoaëc toaøn phaàn
Lôùp verni traùng theo phöông phaùp naøy moûng ( 2 µm )cho neân ñoä boùng phaúng cuûa
tôø in khi traùng theo phöông phaùp naøy khoâng cao, lôùp verni offset thöôøng deã ngaû
maøu vaøng. Khi traùng phuû töøng phaàn do coù chaø nöôùc neân tôø in thöôøng bò cong veânh
Phöông phaùp naøy cho saûn phaåm chaát löôïng khoâng cao nhöng giaù thaønh reû, deã
thöïc hieän neân vaãn ñöôïc öùng duïng nhieàu .
Neáu tôø in khi in phun boät quaù nhieàu coù theå eùp in 1 löôït ñeå laáy bôùt boät .
; Traùng phuû verni goác nöôùc treân ñôn vò in offset :
Verni goác nöôùc ñöôïc traùng phuû treân ñôn vò in offset thoâng qua heä thoáng caáp aåm
(thöôøng söû duïng maùy in cuõ vôùi ñôn vi caáp aåm coù loâ truyeàn aåm) .
Tröôùc vaø sau traùng phuû boä phaän laøm aåm vôùi loâ truyeàn aåm caàn ñöôïc veä sinh caån
thaän ,caùc loâ næ caàn ñöôïc thay ñeå traùnh gaây baån.
Verni söû duïng coù ñoä nhôùt töø 30-60 giaây
Thôøi gian khoâ khoaûng 15-35 giaây
; Traùng phuû treân thieát bò in taïi ñôn vò traùng phuû
Raát nhieàu maùy in hieän ñaïi ñöôïc
gaén theâm ñôn vò traùng phuû. Ñôn vò
traùng phuû thöôøng ñöôïc trang bò
treân caùc maùy in offset tôø rôøi vaø
thöôøng ñöôïc gaén sau ñôn vò in
cuoái cuøng. Heä thoáng saáy treân thieát
bò in coù ñôn vò traùng phuû cuõng coù
nhieàu daïng khaùc nhau ñöôïc laép
tuøy theo yeâu caàu vaø caáu taïo boä
phaän nhaän tôø in.
§ Ñôn vò traùng verni coù caáu taïo
töông töï nhö moät ñôn vò in
flexo bao goàm:Boä phaän caáp
verni; Oáng gaén baûn (thöôøng
gaén baûn cao su, hoaëc baûn Hình II.7 : Ñôn vò traùng phuû
photopolymer); Oáng eùp

Ø Boä phaän caáp verni leân baûn cuûa ñôn vò traùng phuû coù hai daïng chính: Heä
thoáng caáp verni môû vôùi heä thoáng loâ (daïng hai hoaëc ba loâ); Heä thoáng caáp verni
kín vôùi dao gaït möïc vaø truïc anilox.
Heä thoáng caáp verni môû söû duïng loâ coù caùc daïng khaùc nhau, nhöng nhìn chung
bao goàm : moät maùng chöùa möïc; moät loâ ñònh löôïng quay trong maùy möïc vaø
moät loâ chaø baûn.
Heä thoáng caáp verni kín vôùi dao gaït möïc vaø truïc anilox bao goàm :Oáng chöùa
möïc kín; caëp dao gaït möïc aâm döông; truïc anilox coù nhieäm vuï ñònh löôïng
verni vaø truyeàn verni leân baûn in. Hai dao gaït möïc aâm vaø döông töïa saùt vaøo
truïc anilox ñeå gaït möïc thöøa khoûi truïc anilox. Truïc anilox ñöôïc phuû goám hoaëc
maï crom.
Tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa saûn phaåm, vaø tính thaám huùt cuûa vaät lieäu maø
löôïng verni caàn cung caáp seõ khaùc nhau vaø löôïng verni naøy ñöôïc ñieàu chænh
thoâng qua vieäc choïn truïc anilox maø cuï theå laø choïn taàn soá oâ chöùa möïc vaø theå
tích oâ chöùa möïc cuûa truïc anilox.
Ñeå traùng phuû ngöôøi ta thöôøng duøng truïc anilox coù taàn soá cell 80ñöôøng /cm
nhöng vôùi theå tích khaùc nhau tuyø thuoäc saûn phaåm vaø vaät lieäu ( tính thaám
huùt): 6g/m2;9g/m2;13g/m2;18g/m2;20g/m2
Hình II.8 a. Heä thoáng caáp verni môû vôùi loâ ñònh löôïng
b. Heä thoáng caáp verni ñoùng vôùi dao gaït möïc vaø truïc anilox
Treân moät soá maùy in khoâng coù haún moät ñôn vò traùng phuû maø chæ söû duïng moät
boä phaän caáp verni goïi laø Modular Inline Coating System –MCS coù caáu taïo
nhö boä phaän caáp verni kín vôùi dao gaït möïc vaø truïc anilox, boä phaän naøy coù
theå laép vaø thaùo ra deã daøng.Khi caàn traùng phuû, ngöôøi ta gaén boä phaän naøy
theâm vaøo ñôn vò in offset, gaén saùt vaøo oáng cao su baèng caùch gaù vaøo heä thoáng
röûa cao su töï ñoäng, luùc naøy oáng cao su seõ ñöôïc laép baûn traùng phuû vaø ñoùng vai
troø oáng baûn, verni seõ ñöôïc truyeàn töø MCS leân baûn cao su hoaëc baûn polymer

gaén treân oáng cao su vaø sau ñoù ñöôïc truyeàn leân giaáy.Khi khoâng caàn traùng phuû
Modular Inline Coating System –MCS seõ ñöôïc thaùo ra vaø ñôn vò in coù theå
ñöôïc söû duïng nhö moät ñôn vò in offset thoâng thöôøng
Hình II.9 Modular Inline Coating System MCS gaén treân ñôn vò in offset
Ø Baûn thöôøng söû duïng trong traùng phuû coù theå laø nhöõng daïng sau :
Baûn cao su ñeå traùng phuû toaøn phaàn;
Baûn letterpress vôùi caùc maûnh ñöôïc caét töø cao su hoaëc polyester theo hình daùng
vaø kích thöôùc caàn traùng phuû duøng cho traùng phuû töøng phaàn;
Baûn in flexo ( photopolymer ) daønh cho vieäc traùng phuû töøng phaàn chaát löôïng cao
hoaëc duøng traùng phuû ( in) verni aùnh kim loaïi coù ñoä boùng cao .
Baûn ñöôïc gaén leân oáng baûn
nhôø heä thoáng keïp baûn.
Hình II.10 Heä thoáng

neïp baûn treân oáng baûn
§ Boä phaän saáy:

Treân maùy in coù traùng phuû, ñeå laøm khoâ lôùp verni ngöôøi ta söû duïng caùc nguoàn saáy.
Heä thoáng saáy coù theå ñaët treân ñôn vò traùng phuû( interdeck dryer) hoaëc taùch haún
thaønh moät ñôn vò saáy rieâng bieät ( intermediate dryer) , ngoaøi ra coøn coù heä thoáng
saáy ôû ñaàu ra giaáy( end -dryer) .
Caùc nguoàn saáy coù theå laø: nguoàn saáy hoàng ngoaïi (IR); nguoàn saáy UV;boä phaän thoåi
khí noùng; boä phaän trao ñoåi khoâng khí moâi tröôøng;nguoàn saáy cacbon- hoàng ngoaïi.

Hình II.11 : Maùy in vôùi heä thoáng traùng phuû keùp vaø caùc nguoàn saáy
; Traùng phuû treân thieát bò chuyeân duïng

Moät phöông phaùp khaùc ñeå traùng verni laø traùng treân thieát bò traùng phuû chuyeân
duïng ( offline)
Caùc thieát bò traùng phuû chuyeân duïng coù caáu taïo khaùc nhau nhöng thoâng thöôøng
bao goàm caùc boä phaän : heä thoáng naïp giaáy coù theå töï ñoäng nhö maùy in hoaëc ñaët
giaáy baèng tay; heä thoáng caáp verni; boä phaän chuyeàn verni leân tôø in; heä thoáng vaän
chuyeån giaáy; heä thoáng saáy vaø laøm laïnh tôø in bao goàm heä thoáng ñeøn UV, heä thoáng
saáy nhieät, vuøng laøm laïnh tôø in ;boä phaän nhaän giaáy ñaàu ra.
Baûn thöôøng söû duïng treân thieát bò traùng phuû coù theå laø nhöõng daïng sau: baûn cao su
ñeå traùng phuû toaøn phaàn; baûn letterpress vôùi caùc maûnh ñöôïc caét töø cao su hoaëc
polyester theo hình daùng vaø kích thöôùc caàn traùng phuû duøng cho traùng phuû töøng
phaàn; baûn in flexo ( photopolymer ) daønh cho vieäc traùng phuû töøng phaàn chaát
löôïng cao .
Hieän nay ôû nöôùc ta phaàn lôùn ñang söû duïng thieát bò traùng phuû coù caáu taïo ñôn giaûn
vôùi heä thoáng caáp verni môû vaø loâ chaø tröïc tieáp chaø verni leân tôø in, heä thoáng naøy
khoâng coù oáng gaén baûn in neân chæ coù theå traùng phuû toaøn phaàn tôø in chöù khoâng theå
traùng phuû töøng phaàn.
§ Thieát bò traùng phuû khoâng coù oáng baûn duøng ñeå traùng phuû toaøn phaàn
Ø Caáu taïo: Bao goàm caùc boä phaän chuû yeáu sau : ( hình II.12)
Heä thoáng nhaän giaáy ñaàu vaøo 1: Coù theå töï ñoäng nhö maùy in hoaëc ñaët giaáy baèng
tay
Heä thoáng verni : bao goàm maùng keo 2 , caùc loâ ñònh löôïng keo , chaø keo,oáng eùp
Heä thoáng daây baêng vaän chuyeån giaáy 3
Heä thoáng saáy vaø laøm laïnh tôø in : heä thoáng ñeøn UV 4, heä thoáng saáy nhieät , vuøng
laøm laïnh tôø in 5
Heä thoáng ñaàu ra giaáy 6

Hình II.12 Thieát bò traùng phuû khoâng coù oáng baûn duøng ñeå traùng phuû toaøn
phaàn
Ø Hoaït ñoäng :
Tôø in töø boä phaän nhaän giaáy ñöôïc chuyeàn vaøo giöõa oáng eùp vaø loâ chaø keo , Verni
töø maùng keo 2 thoâng qua heä thoáng loâ ñònh löôïng , vaø loâ chaø ñöôïc truyeàn ñeán tôø
in , sau ñoù nhôø heä thoáng vaän chuyeån giaáy, tôø in ñaõ ñöôïc traùng moät lôùp verni
moûng seõ ñöôïc chuyeån sang boä phaän saáy ( vôùi heä thoáng ñeøn UV hoaëc ñeøn hoàng
ngoaïi tuøy thuoäc vaøo daïng verni ) , sau khi saáy, lôùp verni khoâ , ñoùng cöùng treân
beàn maët tôø in , tôø in sau khi saáy ñi qua boä phaän laøm laïnh vaø ñöôïc nhaän taïi boä
phaän ra giaáy
Treân thieát bò naøy chæ coù theå traùng phuû toaøn phaàn tôø in
Trong quaù trình chuaån bò caàn phaûi loùt oáng eùp (giöõa thaønh oáng vaø taám cao su )
moät lôùp loùt oáng baèng tôø phim vaø giaáy vôùi toång ñoä daøy töø 3,2 ñeán 3,7 mm
Ñeå choáng dính ñuoâi tôø in, khi loùt oáng caàn caét tôø loùt oáng nhoû hôn tôø in moãi caïnh
0,5-1cm
§ Thieát bò traùng phuû coù oáng baûn
Ø Caáu taïo:Bao goàm caùc boä phaän chuû yeáu sau ( hình II.13)
Heä thoáng nhaän giaáy ñaàu vaøo : töï ñoäng nhö maùy in coù heä thoáng nhíp vaø tay keâ
Heä thoáng in: oáng baûn 1, oáng eùp 2, oáng chuyeàn 3
Heä thoáng verni : bao goàm maùng keo 4 , caùc loâ ñònh löôïng keo 5,6 ,loâ chaø keo
7,8
Heä thoáng guoàng xích vaän chuyeån giaáy 9
Heä thoáng saáy vaø laøm laïnh tôø in : heä thoáng ñeøn UV, heä thoáng saáy nhieät
Heä thoáng ñaàu ra giaáy 11

Hình II.13 : Thieát bò traùng phuû coù oáng baûn
Ø Nguyeân lyù hoaït ñoäng :

Tôø in töø boä phaän nhaän giaáy ñöôïc chuyeàn vaøo giöõa oáng eùp vaø oáng baûn nhôø heä
thoáng nhíp , Verni töø maùng keo 4 thoâng qua heä thoáng loâ ñònh löôïng5,6 , vaø loâ
chaø7 ,8 ñöôïc truyeàn ñeán oáng baûn, döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp giöõa oáng baûn vaø
oáng eùp verni ñöôïc chuyeàn sang tôø in , Sau ñoù nhôø oáng chuyeàn giaáy vaø heä
thoáng guoàng xích vaän chuyeån giaáy tôø in ñaõ ñöôïc traùng moät lôùp verni moûng seõ
ñöôïc chuyeån sang boä phaän saáy ( vôùi heä thoáng ñeøn UV hoaëc neon Hoàng ngoaïi
tuøy thuoäc vaøo daïng verni ) , sau khi saáy lôùp verni khoâ vaø ñoùng cöùng treân beàn
maët tôø in , tôø in sau khi saáy ñi qua boä phaän laøm laïnh vaø ñöôïc nhaän taïi boä phaän
ra giaáy
§ Traùng phuû verni UV baèng phöông phaùp in luïa
Maëc duø vieäc söû duïng phöông phaùp in luïa ñeå traùng phuû Verni UV hieän nay
chöa phaùt trieån moät caùch phoå bieán ôû nöôùc ta, nhöng coù leõ trong thôøi gian tôùi
phöông phaùp naøy seõ phaùt trieån maïnh bôûi khaû naêng traùng phuû ñöôïc moät lôùp
verni daøy laøm cho saûn phaåm coù ñoä boùng cao hôn haún khi söû duïng caùc phöông
phaùp khaùc, hôn nöõa vôùi giaù cuûa thieát bò vaø giaù thaønh cuûa khuoân in luïa thaáp hôn
raát nhieàu so vôùi giaù cuûa caùc thieát bò traùng phuû khaùc vaø baûn photopolymer,coäng
vôùi vieäc cheá taïo khuoân in deã daøng neân vieäc traùng phuû töøng phaàn baèng phöông
phaùp in luïa deã thöïc hieän vaø coù giaù thaønh thaáp hôn nhieàu so vôùi vieäc traùng phuû
töøng phaàn baèng caùch phöông phaùp khaùc.
Ñeå traùng phuû UV baèng phöông phaùp in luïa caàn coù thieát bò in luïa noái vôùi boä
phaän saáy UV. Vieäc cheá taïo khuoân in luïa vaø keùo verni UV leân tôø in ñöôïc tieán
haønh nhö in luïa thoâng thöôøng tuy nhieân ôû ñaây khoâng neân söû duïng thieát bò keùo
luïa thuû coâng do naêng suaát thaáp vaø ñoä daøy lôùp verni khoâng oån ñònh. Boä phaän
saáy UV coù yù nghóa raát quan troïng trong traùng verni UV baèng phöông phaùp in
luïa, Boä phaän saáy caàn ñaït nhöõng yeâu caàu sau :
Ø Caàn phaûi coù khoaûng caùch töø heä thoáng in ñeán heä thoáng saáy sao cho:tôø in
ñöôïc chuyeån ñeán boä phaän saáy sau khi in töø 3-5 giaây,vì verni sau khi chui
qua löôùi rôi xuoáng giaáy ngay laäp töùc chöa oån ñònh ñöôïc neân beà maët
maøng verni chöa baèng phaúng.

Ø Khoaûng thôøi gian lôùp maøng verni ñöôïc chieáu döôùi tia UV laø 1-3 giaây
nhaèm ñaûm baûo tôø in khoâ hoaøn toaøn.
Ø Quaù trình saáy UV sinh ra khí ozon neân caàn coù heä thoáng xöû lyù khí thaûi.
Caùc yeâu caàu veà chaát löôïng
; Yeâu caàu veà tôø in tröôùc khi traùng phuû
Traùng phuû thöôøng tieán haønh treân caùc loaïi giaáy töông ñoái daøy, chaéc, vaø phaúng
Tôø in tröôùc khi traùng phuû phaûi hoaøn toaøn khoâ vaø khoâng neân söû duïng caùc chaát laøm khoâ
cuõng nhö phun quaù nhieàu boät
Giaûm aåm khi in ñeán möùc toái thieåu cho pheùp
Tôø in phaûi thaúng,phaúng, caïnh khoâng sôøn
; Yeâu caàu chaát löôïng traùng phuû :
Tôø in phaûi khoâ khoâng dính daëm , kieåm tra baèng caùch duøng ngoùn tay chaäm treân beà maët
tôø in
Verni phaûi ñöôïc daøn ñeàu treân beà maët tôø in ( khoâng coù soïc, buïi, nhöõng choã khoâng coù
verni , tôø in khoâng bò phoàng , traày xöôùc )
Tôø in phaûi boùng phaúng , ñoä daøy verni phaûi ñaït chuaån
Verni phaûi baùm dính chaéc , kieåm tra baèng caùch taïo moät vaïch gaáp treân maët phaûi cuûa tôø
in , lôùp verni phaûi khoâng bò bong troùc
Verni phaûi trong suoát khoâng vaøng ñuïc nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng veà maøu saéc cho tôø in
I.2.2. Daùn gheùp maøng
Muïc ñích cuûa vieäc daùn gheùp maøng, caùc phöông phaùp gheùp maøng, phaïm vi öùng duïng
Hình II.14 : Nguyeân lyù daùn gheùp maøng

Trong quaù trình gia coâng saûn phaåm sau in do muïc ñích söû duïng cuûa saûn phaåm ñoøi hoûi
vaät lieäu phaûi coù tính chaát ñaëc bieät maø vaät lieäu in( ví duï nhö giaáy)khoâng ñaùp öùng ñöôïc,

ngöôøi ta phaûi taïo moät lôùp maøng

gheùp.Maøng gheùp laø vaät lieäu
nhieàu lôùp coù nhöõng tính chaát
caàn thieát ñaùp öùng muïc ñích söû
duïng cuûa saûn phaåm (Ví duï nhö:
Boùng phaúng, chòu maøi moøn,
beàn beû gaõy , chòu löïc toát, coù ñoä
beàn cô hoïc cao , choáng thaám
nöôùc , choáng thaám daàu , môõ,
khaû naêng chòu ñöôïc nhieät ñoä
thaáp, haøn nhieät toát ….). Caùc lôùp Hình II.15 Daùn gheùp duøng nhieät vaø aùp löïc
vaät lieäu gheùp ñoù ñöôïc taïo bôûi
nhöõng nguyân lyù khaùc nhau
§ Daùn gheùp baèng keo : Vôùi moät thieát bò chuyeân duïng keo ñöôïc traùng leân tôø in
hoaëc lôùp vaät lieäu gheùp .Sau ñoù döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp daùn vaø nhieät ñoä lôùp
vaät lieäu gheùp seõ ñöôïc gheùp leân tôø in
§ Daùn gheùp duøng nhieät vaø
aùp löïc : Lôùp maøng gheùp coù
caáu taïo 2 lôùp lôùp maøng caàn
gheùp vaø lôùp keo nhieät khoâ
coù nhieät ñoä noùng chaûy
thaáp, döôùi taùc duïng cuûa löïc
eùp vaø nhieät ñoä lôùp keo
nhieät noùng chaûy laáp ñaày beà
maët giaáy lieân keát lôùp maøng
caàn gheùp voái lôùp vaät lieäu
in.
§ Gheùp ñuøn : Nhöïa döôùi Hình II.16 Gheùp ñuøn
daïng haït ñöôïc ñun noùng
chaûy vaø ñuøn ra töø ñaàu ñuøn
leân beà maët vaät lieäu 1 doøng nhöïa loûng , qua loâ caùn vaø laøm laïnh nhöïa ñöôïc daøn
moûng leân vaät lieäu vaø ñoâng cöùng laïi, taïo moät lôùp maøng baùm chaéc treân vaät lieäu
Moät caùch phaân nhoùm khaùc ta coù ba nhoùm phöông phaùp traùng gheùp maøng cô
baûn,trong ñoù moãi nhoùm phöông phaùp bao goàm caùc daïng rieâng ñöôïc moâ taû theo sô ñoà
döôùi ñaây:

NHOÙM PHÖÔNG DAÏNG

PHAÙP
Traùng gheùp ñuøn Ñuøn ñôn
Ñuøn tröôùc vaø sau
Ñuøn keùp
Gheùp khoâ Gheùp coù dung moâi
Gheùp khoâng dung
moâi
Gheùp keát hôïp
Gheùp öôùt
; Phöông phaùp gheùp öôùt

Phöông phaùp gheùp öôùt laø phöông phaùp gheùp baèng keo, taïi thôøi ñieåm gheùp hai lôùp
vaät lieäu vôùi nhau, chaát keát dính ( keo) ôû traïng thaùi loûng. Ñaây laø phöông phaùp gheùp
ñöôïc söû duïng khaù roäng raõi ñaëc bieät öùng duïng nhieàu khi gheùp maøng nhoâm vôùi giaáy,
hoaëc gheùp giaáy vôùi moät lôùp maøng,phöông phaùp naøy coøn coù theå goïi laø phöông phaùp
daùn maøng.Phöông phaùp naøy söû duïng nhieàu nhaát trong saûn xuaát caùc daïng bao bì ñeá
giaáy.
Keo söû duïng trong phöông phaùp gheùp öôùt thöôøng laø daïng keo polymer nhaân taïo
goác nöôùc hoaëc keo phaân taùn trong moâi tröôøng nöôùc .Trong quaù trình gheùp, keo ôû
traïng thaùi loûng chuùng seõ thaåm thaáu qua moät lôùp vaät lieäu (thöôøng laø lôùp vaät lieäu coù
tính thaám huùt cao hôn)vaø bay hôi sau ñoù .
Thieát bò gheùp bao goàm:
Cuoän xaû A : Gaén cuoän nguyeân lieäu mang tính thaám huùt cao hôn
Cuoän xaû D: Gaén cuoän nguyeân lieäu mang tính thaám huùt thấp hôn
Heä thoáng caùc loâ caêng maøng caêng maøng töø caùc cuoän xaû qua boä phaän traùng
keoB, boä phaän eùp daùn E , boä phaän saáy C ñeán cuoän thu saûn phaåm G.
Heä thoáng traùng keo B bao goàm maùng chöùa keo vaø loâ ñònh löôïng keo, loâ chaø
keo.
Boä phaän eùp daùn E ( gheùp) goàm caëp loâ trong ñoù coù moät loâ ñöôïc maï crom vaø
moät loâ cao su
Keo ñöôïc traùng leân lôùp vaät lieäu 1 ít coù tính thaám nöôùc hôn ,sau ñoù ngay laäp töùc
ñöôïc gheùp vôùi lôùp vaät lieäu thöù 2 taïi ñôn vò gheùp daùn .Sau khi gheùp nöôùc chöùa trong
keo seõ bay hôn taïi ñôn vò saáy , keo khoâ taïo keát dính giöõa hai lôùp vaät lieäu .

Hình II.17 : Gheùp öôùt
Hình II.18 : Thieát bò gheùp öôùt vôùi boä phaän traùng phuû gaén theâm
; Phöông phaùp gheùp khoâ
§ Gheùp khoâng dung moâi :
Laø phöông phaùp gheùp baèng keo, nhö teân cuûa phöông phaùp ñaõ chæ ra, kyõ thuaät gheùp
maøng khoâng dung moâi khoâng söû duïng caùc loaïi keo coù goác dung moâi maø söû duïng
loaïi keo 100% raén. Nhôø ñoù coù theå giaûm moät caùch ñaùng keå vieäc tieâu thuï naêng löôïng
tieâu toán cho caùc coâng ñoaïn saáy khoâ dung moâi trong keo, hoaëc cho vieäc thoåi vaø
thoâng gioù.Keo ñöôïc söû duïng laø loaïi keo 1 hoaëc 2 thaønh phaàn, loaïi keo moät thaønh
phaàn ñöôïc duøng chuû yeáu ñeå gheùp vôùi giaáy.

Ñeå gheùp baèng keo khoâng dung moâi, ñoøi hoûi phaûi coù boä phaän traùng keo ñaëc bieät,
truïc traùng keo phaúng thay vì truïc khaéc,keo raén ñöôïc laøm noùng bôûi caùc truïc daøn keo
ñöôïc gia nhieät .
Söùc caêng beà maët cuûa maøng phaûi ñöôïc chuù yù ñaëc bieät, caàn xöû lyù ñeå maøng coù ñoä
baùm dính, vì ñoä baùm dính ban ñaàu cuûa keo raát yeáu khi chöa khoâ. Lôùp keo ñöôïc
traùng vaøo khoaûng töø: 0.8-1.5g/m2.
Caùc öu ñieåm cuûa coâng ngheä gheùp maøng khoâng dung moâi nhö sau:
Giaûm ñöôïc tieáng oàn do bôûi khoâng coù heä thoáng thoâng gioù
Khoâng coøn soùt dung moâi trong lôùp maøng ñaõ gheùp, do ñoù raát thích hôïp cho
vieäc duøng laøm bao bì thöïc phaåm, döôïc phaåm.
Khoâng gaây oâ nhieãm khoâng khí
Chi phí ñaàu tö thaáp
Khoâng caàn saáy qua nhieät
Yeâu caàu veà maët baèng ít
Chi phí saûn xuaát thaáp
Toác ñoä saûn xuaát cao
Coâng ngheä gheùp maøng khoâng dung moâi laø coâng ngheä gheùp maøng tieân tieán hieän nay
trong lónh vöïc gheùp maøng, caùc nhaø saûn xuaát vaø saûn xuaát bao bì treân theá giôùi ñang
chuyeån sang phöông phaùp gheùp maøng khoâng dung moâi naøy.
Saûn phaåm öùng duïng phöông phaùp gheùp naøy laø caùc loaïi maøng gheùp trong suoát nhö
sau: PA/PE, BOPP/PP, AL/Paper, PET/Paper…
Caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa thieát bò ñöôïc moâ taû theo hình II.19 .
§ Gheùp coù dung moâi :
Laø phöông phaùp gheùp baèng keo,keo ñöôïc söû duïng ôû ñaây laø keo coù chöùa dung
moâi.Keo ñöôïc traùng leân maøng vaø ngay sau ñoù ñöôïc saáy khoâ , lôùp maøng coù lôùp keo
ñöôïc saáy khoâ seõ gheùp vôùi moät lôùp maøng khaùc ôû boä phaän gheùp , sau ñoù maøng ñöôïc
thu laïi ôû cuoän thu .
Ñaây laø phöông phaùp gheùp thích hôïp vôùi nhieàu loaïi vaät lieäu ,cho lieân keát chaéc chaén,
ñoä beàn nhieät cao, tuy nhieân gaëp nhieàu vaàn ñeà veà moâi tröôøng do söû duïng keo goác
dung moâi ….

Hình II.19 : Sô ñoà nguyeân lyù gheùp maøng khoâng dung moâi
Hình II.20 : Thieát bò gheùp khoâ coù dung moâi

; Gheùp keát hôïp :
Laø phöông phaùp gheùp moät lôùp vaät lieäu baèng keo vôùi moät lôùp vaät lieäu ñöôïc ñuøn thoåi
töø maùy ñuøn
Thieát bò gheùp bao goàm boä phaän xaû cuoän , boä phaän traùng keo ( keo ôû ñaây laø keo goác
dung moâi), boä phaän saáy keo,boä phaän ñuøn thoåi, laøm laïnh maøng vaø xöû lyù corona

tröôùc khi gheùp hai lôùp maøng vôùi nhau, boä phaän gheùp maøng ,Boä phaän thu cuoän
maøng thaønh phaåm.
Hình II.21 : Gheùp keát hôïp
; Phöông phaùp traùng gheùp ñuøn

Gheùp ñuøn : Nhöïa döôùi daïng haït ñöôïc ñun noùng chaûy vaø ñuøn ra töø ñaàu ñuøn 1 doøng
nhöïa loûng leân beà maët moät maøng vaät lieäu ,trong quaù trình gheùp moät vaät lieâu thöù 3
vôùi lôùp vaät lieäu thöù 1,doøng nhöïa noùng chaûy naøy ñoùng vai troø keo daùn ,Sau ñoù vaät
lieâu vöøa ñöôïc gheùp qua loâ caùn vaø laøm laïnh, nhöïa ñöôïc daøn moûng vaø ñoâng cöùng laïi,
taïo moät lôùp maøng ôû giöõa luùc naøy caû ba lôùp vaät lieäu ñöôïc gheùp vaøo nhau .
Coù nhieàu daïng thieát bò gheùp ñuøn : ñuøn ñôn, ñuøn tröôùc sau, ñuøn keùp
§ Ñuøn ñôn : Saûn phaåm thu ñöôïc goàm 3 lôùp (U1;E1;U2) trong ñoù E1 vöøa coù vai
troø laø lôùp keát dính vöøa coù vai troø laø lôùp thaønh phaàn.

Hình II.22 : Nguyeân lyù gheùp ñuøn ñôn
§ Ñuøn tröôùc vaø sau Saûn phaåm thu ñöôïc goàm 5 lôùp (U1;E1;U2;E2;U3) trong ñoù
E1;E2 vöøa coù vai troø laø lôùp keát dính vöøa coù vai troø laø lôùp thaønh phaàn.
Hình II.23 : Nguyeân lyù gheùp ñuøn tröôùc vaø sau

§ Ñuøn keùp :
Hình II.24 : Nguyeân lyù gheùp ñuøn keùp

Kyõ thuaät ñuøn keùp laø kyõ thuaät tieân tieán ñang ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ treân khaép
theá giôùi.
Ñuøn keùp laø phöông phaùp lyù töôûng ñeå saûn xuaát caùc loaïi maøng nhieàu lôùp ngay treân
maùy, keát hôïp caùc tính chaát cuûa caùc loaïi nhöïa khaùc nhau nhaèm taïo ra moät tính
chaát ngaên caùch toát maø vaät lieäu ñôn khoâng coù ñöôïc. Ñieàu naøy quan troïng khi coù
caùc yeâu caàu ñaëc bieät caàn ñöôïc thoûa maõn, chaúng haïn nhö hieäu öùng baùm dính cuûa
maøng caêng vaø tính chaát ngaên caùch caàn thieát cuûa maøng duøng cho saûn xuaát bao bì
thöïc phaåm.
Söï khaùc bieät chuû yeáu giöõa gheùp daùn, hay ñuøn tröôùc sau vôùi ñuøn keùp laø: khi gheùp
daùn hay ñuøn tröôùc sau, maøng gheùp ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp dính caùc lôùp
maøng ñaõ coù saün vaø ñoøi hoûi nhieàu coâng ñoaïn; trong khi ñoù ôû coâng ngheä ñuøn keùp
caùc doøng nhöïa ñöôïc keát hôïp vôùi nhau tröôùc khi rôøi khoûi ñaàu loø ñuøn. Noùi moät
caùch khaùc laø, ñuøn keùp döïa treân khaû naêng ñuøn ra 2 hay nhieàu lôùp trong cuøng moät
coâng ñoaïn vaø cuøng moät thôøi ñieåm.
Trong coâng ngheä ñuøn keùp, vaán ñeà quan troïng laø löïa choïn caùc vaät lieäu ñeå keát hôïp
vôùi nhau vaø löïa choïn caùc caáu truùc lôùp maøng gheùp phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa saûn
phaåm.Tuøy thuoäc vaøo caùc tính chaát cuûa saûn phaåm; tuøy thuoäc vaøo ñoä gheùp dính
cuûa caùc loaïi nhöïa caáu thaønh vaø cuoái cuøng laø moät yeáu toá khoâng keùm quan troïng:
ñoù laø tuøy thuoäc vaøo giaù nguyeân lieäu.

Yeáu toá quyeát ñònh chính laø söï töông thích cuûa caùc loaïi nhöïa ñöôïc söû duïng, söï
töông thích phuï thuoäc vaøo caùc ñaëc tính doøng chaûy vaø ñoä dính cô baûn cuûa caùc
loaïi nhöïa thaønh phaàn ñöôïc ñuøn keùp. Ñoä nhôùt cuûa nhöïa khoâng ñöôïc quaù khaùc
bieät.
Daùn maøng leân tôø in
Trong caùc phöông phaùp gheùp maøng treân, hai phöông phaùp gheùp ñuøn vaø gheùp duøng
nhieät vaø aùp löïc ñöôïc söû duïng chuû yeáu trong gia coâng bao bì meàm nhaèm taïo caùc vaät lieäu
gheùp nhieàu lôùp. Rieâng phöông phaùp daùn maøng leân tôø in ( daïng rôøi) ñöôïc söû duïng raát
nhieàu nhaèm gia coâng beà maët tôø in neân ôû ñaây chuùng ta seõ nghieân cöùu kyõ hôn veà coâng
ngheä naøy.
Vôùi moät thieát bò chuyeân duïng keo ñöôïc traùng leân tôø in hoaëc 1maët lôùp vaät lieäu gheùp
(thöôøng laø maøng nhöïa). Sau ñoù döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp daùn( eùp daùn nguoäi ) hoaëc döôùi
taùc duïng cuûa löïc eùp daùn vaø nhieät ñoä( eùp daùn noùng ) lôùp vaät lieäu gheùp seõ ñöôïc daùn leân beà
maët tôø in
Tôø in sau khi gheùp seõ coù ñöôïc caùc tính chaát do lôùp maøng mang laïi : boùng , phaúng, beàn
vôùi ma saùt , coù khaû naêng baûo veä lôùp möïc in khoûi bò maøi moøn, choáng thaám nöôùc toát…
; Caùc nguyeân lyù daùn maøng leân tôø in
Coù 2 nguyeân lyù daùn maøng
Eùp daùn noùng : Lôùp maøng polymer sau khi ñöôïc traùng keo vaø saáy seõ ñöôïc daùn leân
tôø in döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä vaø aùp löïc eùp daùn ( loâ eùp coù gia nhieät)
Eùp daùn nguoäi : keo ñöôïc traùng leân maøng hoaëc giaáy sau ñoù maøng vaø giaáy ñöôïc eùp
daùn döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp ( loâ eùp khoâng gia nhieät )
; Caùc thieát bò
§ Thieát bò daùn maøng theo nguyeân lyù daùn gheùp noùng
Caáu taïo
Boä phaän cuoän ñeå thaùo maøng nhöïa :Giaù giöõ vaø ñieàu chænh vò trí cuoän maøng 1
(hình veõ II.26 ) ; heä thoáng loâ daãn vaø caêng maøng
Boä phaän traùng keo : Boàn chöùa keo 3; Beå keo 4;Loâ taùn keo 5; loâ truyeàn keo 6
Boä phaän saáy keo : boä phaän saáy 7; nguoàn saáy hoàng ngoaïi 8, oáng thoåi khoâng khí
vaø quaït huùt gioù
Boä phaän eùp daùn : loâ kim loaïi 12 ñöôïc maøi boùng vaø saáy noùng baèng ñieän ( nhieät
ñoä 50-150 ) loâ cao su ñaøn hoài 13 chiuï ñöôïc nhieät , aùp löïc vaø taùc ñoäng cuûa dung
moâi
Boä phaän caáp giaáy töï ñoäng töông töï nhö maùy in :baøn ñaët giaáy 9;Boä phaän taùch
giaáy töï ñoäng 10, baêng chuyeàn giaáy 11.ÔÛ moät soá thieát bò hieän ñaïi boä phaän naïp
giaáy coù theâm heä thoáng laáy boät.

Boä phaän cuoän maøng thaønh phaåm ñöôïc truyeàn ñoäng cöôõng böùc 2
ÔÛ moät soá thieát bò hieän ñaïi maùy daùn maøng ñöôïc noái vôùi heä thoáng caét xaû cuoän
thaønh tôø rôøi
Hoaït ñoäng
Cuoän nhöïa ñöôïc laép vaøo giaù 1,maøng nhöïa ñöôïc caêng töø 1 ñeán cuoän 2 caêng qua
heä thoáng loâ daãn vaø chænh ñoä caêng maøng
Maøng nhöïa sau khi thaùo ra töø cuoän seõ ñi qua boä phaän traùng keo . Dung dòch
keo töø boàn chuùa 3 ñöôïc ñöa leân beå chöùa soá 4 Töø ñoù caùc loâ 5 vaø 6 taùn vaø truyeàn
keo leân maøng nhöïa . Maøng nhöïa ñaõ ñöôïc traùng keo ñöôïc daãn vaøo boä phaän saáy
7 vôùi cheá ñoä saáy ñöôïc ñieàu chænh baèng ñeøn hoàng ngoaïi 8
Caùc töø in ñöôïc ñaët leân baøn giaáy 9 nhôø boä phaän caáp giaáy töï ñoäng (10) ñöôïc caáp
töøng töø moät lieân tuïc .Boä phaän baêng chuyeàn ñöa giaáy vaøo boä phaän eùp daùn vôùi
maøng nhöïa ñaõ ñöôïc traùng keo .vieäc eùp daùn ñöôïc tieán haønh trong ñieàu kieän
nhieät ñoä vaø aùp löïc giöõa 2 oáng (12) vaø ( 13)
Saûn phaåm ñaõ ñöôïc daùn maøng ñöa ra khoûi maùy lieân tuïc vaø ñöôïc cuoän laïi ôû cuoän
thu 2.sau khi khoâ cuoän maøng seõ ñöôïc xaû ra thaønh tôø rôøi
§ Thieát bò daùn maøng theo nguyeân lyù daùn gheùp nguoäi
Maùy caùn maøng theo nguyeân lyù eùp daùn nguoäi,keo ñöôïc traùng leân maøng
Caáu taïo :Hình II.27
Cuoän maøng (1)
Cuoän thu thaùnh phaåm (2)
Boä phaän truyeàn keo 3
Boä phaän eùp daùn (4)
Baøn ñaët giaáy (5)
Loâ daøn keo (6)
Hoaït ñoäng
Cuoän nhöïa ñöôïc laép vaøo giaù 1,maøng nhöïa ñöôïc caêng töø 1 ñeán cuoän 2 caêng qua
heä thoáng loâ daãn vaø chænh ñoä caêng maøng
Maøng nhöïa sau khi thaùo ra töø cuoän seõ ñi qua boä phaän traùng keo3 . Loâ ñònh
löôïng quay trong maùng keo vaø truyeàn keo leân maøng nhöïa . Maøng nhöïa ñaõ
ñöôïc traùng keo ñöôïc daãn vaøo boä phaän saáy vôùi cheá ñoä saáy ñöôïc ñieàu chænh baèng
ñeøn hoàng ngoaïi
Caùc töø in ñöôïc ñaët leân baøn giaáy baèng tay treân baøn ñaët giaáy .Boä phaän eùp daùn
ñöôïc tieán haønh eùp daùn giaáy vôùi maøng ñaõ ñöôïc traùng keo nhôø aùp löïc .

Saûn phaåm ñaõ ñöôïc daùn maøng ñöa ra khoûi maùy lieân tuïc vaø ñöôïc cuoän laïi ôû cuoän
thu, sau khi khoâ cuoän maøng seõ ñöôïc xaû ra thaønh tôø rôøi
; Caùc yeâu caàu veà chaát löôïng
§ Yeâu caàu veà tôø in tröôùc khi gia coâng
Tôø in phaûi hoaøn toaøn khoâ
Tôø in phaûi phaúng khoâng coù neáp gaáp , khoâng cong nhaên
Beà maët tôø in phaûi saïch khoâng buïi
§ Yeâu caàu veà maøng
Maøng söû duïng phaûi trong suoát khoâng oá vaøng
Maøng phaûi phaúng ñeàu khoâng gôïn soùng , khoâng gaáp neáp, gaõy maët
2 Rìa cuoän maøng khoâng bò töa hay raùch meùp
Kích thöoùc cuoän maøng phaûi phuø hôïp
Ñoä daõn cuûa maøng thaáp , chòu ñöôïc aùp löïc nhaát ñònh , chiuï ñöôïc nhieät ñoä
Caùc loaïi maøng thöôøng ñöôïc söû duïng PE,PET,BOPP,OPP,PVC
§ Yeâu caàu veà keo
Keo söû duïng ñeå daùn maøng phaûi coù tính chaát trong suoát sau khi khoâ vaøcoù tính
baùm dính toát caû treân maøng laãn treân giaáy.Ñaëc bieät laø lôùp maøng boùng vaø
phaúng khoâng thaám keo neân keo phaûi coù khaû naêng lieân keát hoùa hoïc vôùi maøng
hoaëc phaûi chöùa dung moâi coù theå hoøa tan ñöôïc moät phaàn polymer , hay keo
vaø maøng phaûi coù khaû naêng khuyeách taùn vaøo nhau
Tuyø theo loaïi keo söï keát dính coù theå hình thaønh theo nhieàu caùch khaùc nhau :
do söï bay hôi cuûa dung moâi, do söï raén laïi cuûa keo khi laïnh , do chaát xuùc taùc
Hieän nay keo söû duïng ñeå daùn maøng laø keo PVA keo phaân taùn trong moâi
tröôøng nöôùc thöôøng coù maøu traéng ñuïc nhö söõa , keo ñoâng cöùng theo cô cheá
bay hôi vaø thaám huùt cuûa nöôùc vaøo giaáy.
§ Yeâu caàu tôø in sau khi gia coâng
Beà maët tôø in phaûi boùng phaúng , ñoàng nhaát khoâng coù veát nhaên ôû treân maøng
cuõng nhö treân tôø in, giöõa tôø in vaø lôùp maøng khoâng coù boït khí
Tôø in sau khi caùn, vaø khoâ phaûi khoâng ñöôïc cong veânh
Saûn phaåm phaûi coù söï lieân keát toát giöõa maøng vaø giaáy
Maøu saéc phaûi gioáng maãu
Tôø in khoâng ñöôïc xaây xöôùc dính, lôùp keo phaûi trong , khoâng laøm ngaû vaøng
phaàn ñeá giaáùy
dô ( maët sau khoâng bò traøn keo )

Hình II.25 Thieát bò daùn maøng theo nguyeân lyù daùn maøng noùng
Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 52-

Hình II.26 Maùy daùn maøng theo nguyeân lyù gheùp daùn nguoäi

I.3. Eùp nhuõ

I.3.1. Eùp nhuõ noùng
Giôùi thieäu nguyeân lyù eùp nhuõ noùng vaø öùng duïng
Laø hình thöùc trang trí beà maët saûn phaåm in theo caùch daùn eùp leân beà maët tôø in nhöõng hình
aûnh , chöõ baèng nhuõ vaøng ,baïc hoaëc giaáy thieáp
Söû duïng khuoân eùp nhuõ ( gioáng khuoân in cao phaàn töû in naèm treân maët phaúng cao hôn caùc
phaàn töû khoâng in), gia nhieät khuoân eùp nhuõ, tôø nhuõ ( hot stamping foil) ñöôïc ñaët giöõa
khuoân eùp nhuõ vaø vaät lieäu , sau ñoù duøng löïc eùp eùp maïnh vaät lieäu cuøng vôùi nhuõ vaøo
khuoân eùp . Nhôø nhieät ñoä vaø aùp löïc, nhuõ ñöôïc eùp daùn vaøo vaät lieäu ôû nhöõng choã khuoân in
loài leân (phaàn töû in )
Hình II.27 :EÙp nhuõ noùng
; Coù ba nguyeân lyù eùp, duøng trong eùp nhuõ

Cuõng gioáng nhö caùc nguyeân lyù in typo coù 3 nguyeân lyù eùp söû duïng trong caùc thieát
bò eùp nhuõ ñoù laø: Nguyeân lyù phaúng eùp phaúng; oáng eùp phaúng vaø nguyeân lyù oáng eùp
oáng
§ Phaúng eùp phaúng:
Caû hai boä phaän eùp (baøn eùp treân gaén khuoân eùp nhuõ vaø baøn eùp döôùi ñeå ñaët giaáy)
ñeàu coù daïng phaúng .Nhuõ ñöôïc gaù treân boä phaän gaù nhuõ , nhuõ naèm ôû vò trí giöõa
khuoân vaø vaät lieäu eùp, vaø ñöôïc caêng song song vôùi baøn eùp.Vaät lieäu vaø nhuõ tieáp
xuùc vôùi nhau trong caû quaù trình eùp nhôø löïc eùp, löïc eùp ñöôïc ñieàu chænh bôûi
chuyeån ñoäng cuûa moät trong hai baøn eùp.Do khuoân eùp nhuõ ñöôïc gia nhieät vaø laø
khuoân cao ( phaàn töû caàn eùp naèm cao hôn), döôùi taùc duïng cuûa löïc, eùp nhuõ ñöôïc
truyeàn sang beà maët vaät lieäu in.
Do hai beà maët eùp ñeàu phaúng neân suoát quaù trình eùp löïc eùp ñöôïc phaân boá ñoàng
ñeàu treân toaøn boä beà maët caùc phaàn töû eùp, trong thôøi gian naøy caû khuoân eùp, nhuõ
vaø vaät lieäu ñeàu ñöùng yeân khoâng chuyeån ñoäng.Thôøi gian eùp chính laø thôøi gian
tieáp xuùc cuûa hai beà maët .
Khi baøn eùp chuyeån ñoäng veà vò trí ban ñaàu . Nhuõ seõ ñöôïc cuoän laïi moät khoaûng
baèng böôùc nhuõ( ñaõ ñöôïc caøi ñaët töø tröôùc ) nhôø moät moto gaén vôùi ñaàu thu nhuõ.

Beà maët phaúng khi eùp caàn moät löïc eùp lôùn vaø do trong thôøi gian eùp vaät lieäu, nhuõ
khoâng chuyeån ñoäng neân khi eùp nhuõ daïng naøy naêng suaát khoâng cao.Caùc thieát
bò eùp daïng naøy thöôøng naïp giaáy thuû coâng ( ñaët tay).
Caùc thieát bò eùp daïng naøy vôùi boä phaän caáp giaáy töï ñoäng coù caáu taïo gioáng nhö
caùc maùy in typo vôùi boä phaän caáp möïc ñöôïc thay theá baèng boä phaän xaû vaø thu
cuoän nhuõ.
Hình II.28 : Nguyeân lyù eùp daïng phaúng eùp phaúng duøng trong eùp nhuõ
Hình II.29 Thieát bò eùp daïng phaúng eùp phaúng duøng trong eùp nhuõ
§ Oáng eùp phaúng:

Nguyeân lyù eùp naøy cho pheùp taêng toác ñoä gia coâng vaø löïc eùp raát oån ñònh .
Boä phaän eùp goàm 1 oáng eùp ñöôïc loùt oáng coù boä phaän nhíp caëp vaät lieäu in vaø 1 baøn
eùp phaúng gaén khuoân eùp nhuõ. Trong thôøi gian eùp oáng eùp chuyeån ñoäng quay
troøn,baøn eùp phaúng dòch chuyeån cuøng chieàu, phuø hôïp vôùi chieàu quay oáng eùp.Sau
khi eùp, oáng eùp coù moät khoaûng thôøi gian ngöøng ngaén ñeå thuaän tieän cho vieäc giaáy

dòch chuyeån ra, cuõng trong thôøi gian naøy baøn eùp dòch chuyeån ngöôïc veà vò trí
ban ñaàu .Luùc naøy tôø giaáy tieáp theo ñöôïc chuyeån vaøo boä phaän eùp nhôø heä thoáng
nhíp cuûa oáng eùp .Quaù trình eùp laïi ñöôïc laëp laïi.
Nhuõ caêng song song vôùi baøn eùp giöõa vaät lieäu vaø khuoân eùp.
Hình II.30 Nguyeân lyù eùp daïng oáng eùp phaúng duøng trong eùp nhuõ
§ Oáng eùp oáng:

ÔÛ ñaây caû hai, khuoân eùp vaø khuoân loùt ñoái troïng ñeàu ñöôïc gaén treân caùc oáng , cuï
theå laø oáng baûn gaén khuoân vaø coù boä phaän gia nhieät khuoân.Oáng eùp coù nhíp caëp vaät
lieäu ( duøng cho daïng vaät lieäu tôø rôøi). Caû hai oáng chuyeån ñoäng troøn lieân tuïc. Löïc
eùp taïo ra bôûi söï eùp saùt cuûa hai oáng . Nhuõ ñöôïc caêng bôûi boä phaän caêng cuoän nhuõ ,
nhuõ ñöôïc caêng giöõa vaät lieäu vaø khuoân eùp.
Nguyeân lyù eùp naøy khoâng chæ cho toác ñoä gia coâng cao maø coøn cho caùc saûn phaåm
coù chaát löôïng eùp cao
Hình II.31 Nguyeân lyù eùp daïng oáng eùp oáng duøng trong eùp nhuõ
; ÖÙng duïng :

Eùp nhuõ noùng thöôøng ñöôïc öùng duïng trong hai maûng lôùn ñoù laø öùng duïng ñeå trang trí vaø
öùng duïng baûo maät.
Eùp nhuõ öùng duïng trong trang trí bao bì hoäp,saùch baùo, nhaõn haøng,caùc daïng theû, caùc
daïng card , saûn phaåm bao bì thuoác laù , döôïc phaåm, myõ phaåm, thöïc phaåm( baùnh keïo,
röôïu, socola…)
Hình II.32 : Eùp nhuõ cho caùc saûn phaåm saùch , baùo ,hoäp giaáy
Hình II.33 Eùp nhuõ cho caùc saûn phaåm myõ phaåm vaø nhaõn thöïc phaåm
Hình II.34 Eùp nhuõ cho caùc saûn phaåm theû, card
Vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc daïng nhuõ ñaëc bieät nhö nhuõ hologram ( aùnh saø cöø) , OVD
(Optically Variable Device),caùc daïng nhuõ thieát keá vôùi caùc tính chaát quang hoïc ñaëc bieät
(chöõ aån , hình aûnh mang daáu aán rieâng, maøu saéc pha troän ñaëc bieät, daûi maøu….)… eùp nhuõ
ñöôïc söû duïng nhö moät giaûi phaùp choáng giaû, baûo maät cao.

Hình II.35 : Caùc öùng duïng trong choáng giaû
Nhuõ duøng trong eùp nhuõ noùng

; Caáu taïo
Nhuõ duøng ñeå eùp nhuõ vaøng coù daïng cuoän coù töø 3-6 lôùp.
Lôùp ñeá: thöôøng laø maøng nhöïa daïng cuoän nhö PET daøy 12-30 µm coù nhieäm vuï mang
caùc lôùp thaønh phaàn.
Lôùp ñeäm: ñöôïc phuû leân lôùp ñeá, lôùp naøy coù ñaëc tính deã noùng chaûy ñeå khi gia coâng eùp,
döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä lôùp ñeäm seõ noùng chaûy laøm cho lôùp nhuõ, lôùp laéc deã daøng
taùch ra khoûi lôùp ñeá. Nhöng ôû traïng thaùi bình thöôøng noù phaûi ñuû beàn ñeå giöõ lôùp nhuõ vaø
lôùp laéc dính treân lôùp ñeá (ôû nhöõng phaàn töû khoâng in). Lôùp ñeäm raát moûng 0,1-0,3 µm vì
vaäy noù khoâng aûnh höôûng ñeán chaát löôïng hình aûnh eùp.
Lôùp laéc: lôùp laéc laø daïng keo( laéc) trong moät soá tröôøng hôïp ñöôïc nhuoäm maøu,coù nhieät
ñoä noùng chaûy cao hôn nhieät ñoä eùp neân khi eùp lôùp laéc seõ cuøng lôùp nhuõ truyeàn sang tôø
in, sau khi eùp vaøo saûn phaåm lôùp laéc seõ naèm treân cuøng, noù taïo ñoä boùng cho nhuõ vaø baûo
veä lôùp nhuõ khoâng bò traày xöôùc.
Lôùp ñaëc bieät chæ coù ôû nhuõ hologram : coù ñoä saâu khaùc nhau tuøy theo thieát keá ( naèm ôû
khoaûng 50-500 nm)
Lôùp boät nhoâm : lôùp boät nhoân coù ñoä daøy 0,015-0,025 µm
Mang laïi hieäu öùng aùnh
göông( aùnh kim loaïi)cho
nhuõ
Lôùp keo: ñaûm baûo cho
söï keát dính chaéc chaén
nhuõ vôùi tôø in vì vaäy vôùi
nhieät ñoä eùp keo caàn ñaït
tính chaát dính, lôùp keo coù
chieàu daøy 1,5-5 µm.
Hình II.36 : Caáu taïo nhuõ

; Phaân loaïi
Do ñoä beàn vôùi nhieät ñoä khaùc nhau cuûa caùc lôùp ñeäm vaø lôùp keo maø coù caùc daïng nhuõ
khaùc nhau veà nhieät ñoä eùp, thôøi gian eùp.
Vôùi caùc nguyeân lyù eùp khaùc nhau ngöôøi ta cuõng söû duïng caùc loaïi nhuõ coù ñoä beàn vôùi
nhieät ñoä khaùc nhau, ví duï eùp treân caùc thieát bò oáng eùp oáng vôùi toác ñoä eùp nhanh phaûi coù
loaïi nhuõ töông öùng.
Ñoái vôùi töøng loaïi vaät lieäu eùp caàn phaûi söû duïng caùc daïng nhuõ töông öùng ,tính chaát lôùp
keo cuûa nhuõ phaûi phuø hôïp vôùi tính chaát cuûa vaät lieäu .Coù caùc daïng nhuõ daønh rieâng khi
eùp treân maøng PE,PP,treân giaáy coù traùng phuû UV hoaëc treân giaáy, cacton khoâng xöû lyù beà
maët ….
Hình II.37 : Nhuõ duøng ñeå eùp bìa saùch bìa cöùng vôùi caùc maøu saéc khaùc nhau
Hình II.38 Nhuõ duøng ñeå eùp treân beà maët boùng, coù traùng phuû vôùi caùc maøu saéc khaùc nhau
Hình II.39 Nhuõ duøng ñeå eùp treân thieát bò eùp toác ñoä cao daïng oáng eùp oáng
Caùc daïng nhuõ daønh rieâng khi eùp caùc chi tieát maûnh hoaëc caùc maûng lôùn.

Tính chaát khaùc nhau cuûa lôùp laéc baûo veä cho caùc daïng nhuõ khaùc nhau: nhuõ matte, nhuõ
boùng, nhuõ coù khaû naêng chòu maøi moøn , masat cao. Maøu saéc cuûa lôùp laéc cho ra tính ña
daïng veà maøu saéc cuûa nhuõ.Hieän nay nhuõ ñöôïc saûn xuaát vôùi maøu saéc voâ cuøng ña daïng
vôùi caùc toâng maøu khaùc nhau .
Lôùp ñaëc bieät vôùi caùc thieát keá khaùc nhau veà ñoä saâu cho caùc hieäu öùng ñaëc bieät taïo neân
söï ña daïng cuûa nhuõ hologram
Hình II.40 Caùc daïng nhuõ hologram ñöôïc öùng duïng roäng raõi trong in baûo maät
Hình II.41 Nhuõ thieát keá vôùi caùc tính chaát quang hoïc ñaëc bieät (chöõ aån , hình aûnh mang daáu aán rieâng,
maøu saéc pha troän ñaëc bieät, daûi maøu….)duøng trong caùc saûn phaåm caàn choáng giaû, baûo maät
; Nguyeân lyù taùch caùc lôùp nhuõ trong quaù trình eùp
Nhieät ñoä eùp
Lôùp ñeá
Lôùp ñeäm
Lôùp laéc
Lôùp maøu
Lôùp keo
Hình II.42 Caùc lôùp thaønh phaàn cuûa nhuõ döôùi taùc ñoäng cuûa löïc eùp vaø nhieät ñoä
Döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä khi eùp lôùp ñeäm chaûy ra taùch lôùp laéc – nhuõ – keo khoûi lôùp
ñeäm, lôùp keo chaûy meàm daùn dính lôùp nhuõ maøu vaø lôùp laéc vaøo giaáy. Nhöng chæ nhöõng
vò trí (phaàn töû in) coù nhieät ñoä thì lôùp nhuõ – laéc – keo môùi ñöôïc taùch ra khoûi lôùp ñeäm
vaø dính vaøo giaáy. Coøn laïi nhöõng vò trí (phaàn töû khoâng in khoâng coù nhieät ñoä neân lôùp
nhuõ vaãn ñöôïc giöõ laïi treân lôùp ñeäm).
; Choïn nhuõ
Khi choïn nhuõ ñeå eùp caàn phaûi tính ñeán khoâng chæ maøu saéc maø coøn phaûi chuù yù ñeán ñaëc
ñieåm hình aûnh, daïng vaät lieäu nhuõ seõ ñöôïc eùp leân . Ví duï :Khi hình aûnh laø neùt lôùn caàn

söû duïng loaïi nhuõ coù lôùp maøu daøy ñaûm baûo chaát löôïng cuûa maûng neùt;Khi hình aûnh laø
neùt maûnh caàn söû duïng loaïi nhuõ coù lôùp maøu moûng; Khi caàn eùp nhuõ treân daïng vaät lieäu
boùng (ñöôïc daùn maøng BOPP) caàn söû duïng loaïi nhuõ coù lôùp keo ñaëc bieät.
Khuoân duøng trong eùp nhuõ noùng
; Giôùi thieäu vaø yeâu caàu chung veà khuoân
§ Laø daïng khuoân in cao vôùi ñoä saâu cuûa phaàn töû khoâng in (1,5-2 mm), phaàn töû in coù
beà maët nhaün phaúng.
§ Caïnh cuûa phaàn töû in coù theå vuoâng goùc hoaëc taïo vôùi phöông thaúng ñöùng moät goùc
nhoû hôn 15 ñoä.
§ Caïnh cuûa phaàn töû in caàn phaûi ñöôïc bo troøn caïnh moät khoaûng nhoû ñeå traùnh laøm
raùch nhuõ vaø raùch giaáy khi eùp nhuõ (bo troøn töø 0,05-0,1 mm) nhöng neáu khoaûng bo
troøn quaù lôùn khi eùp nhuõ hình aûnh seõ khoâng saéc neùt.
§ Chieàu cao cuûa khuoân eùp (keõm, ñoàng) coù theå töø 4-8 mm. Tuy nhieân ñoái vôùi taát caû
caùc khuoân eùp cuûa moät ñôn haøng caàn phaûi coù moät ñoä cao nhö nhau(ñoái vôùi khuoân
eùp phaúng )
; Caùc daïng khuoân eùp nhuõ
Theo hình daïng coù theå phaân loïai :
Khuoân eùp phaúng : duøng trong caùc thieát bò eùp nhuõ theo nguyeân lyù phaúng eùp phaúng
hoaëc oáng eùp phaúng
Khuoân eùp nhuõ daïng truïc duøng trong caùc thieát bò oáng eùp oáng .
Theo Vaät lieäu laøm khuoân coù caùc daïng sau:
Khuoân theùp
Khuoân ñoàng
Khuoân keõm
Khuoân manhe
Khuoân silicon
Khuoân 2 lôùp
; Giôùi thieäu caùc phöông phaùp cheá taïo khuoân eùp nhuõ noùng
Khuoân coù theå taïo baèng nhieàu caùch:
Ñoái vôùi nhöõng khuoân goàm nhöõng neùt ñôn giaûn coù theå duøng chöõ chì vôùi phöông
phaùp saép chöõ nhö in typo ñeå cheá taïo khuoân eùp ( khuoân phaúng).
Duøng phöông phaùp khaéc ñeå khaéc khuoân eùp nhuõ. Hieän nay ñeå khaéc khuoân ngöôøi ta
söû duïng caùc phöông phaùp khaéc khaùc nhau : khaéc CNC, hoaëc khaéc laze ( khuoân
daïng phaúng hoaëc daïng truïc)

Hình II.43 Khuoân phaúng duøng eùp nhuõ

Hieän nay ôû nöôùc ta phöông phaùp cheá taïo khuoân eùp nhuõ vaãn ñang söû duïng nhieàu
nhaát laø duøng phöông phaùp aên moøn kim loaïi cho khuoân daïng phaúng.Theo phöông
phaùp naøy khuoân ñöôïc cheá taïo theo caùc böôùc sau:
• Böôùc 1: Söû duïng khuoân keõm hoaëc ñoàng. Maøi nhaün maët baûn keõm baèng giaáy
nhaùm.
• Böôùc 2: Traùng moät lôùp keo nhaïy saùng leân beà maët (daøy) quay cho keo daøn
ñeàu treân beà maët vaø saáy khoâ keo.
• Böôùc 3: Duøng phim aâm baûn (thuaän) ñeå phôi baûn. Nhöõng choã phaàn töû in cho
aùnh saùng ñi qua laøm lôùp keo ñoâng cöùng laïi.
• Böôùc 4: Röûa vaø ñònh hình baûn. Taïi nhöõng vò trí laø phaàn töû in keo ñoâng
cöùng. Sau khi röûa ñöôïc giöõ laïi coøn nhöõng ñieåm khaùc keo bò troâi ñi. Sau ñoù
nhuoäm baûn baèng dung dòch thuoác tím. Nöôùng baûn ñeå keo ngaû sang maøu
caùnh giaùn (giuùp keo chaéc laïi baûo veä baûn toát hôn).
• Böôùc 5: Aên moøn sô boä laàn 1. Nhöõng phaàn töû khoâng in seõ bò aên moøn thaáp
xuoáng 1 baäc.
• Böôùc 6: Doäi chaát choáng thaám möïc leân baûn, nhöõng ñieåm khoâng coù keo baûo
veä seõ dính chaát choáng thaám möïc (nôi phaàn töû khoâng in).
Laên möïc leân baûn in – Phaàn töû in thaám möïc.Phaàn töû khoâng in khoâng thaám
möïc.
Raéc nhöïa thoâng leân baûn in (chæ coù choã dính möïc môùi aên nhöïa thoâng) hô
cho nhöïa thoâng chaûy ra phuû leân phaàn töû in.
• Böôùc 7: Tieáp tuïc aên moøn laàn 2, laàn 3.
• Böôùc 8: Maøi duõa chænh khuoân (bo caïnh).

Quy trình eùp nhuõ

Böôùc 1: Daùn khuoân eùp hoaëc nhoùm khuoân eùp leân baøn eùp vôùi caùc thieát bò eùp
daïng phaúng eùp phaúng hoaëc oáng eùp phaúng .Vieäc daùn khuoân phaûi döïa treân vò trí
caàn eùp nhuõ treân tôø in vaø canh chænh theo tôø phim, tôø in .
Laép truïc ñoái vôùi caùc thieát bò eùp oáng eùp oáng
Böôùc 2: Canh chænh tôø in treân baøn nhaän giaáy ñeå vò trí hình aûnh eùp ñuùng vò trí
Böôùc 3: Choïn nhuõ, caêng nhuõ ,chænh boä phaän caêng nhuõ, thieát laäp böôùc nhuõ
Böôùc 4: Loùt oáng
Böôùc 5: Choïn cheá ñoä eùp.
Böôùc 6: Chænh söûa, eùp thöû.
Böôùc 7: Eùp saûn löôïng.
Caùc yeâu caàu veà chaát löôïng
Söï chính xaùc vò trí cuûa hình aûnh eùp : ñuùng theo maquette sai soá cho pheùp ñeán 0,5mm
ñöôïc kieåm tra baèng thöôùc saét hoaëc maét thöôøng .Caùc yeáu toá chuû yeáu aûnh höôûng ñeán
thoâng soá naøy laø : söï chính xaùc khi ñaët ( daùn )tay keâ ; tôø in khi gia coâng coâng ñoaïn
tröôùc khoâng bò leäch tay keâ ; khuoân eùp coá ñònh trong quaù trình eùp)
Nhuõ caàn phaûi ñöôïc phuû hoaøn toaøn leân hình aûnh caàn eùp ( choïn nhuõ vaø cheá ñoä eùp thích
hôïp vôùi caùc thoâng soá nhö ñaëc ñieåm hình aûnh , giaáy ..)
Hình aûnh ôû meùp phaàn töû in ( eùp ) phaûi saéc neùt .Bò aûnh höôûng bôûi caùc yeáu toá: Loaïi nhuõ;
Aùp löïc eùp ;Caïnh hoâng cuûa caùc phaàn töû in treân khuoân eùp ( baûn aên moøn kim loaïi)
Ñoä beàn vôùi ma saùt vaø ñoä boùng cuûa hình aûnh eùp ( phuï thuoäc chuû yeáu vaøo loaïi nhuõ )
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng eùp nhuõ
Nhieät ñoä eùp , aùp löïc eùp
Tình traïng loùt oáng
Tình traïng khuoân eùp ñeå laøm saïch vaø thay ñuùng luùc
Cuoän nhuõ
Chaát löôïng tôø in ñaàu vaøo cuõng nhö tôø eùp thaønh phaåm
I.3.2. Eùp nhuõ laïnh
Giôùi thieäu nguyeân lyù eùp nhuõ laïnh vaø öùng duïng
EÙp nhuõ noùng laø moät phöông phaùp gia coâng hieäu quaû vaø thoâng duïng trong saûn xuaát
nhaõn haøng vaø bao bì, chaát löôïng hình aûnh thu ñöôïc cuûa phöông phaùp gia coâng naøy coù
ñoä boùng vaø hieäu öùng kim loïai raát cao maø khoâng theå ñaït ñöôïc khi in caùc baèng caùc loïai
möïc nhuõ,tuy nhieân nay laø phöông phaùp gia coâng ñaét tieàn vaø khoù gia coâng khi vaät lieäu
coù tính chòu nhieät keùm. Ep nhuõ laïnh laø moät thay theá trong tröôøng hôïp naøy.

EÙp nhuõ laïnh laøø quaù trình truyeàn nhuõ ( thöôøng laø nhuõ kim loïai vaøng baïc ) leân vaät lieäu
in vôùi söï giuùp ñôõ cuûa keo ñaëc bieät –thöôøng laø keo UV(keo coù khaû naêng Polymer hoaù
döôùi aùnh saùng UV- lacquer UV), lôùp keo naøy ñöôïc traùng leân vaät lieäu theo hình aûnh
hoaëc chöõ vôùi söï trôï giuùp cuûa ñôn vò in flexo hoaëc caùc ñôn vò in theo phöông phaùp in
offset.
Keát quaû thu ñöôïc cuûa quaù trình eùp nhuõ laïnh ít coù khaùc bieät so vôùi eùp nhuõ noùng maët
khaùc naêng suaát eùp cao hôn.
Öu ñieåm cô baûn cuûa eùùp nhuõ laïnh laø coù theå eùp leân caùc vaät lieäu in daïng maøng. Hôn theá
vôùi coâng ngheä naøy caùc hình ñeå eùp nhuõ coù theå ñöôïc tram hoaù. Ñaây laø moät giaûi phaùp toát
ñeå ñem laïi tính haáp daãn hôn cho saûn phaåm in nhaát laø caùc loaïi nhaõn haøng.
; Nguyeân lyù eùp nhuõ laïnh :
Vôùi söï trôï giuùp cuûa moät ñôn vò traùng keo thöôøng laø ñôn vò in flexo vaø baûn in
photopolymer,keo UV( daïng keo bò polymer hoùa döôùi taùc duïng cuûa nguoàn UV)seõ
ñöôïc traùng leân treân beà maët vaät lieäu taïi caùc vò trí caàn eùp nhuõ.
Tieáp theo maøng nhuõ (ñöôïc thaùo ra töø cuoän xaû nhuõ) seõ ñöôïc eùp leân lôùp vaät lieäu (vöøa
ñöôïc traùng keo) taïi ñôn vò eùp ( daïng truïc eùp truïc).
Taïi ñôn vò saáy UV , tia UV xuyeân qua lôùp maøng nhuõ taùc duïng leân lôùp keo UV laøm lôùp
keo naøy bò polymer hoùa ,tia UV cuøng luùc vöøa laøm chaûy lôùp ñeäm cuûa maøng nhuõ vöøa
laøm cho keo taïi caùc vò trí caàn eùp baét ñaàu ñoâng cöùng laïi (taïo tính keát dính) nhôø ñoù nhuõ
ñöôïc truyeàn töø maøng nhuõ sang vaät lieäu vaø ñöôïc daùn dính leân caùc vò trí coù keo daùn.
Sau ñoù nhôø ñôn vò taùch maøng ( bao goàm truïc thu nhuõ vaø truïc thu maøng) maø ñeá maøng
nhuõ cuøng nhuõ thöøa ñöôïc taùch ra khoûi beà maët vaät lieäu in,luùc naøy taïi caùc vò trí caàn eùp
lôùp nhuõ ñöôïc taùch ra khoûi ñeá vaø dính laïi treân beà maët lôùp maøng vaät lieäu.
Hình II.44 : Sô ñoà coâng ngheä eùp nhuõ laïnh treân maùy in khoå nhoû.
Hieän nay, treân thò tröôøng, coâng ngheä eùp nhuõ laïnh coù theå thöïc thi treân caùc maùy in cuûa
caùc coâng ty nhö Gallus, GiDue, Imer, Komori, Mark Andy, MPS, Nilpeter, Rotatec,
Webflex Foil System…

; ÖÙng duïng
Maëc duø eùp nhuõ laïnh laø quaù trình linh hoaït vaø kinh teá hôn eùp nhuõ noùng nhöng noù ñöôïc
phaùt trieån khoâng phaûi ñeå thay theá hoaëc caïnh tranh vôùi nhuõ noùng maø noù coù lónh vöïc
öùng duïng rieâng .
EÙp nhuõ laïnh coù moät soá öu ñieåm hôn so vôùi eùp nhuõ noùng:
Khoâng ñoøi hoûi phaûi coù moät thieát bò rieâng coù theå söû duïng chính moät ñôn vò in
flexo.
Söû duïng baûn flexo photopolymer khoâng caàn thieát phaûi laøm khuoân, truïc eùp gioáng
nhö eùp nhuõ noùng (caùc truïc duøng ñeå eùp nhuõ noùng giaù thaønh raát cao )
Deã daøng ñònh vò khi eùp
Coù theå eùp ñöôïc treân caùc vaät lieäu moûng, vaät lieäu khoâng coù khaû naêng chòu nhieät.
Do nhuõ duøng trong eùp nhuõ laïnh coù ñoä trong suoát töông ñoái neân coù theå eùp caùc
hình aûnh taàng thöù, nöûa toâng.
Toác ñoä eùp cao 60-120m/phuùt
Tuy nhieân eùp nhuõ laïnh coù moät soá nhöôïc ñieåm sau:
Do khaû naêng deã taùch dính ra khoûi ñeá hôn so vôùi nhuõ noùng neân khaû naêng bò lem
cao, hôn nöõa eùp nhuõ laïnh chæ phuø hôïp vôùi caùc vaät lieäu coù beà maët boùng .
Do caùc öu nhöôïc ñieåm treân neân eùp nhuõ laïnh ñöôïc öùng duïng trong eùp nhuõ cho caùc vaät
lieäu daïng maøng,hay giaáy coù beà maët boùng, trong saûn xuaát caùc daïng nhaõn haøng vaø ñaëc
bieät laø daïng nhaõn haøng töï dính treân thieát bò in( flexo) khoå nhoû.
Hình II.45 : Moät soá öùng duïng eùp nhuõ laïnh

Nhuõ duøng trong eùp nhuõ laïnh
Lôùp ñeá: thöôøng laø daïng cuoän maøng nhöïa nhö PET daøy10- 25 µm coù nhieäm vuï mang
caùc lôùp thaønh phaàn.
Lôùp ñeäm: ñöôïc phuû leân lôùp ñeá, lôùp naøy coù ñaëc tính bò tan döôùi taùc duïng cuûa tia cöïc
tím, döôùi taùc duïng cuûa tia cöïc tím lôùp ñeäm seõ chaûy laøm cho lôùp nhuõ, lôùp laéc deã daøng
taùch ra khoûi lôùp ñeá. Nhöng ôû traïng thaùi bình thöôøng noù phaûi ñuû beàn ñeå giöõ lôùp nhuõ vaø
lôùp laéc dính treân lôùp ñeá (ôû nhöõng phaàn töû khoâng in). Lôùp ñeäm raát moûng 0,1-0,5 µm vì
vaäy noù khoâng aûnh höôûng ñeán chaát löôïng hình aûnh eùp.

Lôùp laéc maøu: lôùp laéc laø daïng keo( laéc ) coù maøu, sau khi eùp vaøo saûn phaåm lôùp laéc seõ
naèm treân cuøng noù taïo ñoä boùng cho nhuõ vaø baûo veä lôùp nhuõ khoâng bò traày xöôùc, taïo
maøu, ñoä daøy 1-3 µm.
Lôùp boät nhoâm : coù ñoä daøy 0,05µm.
Lôùp keo( lôùp loùt)
1: Lôùp Polyester (Lapcan): 10-25 microns
2: Lôùp ñeäm (seõ bò taùch ra döôùi taùc ñoäng cuûa tia
UV): 0.1-0.5 microns
3: Lôùp Lacquer maøu: 1-3 microns
4: Lôùp Nhoâm moûng: khoaûng 0.05 micron.
Hình II.46 Caáu taïo nhuõ laïnh 5: Lôùp keo dính

Giaù thaønh nhuõ duøng trong eùp nhuõ noùng vaø nhuõ duøng trong eùp nhuõ laïnh töông ñöông
nhau
Keo duøng trong eùp nhuõ laïnh
Keo UV duøng trong eùp nhuõ laïnh laø daïng keo radically ( khoâ ngay töùc thì treân boä phaän
saáy).
Phöông phaùp traùng keo leân vaät lieäu coù theå söû duïng phöông phaùp in flexo,offset,
letterpress,thaäm chí in luïa
Löôïng keo traùng leân vaät lieäu töø 3-7 g/m2 tuøy theo tính chaát beà maët vaät lieäu.Beà maët
caøng khoâng phaúng löôïng keo caàn traùng phuû caøng lôùn .
Toác ñoä eùp nhuõ coù theå töø 45-120m/phuùt .Neáu toác ñoä eùp thaáp hôn 30m/phuùt keo seõ bò
khoâ tröôùc khi nhuõ ñöôïc daùn sang vaät lieäu , neáu toác ñoä lôùn hôn 130m/phuùt keo seõ
khoâng kòp polymer hoùa.
Chaát löôïng traùng keo leân vaät lieäu aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng eùp nhuõ laïnh.
Caáu taïo ñôn vò eùp nhuõ laïnh treân maùy in flexo
Boä phaän xaû cuoän vaät lieäu
Boä phaän in flexo: Ñeå traùng keo trong ñôn vò in flexo neân söû duïng truïc anilox coù taàn soá
140 ñöôøng/cm vaø theå tích chöùa möïc 5 cm3/m2 ( daønh cho caùc daïng maøng )
ñeán10cm3/m2( daønh cho giaáy) .Neáu phaàn caàn eùp nhuõ laø moät maûng lôùn coù theå söû duïng
truïc anilox coù taàn soá 100ñöôøng/cm vaø theå tích chöùa möïc 12-13cm3/m2.
Boä phaän gaén vaø xaû cuoän nhuõ
Boä phaän eùp daùn : Truïc eùp coù ñoä cöùng 80-90 ñoä
Ñeøn saáy coù theå söû duïng coù coâng suaát töø 100-200Wt/cm Khoaûng caùch ñaët ñeøn caùch
caùc loâ eùp nhuõ töø 0.4-0.65m (Toác ñoä maùy chaïy caøng cao thì khoaûng caùch naøy caàn phaûi
xa hôn)

Boä phaän thu cuoän nhuõ

Boä phaän thu maøng
Hình II.47 Caáu taïo boä phaän eùp nhuõ laïnh treân maùy in flexo
I.4. Caùc phöông phaùp cô hoïc

I.4.1. Eùp chìm,noåi
Ñaëc ñieåm chung :
Laø hình thöùc truyeàn hình aûnh leân tôø in baèng caùch laøm bieán daïng beà maët tôø in theo
khuoân maãu nhaát ñònh
Duøng hai khuoân aâm döông ( loài loõm) traùi ngöôïc vaø vöøa khít nhau.Duøng löïc eùp vaø nhieät
ñoä eùp tôø in giöõa hai khuoân aâm döông laøm tôø in bieán daïng ( khoâng coøn baèng phaúng nöõa)
vaø coù hình daïng beà maët nhö hình daïng khuoân
Khi eùp chìm hoaëc noåi ngöôøi ta söû duïng 1 caëp khuoân eùp :thöôøng bao goàm moät khuoân
kim loaïi ñöôïc gia nhieät vaø moät khuoân nguoäi laøm baèng vaät lieäu nhöïa hoaëc cactong daøy
ñöôïc eùp sang töø khuoân kim loaïi .
KHUOÂN DÖÔNG
KHUOÂN DÖÔNG
KHUOÂN DÖÔNG
TÔØ IN TÔØ IN TÔØ IN
KHUOÂN AÂM KHUOÂN AÂM KHUOÂN AÂM
Hình II.48 Nguyeân lyù daäp chìm

KHUOÂN AÂM KHUOÂN AÂM
KHUOÂN AÂM
TÔØ IN
TÔØ IN TÔØ IN
KHUOÂN DÖÔNG
KHUOÂN DÖÔNG KHUOÂN DÖÔNG
Hình II.49 : Nguyeân lyù daäp noåi

Baûng II.1 So saùnh eùp chìm vaø daäp noåi
Eùp chìm Eùp noåi

-Khuoân kim loaïi coù caùc phaàn töû in loài -Khuoân kim loaïi coù caùc phaàn töû in loõm
leân ( khuoân in cao ) xuoáng ( khuoân in loõm)
-Khuoân aâm laø khuoân baèng vaät lieäu -Khuoân aâm laø khuoân baèng vaät lieäu nhöïa
nhöïa hoaëc cactong daøy ñöôïc eùp sang hoaëc cactong daøy ñöôïc eùp sang töø khuoân
töø khuoân kim loaïi kim loaïi
-Hình aûnh nhaän ñöôïc seõ thaáp hôn caùc -Hình aûnh nhaän ñöôïc seõ cao hôn caùc
phaàn coøn laïi cuûa tôø in phaàn coøn laïi cuûa tôø in
Khuoân duøng ñeå daäp chìm noåi :

Ñoä loài ( khi eùp chìm ) vaø loõm (khi eùp noåi ) cuûa khuoân kim loaïi ñöôïc choïn phuø hôïp vôùi
ñoä beàn xeù vaø ñoä daøy cuûa vaät lieäu ( giaáy ) tuy nhieân khoâng vöôït quaù 2,5 mm.
Khuoân in cao ( duøng eùp chìm ) coù theå gia coâng baèng caùc phöông phaùp khaùc nhau nhö
khaéc , aên moøn kim loaïi .Khuoân loõm ( duøng ñeå eùp noåi ) thöôøng gia coâng baèng phöông
phaùp khaéc
Khuoân nguoäi thöôùng söû duïng coát nhöïa Polyamit .Ñöôïc cheá taïo baèng caùch duøng eùp töø
khuoân kim loaïi treân maùy eùp ( daäp ) vôùi löïc eùp lôùn vaø nhieät ñoä chöøng 170C trong khoaûng
thôøi gian 3-5 phuùt.Sau ñoù laøm nguoäi vaø ta taùch ñöôïc khuoân nhöïa ra
Ngöôùi ta cuõng coù theå eùp chìm noåi khoâng söû duïng khuoân nguoäi baèng caùch treân maø thay
theá baèng caùh söû duïng lôùp vaät lieäu loùt thay theá cho khuoân nhöïa

Daäp chìm noåi treân thieát bò ñaët tay

2
1
3
4
6 5 7
8
Hình II.50 : Daäp chìm , daäp noåi
Baøn daäp 1 gaén coá ñònh coù heä thoáng gia nhieät 2. Baûn kim loaïi 4 ñöôïc gaén vôùi baøn daäp 1
bôûi keo 3 hoaëc ñöôïc gaén vaøo khung gaén.
Baøn daäp döôùi soá 5 ñöôïc gaén vôùi peâñan vaø söï chuyeån ñoäng cuûa baøn daäp naøy ñöôïc taïo ra
khi gaït caàn peâñan.
Treân baøn daäp soá 5 ñöôïc daùn khuoân nguoäi 6 ñöôïc eùp töø khuoân kim loaïi 4
Tôø in soá 7 ñöôïc ñaët leân treân baøn daäp 5 vaø ñöôïc ñònh vò bôûi tay keâ soá 8..
Khi baûn kim loaïi ñöôïc gia nhieät, baøn daäp soá 5 ñöôïc naâng leân eùp tôø in vaøo giöõa hai
khuoân aâm döông , döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä vaø löïc eùp, tôø in bò bieán daïng ( khoâng coøn
baèng phaúng nöõa) vaø coù hình daïng beà maët nhö hình daïng khuoân
Quy trình coâng ngheä :
Böôùc 1:Daùn khuoân kim loaïi leân baøn daäp treân
Böôùc 2:Daùn coát nhöïa leân baøn daäp döôùi .Eùp taïo khuoân M
Böôùc 3:Daùn tay keâ ñònh vò tôø in
Böôùc 4:Choïn cheá ñoä eùp .Löïc eùp gaáp 4 löïc eùp khi eùp nhuõ,nhieät ñoä töø 100-120C
Böôùc 5:Eùp thöû vaø chænh söûa

I.4.2. Laøm boùng ,taïo vaân nhaùm

Ñoâi khi ñeå taêng cöôøng ñoä boùng phaúng cho tôø in ngöôøi ta coù theå tieán haønh traùng phuû 2
laàn hoaëc cho tôø in ñaõ ñöôïc traùng phuû vaø ñöôïc laøm khoâ ñi qua moät caëp loâ caùn goàm 1 loâ
theùp vaø moät loâ cao su , loâ theùp ñöôïc gia nhieät
Loâ theùp ñöôïc gia nhieät
Loâ cao su
Hình II.51 Nguyeân lyù taêng ñoä boùng cho Hình II.52 Nguyeân lyù taïo vaân nhaùm cho
tôø in sau khi traùng phuû tôø in sau khi traùng phuû
Ñeå taïo vaân hoaëc nhaùm cho tôø in sau khi traùng phuû verni cho tôø in ñi qua caëp loâ caùn goàm
1 loâ kim loaïi ñaõ ñöôïc khaéc vaân, gia nhieät vaø 1 loâ boïc giaáy ,döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä
vaø aùp suaát tôø in bò bieán daïng taïo caùc hoa vaên vaân nhaùm treân beà maët giaáy
II CAÉT
II.1. Caùc ñaëc ñieåm chung cuûa coâng ñoaïn
II.1.1. Ñaëc ñieåm
Caét laø phaù vôõ tính chaát cô hoïc cuûa vaät lieäu taïi nhöõng nôi caàn thieát baèng löïc caét lôùn .
Trong coâng ñoïan caét, vaät lieäu in daïng cuoän hoaëc tôø rôøi ñöôïc chia caét (theo töøng tôø hoaëc
theo töøng xaáp) ñeán khoå thaønh phaåm hay khoå caàn thieát cho coâng ñoaïn keá tieáp.
Caét ñöôïc thöïc hieän nhieàu trong quaù trình thaønh phaåm .Bao goàm :
• Teà giaáy : laø caét caùc meùp dö cuûa choàng giaáy thaønh khoå giaáy caàn thieát hay taïo söï
vuoâng vaén cho tôø in ; taïo söï baèng phaúng cho meùp tôø giaáy .ÖÙng duïng trong khi caét tôø
giaáy tröôùc khi in , xeùn 3 maët ruoät saùch , xeùn 4 caïnh cuûa tôø poster…
• Xaû giaáy : Pha caét tôø in thaønh nhöõng phaàn caàn thieát .ÖÙng duïng : caét tôø in thaønh nhieàu
tôø gaáp , tôø beá , nhieàu nhaõn haøng…
• Xaû cuoän : Giaáy ôû daïng cuoän ñöôïc xaû thaønh nhöõng cuoän giaáy coù khoå nhoû hôn hay
thaønh tôø rôøi .ÖÙng duïng trong vieäc caét giaáy cuoän, xaû cuoän khi in bao bì…
• Pha caét vaät lieäu bìa : Caét caùc daïng vaät lieäu cöùng , daøy nhö giaáy boài, cactoâng , thaønh
taám loùt bìa hay aùo bìa

II.1.2. Caùc nguyeân vaät lieäu vaät lieäu ,baùn thaønh phaåm ñaàu vaøo vaø saûn phaåm ñaàu ra cuûa coâng
ñoaïn
Caùc nguyeân lieäu ñaàu vaøo cuûa coâng ñoïan caét coù theå laø caùc vaät lieäu, caùc tôø in daïng tôø rôøi
hoaëc daïng cuoän; coù theå laø caùc taäp ruoät saùch,taäp lòch ( daïng bloc)…
Ñaàu vaøo cuûa coâng ñoaïn caét coù theå laø vaät lieäu hoaëc caùc tôø in hoaëc caùc baùn thaønh phaåm
Ñaàu ra cuûa coâng ñoaïn caét : coù theå laø caùc baùn thaønh phaåm hoaëc thaønh phaåm cuoái cuøng
Baûng II.2 : Caùc nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo,saûn phaåm ñaàu ra cuûa coâng ñoaïn caét
Nguyeân lieäu ñaàu Daïng caét Saûn phaåm ñaàu ra ÖÙng duïng
vaøo
Daïng cuoän :
Cuoän vaät lieäu chöa • Xaû doïc cuoän • Cuoän vaät lieäu coù • Xaû cuoän
in khoå nhoû hôn giaáy, maøng,
bao bìa,
cacton .
• Xaû ngang cuoän • Xaû giaáy

• Tôø rôøi thaønh taám
tröôùc khi in
• Xaû doïc cuoän • Cuoän vaät lieäu ñaõ in • Chia cuoän

coù khoå nhoû hôn trong thaønh
Cuoän vaät lieäu ñaõ
in phaåm bao bì
• Xaû ngang cuoän • Tuùi trong bao bì, • Chia tuùi ,chia
Tay gaáp trong in thaønh tay
cuoän gaáp trong in
cuoän
Daïng taám
Giaáy daïng tôø chöa • Xaû, teà theo töøng xaáp • Thaønh tôø in nhoû, • Chuaån bò
in treâ n maù y dao 1 maë t thaø n h tôø in theo khoå giaá y tröôù c in
aán ñònh tröôùc ,Caét caùc
daïng giaáy
daønh cho vaên
phoøng hoaëc
tröôøng hoïc

Xaû treân maùy dao 1 maët Baùn thaønh phaåm

Giaáy daïng tôø rôøi ñaõ • Tôø gaáp saùch • Ñoùng saùch
in
• Xaáp nhaõn chuaån bò • Thaønh phaåm
cho vieäc beá nhaõn nhaõn beá thuït
theo xaáp
• Tôø beá chuaån bò cho • Thaønh phaåm
vieäc beá hoäp hoäp gaáp
• Bao bìa saùch bìa • Ñoùng saùch
cöùng bìa cöùng
• Caùnh bìa, loùt gaùy • Ñoùng saùch
bìa cöùng
Thaønh phaåm cuoái
cuøng
• Poster, tôø quaûng • Thaønh phaåm
caùo, theû, nhaõn,bieåu caùc daïng
maãu, hoaù ñôn , danh vaên hoaù
thieáp….. phaåm
Daïng thaønh töøng

bloc
Ruoät saùch, saùch bìa • Xeùn ba maët treân maùy • Ruoät saùch hay saùch • Ñoùng saùch
meàm xeùn ba maët hoaëc maùy theo khoå thaønh
dao 1 maët phaåm
Bloc lòch ña baét • Xeùn ba maët treân maùy • Loc lòch ñaõ caét veà
cuoán, keo gaùy xeùn ba maët hoaëc maùy khoå thaønh phaåm • Thaønh phaåm
dao 1 maët lòch
Caùc caëp veù soá sau

khi ñaõ ñoùng ghim • Maùy dao 1 maët
• Caùc caëp veù soá thaønh
phaåm • Thaønh phaåm
veù soá

II.1.3. Caùc nguyeân lyù caét :

Caùc nguyeân lyù caét ñöôïc öùng duïng laø :
Caét coù baøn ñôõ: dao caét caét vôùi moät beà maët
phaúng ñoái troïng. Beà maët naøy ñôõ löïc caét
Caét coù dao ñôõ : Dao treân hoaït ñoäng döïa

vaøo dao döôùi, vaät lieäu ñöôïc caét döïa vaøo
dao döôùi
Caét xaû cuoän: Dao caét hoaït ñoäng khoâng

döïa vaøo coâng cuï naøo . Löïc caét ñöôïc caân
baèng bôûi löïc caêng cuûa baøn keïp
Hình II.53 Caùc nguyeân lyù caét
Caét coù baøn ñôõ söû duïng dao phaúng thöôøng laø caét treân maùy dao caét moät maët söû duïng ñeå
caét caùc choàng giaáy
Khi caét xaû cuoän giaáy thöôøng öùng duïng caùc nguyeân lyù caét coù dao ñôõ söû duïng dao truïc
xoay vaø dao truïc hình truï
II.2. Caét treân maùy dao caét moät maët :
II.2.1. Caáu taïo : Nguyeân lyù caét dao, dao
phaúng chuyeån ñoäng tònh tieán
Khung coù giaù laép dao 1
Baøn caét ñeå ñaët choàng giaáy, coù ñeäm
khoâng khí 2
Dao 3, boä phaän ñeå laép dao vaø truyeàn
ñoäng cho dao
Boä phaän taïo löïc eùp vôùi thanh eùp 4 vaø
truïc truyeàn ñoäng
Hình II.54 Caáu taïo maùy caét
Boä phaän tay keâ ñaàu di ñoäng (baøn
raêng löôïc) ñeå xaùc laäp khoå caét 5

Baûng ñieàu khieån 6

Boä phaän baûo ñaûm an toaøn ( boä phaän caûïm bieán aùnh saùng ) 7
Boä phaän haõm maùy
II.2.2. ÖÙng duïng :
Maùy dao caét moät maët öùng duïng chuû yeáu ñeå xaû vaø teà giaáy theo töøng choàng cuõng nhö xaû
caùc tôø in thaønh caùc tôø gaáp , tôø aûnh minh hoaï , bìa saùch, ñeå thaønh phaåm nhaõn haøng , tôø
quaûng caùo …..vv ñoâi khi cuõng öùng duïng ñeå xeùn 3 maët ruoät saùch , caét taám loùt bìa
Maùy dao caét moät maët ñöôïc phaân loaïi theo 2 caùch sau :
-Phaân loaïi theo chieàu daøi caét lôùn nhaát cuûa maùy
-Phaân loaïi theo möùc ñoä töï ñoäng hoùa
II.2.3. Nguyeân lyù hoaït ñoäng
Thôï caét ñaët choàng giaáy caàn caét leân baøn
ñaët giaáy töø ñaèng tröôùc, sau ñoù ñaåy
choàng giaáy veà phía sau vaø doäng cho
choàng giaáy saùt vaøo tay keâ ñaàu ( hay coøn
goïi laø baøn raêng löôïc)
Tay keâ ñaàu coù theå di chuyeån ra vaøo nhôø
ñoù maø côõ caét L ñöôïc xaùc laäp
Sau khi xaùc laäp côõ caét, môû maùy ñeå baøn
eùp haï xuoáng giöõ ngaên ngaén choàng giaáy
Dao caét haï xuoáng caét choàng giaáy
ÔÛ phía döôùi treân baøn caét, töông öùng vôùi
vò trí cuûa dao caét laø mieáng loùt
Hai beân hoâng cuûa baøn ñaët giaáy vuoâng
Hình II.55 Nguyeân lyù caét treân maùy dao caét
goùc vôùi tay keâ ñaàu laø hai caïnh baøn coù
moät maët
tay keâ hoâng vaø ñeå taïo goùc vuoâng khi caét
giaáy
II.2.4. Quy trình caét :
; Naïp giaáy
Ñöa moät phaàn choàng giaáy leân baøn caét . Ñoä daøy choàng giaáy phuï thuoäc vaøo yeâu caàu veà
ñoä chính xaùc, loaïi giaáy (ñoä chaéc,ñoä cöùng ) vaø tình traïng maùy (Khoaûng 8cm-15cm tuyø
thuoäc vaøo maùy vaø caùc ñieàu kieän )
; Voã giaáy
Taïo lôùp ñeäm khoâng khí ñeå giaûm ma saùt,voã ngay ngaén caùc caïnh chuaån, ñöa heát khoâng
khí ra khoûi choàng giaáy

; Ñöa giaáy vaøo maùy caét

Ñöa giaáy vaøo maùy theo chieàu ñaõ ñöôïc tính toùan, doäng caùc caïnh chuaån saùt vaøo caùc tay
keâ
; Xaùc laäp khoå caét treân maùy caét
Ñieàu chænh tay keâ ñoäng( baøn raêng löôïc)ra vaøo ñeå xaùc laäp khoå caét, tính toaùn caùc nhaùt
caét tieáp theo.
; Môû maùy tieán haønh caét
Haï baøn eùp giöõ choàng giaáy, haï dao caét giaáy, boû rìa caét ra khoûi baøn, ñaët vaät lieäu cho laàn
caét sau.
; Ra giaáy
Vaän chuyeån choàng giaáy ñaõ ñöôïc caét ñeán khu vöïc ra giaáy
II.2.5. Caùc nguyeân taéc xaùc ñònh chöông trình caét
Neáu caét tôø giaáy in thaønh tôø saùch thì soá nhaùt caét trong moät tôø töông ñoái ít. Vôùi nhoùm
saûn phaåm nhö nhaõn haøng, tôø ngaân phieáu, tôø aùp phích quaûng caùo, böu thieáp caét laø coâng
ñoaïn quan troïng, soá nhaùt caét trong moät tôø in thöôøng nhieàu vaø vieäc boá trí caùc nhaùt caét
raát phöùc taïp.
Coâng vieäc cô baûn khi leân chöông trình caét laø xem xeùt tôø in caàn caét, xaùc ñònh ñöôøng caét
vaø xaùc ñònh thöù töï caét (vieäc xaùc ñònh chöông trình caét tröôùc khi caét luoân laø caàn thieát,
ngay caû khi maùy khoâng phaûi laø maùy coù khaû naêng laäp trình hoaëc ñoái vôùi tröôøng hôïp
caét ñôn giaûn).Tôø in ñeå caét caàn coùù in point caét. Point caét ñöôïc ñaët treân tôø in töø khi bình
baûn,caùc point phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch caån thaän vaø chính xaùc.Caùc point caét naøy
giuùp xaùc ñònh nôi seõ caét.
Moät soá löu yù sau giuùp cho vieäc xaùc ñònh chöông trình caét deã daøng hôn
; Löu yù :
-Ñöôøng caét laø moät ñöôøng thaúng song song vôùi ñöôøng tay keâ (caïnh cuûa baøn raêng löôïc)
vaø caùch tay keâ moät khoûang L( côõ caét)
-Ñeå taïo moät goùc vuoâng vôùi moät caïnh cuûa tôø caét ta doäng caïnh ñoù vaøo tay keâ hoâng vaø
caét . Ñöôøng caét vöøa môùi thaønh laäp seõ vuoâng goùc vôùi caïnh laøm chuaån
; Nhieäm vuï cuûa coâng ñoaïn caét :
Caét thaønh soá phaàn nhö tính toaùn ban ñaàu ( xaû giaáy )
Phaûi taïo ñöôïc goùc chuaån ôû nhöõng goùc giaáy seõ ñöa vaøo goùc tay keâ cuûa maùy ôû coâng
ñoaïn sau, neáu saûn phaåm cuûa coâng ñoaïn caét laø baùn thaønh phaåm seõ ñöôïc gia coâng tieáp
Caét caùc phaàn treân thaønh nhöõng saûn phaåm coù kích thöôùc xaùc ñònh vaø caùc goùc phaûi
vuoâng vaén.
; Nguyeân taéc :

Caùc caïnh khi ñöa vaøo tay keâ cuûa maùy caét ñeàu phaûi laø caïnh chuaån (caïnh tay keâ cuûa tôø
in hoaëc caïnh vöøa ñöôïc caét)
Tính toaùn ñeå soá nhaùt caét phaûi caét laø ít nhaát
Caét caøng nhieàu trong phaïm vi di chuyeån cuûa côõ tay keâ caøng toát ( Taêng ñoä chính xaùc
vaø giaûm thieåu söï vaän chuyeån giaáy )
; Thöù töï khuyeán caùo khi caét :
Ñoái vôùi giaáy traéng : Ñaàu tieân caét 1 caïnh ngaén cuûa tôø in , tieáp theo caét caïnh ngaén thöù
2 neáu caàn thieát. Sau ñoù doäng caïnh vöøa caét vaøo tay keâ hoâng cuûa maùy vaø caét tieáp caïnh
daøi cuûa tôø giaáy , caét caïnh daøi tieáp theo neáu caàn thieát
Ñoái vôùi giaáy ñaõ in :
Ñaàu tieân doäng 1 caïnh vaøo baøn raêng löôïc( caïnh naøy thöôùng laø caïnh nhíp hoaëc tay keâ
hoâng khi in), laàn löôït teà ngay ngaén caùc caïnh cuûa tôø in (neáu caàn thieát –thöôøng thöïc
hieän khi caét nhaõn haøng)
Tieáp theo laàn löôït caét caùc ñöôøng caét song song vôùi caïnh tay keâ hoâng cuûa tôø in töø ngoaøi
vaøo ( tay keâ ñoäng cuûa maùy caét laàn löôït tieán daàn gaàn veà phía dao caét ñeå laáy côõ).
Sau ñoù taát caû caùc phaàn tôø in ñaõ ñöôïc caét seõ ñöôïc doäng vaøo baøn raêng löôïc theo caïnh
tay keâ ñaàu cuûa tôø in , caïnh tay keâ hoâng cuûa tôø in doäng vaøo tay keâ hoâng cuûa maùy caét vaø
caét caùc ñöôøng caét song song vôùi caïnh tay keâ ñaàu cuûa tôø in
; Xaùc ñònh chöông trình caét
Xaùc laäp chöông trình caét laø xaùc laäp thoâng soá kyõ thuaät cuûa töøng dao caét, cuõûng nhö xaùc
ñònh thöù töï tieán haønh caùc dao caét ñoù
Moät dao caét ñöôïc xaùc ñònh treân tôø in bôûi caùc thoâng soá sau :
• Phöông cuûa dao caét song song vôùi caïnh chuaån naøo cuûa tôø caét, vaø khi caét caïnh
chuaån naøy seõ ñöôïc doäng vaøo baøn raêng löôïc ( hay tay keâ ñaàu ) cuûa maùy caét.
• Vò trí cuûa ñöôøng caét : Vò trí naøy xaùc ñònh phuø hôïp vôùi point caét hoaëc maquette
caét töø ñoù ta xaùc ñònh ñöôïc khoaûng caùch töø caïnh chuaån noùi treân vôùi ñöôøng caét
(ñaây chính laø côõ caét).
Xaùc laäp thöù töï caét phuø hôïp vôùi caùc nguyeân taéc vaø khuyeán caùo treân . Khi leân chöông
trình caét, caàn thieát phaûi:
• Xaùc ñònh khoå cuûa choàng giaáy
• Ghi nhaän laïi söï vaän chuyeån leân xuoáng baøn caét cuûa choàng giaáy
• Thieát laäp khoaûng dòch chuyeån cuûa tay keâ ñeå ñaåy vaät lieäu ra sau khi caét.
II.2.6. Caùc tieâu chuaån kyõ thuaät :
; Tôø in tröôùc khi caét :

Tôø in tröôùc khi caét phaûi coù point caét roõ raøng hoaëc vò trí caét phaûi ñöôïc xaùc ñònh chính
xaùc
Vieäc xaùc ñònh point caêt treân tôø in phaûi thích hôïp theo maquette vaø caùch boá trí treân
maquette caàn chuù yù ñeán caùc sai soá khi caét
; Saûn phaåm sau khi caét :
Chaát löôïng caét lieân quan ñeán caùc tham soá sau:
• Ñoä sai leäch so vôùi ñöôøng caét döï tính
• Ñònh daïng höôùng caét sai leäch
• Ñoä chính xaùc meùp caét (leäch so vôùi ñöôøng thaúng)
• Ñoä baèng phaúng cuûa beà maët caét
• Ñoä taùch rôøi giaáy sau khi caét (caùc meùp giaáy khoâng dính vaøo nhau)
Chính xaùc veà kích thöôùc sai soá cho pheùp 0,5mm ,vôùi nhöõng saûn phaåm caàn ñoä chính
xaùc cao 0,1mm
Tôø treân cuøng vaø cuoái cuøng cuûa choàng giaáy sai soá cho pheùp khoâng vöôït quaù 1% chieàu
daøi ñöôøng caét
Saûn phaåm sau khi caét phaûi vuoâng vaén , caïnh cuûa choàng caét phaûi phaúng khoâng töa ,
choàng caét phaûi ñöôïc caét tôùi tôø cuoái cuøng
Neáu saûn phaåm cuûa coâng ñoaïn caét laø baùn thaønh phaåm cho coâng ñoaïn keá tieáp thì goùc seõ
ñöa vaøo goùc tay keâ maùy cuaû coâng ñoaïn sau phaûi vuoâng vaén vaø laø goùc chuaån
Sau khi caét caùc tôø giaáy khoâng bò dính vaøo nhau
II.2.7. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng coâng ñoaïn caét:
Xeùn teà giaáy thaønh caùc tay saùch laø coâng ñoaïn ñaàu tieân cuûa quaù trình gia coâng saùch vaø
brochure. Kích thöôùc giaáy bò bieán ñoåi töø khaâu naøy vaø cuõng baét ñaàu söï sai leäch theo
daây chuyeàn (caét, gaáp, ñoùng cuoán). Chæ caàn caét bò sai leäch nhoû so vôùi khoå yeâu caàu cuõng
aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng aán phaåm.
Khoå cuûa nhaõn haøng, tôø ngaân phieáu …khi caét sai soá cho pheùp laø ± 1/10 mm ñeå maùy daùn
nhaõn, maùy ruùt tieàn, maùy ñeám tieàn hoaït ñoäng toát. Caét vôùi ñoä chính xaùc cao ñöôïc öu
tieân haøng ñaàu tieáp ñeán laø naêng suaát caét.
Ñoä chính xaùc khi caét coøn phuï thuoäc nhieàu vaøo tính chaát cuûa saûn phaåm ñöôïc caét ( vaät
lieäu ñaàu vaøo). Ñeå buø vaøo söï sai leäch khi caét caùc vaät lieäu khaùc nhau ,treân caùc maùy caét
hieän ñaïi ngöôøi ta ñöa ra nhieàu tuøy choïn nhö laø:
• Thay ñoåi goùc cuûa dao (thay ñoåi dao)
• Thay ñoåi aùp löïc tieáp xuùc ( löïc thanh eùp)
• Laép theâm caùc boä phaän taïo aùp löïc caét
• Thay ñoåi ñoä nghieâng cuûa tay keâ laáy côõ (baøn raêng löôïc)

Tay kê lưng có thể xoay
Tờ in nhìn từ trên
xuống
Tay kê lưng có thể nghiêng góc
Đường cắt Dao

cắt
Vị trí tay kê
lýng
Chồng giấy nhìn từ cạnh bên
Hình II.56 Tay keâ löng maùy caét theá heä môùi coù theå nghieâng goùc hoaëc baén xeùo
Thôï caét phaûi kieåm tra tình traïng cuûa dao (ñoä saéc, ñoä xöôùc cuûa beà maët dao) vaø thanh
chaën (ñoä baèng phaúng). Nhöõng thoâng soá treân phaûi ñöôïc tính toaùn phuø hôïp khi thay ñoåi
caùc saûn phaåm caét khaùc nhau. Neáu treân thieát bò caét caùc thieát bò ño bò hoûng caàn phaûi
giaûm ñoä cao choàng giaáy khi caét.
Chaát löôïng caét ñöôïc xaùc ñònh bôûi tình traïng hay tính chaát cuûa thieát bò vaø vaät lieäu. Moät
soá nguyeân taéc chung khi löïa choïn thieát bò phuø hôïp vôùi tính chaát cuûa vaät lieäu :
• Ñoä beàn cuûa dao:
Goùc nghieâng cuûa dao caøng dao caøng nhoû thì caøng nhanh hoûng nghóa laø ñoä saéc cuûa
dao nhanh giaûm.Vaät lieäu meàm caàn goùc dao nhoû (dao nhoïn), vaät lieäu cöùng thì goùc
dao lôùn.
• Löïc eùp:
Khi caét vaät lieäu meàm thì duøng löïc lôùn, khi caét vaät lieäu cöùng thì duøng löïc nhoû.
• Ñoä saéc cuûa dao:Dao bò cuøn khi coù nhöõng daáu hieäu sau:
Caùc meùp giaáy sau khi caét coøn dính vaøo nhau
Meùp giaáy bò caét leïm vaøo trong
Coù tieáng keâu khi caét töø treân xuoáng döôùi choàng giaáy.
• Khaû naêng chænh chính xaùc tay keâ löng

Trục dẫn h ướng cho tay

Có thể điều chỉnh kê lưng.Trục dẫn hướng
được sự tăng giảm thẳng trượt tự do với
gia tốc bàn trượt vòng bi tuần hoàn giúp
Trục quay:
giảm thiểu ma sát Quay tự do
trên trục được
tôi cứng với
vòng bi tuần
hoàn
Thiết bị phát Thiết bị đổi tần số

xung điện
trực tiếp
Hình II.57 Thieát bò caét môùi cho pheùp di chuyeån tay keâ löng moät khoaûngraát nhoû baèng caùch ñieàu
chænh baèng xung ñieän
II.2.8. Giôùi thieäu moät soá daây chuyeàn caét

Heä thoáng caét hay daây chuyeàn caét ñöôïc taïo thaønh töø caùc modul saûn xuaát vaø modul hoã
trôï saûn xuaát. Caùc coâng ñoaïn hoã trôï saûn xuaát (naïp giaáy, ra giaáy, ñaët giaáy leân maùy caét)
laø nhöõng yeáu toá quan troïng. Naêng suaát cuûa maùy caét chòu aûnh höôûng bôûi:
• Ñoä cao cuûa choàng giaáy ñöa vaøo caét (khoaûng 500 ñeán 1500 tôø / choàng giaáy).
• Soá nhaùt caét / choàng giaáy .
• Möùc ñoä töï ñoäng hoùa cuûa heä thoáng caét.
Caét giaáy vôùi khoái löôïng lôùn ñöôïc tieán haønh theo daây chuyeàn. Hình minh hoïa daây
chuyeàn caét giaáy chuaån cho caùc nhaø maùy, vôùi keát caáu coâng vieäc coù theå thay ñoåi.
Hình II.58 : Heä thoáng caét bao goàm thieát bò naâng giaáy( giuùp chuyeån giaáy vaøo
maùy voã giaáy);thieát bò voã giaáy;Maùy caét;Thieát bò chuyeån giaáy ra

Hình II.59 Thieát bò naâng caây giaáy ñöùng ñoäc laäp vaø thieát bò naâng caây giaáy noái
vôùi maùy caét
Caáu truùc cuûa daây chuyeàn naøy goàm :
• Boä phaän naâng giaáy coù theå hoaït ñoäng ñeå duy trì ñoä cao toái öu cuûa caây giaáy khi
naïp giaáy vaøo daây chuyeàn( giaûm thieåu vieäc ngöôøi thôï phaûi khom löng cuùi xuoáng ñeå
naâng giaáy leân);
• Boä phaän voã giaáy duøng ñeå voã cho ngay caùc
tôø trong choàng giaáy. Maùy voã giaáy laø thieát
bò giuùp giaûm thieåu thôøi gian phuï trôï khi
caét. Maùy voã giaáy goàm coù moät baøn nghieâng
vaø hai baøn ñôõ choàng giaáy. Caùc tôø giaáy phaûi
coù lôùp ñeäm khoâng khí ñeå coù theå di chuyeån
töông ñoái vôùi nhau. Vôùi giaáy khoå lôùn, coâng
ñoaïn naøy ñöôïc hoã trôï baèng voøi thoåi hôi ôû
hai caïnh. Sau khi voã, baøn voã giaáy dòch
chuyeån theo phöông ngang vaø khoâng khí
ñöôïc ñaåy ra khoûi choàng giaáy baèng moät con
laên.
• Baøn vaän chuyeån giaáy coù caùc ñeäm khoâng
Hình II.60 : Thieát bò voã giaáy töï ñoäng
khí giuùp vieäc vaän chuyeån giaáy deã daøng;
Choàng giaáy naøy ñöôïc ñöa töø maùy voã giaáy qua heä thoáng vaän chuyeån. Baøn ra giaáy ôû
moät beân cuûa maùy voã giaáy coù theå chuyeån ñoäng qua laïi vaø nhö vaäy noù trôû thaønh moät
phaàn cuûa baøn vaän chuyeån giaáy. Choàng giaáy ñöôïc vaän chuyeån baèng baøn hôi vôùi
nhöõng van ñieàu aùp hình caàu. Neáu coù moät choàng giaáy treân baøn thì nhöõng quaû caàu bò
eùp xuoáng baøn vaø laøm van môû ra do vaäy coù moät lôùp ñeäm khoâng khí giöõa baøn vaø

choàng giaáy, ñieàu naøy cho pheùp choàng giaáy chuyeån ñoäng doïc theo baøn vôùi naêng
löôïng tieâu hao ít
• Maùy caét vaø boä phaän ra giaáy ñeå ñöa
chính xaùc choàng giaáy sau khi caét ra
pallet.
• Cuøng vôùi nhöõng thieát bò phuï trôï naøy
naøy, maùy dao caét moät maët ñöôïc caûi
tieán hay theâm nhieàu boä phaän phuï vaøo
heä thoáng cô baûn ñeå coù heä thoáng caét
coù theâm chöùc naêng môùi , nhaèm laøm
taêng chaát löôïng cuõng nhö naêng suaát
caét. Ví duï nhö:
Ø Naïp giaáy töø phía sau dao caét .
Ø Thieát bò ñöa choàng giaáy vaøo baøn Hình II.61 Baêng chuyeàn ñeäm khí
caét ñeå loaïi boû vieäc ñaët giaáy
baèng tay.
Ø Thieát bò töï ñoäng loaïi boû nhöõng phaàn thöøa sau khi caét. Baøn caét chia laøm hai
phaàn gheùp vaøo nhau .Tröôùc khi thöïc hieän xong nhaùt caét, baøn caét ôû phía tröôùc
di chuyeån veà phía thôï caét vaøi cm , nhöõng phaàn caét thöøa rôùt xuoáng thuøng raùc
ñaët döôùi baøn caét qua khoaûng hôû vöøa ñöôïc thieát laäp. Hai maët cuûa maùy caét
troáng ñeå naïp nhöõng choàng giaáy chöa caét vaø chuyeån nhöõng choàng giaáy ñaõ caét
ra khoûi baøn caét.
Ø Phaàn chaën saûn phaåm ôû tröôùc dao. Caùc choàng giaáy khoå nhoû coù khuynh huôùng
bò laät ngöôïc, noù gaây trôû ngaïi nhieàu ñoái vôùi nhaùt caét tieáp theo. Boä phaän giöõ
giaáy naøy ñaët tröôùc dao caét ñeå ngaên choàng giaáy khoâng bò laät ngöôïc.
Ø Thieát bò ñeám ñöôïc laép trong maùy voã giaáy xaùc ñònh khoå giaáy in & soá löôïng
cuï theå cuûa choàng giaáy. Xaùc ñònh soá löôïng cuï theå laø 1 yeáu toá ñaàu vaøo heát söùc
quan troïng cho phaàn thaønh phaåm & cuõng laø 1 yeáu toá giuùp xaùc ñònh phaàn pheá
phaåm sau naøy.
Ø Heä thoáng ñieàu chænh cho tay keâ laáy côõ ñeå buø tröø cho nhöõng sai leäch aûnh
höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm trong nhöõng coâng ñoaïn sau.
Ø Töï ñoäng ñieàu chænh aùp löïc caét, vì theá vôùi ñoä daøy caét ñaõ xaùc ñònh tröôùc seõ coù
aùp löïc caét töông öùng ñaët leân saûn phaåm ñöôïc caét.

Hình II.62 : Heä thoáng naïp giaáy töï ñoäng ñöa giaáy vaøo maùy caét töø phía sau
Hình II.63 Hoaït ñoäng cuûa boä phaän loaïi boû phaàn thöøa

Hình II.64 Boä phaän giöõ giaáy

ñaët tröôùc dao caét ñeå ngaên choàng
giaáy khoâng bò laät ngöôïc.
Daây chuyeàn caét naøy ñöôïc ñieàu khieån chuû yeáu bôûi moät ngöôøi. Nhöõng coâng vieäc cuûa
ngöôøi naøy laø:
• Laáy giaáy (khoaûng 100 - 200 tôø) töø pallet ñeå taïo lôùp ñeäm khoâng khí giöõa nhöõng
tôø giaáy vaø naïp leân maùy voã giaáy.
• Loaïi boû khí ra khoûi choàng giaáy, laáy giaáy ra ngoaøi maùy voã vaø ñaët leân maùy caét.
• Thöïc hieän caùc nhaùt caét lieân tieáp, naïp giaáy ñeå caét vaø ñieàu khieån boä phaän ra
giaáy .
Vôùi töøng loaïi saûn phaåm caét phaûi taïo ra chöông trình caét töông öùng. Vieäc laäp caùc
chöông trình caét toán nhieàu thôøi gian & coâng söùc vaø phaûi phuø hôïp vôùi caùc thieát keá ban
ñaàu cuûa boä phaän cheá baûn , caùc loãi sai neáu coù daãn ñeán vieäc caét sai vaø hao phí raát lôùn.
Caùc nhaø saûn xuaát maùy caét taïo ra caùc heä thoáng laøm vieäc töï ñoäng hoùa, vôùi heä thoáng
naøy döõ lieäu coù theå ñöôïc löu tröõ trong boä nhôù cuûa boä phaän ñieàu khieån, löu tröõ trong
caùc daïng dóa , döõ lieäu coù theå laáy ra söû duïng laïi khi coù caùc saûn phaåm laäp laïi, döõ lieäu
cuõng coù theå ñöôïc xaùc laäp töø boä phaän cheá baûn vaø ñöôïc söû duïng qua laïi giöõa caùc thieát
bò cheá baûn, in,thaønh phaåm nhö laø CIP3. Döõ lieäu coù theå ñöôïc truyeàn tröïc tieáp ñeán heä
thoáng thaønh phaåm thoâng qua maïng hay baèng döõ lieäu luu tröõ.
Hình II.65 Chương trình cắt được tạo ra từ máy tính PC, dữ liệu chuyển từ Pre-Press
CIP3/CIP4

II.3. Caét cuoàn

II.3.1. ÖÙng duïng
Caùc thieát bò caét cuoän vaät lieäu duøng ñeå caét caùc cuoän giaáy thaønh cuoän coù khoå nhoû hôn
hoaëc thaønh taám vaät lieäu rôøi.
Coâng vieäc xaû cuoän coù theå thöïc hieän ôû boä phaän rieâng trong maùy in cuoän , coù theå duøng ñeå
caét giaáy traéng treân maùy caét cuoän , duøng ñeå chia cuoän trong thaønh phaåm bao bì meàm,
chia cuoän trong thaønh phaåm caùc daïng nhaõn in oáng ñoàng hoaëc flexo daïng cuoän. Coù caùc
kieåu xaû cuoän nhö : xaû theo chieàu doïc hay chieàu ngang cuoän vaät lieäu .
II.3.2. Xaû doïc cuoän :
Khi xaû doïc cuoän höôùng caét song song meùp cuoän giaáy. Cuoän giaáy ñöôïc chia 2 hay nhieàu
cuoän nhoû hôn.
Nguyeân lyù xaû doïc cuoän ñôn giaûn, bôûi vì höôùng chaïy cuûa giaáy & höôùng caét ñöôïc xaùc
ñònh roõ raøng. Nhöõng dao coù truïc xoay ñöôïc söû duïng (hình II.66), caùc thieát bò xaû doïc
cuoän laøm vieäc döïa treân quy taéc caét coù dao ñôõ hay caét coù baøn ñôõ,hoaëc baèng dao xaû cuoän.
Hình II.66 :Nguyeân lyù caét doïc cuoän coù truïc ñôõ (a)
Nguyeân lyù caét doïc cuoän coù dao ñôõ (b)
Maùy caét doïc coù baøn ñôõ. Trong quaù trình caét coù baøn ñôõ, ñöôøng caét taïo ra baèng aùp löïc. Ñeå
taïo ra ñöôøng caét doïc theo chieàu daøi cuoän , dao daïng troøn nhö moät caùi dóa ñöôïc gaén treân
truïc xoay troøn, ñoái troïng vôùi dao laø moät baøn ñôõ daïng truïc cuõng chuyeån ñoäng xoay troøn,
Vaät lieäu chuyeån ñoäng lieân tuïc theo chieàu doïc cuoän,naèm giöõa dao caét vaø truïc ñôõ. Quy taéc
caét naøy ñöôïc duøng trong tröôøng hôïp ñaëc bieät khi cuoän caét coù khoå nhoû.
Maùy caét doïc coù dao ñôõ. Vôùi quy taéc caét coù dao ñôõ, vaät lieäu chuyeån ñoäng lieân tuïc theo
chieàu doïc cuoän, naèm giöõa dao treân vaø dao döôùi, caû dao treân vaø dao döôùi ñeàu coù daïng diaõ
gaén treân truïc xoay troøn, dao phía treân eùp xuoáng dao döôùi,baèng caùch naøy cuoän giaáy ñöôïc
chia ra. Kích thöôùc ngang theo yeâu caàu cuûa cuoän vaät lieäu ñöôïc thieát laäp baèng caùch di
chuyeån caùc dao theo chieàu ngang treân truïc gaén dao.Toác ñoä voøng quay cuûa dao truïc xoay
nhanh hôn khoaûng 10 - 15% so vôùi toác ñoä cuoän giaáy.

Hình II.67 Dao xaû doïc cuoän trong thieát Hình II.68 Nguyeân taéc xaû ngang cuoän
bò ñoùng goùi bao bì meàm a. Nguyeân taéc caét ñôn giaûn daïng ngang
b. Nguyeân taéc xaû ngang dao truïc quay
lieân tuïc
Ngoaøi nhöõng quy taéc trình baøy ôû hình minh hoïa II.66; caét doïc cuõng coù theå ñöôïc thöïc hieän
baèng dao xaû cuoän. Vôùi dao xaû cuoän, ôû ñaây khoâng coù phaûn löïc taùc duïng leân dao. Löïc laøm
ñöùt cuoän chính laø löïc caêng cuûa cuoän giaáy. Phöông phaùp xaû cuoän phaûi duøng löôõi dao raát
saéc (nhö löôõi lam).Thöôøng söû duïng nhieàu ôû caùc thieát bò chia cuoän maøng.
II.3.3. Xaû ngang cuoän giaáy.
Ñöôøng caét ñi vuoâng goùc meùp cuoän. Cuoän vaät lieäu ñöôïc caét thaønh tôø rôøi. Höôùng caét
vuoâng goùc beà maët cuoän giaáy. Ñeå coù theå thöïc hieän moät ñöôøng caét chính xaùc ñuùng kích
thöôùc caàn caét, cuoän giaáy phaûi ñöôïc coá ñònh trong suoát quaù trình caét hoaëc dao caét phaûi di
chuyeån ñuùng höôùng chuyeån ñoäng cuûa cuoän giaáy. Caû hai phöông phaùp naøy ñeàu ñöôïc söû
duïng cho quaù trình xaû cuoän thaønh tôø rôøi.
Caét coù dao ñôõ laø quy taéc caét ñöôïc duøng trong caét ngang cuoän .
Maùy caét ñôn giaûn daïng ngang.( hình II.68.a) Ñöôøng caét ñöôïc hình thaønh khi dao caét
treân (chuyeån ñoäng leân xuoáng vuoâng goùc vôùi beà maët vaät lieäu) rôi xuoáng tieáp xuùc vôùi dao
ñôõ döôùi vaø beà maët vaät lieäu. Cuoän vaät lieäu ñaàu vaøo luoân chuyeån ñoäng theo chuyeàu doïc,
khi caét, phaàn vaät lieäu phía döôùi dao ngöøng khoâng chuyeån ñoäng, phaàn giaáy ñuøn laïi luùc

naøy ñöôïc con laên keùo tröõ giaáy (di chuyeån ngöôïc vôùi höôùng ñi cuoän giaáy), keùo xuoáng tröõ
laïi ôû döôùi. Ñeå traùnh 1 veát caét thoâ ngang qua cuoän giaáy, dao caét ñöôïc thieát keá nghieâng
so vôùi beà maët cuoän giaáy. Kích thöôùc caét hay côõ caét ñöôïc ñieàu chænh bôûi chu kyø caét hay
nhòp chuyeån ñoäng cuûa dao caét ( thôøi gian giöõa hai nhòp rôi cuûa dao); vaø vaän toùc cuûa
cuoän vaät lieäu. Nguyeân taéc naøy ñöôïc duøng chuû yeáu ñeå xaû cuoän cho caùc cuoän giaáy chuyeån
ñoäng chaäm.
Xaû ngang cuoän coù truïc xoay( hình II.68. b)
Vieäc caét cuoän giaáy dieãn ra trong luùc cuoän giaáy di chuyeån. Trong tröôøng hôïp ï naøy, 1 dao
treân ñöôïc gaén vaøo truïc xoay, dao ñoái troïng phía döôùi coá ñònh. Moät chu kyø caét laø khoaûng
thôøi gian dao treân quay moät voøng vaø tieáp xuùc vôùi dao döôùi treân beà maët cuoän
giaáy.Nguyeân taéc naøy ñöôïc duøng chuû yeáu ñeå xaû cuoän cho caùc cuoän giaáy chuyeån ñoäng
nhanh.
Moät soá ñaëc ñieåm cuûa maùy xaû ngang cuoän coù truïc xoay
§ Dao treân ñöôïc laép treân beà maët cuûa truïc xoay hình truï (truïc dao vuoâng goùc vôùi
meùp cuoän giaáy).
§ Dao döôùi ñaët vuoâng goùc vôùi meùp cuoän giaáy.
§ Söï chuyeån ñoäng cuûa dao caét coù theå thieát keá theo moät soá caùch khaùc nhau :
Dao döôùi coá ñònh & dao treân chuyeån ñoäng xoay
Dao treân & dao döôùi cuøng xoay.
§ Toác ñoä dao caét: toác ñoä xoay cuûa dao caét vaø toác ñoä cuoän giaáy coù theå
Gioáng nhau ( cuøng vaän toác daøi) trong tröôøng hôïp naøy thieát bò caét ñöôïc moät
khoå coá ñònh baèng chu vi truïc mang dao
Toác ñoä voøng quay truïc xoay ñieàu chænh ñeå coù theå nhanh hôn toác ñoä cuoän
giaáy (ôû maùy caét caûi tieán), trong tröôøng hôïp naøy thieát bò caét ñöôïc khoå khaùc
nhau .Baèng caùch naâng toác ñoä cuûa truïc dao caét ( vaän toác daøi) so vôùi toác ñoä
cuoän giaáy, thì caét ñöôïc khoå giaáy nhoû hôn.
Trong coâng nghieäp saûn xuaát giaáy vaø ngaønh in, caùc ñôn vò caét theo chieàu doïc & ngang
cuoän giaáy ñöôïc gheùp trong maùy in cuoän hay caùc maùy laøm giaáy.
Ngoaøi ra, caùc maùy xaû cuoän ñöôïc duøng ôû nôi saûn xuaát giaáy, thaønh phaåm giaáy hay saûn
xuaát vaät lieäu bao bì,thaønh phaåm bao bì .
III BEÁ
III.1. Giôùi thieäu
Vôùi 1 soá saûn phaåm vaø baùn thaønh phaåm, beá laø moät phöông phaùp gia coâng quan troïng ôû
coâng ñoaïn thaønh phaåm.
Khaùc vôùi caét & xeùn, ôû ñoù vaät lieäu ñöôïc caét theo ñöôøng thaúng, beá cuõng laø 1 quaù trình
caét nhöng ôû ñaây vaät lieäu ñöôïc caét theo nhöõng ñöôøng coù hình daùng ñaïc bieät. Thoâng

thöôøng nhöõng ñöôøng beá coù daïng ñöôøng kheùp kín ,tuy nhieân, thænh thoaûng vaãn gaëp caùc
daïng ñöôøng beá hôû khoâng kheùp kín, ví duï khi thöïc hieän beá ñeå taïo phaàn bo troøn cho saùch,
laù baøi… nhöõng ñöôøng baám vaïch treân vaät lieäu cuõng ñöôïc hieåu laø 1 daïng cuûa beá.
Caùc saûn phaåm cuûa quaù trình beá :
Khi beá vaät lieäu coù tröôøng hôïp saûn phaåm ñöôïc giöõ laïi laø phaàn beân ngoaøi khuoân beá . Quaù
trình naøy thöôøng laø quaù trình chuaån bò cho vieäc gia coâng ôû coâng ñoaïn keá tieáp nhö taïo
ñöôøng caán vaïch ñeå coù theå xeù rôøi ñöôïc, taïo cöûa soå……, rìa sau khi caét ñöôïc boû ra. Nhöõng
saûn phaåm tieâu bieåu laø :
§ Lòch tôø coù ñuïc raêng cöa ñeå xeù
§ Nhöõng daïng saûn phaåm coù ñöôøng baám vaïch lieân tuïc
§ Phong bì & taäp hoà sô,bao bì hoäp coù cöûa soå
§ Ñuïc loã cho taøi lieäu coù ñoùng loã
§ Brochures ñoùng gaùy loø xo (ñuïc loã ñeå lieân keát)
Thoâng tröôøng khi beá vaät lieäu, saûn phaåm ñöôïc giöõ laïi thöôøng laø phaàn beân trong khuoân
beá. Phaàn thöøa naèm ngoaøi khuoân beá. Caùc saûn phaåm tieâu bieåu :
§ Nhaõn coù goùc bo troøn, coù hình daïng ñaëc bieät
§ Caùc mieáng loùt, khay ñeå ly, dóa.
§ Laù baøi, maãu trang trí, hình decal, ñoà chôi raùp hình
§ Saûn phaåm hình daïng hoa, hình daïng vui nhoän
§ Saûn phaåm hoäp coù cöûa soå nhìn & caùc daïng bao bì khaùc ( tuùi giaáy, hoäp giaáy, thuøng
cacton dôïn soùng, bao bì nhöïa coù quai xaùch…)
§ Chæ muïc (soå ñieän thoaïi coù beá 1 phaàn theo kyù töï A, B, C).
III.2. Caùc nguyeân lyù beá vaø öùng duïng töøng nguyeân lyù
Beá laø moät daïng caét neân gioáng nhö caét chuùng cuõng coù duïng cuï ñôõ ( ñoái troïng vôùi duïng cuï
caét ñeå taïo löïc caét).Neáu phaân loaïi theo duïng cuï ñôõ, beá coù theå chia ra laøm hai daïng beá
coù dao ñôõ hoaëc beá coù baøn ñôõ.
Vôùi caùc coâng cuï beá coù dao ñôõ, khuoân beá & coâng cuï ñôõ caàn ñöôïc ñieàu chænh vò trí töông
öùng vôùi nhau moät caùch raát chính xaùc vaø söï chuyeån ñoäng cuûa khuoân beá ñeán coâng cuï ñôõ
ñoøi hoûi heä thoáng ñònh vò phöùc taïp. Coâng cuï duøng ñuïc loã raêng cöa( baám vaïch) laø 1 tröôøng
hôïp beá coù dao ñôõ ñöôïc thieát keá ñeå söû duïng laâu daøi. Caùc daïng ñöôøng ñuïc loã lieân tuïc
thöôøng ñöôïc thöïc hieän ôû treân maùy in coù ñôn vò beá truïc xoay coù dao ñôõ. Ñôn vò beá daïng
naøy coù hai truïc ( treân vaø döôùi) treân moät truïc coù gaén dao beá (daïng baùnh xe-gioáng nhö
moät löôõi cöa troøn) , truïc coøn laïi gaén baùnh xe ñôõ coù caùc loã hoõm töông öùng. Trong suoát
quaù trình ñuïc loã, baùnh xe dao beá di chuyeån theo chu kyø vaøo loã hoõm cuûa baùnh xe dao ñôõ.
Ñoä saâu raõnh baùnh raêng ñuïc nhoû (< 0.5mm).

Ñoái vôùi beá treân giaáy, giaáy cöùng & giaáy boài, phöông phaùp beá coù baøn ñôõ ñöôïc duøng chuû
yeáu vì caùch cheá taïo khuoân beá ñôn giaûn , reû hôn so vôùi beá coù dao ñôõ. Caùc daïng beá sau
ñaây ñöôïc duøng chuû yeáu ( caùc daïng beá naøy söû duïng töông öùng cho daïng vaät lieäu beá):
§ Beá theo töøng choàng( xaáp giaáy) ( coøn goïi laø beá thuït , thuûy löïc) phaàn lôùn ñeå thuït
nhöõng choàng giaáy, duøng ñeå beá caùc daïng nhaõn haøng giaáy coù soá löôïng lôùn .
§ Ñôn vò beá truïc xoay gaén maùy in khoå nhoû daïng cuoän (thöôøng laø maùy in lai gheùp ñeå
in nhaõn) ,söû duïng beá caùc daïng nhaõn töï dính in daïng cuoän , moät soá tröôøng hôïp duøng
ñeå beá hoäp cacton in giaáy cuoän.
§ Beá phaúng töøng tôø ñeå beá caùc daïng hoäp, væ, thuøng cacton dôïn soùng, nhaõn decal daïng
tôø rôøi……. söû duïng caùc daïng khuoân beá phaúng vaø thieát bò beá phaúng.
Hình II.69 Dao baám vaïch Hình II.70 : Beá nguyeân xaáp
Hình II.71 Nguyeân lyù beá truïc xoay Hình II.72 Nguyeân lyù beá phaúng töøng tôø
III.3. Beá phaúng töøng tôø

Vôùi daïng beá naøy , saûn phaåm ñöôïc beá töø tôø in , söû duïng khuoân beá daïng phaúng.

Trong quaù trình saûn xuaát hoäp,bao thö, thuøng cacton dôïn soùng ñaây laø coâng ñoaïn taïo ra
caùc maûnh beá cho moät hoäp,bao thö, thuøng cacton dôïn soùng, vaø thöôøng ôû ñaây ngöôøi ta keát
hôïp caû vieäc beá ñöùt vaø caán vaïch taïo neáp gaáp treân moät coâng ñoaïn gia coâng.
Beá phaúng töøng tôø coøn ñöôïc söû duïng ñeå beá nhaõn daïng tôø rôøi, thöôøng duøng ñeå beá vaät lieäu
töï dính , thoâng thöôøng khi beá nhaõn thì khoâng söû duïng dao caán vaïch, dao beá ñöôïc söû
duïng coù thoâng soá khaùc vôùi dao beá hoäp hoaëc beá thuøng cacton ( moûng hôn vaø thaáp hôn).
Baûn chaát cuûa vieäc caán beá phaúng töøng tôø :
Ngöôøi ta söû duïng moät khuoân beá phaúng treân ñoù taïi vò trí caàn caét ñöùt ( taïo hình daïng –
ñöôøng vieàn ) ngöôøi ta duøng dao caét ñöùt ( dao beá), taïi nhöõng vò trí caàn taïo ñöôøng ngaán
ngöôøi ta duøng dao tuø ( dao caán ) .
Ñoä cao cuûa dao caét luoân lôùn hôn ñoä cao cuûa dao beá. Dao caán vaø beá caàn ñöôïc uoán theo
hình daïng maãu caàn caán beá .
Trong coâng nghieäp, caán beá ñöôïc thöïc hieän treân maùy daäp töông töï nhö thieát bò eùp chìm
noåi , eùp nhuõ.Khuoân beá ñöôïc gaén treân moät baøn daäp , treân baøn daäp ñoái troïng gaén khuoân
ñôõ , tôø in ñöôïc ñaët treân khuoân ñôõ vaø ñöôïc ñònh vò chính xaùc vò trí .Khi hai baøn daäp tieáp
xuùc nhau tôø in bò caét ñöùt taïi caùc vò trí coù dao beá vaø ñöôïc caán vaïch taïi caùc vò trí coù caán .
Hình II.73 :
Caán beá phaúng
a. Nguyeân lyù
caán beá phaúng
b. Khuoân beá
Thieát bò caán beá

; Thieát bò beá ñaët tay daïng naèm

Hình II.74 Thieát bò beá ñaët tay

daïng naèm
; Thieát bò beá ñaët tay daïng ñöùng
Hình II.75 TThieát bò beá ñaët tay daïng naèm
; Thieát bò beá töï ñoäng

Caáu taïo goàm caùc boä phaän sau :
Boä phaän naïp giaáy : Boä phaän naïp giaáy ôû nhöõng maùy beá töï ñoäng coù caáu taïo gioáng nhö
treân maùy in , laø boä phaän naïp giaáy theo chieàu thaúng ñöùng.Giaáy ñöôïc ñöa xuoáng baøn
xuoáng giaáy ñöôïc canh tay keâ hoâng vaø tay keâ ñaàu , ñöôïc ñöa vaøo maùy beá nhôø nhíp baét.
Boä phaän beá : Boä phaän beá caáu taïo chính goàm 2 baøn daäp . Baøn daäp treân ñöôïc gaén khuoân
beá vaø baøn daäp döôùi gaén khuoân ñôõ . Trong quaù trình beá baøn daäp döôùi cuøng khuoân ñôõ di
chuyeån veà phía khuoân beá . Baøn daäp döôùi ñöôïc ñieàu khieån bôûi truïc cam & löïc ñoøn baåy.
Boä phaän loaïi boû phaàn thöøa : ( thöôøng chæ coù ôû caùc thieát bò beá töï ñoäng hieän ñaïi)
Coù caáu taïo goàm hai khung gaén khuoân : khung treân vaø khung döôùi.
Boä phaän gaén khuoân loaïi boû phaàn thöøa ôû phía treân. Treân khuoân loaïi boû phaàn thöøa, laép
caùc thanh kim loaïi ôû caùc vò trí töông öùng vôùi caùc vò trí phaàn thöøa caàn loaïi boû treân tôø
beá ( khuoân loaïi boû phaàn thöøa thieát keá theo töøng saûn phaåm beá)
Khung laép khuoân goã naèm ôû phía döôùi,khuoân goã naøy laø moät taám goã ñöôïc cöa boû (ñuïc
thuûng) taïi caùc vò trí töông öùng vôùi caùc vò trí raùc caàn boû ñi treân tôø beá (khuoân naøy cuõng
thieát keá theo töøng saûn phaåm beá).

Phía döôùi khuoân goã naøy laø moät boä phaän ñöïng raùc.
Trong quaù trình loaïi boû phaàn thöøa, tôø beá sau khi ñöôïc beá chuyeån töø boä phaän beá qua
boä phaän loaïi boû phaàn thöøa nhôø nhíp gaép, taïi ñaây tôø beá döøng laïi, khuoân loaïi boû phaàn
thöøa ôû phía treân chuyeån ñoäng veà phía tôø beá, luùc naøy caùc thanh kim loaïi tieán ñeán tôø beá
theo chieàu töø treân xuoáng vaø ñaåy phaàn raùc thöøa, raùc thöøa seõ rôi xuoáng thuøng raùc xuyeân
qua caùc loã thuûng ñaõ ñöôïc ñuïc ôû khuoân goã döôùi.
Khoâng phaûi thieát bò beá töï ñoäng naøo cuõng coù boä phaän loaïi boû phaàn thöøa.
Boä phaän ra giaáy
Ñoái vôùi thieát bò khoâng coù boä phaän loaïi boû phaàn thöøa, vaø taùch hoäp ôû ñaàu ra giaáy thì
nhíp baét seõ chuyeån thaúng tôø beá ñaõ ñöôïc beá ñeán boä phaän ra giaáy, ôû ñaây nhíp nhaû tôø
giaáy thaønh töøng caây caùc tôø beá.
Ñoái vôùi thieát bò coù boä phaän loaïi boû phaàn thöøa vaø taùch hoäp ñaàu ra, taïi boä phaän ra giaáy
seõ coù boä phaän taùch hoäp. Nguyeân lyù tieán haønh taùch hoäp cuõng giaáng nhö nguyeân lyù loaïi
boû phaàn thöøa chæ khaùc laø khuoân taùch hoäp goàm caùc thanh kim loaïi thanh kim loaïi ñöôïc
gaén ôû caùc vò trí töông öùng vôùi caùc vò trí caùc hoäp caàn taùch treân tôø beá. Khuoân goã ôû döôùi
laø moät taám goã ñöôïc cöa boû( ñuïc thuûng) taïi caùc vò trí töông öùng vôùi caùc vò trí hoäp caàn
taùch treân tôø beá . Khuoân taùch hoäp ôû phía treân chuyeån ñoäng veà phía tôø beá, luùc naøy caùc
thanh kim loaïi tieán ñeán tôø beá theo chieàu töø treân xuoáng vaø ñaåy caùc hoäp caàn taùch xuyeân
qua caùc loã thuûng ñaõ ñöôïc ñuïc ôû khuoân goã döôùi, rôi xuoáng boä phaän nhaän hoäp. Phaàn raùc
ôû ñaàu nhíp theo nhíp gaép ñi ra ngoaøi,rôi xuoáng boä phaän nhaän raùc.
Hình II.76 Maùy beá töï ñoäng Hình II.77 Boä phaän naïp giaáy
Hình II.78 Boä phaän beá Hình II.79 Boä phaän ra giaáy

Hình II.80 :Maùy beá töï ñoäng
Nguyeân lyù hoaït ñoäng

Tôø in ñöôïc taùch khoûi choàng giaáy ôû baøn naïp thaéng ñöùng vaø ñöôïc ñöa vaøo maùy beá nhôø
nhíp baét ( hoaëc ñaët tay treân thieát bò baùn töï ñoäng )
Khuoân beá gaén vôùi baøn daäp treân vaø khuoân ñôõ gaén vôùi baøn daäp döôùi aên khôùp vôùi nhau
Taïi boä phaän beá, giaáy ñöôïc ñöa vaøo giöõa hai hai khuoân beá vaø khuoân ñôõ .Baøn daäp vôùi
khuoân ñôõ chuyeån ñoäng veà phía khuoân beá, döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp dao beá caét ñöùt tôø
giaáy vaø dao caán taïo vaïch.Trong quaù trình beá tôø giaáy ñöôïc giöõ coá ñònh
Sau khi beá , phaàn beá vaø phaàn thöøa vaãn dính vaøo nhau vaø ñöôïc chuyeån sang traïm loaïi
boû phaàn thöøa .Taïi ñaây coù coâng cuï loaïi boû phaàn thöøa vaøo boä phaän chöùa raùc . Phaàn beá
vaãn ñöôïc dính vôùi nhau bôûi ñieåm noái
Phaàn sau cuøng laø taùch caùc phaàn beá rôøi ra vaøo baøn ra giaáy
Maùy beá daïng ñôn giaûn naøy khoâng coù boä phaän taùch caùc phaàn beá rôøi ra maø phaûi taùch
baèng tay.
Khuoân beá vaø khuoân ñôõ
; Khuoân beá phaúng
Coù 3 daïng khuoân beá phaúng hieän ñang ñöôïc söû duïng laø khuoân beá ñeá goã, khuoân mica vaø
khuoân beá nam chaâm :

Khuoân ñeá goã :

Khuoân goàm moät ñeá goã, treân ñeá goã coù caùc ñöôøng
cöa loäng theo maquette tôø beá , dao caán , dao beá
ñöôïc laép vaøo ñeá goã ôû caùc ñöôøng cöa loäng naøy.
Phöông phaùp gia coâng cöa khuoân laø cöa baèng
cöa loäng hoaëc söû duïng maùy caét laze ñieàu khieån
baèng maùy tính , caùc ñöôøng cöa ñöôïc cöa theo
caùc vò trí caàn gaén dao caán vaø beá ñeå nheùt dao
vaøo.Vò trí caùc ñöôøng cöa loäng ( ñeå laép dao caán
vaø beá) ñöôïc xaùc ñònh bôûi maãu khuoân beá vaø maãu
bình trang .
Ñoä cao cuûa dao beá luoân lôùn hôn dao caán Hình II.81 : Khuoân beá ñeá goã daønh
(khoaûng cheânh leäch phuï thuoäc vaøo ñoä daøy giaáy ) ñeå beá hoäp
Khuoân nam chaâm :

Laø moät daïng khuoân beá , ñöôïc laøm töø theùp coù töø tính,ñoä daøy töø 0.4-1 mm thöôøng duøng
ñeå beá giaáy moûng < 0,3 mm .Ñöôïc söû duïng treân maùy beá coù trang bò nam chaâm.
Khuoân beá nam chaâm coù ñoä daøy tieâu chuaån laø 0.44 mm (khuoân daøy hôn ñöôïc duøng
cho tröôøng hôïp ñaëc bieät). Khuoân ñöôïc gia coâng baèng phöông phaùp khaéc quang cô
hoaëc khaéc lazer hoaëc aên moøn kim loïai sau ñoù gia coâng maøi caùc löôõi dao
Ñeå taïo ñöôøng caán beá , tröôùc heát khuoân phaûi ñöôïc aên moøn ñeå phaàn töû khoâng in loõm
xuoáng , sau ñoù phaàn nhoâ leân seõ ñöôïc maøi treân maùy maøi ñieàu khieån baèng maùy tính . Ñeå
taêng ñoä beàn caét vaø taêng ñoä cöùng , meùp caét vaø soáng dao ñöôïc gia coâng baèng coâng ngheä
lazer .Khuoân beá nam chaâm söû duïng chuû yeáu treân caùc thieát bò beá truïc xoay duøng ñeå beá
nhaõn haøng töï dính treân maùy in lai gheùp khoå nhoû. Nhöõng ñaëc tính ñeå phaân bieät beá nam
chaâm vaø beá bình thöôøng laø vuøng vieàn ñöôïc beá chính xaùc, ñoä beàn khuoân cao vaø tieát
kieäm thôøi gian chuaån bò coâng vieäc.
Khuoân mica: laø daïng khuoân gheùp gioáng khuoân ñeá goã chæ khaùc ñeá mica, thöôøng duøng
trong saûn xuaát nhaõn haøng töï dính . Dao söû duïng thöôøng laø dao coù ñoä daøy 0.5 hoaëc 0.71
mm chieàu cao 7-12mm,thöôøng dao ñöôïc söû duïng ñeå beá nhaõn decal laø dao 12mm vôùi ñoä daøy
0.5 mm
; Khuoân ñô õ( væ loùt) :
Khuoân ñôõ hay coøn goïi laø væ loùt laø moät daïng baøn ñôõ trong caán beá.
Taïi vò trí töông öùng vôùi dao caán treân khuoân beá , treân khuoân ñôõ caàn phaûi coù caùc ngaán
ñeå taïo löïc eùp ñoái troïng
Ñeå taïo ngaán chính xaùc ngöôøi ta phaûi canh chænh giaáy vaø khuoân beá chính xaùc sau ñoù
laáy daáu töø khuoân beá ( treân caùc dao caán ) sang ñeá saét cuûa khuoân ñôõ .Sau ñoù daùn ron
(chæ beá ) hai beân ñöôøng ñaùnh daáu.

Hình II.82 Khuoân beá nam chaâm Hình II.83 Khuoân beá ñeá mica beá nhaõn
; Caáu taïo khuoân beá ñeá goã :

Khuoân goàm moät ñeá goã
thöôøng laøm baèng vaùn eùp daøy
töø 1,6 ñeá 1,8 cm nhieäm vuï
laøm ñeá ñeå gaén caùc löôõi dao
Dao beá laøm baèng theùp ñaëc
bieät coù ñoä cöùng cao coù
nhieäm vuï taïo caùc ñöôøng beá
ñöùt. Chieàu cao cuûa dao beá
cao hôn chieàu cao cuûa dao
caán (trong beá hoäp gaáp vôùi Hình II.84 : Söû duïng dao beá moät maët
giaáy bìa cacton löôõi dao
thöôøng söû duïng coù ñoä cao 23.80 mm hoaëc 23,6 mm).
Löôõi dao ñöôïc maøi saéc theo moät phía hoaëc caû hai phía .Ñoái vôùi dao moät maët tuyø thuoäc
vaøo phaàn saûn phaåm thu ñöôïc sau khi beá laø phaàn naøo maø löôõi dao ñöôïc gaén töông öùng (
maët phaúng höôùng veà phía saûn phaåm ) .Xem hình II.84
Hình II.85 : Caùc daïng dao beá

Löôõi dao ñöôïc uoán cong theo hình daïng cuûa caùc ñöôøng caàn beá ñöùt sau ñoù gaén vaøo ñeá
goã
Dao caán ( Creasing Rule)
Dao caán laøm baèng theùp ñaëc bieät coù ñoä cöùng cao coù nhieäm vuï taïo caùc ñöôøng caán laèn .
Löôõi dao daïng tuø ñaàu.Chieàu daøy cuûa dao coù caùc daïng 2,3,4 pt .
Chieàu cao cuûa dao caán thaáp hôn chieàu cao cuûa dao beá .Vieäc löïa choïn chieàu cao cuûa
dao caán phuï thuoäc vaøo ñoä daøy cuûa giaáy ( vaät lieäu beá ) .( Coù theå tham khaûo baûng
thoâng soá ñính keøm)
Hình daïng cuûa löôõi caán thaúéng hoaëc ñöôïc uoán cong theo hình daïng cuûa caùc ñöôøng caàn
caán laèn
Hình II.86 : Caùc daïng dao caán
Caùc ñöôøng cöa loäng

Ñeå gaén dao caán vaø beá vaøo khuoân ñeá
goã,treân khuoân ñeá goã ñöôïc cöu caùc
ñöôøng cöa loäng theo maãu khuoân beá
vaø maãu bình trang ( khi treân tôø beá coù
nhieàu hoäp ).
Ñeå traùnh dao bò rôùt ra khoûi khuoân ñeá
goã caùc ñöôøng cöa loäng khoâng cöa rôøi
toaøn boä maø caùch moät khoûang caùch, ta
chöøa moät ñoaïn khoâng cöa( khi laép
dao vaøo ñeá goã, ñoaïn naøy cuûa dao seõ Hình II.87 : Gaén dao leân vaùn
ñöôïc caét chöõ U ñeå laép vaøo ), xem
hình II.87
Cao su ñeäm :. Ñeäm muùt cao su ôû maët tröôùc xung quanh dao caét ñeå choáng giaáy dính væ
sau khi beá (xem hình II.73), Khi beá tôø beá coù xu höôùng eùp saùt vaøo ñeá khuoân beá, khi ñoù
chuùng eùp mieáng cao su xuoáng saùt ñeá khuoân beá,nhôø tính chaát ñaøn hoài cuûa cao su, cao
su bò eùp seõ bung leân, ñaåy tôø giaáy ra khoûi khuoân beá ,nhôø ñoù, tôø giaáy ñöôïc vaän chuyeån
deã daøng ñeán traïm loaïi boû vaät lieäu thöøa.
Quy trình caán beá treân maùy beá phaúng : Quy trình caán beá hoäp bao goàm caùc böôùc sau
; Chuaån bò khuoân beá

-Daùn ron saét sau khuoân saét taïi caùc vò trí caán , beá
-Daùn mieáng ñeäm cao su ôû hai beân dao caán vaø beá ôû maët tröôùc khuoân beá
-Laép khuoân beá vaøo khung gaén khuoân cuûa maùy beá .
; Canh chænh vò trí
-Beá thöû leân tôø in ñeå canh chænh söï truøng khôùp giöõa khuoân vaø tôø in ( Canh chænh tay keâ
treân maùy vaø chænh vò trí khuoân beá treân khung gaén khuoân cuûa maùy beá )
-Sau khi canh ñöôïc vò trí ñuùng caàn ñaùnh daáu vò trí nhíp vaø caïnh hoâng cuûa khuoân beá
treân khung moät caùch chính xaùc ( ñeå khi laáy khuoân ra coù theå laép laïi moät caùch chính xaùc
vò trí )
; Taïo væ loùt ( khuoân ñôõ)
-Væ loùt laø moät taám saét ñöôïc gaén leân baøn daäp döôùi . Treân væ loùt taïi caùc vò trí töông öùng
vôùi vò trí cuûa dao caán ( ôû khuoân beá) coù daùn ñöôøng ron beá hay chæ beá ñeå taïo ñöôøng caán
treân tôø in
-Ñöôøng caán veà hình thöùc gioáng nhö moät ñöôøng eùp chìm ôû ñoù dao caán ñoùng vai troø
khuoân döông vaø ngaán beá ñoùng vai troø khuoân aâm.
Hình II.88 : Chæ beá nhìn theo maët caét Hình II.89 : Chæ beá
Hình II.90 : Khuoân ñôõ ñaõ daùn chæ beá Hình II.91 : Chæ beá vaø dao caán nhìn
theo maët caét
; Canh chænh aùp löïc beá :

Canh chænh aùp löïc toaøn phaàn

Canh chænh aùp löïc töøng phaàn taïi vò trí beá baèng caùch daùn theâm decan treân væ loùt taïi vò
trí beá
; Beá thöû chænh söûa
Kieåm tra khoaûng hôû giöõa hai ron beá neáu ñöôøng caán bò teùt
Kieåm tra saûn phaåm tröôùc khi beá saûn löôïng
Tieán haønh beá saûn löôïng
Chuù yù tay keâ khi beá
Giaáy khoâng cong vaø rìa tôø in neáu coù caùn maøng phaûi baèng phaúng ôû goùc tay keâ
Kieåm tra tôø beá sau khoaûng 300-500 tôø beá
III.4. Beá cuoän -Maùy beá truïc xoay
Hình II.92 : Beá truïc xoay Hình II.93 : Beá truïc xoay
Nhöõng saûn phaåm in lieân tuïc, nhaõn haøng, bao thö thöôøng ñöôïc in treân maùy cuoän khoå
nhoû. Ñeå beá saûn phaåm töø cuoän, ngoaøi nhöõng ñôn vò caét, ñuïc loã treân maùy, ôû coâng ñoaïn
thaønh phaåm coù theå ñöôïc trang bò maùy beá coù truïc xoay, hoaït ñoäng treân nguyeân taéc dao
caét coù baøn ñôõ, bao goàm :
§ Moät truïc khuoân beá (truïc beá ñöôïc thay theá khi beá saûn phaåm khaùc).
§ Truïc taïo aùp löïc beá hay coøn goïi laø truïc ñe(thöôøng laø truïc khoâng thay ñoåi)
§ Caû hai truïc treân ñeàu chuyeån ñoäng xoay
§ Boä phaän loaïi boû nhöõng phaàn thöøa sau khi beá.
Vaät lieäu ñöôïc nhíp oáng ñöa vaøo tieáp xuùc vôùi truïc khuoân beá , nhôø löïc eùp dao beá caét ñöùt
vaät lieäu theo hình daïng hình hoïc yeâu caàu , vôùi caùc tröôøng hôïp beá demi ngöôøi ta chænh
aùp löïc beá ñeå dao chæ caét ñöùt lôùp vaät lieäu beân treân
Khuoân beá söû duïng treân maùy beá coù truïc xoay

Hình II.94 : Khuoân beá daïng truïc Hình II.95 : Khuoân beá nam chaâm söû duïng
treân maùy beá truïc xoay
Ngöôøi ta söû duïng 2 daïng khuoân:

§ Khuoân beá nam chaâm laép leân truïc khuoân
§ Khuoân daïng truïc
Khuoân nam chaâm :ñöôïc laøm töø theùp coù töø tính ,ñoä daøy töø 0.4-1 mm coù dao theo caùc
hình caàn beá.Khuoân ñöôïc gia coâng baèng phöông phaùp khaéc quang cô hoaëc khaéc lazer
hoaëc aên moøn kim loïai sau ñoù gia coâng maøi caùc löôõi dao
Khuoân daïng truïc :Khuoân ñöôïc gia coâng baèng phöông phaùp khaéc quang cô hoaëc khaéc
lazer
III.5. Beá töøng xaáp
ÔÛ caùc thieát bò beá thuït theo töøng choàng ñôn giaûn, vaät lieäu ñöôïc naïp baèng tay bôûi ngöôøi
thôï, choàng giaáy ñöôïc ñaët leân beä beávaø ñònh vò phuø hôïp vôùi maãu beá hay bon beá,1 khuoân
beá ñöôïc gaù coá ñònh bôûi ngaøm keïp. Sau ñoù, beä beá thuït daäp vaøo khuoân beá , döôùi löïc eùp
lôùn ,xaáp giaáy bò beá bôûi khuoân beá , phaàn thöøa naèm ngoaøi khuoân beá ñöôïc boû ñi & phaàn
beá ñöôïc laáy ra khoûi khuoân beá.
Hình II.96 : Nguyeân lyù beá thuït Hình II.97 : Thieát bò beá thuït ñaët tay ñôn giaûn

Caùc quaù trình naøy coù theå thöïc hieän töï ñoäng treân thieát bò beá töï ñoäng .Caùc thieát bò beá töï
ñoäng thöôøng gaén vôùi boä phaän caét caùc baêng giaáy thaønh xaáp, giaáy sau khi caét ñöôïc ñöa
vaøo beä beá moät caùch töï ñoäng.Ñaàu ra thieát bò coù theå gaén theâm vôùi boä phaän ñoùng goùi töï
ñoäng .
Hình II.98 : Moâ hình thieát bò caét- beá thuït-Ñoùng goùi
Hình II.99 : Thieát bò caét- beá thuït-ñoùng goùi
Khuoân beá laø coâng cuï ñöôïc reøn, ñöôïc taïo daùng phuø hôïp vôùi maãu beá & goùc vaùt ñoù coù ñoä
xieân giöõa 15 - 18 0, Thöôøng coù theâm moät soá dao ôû phaàn ngoaøi khuoân ñeå caét ñöùt phaàn
raùc thöøa. Khuoân beá ñöôïc taïo ra nhö coâng cuï thuït xuyeân.Vieäc taïo ra khuoân beá caàn nhieàu
nhaân coâng neân khoù cô khí hoùa quaù trình naøy.
IV GAÁP :
IV.1. Caùc ñaëc ñieåm chung cuûa coâng ñoaïn
IV.1.1. Ñònh nghóa

Gaáp laø coâng ñoaïn beû cong giaáy cuoàn hoaëc tôø in thaønh moät ñöôøng neáp baèng aùp löïc ,
ñöôøng neáp naøy coù theå ñöôïc caán tröôùc hoaëc khoâng caán tröôùc . Vò trí neáp gaáp ñöôïc xaùc
ñònh döïa treân nhöõng yeâu caàu veà kích thöôùc cuûa saûn phaåm hay treân sô ñoà gaáp.
Trong ñoùng saùch ñöôøng gaáp ( neáp gaáp ) ñöôïc goïi baèng thuaät ngöõ vaïch gaáp.
Trong bao bì hoäp vaïch gaáp thöôøng ñöôïc caán tröôùc.
Caùc thoâng soá ñeå xaùc ñònh moät vaïch gaáp
§ Phöông cuûa vaïch gaáp : ñöôïc xaùc ñònh song song vôùi caïnh chuaån naøo cuûa tôø gaáp
(neáu laø vaïch gaáp ñaàu tieân ) hoaëc song song hay vuoâng goùc vôùi vaïch gaáp tröôùc ñoù
( neáu laø caùc vaïch gaáp tieáp theo )
§ Vò trí : khoaûng caùch töø meùp giaáy ñeán vò trí caàn gaáp, khoaûng caùch naøy cho pheùp
ta xaùc ñònh côõ gaáp
§ Höôùng gaáp :gaáp vaøo trong hay ra ngoaøi ñöôïc quyeát ñònh bôûi vieäc ñaët giaáy ban
ñaàu, caáu taïo thieát bò gaáp vaø vieäc choïn modul gaáp.
IV.1.2. Nguyeân lieäu, baùn thaønh phaåm ñaàu vaøo vaø saûn phaåm ñaàu ra cuûa coâng
ñoaïn gaáp:
Ñaàu vaøo:
Laø giaáy cuoàn hoaëc tôø gaáp (bookbinding sheet) ñoái vôùi gaáp tay saùch trong ñoùng saùch.
Laø maûnh beá hoäp khi gaáp daùn hoäp trong thaønh phaåm bao bì hoäp.
Laø cuoän maøng khi gaáp taïo tuí trong thaønh phaåm bao bì meàm.
Saûn phaåm ñaàu ra :
Caùc tay gaáp ñoái vôùi gaáp trong ñoùng saùch ( thöôøng ñöôïc gaáp bôûi maùy gaáp tôø rôøi hoaëc
maùy in cuoän)
Caùc daïng tôø gaáp quaûng caùo, tôø gaáp cho bieåu ñoà, baûn ñoà tranh aûnh minh hoaï, caùc tôø
daùn theâm vaøo saùch baùo.(Thöôøng ñöôïc gaáp bôûi maùy gaáp tôø rôøi, gaáp thuû coâng).
Caùc daïng hoäp ñöôïc gaáp daùn ( hoâng ñaùy).Thöôøng ñöôïc gaáp treân maùy gaáp daùn hoäp.
Laø cuoän maøng ñaõ ñöôïc gaáp chuaån bò cho quùa trình taïo tuùi khi thaønh phaåm bao bì
meàm hoaëc laøm tuùi giaáy.
IV.2. Caùc nguyeân lyù taïo vaïch gaáp vaø öùng duïng cuûa töøng nguyeân lyù trong gia coâng
thaønh phaåm
IV.2.1. Nguyeân lyù gaáp dao ( öùng duïng trong maùy gaáp tôø rôøi )
Moät mo dun gaáp dao ñöôïc taïo bôûi dao gaáp 1 , hai truïc gaáp 2 , boä phaän tay keâ canh
chænh giaáy3 . Dao gaáp naâng leân haï xuoáng theo chu kyø taïo neân vaïch gaáp giöõa hai truïc
gaáp .
Tôø in ñöôïc chuyeån dòch theo baøn soá 4 tôùi döôùi löôõi dao soá 1 thì döøng laïi ñuùng vò trí
nhôø tay keâ soá 3. Löôõi dao soá 1 haï xuoáng beû cong tôø in vaø ñöa tôø in vaøo giöõa hai truïc

gaáp soá 2 (oå truïc beân traùi laø coá ñònh). Hai caëp truïc gaáp quay ngöôïc chieàu nhau baét laáy
ñöôøng cong vaø taïo thaønh vaïch gaáp .Dao chæ chuyeån ñoäng theo chieàu thaúng ñöùng chöù
khoâng chuyeån ñoäng theo chieàu ngang .Khi laáy côõ gaáp ngöôøi ta chænh tay keâ.Khoaûng
caùch töø caïnh chuaån ñeán vò trí vaïch gaáp treân tôø in chính laø côõ gaáp vaø baèng khoaûng caùch
töø tay keâ ñeán dao gaáp. Khe hôû giöõa caëp loâ 2 phaûi ñöôïc canh chænh thích hôïp vôùi ñoä
daøy lôùp giaáy ñi qua noù .
Hình II.100 : Nguyeân lyù gaáp dao
Nguyeân lyù gaáp dao thöôùng ñöôïc öùng duïng treân thieát bò gaáp tôø rôøi daïng maùy gaáp dao
hoaëc maùy gaáp hoãn hôïp. Öu ñieåm laø nguyeân lyù gaáp naøy taïo ra caùc vaïch gaáp oån ñònh
veà maët chaát löôïng, ít phuï thuoäc vaøo ñoä daøy moûng vaø tính chaát cuûa vaät lieäu .Tuy nhieân
ôû ñaây quaù trình gaáp khoâng lieân tuïc maø theo chu kyø, thôøi gian gaáp phuï thuoäc vaøo chu
kyø rôi cuûa dao gaáp , naêng suaát gaáp vì theá khoâng cao . Chính vì vaäy maø caùc thieát bò gaáp
thuaàn tuùy aùp duïng nguyeân lyù gaáp dao hieän nay ít coøn söû duïng, maø ngöôøi ta thöôøng söû
duïng thieát bò gaáp hoãn hôïp vôùi ñôn vò gaáp dao naèm ôû cuïm gaáp thöù 2 vaø thöù 3 ñeå gaáp
phaàn tôø gaáp coù ñoä daøy lôùn sau khi ñaõ qua cuïm gaáp tuùi ñaàu tieân.

IV.2.2. Nguyeân lyù gaáp tuùi ( öùng duïng trong maùy gaáp tôø rôøi )
Moät moâ dun gaáp tuùi ñöôïc taïo ra bôûi ba truïc gaáp
2;3;6 , tuùi gaáp 1 coù thanh chaén 5 giôùi haïn-trong
ñoù moät vaïch gaáp tuùi ñöôïc taïo ra.
Theo nguyeân lyù naøy, tôø in ñöôïc vaän chuyeån
baèng nhöõng truïc laên treân baøn vaän chuyeån roài
ñöa vaøo giöõa hai truïc gaáp soá 2 vaø soá 3. Hai truïc
naøy quay ngöôïc chieàu nhau, ñaåy tôø in vaøo tuùi soá
1. Khi meùp tôø in chaïm vaøo côõ tay keâ soá 5 thì
döøng laïi, trong khi ñoù caëp truïc soá 2 vaø soá 3 vaãn
quay lieân tuïc laøm tôø in bò uoán cong ôû giöõa.
Ñöôøng cong ñoù lôùn daàn cho ñeán khi hai truïc 3
vaø 6 baét laáy ñöôøng cong ñoù vaø taïo thaønh moät
vaïch gaáp. Vaïch gaáp ñöôïc eùp baèng loø xo soá 7.
Khi laáy côõ gaáp ngöôøi ta chænh thanh caën 5.
Khoaûng caùch töø caïnh chuaån ñeán vò trí vaïch gaáp
treân tôø in chính laø côõ gaáp vaø baèng khoaûng caùch
töø thanh chaën ñeán loâ gaáp .Khe hôû giöõa hai caëp
loâ 2,3 vaø 3,6 phaûi ñöôïc canh chænh thích hôïp vôùi
ñoä daøy lôùp giaáy ñi qua noù .
Hình II.101 : Nguyeân lyù gaáp tuí

Nguyeân lyù gaáp tuùi thöôùng ñöôïc öùng duïng treân thieát bò gaáp tôø rôøi daïng maùy gaáp tuùi
hoaëc maùy gaáp hoãn hôïp. Öu ñieåm laø vôùi nguyeân lyù gaáp naøy quaù trình gaáp lieân tuïc,,
naêng suaát gaáp vì theá cao; thích hôïp cho vieäc gaáp caùc vaïch gaáp song song lieân tuïc neáu
saép xeáp caùc tuùi gaáp lieân tuïc, khi saép xeáp caùc tuùi gaáp lieân tuïc coù theå duøng caùc loâ gaáp
chung neân thieát bò gaáp goïn ít chieám dieän tích, tuy nhieân caùc vaïch gaáp taïo ra bôûi
nguyeân lyù gaáp dao ít oån ñònh veà maët chaát löôïng, phuï thuoäc nhieàu vaøo ñoä daøy moûng vaø
tính chaát cuûa vaät lieäu .

Hieän nay ngöôøi ta söû duïng nhieàu nguyeân lyù gaáp tuùi ôû trong caùc thieát bò gaáp hoãn hôïp,
ccuïm gaáp tuùi treân maùy gaáp hoãn hôïp thöôøng laø cuïm gaáp ñaàu tieân vôùi haøng loaït modul
gaáp tuùi
IV.2.3. Gaáp pheãu (thöôøng duøng trong thieát bò gaáp cuoän )
Nguyeân lyù gaáp pheãu öùng duïng trong thieát bò gaáp cuoän nhaèm taïo neân vaïch gaáp doïc
cuoän ( song song vôùi höôùng chuyeån ñoäng cuûa cuoän).
Boä phaän gaáp pheãu bao goàm truïc daãn giaáy vaøo pheãu gaáp (truïc ñaàu pheãu); pheãu gaáp coù
hình nhö tam giaùc laät ngöôïc, hai caïnh hoâng cuûa pheãu gaáp taïo vôùi nhau moät goùc
khoaûng töø 60-70 ñoä,hai caïnh hoâng cuûa pheãu gaáp giao nhau taïo muõi pheãu - ñaây laø boä
phaän quan troïng taïo vaïch gaáp ; loâ keùo vaø eùp baêng giaáy sau khi gaáp naèm döôùi muõi cuûa
pheãu gaáp.
Hình II.102 : Gaáp pheãu

Vaïch gaáp song song vôùi chieàu doïc cuoän giaáy ñöôïc taïo thaønh khi baêng giaáy ñöôïc truïc
daãn giaáy daãn vaøo pheãu gaáp, nhôø caáu taïo ñaëc bieät cuûa pheãu gaáp vaïch gaáp ñöôïc taïo ra
taïi muõi cuûa pheãu gaáp,baêng giaáy sau khi ñöôïc gaáp ñoâi seõ ñöôïc loâ keùo giaáy eùp vaø keùo
ra khoûi pheãu gaáp.
Nguyeân lyù gaáp pheãu ñöôïc öùng duïng trong vieäc gaáp caùc aán phaåm ñöôïc in cuoän,taïo ra
vaïch gaáp song song vôùi chieàu doïc cuoän. Nguyeân lyù naøy thöôøng ñöôïc söû duïng trong
maùy in cuoän saùch baùo taïo ra caùc vaïch gaáp ñaàu tieân theo höôùng doïc cuoän ,moät öùng
duïng khaùc laø söû duïng trong caùc thieát bò gaáp ñeå taïo tuùi khi saûn xuaát bao bì meàm.
(hìnhII.103 vaø II.104)
Trong caùc thieát bò gaáp cuoän treân maùy in saùch, baùo giaáy ñöôïc ñöa vaøo pheãu gaáp khoâng
chæ laø moät baêng ñôn maø coù khi laø nhieàu baêng giaáy khaùc nhau hoaëc baêng giaáy tröôùc khi

vaøo pheãu gaáp coù theå ñöôïc chia ra töø moät baêng lôùn, sau ñoù ñöôïc ñaûo maët vaø daãn vaøo
cuøng moät pheãu gaáp ( hình II.105)
Hình II.103 : Gaáp pheãu duøng Hình II.104 : Pheãu gaáp 3-duøng trong thieát bò laøm bao bì meàm
trong thieát bò in baùo
Hình II.105 :Hai baêng giaáy ñöôïc chia ra töø moät baêng lôùn sau ñoù ñöôïc ñaûo maët vaø daãn vaøo cuøng
moät pheãu gaáp
IV.2.4. Gaáp söû duïng truïc keïp ( söû duïng trong thieát bò gaáp cuoän ñeå gaáp caùc vaïch
gaáp thöù hai, thöù ba vuoâng goùc vôùi vaïch gaáp ñaàu) (jaw folder)
Boä phaän gaáp söû duïng truïc keïp laø moät daïng truïc gaáp thöôøng söû duïng trong caùc thieát bò
gaáp cuûa maùy in offset cuoän hoaëc maùy in baùo cuoän. Baêng giaáy sau khi ñöôïc gaáp ôû
pheãu gaáp (baêng giaáy ñaõ ñöôïc gaáp ñoâi theo chieàu doïc) seõ ñöôïc daãn vaøo boä phaän caét
ngang (cross-cutting section).
Boä phaän caét ngang bao goàm truïc caét coù hai dao caét ñöôïc boá trí taïi hai ñieåm treân truïc
caét (hai ñieåm naøy chia ñeàu chu vi cuûa truïc caét). Ñoái troïng vôùi truïc dao caét khi caét laø

truïc dao gaáp neáp vôùi 3 khe ñeäm

cho dao caét (cutting bars) ñöôïc
laøm baèng caùc vaät lieäu coù tính
ñaøn hoài –3 khe caét naøy chia truïc
dao gaáp laøm 3 phaàn baèng
nhau.Khi giaáy ñöôïc ñöa vaøo giöõ
truïc caét ngang vaø truïc dao gaáp,
dao caét vaø khe caét gaëp nhau seõ
caét ngang baêng giaáy ñang naüm
giöõa chuùng.
Baêng giaáy sau khi caét ñöôïc kim
keùo theo. Treân truïc dao gaáp coù 3
dao gaáp ( dao gaáp naèm ôû vò trí
chính giöõa hai khe caét),neáp gaáp
ñöôïc taïo khi moät dao gaáp ñaåy
caùc baêng giaáy töø truïc vaøo ngaøm
keïp ñaët treân truïc keïp ñoái troïng
vôùi truïc dao gaáp.Sau ñoù nhöõng
ngaøm keïp naøy kheùp laïi keïp chaët
neáp gaáp , gaáp ñoâi baêng giaáy vaø
chuyeån noù qua caùc coâng ñoaïn keá
tieáp.
Truïc dao gaáp coù theå coù 3,hoaëc
moät soá leû dao gaáp.
Chu kyø ñaåy ra cuûa dao gaáp khi
tieáp xuùc vôùi ngaøm keïp,vaø thuït
vaøo khi khoâng tieáp xuùc vôùi
ngaøm keïp, cuõng nhö chu kyø môû,
Hình II.106 Truïc caét ngang, truïc dao gaáp vaø truïc
ñoùng cuûa ngaøm keïp ñöôïc ñieàu ngaøm gaáp trong thieát bò in offset cuoän
khieån bôûi cô caáu cam ( cam
controlled).
Hoaït ñoäng cuûa oáng keïp gaáp, cho pheùp gaáp theo nhieàu phöông aùn, hai vaïch, ba vaïch,
gaáp zigzac…
Trong moät soá tröôøng hôïp vieäc söû duïng kim keùo giaáy khoâng ñöôïc chaáp thuaän vì noù ñeå
laïi loã thuûng treân saûn phaåm, ngöôøi ta phaûi thay theá kim keùo giaáy bôûi caùc nhíp keïp giaáy,
daãn ñeán vieäc phaûi coù moät khoaûng chöøa ôû ñaàu caùc baêng giaáy khi caét ngang ñeå nhíp keïp
gaép giaáy, ñieàu naøy ñoàng nghóa vôùi vieäc truïc caét ngang khoâng theå khôùp tröïc tieáp vôùi
caùc khe gaáp treân truïc gaáp , luùc naøy truïc caét ngang seõ ñaët tröôùc truïc gaáp ,saûn phaåm sau
khi caét nhanh choùng ñöôïc chuyeån ñeán nhíp baét cuûa truïc gaáp bôûi moät ñoaïn daây baêng
ngaén.

Nguyeân lyù gaáp duøng nhíp gaép thay cho kim keïp thöôøng ñöôïc söû duïng trong caùc maùy
in oáng ñoàng.So vôùi thieát bò gaáp coù khoå coá ñònh trong maùy in offset cuoän, thieát bò gaáp
cuûa in oáng ñoàng coù nhieàu khoå khaùc nhau. Maùy in oáng ñoàng caàn coù nhieàu khoå caét khaùc
nhau (khuoân in oáng ñoàng coù nhieàu kích thöôùc khaùc nhau). Thieát bò gaáp trong in oáng
ñoàng laøm vieäc vôùi caùc nhíp ñeå chuyeån caùc tay gaáp (nhö hình II.107) Boä truïc dao caét
goàm hai oáng dao caét hoaït ñoäng keát hôïp vôùi ba hay naêm boä truïc dao gaáp trong moät ñôn
vò gaáp duøng nhíp keïp .
Hình II.107 Ñaàu gaáp vôùi nhieàu khoå caét khaùc nhau cuûa maùy in oáng ñoàng
Ñôn vò gaáp coù thieát bò nhíp gaáp keïp ñöôïc ñaët beân ngoaøi vaø taùch bieät vôùi truïc caét. Bôûi
theá,boä phaän caét ngang baêng giaáy goàm seõ truïc dao caét vaø truïc ñôõ cuûa dao, ñöôøng kính
cuûa chuùng coù theå töông ñoái nhoû, chaúng haïn nhö chu vi töông ñöông moät khoå caét. Sau
khi caét ngang moät baêng ñôn (caét vuoâng goùc vôùi höôùng di chuyeån cuûa baêng), tay saùch
ñöôïc taêng toác ñeå daãn caïnh tröôùc cuûa tay saùch vaøo trong nhíp gaép ñaõ ñöôïc môû saün treân
truïc dao gaáp. Sau ñoù nhíp seõ ñoùng laïi ngay laäp töùc (nhôø cô caáu CAM) vaø chuyeån tay
saùch ñoù oâm theo chieàu chu vi oáng cuûa truïc dao gaáp ,khi dao gaáp tieáp xuùc vôùi ngaøm
keïp luùc naøy dao gaáp ñöôïc ñaåy ra ñaåy ñieåm baêng giaáy vaøo ngaøm keïp treân oáng ngaøm.
Söï caàn thieát phaûi gia toác giöõa truïc caét ngang vaø truïc dao gaáp laø do kích thöôùc khaùc
nhau cuûa caùc truïc in oáng ñoàng.
IV.2.5. Gaáp troáng ( thöôøng duøng ñeå gaáp caùc vaïch gaáp thöù 2,3 vuoâng goùc vôùi
chieàu chuyeån ñoäng cuûa cuoän giaáy)
Gaáp troáng laø moät nguyeân lyù gaáp ñöôïc lai taïo töø nhieàu nguyeân lyù gaáp khaùc nhau.Naèm
caùch boä phaän caét ngang cuoän moät khoaûng nhoû, truïc gaáp coù nhieäm vuï ñaåy baêng giaáy
ñaõ ñöôïc caét vaûo giöõa hai loâ gaáp nhôø söû duïng heä thoáng caùc dao gaáp .
Truïc gaáp bao goàm truïc gaáp phía ngoaøi lôùn coù caùc nhíp keïp giaáy vaø truïc nhoû ôû trong
mang caùc dao gaáp . Caû hai truïc gaáp ñeàu chuyeån ñoäng quay troøn theo truïc cuûa mình.

Truïc gaáp phía ngoaøi lôùn vôùi caùc nhíp keïp coù nhieäm vuï nhaän baêng giaáy vöøa caét vaø
mang baêng giaáy chuyeån ñoäng theo chieàu oâm laáy chu vi oáng.
Truïc gaáp nhoû ôû phía trong mang caùc dao gaáp, trong chu kyø quay cuûa 1 dao gaáp coù hai
vò trí dao gaáp rôi ra khoûi truïc gaáp trong nhöng luùc ñoù dao rôi vaøo khoaûng giöõa hai
truïc gaáp trong vaø ngoaøi , chæ khi , dao gaáp khi ôû vò trí thaáp nhaát ñoái dieän vôùi hai truïc
gaáp ,dao môùi rôi ra khoûi truïc gaáp ngoaøi vaø ñaåy baêng giaáy vaøo hai loâ gaáp, loâ gaáp vôùi
caùc ñöôøng soïc baét laáy baêng giaáy vaø vaïnh gaáp ñöôïc hình thaønh.
Hình II.108 :Nguyeân lyù gaáp troáng
IV.2.6. Gaáp baèng daây baêng-Nguyeân lyù söû duïng trong caùc maùy gaáp daùn hoäp

Hình II.109 : Nguyeân lyù gaáp baèng daây baêng

IV.3. Maùy gaáp tôø rôøi ( duøng cho gaáp tay saùch )
IV.3.1. Caáu taïo
Maùy gaáp ñöôïc caáu taïo bôûi caùc mo ñun kyõ thuaät sau :
§ Boä phaän naïp giaáy ñaàu vaøo
§ Caùc cuïm gaáp
§ Boä phaän vaän chuyeån giaáy : ñöôïc ñaët tröôùc caùc cuïm gaáp nhaèm chuyeån giaáy ñeán
caùc cuïm gaáp ( chuyeån töø boä phaän naïp giaáy ñeán caùc cuïm gaáp hoaëc töø cuïm gaáp
tröôùc ñeán cuïm gaáp sau )
§ Boä phaän ra giaáy
Hình II.110 : Maùy gaáp tuùi
Boä phaän naïp giaáy ñaàu vaøo cuûa maùy gaáp coù 4 daïng cô baûn sau
-Daïng naïp giaáy lieân tuïc daïng voøng

Hình II.111 :Naïp giaáy lieân tuïc daïng voøng
Daïng naïp giaáy theo doøng
Hình II.112 : Daïng naïp giaáy theo doøng
-Daïng naïp giaáy ñöùng nhö maùy in
Hình II.113 : Daïng naïp giaáy ñöùng nhö maùy in
-Daïng naïp giaáy hoäp

Hình II.114 : Daïng naïp giaáy hoäp

Caùc cuïm gaáp:
Caùc cuïm gaáp ñöôïc taïo thaønh baèng caùch gheùp caùc moâ ñun gaáp vôùi nhau
§ Moät moâ dun gaáp tuùi ñöôïc taïo ra bôûi ba truïc gaáp , tuùi gaáp coù thanh chaén giôùi haïn,
trong ñoù moät vaïch gaáp tuùi ñöôïc taïo ra .
§ Moät mo dun gaáp dao ñöôïc taïo bôûi dao gaáp , hai truïc gaáp , boä phaän tay keâ canh chænh
giaáy . Dao gaáp naâng leân haï xuoáng theo chu kyø taïo neân vaïch gaáp giöõa hai truïc gaáp .
§ Töø hai daïng cô caáu gaáp cô baûn ngöôøi ta gheùp ñöôïc caùc loaïi cuïm gaáp sau : Cuïm gaáp
dao , cuïm gaáp tuùi , cuïm gaáp hoãn hôïp
Cuïm gaáp tuùi
Bao goàm caùc cô caáu gaáp tuùi ñöôïc gheùp lieân tieáp vôùi nhau , caëp truïc gaáp cuûa moâ dun gaáp
tröôùc chính laø caëp truïc daãn giaáy vaøo moâñun keá tieáp ( trong ví duï ôû ñaây laø cuïm gaáp ñöôïc
caáu taïo bôûi 4 tuùi gaáp ( 4 modun gaáp ) phaân boá hai tuùi naèm treân hai tuùi naèm döôùi ) .Trong
cuïm gaáp tuùi chæ taïo ra nhöõng vaïch gaáp song song vôùi nhau .Phiaù tröôùc hoaêÊïc phía sau cuïm
gaáp, treân caùc loâ daãn giaáy vaøo hoaëc daãn giaáy ra ngöôøi ta coù theå gaén theâm caùc löôõi ñuïc
raêng cöa , caán , caét , daùn keo .
Hình II.115 : Cuïm gaáp tuùi

Cuïm gaáp dao

Thöôøng chæ ñöôïc caáu taïo bôûi
moät modun gaáp dao , phiaù tröôùc
hoaêïc phía sau cuïm gaáp, treân
caùc loâ daãn giaáy vaøo hoaëc daãn
giaáy ra ngöôøi ta coù theå gaén
theâm caùc löôõi ñuïc raêng cöa ,
caán , caét , daùn keo.
Cuïm gaáp hoãn hôïp :
Cuïm gaáp hoãn hôïp ñöôïc taïo bôûi
vieäc gheùp moâñun gaáp dao vôùi
caùc tuùi gaáp naèm ngang( thöôøng Hình II.116 : Cuïm gaáp dao
töø 1-2 tuùi). Caùc tuí gaáp naøy taïo
ra caùc vaïch gaáp song song vôùi
vaïch gaáùp taïo bôûi moâñun gaáp
dao .
Treân caùc truïc daãn giaáy phía
tröôùc hoaëc phía sau nhöõng cuïm
gaáp,caùc löôõi dao daïng baùnh xe
hoaëc boä phaän daùn keo ñöôïc gaén
theâm vaøo,nhaèm taêng theâm moät
soá chöùc naêng cho cuïm gaáp :
§ Baám vaïch(ñuïc raêng cöa)
treân ñaàu tay saùch ñeå khoâng Hình II.117 : Cuïm hoãn hôïp
khí coù theå thoaùt ra giuùp tay
saùch chieát neáp, baám vaïch ôû gaùy tay
saùch duøng cho vieäc ñoùng saùch khoâng
caàn khaâu chæ…
§ Caét ñeå chia laøm nhieàu tay saùch
§ Ñuïc loã khi gaáp caùc tay saùch cho
saùch ñöôïc ñoùng ñaëc bieät nhö gaén loø
xo….
§ Boâi keo vaøo phía trong tay saùch treân
gaùy ñeå lieân keát caùc trang saùch cuûa
tay saùch vôùi nhau(ví duï: daùn hoà,
khaâu)
Nhöõng dao troøn ñöôïc gaén leân truïc
dao.Nhöõng dao naøy coù nhieàu hình daïng
Hình II.118 : Caùc daïng dao baám vaïch
khaùc nhau, duøng ñeå caét, ñuïc raêng cöa ,

ñuïc loã troøn ( coù hôn 100 hình daïng vaø kích thöôùc khaùc nhau). Chuùng ñöôïc choïn löïa döïa
theo chöùc naêng cuï theå.Boán ví duï veàø nhöõng coâng cuï ñuïc raêng cöa ñöôïc moâ taû ôû hình
Boä phaän vaän chuyeån giaáy :
Ñöôïc ñaët tröôùc caùc cuïm gaáp nhaèm chuyeån giaáy ñeán caùc cuïm gaáp (chuyeån töø boä phaän naïp
giaáy ñeán caùc cuïm gaáp hoaëc töø cuïm gaáp tröôùc ñeán cuïm gaáp sau )
Boä phaän vaän chuyeån giaáy coù hai daïng :
§ Duøng caùc loâ vaän chuyeån giaáy (Thöôøng ñeå chuyeån giaáy töø boä phaän naïp giaáy ñeán cuïm
gaáp ñaàu tieân)
§ Duøng heä thoáng daây baêng vaø bi vaän chuyeån giaáy cuïm gaáp tröôùc ñeán cuïm gaáp sau
Ñaàu ra giaáy :
Coù hai daïng ñaàu ra giaáy :
§ Ra giaáy daïng naèm ( thöôøng laø baøn ra giaáy di ñoäng)
Hình II.119 : Ra giaáy daïng naèm ( thöôøng laø baøn ra giaáy di ñoäng)
§ Ra giaáy daïng ñöùng ( thöôøng laø baøn ra giaáy coá ñònh)
Hình II.120 : Ra giaáy daïng ñöùng
IV.3.2. Quy trình vaän haønh

Chuaån bò vaø canh chænh maùy gaáp

Böôùc 1. Môû caàu dao toång vaø môû maùy

Böôùc 2. Chuaån bò caùc tôø gaáp , voã giaáy , xaùc ñònh goùc tay keâ gaáp.
Böôùc 3. Canh chænh boä phaän naïp giaáy vaø guoàng daãn giaáy
1. Xaùc ñònh vò trí caïnh hoâng giaáy, môû oác di chuyeån caùc thanh daãn giaáy ñeán
ñuùng vò trí
2. Voã giaáy vaø daøn giaáy leân baøn naïp giaáy , tay keâ hoâng saùt vôùi caïnh cuûa thanh
daãn giaáy
3. Quay tay ñeå chænh boä phaän laáy khoå giaáy
4. Chænh caùc tay caøo giaáy
5. Canh chænh caùc thanh daãn höôùng giaáy vaøo caàu vaän chuyeån
Böôùc 4. Canh chænh caàu vaän chuyeån
1. Canh chænh vò trí tay keâ hoâng
2. Canh chænh khe daãn giaáy theo ñoä daøy giaáy
Böôùc 5. Canh chænh cuïm gaáp tuùi
1. Laép caùc thanh chaën vaøo caùc tuùi gaáp khoâng söû duïng
2. Laáy côõ chaën caùc tuùi gaáp söû duïng .
3. Canh chænh khoaûng caùch giöõa caùc loâ gaáp cuûa cuïm gaáp tuùi
4. Gaén caùc dao caán vaïch , caét neáu caàn
Böôùc 6. Canh chænh caùc cuïm gaáp dao
1. Laáy côõ gaáp cuïm gaáp dao ( neáu khoâng söû duïng cuïm gaáp naøy thì gaùc heä
thoáng dao cuûa cuïm gaáp 2,3;khoaù daây baêng cuïm gaáp 3)
2. Canh chænh khoaûng caùch loâ gaáp vaø caùc loâ daãn giaáy cuûa ñôn vò gaáp dao thöù
2
3. Laáy côõ gaáp cuïm gaáp dao thöù 3 ( neáu khoâng söû duïng cuïm gaáp naøy thì gaùc
heä thoáng dao cuûa cuïm gaáp 3)
4. Canh chænh khoaûng caùch loâ gaáp vaø caùc loâ gaáp giaáy cuûa ñôn vò gaáp dao thöù
3
Vaän haønh maùy gaáp
Böôùc 7. Baät nuùt khôûi ñoäng guoàng daãn giaáy .Khi doøng giaáy ñeán saùt boä phaän huùt giaáy
vaøo caàu vaän chuyeån taét guoàng daãn giaáy.
Böôùc 8. Môû boä phaän huùt thoåi gioù ñeå canh chænh gioù huùt thoåi.
Böôùc 9. Nhaáp nuùt cho heä thoáng daây baêng chuyeån ñoäng, tieán haønh gaáp thöû ñeå tinh
chænh

Böôùc 10. Chænh söûa caùc côõ gaáp vaø khoaûng caùch neáu coù söï sai leäch
Böôùc 11. Baät nuùt khôûi ñoäng guoàng daãn giaáy
Böôùc 12. Nhaán nuùt ñeå heä thoáng huùt thoåi caáp giaáy hoaït ñoäng
Böôùc 13. Nhaán nuùt cho heä thoáng daây baêng chuyeån ñoäng
Böôùc 14. Tieán haønh gaáp
Böôùc 15. Kieåm tra chaát löôïng tay saùch
Döøng maùy
Böôùc 16. Nhaán nuùt taét heä thoáng daây baêng; taét gioù;taét guoàng daãn giaáy
Böôùc 17. Laáy caùc tay saùch ñaõ gaáp ra khoûi maùy
Böôùc 18. Doïn deïp , veä sinh maùy
IV.3.3. Giôùi thieäu caùc daïng maùy gaáp

Tuøy thuoäc vaøo nguyeân lyù gaáp söû duïng treân maùy gaáp maø ta coù maùy gaáp tuùi vaø gaáp dao
hay maùy gaáp hoãn hôïp
Maùy gaáp tuùi thöôøng goàm moät soá cuïm gaáp tuùi ñoäc laäp ñöôïc keát noái vôùi nhau .Vò trí
töông quan giöõa caùc cuïm gaáp coù theå thay ñoåi tuøy theo coâng vieäc . Ñeå taïo ñöôïc nhöõng
vaïch gaáp vuoâng goùc caùc cuïm gaáp tuùi thöôøng ñöôïc boá trí vuoâng goùc vôùi nhau.
Hình II.121 :Maùy gaáp tuùi
Maùy gaáp hoãn hôïp ñöôïc taïo ra bôûi baèng caùch keát hôïp caùc cuïm gaáp dao vaø gaáp tuùi

Hình II.122 : Maùy gaáp hoãn hôïp

Caùc cuïm gaáp cuûa daïng maùy gaáp hoãn hôïp coù theå coù caùc caáu hình khaùc nhau :
Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân, 2 tuùi döôùi vaø 2 moâ dun gaáp dao:
Hình II.123 : Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân, 2 tuùi döôùi vaø 2 moâ dun gaáp dao
Maùy gaáp söû duïng 1 tuùi treân, 1 tuùi döôùi vaø 2 cuïm gaáp dao:

Hình II.124 : Maùy gaáp söû duïng 1 tuùi treân, 1 tuùi döôùi vaø 2 cuïm gaáp dao
Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân vaø 2 dao:
Hình II.125 : Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân vaø 2 dao
IV.4. Thieát bò gaáp cuoän :

IV.4.1. Thieát bò gaáp cuoän trong maùy in offset cuoän :
Vôùi maùy in Offset cuoän cho in Baùo thì heä thoáng ra giaáy laø heä thoáng gaáp cho pheùp gaáp
hoaøn chænh moät tôø baùo theo moät khoå nhaát ñònh. Heä thoáng ñaàu gaáp naøy bao goàm:
• Pheãu gaáp : Hình tam giaùc khi baêng giaáy di chuyeån qua pheãu noù ñöôïc gaáp ñoâi laïi theo
chieàu daøi cuûa baêng giaáy
• Caùc loâ daãn giaáy vaøo, keùo giaáy vaøo boä gaáp
• OÁng dao caét, caét baêng giaáy theo khoå baùo, caùc oáng dao caét coù theå caét ñöôïc töø 1 – 3 laàn
tuøy theo ñöôøng kính thieát keá cuûa noù
• Boä phaän gaáp duøng oÁng ngaøm vôùi kim keïp giöõ 1 ñaàu cuûa tôø baùo ñeà ñöa qua oáng gaáp
• OÁng gaáp, coù theå boä phaän gaáp naèm chung vôùi oáng ngaøm hoaëc laø moät oáng rieâng duøng ñeå
gaáp ñoâi tôø baùo. Hay noùi caùch khaùc noù gaáp vaïch thöù hai vuoâng goùc vôùi vaïch thöù nhaát ôû
pheãu gaáp
• Dao gaáp vaïch thöù 3 naèm rieâng vaø khi caàn thì coù theå choïn löïa theo yeâu caàu
• Baùnh xe nan quaït nhaän saûn phaåm töø OÁng gaáp. Toác ñoä cuûa maùy in cuoän raát cao, vì theá
ñeå nhaän saûn phaåm ra phaûi ñaûm baûo ñöôïc xeáp ngay ngaén, baùnh xe nan quaït ñaûm baûo
ñieàu naøy
• Daây baêng vaän chuyeån saûn phaåm ra, nhaän saûn phaãm töø baùnh xe nan quaït, daãn ra vôùi
ñöôøng ñi töông ñoái daøi cho pheùp ñeám, kieåm saûn phaåm deã daøng

Hình II.126 : Thieát bò gaáp cuoän treân maùy in baùo
Khaû naêng gaáp baèng ñaàu gaáp cuûa maùy in baùo cuoän Offset bò haïn cheá do caùc oáng dao caét
vaø oáng gaáp coù khoå coá ñònh, neân ña soá caùc maùy in baùo thöôøng chæ cho ra caùc loaïi baùo hay
taïp chí theo moät khoå coá ñònh, hoaëc theo chuaån nhaát ñònh. Tuy nhieân ñieàu naøy cuõng hôïp lyù
vì caùc loaïi baùo ngaøy hay taïp chí luoân coù khoå vaø soá trang (trang noäi dung) khoâng ñoåi.
Ñöôøng vaøo giaáy cuûa ñaàu gaáp cuõng raát ña daïng, noù cho pheùp ñoùng loàng hay ñoùng keïp, coù
nhieàu löïa choïn khi chuùng ta laép gheùp nhieàu pheãu gaáp theo caùc hình daïng khaùc nhau, xeáp
hai pheãu gaáp song song vôùi nhau laø moät caùch phoái hôïp raát thoâng duïng. Moät kieåu khaùc laø
xeáp caùc pheãu gaáp theo daïng hình caàu (thöôøng laø 4 pheãu) nhö theá cho pheùp ta coù nhieàu löïa
choïn khi phoái hôïp caùc ñöôøng ñi cuûa nhieàu baêng giaáy

Hình II.127 :Daïng 2 pheãu gaáp song song, coù Hình II.128 :Daïng hình caàu cho pheùp nhieàu löïa
theå xaû doïc baêng giaáy theo caùc khoå thaønh choïn caùch loàng baêng giaáy khi ñi vaøo ñaàu gaáp, söû
phaåm khaùc nhau, duøng chung 1 ñaàu gaáp duïng nhieàu pheãu gaáp keát noái vôùi nhau.
Baùnh xe nan quaït cho pheùp nhaän vaät lieäu nhanh choùng vaø chính xaùc nhôø caáu truùc troøn vaø
xeáp lôùp cuûa caùc thanh theùp xung quang truïc troøn. Nhaän tôø in ñaõ gaáp thaønh phaåm vôùi toác
ñoä cao vaø thaû laàn löôït vaøo baêng chuyeàn.
Hình II.129 : Baùnh xe nan quaït nhaän thaønh

phaåm ñaõ ñöôïc caét, gaáp töø oáng gaáp ñöa vaøo
baêng truyeàn. Caùc baùnh xe naøy ñöôïc keát hôïp nhôø
caùc thanh theùp uoán cong, nhaän giaáy deã daøng vaø
thaû giaáy ra nhanh choùng.

Hình II.130 :Caáu hình cuûa thieát bò gaáp treân maùy in offset cuoän coù theå cho hai tay saùch khaùc nhau
Caùc khaû naêng gaáp ôû maùy in offset cuoän cho pheùp gaáp vôùi nhieàu phöông aùn khaùc nhau.
Hình II.131 : Caùc khaû naêng gaáp ôû ñaàu ra maùy in cuoän : 2 vaïch, 3 vaïch
IV.4.2. Thieát bò gaáp cuoän treân maùy in oáng ñoàng duøng cho XB phaåm :
So vôùi thieát bò gaáp coù khoå coá ñònh trong maùy in offset cuoän, thieát bò gaáp cuûa in oáng ñoàng
coù nhieàu khoå khaùc nhau. Maùy in oáng ñoàng caàn coù nhieàu khoå caét khaùc nhau (khuoân in oáng
ñoàng coù nhieàu kích thöôùc khaùc nhau). Thieát bò gaáp trong in oáng ñoàng laøm vieäc vôùi caùc

nhíp ñeå chuyeån caùc tay gaáp (Offset cuoän duøng oáng kim) nhö hình II.132 Boä truïc dao caét
naøy goàm hai oáng dao caét hoaït ñoäng keát hôïp vôùi ba hay naêm boä truïc dao gaáp trong moät
ñôn vò gaáp duøng nhíp keïp coù kích thöôùc coá ñònh (offset cuoän)
Hình II.132 Ñaàu gaáp vôùi nhieàu khoå caét khaùc nhau cuûa maùy in oáng ñoàng
Trong khi ñoù, ñôn vò gaáp coù thieát bò nhíp gaáp keïp caùc khoå khaùc nhau ñöôïc ñaët beân ngoaøi
vaø taùch bieät vôùi truïc caét.Bôûi theá, truïc dao caét vaø truïc ñôõ cuûa dao ñöôïc keát hôïp, ñöôøng kính
cuûa chuùng coù theå töông ñoái nhoû, chaúng haïn nhö chu vi phuø hôïp chæ vôùi moät khoå caét. Chu
kyø caét phaûi ñöôïc duy trì moät caùch chính xaùc vaø oån ñònh baèng heä thoáng ñieàu khieån ñoäng
löïc truïc oáng ñoàng (vôùi nhieàu daïng khaùc nhau cuûa ñöôøng kính hoaëc chu vi truïc in oáng
ñoàng).
Sau khi caét ngang moät baêng ñôn (caét vuoâng goùc vôùi höôùng di chuyeån cuûa baêng), tay saùch
ñöôïc taêng toác ñeå daãn caïnh tröôùc cuûa tay saùch vaøo trong nhíp gaép ñaõ ñöôïc môû saün treân truïc
dao gaáp. Sau ñoù noù seõ ñoùng laïi ngay laäp töùc (nhôø cô caáu CAM) vaø chuyeån tay saùch ñoù oâm
theo chieàu chu vi oáng cuûa truïc dao gaáp. Söï caàn thieát phaûi gia toác giöõa truïc caét ngang vaø
truïc dao gaáp laø do kích thöôùc khaùc nhau cuûa caùc truïc in oáng ñoàng.
Neáu hai tay saùch (vôùi tay 4 trang baùo khoå nhoû) ñöôïc loàng vôùi nhau treân truïc dao gaáp ñeå
taïo ra moät baûn hoaøn chænh, thì moät tay saùch phaûi ñöôïc quay hai laàn ñeå choàng khíp vôùi tay
saùch coøn laïi. Moät nhíp keïp ngaén giöõ tay saùch thöù nhaát trong khi moät nhíp keïp daøi coá ñònh
tay saùch thöù hai. Caùc maùy in oáng ñoàng hieän ñaïi coù theå keát hôïp ba tay saùch ôû treân vôùi nhau
baèng caùch duøng truïc in oáng ñoàng vôùi khoå saùu trang baùo khoå nhoû thay vì boán trang (hình
I.133).. Nhieàu daïng khaùc nhau cuûa thieát bò gaáp vaø caáu truùc cuûa chính noù laø neùt ñaët tröng
trong cô caáu maùy in oáng ñoàng

Hình II.133 : Boä phaän vaän chuyeån caùc tay saùch vaøo nhíp gaáp

Chöông III : KYÕ THUAÄT ÑOÙNG SAÙCH VAØ VAÊN HOAÙ PHAÅM
I CAÙC KHAÙI NIEÄM CHUNG VEÀ QUAÙ TRÌNH ÑOÙNG SAÙCH
I.1. Caùc thuaät ngöõ söû duïng trong ñoùng saùch
Soá thöù töï trang saùch:
Moät tôø saùch coù hai daïng trang saùch: trang soá leû vaø trang soá chaün. Thoâng thöôøng, soá trang
cuûa trang leû ñöôïc ñaët beân phaûi, phía döôùi chaân baùt chöõ; soá trang cuûa trang chaün ñöôïc ñaët
beân traùi, phía döôùi chaân baùt chöõ. Soá trang cuûa trang leû vaø trang chaün ôû hai maët tôø saùch
phaûi ñöôïc in ñoái xöùng vaø choàng khít leân nhau ( khi gaáp saùch laïi).
Soá cuûa tay saùch vaø kí hieäu tay saùch
Soá cuûa tay saùch thöôøng ñöôïc ñaët beân traùi döôùi chaân trang ñaàu tieân cuûa tay saùch, cuøng
moät doøng vôùi vò trí trang saùch. Beân caïnh soá tay saùch laø kí hieäu cuoán saùch (teân vieát taét
hoaëc ngoâi sao) nhaèm traùnh laàm laãn caùc tay saùch cuõng nhö giöõa caùc cuoán saùch cuøng gia
coâng moät luùc trong phaân xöôûng.
Soá tay saùch vaø kí hieäu coøn duøng ñeå kieåm tra khi in trôû vaø khi gia coâng gaáp tôø in thaønh tay
saùch
Daáu gaùy tay saùch:
Thöôøng ñöôïc boá trí ôû gaùy, naèm giöõa vaïch gaáp cuoái cuøng cuûa tay saùch vaø naèm ôû khoaûng
troáng giöõa trang saùch ñaàu vaø trang cuoái cuûa tay saùch.
Daáu gaùy cuûa caùc tay saùch trong moät cuoán saùch ñöôïc boá trí theo hình baäc thang ñeå kieåm
tra thöù töï tay saùch, sau khi baét caùc tay saùch thaønh moät cuoán saùch vaø sau khi ñoùng saùch
daïng ñoùng ghim keïp hoaëc khaâu chæ.
Ñeå traùnh nhaàm laãn giöõa aán phaåm naøy vôùi aán phaåm khaùc, ngöôøi ta duøng nhieàu loaïi daáu
khaùc nhau nhö : daáu vuoâng, daáu chöõ nhaät, daáu troøn ñen, daáu troøn traéng…moãi aán phaåm söû
duïng moät loaïi daáu.
Ngoaøi ra, coøn coù moät daáu gaïch phía treân gaàn ñaàu tay saùch (thaúng haøng vôùi moïi tay saùch)
duøng ñeå kieåm tra ñoä chuaån xaùc vaïch gaáp treân ñaàu trang saùch cuûa tay saùch.
Saùch khoå ñöùng vaø saùch khoå ngang :
Saùch khoå ñöùng
Gaùy saùch naèm ôû chieàu cao trang saùch, doøng chöõ treân trang saùch chaïy song song vôùi chieàu
ngang trang saùch, chieàu cao daøi hôn chieàu ngang.
Saùch khoå ngang:
Doøng chöõ treân trang saùch naèm song song vôùi chieàu ngang trang saùch, gaùy saùch naèm ôû
chieàu cao cuoán saùch, chieàu cao ngaén hôn chieàu ngang.
Khoå cuoán saùch:
Kí hieäu: roäng x cao

Caàn löu yù caùc daïng khoå sau ñaây

Khoå thaønh phaåm cuoán saùch: laø kích thöôùc cuoái cuøng cuûa cuoán saùch ñeán tay ngöôøi ñoïc
sau khi hoaøn thaønh moïi coâng ñoaïn.
Khoå cuoán saùch tröôùc khi xeùn: laø kích thöôùc cuûa cuoán saùch sau khi baét cuoán caùc tay saùch
vaø chöa ñöôïc xeùn ba maët. Khi choïn giaáy ñeå in thöôøng döïa vaøo khoå naøy.
Khoå baùt chöõ: laø kích thöôùc trong ñoù ngöôøi ta saép ñaët phaàn hình vaø phaàn chöõ cuûa trang in.
Khoå baùt chöõ bao giôø cuõng nhoû hôn khoå thaønh phaåm vì phaûi ñeå phaàn leà traéng ôû gaùy saùch,
buïng saùch, ñaàu saùch vaø chaân saùch.
Thoâng thöôøng, leà traéng chaân roäng hôn leà traéng ñaàu töø 1.5 ñeán 2 laàn, leà traéng buïng baèng
leà traéng gaùy (so vôùi khoå thaønh phaåm)
Daáu tay keâ ñaàu nhíp:
YÙ nghóa:
Ñaùnh daáu ñeå traùnh tröôøng hôïp khi trôû laät ñaàu
Ñaùnh daáu kieåm tra söï chính xaùc cuûa tay keâ ñaàu nhíp
Tröôùc khi gia coâng thaønh phaåm phaûi löïa rieâng phaàn leäch tay keâ ra
Point caét:
duøng ñeå ñaùnh daáu vò trí caét
Kí hieäu: hoaëc
Point gaáp:
duøng ñeå ñaùnh daáu vò trí gaáp
Point ñaùnh daáu giöõa giaáy:
I.2. Caùch tính soá tôø in , tôø gaáp , tay saùch cuûa moät cuoán saùch:
Choïn loaïi tay saùch cô baûn cho moät cuoán saùch , tính soá tay saùch
Khi choïn loaïi tay saùch cô baûn cho moät cuoán saùch caàn chuù yù caùc yeáu toá sau:
Ñoä daøy giaáy: khi giaáy daøy thì choïn saùc tay saùch ít trang vì giaáy daøy thì vaïch gaáp khoâng
chieát neáp, taêng ñoä daøy gaùy saùch, gia coâng coâng ñoaïn sau khoù. Maët khaùc, khi giaáy daøy thì
tôø trong cuøng cuûa tay saùch nhoû hôn tôø ngoaøi cuøng moät caùch ñaùng keå.
Ñoä daøy nhoû hôn 0.09 mm : tay saùch 32 trang
0.09 < ñoä daøy < 0.12 mm : tay saùch 16 trang
Ñoä daøy lôùn hôn 0.12 mm : tay saùch 8 trang
Daïng giaáy: boùng Coucheù, Bristol thì ñoä daøy khoâng quaù 16 trang

Daïng lieân keát tay saùch: ñoái vôùi saùch ñoùng keo gaùy hoaëc ñoùng ghim keïp (khi maø tay saùch
daøy khoâng aûnh höôûng ñeán ñoä beàn lieân keát) thì coù theå choïn tay saùch 32 trang vôùi ñieàu
kieän laø ñoä daøy giaáy nhoû hôn 0.09 mm
Daïng saùch: saùch caàn ñoä chính xaùc cao thì tay saùch khoâng quaù 16 trang
Tính soá tay saùch
Vieäc boá trí tôø in saùch laø moät coâng vieäc thieát keá , coâng vieäc naøy thöôøng ñi ngöôïc chieàu vôùi
coâng ñoïan saûn xuaát , vieäc tính toaùn seõ ñi töø vieäc xaùc ñònh caùc tay saùch cuûa moät cuoán saùch
Xaùc ñònh soá trang cuaû töøng tay saùch, tính soá tôø gaáp cho töøng tay saùch :
• Haàu heát caùc tay trong cuoán saùch laø tay saùch cô baûn ñaõ choïn ôû treân
• Tuy nhieân seõ coøn moät soá trang leû ra seõ ñöôïc loàng vaøo 1 tay gaáp ñeå cho caùc tay
saùch coù soá trang khaùc tay saùch cô baûn
• Vieäc tính toùan soá tay saùch cuûa moät cuoán saùch phaûi chæ ra ñöôïc cuoán saùch coù bao
nhieâu tay saùch vaø moãi tay saùch coù bao nhieâu trang
Tính soá tôø gaáp
Vieäc tính toùan soá tôø gaáp döïa treân keát quaû tính soá tay saùch
Thoâng thöôøng moät tay saùch cô baûn laø moät tôø gaáp , chæ nhöõng tay saùch ñaëc bieät neâu treân laø
ñöôïc loàng töø 2, 3 tôø gaáp .
Vieäc tính toùan soá tôø gaáp phaûi chæ ra ñöôïc cuoán saùch coù bao nhieâu tôø gaáp vaø moãi tôø gaáp
coù bao nhieâu trang
Tính soá tôø in
Moät tôø in coù theå in 1,2 hay nhieàu tôø gaáp cuøng loïai hoaëc khaùc loaïi ( tuøy thuoäc vaøo khoå giaáy
in vaø khoå cuûa tôø gaáp)
Khoå tôø in ñöôïc tính treân cô sôû cuaû khoå saùch tröôùc khi xeùn 3 maët
Hình III. 1 : Tôø in saùch

Ví duï: khoå thaønh phaåm cuûa moät cuoán saùch laø 14 x 20 cm Ú khoå thaønh phaåm chöa xeùn laø
14.5 x 20.6 cm
leà xeùn 0.5

cm
20 cm
leà xeùn 0.5
28 cm cm
gaùy
leà xeùn 0.5

cm
Töø khoå tröôùc khi xeùn ba maët,keát hôïp vôùi caùc khoå giaáy chuaån ñeå choïn khoå giaáy thích hôïp.
Töø ñoù tính ñöôïc soá trang in trong moät tôø in (chuù yù: coäng theâm khoaûng nhíp baét giaáy)
Vieäc tính soá tôø in cho moät cuoán saùch phaûi chæ ra ñöôïc treân moãi tôø in in tôø gaáp naøo , in bao
nhieâu tôø gaáp, caùc tôø gaáp naøy khaùc loïai hay cuøng loaïi. Vaø cuõng chính töø ñaây chuùng ta xaùc
ñònh ñöôïc caùch thöùc in cuûa moãi tôø in ( in töï trôû hay A-B) cuøng soá tôø phaûi in cho moãi loïai
tôø in.
II CHUAÅN BÒ TRÖÔÙC KHI GIA COÂNG
II.1. Nhaän ñeám soaïn tôø in
Chaát löôïng cuûa cuoán saùch khoâng chæ phuï thuoäc vaøo ngöôøi gia coâng tröïc tieáp maø coøn phuï
thuoäc raát nhieàu vaøo chaát löôïng tôø in khi ñöa sang phaân xöôûng saùch, vì vaäy nhaän tôø in laø
coâng ñoaïn ñaàu tieân vaø heát söùc quan troïng cuûa quaù trình gia coâng saùch.
Nhaän tôø in phaûi ñaûm baûo kieåm tra ñuû soá löôïng (coù tính caû löôïng buø hao) vaø ñuùng chaát
löôïng (theo ñuùng caùc yeâu caàu kyõ thuaät ñaõ quy ñònh)
II.2. Caùc yeâu caàu kyõ thuaät ñoái vôùi tôø in tröôùc khi gia coâng ñoùng saùch vaø caùc phöông
phaùp kieåm tra
§ Treân tôø in caàn coù ñaày ñuû daáu tay keâ , daáu caét , gaáp , soá tay saùch , kyù hieäu tay saùch,
daáu gaùy tay saùch
§ Maët tröôùc vaø sau caàn truøng khít
§ Caùc trang saùch cuûa tôø in phaûi theo ñuùng traät töï nhaát ñònh
§ Tôø in phaûi khoâng ñeå maët traéng , leäch , baån , gaáp goùc
§ Maøu saéc phaûi ñuùng maãu , choàng maøu chính xaùc
§ Caùc tôø in cuûa cuøng moät tôø in khoâng nhaûy tay keâ ( neáu khoâng caàn löaï rieâng caùc
tay keâ )

§ Caùc tôø in cuûa cuøng moät cuoán saùch phaûi coù khuoân khoå thoáng nhaát : caùc khoaûng
chöøa traéng baèng nhau
§ Caùc ñöôøng keû , tranh aûnh noái hai trang phaûi khôùp nhau caû veà maøu saéc laãn vò trí
III CAÉT GIAÁY:
III.1. Voã giaáy
Tröôùc khi pha caét, tôø in phaûi ñöôïc voã baèng phaúng vaø choàng khít leân nhau ôû hai caïnh tay
keâ.
Quaù trình laøm cho choàng giaáy baèng phaúng goïi laø voã giaáy. Quaù trình voã giaáy baét buoäc
phaûi thöïc hieän laø vì khi laáy giaáy ôû trong kho ra hoaëc sau khi in choàng giaáy thöôøng bò xoâ
ñaåy so le. Neáu khoâng voã giaáy maø ñem xeùn ngay seõ daãn ñeán hieän töôïng nhöõng tôø xeùn ra
bò leäch, bò daøi ngaén khaùc nhau khoâng theå söûa chöõa ñöôïc.
Thao taùc voã giaáy coù theå thöïc hieän baèng tay hoaëc baèng maùy
III.2. Caét tôø in ñoùng saùch
Coâng vieäc caét trong ñoùng saùch bao goàm vieäc :
• Caét tôø in thaønh tôø gaáp
• Caét caùc tôø aûnh minh hoïa,bìa, tay saùch leû
Moät tôø øin coù theå bao goàm 1, 2 hay nhieàu tôø gaáp . Ñeå thöïc hieän coâng ñoaïn gaáp , tôø in caàn
phaûi ñöôïc caét thaønh caùc tôø gaáp
Pha caét tôø in laø khaâu chuaån bò cho tôø in tröôùc khi qua gia coâng ôû nhöõng coâng ñoaïn tieáp
theo trong phaân xöôûng saùch. Caùch tính toaùn ñeå quyeát ñònh soá nhaùt caét trong tôø in phuï
thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa tôø in,kích thöôùc cuûa tôø gaáp vaø nguyeân taéc daøn khuoân (daøn
khuoân in töï trôû, hoaëc daøn khuoân in A-B; daøn khuoân cho caùc tay saùch gaáp hai, ba hoaëc
boán vaïch).
Ñoái vôùi nhöõng tôø in phuï nhö: aûnh, phuï baûn, bìa, tôø loùt, thöôøng phaûi pha caét thaønh nhöõng
tôø nhoû
Pha caét tôø in laø moät coâng vieäc raát quan troïng, neáu bò sai hoûng thì nhöõng saûn phaåm ñoù
khoâng söûa laïi ñöôïc hoaëc coù söûa ñöôïc thì seõ khoâng ñaït chaát löôïng kyõ thuaät. Do vaäy, yeâu
caàu cuûa coâng ñoaïn pha caét phaûi: ñuùng khuoân khoå kích thöôùc tôø gaáp; ñuùng vò trí, caùc tôø
sau khi caét phaûi coù goùc chuaån truøng vôùi goùc tay keâ cuûa tôø gaáp, caùc khoaûng traéng ôû ñaàu,
chaân, gaùy ruoät saùch ôû caùc choàng caét phaûi töông öùng baèng nhau, ñoàng thôøi phaûi baûo ñaûm
chaát löôïng cuûa nhaùt caét vôùi caùc dung sai cho pheùp vaø thao taùc ñuùng quy trình.
III.3. Caét tôø in thaønh tôø gaáp , moái lieân heä vôùi vieäc boá trí tôø in
III.4. Caét caùc phuï trang , moái lieân heä vôùi vieäc boá trí tôø in
IV Gaáp tay saùch :
IV.1. Ñònh nghóa

Quaù trình ñem tôø in ñaõ pha caét ( tôø gaáp) gaáp thaønh saùch theo ñuùng thöù töï soá trang goïi laø
gaáp tay saùch.
Ñoái vôùiø quaù trình gaáp tay saùch vieäc choïn loaïi tay saùch cô baûn cho cuoán saùch raát quan
troïng, noù aûnh höôûng raát nhieàu ñeán vieäc bình trang vaø quaù trình ñoùng xeùn.
IV.2. Choïn tay saùch cô baûn cho moät cuoán saùch caàn chuù yù caùc yeáu toá sau:
Ñoä daøy giaáy: khi giaáy daøy thì choïn saùc tay saùch ít trang vì giaáy daøy thì vaïch gaáp khoâng
chieát neáp, taêng ñoä daøy gaùy saùch, gia coâng coâng ñoaïn sau khoù. Maët khaùc, khi giaáy daøy thì
tôø trong cuøng cuûa tay saùch nhoû hôn tôø ngoaøi cuøng moät caùch ñaùng keå.
Ñoä daøy nhoû hôn 0.09 mm : tay saùch 32 trang
0.09 < ñoä daøy < 0.12 mm : tay saùch 16 trang
Ñoä daøy lôùn hôn 0.12 mm : tay saùch 8 trang
Daïng giaáy: boùng Coucheù, Bristol thì ñoä daøy khoâng quaù 16 trang
Daïng lieân keát tay saùch: ñoái vôùi saùch ñoùng keo gaùy hoaëc ñoùng ghim keïp (khi maø tay saùch
daøy khoâng aûnh höôûng ñeán ñoä beàn lieân keát) thì coù theå choïn tay saùch 32 trang vôùi ñieàu
kieän laø ñoä daøy giaáy nhoû hôn 0.09 mm
Daïng saùch: saùch caàn ñoä chính xaùc cao thì tay saùch khoâng quaù 16 trang
Trong moät tay saùch, thoâng thöôøng:
Gaáp 1 vaïch cho tay saùch coù 4 trang
Ngoaøi ra, neáu gaáp theo caùch gaáp song song thì tay saùch gaáp 2 vaïch coù theå laø 6 trang, gaáp
3 vaïch coù theå laø 8 trang
Tay saùch ñöôïc duøng nhieàu nhaát ôû nöôùc ta hieän nay laø tay saùch gaáp 3 vaïch vuoâng goùc 16
trang.
IV.3. Coâng ñoaïn gaáp coù theå thöïc hieän thuû coâng hoaëc baèng maùy theo caùc phöông aùn
gaáp khaùc nhau
Gaáp vuoâng goùc: ñöôøng gaáp sau vôùi ñöôøng gaáp tröôùc vuoâng goùc vôùi nhau. Gaáp vuoâng goùc
thì vaïch gaáp ôû ñaàu kín vaø ñöôïc aùp duïng roäng raõi nhaát ñeå gaáp saùch baùo vaø taäp san. (hình
a)
Gaáp song song: sau khi gaáp seõ coù hai hay nhieàu ñöôøng naèm song song vôùi nhau. Trong
caùch gaáp song song coøn chia laøm hai loaïi:
Gaáp dích daéc hay coøn goïi laø gaáp chöõ chi, nghóa laø hai hay nhieàu vaïch gaáp naèm ngöôïc
chieàu nhau.

§ Gaáp song song thuaän chieàu laø hai hay nhieàu ñöôøng gaáp cuøng gaáp theo moät chieàu
hoaëc gaáp song song cuoän .
§ Gaáp song song thöôøng duøng cho caùc loaïi khoå nhoû in ñuùp hai hoaëc ba cuoán, gaáp tranh
aûnh vaø cuõng duøng ñeå gaáp caùc tay saùch leû. Caùch gaáp naøy ñaàu vaø chaân saùch ñeå hôû.
§ Gaáp hoãn hôïp: nghóa laø trong moät tay saùch vöøa gaáp vuoâng goùc vöøa gaáp song song.
IV.4. Caùc phöông phaùp duøng ñeå boá trí trang:
Vieäc quyeát ñònh phöông aùn gaáp cho caùc tay saùch , khoâng chæ phuï thuoäc vaøo khaâu gaáp maø
phaûi ñöôïc thoáâng nhaát töø khaâu thieát keá , bình baûn , in. Vì vieäc quyeát ñònh kieåu gaáp cho tay
saùch phaûi luoân ñi ñoâi vôùi vieäc boá trí trang treân tôø gaáp .Vaø nhö ñaõ giôùi thieäu ôû phaàn thieát
bò khaû naêng bieán ñoåi cuûa thieát bò gaáp laø raát linh hoaït . Vôùi cuøng moät daïng tay saùch ( Vd
16 trang khoå ngang) coù theå coù nhieàu kieåu gaáp khaùc nhau .Vôùi cuøng moät kieåu gaáp neáu ta
söû duïng caùc thieát bò gaáp khaùc nhau,hay thaäm chí hai moâ dun gaáp tuùi khaùc nhau thì vieäc
boá trí caùc trang in treân tôø gaáp cuõng khaùc nhau
Do ñoù, ñieàu quan troïng laø khi bình baûn caàn phaûi:
Saép xeáp thöù töï trang saùch trong moät tôø gaáp phuø hôïp vôùi kieåu gaáp vaø phöông phaùp gaáp
Choïn goùc tay keâ cuûa töøng tôø gaáp moät caùch chính xaùc.
Caùch boá trí trang
Xeáp baèng tay caùc maãu gaáp: Vieäc naøy ñoøi hoûi ngöôøi boá trí trang in phaûi am hieåu caùc ñieàu
kieän gaáp vaø coù theå moâ phoûng caùch thöùc tôø in ñöôïc gaáp trong maùy gaáp (löu yù moãi maãu
gaáp phaûi ñöôïc chæ roõ laø töông öùng vôùi thieát bò naøo vaø chöông trình gaáp naøo ) .Tröôùc tieân
duøng moät tôø giaáy traéng gaáp theo ñuùng caùch maø tôø gaáp ñöôïc gaáp trong maùy gaáp , sau ñoù
ñaùnh soá trang vaøo tay saùch moät caùch lieân tuïc.Môû tay saùch ra thaønh tôø ôû daïng phaúng ,
ñaùnh daáu soá trang theo thöù töï .
Söû duïng caùc baûng maãu gaáp coù saün ( löu yù moãi maãu gaáp trong baûng phaûi ñöôïc ghi roõ laø
töông öùng vôùi thieát bò naøo vaø chöông trình gaáp naøo)
Trong thöïc tieãn töông öùng vôùi moãi caùch ñaùnh soá trang laø moät chöông trình gaáp bao goàm
caùch thieát laäp thoâng soá cho maùy gaáp ( söû duïng cuïm gaáp naøo , modun naøo , côõ gaáp , khe
hôû giöõa caùc loâ gaáp ) .Do ñoù ñeå thoáng nhaát giöõa caùc khaâu thieát keá , bình baûn vaø gaáp khi
laøm vieäc vôùi caùc baûng gaáp maãu ngöôøi ta tieán haønh theo caùch sau :
§ Ngöôøi thieát keá saûn phaåm choïn caùch boá trí gaáp töø baûng lieät keâ maãu
§ Ngöôøi bình baûn söû duïng maãu gaáp trong baûng lieät keâ cho baûn bình
§ Ngöôøi vaän haønh maùy gaáp söû duïng thoâng tin veà kieåu gaáp, chöông trình gaáp trong baûng
maãu ñoù
Ñöôøng ñi cuûa giaáy trong maùy gaáp

ÔÛ ñaây taøi lieäu giôùi thieäu ñöôøng ñi cuûa giaáy trong moät soá loaïi maùy gaáp thöôøng duøng ñeå
giuùp cho ngöôøi ñoïc coù theå moâ phoûng ñöôïc caùch thöùc tôø in ñöôïc gaáp trong maùy gaáp nhaèm
coù theå taïo ñöôïc caùc maãu gaáp tay vôùi caùch thöùc ñaùnh soá trang phuø hôïp:
Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân, 2 tuùi döôùi vaø 2 moâ dun gaáp dao:
Hình III. 2 : Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân, 2 tuùi döôùi vaø 2 moâ dun gaáp dao
Maùy gaáp söû duïng 1 tuùi treân, 1 tuùi döôùi vaø 2 cuïm gaáp dao:
Hình III. 3 : Maùy gaáp söû duïng 1 tuùi treân, 1 tuùi döôùi vaø 2 cuïm gaáp dao
Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân vaø 2 dao:
Hình III. 4 Maùy gaáp söû duïng 2 tuùi treân vaø 2 dao

V Hoaøn chænh caùc tay saùch phöùc taïp:

V.1. Caùc daïng coâng vieäc hoaøn chænh tay saùch
Giôùi thieäu coâng ñoaïn
Thoâng thöôøng moät phaàn tôø in sau khi ñöôïc gaáp cho ta moät tay saùch, tuy nhieân trong moät
soá tröôøng hôïp ñeå coù moät tay saùch chuùng ta caàn phaûi thöïc hieän theâm moät soá coâng vieäc
nhö:
§ Daùn aûnh minh hoïa, caùc tôø rôi, quaûng caùo theâm vaøo tay gaáp
§ Daùn tôø gaùc
§ Daùn baûn ñoàà , bieåu ñoà vaøo tay gaáp
§ Loàng caùc tay gaáp vôùi nhau ñeå coù moät tay saùch trong caùc tröôøng hôïp tay saùch coù soá
trang saùch ñaëc bieät
Caùc baùn thaønh phaåm ñaàu vaøo cuûa coâng ñoaïn
Tay gaáp cô baûn
Caùc trang aûnh minh hoïa ( 2 trang , 4 trang )
Tay saùch ñaàu vaø cuoái ( khi caàn daùn tôø gaùc )
Caùc tôø bieåu ñoà , baûn ñoà coù kích thöôùc lôùn hôn khoå saùch
Caùc tay gaáp leû
Keát quaû ñaàu ra cuûa coâng ñoaïn :
Caùc tay saùch hoaøn thieän (saün saøng cho coâng ñoaïn baét cuoán )
V.2. Daùn tôø gaùc
YÙ nghiaõ cuûa tôø gaùc :
Laø yeáu toá quan troïng cuûa saùch bìa cöùng vì ruoät saùch ñöôïc lieân keát vôùi bìa cöùng thoâng qua
tôø gaùc ôû tay ñaàu tieân vaø tay cuoái cuøng
Tôø gaùc ñöôïc queùt moät ñöôøng keo nhoû ñeå daùn vaøo gaùy saùch , ôû tay saùch ñaàu tieân vaø cuoái
cuøng ( coù theå daùn tröôùc khi baét cuoán hoaëc sau khi ñaõ lieân keát caùc tay saùch ) .Khi lieân keát
ruoät saùch vaøo bìa cöùng tôø gaùc ñöôïc boâi keo toaøn boä maët ngoaøi vaø daùn vaøo maët traùi cuûa
bìa

Hình III. 5 : Tôø gaùc

Caùch thöùc daùn tôø gaùc
Tôø gaùc ñöôïc daùn baèng tay hoaëc baèng thieát bò .
Hình III. 6 : Boä phaän daùn tôø gaùc trong daây chuyeàn ñoùng saùch
V.3. Daùn caùc aûnh minh hoïa
YÙ nghóa
Trong moät soá tröôøng hôïp caàn phaûi daùn theâm moät soá trang aûnh minh hoïa vaøo moät tay
saùch. Coù raát nhieàu kieåu daùn khaùc nhau :
Daùn moät tôø aûnh minh hoïa 4 trang ôû ñaàu tay gaáp chính
Daùn moät tôø aûnh minh hoïa 4 trang ôû giöõa tay gaáp chính
Daùn moät tôø aûnh minh hoïa 4 trang ôû ñaàu vaø boïc voøng qua gaùy tay gaáp chính
Coù tröôøng hôïp daùn beân trong tay gaáp chính taïi vò trí phuø hôïp
Daùn moät tôø aûnh minh hoïa 2 trang ôû ñaàu tay gaáp chính
Daùn moät tôø aûnh minh hoïa 2trang ôû giöõa tay gaáp chính

Hình III. 7 : Caùc daïng daùn theâm vaøo tay saùch

Moät soá löu yù
Neáu caàn phaûi daùn aûnh beân trong tay gaáp (khoâng phaûi ôø ñaàu hay chính giöõa tay gaáp) thì
phaûi roïc ñaàu vaø buïng tay gaáp ñeå loàng aûnh vaøo vaø daùn.Vieäc naøy raát phöùc taïp neân ngöôøi ta
thöôøng traùnh khi coù theå baèng caùch tính toaùn ngay töø khi thieát keá
Aûnh boán trang coù theå loàng ngoaøi, giöõa hoaëc trong tay gaáp. Khi ñoù, öùng vôùi moãi tröôøng
hôïp thì ta coù caùch bình trang treân tôø gaáp khaùc nhau ñeå khi loàng vaøo thì ñuùng thöù töï soá
trang trong moät tay saùch vaø phuø hôïp vôùi noäi dung cuûa moät cuoán saùch.
Ví duï: Ta coù tay saùch 16 trang, trong ñoù coù 4 trang aûnh minh hoïa. Khi ñoù, ta phaûi thieát keá
bình trang ñeå ñöôïc 2 tay gaáp: tay gaáp 12 trang ,loàng vôùi tay gaáp 4 trang (aûnh minh hoïa)
taïo thaønh tay saùch 16 trang.
Tay gaáp 4 trang loàng ngoaøi tay gaáp 12 trang:
2(1) 15(16)
(1
Tay gaáp 4 trang loàng chính giöõa tay gaáp 12 trang:
8(7) 9(10)

Tay gaáp 4 trang loàng trong tay gaáp 12 trang:
4(3) 13(14)
Hoaëc:
6(5) 11(12)
Tröôøng hôïp trang aûnh minh hoïa name trong tay gaáp phaûi ñem roïc ñaàu vaø buïng tay gaáp 12
trang roài loàng tay gaáp 4 trang vaøo ñuùng thöù töï soá trang cuûa tay saùch.
Ta thaáy raèng, vieäc loàng tay gaáp 4 trang vaøo giöõa nhö vaäy seõ khoù khaên hôn vaø cho naêng
suaát chaäm hôn loàng ôû ngoaøi hoaëc trong tay gaáp 12 trang
Chính vì nhöõng yeáu toá khoù khaên naøy neân khi thieát keá, neáu thay ñoái ñöôïc vò trí trang aûnh
minh hoïa cho phuø hôïp thì ta coù theå thay theá:
• Ñöa ra loàng ngoaøi hoaëc vaøo trong tay gaáp
• Tính thaønh moät tôø ñeå loàng gioáng nhö tay leû.
V.4. Daùn baûn ñoà, bieåu ñoà khoå lôùn
Daùn baûn ñoà, bieåu ñoà lôùn coù ñöôøng gaáp doïc:
Coù nhieàu tröôøng hôïp trong saûn xuaát coù nhöõng cuoán saùch coù nhöõng baûn ñoà, bieåu ñoà lôùn.
Neáu baûn ñoà, bieåu ñoà coù chieàu cao baèng chieàu cao cuûa saùch, chieàu ngang thöøa ra nhieàu so
vôùi chieàu ngang cuûa cuoán saùch thì phaûi ñem gaáp laïi theo chieàu doïc cho vöøa vôùi trang
saùch, nhö vaäy ngöôøi ñoïc coù theå giôû ra xem ñöôïc deã daøng.
Trong tröôøng hôïp phaûi gaáp doïc 2-3 vaïch, khi gaáp caàn chuù yù:
• Ñöôøng gaáp thöù nhaát phaûi lui vaøo töø 1-2 cm so vôùi caïnh phía buïng cuûa tay saùch ñeå
luùc xeùn saùch khoâng bò caét ñöùt phuï baûn.
• Khi gaáp phaûi gaáp kieåu dích daéc ñeå khi giôû ra xem vaø gaáp laïi ñöôïc deã daøng.

• Caùc ñöôøng gaáp phaûi caùch nhau töø 5-10 mm vì ñöôøng gaáp naèm choàng leân nhau, luùc
xeùn saùch söùc eùp bò giaûm ñi vaø seõ daãn ñeán hieän töôïng deã bò xeù raùch.
• Neáu gaáp hai vaïch song song thì meùp giaáy treân cuøng phaûi ñeå thöøa ra töø 5-10 mm.
• Gaáp ba vaïch song song thì meùp giaáy treân cuøng phaûi ñeå huït vaøo so vôùi ñöôøng gaáp
cuõng töø 5-10 mm, laøm nhö vaäy coù muïc ñích khi ngöôøi ñoïc giôû ra xem ñöôïc deã
daøng.
Ví duï: khoå saùch 20 x 28 cm ⇒ KTP chöa xeùn :20,5 x 29 cm

Trong tröôøng hôïp naøy tôø baûn ñoà, bieåu ñoà (gaáp 2 vaïch song song) coù maquette nhö sau:
28 cm
19,5 cm 17,5 cm
18,5 cm
Vaïch gaáp 1 Vaïch gaáp 2
Daùn baûn ñoà, bieåu ñoà lôùn coù ñöôøng gaáp ngang:
Nhöõng taám baûn ñoà, bieåu ñoà coù chieàu ngang vaø chieàu doïc lôùn hôn khuoân khoå cuoán saùch
thì phaûi ñem gaáp laïi caû hai chieàu. Ñeå thuaän tieän cho ngöôøi ñoïc, khi gaáp phaûi chuù yù:
§ Gaáp ñöôøng gaáp ngang tröôùc ôû phía treân ñaàu cuoán saùch.
§ Tröôùc khi gaáp phaûi caét moät ñoaïn ñoä 5 mm ôû phía treân phaàn gaáp laïi treân ñaàu saùch so
vôùi caïnh daùn ôû gaùy saùch, laøm nhö vaäy ñeå luùc ngöôøi ta ñoïc giôû ra xem ñöôïc deã daøng.
§ Ñöôøng gaáp ngang cuõng phaûi gaáp luøi vaøo so vôùi ñaàu trang saùch töø 1-2 cm ñeå luùc xeùn
khoâng caét phaûi phuï baûn.
§ Ñoái vôùi caùc ñöôøng gaáp doïc thì cuõng aùp duïng caùch gaáp nhö ôû phaàn treân ñaõ noùi.
Ví duï: khoå saùch 20 x 28 cm ⇒ KTP chöa xeùn :20,5 x 29 cm

Trong tröôøng hôïp naøy tôø baûn ñoà, bieåu ñoà (gaáp 2 vaïch song song, 1 vaïch vuoâng goùc) coù
maquette nhö sau:
5 mm
25 cm
18,5 cm 17,5 cm 16,5 cm

19,5 cm
27 cm
Neáu tröôøng hôïp trong cuoán saùch coù phuï baûn quaù lôùn, phaûi gaáp ngang, doïc nhieàu laàn, nhö
vaäy seõ taïo neân moät ñoä daøy ñaùng keå vaø gaây khoù khaên trong luùc xeùn saùch cuõng nhö quaù
trình gia coâng. Tröôøng hôïp naøy toát nhaát neân laøm rieâng noù ra thaønh moät taäp moûng hoaëc
laøm cho noù moät caùi tuùi ôû phía trong bìa sau.
Tuùi ñöïng phuï baûn naøy phaûi laøm baèng giaáy dai hay baèng vaûi cuøng maøu vôùi bìa saùch, tuùi
naøy lôùn hay nhoû phuï thuoâc vaøo phuï baûn, ít nhaát cuõng phaûi heïp hôn chieàu ngang bìa saùch
töø 1-2 cm, ñoái vôùi chieàu cao cuûa tuùi phaûi ngaén hôn töø 1/3 ñeán 1/2 so vôùi chieàu cao cuûa
bìa saùch.
V.5. Loàng caùc tay gaáp leû :
Caùc tay gaáp leû thöôøng ñöôïc in treân moät tôø in rieâng vôi tay gaáp chính.Tay gaáp leû coù theå
ñöôïc daùn leân hay loàng ngoaøi tay gaáp chính . Nhöõng tay saùch ñaëc bieät naøy cuûa cuoán saùch
khoâng neân laø tay saùch ñaàu tieân hay cuoái cuøng cuûa moät cuoán saùch.
-Neáu phaàn leû laø tay gaáp 4 trang ta thöôùng loàng vaøo tay gaáp chính
-Khi phaàn leû laø 8 trang :Neáu saùch coù caùc tay saùch chính 16 trang ta coù theå ñeå 8 trang naøy
nhö moät tay saùch .Neáu saùch coù tay saùch chính 32 trang coù theå taùch tay saùch chính thaønh 2
tay gaáp 16 trang , moät trong hai tay gaáp naøy seõ ñöôïc loàng vôùi phaàn leû 8 trang .
VI Baét cuoán
VI.1. YÙ nghóa
Quaù trình taäp hôïp caùc tay saùch laïi theo thöù töï ñeå thaønh moät cuoán saùch goïi laø baét saùch.
Coù hai kieåu baét cuoán: baét choàng (keïp) vaø baét loàng.
Baét cuoán coù theå tieán haønh treân maùy hoaëc laøm thuû coâng.
Caùc baùn thaønh phaåm ñaàu vaøo vaø thaønh phaåm ñaàu ra cuûa coâng ñoaïn :

Caùc baùn thaønh phaåm ñaàu vaøo cuûa coâng ñoaïn laø taát caû caùc tay saùch cuûa cuoán saùch , trong
moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieát coøn coù moät soá tôø leû .
Thaønh phaåm ñaàu ra cuûa coâng ñoaïn laø taäp hôïp taát caû caùc tay saùch cuûa cuoán saùch theo moät
thöù töï nghieâm ngaët , tuy nhieân giöõ caùc tay saùch chöa coù moät moái lieân keát naøo caû
VI.2. Caùc phöông phaùp baét cuoán
Baét cuoán loàng :
; Khaùi nieäm
Tay saùch sau ñöôïc loàng vaøo tay saùch tröôùc cho moät ruoät saùch ( single-layer blokc)
Hình III. 8 Baét cuoán loàng

; Phaïm vi öùng duïng
Saùch ñoùng loàng chæ aùp duïng cho nhöõng cuoán saùch döôùi 84 trang, tröôøng hôïp ñaëc bieät coù
theå daøy hôn nhöng khoâng quaù 128 trang.
Thöôøng caùc tay saùch sau khi ñöôïc baét loàng seõ ñöôïc lieân keát vôùi nhau baèng ghim theùp,
ghim theùp naèm giöõa ruoät saùch.
; Löu yù khi thieát keá
Khi saùch baét cuoán loàng thì tôø trong cuøng vaø ngoaøi cuøng khoâng baèng nhau veà kích thöôùc.
Ñöôøng dao
KTP
xeùn
l
r
d
KTP chöa xeùn
KTP chöa xeùn
d: chieàu daøy cuûa tay saùch.

r : baùn kính gaùy tay saùch.
r = d/2
l: ñoä sai leäch.
Khi ñoù:
l = 2*Π*r/4 = Π*r/2 = Π*d/4

Qua ñoù cho thaáy :

Chieàu daøy cuoán saùch caøng lôùn thì sai ñoä leäch caøng lôùn.
Thöïc chaát, tôø trong cuøng nhoû hôn khoå thaønh phaåm moät khoaûng laø l= Π*d/4
Do vaäy, khi thieát keá neân löu yù khoâng ñaët hình aûnh hay chöõ ôû saùt leà xeùn cuûa cuoán saùch.
Neáu trong tröôøng hôïp baét buoäc phaûi ñaët saùt leà thì neân chöøa moät khoaûng caùch an toaøn laø
lôùn hôn hoaëc baèng 5 mm so vôùi leà xeùn.
VI.3. Baét cuoán keïp
Khaùi nieäm
Laø quaù trình caùc tay saùch ( chöa xeùn ) ñöôïc taäp hôïp baéng caùch xeáp choàng leân nhau .Keát
quaû ta ñöôïc moät ruoät saùch (multi-layer block)
Hình III. 9 : Baét cuoán keïp

Phaïm vi öùng duïng :
Caùc ruoät saùch sau khi baét cuoán choàng seõ ñöôïc lieân keát gaùy baèng caùc phöông phaùp khaâu
chæ , daùn khoâng khaâu hoaëc ñoùng ghim theùp. Caùc ruoät saùch saùch sau khi baét cuoán ñöôïc
xeáp thaønh choàng , giöõa caùc ruoät saùch chöa coù söï phaân caùch , ngöôøi ta chæ nhaän daïng baèng
caùc nhìn vaøo daáu gaùy tay saùch
Chuù yù khi daøn vaø bình trang
Caùch ñaùnh soá trang cuûa moät tôø gaáp ôû töøng phöông phaùp baét cuoán khaùc nhauseõ khaùc
nhau ,cuï theå:
Saùch baét loàng: loàng taát caû caùc tay saùch trong cuoán roài môùi tieán haønh ñaùnh soá trang.
Saùch baét keïp: ñaùnh soá trang theo töøng tay saùch rieâng bieät.
Ví duï: giaû söû ta coù cuoán saùch 64 trang, goàm 4 tay saùch, moãi tay saùch gaáp ba vaïch vuoâng
goùc 16 trang. Khi ñoù, öùng vôùi moãi phöông phaùp baét cuoán thì caùc tay saùch ñöôïc ñaùnh thöù töï
soá trang khaùc nhau. Cuï theå:
Baét loàng:
Tay 1: trang 1" 8 vaø 57" 64 Tay 2: trang 9" 16 vaø 49" 56

Tay 3: trang 17" 24 vaø 41" 48 Tay 4: trang 25" 32 vaø 33" 40
Baét keïp
Tay 1: trang 1" 16 Tay 2: trang 17" 32
Tay 3: trang 33" 48 Tay 4: trang 49" 64
VI.4. Baét cuoán baèng maùy :

Maùy baét cuoán keïp
; Caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng
Hình döôùi ñaây moâ taû caáu truùc cuûa moät maùy baét cuoán choàng ( keïp ) bao goàm :
§ Caùc traïm chöùa tay saùch : moãi traïm chöùa moät tay saùch theo thöù töï
§ ÖÙng vôùi moãi traïm chöùa tay saùch coù moät boä phaän naïp ñöa tay saùch xuoáng baêng
chuyeàn
§ Baêng chuyeàn coù boä phaän ñaåy tay saùch laøm nhieäm vuï so haøng vaø ñaåy tay gaáp veà
höôùng ra cuoán

Toác ñoä cuaû boä phaän naïp vaø ñöa saùch xuoáng baêng chuyeàn töông öùng vôùi toác ñoä cuûa baêng
chuyeàn do ñoù sau moät nhòp maùy tay gaáp töø moät ngaên chöaù seõ rôùt leân tôø gaáp cuûa ngaên
tröôùc ñoù .
Hình III. 10 : Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa thieát bò baét cuoán keïp
Caáu taïo boä phaän naïp tay saùch töø ngaên chöùa xuoáng baêng chuyeàn ( baøn tröôït )
Hình III. 11 Boä phaän

ñöa taùch saùch xuoángn
baêng chuyeàn
A Boä phaän ñöa tay
saùch xuoáng baêng
chuyeàn daïng kìm
B. Boä phaän ñöa tay
saùch xuoáng baêng
chuyeàn daïng troáng
; Caùc yeâu caàu chaát löôïng vaø phöông phaùp kieåm tra
-Caùc tay saùch phaûi ñöôïc saép xeáp sau khi baét cuoán theo moät traät töï nhaát ñònh
-Ngöôøi ta duøng daáu gaùy tay saùch ñeå kieåm tra chaát löôïng khaâu baét cuoán
Hình III. 12 : Kieåm tra baét cuoán

Maùy baét cuoán loàng :

; Caáu taïo vaø hoaït ñoäng
Thöôøng boä phaän baét cuoán loàng ñöôïc lieân keát vôùi caùc boä phaän ñoùng ghim theùp vaø xeùn ba
maët ruoät saùch trong moät daây chuyeàn ñoùng loàng baèng ghim keïp .
Hình döôùi ñaây moâ taû caáu truùc cuûa moät maùy baét cuoán loàng bao goàm :
§ Caùc traïm chöùa tay saùch : moãi traïm chöùa moät tay saùch theo thöù töï
§ ÖÙng vôùi moãi traïm chöùa tay saùch coù moät boä phaän taùch môû tay saùch vaø ñöa tay saùch
xuoáng baêng chuyeàn
§ Baêng chuyeàn coù maáu ñaåy tay gaáp laøm nhieäm vuï so haøng vaø ñaåy tay gaáp veà ìhöôùng ra
cuoán
Toác ñoä cuaû boä phaän naïp vaø ñöa saùch xuoáng baêng chuyeàn töông öùng vôùi toác ñoä cuûa baêng
chuyeàn do ñoù sau moät nhòp maùy tay gaáp töø moät ngaên chöaù ñöôïc taùch môû vaø rôùt xuoáng ,
naèm leân treân tôø gaáp cuûa ngaên
tröôùc
Hình III. 13 Nguyeân lyù maùy

baét cuoán loàng
Caáu taïo boä phaän naïp vaø môû tay saùch
Hình III. 14 Nguyeân lyù hoaït ñoäng boä phaän naïp vaø môû tay saùch

Hình III. 15 : Heä thoáng lieân hieäp baét cuoán ñoùng ghim loàng vaø xeùn ba maët ruoät saùch
VII Lieân keát ruoät saùch
VII.1. Ñaëc ñieåm coâng ñoaïn lieân keát ruoät saùch
Khaùi nieäm
Lieân keát ruoät saùch laø quaù trình lieân keát taïm thôøi hoaëc vónh cöûu caùc tay saùch ( sau khi ñaõ
ñöôïc baét cuoán vaø kieåm tra thöù töï ) cuûa moät cuoán saùch laïi vôùi nhau baèng caùc phöông phaùp
khaùc nhau nhö: baèng ghim theùp , baèng chæ , baèng keo hoaëc moät soá daïng vaät lieäu khaùc .
Caùc phöông phaùp lieân keát ruoät saùch
; Lieân keát baèng ghim theùp:
Vôùi phöông phaùp ñoùng kim, nhöõng sôïi ghim theùp seõ ñöôïc ñoùng xuyeân qua gaùy saùch vaø
gaäp laïi beân döôùi. Saùch lieân keát baèng ghim theùp ñöôïc thöïc hieän treân maùy khaâu theùp. Soá
löôïng caùc muõi ghim tuyø thuoäc vaøo khuoân khoå cuûa cuoán saùch.
Saùch ñoùng ghim loàng:
Ghim theùp ñöôïc ñoùng vaøo chính giöõa gaùy,vaïch gaùy cuûa taát caû nhöõng tay saùch vaø bìa cuûa
saùch bìa meàm ñoùng loàng caàn phaûi baèng vaø cuøng naèm treân moät maët phaúng. Chæ aùp duïng
cho nhöõng cuoán saùch döôùi 84 trang, tröôøng hôïp ñaëc bieät coù theå daøy hôn nhöng khoâng quaù
128 trang.
Hình III. 16 Ñoùng ghim loàng

Saùch ñoùng ghim keïp:
Vaïch ñaàu vaø vaïch gaùy cuûa caùc tay saùch ñoùng keïp phaûi cuøng naèm treân maët phaúng töông
öùng .Ghim khaâu naèm caùch vaïch gaáp gaùy töø 4 – 5 mm . Chæ aùp duïng khaâu theùp cho saùch
coù ñoä daøy döôùi 200 trang.

Hình III. 17 Ñoùng ghim keïp

; Lieân keát baèng khaâu chæ:
Khaâu chæ ruoät saùch laø tieán trình lieân keát caùc tay saùch laïi vôùi nhau baèng chæ. Söï lieân keát
naøy ñöôïc laøm cho chaéc chaén hôn baèng hoà, vaûi ga, phuï gaùy ruoät saùch. Ñoái vôùi saùch coù
ruoät daøy quaù tieâu chuaån ñoùng theùp, nhöõng saùch ñoøi hoûi chaát löôïng cao thöôøng söû duïng
phöông phaùp khaâu chæ.
Phöông phaùp naøy coù öu ñieåm lôùn laø coù khaû naêng khaâu saùch raát daøy, khi môû saùch ra xem
deã daøng, saùch baèng phaúng, beàn vaø ñeïp hôn khaâu theùp. Tuy nhieân, phöông phaùp naøy toán
nhieàu thôøi gian hôn vaø giaù thaønh cao hôn khaâu theùp.
Saùch khaâu chæ coù nhieàu daïng khaùc nhau : khaâu chæ nguyeân cuoán daønh cho saùch ñoùng
loàng; khaâu chæ theo töøng tay saùch daønh cho saùch ñoùng keïp .
Hình III. 18 Khaâu chæ theo töøng Hình III. 19 Khaâu chæ nguyeân cuoán
tay saùch
; Lieân keát baèng keo (ñoùng khoâng khaâu):

Phöông phaùp naøy laø phöông duøng keo ñeå lieân keát caùc tay saùch thaønh cuoán saùch
Phöông phaùp naøy coù raát nhieàu bieán theå :
§ Ruoät saùch tröôùc tieân thöôøng ñöôïc caø hoaëc xeùn gaùy sau ñoù ñöôïc lieân keát baèng keo
cuøng vôùi bìa saùch hoaëc boïc gaùy .
§ Ruoät saùch bao goàm caùc tay saùch 4 trang hoaëc 2 trang ñöôïc lieân keát baèng keo
§ Ruoät saùch bao goàm caùc tay saùch ñöôïc gaáp ziczac ñöôïc lieân keát baèng keo
§ Caùc trang saùch cuûa moät tay saùch ñaõ ñöôïc lieân keát tröôùc ôû coâng ñoaïn gaáp baèng keo

§ Caùc trang saùch cuûa moät tay saùch ñaõ ñöôïc lieân keát tröôùc ôû coâng ñoaïn gaáp baèng chæ
nhieät
Hình III. 20 Saùch ñöôïc khaâu chæ nhieät Hình III. 21 Saùch ñöôïc caø gaùy daùn keo
Hình III. 22 Saùch ñöôïc phay gaùy daùn keo Hình III. 23 Saùch ñöôïc daùn töø nhöõng tay saùch
4 trang
Nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo cuûa coâng ñoaïn

Nguyeân lieäu chính Caùc tay saùch ñaõ ñöôïc baét thaønh cuoán vaø kieåm tra thöù töï
Nhöõng nguyeân lieäu phuï:
§ Sôïi vaûi hoaëc kim theùp ñöôïc söû duïng nhö laø 1 phöông tieän lieân keát
§ Keo ñöôïc söû duïng trong quaù trình lieân keát.(Phöông phaùp khaâu chæ duøng ñeå khaâu ruoät
saùch ñöôïc baét choàng thöôøng söû duïng theâm söï lieân keát cuûa keo).
§ Ñeå vaøo bìa baèng keo vaø ñeå cho ñoä beàn cuûa ruoät saùch toát hôn ngöôøi ta söû duïng theâm
phuï gaùy, vaûi moûng hoaëc compound. Lôùp phuï gaùy ñöôïc söû duïng ñeå laøm cho gaùy saùch
cöùng vaø beàn hôn.
§ Vôùi vieäc ñoùng caùc tôø rôøi thaønh moät quyeån saùch thì thöôøng söû duïng nhieàu caùch keát
hôïp khaùc nhau nhö loø xo xoaén cuoän baèng nhöïa hoaëc saét , voøng khuyeân, buoäc daây
thöøng vaø caû baét vít
Caùc khía caïnh khaùc cuûa quaù trình lieân keát ruoät saùch :
Vò trí ñeå lieân keát:
ÔÛ gaùy ruoät saùch ñaõ ñöôïc gaáp hoaëc ôû phaàn caïnh gaùy cuûa tay saùch (ví duï: saùch khaâu chæ,
saùch ñoùng keo, saùch ñoùng kim ôû gaùy) vaø ôû phía tröôùc cuûa caïnh gaùy saùch (ví duï: vò trí kim
theùp trong saûn phaåm baét choàng ñoùng kim theùp)
Söï khaùc nhau giöõa lieân keát töøng tay saùch vaø lieân keát nguyeân cuoán :

Coù tröôøng hôïp vieäc lieân keát töøng phaàn cuûa ruoät saùch (lieân keát caùc trang saùch cuûa moät tay
saùch ) vaø lieân keát caùc tay saùch thaønh ruoät saùch dieãn ra ñoàng thôøi ( nhö trong tröôøng hôïp
ñoùng ghim hay caø gaùy daùn keo ) , coù luùc dieãn ra tuaàn töï treân moät thieát bò (ví duï: khi
khaâu chæ ruoät saùch, töøng tay saùch seõ ñöôïc khaâu tröôùc sau ñoù noù ñöôïc khaâu vôùi moät tay
saùch khaùc), tuy nhieân coù nhöõng tröôøng hôïp vieäc lieân keát caùc trang saùch trong moät tay
saùch vaø lieân keát caùc tay saùch thaønh ruoät saùch dieãn ra ñoäc laäp vôùi nhau (ví duï: phöông
phaùp khaâu chæ nhieät)
VII.2. Khaâu chæ ruoät saùch
Giôùi thieäu coâng ñoaïn khaâu chæ
Khaâu chæ ruoät saùch laø tieán trình lieân keát caùc trang saùch cuûa moät tay saùch vaø caùc tay
saùch laïi vôùi nhau baèng chæ. Söï lieân keát naøy ñöôïc laøm cho chaéc chaén hôn baèng hoà, vaûi
ga, phuï gaùy ruoät saùch.
Coâng ñoaïn khaâu chæ laø coâng ñoaïn lieân keát chính, tuy nhieân ñeå saùch ñöôïc beàn chaéc, lieân
keát ôû saùch khaâu chæ coù theå bao goàm caùc yeáu toá sau :
Khaâu chæ
Lieân keát caùc trang saùch cuûa moät tay saùch vaø caùc tay saùch laïi vôùi nhau baèng chæ
Keo hoà gaùy saùch
Boâi keo ñeå lieân keát caùc tay saùch ñaõ ñöôïc khaâu chæ
Phuû vaûi ga
Taêng ñoä beàn lieân keát baèng moät mieáng vaûi ga phuû leân phaàn gaùy vaø laán ra hai beân hoâng
meùp gaùy 1 -> 2 cm
Daùn phuï gaùy ruoät saùch:
Daùn theâm moät mieáng giaáy hoaëc moät mieáng vaûi ga leân gaùy ruoät saùch (laán qua hai beân
hoâng meùp gaùy). Caùch khaùc thay theá cho vieäc daùn phuï gaùy laø caùc tay saùch ñöôïc khaâu
cuøng luùc vôùi vaûi ga treân maùy khaâu chæ, sau ñoù môi ñöôïc vaøo bìa baèng keo
Caùc caùch khaâu chæ :
Khaâu chæ coù theå ñöôïc tieân haønh khaâu theo töøng ruoät saùch ( ñoùng loàng ) hoaëc khaâu töøng
tay saùch ( ñoùng keïp ) , tuy nhieân hieän nay trong coâng nghieäp ñoùng saùch caùch thöùc khaâu
theo töøng ruoät saùch ít ñöôïc söû duïng .
; Nguyeân lyù hình thaønh muõi khaâu chæ treân maùy khaâu chæ
Hình döôùi ñaây chæ cho ta thaáy quaù trình taïo muõi khaâu chæ goàm 4 giai ñoaïn .
§ Tröôùc khi tieán haønh khaâu tay saùch ñaõ ñöôïc môû ôû giöõa .Trong suoát quaù trình khaâu tay
saùch ñöôïc giöõ ñöùùng yeân .

§ Ñaàu tieân, Hai kim ñuïc loã töø phía döôùi

vaø giöõa tay saùch ñuïc loã vaøo löng gaùy
saùch. Kim khaâu coù chæ vaø ñaàu kim
moùc thì ñaâm töø treân xuoáng theo loã ñaõ
ñöôïc ñuïc saün .
§ Ñóa keùo chæ (naèm phía döôùi vaø giöõa
tay saùch ñaõ ñöôïc môû ) keùo chæ chaïy töø
kim khaâu vaøo ñaàu kim moùc.
§ Kim moùc vaø kim khaâu trôû veà vò trí
ban ñaàu ( leân phía treân ) . Luùc naøy caû
kim khaâu vaø kim moùc mang theo chæ
.Kim moùc mang moái chæ loàng vaøo
voøng khuyeân chæ cuûa muõi khaâu tröôùc
taïo neân lieân keát
§ Kim moùc quay moät goùc 180 ñoä ñeå ñöa
muõi chæ ( voøng khuyeân )veà phía tröôùc
chuaån bò cho muõi khaâu sau .
Hình III. 24 : Nguyeân lyù taïo muõi khaâu chæ

ñôn giaûn treân maùy khaâu
; Maùy khaâu chæ
Caáu taïo
Caùc boä phaän ñaëc tröng cuûa maùy khaâu chæ ñöôïc moâ taû ôû hình döôùi ñaây
§ Boä phaän naïp tay saùch (trong maùy khaâu chæ) coù nhieäm vuï taùch caùc tay saùch, môû chuùng
chuùng ra vaø ñaët chuùng leân traïm chöùa tay saùch. Khi khaâu, chæ ñöôïc khaâu xuyeân qua
gaùy vì theá nhöõng tay saùch ñaõ ñöôïc khaâu ñeàu phaûi coù vaïch gaáp cuoái cuøng laø vaïch
gaáp ôû giöõa.
Boä phaän naïp tay saùch hoaït ñoäng gioáng nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa boä phaän naïp giaáy ôû
maùy baét cuoán loàng , ñeå vieäc naïp vaø môû tay saùch dieãn ra deã daøng tay saùch phaûi coù
“moâi meø” vì quaù trình môû tay saùch ñöôïc thöïc hieän baèng nhöõng nhíp keïp daïng
troáng
§ Boä phaän vaän chuyeån tay saùch vaøo vò trí khaâu bao goàm guoàng xích voâ taän daãn giaáy ,
boä phaän ñaåy tay saùch vaøo baøn khaâu .
§ Baøn khaâu
Baøn khaâu coù nhieäm vuï nhaän tay saùch (ñaõ ñöôïc môû ) töø guoàng xích; ñònh vò vò trí tay
saùch vaø giöõ tay saùch trong suoát quaù trình khaâu ;vaän chuyeån tay saùch töø vò trí phía döôùi
leân saùt kim khaâu vaø kim moùc.

Treân baøn khaâu coù boä tay keâ ñieàu hoøa ñeå ñònh vò vaø giöõ tay saùch .
Phía döôùi baøn khaâu coù gaén caùc kim ñuïc loã vaø dóa keùo chæ ñeå hoã trôï quaù trình khaâu
saùch
§ Boä phaän khaâu chæ
Bao goàm heä thoáng daãn
chæ ; kim khaâu ; kim
moùc; heä thoáng truyeàn
ñoäng theo chu kyø( ñeå
ñieàu khieån caùc chuyeån
ñoäng nôùi loûng keïp chæ,
keùo chæ , ruùt chæ cuûa heä
thoáng daãn chæ ; ñieàu
khieån caùc chuyeån ñoäng
naâng leân haï xuoáng vaø
xoay voøng cuûa kim khaâu
vaø kim moùc ) .
§ Boä phaän nhaän tay saùch
vaø caét chæ
Hình III. 25 : Maùy khaâu chæ
Hoaït ñoäng maùy khaâu chæ

Nhöõng quaù trình hoaït ñoäng sau ñöôïc tieán haønh treân maùy khaâu chæ:
§ Naïp caùc tay saùch ñaõ ñöôïc baét cuoán theo thöù töï vaøo khay ñöïng
§ Caùc tay saùch ñöôïc taùch rôøi , môû vaø ñöa xuoáng guoàng xích voâ taän nhôø boä phaän naïp vaø
môû tay saùch
§ Guoàng xích daãn tay saùch ñeán saùt boä phaän ñaåy tay saùch , tay saùch ñöôïc ñaåy vaøo baøn
khaâu ( luùc naøy baøn khaâu ñang ôû vò trí thaáp nhaát, ngang baèng vôùi guoàng xích).
§ Tay saùch ñöôïc ñaåy vaøo baøn khaâu vaø chuyeån ñoäng ñeán tay keâ ñieàu hoaø , boä phaän keïp
cuûa tay keâ ñieàu hoøa keïp laáy tay saùch vaø theo ñuùng nhòp keùo tay saùch vaøo saùt tay keâ
vaø giöõ chaët tay saùch trong suoát thôøi gian khaâu ( nhòp hoaït ñoäng cuûa keïp ñöôïc ñieàu
khieån baèng heä thoáng cam vaø con laên gaén vôùi truïc chính cuûa maùy nhaèm ñaûm baûo hoaït
ñoäng ñuùng nhòp ).
§ Sau ñoù baøn khaâu chuyeån ñoäng leân vò trí phía treân ( tôùi saùt kim khaâu vaø kim moùc)
mang theo caû tay saùch vaø heä thoáng kim ñoät loã, dóa keùo chæ .Tieán trình taïo muõi khaâu
saûy ra ôû ñaây .

§ Heä thoáng cung caáp chæ hoaït ñoäng nôùi loûng keïp chæ, keùo chæ , ruùt chæ phuø hôïp vôùi caùc
chuyeån ñoäng naâng leân haï xuoáng , xoay voøng cuûa kim khaâu vaø kim moùc vaø chuyeån
ñoäng keùo chæ cuûa dóa keùo chæ .
§ Sau khi muõi khaâu hoaøn thaønh boä phaän keïp tay saùch nhaû tay saùch ra, baøn khaâu haï veà
vò trí ban ñaàu ñeå nhaän tay saùch môùi ,tieáp tuïc moät chu trình môùi
§ Tay saùch sau khi ñöôïc thaû ra seõ dính vôùi caùc tay saùch khaùc vaø ñaët thaúng ñöùng treân
baøn nhaän tay saùch
§ Sau tay saùch cuoái cuøng cuûa moãi cuoán saùch moät muùi chæ roãng ñöôïc guùt laïi . (Neáu
khoâng coù muõi khaâu ñoù, chæ seõ bò khít laïi). Cuoái cuøng, chæ seõ bò caét.
§ Vôùi nhöõng maùy khaâu chæ cuõ, coù theå ñaët moät mieáng vaûi maøng treân beà maët gaùy vaø söû
duïng noù trong quaù trình khaâu chæ. Ngoaøi ra, caùc loaïi ruoät saùch khaâu chæ coù nhieàu
caùch may khaùc nhau ñöôïc söû duïng ñeå ñoùng saùch nhö muõi khaâu phöùc taïp vaø muõi khaâu
so le. Muõi khaâu so le ñöôïc duøng ñeå giaûm bôùt ñoä cao vaø ghoà gheà cuûa gaùy saùch.
; Öu nhöôïc ñieåm cuûa saùch khaâu chæ
Öu ñieåm
§ Chaát löôïng ñoùng saùch cuûa quaù trình khaâu chæ baûo ñaûm veà ñoä beàn xeù vaø raùch raát toát:
§ Ñoä beàn ruoät saùch: chæ khi gôõ töøng tay saùch töø nhöõng ruoät saùch ñaõ ñöôïc khaâu chæ laïi
vôùi nhau thì môùi laøm hö ruoät saùch (trang saùch maø thoâi).
§ Ñoä deã môû: ruoät saùch ñöôïc khaâu chæ coù theå ñöôïc môû moät caùch deã daøng.
Nhöôïc ñieåm:
§ Neáu ñöôøng may quaù loûng caùc tay saùch ôû giöõa seõ bò ñaåy ra sau khi caét 3 maët vaø keát
quaû laø tay saùch bò choàng cheùo leân nhau.
§ Neáu coù ñöôøng keo ôû giöõa tay saùch: ñöôøng keo nhìn khoâng ñeïp neáu tôø in ñöôïc in traøn
leà. Lyù do chính laø ñöôøng keo quaù loûng, vaø noù chaïy voâ trong loã cuûa chæ khi daùn keo
§ Khoái löôïng coâng vieäc lôùn vaø phuï khoâng nhöõng vaøo soá löôïng cuoán saùch maø caû soá
löôïng tay saùch trong moät cuoán saùch laøm cho naêng suaát chaäm roõ reät
VII.3. Caø gaùy daùn keo
Ñaëc ñieåm chung
Hieän nay, caø gaùy daùn keo laø phöông phaùp gia coâng ñoùng saùch coù öu theá hôn haún trong
coâng ngheä gia coâng saùch. Quaù trình gia coâng naøy ñaït ñöôïc hieäu quaû cao vì noù bao goàm
caû 2 giai ñoaïn lieân keát caùc trang saùch trong tay tay saùch vaø caùc tay saùch thaønh ruoät saùch
trong moät quaù trình vaø deã daøng lieân keát coâng ñoaïn vôùi coâng ñoaïn baét cuoán vaø xeùn ba maët
vaøo moät thieát bò .
Ñeå saûn phaåm cuûa quaù trình caø gaùy daùn keo ñöôïc beàn hôn thì noù sau khi xeùn hoaëc caét gaùy
caàn daùn theâm moät mieáng phuï gaùy hoaëc co theâm ù coâng ñoaïn beû cong gaùy nhaèm giuùp keo
coù theå ñi vaøo giöõa caùc trang saùch taïo lieân keát beàn vaø toát hôn .

Hình III. 26 Daùn theâm bao gaùy ôû Hình III. 27 Beû cong gaùy saùch
saùch caø gaùy daùn keo
Thieát bò caø gaùy daùn keo

; Caáu taïo :
Loaïi hình maùy caø gaùy daùn keo ñöôïc söû duïng raát nhieàu ôû caùc phaân xöôûng thaønh phaåm. Heä
thoáng naøy ñöôïc moâ taû laø moät maùy lieân hôïp caø gaùy, keo gaùy, vaøo bìa hay daùn boïc gaùy , vaø
xeùn ba maët .
Maùy coù theå thöïc hieän nhieàu coâng ñoaïn gia coâng khaùc nhau coù theå thay ñoåi phuø hôïp vôùi
caùc saûn phaåm khaùc nhau (tuøy theo töøng saûn phaåm maø ta thay ñoåi caùc coâng ñoaïn sao cho
phuø hôïp vôùi saûn phaåm ñoù ví duï nhö coù theå duøng vaøo bìa cho daïng saùch bìa meàm khaâu
chæ, hoaëc saùch ñoùng ghim keïp).
Sô ñoà moâ taû caáu truùc cuûa maùy caø gaùy daùn keo bao goàm :
§ Boä phaän cung caáp tôø gaùc: ôû ñaây tôø gaùc seõ ñöôïc lieân keát vôùi ruoät saùch baèng keo (daønh
cho saùch bìa cöùng).
§ Boä phaän voã giaáy: ôû ñaây, caùc tay saùch cuûa ruoät saùch seõ ñöôïc voã ñaàu vaø voã gaùy.
§ Boä phaän baêng chuyeàn: ruoät saùch ñöôïc giöõ chaët vaø ñöôïc vaän chuyeån qua caùc coâng
ñoaïn gia coâng caàn thieát.
§ Boä phaän phay gaùy: ruoät saùch seõ ñöôïc phay ñi, sau ñoù choåi loâng vaø oáng huùt buïi seõ laøm
saïch gaùy ruoät saùch ñeå taïo ñieàu kieän cho keo deã baùm vaøo.
§ Boä phaän vaøo keo: boä phaän vaøo keo ñöôïc söû duïng ñeå cung caáp keo. Coù nhieàu caùch
vaøo keo khaùc nhau ñöôïc söû duïng trong maùy ñoùng saùch. Chuùng ñöôïc löïa choïn cho
töøng loaïi giaáy vaø töøng caùch xöû lyù. Moãi caùch vaøo keo ñoøi hoûi phaûi coù söï töông thích
vôùi caùc tieán trình sau noù.
§ Boä phaän daùn phuï gaùy ruoät saùch: boä phaän naøy ñöôïc söû duïng cho vieäc ñoùng saùch bìa
cöùng. Mieáng phuï gaùy ñöôïc phuû keo vaø daùn vaøo gaùy ruoät saùch giuùp gaùy saùch ñöôïc
chaéc chaén hôn. Ñaây laø coâng ñoaïn cuoái cuûa gia coâng ruoät.
§ Boä phaän taïo raõnh bìa vaø cung caáp bìa: noù ñöôïc söû duïng cho tieán trình vaøo bìa saùch ,
bìa ñöôïc eùp leân treân beà maët keo. Noù ñöôïc taùch rôøi töø choàng bìa vaø ñöôïc caán. Coù
nhieàu caùch cung caáp bìa khaùc nhau.

§ Boä phaän canh chænh vaø eùp bìa: bìa ñöôïc gaén chaët vôùi ruoät baèng coâng cuï eùp.
§ Boä phaän saáy: Saáy vôùi nhieät ñoä cao ñöôïc keát hôïp söû duïng trong maùy caø gaùy daùn keo.
Khi duøng nhöõng loaïi keo noùng chaûy thì ta khoâng söû duïng phöông phaùp saáy maø duøng
phöông phaùp laøm laïnh.
§ Boä phaän ñaàu ra:Boä phaän ñaàu ra cuûa caùc ruoät saùch ñaõ ñöôïc lieân keát baèng keo gaùy
phaûi ñöôïc thieát keá sao cho taïo ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát cho coâng ñoaïn tieáp theo vaø
saùch ñaõ ñöôïc keo gaùy khoâng bò bieán daïng. Phuï thuoäc vaøo coâng ñoaïn tieáp theo ñöôïc
laøm tröïc tieáp ngay sau ñoù hoaëc saûn phaåm sau khi keo gaùy ñöôïc ñaët vaøo kho löu tröõ
taïm thôøi tröôùc khi thöïc hieän coâng ñoaïn tieáp theo maø coù nhieàu kieåu boä phaän ñaàu ra
ñöôïc söû duïng
§
Hình III. 28 Sô ñoà thieát bò caø gaùy daùn keo
; Hoaït ñoäng cuûa Thieát bò :
Caùc maùy caø gaùy daùn keo ñeàu ñöôïc tieán haønh söû duïng vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau.
Tuy coù söï khaùc nhau giöõa caùc loaïi maùy nhöng chuùng vaãn coù nhöõng boä phaän cô baûn laø :
§ Heä thoáng giöõ vaø vaän chuyeån ruoät saùch.
§ Heä thoáng caø gaùy, gia coâng gaùy.
§ Heä thoáng daùn vaø cung caáp keo.
Heä thoáng giöõ vaø vaän chuyeån ruoät saùch:Coù caùc daïng heä thoáng vaän chuyeån khaùc nhau
§ Vaän chuyeån baèng xích keïp. Saùch ñöôïc naïp theo töøng ruoät saùch ,ruoät saùch ñöôïc naïp
vaøo giöõa 2 ñöôøng xích vaän chuyeån ñoàng boä vaø song song vôùi nhau. Beà daøy cuûa ruoät
saùch khoaûng töø 2 ñeán 4 cm. Chieàu daøi toái ña cuûa ñöôøng truyeàn laø 10 m, löïc eùp caàn
thieát gia taêng tyû leä vôùi chieàu daøi hoäc chöùa ruoät saùch.

Hình III. 29 Vaän chuyeån baèng xích keïp

§ Vaän chuyeån baèng phöông phaùp keïp xoay troøn. Boä phaän keïp ñöôïc boá trí voøng theo
doïc baøn xoay. Caùc traïm laøm vieäc ñaët ôû döôùi baøn.
§ Vaän chuyeån baèng hoäc. Ñöôïc trang bò cho moät daây chuyeàn ñoùng saùch phöùc taïp cho
nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc nhau. . Tuøy loaïi maùy, coù theå coù treân 65 hoäc chöùa ruoät saùch
ñöôïc söû duïng. Caû daây chuyeàn hoäc chöùa theå hieän moät heä thoáng vaän chuyeån kheùp kín.
Moãi hoäc daøi 50 cm vaø chöùa ñöôïc moät ruoät saùch. Nhöõng hoäc chöùa saùch phaûi ñöôïc môû
ra, vaø keïp laïi theo chu kyø ñeå ñaët nhöõng ruoät saùch ñaõ ñöôïc ñònh vò ñaàu vaø gaùy bôûi 1 cô
cheá ñònh vò.
Phay gaùy
Gaùy cuûa tay saùch ñöôïc phay bôûi maùy baøo xoay troøn. Ñeå taêng beà maët boâi keo cuûa gaùy,
ngöôøi ta söû duïng loaïi dao khía chöõ V. Vuøng boâi keo phaûi ñöôïc laøm saïch buïi bôûi choåi
loâng vaø oáng huùt buïi.
Keo gaùy ruoät saùch
Caùc loaïi keo ñöôïc duøng vaø caùc traïm vaøo keo phaûi ñöôïc ñieàu chænh sao cho keo coù theå
baùm chaéc vaøo gaùy.
Caùc loaïi keo khaùc nhau ñöôïc söû duïng vaøo caùc muïc ñích khaùc nhau. Coù 3 loïai chaát keát
dính thöôøng ñöôïc thay ñoåi ñeå phuø hôïp söû duïng cho vieäc daùn keo gaùy:
§ Hoãn hôïp loûng Polyvinyl acetate PVAC (daïng keo loûng nguoäi chöùa khoaûng 50% chaát
raén).
§ Daïng keo nhieät :Loaïi keo nhieät naøy goàm 3 thaønh phaàn: khoaûng 50% chaát truøng hôïp
cô baûn, khoaûng 30% nhöïa thoâng ñeå taêng cöôøng khaû naêng keát dính (bao goàm
colophonium) vaø khoaûng 20% chaát laøm meàm (döôùi daïng paraffin/ saùp noùng chaûy).
Ngoaøi ra coøn coù chaát choáng oâxi hoùa chòu nhieät (coù theå leân ñeán 1%). Tính chaát keát
dính mong muoán coù theå ñaït ñöôïc töø caáu taïo cuûa hoãn hôïp cuï theå treân.
§ Daïng keo Poly urethane (PUR): chaát noùng chaûy PUR laø nhöõng chaát tieàn truøng hôïp
vôùi ñuoâi NCO.

Boâi keo gaùy trong maùy caø gaùy daùn keo

Coù 2 ñôn vò boâi keo söû duïng trong maùy vì theá seõ coù 2 lôùp keo phuû leân ruoät saùch. Lôùp keo
ñaàu tieân raát moûng vaø lôùp keo naøy chæ laø moät lôùp loùt baûo ñaûm söï baùm dính cho lôùp tieáp
theo, trong khi lôùp thöù hai laø moät lôùp keo coù ñoä baùm dính cao seõ taïo neân moät söï lieân keát
chaët cheõ.
Vieäc boâi keo ñöôïc thöïc hieän baèng moät cuïm boâi keo .Coù 2 truïc boâi keo vôùi 2 dao gaït keo
ñöôïc söû duïng. Coù theâm moät truïc xoay ñaët ôû cuoái cuïm boâi keo ñöôïc goïi laø truïc gaït keo.
Truïc naøy seõ daøn leân gaùy ruoät moät lôùp keo moûng . Phaàn keo bò gaït xuoáng luoân luoân ñöôïc
taùi laøm noùng ôû beå chöùa keo.
Coù vaøi loaïi cuïm boâi keo söû duïng caùch beû cong gaùy ñeå boâi keo . Keát quaû laø phaàn gaùy ruoät
saùch ñöôïc beû cong xoøe ra nhö caùnh quaït, boä phaän boâi keo seõ boâi keo leân phaàn gaùy bò beû
cong naøy trong khi ruoät saùch vaãn dòch chuyeån.
Moät söï caûi tieán xa hôn nöõa laø ngöôøi ta coù theå theâm moät cuïm daùn keo vaøo trong maùy caø
gaùy daùn keo vaän chuyeån baèng hoäc . Cuïm thoa keo ñoù coù theå laøm vieäc vôùi moät loaïi keo
ñöôïc söû duïng nhieàu ñoä ñaëc (ñoä nhôùt) khaùc nhau. Ñaàu tieân, ta phuû moät lôùp keo loûng ñeå
lieân keát caùc tay saùch laïi vôùi nhau. Ñeå taêng ñoä baùm dính giöõa caùc tay saùch treân toaøn boä
ruoät saùch, moät lôùp keo ñaëc hôn ñöôïc phuû tieáp leân lôùp keo tröôùc.
Hình III. 30 Ñôn vò daøn keo beân hoâng

Ñôn vò daøn keo beân hoâng ñoøi hoûi phaûi daøn ñöôïc 1 ñeán 2 cm beà ngang daûi keo 2 beân hoâng
gaùy ruoät saùch. Ñieàu naøy raát caàn thieát cho:
Daùn mieáng phuï gaùy.
Bìa saùch bìa meàm
Boä phaän daùn phuï gaùy ruoät saùch
Sau khi ñöôïc boâi keo, ruoät saùch ñöôïc daùn phuï gaùy. Coù 2 caùch daùn phuï gaùy: daùn doïc vaø
daùn ngang.
§ Phöông phaùp daùn phuï gaùy ngang . Töø cuoän vaät lieäu phuï gaùy coù chieàu ngang töông
öùng vôùi chieàu daøi ruoät saùch, mieáng phuï gaùy ñöôïc di chuyeån theo phöông caét ngang
vôùi phöông chuyeån ñoäng cuûa ruoät saùch vaø ñöôïc boâi leân maët moät lôùp keo trong khi

ñöôïc caét ñi. Tröôùc ñoù, ruoät saùch cuõng ñaõ ñöôïc phuû leân moät lôùp keo vaø ñöôïc phuû 2 beân
leân tôùi chieàu cao cuûa tôø phuï gaùy.
Hình III. 31 Heä daùn phuï gaùy ngang

§ Phöông phaùp daùn phuï gaùy doïc (theo chieàu daøi gaùy) . Ñöôïc söû duïng nhö moät heä thoáng
trong maùy “Plate
chain”. Trong quaù trình
di chuyeån doïc theo
chieàu di chuyeån cuûa
ruoät saùch. Mieáng phuï
gaùy ñöôïc boâi daûi keo
moûng coù chieàu roäng
baèng vôùi chieàu roäng
mieáng phuï gaùy vaø ñöôïc
aán tröïc tieáp treân gaùy.
Hình III. 32 Heä thoáng daùn phuï gaùy doïc
Boä phaän cung caáp bìa:

Vôùi maùy vaän chuyeån baèng hoäc, boä phaän naïp bìa ñöôïc boá trí treân moät voøng xoay . Nhöõng
tôø bìa ñöôïc taùch bôûi boä phaän naïp giaáy thuû coâng. Coù 3 daïng naïp giaáy :
Boä phaän naïp giaáy thaúng ñöùng theo chieàu gaùy
Boä phaän naïp giaáy daïng choàng
Boä phaän naïp giaáy daïng doøng
OÅn ñònh ruoät saùch :
Ñeå laøm khoâ lôùp keo, khu vöïc caàn khoâ tröôùc tieân phaûi töï bay hôi baèng naêng löôïng beân
trong. ÔÛ caùc maùy caø gaùy daùn keo hieän ñaïi, noù ñöôïc thöïc hieän bôûi nhöõng maùy saáy nhieät
ñoä cao. Thôøi gian laøm nguoäi caàn thieát töø 2 ñeán 5 phuùt ñoøi hoûi ruoät saùch phaûi di chuyeån

treân moät quaõng ñöôøng 50 ñeán 100 m, khoâng chæ ñeå laøm nguoäi maø ñoùng vai troø nhö boä
phaän vaän chuyeån ruoät saùch ñeán böôùc gia coâng tieáp theo. Keo nhieät cuõng ñöôïc laøm nguoäi
theo caùch treân
Ñaëc ñieåm chaát löôïng cuûa vieäc ñoùng saùch
Ñoä beàn lieân keát
Ñoä deã môû cuûa ruoät saùch
Ñoä chaët cuûa ruoät saùch
Khoâng thaáy caùc veät hoà
OÅn ñònh hình daùng cuoán saùch trong suoát quaù trình söû duïng, chaát löôïng caùc quyeån saùch
nhö nhau
VII.4. Khaâu chæ nhieät
Ñaëc ñieåm chung
Phöông phaùp caø gaùy daùn keo tuy kinh teá nhöng chaát löôïng khoâng beàn. Phöông phaùp
khaâu chæ danã ñaàu veà chaát löôïng ñoùng saùch nhöng giaù thaønh cao . Vì theá, khaâu chæ nhieät
ñöôïc phaùt trieån. Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän qua 2 giai ñoaïn:
§ Quaù trình lieân keát caùc trang saùch cuûa moät tay saùch baèng nhöõng sôïi chæ (nhieät) trong
quaù trình gaáp
§ Quaù trình lieân keát nhöõng tay saùch thaønh ruoät saùch vôùi mieáng phuï gaùy sau khi baét
cuoán.
Nguyeân lyù khaâu chæ nhieät
§ Trong quaù trình gaáp, sôïi chæ ñöôïc toång hôïp töø cotton vaø polypropylene ñöôïc ñaët vaøo
vaïch gaáp ôû vò trí gaùy vaø ñöôïc gia nhieät baèng coâng cuï gia nhieät. Ñoä daøi moãi sôïi
khoaûng 12mm vaø khoaûng caùch giöõa caùc sôïi laø 38mm.Coâng ñoaïn gaáp vaø ñaët chæ nhieät
ñöôïc tieán haønh treân cuøng moät thieát bò. Ñaàu tieân tôø gaáp ñöôïc gaáp ôû cuïm gaáp 1 vaø cuïm
gaáp 2, Sau ñoù tôø gaáp ñi qua ñôn vò ñaët chæ nhieät vaø gia nhieät , sau ñoù tôø gaáp ñöôïc gaáp
ôû cuïm gaáp thöù 3

Hình III. 33 : Ñôn vò khaâu chæ nhieät trong maùy gaáp
§ Sôïi chæ nhieät ñöôïc giöõ bôûi chuoãi daây xích, ñöôïc dính, caét vaø daãn suoát quaù trình gia
coâng. Sôïi chæ ñöôïc ñaët vò trí coù 1 caëp “kim xæa” chaïy tuaàn hoaøn, caëp kim naøy seõ aán
ñuoâi sôïi chæ xuyeân qua gaùy tay saùch . Caùc thanh eùp gaït cho caùc ñuoâi coäng chæ nhieät
daït veà moät beân. Nhöõng sôïi chæ luùc naøy vaãn chöa ñöôïc gia nhieät, lieân keát giöõa caùc
ñoaïn chæ nhieät chöa ñöôïc hình thaønh . Sau khi qua boä phaän gia nhieät caùc ñuoâi cuûa
coäng chæ noùng chaûy vaø lieân keát vôùi nhau taïo neân moái lieân keát giöõa caùc trang saùch cuûa
moät tay saùch
Hình III. 34 Moâ taû cô caáu ñaët chæ nhieät ôû ñôn vò ñaët chæ :
§ Nhöõng tay saùch ñaõ ñöôïc ñaët chæ nhieät seõ ñöôïc lieân keát thaønh ruoät saùch bôûi keo vaø
mieáng phuï gaùy sau khi baét cuoán

Hình III. 35 : Caùc tay saùch ñaõ ñöôïc khaâu chæ nhieät lieân keát vôùi nhau bôûi keo vaø mieáng phuï gaùy
VII.5. Ñoùng kim theùp

Trong vieäc ñoùng saùch thoâng thöôøng phöông phaùp ñoùng kim ít ñöôïc söû duïng. Noù coù caùc öu
ñieåm sau:
§ Nguyeân lyù laøm vieäc ñôn giaûn vaø an toaøn
§ Coù khaû naêng hoaøn thaønh nhanh
§ Ruoät saùch ñöôïc lieân keát chaéc chaén
§ Hieäu quaû kinh teá cao
Phöông phaùp naøy öu tieân söû duïng trong saûn
xuaát taïp chí, saùch bìa meàm, quaûng caùo nhieàu
trang . Duøng nhieàu nhaát laø ñoùng kim cho saùch
ñoùng loàng , coù 2 kim hoaëc nhieàu hôn ñöôïc
ñoùng vaøo gaùy. Chaân ghim thì ñöôïc ñaët phía
trong saûn phaåm.
Khaâu theùp thöôøng ñöôïc tieán haønh treân maùy
ñoùng ghim chuyeân duïng hoaëc ñôn vò khaâu chæ
trong maùy lieân hôïp ñoùng saùch khaâu theùp
Nguyeân lyù hoaït ñoäng :
Moät boä phaän ñaåy vaø caét theùp coù nhieäm vuï caét
ñoaïn theùp töø cuoän theùp theo ñuùng kích thöôùc
vaø ñaåy ñoaïn theùp naøy xuyeân qua ruoät saùch.
Beân döôùi boä phaän naøy laø boä phaän gaáp chaân
ghim coù nhieäm vuï gaáp chaân ghim.
Hình III. 36 :Nguyeân lyù taïo ghim theùp trong
maùy ñoùng ghim

VIII Hoaøn thieän ruoät saùch

Keo hoà gaùy saùch :
; YÙ nghóa :
Ôû caùc phöông phaùp ñoùng saùch khoâng khaâu quaù trình keo hoà gaùy saùch ñöôïc thöïc hieän luoân
trong coâng ñoaïn lieân keát caùc tay saùch vôùi nhau ( caø gaùy daùn keo , khaâu chæ nhieät , caét
gaùy daùn keo ….) treân moät thieát bò , nhöng ôû caùc phöông phaùp khaâu chæ , ñoùng ghim keïp
caùc tay saùch môùi chæ ñöôïc lieân keát vôùi nhau baèng chæ vaø ghim , nhaèm muïc ñích :Giöõ cho
caùc tay saùch trong ruoät saùch khoâng bò sai leäch khi gia coâng caùc coâng ñoaïn sau vaø taêng ñoä
beàn cuûa gaùy saùch ngöôøi ta tieán haønh keo hoà gaùy saùch .
; Caùch thöùc gia coâng :
Trong coâng ñoaïn naøy keo ñöôïc phuû leân toaøn boä beà maët cuûa gaùy saùch ,va ønoù seõ traøn vaøo
caùc khe hôû giöõa caùc tay saùch , moät phaàn nhoû seõ thaám vaøo caùc tôø saùch cuûa tay saùch .
; Löu yù :
-Trong ñoùng saùch bìa meàm coâng ñoaïn naøy thöôøng ñöôïc keát hôïp luoân vôùi coâng ñoaïn vaøo
bìa saùch .
-Ñoái vôùi saùch bìa cöùng coâng ñoaïn naøy gaùy saùch khi ñöôïc keo hoà thöôùng daùn vaøo mieáng
boïc gaùy
-Vôùi saùch ñoùng khoâng khaâu coâng ñoaïn naøy chính laø coâng ñoaïn lieân keát caùc tay saùch
; Phöông phaùp gia coâng :
Coâng ñoaïn naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng tay hoaëc treân thieát bò
Thieát bò keo hoà gaùy saùch coù caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng gioáng nhö thieát bò daùn keo
ruoät saùch
EÙp gaùy ruoät saùch:
EÙp gaùy ruoät saùch coù muïc ñích laøm cho caùc ruoät saùch ñöôïc baèng phaúng, chaéc chaén vaø laøm
cho taát caû caùc gaùy cuoán saùch coù ñoä daøy nhö nhau, taïo ñieàu kieän vaøo bìa coù chaát löôïng.
Coâng vieäc eùp gaùy saùch phaûi laøm trong luùc hoà coøn aåm, vì hoà khoâ seõ laøm raïn nöùt lôùp hoà.
Xeùn ba maët ruoät saùch:
; Caùc ñaëc ñieåm chung coâng ñoaïn
YÙ nghóa
Ruoät saùch( hoaëc cuoán saùch ) sau khi eùp gaùy, ngöôøi ta mang xeùn saùch nhaèm ñöa ruoät saùch
(hoaëc cuoán saùch ) veà ñuùng kích thöôùc vaø hình daïng theo yeâu caàu
Vieäc xeùn neân tieán haønh khi hoà coøn aåm ñeå traùnh laøm hoûng lôùp hoà treân gaùy ruoät saùch.
Coù theå xeùn tröôùc hoaëc sau khi vaøo bìa.
Xeùn ruoät saùch tröôùc khi vaøo bìa:

§ Öu ñieåm: saùch khoâng bò cong, nhaên hoaëc phoàng gaùy

§ Nhöôïc ñieåm: khuoân khoå cuûa bìa vaø ruoät saùch khoù khôùp nhau chính xaùc, thöôøng bò
thöøa, thieáu, leäch.
Xeùn ruoät saùch sau khi vaøo bìa:
§ Öu ñieåm: bìa vaø ruoät saùch khôùp nhau chính xaùc, ñuùng khuoân khoå
§ Nhöôïc ñieåm: deã bò bong, nhaên hoaëc phoàng gaùy do söùc neùn cuûa baøn eùp treân maùy dao
Caùc löu yù
Khi xeùn phaûi chuù yù kích thöôùc thöøa cuûa ruoät saùch, khoaûng caàn xeùn ñöôïc tính toaùn tröôùc töø
coâng ñoaïn bình baûn ñeå thoáng nhaát cho taát caû caùc trang cuûa moät cuoán saùch , phuø hôïp vôùi
khoå giaáy in vaø khoå thaønh phaåm.
Ruoät saùch coù theå ñöôïc saûn xuaát theo daïng ñôn hoaëc ñoâi. Trong tröôøng hôïp khoå saûn phaåm
quaù nhoû, saùch thöôøng ñöôïc saûn xuaát theo daïng ñoâi .
; Thieát bò xeùn ba maët ruoät saùch
Xeùn ba maët ruoät saùch coù theå tieán haønh treân maùy dao moät maët hoaëc ba maët. Nhöng toát
nhaát laø tieán haønh treân maùy dao ba maët ñeå cho naêng suaát cao vaø ñaûm baûo chaát löôïng saûn
phaåm .
Trong tröôøng hôïp saùch ñöôïc ñoùng ñoâi , ngöôøi ta söû duïng 1 loaïi löôõi cöa ñaëc bieät ñeå taùch
ruoät saùch ñoâi(xem hình). Ruoät saùch naøy ñöôïc canh chænh, ñöôïc xaû ñoâi ngay treân daây
chuyeàn gia coâng ruoät saùch. Bôûi vì haàu heát loaïi ruoät saùch ñoâi naøy ñöôïc bình theo kieåu
“come & go”(kieåu gaáp ñoùng keïp nhöng cho 2 cuoán saùch nhoû ñöôïc in treân cuøng tôø in, ñaàu
quay laïi vôùi nhau , chuùng ñöôïc gaáp vaø ñoùng chung sau ñoù caét rieâng ra töøng phaàn), moät
ruoät saùch khi taùch ñoâi phaûi ñöôïc xoay laïi ñaàu hoaëc cheâm sao cho moïi ruoät saùch ñeàu cuøng
chieàu taïo thuaän lôïi cho quaù trình thaønh phaåm tieáp theo.
Hình III. 37 Xeùn ba maët

a. Xaû ñoâi saùch
b. B Xeùn ba maët ruoä saùch

Maùy caét 3 maët:

Maùy thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå xeùn ba maët saùch ñôn , vôùi maùy caét 3 maët saûn phaåm ñöôïc
caét vôùi ñoä chính xaùc cao. Ñoä cao choàng caét töø 70mm- 150mm tuøy thuoäc vaøo loaïi maùy.
Nhieàu ruoät saùch coù theå ñöôïc caét cuøng moät luùc.
Caáu taïo maùy caét 3 maët coù caùc boä phaän sau:
§ Boä phaän cung caáp ruoät saùch : ruoät saùch ñöôïc cung caáp thaønh töøng choàng.
§ Boä phaän vaän chuyeån : choàng ruoät saùch ñöôïc chuyeån ñeán boä phaän caét baèng boä phaän
keïp vaø ñaåy.
§ Boä phaän dao caét: Bao goàm 1 heä thoáng baøn eùp vaø 1 heä thoáng dao caét
§ Ruoät saùch seõ ñöôïc caét buïng sau khi caét ñaàu vaø chaân. Ñeå coù ñöôïc beà maët caét nhaün,
hoaït ñoäng cuûa dao phaûi ñi theo 1 ñöôøng cheùo theo höôùng gaùy vaø buïng saùch.
§ Khi thay ñoåi saûn phaåm, ñôn vò eùp phaûi ñöôïc thay ñoåi gioáng nhö baøn caét.
§ Maùy caét coù hai nhòp caét trong moät laàn caét ( nhòp caét ñaàu chaân vaø nhòp caét buïng ).
§ Boä phaän loïai boû giaáy dö (Removal of shavings)
Hình III. 38 : Thieát bò xeùn ba maët

; Chaát löôïng xeùn ba maët
Ñeå ñaït ñöôïc nhaùt caét chính xaùc vaø beà maët caét nhaün thì dao caét phaûi thöôøng xuyeân ñöôïc
maøi vaø thay theá nhöõng con dao khoâng söû duïng ñöôïc, vieäc naøy ñöôïc thöïc hieän khi baét ñaàu
moät coâng vieäc môùi. Tuy nhieân khi söû duïng con dao ñaõ ñöôïc maøi beùn vaãn coù theå xaûy ra loãi
khi caét, ñaëc bieät laø khi gia coâng moät ruoät saùch quaù daøy thì dung sai caét hôn 1 mm.
Moät hieän töôïng nöõa laø gaùy ruoät saùch bò nghieâng theo höôùng dao caét, nguyeân nhaân daãn
ñeán ñieàu naøy laø söï lieân keát ruoät saùch khoâng chaéc chaén ( gaùy ruoät saùch bò boùp meùo, khoâng
nhaün).
Naêng suaát cuûa maùy dao 3 maët treân lyù thuyeát laø 30 – 120 choàng/ phuùt. Maùy dao 3 maët
phaàn lôùn ñöôïc keát noái trong quaù trình gia coâng ruoät saùch. Ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát saùch
bìa cöùng thì maùy dao 3 maët ñöôïc ñaët ôû phaàn ñaàu quy trình
Quaù trình gia coâng ruoät saùch

; Ñaëc ñieåm quaù trình gia coâng ruoät saùch

Gia coâng ruoät saùch sau khi ñaõ ñöôïc xeùn ba maët nhaèm laøm taêng ñoä beàn ñoàng thôøi taêng giaù
trò thaåm myõ cuûa toaøn boä aán phaåm ,thöôøng bao goàm caùc coâng ñoaïn sau :
§ Chaïy ñöôøng maøu Chaïy ñöôøng maøu leân 1 caïnh hay 3 caïnh cuûa ruoät saùch laøm taêng veû
ñeïp cuûa cuoán saùch , ñoàng thôøi baûo veä ruoät saùch.
§ Daùn baêng ñaùnh daáu trang Daây ru baêng vaûi ñöôïc daùn vôùi ruoät saùch vaø naèm giöõa
nhöõng trang saùch
§ Vo troøn gaùy ruoät saùch: Caùc tay saùch sau khi ñaõ lieân keát chaët cheõ vôùi nhau thaønh moät
ruoät saùch hoøan chænh seõ ñöôïc ñem ñi vo troøn gaùy .
§ Daùn baêng chæ ñaàu: Baêng chæ ñaàu laø moät maûnh baêng nhoû ñuû maøu saéc daùn ôû ñaàu vaø
chaân ruoät saùch nhaèng trang trí vaø che gaùy ruoät saùch .
Ngoaøi ra coøn coù theå coù caùc coâng ñoaïn :
§ Beá thuït caùc caïnh cuûa ruoät saùch ( bo troøn ñaàu caùc caïnh cuûa ruoät saùch )
§ Khoan loã cho ruoät saùch
Vaät lieäu duøng trong quaù trình gia coâng ruoät saùch :
Chaïy ñöôøng maøu leân caùc caïnh cuûa ruoät saùch : phaåm maøu , laù kim loaïi
Baêng ñaùnh daáu trang : daây baêng keo hoà
Baêng chæ ñaàu : daây baêng coù moät hay nhieàu maøu saéc,keo hoà
; Chaïy ñöôøng maøu leân caùc caïnh cuûa ruoät saùch
Chaïy ñöôøng maøu leân caùc caïnh cuûa ruoät saùch laøm taêng theâm veû ñeïp ñoàng thôøi baûo veä ruoät
saùch khoûi nhöõng taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng xung quanh .Ngaøy nay , kieåu gia coâng naøy laø
moät neùt trang trí ñaëc bieät trong coâng ngheä gia coâng saùch. Caùc kieåu gia coâng phoå bieán :
§ Eùp nhuõ
§ Queùt maøu leân caùc caïnh cuûa ruoät saùch .
Vieäc chaïy ñöôøng maøu ñöôïc aùp duïng cho khoûang 10% - 15% saùch bìa cöùng ,thaáp hôn laø
saùch bìa meàm 1% .Möïc söû duïng laø maøu khoaùng vaät (hay maøu tinh ñaát ) ñöôïc quaáy vôùi
hoà, loaïi möïc naøy seõ bò ñoùng caën neáu khoâng ñöôïc khoaáy lieân tuïc.Vì theá trong ñôn vò queùt
maøu ñöôïc trang bò theâm moät boä phaän quaáy.
Quan troïng laø lôùp maøu phaûi ñöôïc queùt leân thaät moûng neáu khoâng lôùp maøu seõ bò troùc ra khi
söû duïng saùch .Vôùi loaïi giaáy thaám huùt keùm phaûi queùt moät lôùp loùt tröôùc khi queùt maøu ( lôùp
keo hoà loaõng)vôùi tröôøng hôïp naøy khi gia coâng treân maùy coù theå trang bò theâm moät ñôn vò
ñeå queùt lôùp loùt naøy .

Hình III. 39 : Nhuoäm caïnh saùch
; Daùn baêng ñaùnh daáu trang:

Nhöõng loaïi saùch thoâng thöôøng raát ít khi coù baêng ñaùng daáu trang ( phaàn lôùn söû duïng loaïi
saùch quí hoaëc nhöõng saùch daønh cho coâng vieäc tra cöùu). Baêng ñaùnh daáu trang phaûi daøi hôn
ñöôøng cheùo cuûa trang saùch
Hình III. 40 Chæ ñaùnh daáu trang
Quaù trình daùn baêng ñaùnh daáu trang baèng thieát bò

Caáu taïo :
§ Baêng chuyeàn vaän chuyeån saùch qua caùc traïm
§ Boä phaän daãn baêng ñaùnh daáu trang goàm : Cuoän ru baêng-xaû ru baêng; Boä phaän cheøn ru
baêng vaøo ruoät saùch, boä phaän keïp ru baêng ñaùnh daáu trang
§ Boä phaän caét baêng ñaùnh daáu trang : dao caét
§ Boä phaän beû ñuoâi vaø luoàn ñuoâi baêng ñaùnh daáu trang vaøo trong ruoät saùch : boä phaän thoåi
khoâng khí vaø con tröôït beû ñuoâi ru baêng ñaùnh daáu trang.
§ Boä phaän beû ñaàu baêng ñaùnh daáu trang veà phía gaùy saùch
§ Boä phaän daùn baêng ñaùnh daáu trang vaøo gaùy saùch : boä phaän boâi keo
Hoaït ñoäng
§ Baêng chuyeàn chuyeån ñoäng vaän chuyeån ruoät saùch qua caùc tramï.
§ Baêng ñaùnh daáu trang ñöôïc thaùo ra töø cuoän, ñöôïc luoàn vaøo trong boä phaän cheøn ru
baêng, moät ñaàu ru baêng gaén vaøo keïp ru baêng,boä phaän keïp ru baêng naèm treân baêng
chuyeàn ruoät saùch trong quaù trình baêng chuyeàn chuyeån ñoäng daây ru baêng bò keùo theo.

§ Boä phaän cheøn ru baêng ñöùng yeân vaø naèm treân ñöôøng ñi cuûa ruoät saùch ( xem hình veõ) ,
khi ruoät saùch chuyeån ñoäng ngang qua noù, boä phaän cheøn ru baêng seõ chui vaøo giöaõ
ruoät saùch , khi ñoù daûi ruy baêng (ñöôïc luoàn trang boä phaän cheøn ru baêng) seõ ñöôïc cheøn
vaøo trong ruoät saùch
§ Baêng ñaùnh seõ ñöôïc caét theo kích côõ phuø hôïp, sau ñoù boä phaän keïp ru baêng seõ thaû daây
ru baêng vaø chuyeån ñoäng quay laïi ñeå tieáp tuïc keïp ru baêng cho caùc cuoán saùch keá tieáp.
§ Ñuoâi thöøa cuûa baêng ñaùnh daáu trang seõ ñöôïc beû vaø cheøn vaøo trong ruoät saùch ôû phaàn
chaân saùch nhôø moät con tröôït .
§ Phaàn ñaàu baêng ñaùnh daáu trang ñöôïc beû vaø cuoán theo gaùy saùch
§ Sau ñoù phaàn daàu baêng ñaùnh daáu trang ñöôïc daùn chaët vaøo gaùy ruoät saùch baèng keo
nhieät
Hình III. 41 Quaù trình daùn baêng ñaùnh daáu trang baèng thieát bò
; Vo troøn vaø taïo hình naám gaùy ruoät saùch.

Caùc daïng gaùy saùch
Gaùy vuoâng
Gaùy troøn
Gaùy vo troøn vaø eùp hình naám
Haàu heát nhöõng saùch bìa cöùng coù ñoä daøy
lôùn hôn 15 mm seõ ñöôïc vo troøn gaùy vaø
taïo gaùy hình naám
Hình III. 42 Caùc daïng gaùy saùch
Taïo söï chaéc chaén cho gaùy ruoät ,taïo söï thuaän lôïi cho quaù trình vaøo bìa .
Taêng ñoä beàn cuûa ruoät saùch ( giöõ quyeån saùch vaãn coøn ñöôïc hình daïng ban ñaàu sau moät
quaù trình söû duïng )

Taêng ñoä beàn lieân keát giöõ caùc tay saùch.

Laøm cho vieäc söû duïng quyeån saùch deã daøng hôn ( quyeån saùch deã môû hôn )
Phaàn gaùy ruoät saùch seõ ñöôïc lieân keát vôùi baêng loùt gaùy bìa laøm taêng ñoä beàn cuûa quyeån
saùch, chieàu cao toát nhaát cuûa ñoïan vo troøn laø 0.15 x 0.2 x ñoä daøy quyeån saùch.
Nguyeân lyù vo troøn gaùy saùch vaø taïo hình naám gaùy saùch
Nhöõng truïc laên ñöïôc söû duïng trong quaù trình vo gaùy saùch treân maùy .Trong quaù trình gia
coâng 2 truïc laên eùp chaët vaøo ruoät saùch vaø laøm cho ruoät saùch coù khuynh höôùng cong leân,
gaùy saùch seõ ñöôïc vo troøn laø do söï di chuyeån khaùc nhau cuûa moãi tay saùch .
Sau khi ñöôïc vo troøn , ruoät saùch seõ ñöôïc di chuyeån sang boä phaän taïo hình naám cho gaùy
saùch ruoät saùch ñöôïc giöõ bôûi 2 maù keïp trong quaù trình gia coâng .
Hình III. 43 Nguyeân lyù vo troøn gaùy saùch vaø taïo hình naám gaùy saùch
Boä phaän vo troøn gaùy saùch thöôøng ñöôïc keát hôïp trong daây chuyeàn gia coâng ruoät saùch bìa
cöùng
Vieäc vo troøn nhöõng ruoät saùch ñaõ ñöôïc lieân keát chaët cheõ seõ khoù khaên, bôûi khi keo hoà ñaõ
khoâ cöùng maø ñem vaøo maùy ñeå tieán haønh gia coâng thì deã laøm cho ñoä lieân keát cuûa maøng
keo bò bieán daïng .
Hình III. 44 Nguyeân lyù vo troøn gaùy saùch vaø taïo hình naám gaùy saùch
Caùch tính ñoä daøy gaùy saùch vaø ñoä daøi cung troøn gaùy saùch ñoái vôùi caùc gaùy saùch ñöôïc veâ
troøn, eùp hình naám xem saùch Coâng ngheä gia coâng saùch –Huyønh Traø Ngoä trang 256-257)
; Daùn baêng chæ ñaàu

Baêng chæ ñaàu ñöôïc daùn ôû ñaàu vaø chaân gaùy ruoät saùch . Ñoaïn baêng maøu naøy coù chieàu roäng
baèng chieàu daøi cung troøn gaùy saùch .Raát khoù ñeå ñaët ñoaïn baêng maøu kích thöôùc nhoû naøy
moät caùch chính xaùc treân maùy ,vì vaäy vieäc daùn baêng chæ ñaàu thöôøng ñöôïc keát hôïp vôùi vieäc
daùn phuï gaùy ruoät saùch .
Hình III. 45 Daùn baêng chæ ñaàu
Caùc coâng vieäc hoøan thieän caùc ruoät saùch bìa cöùng coù theå ñöôïc thöïc hieän treân caùc thieát bò
lieân hôïp Sau ñaây laø moät soá sô ñoà cuûa caùc thieát bò lieân hôïp ñoù
Hình III. 46 Sô ñoà cuûa caùc thieát bò lieân hôïp

IX Saûn xuaát bìa
Saûn xuaát bìa meàm
; Caáu taïo :
Bìa meàm ñöôïc laøm töø nhöõng vaät lieäu vaø chaát lieäu khaùc nhau ( Bìa meàm thöôøng coù caáu
taïo ñôn giaûn thöôøng laø laø moät taám bìa) Tôø in ñöôïc gia coâng beà maët vaø caét veà khoå thích
hôïp tröôùc khi vaøo bìa.
Kích thöùôc bìa meàm :

Neáu goïi:
g: chieàu daøy gaùy saùch
d: chieàu roäng ruoät saùch
B: chieàu daøi bìa saùch
Kích thöôùc bìa khoâng coù meùp dö :
Ta coù: B = 2d + g
Bìa coù meùp dö
Bao bìa = kích thöôùc bìa + {(meùp dö ) x 2}
Vôùi meùp dö thöôøng laø 5-7 cm
; Caùc daïng bìa meàm vaø caùch thöùc vaøo bìa töông öùng :
Caùc kieåu bìa cho saùch bìa meàm ñöôïc moâ taû ôû baûng sau.

Bìa meàm thoâng thöôøng , daùn keo

taïi gaùy
Bìa meàm coù vaïch caán ñeå môû

saùch , daùn keo taïi gaùy vaø traøn
sang 2 meùp bìa
Bìa meàm töøng phaàn

goàm 2 maûnh bìa vaø
phaàn gheùp gaùy bìa baèng
vaûi coù vaïch caán ñeå môû
saùch
Bìa meàm coù vaïch caán ñeå

môû saùch vaø coù meùp gaáp
vaøo , daùn keo taïi gaùy vaø
traøn sang 2 meùp bìa
Bìa meàm thoâng thöôøng ,

ruoät saùch coù phaàn bao gaùy
Bìa meàm coù vaïch caán ñeå môû

saùch , daùn keo taïi gaùy vaø
traøn sang 2 meùp bìa vaø keát
hôïp vôùi bao bìa
; Gia coâng bìa

Tôø in bìa coù theå ñöôïc trang trí vaø gia coâng beà maët theo caùc phöông phaùp khaùc nhau :
Traùng phuû toøan phaàn hay cuïc boä .
Gheùp maøng

Maï vaøng.
EÙp chìm noåi.
Ñoâi khi bìa coù gaáp meùp hoaëc lieân keát vôùi moät bìa baûo veä (aùo bìa)
Nhöõng böôùc gia coâng caàn thieát tieáp theo cho vieäc saûn xuaát bìa:
Pha caét tôø bìa:
Bìa ñöôïc pha caét töø nhöõng tôø in lôùn ñaõ ñöôïc in vaø gia coâng beà maët . Thoâng thöôøng moãi tôø
in goàm nhieàu bìa nhoû.
Taïo raõnh bìa:
Taïo raõnh bìa baèng caùch caán , raõnh bìa seõ taïo söï thuaän tieän hôn khi söû duïng cuoán saùch.
Nhöõng aán phaåm ñöôïc gia coâng bìa meàm laø: saùch bìa meàm, aùo bìa(cho saùch bìa cöùng hoaëc
bìa meàm) vaø nhöõng tôø gaáp.
Saûn xuaát bìa cöùng :
; Caáu truùc bìa cöùng
Hình III. 47 Caáu truùc bìa cöùng

Bìa cöùng laø loaïi bìa maéc tieàn nhaát trong caùc loaïi bìa. Caáu taïo goàm :
• hai caùnh bìa
• moät baêng loùt gaùy deûo ñeå baûo veä cuoán saùch
• vaät lieäu boïc ngoaøi
• raõnh bìa .
Bìa cöùng coù caùc daïng :
§ Theo caáu truùc : toøan phaàn , töøng phaàn
Bìa toaøn phaàn laø bìa ñöôïc boïc vôùi moät loaïi vaät lieäu phuû bìa, bìa baùn phaàn laø bìa ñöôïc boïc
vôùi 2 loaïi vaät lieäu phuû bìa .
§ Theo vaät lieäu laøm bìa : da , vaûi, giaáy, nhöïa

§ Theo daïng coù meùp dö , khoâng meùp dö

Vaät lieäu ñöôïc söû duïng:
§ Giaáy boài, bìa cöùng ( carton ) ôû daïng taám. Loaïi giaáy boài( coù ñoä daøy khaùc nhau) ñöôïc
söû duïng laøm baêng loùt gaùy vaø caùnh bìa, ñònh löôïng cuûa noù töø 200-500g/m2
§ Bìa cöùng ( carton ) loàng vaøo ôû daïng cuoän.
§ Chaát PVC deûo ( Polyvinyl clorua ) ñöôïc söû duïng laøm vaät lieäu phuû bìa,tuy nhieân, tính
chaát cuûa loaïi vaät lieäu naøy khoâng deå daøng cho vieäc boâi keo vaø uoán . Bìa nhöïa ñöôïc gia
coá theâm vaät lieäu oån ñònh ( nhö carton ) giöõa hai lôùp nhöïa .Loaïi bìa naøy ñöôïc gia coâng
baèng caùch eùp nhieät .
§ Da ñoäng vaät ( Da thuoäc vaø da nhaân taïo ).
§ Vaûi bìa ôû daïng taám hoaëc daïng cuoän. Vaûi Sôïi boâng vaø sôïi nhaân taïo söû duïng trong vaät
lieäu laøm bìa vaûi vaø ñöôïc saûn xuaát vôùi nhieàu kieûu deät khaùc nhau
§ Nhöõng vaät lieäu gia coá taïo söï chaéc chaén cho ruoät saùch ( vaûi ga , phuï gaùy...)
; Quaù trình laøm bìa :
Caùc coâng ñoaïn taïo bìa cöùng :
Caét vaät lieäu bìa
Caùc vaät lieäu bìa nhö 2 caùnh loùt bìa, loùt gaùy , bao bìa phaûi ñöôïc caét theo ñuùng khích thöôùc
phuø hôïp töø nhöõng taám giaáy, baûn kim loaïi hoaëc töø cuoän.
Gheùp biaø
Taïo thaønh bìa cöùng baèng caùch gheùp caùc phaàn cuûa bìa laïi
Trang trí bìa
Bìa ñöôïc eùp chìm noåi vaø in maøu. Vieäc trang trí bìa saùch thöôøng duøng ñeå cung caáp thoâng
tin hoaëc taïo tính thaåm myõ cho cuoán saùch.
Taïo raõnh bìa
Raõnh bìa ñöôïc taïo bôûi dao thuït. Raõnh bìa seõ taïo söï thuaän lôïi hôn trong vieäc söû duïng cuoán
saùch.
Pha caét caùnh bìa ( tính toaùn kích thöôùc xem saùch Coâng ngheä gia coâng saùch –Huyønh Traø
Ngoä trang 264)
Carton ñöôïc cung caáp döôùi daïng taám, ñöôïc caét theo kích côõ phuø hôïp, höôùng thôù giaáy phaûi
song song vôùi gaùy ruoät saùch, nhöõng taám carton naøy ñöôïc caét baèng cöa troøn. Maùy pha caét
caùnh bìa ñöôïc trang bò theâm 1 boä phaän cung caáp carton töï ñoäng, hai cuïm dao troøn coù goùc
tay keâ vaø boä phaän ra giaáy töï ñoäng.
Pha caét vaät lieäu boïc bìa ( tính toaùn kích thöôùc xem saùch Coâng ngheä gia coâng saùch –
Huyønh Traø Ngoä trang 268)

Xeùn vaät lieäu boïc bìa:Vaûi vaø Næ ñöôïc cung caáp döôùi daïng cuoän. Giaáy ñöôïc cung caáp döôùi
daïng tôø, thöôøng phaûi chuù yù ñeán höôùng thôù giaáy ñuùng cuûa nguyeân vaät lieäu laøm bìa, nhöng
do nguyeân vaät lieäu laøm bìa maéc tieàn neân yeáu toá naøy ñöôïc lôø ñi vaø bìa ñöôïc caét theo caùch
caùc bìa ñöôïc xoay chuyeån sao cho co lôïi nhaát khi caét töø cuoän/ tôø.
Pha caét baêng loùt gaùy ( tính toaùn kích thöôùc xem saùch Coâng ngheä gia coâng saùch –Huyønh
Traø Ngoä trang 264-265)
Gheùp bìa ÔÛ ñaây ta xeùt quy trình gheùp bìa theo caáu truùc bìa:loaïi töøng phaàn vaø toaøn phanà
Hình III. 48 Gheùp bìa toaøn phaàn : goàm ba giai ñoaïn
Hình III. 49 Gheùp bìa töøng phaàn 5 giai ñoaïn
Gheùp bìa laø tieán trình laép raùp hoaøn taát bìa saùch vôùi nhöõng coâng ñoaïn sau:
• Caét vaø boâi leân vaät lieäu ngoaøi 1 lôùp keo, loaïi keo nhanh khoâ
• Caét 2 carton caùnh bìa vaø ñaët noù leân vò trí thaät chính xaùc treân vaät lieäu boïc ngoaøi.
• Pha caét baêng loùt gaùy bìa vaø ñaët noù ñuùng vò trí treân vaät lieäu boïc ngoaøi.

• Gaáp vaø daùn caùc meùp bìa ôû treân vaø döôùi

• Keùo caêng goùc bìa
• Gaáp meùp dö ôû 2 beân buïng
• Eùp vaø nhaän bìa ñaõ ñöôïc gheùp.
Maùy gheùp bìa saûn xuaát vôùi toác ñoä 30-120 bìa/phuùt. Sô ñoà sau dieãn taû nguyeân lyù hoaït
ñoäng cô hoïc cuûa maøy gheùp bìa.
Hình III. 50 : Gheùp bìa treân thieát bò

Trang trí hoaøn thieän bìa :Eùp nhuõ vaøng , daäp chìm , noåi, in möïc leân bìa saùch
Ñònh hình cho bìa: uoán vaø vo troøn gaùy bìa.
X Vaøo bìa saùch
Ñaëc ñieåm cuûa coâng ñoaïn .
Coâng ñoaïn naøy chuû yeáu laø lieân keát ruoät saùch vaø bìa saùch laïi vôùi nhau ñeå thaønh 1 aán phaåm
hoaøn chænh. Coâng ñoaïn treân ñöôïc chia thaønh nhieàu phaàn vaø theo thöù töï nhö sau :
Lieân keát bìa vaø ruoät saùch laïi
Gia coâng hoaøn chænh saùch (taïo raõnh bìa,eùp taïo ñoä goïn cuûa quyeån saùch)
Loàng theâm nhöõng saûn phaåm vaø taøi lieäu ñính keøm
Laøm aùo bìa.
Vaøo bìa
Bìa vaø ruoät ñaõ ñöôïc hoaøn taát ñeán ñaây chæ coù vieäc daùn bìa vaø ruoät laïi . thoâng thöôøng ñeå
lieân keát bìa vaø ruoät laïi ta duøng tôø gaùc ôû saùch bìa cöùng vaø tröïc tieáp gaùy vôùi bìa ôû saùch bìa
meàm .

ÔÛ saùch bìa cöùng tôø gaùc naøy ñöôïc daùn keo 2 beân ,moät beân ñöôïc daùn chaët vôùi bìa vaø moät
beân daùn chaët vôùi ruoät saùch
Hình III. 51 : Thieát bò vaøo bìa saùch cho saùch bìa cöùng
Taïo ñoä goïn quyeån saùch .
Sau khi bìa vaø ruoät ñöôïc daùn chaët vôùi nhau mang ñi eùp .Eùp nhö vaäy quyeån saùch seõ coù ñoä
goïn vaø troâng quyeån saùch co veõ chaéc chaén hôn .Hôn nöõa khi eùp nhö vaäy tôø gaùc vaø bìa vaø
ruoät saùch seõ baùm chaët vôùi nhau hôn.
Taïo raõnh bìa cuoán saùch:(leà môû cuûa quyeån saùch)
Raõnh bìa ñöôïc taïo bôûi dao caán, coù gia nhieät, khi laät saùch ñieåm môû cuûa cuoán saùch seõ ñuùng
ngay vò trí cuûa raõnh bìa, taïo thuaän tieän khi môû cuoán saùch .Taïo raõnh bìa thoâng thöôøng
ñöôïc söû duïng cho saùch bìa cöùng.
Cheøn tôø phuï:
Khi moät aán phaåm caàn loàng theâm vaøo moät saûn phaåm phuï (tôø leû) . Tôø phuï coù theå laø moät
thoâng tin , hay laø tôø quaûng caùo naøo ñoù thì noù phaûi ñöôïc loàng chaët vaøo trong aán phaåm. Nôi
ñöôïc theâm vaøo coù theå laø ñöôïc xaùc ñònh soá trang cuï theå, hay ngaãu nhieân tuøy tröôøng hôïp.
Aùo bìa
Chöùc naêng cuûa aùo bìa:
Baûo veä bìa saùch
Giôùi thieäu moät caùch toång quaùt cho noäi dung quyeån saùch .

Hình III. 52 : Daây chuyeàn xöû lyù ruoät saùch vaø vaøo bìa cho saùch bìa cöùng

CHÖÔNG IV : THAØNH PHAÅM HOÄP GAÁP ( folding carton)
I Hoäp carton vaø voøng ñôøi cuûa hoäp carton:

Hoäp carton cuõng gioáng nhö caùc daïng bao bì khaùc baûo veä , chöùa ñöïng saûn phaåm töø khi
ñoùng goùi ,vaän chuyeån, ñeán phaân phoái vaø söû duïng
Hoäp carton ñöôïc giao haøng ôû traõng thaùi phaúng ,xeïp,ñöôïc döïng leân vaø ñoùng goùi ( ñoùng kín
laïi) treân daây chuyeàn ñoùng goùi. Hoäp carton ñöôïc taïo thaønh töø giaáy coù ñoä daøy töø 0.25-1mm
Voøng ñôøi cuaû hoäp carton vaø caùc thaønh phaàn ( xem sô ñoà )
Hoäp carton thöôøng laø bao bì caáp 2
II Thieát keá hoäp carton :
II.1. Löïa choïn daïng hoäp
Quùa trình thieát keá hoäp carton baét ñaàu töø coâng ñoïan löïa choïn daïng hoäp carton ,thoâng
thöôøng kieåu daùng hoäp ñöôïc löïa choïn töø nhöõng maãu hoäp thieát laäp saün .Moät trong nhöõng
thö vieän maãu hoäp thöôøng ñöôïc söû duïng laø European Carton Makers Association code
book
ECMA code book maõ hoùa caùc daïng hoäp cô baûn ví duï nhö sau:
A-Caùc daïng hoäp ñöôïc daùn noái ôû caïnh hoâng
B- Caùc daïng hoäp vôùi 4 vaùch ñoâi
F- Caùc daïng caáu truùc ñaëc bieät
Theo sau ñoù goàm hai, ba chöõ soá maõ hoùa caùc daïng khaùc nhau :
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc löïa choïn daïng hoäp carton:
Ñaëc ñieåm vaø baûn chaát cuûa saûn phaåm hoäp chöùa ñöïng :
• Saûn phaåm laø chaát raén , chaát loûng, boät hay kem
• Bò hö hoûng khi aåm
• Coù muøi hay khoâng
• Choáng aåm
• Nhaïy caûm vôùi nhieät ñoä quaù cao hoaëc quaù thaáp
• Nhieãm vi sinh
• Thay ñoåi maøu saéc hay tính chaát khi bò chieáu saùng
• Bò hoûng khi maøi moøn , va ñaäp..
• Khaû naêng roø ræ,khi ôû caùc vó trí khaùc nhau .

• Ñaây laø saûn phaåm môùi hay laø moät saûn phaåm cuûa moät doøng saûn phaåm ñaõ coù töø tröôùc
(ngöôøi ta bieát gì veà saûn phaåm naøy)
Caùc yeáu toá veà marketing
• Daïng hoäp naøy thöôøng ñöôïc ñoái thuû caïnh tranh söû duïng hay khoâng
• Nhieàu hay ít hình aûnh ñöôïc yeâu caàu in treân bao bì
Yeáu toá söû duïng saûn phaåm
• Ai laø ngöôøi söû duïng ( phuï nöõ, ñaøn oâng, ñoä tuoåi, nhoùm ngöôøi naøo)
• Tieän lôïi khi ñoùng môû, hoaëc ñoùng môû nhieàu laàn
• Caàn ngaên caûn treû em hay khoâng
• Caàn pha cheá, ño löôøng,trích… hay khoâng
• Nôi löu tröõ vaø söû duïng hoäp
Daây chuyeàn ñoùng goùi
• Töï ñoäng hay thuû coâng
• Thieát bò ñoùng goùi
• Toác ñoä ñoùng goùi
Yeáu toá löu tröõ vaø phaân phoái
Tính kinh teá
II.2. Xaùc ñònh kích thöôùc hoäp:

Kích thöôùc hoäp caàn phaûi xaùc ñònh sao cho chöùa ñöïng ñöôïc saûn phaåm döï ñònh vaø tieát kieäm
nhaát .
Do hoäp chæ hình thaønh traïng thaùi khoâng gian 3 chieàu trong quaù trình ñoùng goùi coøn trong
suoát quaù trình saûn xuaát bao bì thöïc hieän treân daïng taám phaúng neân quaù trình thieát keá caàn
phaûi luoân quan taâm chuù yù ñeán :
Kích thöôùc khoâng gian cuûa hoäp ( phuû bì , loït loøng)
Daïng hoäp
Ñoä daøy cuûa vaät lieäu
Khi thieát keá nhöõng bieán theå cuûa caùc daïng hoäp môùi caàn xem xeùt ñeán khaû naêng coù theå gia
coâng treân thieát bò cuûa hoäp nhaèm ñaùp öùng cho nhu caàu saûn xuaát hoäp moät caùch coâng nghieäp
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc xaùc ñònh kích thöôùc hoäp carton
Baûn chaát saûn phaåm
• Theå tích caàn chöùa

• Theå tích coù theå chöùa cuûa hoäp

• Saûn phaåm caàn khoâng gian ñeå dòch chuyeån, hay cöùng,hoaëc coù theå neùn ñöôïc
• Caáp ñoä cuûa bao bì
Yeáu toá söû duïng saûn phaåm
• Soá löôïng saûn phaåm thích hôïp cho 1 laàn mua hoaëc söû duïng
• Khaû naêng coù theå caàm naém ñöôïc cuûa ngöôøi mua
Yeáu toá saûn xuaát:
• Xaùc ñònh khoå môû cuûa hoäp so saùnh vôùi khoå giaáy thöôøng coù vaø khaû naêng cuûa thieát bò in
,thaønh phaåm
• Khoå cuûa caùc thieát bò ñoùng goùi.
Tính kinh teá
II.3. Thieát keá ñoà hoïa

II.4. Löïa choïn vaät lieäu:
Vieäc löïa choïn vaät lieäu lieân quan chöùc naêng baûo veä,in aán, caán beá hoäp,ñoùng goùi
Do caùc yeâu caàu cao veà tính thaåm myõ vaø khaû naêng baûo veä saûn phaåm neân tôø in bao bì caàn
ñaït nhöõng yeâu caàu cao caû veà vaät lieäu neàn , maøu in vaø gia coâng beà maët .
Caùc thoâng soá veà ñònh löôïng , ñoä daøy ,höôùng xôù giaáy ñöôïc xaùc ñònh döïa treân caùc yeâu caàu
veà khaû naêng chòu löïc , höôùng chòu löïc chính , kích thöôùc cuûa bao bì .
Caùc thoâng soá veà ñoä boùng , ñoä traéng cuûa giaáy xaùc ñònh döïa treân yeâu caàu veà tính thaåm myõ
cuûa saûn phaåm.
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc choïn carton :
Tính chaát saûn phaåm
• Tính chaát deã vôõ cuûa saûn phaåm vaø söï choáng va ñaäp caàn thieát khi vaän chuyeån
Yeáu toá saûn xuaát hoäp
• Haïn cheá veà ñoä daøy giaáy cuûa thieát bò in , thaønh phaåm
• Ñoä baèng phaúng, tính thaám huùt cuûa giaáy
• Tính ñoàng ñeàu veà ñoä daøy
• Kích thöôùc giaáy in, thaønh phaåm
• Beàn aåm , ñoä giaõn giaáy
• Löïc caét caàn thieát
• Khaû naêng taùch boùc lôùp khi caán vaø gaáp

• Ñoä beàn khi eùp , caán

• Thaám huùt keo khi daùn
Yeáu toá ñoùng goùi :
• Beàn vôùi caùc taùc nhaân aåmñeå deã daøng naïp vaøo ôû ñaàu vaøo thieát bò ñoùng goùi
• Deã daøng gaáp vaø döïng hoäp
• Thaám huùt keo
Tính kinh teá
Tính toùan ñeå taän duïng dieän tích giaáy moät caùch toát nhaát .Ñan xen caùc tai gaøi moät caùch
thích hôïp nhaèm tieát kieäm giaáy
Moät soá tham khaûo veà caùch boá trí hoäp treân tôø in :
§ Daïng hoäp khoùa ñaùy
Lôïi chieàu daøi giaáy
C /2
C /2
45 B/2 45 B/2
O O
C C
B B
B/2 -‐0 .5
B/2 -‐0 .5
C
C
B/2 -‐0 .5
B/2 -‐0 .5
C
B B
C C
O O
B/2 45 B/2 45
C /2
C /2
Hình IV.1 : Caùch boá trí giaáy treân tôø In lôïi chieàu daøi giaáy
Lôïi chieàu roäng giaáy
C /2
C /2
45 B/2 45 B/2
O O
A
C C
B B
B/2 -‐0.5
B/2 -‐0.5
C
C
B/2 -‐0.5
B/2 -‐0.5
C
B B
C C
A
O O
B/2 45 B/2 45
C /2
C /2
Hình IV.2 Caùch boá trí giaáy treân tôø In lôïi chieàu roäng giaáy

§ Daïng hoäp gaøi thoâng thöôøng :
B/2-‐0.5
C
B
C
C /2
B/2 -‐0.5
C
B
C
A
C /2
Hình IV.3 Caùch boá trí giaáy treân tôø In coù ñan xen caùc tai gaøi
Ñoä lôùn caùc tai gaøi coù theå gia giaûm ñöôïc nhöng caàn phuø hôïp vôùi loaïi giaáy ( ñoä daøy, ñònh
löôïng ) vaø kích thöôùc cuûa bao bì
Chuù yù caùc khoaûng chöøa nhíp in, nhíp beá
Chuù yù ñeán khaû naêng chöøa khoâng daùn maøng phaàn tai daùn ñeå taêng khaû naêng daùn dính neáu
coù daùn maøng
Chuù yù boá trí nhaèm tieát kieäm nhuõ neáu coù eùp daùn .

Xaùc ñònh nhu caàu, vaø caùc thoâng soá
Löïa choïn kieåu daùng
Xaùc ñònh kích thöôùc
Thieát keá caáu truùc
Choïn giaáy Thieát keá ñoà hoïa
Cheá baûn
Giaáy vaø möïc In Baûn in , Baû

caùcn döõ
in lieäu
Khuoân beá Caán vaø beá Khuoân ñôõ
Xeù rìa
Phim vaø keo
Keo
Daùn hoäp Daùn cöûa soå
Thuøng , pallets Ñoùng goùi bao bì
Löu tröõ vaän chuyeån

Keo
Saûn phaåm Ñoùng goùi saûn phaåm treân daây chuyeàn
Ñoùng thuøng
Löu tröõ
Phaân phoái
Tröng baøy, mua
Söû duïng Vöùt boû, taùi sinh

III Tôø in tröôùc khi thaønh phaåm hoäp

Nhöõng löu yù trong quaù trình in :
§ Ñaëc bieät chuù yù caùc yeáu toá veà tay keâ ( nhaûy tay keâ )
§ Neáu coù coâng ñoaïn traùng phuû hoaëc caùn maøng caàn chuù yù ñeán tình traïng phun boät
§ Chuù yù coù söï thay ñoåi maøu saéc khi traùng phuû hoaëc caùn maøng
§ Söï ñoàng ñeàu maøu saéc giöõa caùc hoäp
§ Söï ñoàng ñeàu maøu saéc giöõa nhöõng vò trí seõ daùn giaùp mí
Kieåm tra tôø in :
§ Treân tôø in caàn coù ñaày ñuû daáu tay keâ , daáu caét , point beá
§ Tôø in phaûi khoâng ñeå maët traéng , leäch , baån , gaáp goùc
§ Maøu saéc phaûi ñuùng maãu , choàng maøu chính xaùc
§ Maøu saéc phaûi ñoàng maøu giöõa caùc tôø in vaø giöõa caùc hoäp treân cuøng moät tôø in
§ Caùc tôø in khoâng nhaûy tay keâ ( neáu khoâng caàn löaï rieâng caùc tay keâ )
§ Caùc phaàn noái cuûa hoäp phaûi khôùp nhau caû veà maøu saéc laãn vò trí
IV Caùc phöông phaùp gia coâng beà maët thöôøng söû duïng trong saûn xuaát hoäp Carton
§ Traùng phuû
§ Daùn gheùp maøng
§ Eùp nhuõ
§ Eùp chìm noåi
V Caán beá hoäp
V.1. Nguyeân lyù caán beá hoäp
Trong quaù trình saûn xuaát hoäp ñaây laø coâng ñoaïn taïo ra caùc maûnh beá cho moät hoäp .
Coù caùc nguyeân lyù caán beá sau:
o Caán beá phaúng
o Caán beá troøn
V.2. Khuoân beá vaø khuoân ñôõ
Caáu taïo khuoân beá ñeá goã :
Ñeá goã thöôøng laøm baèng vaùn eùp daøy töø 1,6 ñeá 1,8 cm nhieäm vuï laøm ñeá ñeå gaén caùc löôõi
dao

Dao beá
Laøm baèng theùp ñaëc bieät coù ñoä cöùng cao coù nhieäm vuï taïo caùc ñöôøng beá ñöùt.Chieàu cao cuûa
dao beá cao hôn chieàu cao cuûa dao caán (trong beá hoäp gaáp vôùi giaáy bìa cacton löôõi dao
thöôøng söû duïng coù ñoä cao 23.80 mm hoaëc 23,6 mm). Dao beá coù caùc loïai coù ñoä daøy khaùc
nhau 2,3,4hoaëc 6 pt(1pt=0.353 mm)
Dao coù ñoä daøy khaùc nhau thích hôïp cho caùc daïng carton coù ñoä daøy khaùc nhau: Thöôøng
ñöôïc söû duïng nhaát laø dao coù ñoä daøy 2 pt( cho giaáy töø 0.3-1.1mm);3pt ( cho giaáy 0.6-
0.75mm) ;4pt( cho giaáy 0.75-0.9mm);6pt cho giaáy >1mm.
Löôõi dao coù caùc daïng khaùc nhau :
§ Löôõi dao xieân caân ñoái hai phía duøng cho haàu heát caùc daïng khuoân beá
§ Löôõi dao xieân caân ñoái hai phía vôùi 2 goùc xieân daønh cho carton coù ñoä daøy lôùn .0.85
mm
§ Löôõi dao xieân moät beân .Ñoái vôùi dao moät maët tuyø thuoäc vaøo phaàn saûn phaåm thu
ñöôïc sau khi beá laø phaàn naøo maø löôõi dao ñöôïc gaén töông öùng ( maët phaúng höôùng
veà phía saûn phaåm )
Hình daïng cuûa löôõi dao thaúéng hoaëc ñöôïc uoán cong theo hình daïng cuûa caùc ñöôøng caàn beá
ñöùt.
Hình IV.4 Caùch ñaët dao beá trong caùc tröôøng hôïp khaùc nhau

Dao caán ( Creasing Rule)

Laøm baèng theùp ñaëc bieät coù ñoä cöùng cao coù nhieäm vuï taïo caùc ñöôøng Caán laèn . Löôõi dao
daïng tuø ñaàu.Chieàu daøy cuûa dao coù caùc daïng 2,3,4 pt .
Chieàu cao cuûa dao beá cao hôn chieàu cao cuûa dao caán .Vieäc löïa choïn chieàu cao cuûa dao
beá phuï thuoäc vaøo ñoä daøy cuûa giaáy ( vaät lieäu beá ) .( Coù theå tham khaûo baûng thoâng soá ñính
keøm)
Hình daïng cuûa löôõi caán thaúéng hoaëc ñöôïc uoán cong theo hình daïng cuûa caùc ñöôøng caàn caán
laèn
Caùc ñöôøng cöa loäng
Ñeå gaén dao caán vaø beá vaøo khuoân ñeá goã,treân khuoân ñeá goã ñöôïc cöu caùc ñöôøng cöa loäng
theo maãu khuoân beá vaø maãu bình trang ( khi treân tôø beá coù nhieàu hoäp).
Ñeå traùnh dao bò rôùt ra khoûi khuoân ñeá goã caùc ñöôøng cöa loäng khoâng cöa rôøi toaøn boä maø
caùch moät khoûa caùch ta chöøa moät ñoaïn khoâng cöa( khi laép dao vaøo ñeá goã, ñoaïn naøy cuûa
dao seõ ñöôïc caét chöõ U ñeå laép vaøo )
Quy trình laøm khuoân beá baèng phöông phaùp cöa loäng
1. Chuaån bò
2. Chuaån bò khuoân
3. Cöa khuoân
4. Chuaån bò dao
5. Gaén dao
6. Kieåm tra vaø hoaøn taát
Chuaån bò
Quaù trình chuaån bò laø quaù trình tìm hieåu caùc thoâng soá caàn thieát cho quaù trình laøm khuoân,
ñoàng thôøi kieåm tra laïi cho coâng ñoaïn tröôùc ñoù.
Tìm hieåu caùc thoâng soá caàn thieát:
§ Xaùc ñònh loaïi giaáy in, chuû yeáu laø xaùc ñònh ñoä daøy giaáy ñeå choïn loaïi dao caán beá cho
phuø hôïp ñoàng thôøi ñeå xaùc ñònh khoaûng buø tröø kích thöôùc hoäp cho maãu beá. Caùch löïa
choïn dao caán beá theo ñoä daøy giaáy coù theå tham khaûo ôû caùc taøi lieäu ñính keøm
§ Xaùc ñònh daïng hoäp vaø ñaëc ñieåm cuûa töøng daïng hoäp: moãi daïng hoäp coù nhöõng ñaëc
tröng rieâng. Sau nay laø ñaëc ñieåm cuûa moät soá daïng hoäp thöôøng gaëp
§ Xaùc ñònh khoaûng buø tröø kích thöôùc hoäp theo ñoä daøy giaáy. Ñaây chính laø kích thöôùc
thöïc cuûa hoäp cuõng nhö laø kích thöôùc cuûa maquet hoäp
§ Xaùc ñònh soá hoäp treân moät tôø beá, caùch boá trí hoäp treân tôø beá:

Khoaûng hôû toái thieåu giöõa hai dao laø 3 mm. Do ñoù khi boá trí hoäp treân moät tôø in thì
khoaûng caùch giöõa hai hoäp khoâng ñöôïc nhoû hôn 3 mm. Trong moät soá tröôøng hôïp, ñeå
haïn cheá sai hoûng thì khoaûng caùch toái thieåu giöõa hai hoäp phaûi laø 5 mm.
§ Xaùc ñònh khoå tôø beá, töø ñoù xaùc ñònh goùc tay keâ vaø khoå khuoân beá
Tröôøng hôïp : khoå khuoân beá töông ñöông khoå tôø beá
Neáu nhö khoå tôø beá gaàn baèng vôùi khoå tôø in thì goùc tay keâ beá chính laø goùc tay
keâ in. Trong tröôøng hôïp naøy thì caàn xem xeùt laø caùc tôø in coù bò nhaûy tay keâ hay
khoâng, neáu coù thì phaûi löïa rieâng ra.
Tôø in, tôø beá Khuoân beá
Hình IV.5 Tôø in , tôø beá vaø khuoân beá khi khoå tôø in baèng khoå tôø beá
Trong tröôøng hôïp phaûi xaû ñoâi ( hoaëc xaû laøm tö ) thì caàn phaûi xaùc ñònh goùc tay keâ
cho thaät chính xaùc. Sau ñaây laø caùch xaùc ñònh cuï theå:
Tröôøng hôïp hai hoäp xeáp cuøng chieàu
Tôø in Tôø beá
Ò
Khuoân beá:
Hình IV.6 Tôø in , tôø beá vaø khuoân beá khi khoå tôø in
baèng khoå tôø beá vaø caùc hoäp xeáp cuøng chieàu

Tröôøng hôïp hai hoäp ngöôïc chieàu ( tröôøng hôïp naøy phaûi caét caïch ñuoâi cho chuaån )
Tôø in Tôø beá
à
Khuoân beá:
Hình IV.7 Tôø in , tôø beá vaø khuoân beá khi khoå tôø in
baèng khoå tôø beá vaø caùc hoäp xeáp ngöôïc chieàu
§ Xaùc ñònh maùy beá döï tính söû duïng, töø ñoù xaùc ñònh khoaûng nhíp baét cho khuoân.
Kieåm tra caùc thoâng soá
§ Nhaän tôø marquette bình trang cuûa tôø beá, tôø beá maãu vaø kieåm tra
§ Döïa vaøo caùc thoâng soá ñaõ xaùc ñònh ôû treân, kieåm tra laïi marquet bình trang cuûa tôø in
vaø tôø beá maãu.
§ Kieåm tra söï choàng khôùp giöõa tôø in vaø tôø phim khuoân beá
§ Giaû laäp beá, beá thöû tôø beá maãu.
§ Döïng hoäp, kieåm tra caùc thoâng soá caàn thieát.
Chuaån bò khuoân
Choïn khuoân goã
§ Xaùc ñònh kích thöôùc khuoân goã. Kích thöôùc khuoân goã phaûi chöùa ñöïng ñöôïc toaøn boä
soá hoäp caàn caán beá. Ñoàng thôøi phaûi coù khoaûng dö ñeå khi gaén dao khuoân vaãn chaéc
chaén.
§ Choïn khuoân goã coù chaát löôïng toát, beà maët baèng phaúng, khoâng cong veânh, maáp moâ.
Chuaån bò khuoân
§ Sau khi ñaõ choïn ñöôïc khoå khuoân beá, choïn moät caïnh cuûa khuoân cöa thaät thaúng ñeå
laøm caïnh nhíp.
§ Keû ñöôøng song song vôùi caïnh nhíp cuûa khuoân, caùch caïnh nhíp cuûa khuoân moät
khoaûng baèng vôùi khoaûng caùch töø phaàn töû beá gaàn caïnh nhíp nhaát ñeán meùp ñaàu tôø
giaáy. Khi ñoù meùp tôø beá truøng vôùi meùp khuoân beá.

§ Daùn phim leân ñeá goã ( neáu duøng phöông phaùp cöa loäng ):
Phuû ñeàu baêng keo leân treân ñeá goã ñeå khi cöa khuoân tôø phim khoâng bò leäch.
Maët thuoác cuûa phim aùp vaøo maët goã
Caïnh ngoaøi cuøng cuûa hoäp gaàn vôùi caïnh nhíp nhaát truøng vôùi ñöôøng vöøa keû.
Xaùc ñònh caùc ñieåm khoan ( chaân chöõ U, nöûa chaân chöõ U )
Cöa khuoân
Xaùc ñònh ñöôøng cöa naøo caàn cöa tröôùc ñöôøng cöa naøo cöa sau. Vieäc xaùc ñònh naøy nhaèm
traùnh vieäc cöa soùt vaø deã daøng khi cöa.
Söû duïng thieát bò cöa loäng baèng tay hoaëc caùc thieát bò cöa maùy
§ Neáu söû duïng cöa loäng tröôùc heát caàn khoan caùc loã ñeå loàng muõi cöa vaøo
§ Loàng muõi cöa
§ Cöa theo caùc ñöôøng treân maquett , chuù yù chöøa caùc ñöôïng ñeå gaèn dao chöõ U vaø nöûa
chöõ U noái dao
Chuaån bò dao vaø gaén dao
§ Choïn dao caán,beá coù chieàu cao phuø hôïp (baûng thoâng soá )
§ Duøng caùc baêng giaáy daøi gaén vaøo caùc vò trí cöa loäng ñeå laáy daáu ( chuù yù laáy daáu rieâng
caùc ñöôøng caán vaø caùc ñöôøng beá )-Ñaùnh daáu leân caùc baêng giaáy nhöõng ñieåm, ñoaïn caàn
uoán ,nhöõng ñoaïn caàn caét chöõ U, nhöõng ñoaïn noái dao ( chuù yù coù caùc ñoaïn cöa coù hình
daïng gioáng nhau thì laáy maãu chung )
§ Laáy baêng giaáy ra khoûi ñöôøng cöa loäng ñaët baêng giaáy leân caùc vaät lieäu laøm dao caán vaø
dao beá ñeå sang laïi daáu ( chieàu daøi ñöôøng caán beá, vò trí uoán cong , chaân U , vò trí noái
dao)
§ Caét caùc vaät lieäu laøm dao caán vaø beá thaønh caùc ñoaïn thaúng coù chieàu daøi baèng nhöõng
baêng giaáy ñaõ laáy baèng thieát bò caét dao
Hình IV.8 Thieát bò caét dao ñoàng thôøi taïo löôõi

aâm döông cho dao
§ Caét caùc chaân chöõ U vaø taïi caùc vò trí noái dao caét chaân chöõ U ,daäp caùc ñöôøng dao noái

Hình IV.9 Maùy caét chaân chöõ U
§ Taïi caùc vò trí caàn uoán , caàn beû cong duøng thieát bò uoán dao goø vaät lieäu thaønh caùc ñöôøng
cong theo maquett ( theo caùc vò trí ñaõ laáy daáu ).
Hình IV.10 Maùy uoán dao
Hình IV.11 Maùy beû dao
§ Gaén thöû caùc dao vaøo vò trí caùc ñöôøng cöa vaø chænh söûa .
§ Caùc ñoaïn cöa coù hình daïng hình hoïc gioáng nhau thì caùc ñoaïn dao ñöôïc laøm töông töï
§ Gaén dao vaøo caùc ñöôøng cöa loäng treân vaùn eùp .
§ Coá ñònh caùc vò trí dao
§ Laät maët sau duøng keo daùn gaén vaøo caùc ñöôøng dao .
Kieåm tra khuoân
§ Gaén dao leân khuoân beá leân maùy
§ Beá thöû leân tôø giaáy ñeå kieåm tra caùc ñöôøng caán beá : caùch ñeàu , song song ,caùc goùc ñaëc
bieät ,caùc meùp daùn ….
§ Kieåm tra khe hôû giöõa hai choå noái dao vaø khoaûng caùch giöõa caùc dao.

Laøm khuoân beá baèng coâng ngheä laser

Cöa khuoân
Söû duïng thieát bò cöa laser ñeå taïo khuoân beá cho khuoân beá coù chaát löôïng cao vaø thôøi
gian chuan bò ñöôïc ruùt ngaén
Heä thoáng cöa laser bao goàm caùc boä phaän chính sau:
Nguoàn laser
Heä thoáng gaù khuoân : daïng baøn phaúng cho khuoân phaúng , vaø heä thoáng truïc
xoay cho khuoân daïng truïc
Heä thoáng ñieàu khieån
Coù hai nguyeân lyù taïo maïch cöa laser sau
Nguyeân lyù 1. Nguoàn laser vôùi 1 ñöôøng cöa ( 1 nguoàn tia)
Maïch cöa
Hình IV.12 : Nguyeân lyù cöa khuoân baèng nguoàn laser vôùi 1 ñöôøng cöa
§ Tia laser khoâng taäp trung taïi moät ñieåm treân beà maët vaùn maø toûa roäng ñeå chæ vôùi moät
ñöôøng cöa taïo ñöôïc caùc khe hôû 2,3,4 pt
§ Coâng suaát yeâu caàu lôùn hôn 500 V thöôøng laø 1000 V
§ Tuy nhieân khi söû duïng phöông phaùp naøy khoù kieåm soùat ñoä roäng cuûa maïch cöa W.
Thöôøng gaëp phaûi sai hoûng nhö maïch cöa treân heïp döôùi roäng hoaëc ngöôïc laïi.Ñoä roäng
cuûa maïch cöa phuï thuoäc vaøo khoûang caùch töø nguoàn ñeán vaùn H.Chaát löôïng cuûa maïch
cöa phuï thuoäc vaøo chieàu cao H vaän toác V vaø coâng suaát P cuûa nguoàn

Nguyeân lyù 2. Nguoàn laser vôùi hai ñöôøng cöa ( hai nguoàn tia)
Hình IV.13 Nguyeân lyù cöa khuoân baèng nguoàn laser vôùi 2 ñöôøng cöa
§ Tia laser taäp trung thaønh tieâu ñieåm treân beà maët vaùn , raõnh cöa chæ coù ñoä daøy 0.25mm
3,4 laàn nhoû hôn ñoä daøy maïch cöa ôû phöông phaùp 1 , nhôø ñoù noù coù nhöõng öu ñieåm sau:
Maïch cöa ñeàu vaø ít bò tröôøng hôïp sai hoûng (treân to döôøi nhoû hoaëc ngöôïc
laïi)
Caàn nguoàn laser coù coâng suaát nhoû hôn 150V
Vaän toác cöa khoâng ñoåi khi ñoä roâng maïch cöa thay ñoåi
§ Ngoøai caùc thoâng soá chieàu cao H vaø vaän toác V taïo ra d ( ñoä roäng 1 maïch cöa) coøn coù
moät thoâng soá caàn thay ñoåi trong quaù trình laø khoûang hôû giöõa hai nguoàn laser song
song b
§ Ñoä roäng cuûa maïch cöa taïo ra bôûi heä thoáng = 2d+b
Heä thoáng gia coâng dao
Heä thoáng töï ñoäng caét beû vaø uoán dao ñieàu khieån baèng maùy tính

Hình IV.14 Heä thoáng xöû lyù dao caán beá ( caét, uoán, daäp chöõ U , ñieåm noái dao)
Hình IV.15 Heä thoáng ñieàu khieån

Boä phaän naïp dao coù hai daïng daønh cho cuoän vaø daïng phaúng
Hình IV.16 Boä phaän naïp dao coù hai daïng daønh cho cuoän vaø daïng phaúng
Hình IV.17 Maùy beû dao
V.3. Quy trình beá :

Chuaån bò khuoân beá
§ Daùn ron saét sau khuoân saét taïi caùc vò trí caán , beá
§ Daùn mieáng ñeäm cao su ôû hai beân dao caán vaø beá ôû maët tröôùc khuoân beá

Hình IV.18 Daùn ñeäm cao su

§ Laép khuoân beá vaøo khung gaén khuoân cuûa maùy beá .
§ Khoùa caùc caïnh khuoân vaø moät soá ñieåm giöõa khuoân
Canh chænh vò trí
§ Beá thöû leân tôø in ñeå canh chænh söï truøng khôùp giöõa khuoân vaø tôø in ( Canh chænh tay keâ
treân maùy vaø chænh vò trí khuoân beá treân khung gaén khuoân cuûa maùy beá )
§ Sau khi canh ñöôïc vò trí ñuùng caàn ñaùnh daáu vò trí nhíp vaø caïnh hoâng cuûa khuoân beá
treân khung moät caùch chính xaùc ( ñeå khi laáy khuoân ra coù theå laép laïi moät caùch chính xaùc
vò trí)
Taïo væ loùt ( khuoân ñôõ)
§ Væ loùt laø moät taám saét ñöôïc gaén lenâ baøn daäp döôùi . Treân væ loùt taïi caùc vò trí töông öùng
vôùi vò trí cuûa dao caán ( ôû khuoân beá) coù daùn ñöôøng ron beá hay chæ beá ñeå taïo ñöôøng caán
treân tôø in
§ Ñöôøng caán veà hình thöùc gioáng nhö moät ñöôøng eùp chìm ôû ñoù dao caán ñoùng vai troø
khuoân döông vaø ngaán beá ñoùng vai troø khuoân aâm.
§ Hình daïng cuûa ñöôøng ron :
Hình IV.19 : Ron beá

Vieäc löïa choïn ron daùn vaø caùch thöùc daùn aûnh höôûng raát lôùn tôùi chaát löôïng ñöôøng caán
Ñeå ñaûm baûo chaát löôïng ñöôøng beá caàn löu yù choïn ron coù ñoä daøy thích hôïp vaø khoaûng caùch
giöõa hai ñöôøng ron phaûi phuø hôïp vôùi ñoä daøy giaáy , chieàu daøy cuûa dao caán .

c A
B
Hình IV.20 : Ron beá vaø moái lieân heä vôùi giaáy, ñoä daøy dao caán
Chieàu cao ron A= C ( chieàu daøy giaáy )

Khoaûng caùch giöõa 2 ron :
B= (kxC) + D
Vôùi k=1,5-1,8 khi ñöôøng caán vuoâng goùc höôùng sôù giaáy
K=1,3-1,5 khi ñöôøng caán song song höôùng sôù giaáy
Vieäc löïa choïn loïai chæ beá töông öùng coù theå tham khaûo baûng höôùng daãn kyõ thuaät cuûa caùc
nhaø cung caáp
Coù caùc caùch taïo ron khaùc nhau :
§ Töï daùn töø nhöõng thanh saét ,nhöïa hoaëc giaáy
Löïa choïn thanh saét nhöïa hoaëc giaáy coù ñoä daøy thích hôïp
Treân khuoân beá taïi caùc vò trí caán duøng möïc ñeå boâi leân dao caán
Laép khuoân beá vaøo khung theo caùc daáu ñaõ ñaùnh daáu .
Eùp khoâng giaáy ñeå daáu möïc in sang væ saét
Laáy væ saét ra , ño caùc ñöôøng ngaán beá ñeå caét chæ beá ( thanh saét )
Xaùc ñònh khe hôû giöõa hai chæ beá .
Choïn moät mieáng saét coù ñoä daøy baèng khoaûng khe hôû ñaõ xaùc ñònh ñeå laøm côõ.
Döïa theo ñöôøng daáu möïc ñeå daùn hai ron beá hai beân ñöôøng möïc.
Khoaûng caùch giöõa hai ron beá duøng thanh saét ñaõ choïn treân laøm côõ .
§ Caáu taïo caùc chæ beá laøm saün vaø caùch laøm khuoân ñôõ töø chæ beá laøm saün
Coù hai daïng chæ beá laøm saün chính : daïng coù neïp nhöïa vaø khoâng coù neïp nhöïa

Hình IV.21 : Ron beá

Caùch thöùc söû duïng chæ beá
Böôùc 1: Ño ñoä daøi caùc ñöôøng caán
Böôùc 2: Caét caùc chæ beá theo ñoä daøi vöøa ño
Böôùc 3: Gaén caùc chæ beá vaøo caùc dao caán nhôø
mieáng nhöïa coù khe
Böôùc 4: Gôõ mieáng giaáy loùt maët long chæ beá
Böôùc 5: Laép khuoân vaøo maùy beá , eùp chæ beá

sang væ loùt
Böôùc 6: Gôõ mieáng nhöïa ra ,chæ beá coøn laïi

treân væ loùt

Canh chænh aùp löïc beá :

Canh chænh aùp löïc toaøn phaàn AÙp löïc beá phuï thuoäc vaøo ñoä daøy cacton,tình traïng dao beá,
væ loùt , höôùng sôø giaáy…Tuy nhieân ñeå ñôn giaûn cho vieäc tính toùan coù theå söû duïng caùc chæ soá
trung bình sau :
§ AÙp löïc trung bình caàn thieát cho 1m dao beá laø 3,5 taán
§ AÙp löïc trung bình caàn thieát cho 1m dao caán laø 2,5 taán
§ AÙp löïc trung bình caàn thieát cho cao su ( naèm hai beân cuûa 1 meùt dao vaø coù ñoä cöùng 35
ñv, thieát dieän 7x7mm) laø 1,5 taán
§ AÙp löïc trung bình caàn thieát cho cao su ( naèm hai beân cuûa 1 meùt dao vaø coù ñoä cöùng 60
ñv, thieát dieän 7x7mm) laø 2,5 taán
Hoaëc coù theå tham khaûo caùc thoâng soá ñöôïc nghieân cöùu bôûi Pira :
Giaáy Duplex
Ñoä daøy AÙp löïc MD AÙp löïc CD
0.354 mm 1.890 taán/m 1.410 taán/m
0.457mm 2.270 taán/m 1.880 taán/m
0.635mm 2.660 taán/m 1.950 taán/m
Canh chænh aùp löïc töøng phaàn taïi vò trí beá baèng caùch daùn theâm decan treân væ loùt taïi vò trí
beá hoaëc sau khuoân beá
Kieåm tra khoaûng hôû giöõa hai ron beá neáu ñöôøng caán bò teùt
Kieåm tra saûn phaåm tröôùc khi beá saûn löôïng
§ Kieåm tra tieán haønh treân töøng maûnh hoäp
§ Gaáp caùc ñöôøng caán ngang vaø doïc , kieåm tra ñoä song song, Ñoä saéc neùt cuûa ñöôøng caán,
vò trí cuûa ñöôøng caán
§ Kieåm tra caùc ñöôøng gaáp ñaùy
§ Kieåm tra ñöôøng beá xem ñoä saéc neùt
§ Caùc maáu ñeå xeù rìa coù ñaït yeâu caàu khoâng .
§ Daùn hoäp vaø bung hoäp leân ñeå kieåm tra toång theå:
Döïng hoäp coù deã daøng khoâng
Khaû naêng ñöùng treân maët phaúng cuûa hoäp
Caùc goùc hoäp coù khít khoâng
Hoäp coù vuoâng vaén khoâng
Caùc tai gaøi coù ñaûm baûo khoâng bung khoâng…

Tieán haønh beá saûn löôïng

§ Chuù yù tay keâ khi beá
§ Giaáy khoâng cong vaø rìa tôø in neáu coù caùn maøng phaûi baèng phaúng ôû goùc tay keâ
§ Kieåm tra tôø beá sau khoaûng 300-500 tôø beá
VI Gia coâng cöaû soå hoäp :
VI.1. Daïng cöûa soå hoäp khoâng ñöôïc che kín ( môû):
Daïng cöûa soå naøy thöôøng chæ laø nhöõng loã thuûng ñöôïc beá theo hình daïng naøo ñoù phuø hôïp yù
ñoà cuaû nhaø thieát keá . Vôùi caùc daïng cöûa soå naøy coâng ñoaïn gia coâng cöûa so åhoäp chæ bao
goàm beá cöûa soå ( thöôøng coâng ñoaïn beá naøy thöùc hieän chung vôùi coâng ñoaïn beá ñònh hình
hoäp )
VI.2. Daïng cöûa soå ñöôïc che bôûi moät lôùp maøng :
Lôùp maøng laø moät mieáng nhöïa ñöôïc daùn töø maët sau :
Thöôøng caùc coâng ñoaïn daùn ñöôïc gia coâng thuû coâng .Bao goàm caùc böôùc :
§ Chuaån bò hoäp ( hoäp ñaõ ñöôïc beá cöûa soå )
§ Chuaån bò mieáng nhöïa : caét taám nhöïa ñuùng kích côõ , coù moät soá tröôøng hôïp caàn phaûi caán
vaïch
§ Boâi keo leân nhöõng vò trí caàn daùn : coù nhieàu caùch ( thuû coâng , duøng daáu ñoùng , keùo luïa)
§ Daùn mieáng nhöïa leân hoäp .( Chuù yù khi daùn neáu hoäp coù nhieàu tay keâ caàn ñeå rieâng töøng
loaïi ñeå khaâu daùn hoäp coù theå thöïc hieän deã daøng )
Lôùp maøng che cöûa soå chính laø lôùp maøng ñöôïc caùn leân beà maët nhaèm gia coâng beà maët
hoäp.Trong tröôøng hôïp naøy caàn chuù yù coâng ñoaïn beá seõ ñöôïc thöïc hieän 2laàn :
§ Laàn thöù nhaát tôø in chæ ñöôïc beá caùc cöûa soå hoäp
§ Sau ñoù tôø in ñöôïc gia coâng caùn maøng
§ Beá laàn thöù hai nhaèm ñònh hình hoäp
VII Daùn hoäp :
Daùn hoäp laø coâng ñoaïn gheùp caùc mí hoäp nhaèm ñöa hoäp töø daïng phaúng sang daïng chuaån bò
cho hoäp hình thaønh traïng thaùi khoâng gian cuûa hoäp .
Ngöôøi ta coù theå daùn hoäp thuû coâng hoaëc treân thieát bò
Hoäp coù theå ñöôïc daùn hoâng hoaëc daùn ñaùy
VII.1. Daùn hoäp thuû coâng :
Daùn hoâng hoäp :
§ Ngöôøi ta ñaët hoäp cho maët phaûi uùp xuoáng döôùi
§ Xeáp cho caùc hoäp so le hoäp noï caùch hoäp kia töø 1-2cm theo hình veõ

Hình IV.22 Xeáp cho caùc hoäp so le

hoäp noï caùch hoäp kia töø 1-2cm
§ Boâi keo leân caùc meùp hoäp :
Hình IV.23 Boâi keo leân caùc meùp hoäp
Ñöôøng gaáp soá 2 Ñöôøng gaáp soá 4
§ Gaáp laàn löôõt töøng hoäp caùc hoäp theo ñöôøng gaáp soá 2 sau ñoù laø ñöôøng gaáp soá 4 vaø duøng
tay mieát caùc meùp daùn :
Hình IV.24 Gaáp daùn laàn löôõt töøng hoäp caùc hoäp theo
ñöôøng gaáp soá 2 sau ñoù laø ñöôøng gaáp soá 4
Daùn ñaùy hoäp :Duøng cho daïng hoäp caøi ñaùy

§ Daùn hoâng hoäp

O O O O
Hình IV.25 :Daùn hoâng

hoäp
§ Beû tai nhoû cuûa hoäp ngöôïc ra ( beà traùi naèm leân treân ) nhö hình veõ . Beû caû hai tai hoäp
O O
Hình IV.26 : Beû tai nhoû cuûa hoäp

ngöôïc ra ( beà traùi naèm leân treân)
§ Beû phaàn tai lôùn cuûa hoäp vaøo ( beû caû hai beân )
O O
Hình IV.27 : Beû phaàn tai lôùn cuûa

hoäp vaøo

§ Beû phaàn tai hai beân hoâng vaøo ( beû caû hai beân )
O O
Hình IV.28 : Beû phaàn tai hai beân

hoâng vaøo
§ Sau ñoù kheõ baät hoäp ra , treùt hoà vaøo tai nhoû cuûa hoäp
§ Eùp hoäp laïi
O O
Hình IV.29 : Eùp hoäp laïi
VII.2. Daùn hoäp treân thieát bò :

Caáu taïo
Thieát bò daùn bao goàm caùc boä phaän sau :
§ Ñaàu naïp giaáy vaøo ( Feeder)
§ Boä phaän gaáp taïo neáp ( pre-folding section )
§ Boä phaän gaáp ñaùy ( Bottomfolding section )
§ Hoäp keo phía treân daùn ñaùy

§ Hoäp keo phía döôùi ( daùn hoâng )

§ Boä phaän gaáp hoäp ( folding section)
§ Boä phaän eùp hoäp
§ Ra giaáy
Hình IV.30 Ñaàu naïp giaáy vaøo ( Feeder) Hình IV.31 Boä phaän gaáp taïo neáp ( pre-
folding section )
Hình IV.32 Boä phaän gaáp ñaùy ( Bottomfolding section )
Keo
Khoâng khí
Keo
Hình IV.33 Hoäp keo phía treân daùn ñaùy

Dao gaït möïc
Keo
Keo
Hình IV.34 Hoäp keo phía döôùi ( daùn hoâng )
Hình IV.35 Boä phaän gaáp hoäp ( folding Hình IV.36 Ra giaáy
section)
Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa thieát bò

Nguyeân lyù naïp giaáy vaøo
Hình IV.37 Nguyeân lyù naïp giaáy vaøo

Nguyeân lyù gaáp caùc ñöôøng gaáp song song vôùi meùp hoäp
Hình IV.38 Nguyeân lyù gaáp caùc ñöôøng gaáp song song vôùi meùp hoäp ( nguyeân lyù gaáp baèng
day baêng
Nguyeân lyù gaáp ñaùy hoäp :
Hình IV.39 : Nguyeân lyù gaáp ñaùy hoäp
Caùc daïng hoäp cô baûn daùn ñöôïc treân thieát bò :

Daïng hoäp gaáp chuaån ( Standard folding box)
§ Hoäp ñöôïc ñaët treân boä phaän naïp giaáy , beà maët uùp xuoáng döôùi , tai daùn thöôøng quay veà
beân traùi
§ Qua boä phaän gaáp taïo neáp hoäp seõ ñöôïc gaáp ôû caùc ñöôøng gaáp thöù 1 vaø 3 sau ñoù neáp gaáp
seõ ñöôïc môû ra , vieäc naøy giuùp cho hoäp khi söû duïng seõ deã daøng ñònh hình hoäp ( boä
phaän taïo neáp gaáp seõnaèm ôû phía beân traùi neáp gaáp 1 vaø beân phaûi neáp gaáp 3)

§ Boä phaän queùt keo beân döôùi seõ treùt keo leân tai daùn hoâng cuûa hoäp
§ Boä phaän gaáp hoäp seõ gaáp hoäp luùc naøy ñöôøng keo vöøa ñöôïc treùt seõ daùn dính hai meùp
hoäp
§ Hoäp ñöôïc ñöa tôùi boä phaän eùp daùn vaø ñöa ra ngoaøi
Gaáp daùn
Ñaàu vaøo Pre-folding Boâi keo
Hình IV.40 : Caùc böôùc tieán haønh daùn hoâng hoäp treân thieát bò gaáp daùn hoäp
Crash lock bottom boxes
Hình IV.41 : Caùc böôùc tieán haønh daùn Crash lock bottom boxes treân thieát bò gaáp daùn hoäp

§ Hoäp ñöôïc ñaët treân boä phaän naïp giaáy , beà maët uùp xuoáng döôùi , tai daùn thöôøng quay veà
beân traùi ,ñaùy hoäp höôùng veà phía tröôùc
§ Qua boä phaän gaáp taïo neáp hoäp seõ ñöôïc gaáp ôû caùc ñöôøng gaáp thöù 1 vaø 3 sau ñoù neáp gaáp
seõ ñöôïc môû ra , vieäc naøy giuùp cho hoäp khi söû duïng seõ deã daøng ñònh hình hoäp ( boä
phaän taïo neáp gaáp seõnaèm ôû phía beân traùi neáp gaáp 1 vaø beân phaûi neáp gaáp 3)-gioáng nhö
daïng hoäp gaáp chuaån ( hình veõ treân )
§ Hoäp ñöôïc moùc vaø gaáp ñaùy theo sô ñoà sau
Hình IV.42 : Moùc vaø gaáp ñaùy Crash lock bottom boxes treân thieát bò gaáp daùn hoäp
§ Hoäp ñöôïc treùt keo taïi hai tai daùn ñaùy bôûi hai hoäp keo phía treân vaø treùt keo taïi tai daùn
hoâng bôûi hoäp keo döôùi
Hình IV.43 : Boâi keo treân vaø döôùi cho Crash lock bottom boxes treân thieát bò gaáp daùn hoäp
§ Hoäp ñöôïc gaáp theo ñöôøng gaáp soá 2 vaø soá 4 tai boä phaän gaáp (folding section ) Hoäp
ñöôïc gaáp laïi vaø nhôø keo ñöôïc boäi saün hoäp vöøa ñöôïc daùn hoâng laãn ñaùy
O
OO
OO
Hình IV.44 : Gaáp hoäp cho Crash lock bottom boxes treân thieát bò gaáp daùn hoäp

4 corner boxes
Hình IV.45 : Caùc böôùc tieán haønh daùn 4 corner boxes treân thieát bò gaáp daùn hoäp
6 corner boxes
Hình IV.46 : Caùc böôùc tieán haønh daùn 6 corner boxes treân thieát bò gaáp daùn hoäp

Chöông V KYÕ THUAÄT THAØNH PHAÅM BAO BÌ MEÀM
1 Nguyeân lieäu thöôøng söû duïng trong saûn xuaát bao bì meàm-Caùc ñaëc tính quan
troïng cuûa nguyeân lieäu
1.1 Caùc ñaëc tính quan troïng cuûa nguyeân lieäu
Ñoái vôùi bao bì, chaát deûo ñaõ trôû thaønh vaät lieäu chính. Ñeå bao bì ñaït nhöõng tính
chaát nhö mong muoán , tröôùc tieân caàn phaûiø phaûi nghieân cöùu tính chaát cuûa chaát
deûo trong ñieàu kieän söû duïng ñöôïc ñoaùn tröôùc .Nhöõng tính chaát quan troïng nhaát
cuûa chaát deûo ñöôïc söû duïng trong bao bì laø:
a/ Löïc beàn keùo caêng:
Bieåu dieãn löïc beû gaõy vaät lieäu trong moät dieän tích cho saün.
Maøng polyester hoaëc polypropylen ñònh höôùng coù giaù trò löïc beàn keùo caêng cao,
thöôøng laø treân 400 kp/cm2. Cellophane coù theå ñaït ñeán giaù trò treân 600kp/cm2
nhöng polyethylen maät ñoä thaáp (LDPE) thì giaù trò naøy naèm giöõa 100kp/cm2 vaø
200kp/cm2.
b/ Löïc beàn xeù raùch:
Raát quan troïng vaø coù aûnh höôûng ñeán muïc tieâu söû duïng cuoái cuøng cuûa nhieàu loaïi
nguyeân lieäu laøm bao bì. Giaù trò naøy cho bieát khaû naêng caùc öùng duïng caùc maøng
moûng khi vaän haønh moät vaøi thieát bò. Ñoái vôùi moät vaøi loaïi bao bì tính chòu xeù thaáp
trôû neân coù lôïi (ví duï tuùi khoai taây chieân ).
Polyethylene coù löïc beàn xeù raùch cao trong khi cellulose acetate vaø maøng
polyester coù giaù trò naøy thaáp.
c/ Trôû löïc va ñaäp:
Laø tính chaát coù lôïi ñaëc bieät khi ñoùng goùi saûn phaåm naëng trong maøng nhöïa hoaëc
trong nhöõng vaät chöùa lôùn maø chuùng phaûi chòu va ñaäp trong quaù trình vaän chuyeån.
d/ Ñoä cöùng:
Trong moät vaøi thieát bò ñoùng goùi duøng maøng nhöïa, tính chaát naøy coù theå laø quan
troïng, nhöng raát quan troïng ñoái vôùi chai vaø caùc vaät chöùa khaùc nhö bao bì raén ,ñoøi
hoûi giaù trò beà daøy thaønh toái thieåu vaø löïc beàn toái ña.
e/ Ñoä chòu nhieät:
Ñoái vôùi vaät lieäu chaát deûo bao goàm moät vaøi yeáu toá khaùc nhau:
Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang - 203 -

+ Ñieåm meàm: Nhieät ñoä baét ñaàu laøm aûnh höôùng ñeán caáu truùc cuûa nhöïa nhieät
deûo..Nhieät ñoä khi 1 caây kim loït vaøo 1mmmaãu thöû
+ Chæ soá chaûy: toác ñoä chaûy cuûa nhöïa nhieät deûo ôû nhieät ñoä cho saün döôùi aùp suaát
ñaëc bieät vaø qua khe ñaëc bieät trong khoaûng thôøi gian cho saün. Chæ soá chaûy bieãu
dieãn löôïng nhöïa chaûy qua maøng tính baèng: g/10phuùt.
+ Löïc beàn haøn nhieät: Bieåu dieãn löïc caàn ñeå taùch hai beà maët ñaõ haøn baèng nhieät ra
khoûi nhau theo höôùng vuoâng goùc.
Polyethylene coù löïc beàn haøn nhieät raát cao vaø cellophane thì coù giaù trò naøy
thaáp hôn nhieàu. Ñoâi khi moái lieân keát haøn nhieät maïnh thì khoâng caàn thieát (
chaúng haïn tuùi ñöïng keïo, khoai taây chieân…)
+ Moät yeáu toá khaùc ñöôïc xeùt ñeán laø maøng nhöïa coù trôû neân doøn khi chòu nhieät ñoä
thaáp hay khoâng. Ñieàu naøy raát quan troïng ñoái vôùi bao bì cuûa thöïc phaåm ñoâng laïnh
( veà maët naøy polyethylene toát hôn cellophane )
Moät soá vaät lieäu caàn coù tính oån ñònh trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao. Ñieàu naøy raát
caàn thieát ñoái vôùi loaïi tuùi ñun soâi. Ñoä oån ñònh naøy coù theå ñöôïc mieâu taû nhö laø khaû
naêng chòu ñöôïc söï thay ñoåi moâi tröôøng maø khoâng maát ñi nhöõng tính chaát chuû yeáu.
g/ Tính chòu ñöôïc ñoä aåm:
Laø yeáu toá quan troïng caàn xaùc ñònh , khi saûn phaåm caàn ñoùng goùi coù yeâu caàu veà ñoä
aåm . Moät vaøi saûn phaåm caàn ñöôïc baûo veä khoûi khoâng khí aåm töø phía ngoaøi, moät
vaøi saûn phaåm khaùc thì ñoøi hoûi phía beân trong khoâng ñöôïc pheùp boác hôi ra xuyeân
qua bao bì.
Ñôn vò tính: g/m2/24h hoaëc g/100in 2/24h.
h/ Tính ngaên caûn khí:
Khoâng gioáng vôùi tính thaám hôi nöôùc. Trong tröôøng hôïp naøy, toác ñoä truyeàn caùc
loaïi khí ñaëc bieät nhö: N2, CO 2… vaø nhaát laø O2 ñöôïc xaùc ñònh.
Caø pheâ soáng thöôøng sinh ra khí CO2 maø khí naøy caàn ñöôïc thoaùt ra khoûi vaät
chöùa,neáu khoâng khí naøy coù theå gaây buïc vôõ do aùp suaát noäi. Maët khaùc, khí O2 laøm
caø pheâ cuõ ñi vaø trong tröôøng hôïp naøy khí caàn ñöôïc giöõ ôû beân ngoaøi. Do ñoù caàn
choïn löïa vaät lieäu coù tính thaám khí O2 thaáp nhöng thaám khí CO2 cao. Moät ví duï
khaùc laø caàn toác ñoä truyeàn khí O2 cao, ñoù laø tröôøng hôïp ñoùng goùi thòt töôi, vaø thòt
caàn O2 ñeå giöõ ñöôïc maøu ñoû töôi haáp daãn khaùch haøng.
Phöông phaùp xaùc ñònh tính thaám khí laø phaûi xaùc ñònh ñöôïc bao nhieâu löôïng khí
khuyeách taùn xuyeân qua vaät lieäu trong khoaûng thôøi gian cho saün.cm3/m2/24h
hoaêc cc/in2/24h

i/ Ñoä tröôït:
Laø tính ma saùt xuaát hieän khi maøng nhöïa tieáp xuùc beà maët vôùi caùc loaïi maøng khaùc
hoaêc vôùi moät boä phaän cuûa thieát bò naøo ñoù.
Ñoä tröôït coù theå ñieàu chænh ñöôïc baèng caùc chaát phuï gia cuûa maøng.
k/ Tính thaám daàu môõ:
Raát quan troïng khi saûn phaåm caàn ñoùng goùi coù chöùa ñöïng chaát beùo. Beà maët bao bì
coù theå bò laøm hoûng neáu nhö chaát beùo thaám qua thaønh bao bì ra ngoaøi.
L/ Khaû naêng baùm möïc in vaø keo :
Caùc loaïi maøng coù ñoä phaân cöïc thaáp thöôøng khoù baùm dính möïc vaø keo .Söï thaám
öôùt beà maët cuûa vaät lieäu phuï thuoäc vaøo naêng löôïng beà maët cuûa chuùng .
1.2 Caùc nguyeân lieäu thoâng duïng –Tính chaát –Coâng duïng
Giaáy
Polyethylene (PE)
Polypropylen (PP)
Polyesters
Polyamide (PA)
Nhoâm
Polystyrene (PS)
Polyvinyl Chloride (PVC)
Polyvinylidene Chloride
Cellophane
Cellulose Acetate (CA)
2 Caùc phöông phaùp in thöôøng söû duïng trong saûn xuaát bao bì meàm
3.2.1 Phöông phaùp in oáng ñoàng
3.2.2 Phöông phaùp in Flexo
3.2.3 Öu nhöôïc ñieåm cuûa töøng phöông phaùp in trong saûn xuaát bao bì meàm
3 Maøng gheùp (phöùc hôïp) vaø caùc phöông phaùp gheùp maøng
3.1 Maøng phöùc hôïp
Giôùi thieäu vaø öùng duïng

Maøng nhöïa phöùc hôïp hay coøn goïi laø maøng gheùp laø moät loaïi vaät lieäu nhieàu lôùp maø
öu ñieåm laø nhaän ñöôïc nhöõng tính chaát toát cuûa caùc loaïi vaät lieäu thaønh phaàn .
Ngöôøi ta ñaõ söû duïng cuøng luùc ( gheùp) caùc loaïi vaät lieäu khaùc nhau ñeå coù ñöôïc moät
loaïi vaät lieäu gheùp vôùi caùc tính naêng ñöôïc caûi thieän nhaèm ñaùp öùng caùc yeâu caàu
bao bì. Khi ñoù chæ moät taám vaät lieäu vaãn coù theå cung caáp ñaày ñuû taát caû caùc tính
chaát nhö : tính caûn khí, hôi aåm, ñoä cöùng, tính chaát in toát, tính naêng cheá taïo deã
daøng, tính haøn toát… nhö yeâu caàu ñaõ ñaët ra.
Tính chaát cuoái cuøng cuûa moät loaïi vaät lieäu nhieàu lôùp phuï thuoäc nhieàu vaøo nhöõng
tính chaát cuûa caùc lôùp thaønh phaàn rieâng leû.
Maøng gheùp thöôøng ñöôïc söû duïng roäng raõi laøm nguyeân lieäu cho bao bì thöïc phaåm,
döôïc phaåm…Söï hình thaønh maøng gheùp laø vieäc keát hôïp coù choïn löïa giöõa maøng
nguyeân lieäu ban ñaàu, möïc in, keo daùn, nguyeân lieäu phuû…… söû duïng caùc phöông
phaùp gia coâng coù nhieàu coâng ñoaïn, ña daïng.
Veà maët kyõ thuaät vaät lieäu gheùp ñöôïc öùng duïng thöôøng xuyeân , chuùng ñaït ñöôïc caùc
yeâu caàu kyõ thuaät , caùc yeâu caàu veà tính kinh teá, tính tieän duïng thích hôïp cho töøng
loaïi bao bì, giöõ gìn chaát löôïng saûn phaåm beân trong bao bì, giaù thaønh reû, voâ haïi ….
Caáu truùc
Caùc polymer khaùc nhau ñöôïc söû duïng tuøy thuoäc vaøo vai troø cuûa chuùng nhö laø lôùp
caáu truùc, lôùp lieân keát, lôùp caûn , lôùp haøn.
Lôùp caáu truùc ñaûm baûo caùc tính chaát cô hoïc caàn thieát, tính chaát in deã daøng vaø
thöôøng coù caû tính choáng aåm. Thoâng thöôøng ñoù laø nhöõng loaïi nhöïa reû tieàn. Vaät
lieäu ñöôïc duøng thöôøng laø LDPE, HDPE, EVA, LLDPE, PP (ñoái vôùi nhöõng caáu
truùc meàm deûo) vaø HDPS hay PD (ñoái vôùi caáu truùc cöùng).
Caùc lôùp lieân keát laø nhöõng lôùp keo nhieät deûo (ôû daïng ñuøn) ñöôïc söû duïng ñeå keát
hôïp caùc loaïi vaät lieäu coù baûn chaát khaùc nhau.
Caùc lôùp caûn ñöôïc söû duïng ñeå coù ñöôïc nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät veà khaû naêng caûn
khí vaø giöõ muøi. Vaät lieäu ñöôïc söû duïng thöôøng laø PET (trong vieäc gheùp maøng),
nylon, EVOH vaø PVDC.
Caùc lôùp vaät lieäu haøn thöôøng duøng laø LDPE vaø hoãn hôïp LLDPE, EVA, inomer,…
3.2 Caùc phöông phaùp taïo maøng phöùc hôïp
3.2.1 Giôùi thieäu chung caùc phöông phaùp gheùp maøng
Maøng phöùc hôïp ñöôïc taïo thaønh baèng caùch:
-gheùp hai hay nhieàu lôùp maøng baèng chaát keát dính

-traùng leân moät lôùp maøng vaät lieäu moät lôùp vaät lieäu khaùc ôû daïng loûng (noùng
chaûy) sau khi lôùp vaät lieäu naøy nguoäi ñi seõ ñoâng cöùng laïi
Coù ba phöông phaùp traùng gheùp maøng cô baûn thöôøng ñöôïc öùng duïng trong saûn
xuaát bao bì meàm ,trong ñoù moãiphöông phaùp bao goàm caùc daïng rieâng cuûa chuùng
ñöôïc moâ taû theo sô ñoà döôùi ñaây:
PHÖÔNG PHAÙP
Traùng gheùp ñuøn Ñuøn ñôn
Ñuøn keùp
Gheùp khoâ Gheùp coù dung moâi
Gheùp khoâng dung moâi
Gheùp keát hôïp
Gheùp öôùt
3.2.2 Phöông phaùp gheùp öôùt

ÔÛ phöông phaùp gheùp öôùt laø phöông phaùp gheùp baèng keo, taïi thôøi ñieåm gheùp hai
lôùp vaät lieäu vôùi nhau chaát keát dính ( keo) ôû traïng thaùi loûng .Ñaây laø phöông phaùp
gheùp ñöôïc söû duïng khaù roäng raõi ñaëc bieät öùng duïng nhieàu nhaát khi gheùp maøng
nhoâm vôùi giaáy .
Keo söû duïng trong phöông phaùp gheùp naøy laø daïng keo polimer nhaân taïo goác
nöôùc.Trong quaù trình gheùp keo ôû traïng thaùi loûng chuùng seõ thaåm thaáu qua moät lôùp
vaät lieäu vaø bay hôi sau ñoù .

A. Cuoän xaû 1
B. Boä phaän traùng
keo
C. Boä phaän saáy
D. Cuoän xaû 2
E. Boä phaän gheùp daùn
F. Caùc loâ eùp vaø caêng
maøng
G. Cuoän thu
Keo ñöôïc traùng leân lôùp vaät lieäu 1 ít coù tính thaám nöôùc hôn ,sau ñoù ngay laäp töùc
ñöôïc gheùp vôùi lôùp vaät lieäu thöù 2 . Boä phaän gheùp goàm caëp loâ trong ñoù coù moät loâ ñöôïc
maï crom vaø moät loâ cao su .Sau khi gheùp nöôùc chöùa trong keo seõ bay hôn taïi ñôn vò
saáy , keo khoâ taïo keát dính giöõa hai lôùp vaät lieäu .
3.2.3 Phöông phaùp gheùp khoâ
Gheùp khoâng dung moâi :
Laø phöông phaùp gheùp baèng keo, nhö teân coâng ngheä ñaõ chæ ra, kyõ thuaät gheùp
maøng khoâng dung moâi khoâng söû duïng tôùi caùc loaïi keo coù goác dung moâi maø söû
duïng loaïi keo 100% raén. Nhôø ñoù ta coù theå giaûm moät caùch ñaùng keå vieäc tieâu thuï
naêng löôïng tieâu toán cho caùc coâng ñoaïn saáy khoâ dung moâi trong keo hoaëc cho
vieäc thoåi vaø thoâng gioù.
Keo ñöôïc söû duïng laø loaïi keo 1 hoaëc 2 thaønh phaàn, loaïi keo moät thaønh phaàn ñöôïc
duøng chuû yeáu ñeå gheùp vôùi giaáy.
Ñeå gheùp baèng keo khoâng dung moâi, ñoøi hoûi phaûi coù boä phaän traùng keo ñaëc bieät,
baèng caùch duøng truïc traùng keo phaúng thay vì truïc khaéc,goàm caùc truïc ñöôïc gia
nhieät vaø caùc truïc cao su .
Söùc caêng beà maët cuûa maøng phaûi ñöôïc chuù yù ñaëc bieät, ñeå xöû lyù ñoä baùm dính, vì
ñoä baùm dính ban ñaàu cuûa keo raát yeáu khi chöa khoâ. Lôùp keo ñöôïc traùng vaøo
khoaûng töø: 0.8-1.5g/m2.

Caùc öu ñieåm cuûa coâng ngheä gheùp maøng khoâng dung moâi nhö sau:
- Giaûm ñöôïc tieáng oàn do bôûi khoâng coù heä thoáng thoâng gioù
- Khoâng coøn soùt dung moâi trong lôùp maøng ñaõ gheùp, do ñoù raát thích hôïp cho
vieäc duøng laøm bao bì thöïc phaåm, döôïc phaåm.
- Khoâng gaây oâ nhieãm khoâng khí
- Chi phí ñaàu tö thaáp
- Khoâng caàn saáy qua nhieät
- Khoâng caàn baûo veä söï noågaây ra dung moâi
- Yeâu caàu veà maët baèng ít
- Chi phí saûn xuaát thaáp
- Toác ñoä saûnxuaát cao
Coâng ngheä gheùp maøng khoâng dung moâi laø coâng ngheä gheùp maøng tieân tieán nhaát
hieän nay trong lónh vöïc gheùp maøng, caùc nhaø saûn xuaát vaø bieán ñoåi bao bì treân theá
giôùi ñang chuyeân sang phöông phaùp gheùp maøng khoâng dung moâi naøy.
Caùc lónh vöïc öùng duïng tieâu bieåu cuûa heä thoáng bao goàm caùc loaïi maøng gheùp trong
suoát nhu sau: PA/PE, BOPP/PP, AL/Paper, PET/Paper…

Boä phaän eùp
Boä phaän traùng keo
Cuoän xaû U1
Cuoän thu
Cuoän xaû U2
Gheùp coù dung moâi :

Laø phöông phaùp gheùp baèng keo ,keo ñöôïc söû duïng ôû ñaây laø keo coù chöùa dung
moâi.Keo ñöôïc traùng leân maøng ngay sau ñoù ñöôïc saáy khoâ , lôùp maøng coù lôùp keo ñöôïc
saáy khoâ seõ gheùp vôùi moät lôùp maøng khaùc ôû boä phaän gheùp , sau ñoù maøng ñöôïc thu laïi ôû
cuoän thu .
Ñaây laø phöông phaùp gheùp thích hôïp vôùi nhieàu loaïi vaät lieäu ,cho lieân keát chaéc chaén,
ñoä beàn nhieät cao ….
Gheùp keát hôïp :
Laø phöông phaùp gheùp moät lôùp vaät lieäu baèng keo vôùi moät lôùp vaät lieäu ñöôïc ñuøn thoåi
töø maùy ñuøn :

Aàu ñuøn E1 GIAÙO TRÌNH COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG SAU IN
Ñôn vò saáy
Xöû lyù Corona
Cuoän thu
Cuoän xaû U1
Ñôn vò traùng keo
3.2.4 Phöông phaùp traùng gheùp ñuøn

Gheùp ñuøn : Nhöïa döôùi daïng haït ñöôïc ñun noùng chaûy vaø ñuøn ra töø ñaàu ñuøn 1 doøng
nhöïa loûng leân beà maët moät maøng vaät lieäu ,trong quaù trình gheùp moät vaät lieâu thöù 3 vôùi
lôùp vaät lieäu thöù 1,doøng nhöïa noùng chaûy naøy ñoùng vai troø keo daùn ,Sau ñoù vaät lieâu
vöøa ñöôïc gheùp qua loâ caùn vaø laøm laïnh, nhöïa ñöôïc daøn moûng vaø ñoâng cöùng laïi, taïo
moät lôùp maøng ôû giöõa luùc naøy caû ba lôùp vaät lieäu ñöôïc gheùp vaøo nhau .
Ñuøn ñôn :

GIAÙO TRÌNH COÂNG NGHEÄ GIACuoä
COÂNn
G xaû
SAUU2
IN
Ñaàu ñuøn E 1
Truïc laøm laïnh
Cuoän xaû U1
Cuoän thu

Cuoän xaû U3
Ñaàu ñuøn E 2
Ñaàu ñuøn E 1 Cuoän xaû U2
Cuoän xaû U1
Cuoän thu
Ñuøn keùp :
Ñaàu ñuøn E2 Ñaàu ñuøn E2
Cuoän xaû U2
Truïc laøm laïnh
Cuoän xaû U1
Cuoän thu
Kyõ thuaät ñuøn keùp laø kyõ thuaät tieân tieán ñang ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ treân khaép
theá giôùi.
Ñuøn keùp laø phöông phaùp kyù töôûng ñeå saûn xuaát caùc loaïi maøng nhieàu lôùp ngay treân
maùy, keát hôïp caùc tính chaát cuûa caùc loaïi nhöïa khaùc nhau nhaèm taïo ra moät tính
chaát ngaên caùch toát maø maøng ñôn khoâng theå naøo coù ñöôïc. Ñieàu naøy ñaëc bieät quan
troïng khi coù caùc yeâu caàu ñaëc bieät caàn ñöôïc thoûa maõn, chaúng haïn nhö hieäu öùng
baùm dính cuûa maøng caêng vaø tính chaát ngaên caùch caàn thieát khi taïo maøng duøng cho
saûn xuaát bao bì thöïc phaåm.
Söï khaùc bieät chuû yeáu giöõa gheùp vaø ñuøn laø maøng gheùp ñöôïc taïo ra baèng caùch
gheùp dính caùc lôùp maøng ñaõ coù saün vaø ñoøi hoûi nhieàu coâng ñoaïn; trong khi ñoù coâng

ngheä ñuøn keùp laø caùc doøng nhöïa ñöôïc keát hôïp vôùi nhau tröôùc khi rôøi khoûi ñaàu loø
ñuøn. Vì vaäy, ñuøn keùp döïa treân khaû naêng ñuøn ra2 hay nhieàu lôùp trong cuøng moät
coâng ñoaïn vaø cuøng moät thôøi ñieåm.
Trong coâng ngheä ñuøn keùp, vaán ñeà veà caùc loaïi vaät lieäu naøo seõ ñöôïc keát hôïp vôùi
nhau vaø caùc caáu truùc lôùp maøng naøo seõ ñöôïc löïa choïn.Tuøy thuoäc vaøo caùc tính chaát
ñöôïc ñoøi hoûi cuûa maøng saûn phaåm; tuøy thuoäc vaøo ñoä gheùp dính cuûa caùc loaïi nhöïa
caáu thaønh vaø cuoái cuøng laø moät yeáu toá khoâng keùm quan troïng: ñoù laø tuøy thuoäc vaøo
giaù nguyeân leäu.
Yeáu toá quyeát ñònh chính laø söï töông thích cuûa caùc loaïi nhöïa ñöôïc söû duïng, söï
töông thích phuï thuoäc vaøo caùc ñaëc tính doøng chaûy vaø doä dính cô baûn cuûa caùc loaïi
nhöïa thaønh phaàn ñöôïc ñuøn keùp. Ñoä nhôùt cuûa nhöïa khoâng ñöôïc quaù khaùc bieät.
Trong baát kì tröôøng hôïp naøo moät vaán ñeà caàn ñöôïc luoân luoân ghi nhôù laø hieäu öùng
xoaén cuûa lôùp maøng nhieàu lôùp. Hieäu öùng naøy ñöôïc ñònh nghóa nhö laø xu höôùng cuûa
moät maøng nhieàu lôùpthì luoân xoaén laïi. Hieän töôïng naøy coù theå ñöôïc loaïi boû hoaëc khaéc
phuïc baèng caùch choïn caáu truùc ñoái xöùng hoaëc trang bò boä phaän kieåm tra söùc caêng cuûa
maøng cöïc kì nhaïy treân khaép maùy ñuøn.
Trong caùc phöông phaùp keå treân, ñuøn keùp ngaøy nay ñaõ trôû thaønhmoät phöông phaùp
vöøa lyù töông veà chöùc naêng, vöøa coù hieäu quaû kinh te átoát nhaát ñeå taïo ra söï keát hôïp caùc
loaïi polymer khaùc nhau. Noù coù nhöõng öu theá to lôùn so vôùi caùc phöông phaùp gheùp
maøng khaùc nhö sau:
Nhieàu chaát deûo khaùc nhau ñeàu coù theå keát hôïp khi caàn thieát nhaèm taïo ra nhöõng
chöùc naêng chuû yeáu chæ trong moät quaù trình.
Caáp ñoä vaø ñoä daøy cuûa caùc chaát deûo ñeàu coù theå ñöôïc thieát keá cho baát kì muïc ñích
söû duïng naøo.
Vieäc söû duïng vaät lieäu ñöôïc toái öu hoùa nhôø vieäc duøng caùc ñoä daøy nhoû nhaát caàn
thieát cho moãi lôùp.
- Noù taïo ra ñoä baùm dính cao nhaát giöõa caùc lôùp.
- Noù khoâng caàn söû duïng keo daùn hay dung moâi voán dó raát ñaét tieàn, laïi deã bò söï
coá ngaãu nhieân vaø naêng suaát thaáp.
- Lôùp caûn chuû yeáu seõ ñöôïc baûo veä baèng caùch ñaët giöõa caùc lôùp khaùc.
- Maøu saéc coù ñöôïc maø khoâng caàn phaûi hy sinh nhöõng tinh chaát cuûa beà maët baèng
caùch ñeå cho lôùp ñaõ ñöôïc pha maøu naèm loït giöõa nhöõng lôùp trong suoát khaùc.
- Ñieàu naøy do vaäy ñaõ laøm taêng ñoä boùng vaø ñoä oùng aùnh treân beà maët bao bì.
- Coù theå keát hôïp caùc maøng coù maøu khaùc nhau.
- Coù theå taïo ra caû 2 maët coù tính haøn toát chæ trong moät quaù trình.
- Coù theå khöû ñöôïc caùc loå kim
- Coù theå khöû ñöôïc hoaøn toaøn hieän töôïng maøng bò quaên xoaén baèng caùch söû duïng
caùc caáu truùc ñoái xöùng maø khoâng caàn taêng theâm chi phí.
- Coù theå taïo ra moät caùch thích hôïp vieäc xöû lyù corona ngay trong daây chuyeàn ôû
treân caû 2 maët ñeå coù ñöôïc tính chaát in toát vaø cho coâng ñaïn gheùp tieáp theo.
- Khaû naêng in noåi ngay trong daây chuyeàn.
- Chaát löôïng saûn phaåm toát hôn nhieàu khi xeùt ñeán ñoä trong suoát, ñoä phaúng, ñoä
baùm dính, ñoä boùng vaø vieäc kieåm soaùt ñoä daøy.
- Caùc maãu thöøa coù theå ñöôïc taùi sinh laïi nhö laø moät lôùp hoãn hôïp maø khoâng phaûi
hy sinh nhöõng tính naêng chuû yeáu. Ngoaøi vieäc laøm giaûm phí toån, ñieàu naøy coøn
giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà moâi sinh.
- Noù laø caùch reû nhaát ñeå taïo ra moät söï keát hôïp caùc tính naêng caàn thieát cuûa nhieàu
loaïi chaát deûo khaùc nhau.
3.2.5 So saùnh öu nhöôïc ñieåm giöõa caùc phöông phaùp gheùp
Caùc phöông phaùp gheùp ñuøn:
+öu ñieåm
-Toác ñoä traùng phuû cao (löôïng saûn phaåm lôùn)
-Chi phí thaáp ñoái vôùi yeâu caàu baùm dính cao
-Khoâng caàn löïa choïn neàn
-Chieàu daøy tuøy yù.
+haïn cheá
-Chi phí ban ñaàu cao
-Toán keùm nhöïa khi khôûi ñoäng vaø ñoåi nhöïa
-Khoù gia coâng vaø kieåm tra chaát löôïng
-Ñoä chòu nhieät thaáp.
Phöông phaùp gheùp khoâ:
+öu ñieåm
-Hao huït ít (hao huït ít ñoái vôùi saûn löôïng lôùn)
-Khoâng caàn löïa choïn neàn
-Tính naêng toát – chaát löôïng cao
-Tính chòu nhieät cao (tröø LDPE).
+haïn cheá
-Löôïng dung moâi thöøa
-Nguy cô chaùy noå
-Khoù oån ñònh keo gheùp
-Chieàu daøy cuûa lôùp neàn ñoøi hoûi söï ñoàng ñeàu cao.
Phöông phaùp gheùp öôùt:
+öu ñieåm

-Toác ñoä maùy cao (soá löôïng saûn phaåm lôùn)

-Chi phí keo thaáp
-Thao taùc deã daøng an toaøn
+haïn cheá
-Heä thoáng saáy ñaét tieàn
-Neàn phaûi xoáp
-Ít ñaëc saéc veà chaát löôïng.

SAÛN XUAÁT THUØNG CACTON DÔÏN SOÙNG
I. Giôùi thieäu caùc thuaät ngöõ

Taám cacton soùng:Taám cacton dôïn soùng laø vaät lieäu gheùp caùc lôùp giaáy phaúng
vaø lôùp soùng ÔÛ giöõa ñeå taïo ñoä cöùng. Coù nhieàu loaïi soùng khaùc nhau, chuùng keát
hôïp vôùi nhau taïo thaønh cacton 3, 5, 7 lôùp.
Taám cacton 2 lôùp : taám cacton goàm moät lôùp soùng vaø moät giaáy phaúng
Taám cacton 3 lôùp : taám cacton bao goàm 1 lôùp soùng vaø 2 lôùp giaáy phaúng
Taám cacton 5 lôùp : taám cacton goàm 2 lôùp soùng vaø 3 lôùp giaáy phaúng
Taám cacton 7: taám cacton goàm 3 lôùp soùng vaø 4 lôùp giaáy phaúng
Lôùp ngoaøi ( liner) : lôùp giaáy phaúng noù coù theå laø maët beân trong, maët beân
ngoaøi hay laø lôùp chính giöõa cuûa taám cacton 7 lôùp.
Lôùp soùng ( lôùp trung gian – medium) : Lôùp soùng laø moät caáu truùc vaät lieäu
naèm ôû giöõa. Lôùp soùng ñöôïc saûn xuaát töøø giaáy phaúng maët, sau khi qua gia
nhieät, phun aåm vaø döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp loâ soùng maø noù ñöôïc taïo thaønh.
Giaáy Kraft : laø giaáy coù chaát löôïng toát, ñöôïc laøm töø sôïi töï nhieân coù khaû naêng
ñaøn hoài toát. Trong thaønh phaàn cuûa noù coù 12 % ñöôïc saûn xuaát töø giaáy taùi sinh.
Höôùng giaáy MD : laø höôùng cuûa giaáy cuoän ñi vaøo cuøng chieàu höôùng maùy.
CD : laø höôùng vuoâng goùc vôùi giaáy cuoän.
Lôùp giaáy phaúng
Machine direction
MD
Lôùp soùng
Cross - Machine
direction CD
II. Caáu truùc taám cacton dôïn soùng:

Khaû naêng chòu löïc luùc löu tröõ, vaän chuyeån, phaân phoái laø yeâu caàu ñöôïc quan taâm
haøng ñaàu cuûa khaùch haøng cuõng nhö cuûa nhaø saûn xuaát ñoái vôùi thuøng cacton dôïn
soùng. Caáu truùc taám cacton dôïn soùng laïi laø yeáu toá quyeát ñònh ñeán caùc tính chaát
treân, do vaäy caùc nhaø saûn xuaát ñaëc bieät quan taâm ñeán saûn xuaát taám cacton.
217
Taám cacton dôïn soùng laø söï keát hôïp giöõa lôùp giaáy phaúng vaø giaáy soùng.
Lôùp giaáy phaúng :
Haàu heát caùc nhaø saûn xuaát cacton soùng ñeàu söû duïng giaáy Kraft töï nhieân, chuùng
ñöôïc laøm töø sôïi goã meàm nhö : tuøng, thoâng, hoaëc caây xanh… giaáy thöôøng söû duïng laø
giaáy Kraft khoâng taåy traéng (90 - 100% xöû lyù hoaù hoïc sunfat) vaø coù caùc ñoä daøy
giaáy khaùc nhau.
Noù coù khoaûng 12% ñöôïc saûn xuaát töø giaáy taùi sinh. Cuõng coù moät soá ít söû duïng giaáy
Kraft taåy traéng. Noù coù ñònh löôïng trong khoaûng 120 – 400 g/m2
Giaáy ñöôïc söû duïng trong moâi tröôøng aåm öôùt nhöng vaãn giöõ ñöôïc ñoä beàn lôùn. Ñeå
ñöôïc ñoä beàn ñoù caàn theâm vaøo urea formaldehyde vaø melamine formaldhyde. Söï
keát hôïp hoaù hoïc naøy trong suoát quaù trình saáy khoâ vaø traùng phuû treân beà maët cuûa
caùc sôïi cellulose laøm cho chuùng taêng khaû naêng choáng haáp thuï nöôùc.
Lôùp soùng
Ñöôïc laøm töø giaáy sôïi ngaén, noù meàm hôn lôùp giaáy phaúng, ñònh löôïng khoaûng 115 –
180 g/m2 thöôøng ñöôïc laøm töø sôïi goã cöùng vaø qua xöû lyù sunfit. Nhöïa thoâng ñöôïc
theâm vaøo thaønh phaàn boät giaáy ñeå caûi thieän ñoä dai öôùt, noù co giaõn nhieàu cho pheùp
caùn soùng maø khoâng laøm nöùt giaáy.
Lôùp soùng ñöôïc taïo ra baèng caùch gia nhieät vaø laøm aåm giaáy sau ñoù söû duïng caùc loâ
eùp soùng vôùi löïc eùp taïo neân hình daïng soùng.
Taám cacton
Lôùp giaáy phaúng 1 Lôùp giaáy phaúng 2 Tinh boät (keo )
Taám 2 lôùp
Coù 9 daïng soùng khaùc nhau

Soùng soá soùng trung bình ñoä cao soùng heä soá ruùt ngaén
treân meùt (mm)
D 75 14.96 1.48
K 95 11.70 1.50
A 110 8.66 1.53
C 129 7.95 1.42
B 154 6.5 1.31
218
E 295 3.5 1.24

F 310 2.40 1.22
G 350 1.80 1.21
O 360 1.25 1.14
Daïng soùng ñöôïc choïn tuøy thuoäc vaøo yeâu caàu veà khaû naêng chòu löïc cuûa thuøng. Tuyø
thuoäc vaøo caáu truùc cuûa taám cacton (daïng soùng, soá lôùp) maø thuøng cacton coù theå
chöùa ñöïng ñöôïc nhöõng daïng saûn phaåm khaùc nhau:
Soùng A: chòu ñöôïc löïc va chaïm, thích hôïp cho nhöõng saûn phaåm coù tæ troïng
thaáp, deã vôõ nhöng ñöôïc chaát xeáp cao trong kho. Ngoaøi ra soùng A raát thích hôïp
laøm caùc taám cheøn loùt.
Soùng B: Thích hôïp vôùi nhöõng saûn phaåm coù tyû troïng cao (naëng) deã laøm beïp
soùng. Dieän tích tieáp xuùc giöõa lôùp soùng vaø lôùp phaúng lôùn hôn neân chòu ñöôïc löïc
eùp toát hôn soùng A, taïi vò trí caùc laèn caán soùng B coù ñoä beàn cao hôn. Soùng B
thích hôïp cho caùc bao bì nhoû goïn.
Soùng C: Laø loaïi soùng trung hoaø giöõa soùng A vaø soùng B. Töø caáu truùc cuûa noù coù
theå cho ra caùc loaïi bao bì coù ñoä cöùng toát, khaû naêng chòu chaát xeáp cao, thích
hôïp vôùi caùc saûn phaåm coù tyû troïng trung bình.
Soùng E: cho bao bì beà maët in toát hôn, thích hôïp vôùi caùc saûn phaåm coù dung tích
nhoû.
Soùng F-N: cho beà maët mòn vaø trôn tru, thích hôïp laøm caùc hoäp chöùa nhoû nhöng
raát ít ñöôïc söû duïng.
Caùc daïng taám cacton dôïn soùng khaùc nhau :

Tuøy thuoäc vaøo soá löôïng lôùp thaønh phaàn maø taám cacton dôïn soùng ñöôïc chia thaønh
caùc loaïi khaùc nhau: tấm cacton 2 lớp (single face), taám cacton 3 lôùp (single wall),
taám cacton 5 lôùp (double wall), taám cacton 7 lôùp (triple wall)
219
Tấm cacton 2 lớp
Taám cacton 2 lôùp: goàm moät lôùp gôïn soùng vaø moät lôùp giaáy maët ngoaøi. Khaû
naêng chòu ñöôïc ñoä beàn neùn ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo chaát löôïng vaø ñoä daøy cuûa lôùp
giaáy phaúng vaø lôùp giaáy soùng. Lôùp giaáy phaúng vaø giaáy soùng coù ñònh löôïng naèm
trong khoaûng 150 -185 g/m2. Tuy nhieân ñeå taïo ra taám cacton 2 lôùp toát nhaát thì lôùp
giaáy soùng vaø giaáy phaúng coù ñònh löôïng 175- 185 g/m2. Thöôøng taám cacton 2 lôùp
ñöôïc ñöôïc gheùp vôùi lôùp giaáy maët in Offset, öùng duïng cho saûn phaåm thuøng cacton
boài.
Tấm cacton 3 lớp: tấm cacton 3 lớp được hình thành từ tấm cacton 2 lớp và
một lớp giấy mặt ngoài.
Taám cacton 3 lôùp
Taám cacton 5 lôùp : Theâm vaøo taám cacton 3 lôùp moät lôùp giaáy soùng khaùc vaø lôùp
giaáy phaúng seõ taïo ra taám cacton 5 lôùp, noù seõ chaéc hôn taám 3 lôùp. Noù cuõng naëng
hôn vaø ñaét hôn. Trong töông lai, taám cacton 5 lôùp naøy seõ ñöôïc öùng duïng ñeå chöùa
ñöïng caùc saûn phaåm nhö thòt, haøng noâng saûn
220
Taám cacton 7 lôùp: Töông töï cho taám cacton 3, 5 lôùp, taám cacton 7 lôùp ñöôïc söû
duïng ñeå chöùa caùc saûn phaåm lôùn vaø naëng
II. Quy trình saûn xuaát thuøng cacton dôïn soùng.
II.1. Thieát keá caáu truùc thuøng cacton dôïn soùng :
II.1.1. Thuøng cacton dôïn soùng vaø voøng ñôøi:
221
X a ùc ñ ò n h n h u c a àu v a ø t h o ân g s o á
L ö ïa c h o ïn k i e åu d a ùn g
X a ùc ñ ò n h s í c h t h ö ô ùc
T h i e át k e á c a áu t ru ùc
S a ûn x u a át t a ám c a rt o n
Thieát keá ñoà hoïa
Cheá baûn
In
Caùn , beá
Caùn laèn ,xeû raõn h
Xeù rìa
Daùn , ñoùn g ghim
Löu tröõ, phaân phoâi
Ñoùn g goùi saûn phaåm
Löu tröõ, phaân phoái
Söû duïn g
Phaân phoái Vöùt boû hoaëc taùi söû duïn g
222
II.1.2. Thieát keá caáu truùc thuøng cacton:Trong saûn phaåm, yeâu caàu thieát keá caáu
truùc raát quan troïng, mang tính quyeát ñònh cho caùc coâng ñoaïn sau.
Quaù trình thieát keá caáu truùc laø quaù trình:
- Löïa choïn daïng thuøng cacton (style)
- Löïa choïn kích thöôùc thuøng (size)
- Löïa choïn caáu truùc taám cacton (cactonboard)
Vieäc löïa choïn treân döïa vaøo:
Yeâu caàu cuûa khaùch haøng veà khaû naêng chòu va chaïm vaø khaû naêng chòu löïc
cuûa thuøng chòu löïc
Caùc phöông phaùp döï ñoaùn khaû naêng chòu va chaïm vaø khaû naêng chòu löïc
cuûa thuøng chòu löïc
Ñaây laø yeáu toá raát quan troïng trong saûn xuaát thuøng cacton nhaèm ñaùp öùng nhu caàu
löu tröõ, vaän chuyeån, phaân phoái vaø söû duïng.
II.1.2.1. Löïa choïn daïng thuøng :
Thoâng thöôøng kieåu daùng thuøng ñöôïc löïa choïn töø nhöõng maãu thuøng thieát laäp saün.
Neáu nhö khaùch haøng coù yeâu caàu söûa ñoåi cho moät soá tính chaát rieâng cho phuø hôïp
vôùi töøng loaïi saûn phaåm thì vieäc löïa choïn thuøng cacton dôïn soùng döïa vaøo caùc yeáu
toá sau:
Ñaëc ñieåm vaø baûn chaát cuûa saûn phaåm maø thuøng chöùa ñöïng:
Saûn phaåm laø chaát raén, chaát loûng, boät hay kem.
Bò hö hoûng khi aåm.
Coù muøi hay khoâng.
Choáng aåm.
Nhaïy caûm vôùi nhieät ñoä quaù cao hoaëc quaù thaáp.
Bò hoûng khi bò maøi moøn, va ñaäp…
Ñaây laø saûn phaåm môùi hay laø moät saûn phaåm cuûa moät doøng saûn phaåm ñaõ coù töø
tröôùc
Caùc yeáu toá veà marketing
Daïng thuøng naøy thöôøng ñöôïc ñoái thuû caïnh tranh söû duïng hay khoâng.
Nhieàu hay ít hình aûnh ñöôïc yeâu caàu in treân bao bì.
Tính löu tröõ vaø phaân phoái :
Tính kinh teá: chuû yeáu laø lôïi veà giaáy.
223
II.1.2.2. Xaùc ñònh kích thöôùc thuøng.

Kích thöôùc thuøng caàn phaûi xaùc ñònh sao cho chöùa ñöïng ñöôïc saûn phaåm döï tính vaø
khaû naêng tieát kieäm nhaát ( giaáy söû duïng ít nhaát)
Kích thöôùc cacton (chieàu daøi + chieàu roäng + chieàu cao) coù moái lieân heä vôùi khaû
naêng chöùa ñöïng lôùn nhaát vaø daïng taám
Thoâng soá
Khaû naêng chöùa lôùn nhaát
Daïng taám (L + W + H ) lôùn nhaát
(kg)
(mm)
Taám cacton 5 lôùp vaø 7
200 3150
lôùp
Taám cacton 7 lôùp 400 4000
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc xaùc ñònh kích thöôùc thuøng cacton:
Baûn chaát cuûa saûn phaåm
Theå tích coù theå chöùa cuûa thuøng: vöøa loït hay coù khoaûng troáng,caàn xem xeùt ñeå xaùc
ñònh kích thöôùc thuøng phuø hôïp vôùi yeâu caàu.
Yeáu toá saûn xuaát
Xaùc ñònh khoå môû cuûa thuøng so vôùi taám cacton vaø caùc khaû naêng cuûa thieát bò in,
thaønh phaåm.
Khoå cuûa thieát bò ñoùng goùi thuøng: xaùc ñònh kích thöôùc thuøng coù khaû naêng ñöôïc
ñoùng goùi treân thieát bò seõ söû duïng. Töø ñoù ngöôøi thieát keá, nhaân vieân ñieàu ñoä seõ leân
lòch cuõng nhö ñöa ra caùc phöông aùn giaûi quyeát nhö khaû naêng ñoùng goùi treân thieát bò
hay baèng tay, taän duïng moïi öu ñieåm ñeå ñaït chaát löôïng cao nhaát.
Tính kinh teá
Xaùc ñònh ñuùng kính thöôùc thuøng vöøa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu, vöøa khoâng laõng phí
veà thôøi gian, nguyeân vaät lieäu, nhaân coâng…
Ñaëc bieät vôùi thuøng ñöïng caùc saûn phaåm khoâng thaønh khoái coù theå saép xeáp theo
nhieàu caùch khaùc nhau,caàn tính toaùn kích thöôùc ba chieàu cuûa thuøng sao cho thuøng
chöùa ñöôïc theå tích xaùc ñònh nhöng dieän tích giaáy cho khoå phaúng laø ít nhaát .
II.1.2.3. Löïa choïn vaät lieäu ( daïng taám cacton)
Trong quaù trình thieát keá caáu truùc thuøng cacton, löïa choïn caáu truùc taám cacton ñöôïc
xem laø quan troïng nhaát. Chính caáu truùc cuûa taám cacton laøm cho thuøng cacton
chöùa ñöïng ñöôïc caùc daïng saûn phaåm khaùc nhau. Vieäc löïa choïn taám cacton thoûa
maõn caùc tính chaát cuûa thuøng laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa nhaø saûn xuaát.
224
Treân theá giôùi döïa treân caùc moái lieân heä giöõa tính chaát thuøng vaø tính chaát vaät lieäu
ngöôøi ta ñaõ ñöa ra caùc phöông phaùp chuaån ñoaùn khaû naêng chòu löïc cuaû thuøng döïa
treân tính chaát cuûa taám cacton. Keát hôïp caùc phöông phaùp chuaån ñoaùn vôùi vieäc söû
duïng caùc phöông phaùp kieåm tra tính chaát vaät lieäu( taám cacton) ngöôøi ta coù theå döï
kieán tröôùc vieäc söû duïng loaïi giaáy naøo, taám cacton dôïn soùng bao nhieâu lôùp, söû
duïng caùc daïng soùng naøo ñeå thuøng saûn xuaát ra ñaït yeâu caàu veà khaû naêng chuïi löïc.
Ñeå xaùc ñònh tính chaát cuûa taám cacton dôïn soùng, söû duïng caùc phöông phaùp kieåm
tra tính chaát vaät lieäu( taám cacton) theo caùc boä chuaån khaùc nhau ISO, TAPPI,
FEFCO.
II.2. Qui trình saûn xuaát taám cacton:
II.2.1. Vaät lieäu :
Vaät lieäu quan troïng chuû yeáu taïo neân taám cacton laø giaáy daïng cuoän vaø loaïi keo söû
duïng
Giaáy : söû duïng giaáy Kraft töï nhieân, chuùng ñöôïc laøm töø sôïi goã meàm nhö: tuøng,
thoâng, caây xanh hoaëc söû duïng loaïi giaáy Kraft taåy traéng. Giaáy Kraft taåy traéng seõ
cho chaát löôïng in toát hôn
Chaát löôïng giaáy vöøa coù aûnh höôûng ñeán khaû naêng in (thoâng qua caùc tính chaát: Söùc
caêng beà maët, ñoä PH cuûa beà maët, ñoä beàn beà maët caáu truùc beà maët, söï mòn cuûa beà
maët, maøu saéc), vöøa coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán chaát löôïng taám cacton (ñònh löôïng,
ñoä buïc, ñoä daøy, ñoä huùt aåm… )
Tieâu chuaån quoác teá veà saûn xuaát cacton dôïn soùng ñaõ ñöôïc hieäp hoäi caùc nhaø saûn
xuaát giaáy eùp dôïn soùng thuoäc khoái lieân hieäp chaâu AÂu (goïi taét laø FEFCO) vaø Toå
chöùc caùc nhaø saûn xuaát bao bì raén chaâu AÂu (ESBO) quy ñònh vaøo thaùng 10 naêm
2003.
Vieäc giaûm troïng löôïng bao bì luoân ñöôïc khuyeán khích, bôûi ñieàu naøy daãn ñeán vieäc
giaûm tæ leä söû duïng nguoàn nguyeân lieäu vaø taøi nguyeân thieân nhieân; nhöng lieân quan
ñeán vaán ñeà ñoä beàn cuûa giaáy, chuùng ta cuõng phaûi tính ñeán yeáu toá laø soá laàn taùi cheá
caøng nhieàu, ñoä beàn cuûa giaáy caøng thaáp.
Keo : goàm 3 thaønh phaàn chính
- Tinh boät
- Natri hydroxyt
- Borax
II.2.2. Qui trình saûn xuaát

II.2.2.1. Qui trình saûn xuaát taám cacton 2 lôùp
225
Giaù ñôõ cuoän giaáy: taïi 2 cuïm giaù ñôõ, giaáy soùng vaø giaáy maët ñöôïc gaén ñuùng vò trí
vaø theo loâ daãn ñöôïc daãn ñeán loâ gia nhieät
Loâ gia nhieät: thöôøng gia nhieät baèng hôi nöôùc, muïc ñích cuûa vieäc gia nhieät, làm
ẩm lớp giấy sóng để tạo cho lớp giấy sóng khả năng dễ tạo sóng .
Lôùp giaáy ngoaøi ñöôïc gia nhieät vaø laøm aåm ñeå giaáy coù nhieät ñoä vaø ñoä aåm töông töï
nhö lôùp giaáy soùng.
Loâ eùp: eùp giaáy soùng vaø giaáy maët, giuùp giaáy soùng lieân keát toát vôi giaáy maët
Heä thoáng cung caáp keo: goàm
Maùng keo
Loâ laáy
Loâ chaø
Keo ñöôïc traùng leân ñænh cuûa lôùp dôïn soùng
Lôùp giaáy phaúng:
Ñaàu tieân giaáy maët trong (liner 1) ñöôïc ñöa leân boä phaän giaù ñôõ cuoän giaáy. Vieäc
ñieàu chænh vò trí leân xuoáng cuûa giaù ñôõ cuoän giaáy laø quaù trình canh chænh löïc caêng
cuoän giaáy, muïc ñích canh chænh laø laøm cho giaáy maët khi gheùp vôùi giaáy soùng
khoâng bò nhaên beà maët. Sau ñoù, giaáy phaúng maët ñöôïc daãn qua loâ gia nhieät vaø laøm
aåm ñeå laøm ñeå giaáy coù nhieät ñoä vaø ñoä aåm töông töï nhö lôùp giaáy soùng.
Lôùp giaáy soùng:
Töông töï nhö vôùi giaáy maët, giaáy soùng cuõng ñöôïc ñöa leân giaù ñôõ cuoän giaáy, sau ñoù
ñöôïc daãn qua loâ gia nhieät vaø laøm aåm ñeå để tạo cho lớp giấy sóng khả năng dễ tạo
sóng . Taïi loâ soùng, coù boä phaän huùt chaân khoâng giuùp giaáy soùng oâm saùt vaøo loâ soùng.
Döôùi löïc eùp cuûa 2 loâ soùng, lôùp dôïn soùng ñöôïc taïo thaønh. Ngay luùc naøy keo ñöôïc
traùng leân ñænh soùng.
Lôùp dôïn soùng sau khi ñöôïc traùng keo thì tieáp xuùc ngay vôùi giaáy maët trong taïi loâ
eùp, baêng cacton soùng 2 lôùp (single face) ñöôïc hình thaønh.
226
Sau ñoù baêng cacton 2 lôùp seõ ñi qua boä phaän gia nhieät ñeå giaûm löôïng aåm trong taám
cacton 2 lôùp ,laøm cho baêng 2 lôùp deã thaám huùt keo hôn khi gheùp vôùi moät lôùp maët
ngoaøi nöõa ñeå taïo cacton 3 lôùp .
Chuùng ñöôïc daãn leân caàu baêng taûi chuaån bò cho gheùp lôùp maët ngoaøi taïi ñôn vò keo
2 taàng hoaëc ñöôïc caét taám taïi ñôn vò caét chia khoå.
II.2.2.2. Qui trình saûn xuaát taám cacton 3 lôùp
Sau khi baêng cacton soùng 2 lôùp ñöôïc hình thaønh ôû cuïm 1 cuûa maùy, chuùng ñöôïc
daãn leân caàu baêng taûi( ôû ñaây baêng cacton ñöôïc gia nhieät ñeå loïai bôùt aåm, giuùp
chuùng deã thaám keo hôn). Theo heä thoáng loâ daãn baêng cacton ñöôïc ñöa ñeán cuïm
traùng keo 2 taàng. Keo ñöôïc traùng leân ñænh soùng baêng cacton.
Giaáy maët ngoaøi (liner 2) ñöôïc daãn qua loâ gia nhieät, sau ñoù gaëp baêng cacton 2 lôùp
taïi ñôn vò keo 2 taàng.
Toác ñoä chaïy maùy cuûa cuïm maùy taïo ra baêng cacton soùng phaûi lôùn hôn toác ñoä taïi
cuïm traùng keo 2 taàng do baêng cacton soùng caàn ñöôïc döï tröõ treân caàu baêng taûi.
Vôùi nhieät ñoä (saáy)vaø aùp löïc taïi daøn baêng taûi eùp, baêng cacton 2 lôùp dính chaët vôùi
lôùp giaáy maët ngoaøi. Tröôùc khi ñöôïc daãn ra ngoaøi, baêng cacton 2 lôùp ñöôïc laøm
laïnh . Sau ñoù chuùng ñöôïc daãn ñeán ñôn vò caùn laèn, chia khoå vaø caét taám.
II.2.2.3. Qui trình saûn xuaát cacton 5 lôùp: töông töï qui trình saûn xuaát cacton 3 lôùp
227
Lôùp soùng cuûa baêng taûi thöù nhaát seõ keát dính vôùi giaáy maët trong cuûa baêng taûi thöù 2,
vaø lôùp soùng cuûa baêng taûi thöù 2 keát dính vôùi giaáy maët ngoaøi taïi daøn baêng taûi eùp ,
(vôùi cacton 3 lôùp thì löïc eùp vaø nhieät ñoä taïi daøn eùp seõ ñöôïc ñieàu chænh nhoû hôn ñoái
vôùi caton 5 lôùp).
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán chaát löôïng:
Truïc soùng:
Ñoä ñoàng ñeàu cuûa truïc soùng seõ quyeát ñònh ñeán ñoàng ñeàu veà ñoä cao cuûa lôùp dôïn
soùng
Löïc eùp cuûa 2 loâ soùng seõ taïo ra lôùp soùng coù ñoä cao khaùc nhau. Löïc eùp khoâng ñuû
seõ laøm soùng bò beïp, nhöng neáu quaù lôùn gaây nöùt soùng
Nhieät ñoä vaø löïc eùp cuûa loâ taïo soùng
Nhieät ñoä cuûa daøn baêng taûi eùp( nhieät ñoä saáy): aûnh höôûng quyeát ñònh ñeán khaû
naêng dính keo giöõa giaáy soùng vaø giaáy maët. Neáu choïn nhieät ñoä quaù thaáp seõ gaây
khoâng dính keo giaáy soùng vaø giaáy maët, laøm cong taám cacton, nhöng neáu choïn
nhieät ñoä quaù cao gaây gioøn giaáy, cong taám cacton. Vì vaäy caáp nhieät taïi daøn
baêng taûi eùp phaûi luoân ñöôïc kieåm soaùt moät caùch phuø hôïp cho töøng loaïi soùng, soá
lôùp soùng,…
Löïc eùp baêng taûi: aûnh höôûng ñeán chaát löôïng taám cacton. Löïc eùp khoâng ñuû laøm
cho giaáy maët khoâng tieáp xuùc toát vôùi lôùp soùng, giaûm khaû naêng dính keo giaáy
soùng vaø giaáy maët, nhöng löïc eùp quaù lôùn seõ laøm beïp soùng
Ñoä nhôùt cuûa keo: chaát löôïng keo raát quan troïng. Ñeå giaáy soùng lieân keát ñöôïc
vôùi giaáy maët moät caùch chaéc chaén thì keo söû duïng phaûi ñaït ñöôïc ñoä nhôùt thích
hôïp trrong moät khoaûng cho pheùp, ngoaøi ra thaønh phaàn caáu taïo neân keo cuõng
raát quan troïng
Toác ñoä giaáy soùng vaø giaáy maët: giaáy soùng phaûi ñoàng toác vôùi giaáy maët, neáy 2
vaän toác khaùc nhau laøm tröôït giaáy soùng luùc naøy giaáy soùng khoâng ñöôïc lieân keát
vôùi giaáy maët taïi ñænh soùng, gaây neân loãi taám cacton bò nghieâng soùng.
Ngoaøi ra chaát löôïng taám coøn phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá khaùc nhö: ñieàu kieän moâi
tröôøng, tay ngheà, kinh nghieäm cuûa ngöôøi tröïc tieáp saûn xuaát,…
II.3. Qui trình saûn xuaát thuøng cacton dôïn soùng
Thoâng thöôøng thuøng cacton dôïn soùng ñöôïc saûn xuaát theo moät trong 3 qui trình
chính:
1. Thuøng cacton coù in: Thieát keá caáu truùc taám, töø NVL chính laø giaáy Kraft saûn
xuaát ra taám cacton (3, 5, 7 lôùp). Taám cacton naøy ñöôïc chuyeån ñeán maùy in Flexo
coù keát hôïp caùn laèn, xeû raõnh, sau ñoù ñem ñi gheùp mí (daùn keo hoaëc ñoùng ghim).
228
2. Thuøng cacton khoâng in: Thieát keá caáu truùc taám, töø NVL chính laø giaáy Kraft
saûn xuaát ra taám cacton (3, 5, 7 lôùp) . Taám cacton naøy ñöôïc chuyeån ñeán maùy caùn
laèn, xeû raõnh roài sau ñoù ñem gheùp mí ( daùn keo hoaëc ñoùng ghim).
3. Thuøng cacton boài: Thieát keá caáu truùc taám, töø NVL chính laø giaáy Kraft saûn
xuaát ra taám cacton 2, 4 lôùp. Taám cacton naøy ñöôïc gheùp vôùi tôø in Offset treân maùy
boài, chuùng ñöôïc chuyeån sang boä phaän beá ñeå ñònh hình thuøng cacton roài ñem gheùp
mí (daùn keo hoaëc ñoùng ghim).
III.3.1. Qui trình saûn xuaát thuøng cacton coù in vaø khoâng in.
229
Qui trình saûn xuaát thuøng Kho NVL

cacton coù in vaø khoâng in
SAÛN XUAÁT TAÁM CACTON

(3, 5, 7 lôùp)
Loaïi coù in Loaïi khoâng in
In Flexo, xeû raõnh Caùn laèn,xeû raõnh
Daùn keo Ñoùng ghim
Ñoùng goùi
Kieåm tra
cuoái cuøng
Nhaäp kho
thaønh phaåm
230
III.3.1.1. Thuøng khoâng in:

Taám cacton sau khi saûn xuaát ñöôïc ñeå ôû vò trí qui ñònh ñeå oån ñònh nhieät ñoä roài môùi
chuyeån sang coâng ñoaïn caùn laèn, xeû raõnh.
1. Maùy caùn laèn, xeû raõnh: maùy coù caáu taïo ñôn giaûn goàm 3 boä phaän chính
Ñôn vò vaøo giaáy: Giaáy ñöôïc ñöa vaøo töø phía döôùi choàng giaáy. Tay keâ ñaàu xaùc
ñònh khoaûng hôû ñuû cho moät taám cacton ñi qua. Giaáy ñöa vaøo nhôø moät thanh ñaåy
hoaëc nhôø baêng taûi huùt hôi.
Ñôn vò caùn laèn, xeû raõnh: taám cacton ñöôïc caùn laèn, xeû raõnh nhôø heä thoáng dao caán
vaø dao caét döôùi aùp löïc phuø hôïp.
Dao caán vaø caét ñöôïc laép treân truïc hình truï. Taïi vò trí dao caán coù laép theân dao ñôõ
beân döôùi ñeå taïo ñöôøng laèn. Dao caán vaø dao beá coù theå di chuyeån phuø hôïp vôùi kích
thöôùc caùn laèn , xeû raõnh cuûa thuøng cacton.
Ñôn vò ra giaáy:
Taám cacton sau khi ñöôïc caùn laén, xeû raõnh ñöôïc taäp hôïp ngay ngaén heä thoáng daây
baêng daãn hoaëc ñöôïc taäp hôïp baèng tay.
Sau khi ñöôïc caùn laèn, xeû raõnh ñuùng kích thöôùc taám cacton ñöôïc chuyeån sang boä
phaän thaønh phaåm: daùn hay ñoùng ghim
2. Thaønh phaåm:
§ Daùn: Thích hôïp cho caùc loaïi thuøng yeâu caàu ñoä chòu löïc khoâng cao hoaëc caùc loaïi
thuøng xuaát khaåu (khoâng thích hôïp söû duïng kim loaïi)
§ Ñoùng kim: Thuøng ñoùng ghim coù khaû naêng chòu löïc cao hôn so vôùi thuøng ñöôïc
daùn keo, thích hôïp cho caùc saûn phaåm naëng.
III.3.1.2. Thuøng coù in:
Taám cacton sau khi saûn xuaát ñöôïc ñeå ôû vò trí qui ñònh ñeå oån ñònh nhieät ñoä roài môùi
chuyeån sang khaâu in.
1. Boä phaän in: thöôøng söû duïng maùy in Flexo keát hôïp caùn laèn, xeû raõnh.
§ Maùy in Flexo keát hôïp caùn laèn, xeû raõnh:
Ñôn vò vaøo giaáy: khaùc vôùi phöông phaùp in Offset giaáy ñöôïc ñöa vaøo töø phía
döôùi choàng giaáy. Tay keâ hoâng giuùp xaùc ñònh khoå giaáy, tay keâ ñaàu xaùc ñònh
khoaûng hôû ñuû cho moät taám cacton ñi qua. Giaáy ñöôïc ñöa vaøo nhôø moät thanh ñaåy
(loaïi ñaàu vaøo söû duïng thanh ñaåy) hoaëc nhôø baêng taûi huùt hôi (loaïi ñaàu vaøo huùt
bieân)
Ñôn vò in: söû duïng baûn in cao su hoaëc baûn pholymer coù tính ñaøn hoài cao cho
pheùp in toát treân vaät lieäu coù beà maët nhaùm, goà gheà.
231
Ñôn vò caùn laèn, xeû raõnh: thöïc hieän 2 ñöôøng caùn laèn vaø xeû raõnh doïc keát hôïp
caét bieân.
Ñaàu ra giaáy: Giaáy sau khi in, caùn laèn xeû raõnh ñöôïc ñöa ra baêng taûi. Taïi ñaây
coù heä thoáng maét thaàn ñeám soá löôïng thuøng cacton.
2. Boä phaän thaønh phaåm: taám cacton sau khi qua ñôn vò in ñöôïc chuyeån sang
thaønh phaåm: daùn hay ñoùng ghim taïo ra thuøng cacton hoaøn chænh.
III.3.2. Qui trình saûn xuaát thuøng cacton boài
Nhaäp, xuaát
kho NVL
SAÛN XUAÁT TAÁM CACTON

(2 hoaëc 4 lôùp)
Giaáy maët in Offset Boài
Beá
Daùn /ñoùng ghim
Ñoùng goùi
Thuøng caron boài thöôøng coù daïng hình hoïc phöùc taïp, duøng ñeå chöùa caùc daïng saûn
phaåm nhö: söù, goã, haøng thöïc phaåm, röôïu,…
Quaù trình saûn xuaát:
Giaáy boài
( tôø in Offset) Taám cacton
Gheùp Baêng taûi eùp
ñaõ boài
Cacton soùng Traùng keo
232
Taám cacton ñöôïc saûn xuaát xong chuyeån ñeán choã qui ñònh ñeå oån ñònh nhieät ñoä
tröôùc khi chuyeån sang maùy boài
Taám cacton söû duïng ñeå boài laø taám cacton trôn chöa qua caùn laèn, xeû raõnh. Giaáy boài
coù theå laø giaáy Coucheù hay giaáy Duplex tuyø thuoäc vaøo tính naêng cuûa maùy vaø yeâu
caàu cuûa saûn phaåm.
1. Ñôn vò boài cacton:
Chuaån bò giaáy boài (tôø in Offset):
Kieåm tra beà maët tôø in, maøu saéc
Kieåm tra tay keâ in (phuø hôïp vôùi tay keâ beá)
Kieåm tra kích thöôùc tôø boài.
Chuaån bò taám cacton:
Taám cacton phaûi ñöôïc oån ñònh nhieät ñoä tröôùc khi boài
Kieåm tra ñoä cao soùng, kích thöôùc taám cacton
Sau khi kieåm tra vaät lieäu ñaàu vaøo ñaït thì tieán haønh boài cacton.
§ Maùy boài cacton:
Ñôn vò vaøo giaáy maët (giaáy boài): gioáng nhö boä phaän vaøo giaáy cuûa maùy in Offset
tôø rôøi, goàm caùc boä phaän chính sau:
- Heä thoáng ñònh vò choàng giaáy
- Baøn nhaän giaáy
- Boä phaän thoåi bung choàng giaáy
- Boä phaän taùch tôø (löôõi gaø)
- OÁng huùt chaân khoâng
- Baùnh xe vaø daây baêng
- Tay keâ
Giaáy boài ñöôïc taùch thaønh töøng tôø rieâng bieät, chuùng ñöôïc gheùp vôùi giaáy soùng taïi
ñôn vò gheùp lôùp.
Ñôn vò vaøo giaáy soùng: Giaáy soùng ñöôïc ñöa vaøo töø phía döôùi choàng giaáy nhôø heä
thoáng con laên.
Ñôn vò gheùp lôùp: Giaáy soùng vaø giaáy boài ñöôïc döa vaøo cuøng luùc, keo ñöôïc traùng
treân ñænh soùng.
Daøn baêng taûi eùp: Giaáy soùng vaø giaáy boài dính chaët vôùi nhau nhôø lôùp keo treân ñænh
soùng vaø löïc eùp cuûa daøn baêng taûi eùp. Sau ñoù chuùng ñöôïc daãn ra ngoaøi nhôø heä thoáng
baêng taûi, vaø ñöôïc chuyeån sang coâng ñoaïn tieáp theo.
233
2. Ñôn vò beá:
Taám cacton sau khi boài hoaøn taát ñöôïc chuyeån sang maùy beá ñeå ñònh hình thuøng
cacton
Nguyeân lyù caán beá: ñoái vôùi saûn phaåm laø thuøng cacton thì thöôøng aùp duïng nguyeân
lyù beá phaúng töøng tôø.
Thieát bò söû duïng: thöôøng söû duïng maùy beá phaúng
Khuoân beá:
- Khuoân goàm ñeá goã thöôøng laøm baèng vaùn eùp. Cöa khuoân theo phöông phaùp
cöa loäng hay khaéc baèng tia laser.
- Dao beá: thöôøng laøm baèng theùp ñaëc bieät coù ñoä cöùng cao. Ñoái vôùi saûn phaåm
laø taám cacton dôïn soùng, söû duïng loaïi dao coù hai goùc xeùo
- Dao caán: dao caán laøm baèng theùp ñaëc bieät coù ñoä cöùng cao.
- Thoâng soá dao caán söû duïng cho moãi loaïi cacton:
Ñònh löôïng Ñoä daøy Ñoä cao 5pt 2 pt 3 pt 4 pt
vaät lieäu(mm) dao caán 0.52mm 0.71mm 1.05mm 1.42mm
soùng F 0.46- 0.50 23.20 0.5 x 1.5 0.5 x 1.7

soùng E 0.60- 0.69 23.10 0.6 x 1.9 0.6 x 2.1
soùng E 0.70- 0.80 23.00 0.8x 2.5 0.8 x 2.7
soùng B 0.81-0.89 22.90 0.8 x 2.7 0.8 x3.0
soùng B 0.90- 0.96 22.80 1.0 x 2.7 1.0 x3.0
Sau khi beá chuùng ñöôïc chuyeån sang boä phaän thaønh phaåm: daùn hay ñoùng ghim taïo
ra thuøng cacton hoaøn chænh.
234

34 Bai Giang Cong Nghe Gia Cong Sau in 4981

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

34 Bai Giang Cong Nghe Gia Cong Sau in 4981

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT

CÔNG NGHỆ GIA CÔNG SAU IN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chöông 1: TOÅNG QUAÙT

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 1

I.1.2. Vai troø vò trí

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 2

I.1.3. Phaân loaïi phöông phaùp gia coâng sau in

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 3

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 4

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 5

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 6

§ Chaát löôïng ngaøy caøng cao

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 7

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 8

Hình I. 3 Caáu taïo saùch

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 9

Tieâu chí Saùch bìa meàm

Phöông thöùc KEO GHIM

Lieân keát Khaâu Keo Ñoùng Ñoùng

Caùch saép Baét Baét keïp Baét keïp Baét loàng

Saûn phaåm Saùch Saùch Saùch Saùch

; Saùch bìa cöùng

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 10

; Quy trình ñoùng

Caét Gia coâng beà maët

Gaáp Caét bìa Caét

Hoaøn thieän tay saùch Caán gaáp

Tay saùch hoaøn chænh

Lieân keát ruoät saùch

Ruoät saùch Vaøo bìa

Xeùn ba maët ruoät saùch

Cuoán saùch Bao saùch

SAÛN PHAÅM HOAØN CHÆNH

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 11

; Quy trình ñoùng saùch bìa cöùng

Caét Gia coâng beà maët

Hoaøn thieän tay saùch Caán, Gaáp

Tay saùch hoaøn

Lieân keát ruoät saùch

Xeùn ba maët ruoät saùch

Nhuoäm caïnh saùch

Daùn chæ ñaùnh daáu trang

Vo troøn gaùy saùch

Daùn baêng chæ ñaàu

Taïo raõnh saùch Cuoán Bao saùch

SAÛN PHAÅM HOAØN CHÆNH

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 12

II.3. Nhoùm bao bì nhaõn haøng

; Ñònh nghóa bao bì

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 13

-Ñoä beàn cô hoïc

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 14

; Theo möùc ñoä tieáp xuùc vôùi saûn phaåm

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 15

Bao bì nhöïa, meàm

Hình I. 4 Caùc daïng hoäp giaáy

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 16

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 17

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 18

Hình I. 13 Nhoùm coù maõ soá 02

Bieân soaïn : Nguyeãn Thò Laïi Giang Trang 19