Professional Documents
Culture Documents
mariam qeburia
d i s e r t a c i a
Tbilisi
2019
1
Sinaarsi
2
Sesavali
3
generalur asambleaze (UN General Assembly sessions) gaJRerebuli mimarTvis
teqstebi. amavdroulad, Sedarebis mizniT warmodgenilia aSS-is
prezidentis, barak obamas sajaro gamosvlebis – State of the Union Address -
teqstebis analizi (2010-2016 wlebis sajaro mimarTvebi). saqarTvelos
konstituciis Tanaxmad, qveynis pirveli piri weliwadSi erTxel
parlaments warudgens vrcel Semajamebel moxsenebas1. angariSSi igi
mimoixilavs rogorc gasuli wlis mniSvnelovan movlenebs, aseve
dagegmil, samomavlod gansaxorcielebel nabijebs.
kvlevis centraluri problema mdgomareobs SemdegSi: qarTuli da
amerikuli sajaro mimarTvebis analizi (diskursis am konkretuli
nimuSebis analizi) yuradRebas amaxvilebs wamyvani politikosebis mier
sazogadoebrivi Rirebulebebis, socialur jgufebze gavlenis,
ideologiis Seqmnis procesze. analizisTvis saintereso upirvelesi
sakiTxi ukavSirdeba praqtikul arguments – es aris komunikacia,
romelic miznad isaxavs, daarwmunos adresanti gadasadgmeli nabijis,
gasatarebeli politikis, miRebuli Tu momavalSi misaRebi
gadawyvetilebis sisworeSi.
1
2005–2013 wlebis angariSebis sruli teqsti qarTul da inglisur enebze xelmisawvdomi
iyo prezidentis oficialur vebgverdze: www.president.gov.ge vebgverdi ukanasknelad
Semowmebulia 2013 wlis 17 agvistos, am droisaTvis zemoaRniSnul gverdze
ganTavsebulia saqarTvelos axlandeli prezidentis, giorgi margvelaSvilis
angariSebis teqstebi.
4
- ra reprezentaciebi ikveTeba politikuri diskursis mocemul
magaliTebSi?
- rogor, ra enobrvi formebiT mJRavndeba da vrceldeba ideologia?
5
mimoxilulia diskursisa da politikuri diskursis definiciaTa
sxvadasxva versia, kavSiri darwmunebis uZveles xelovnebas – ritorikasa
da politikur diskurss Soris. meore Tavi eTmoba darwmunebis Teoriul
safuZvlebs da mis interdisciplinურ xasiaTs. darwmunebasTan
mimarTebaSi mimoxilulia avtoris – daniel ო’kifis mier Camoyalibebuli
paradigmuli nimuSebi (Paradigm cases). swored Ddaniel o’kifis definicia
aris, Cemi azriT, darwmunebis yvelaze misaRebi ganmarteba: ,,sxva
adamianis gonebriv mdgomareobaze gavlenis moxdenis warmatebuli
winaswarganzraxuli Zalisxmeva, romelic miRweulia komunikaciis
meSveobiT iseT garemoSi, sadac darwmunebas aqvs Tavisuflebis
garkveuli xarisxi” (o’kifi, 2002). naSromis meore TavSi aseve saubaria
darwmunebis e.w. ,,muqi ferebzec” (greay areas of persuasion) rodesac
sazogadoebaSi garkveuli damokidebulebis Seqmnis mizniT, momxsenebeli
sxvadasxva implicitur xerxs mimarTavs (xSirad aseTi implicituri
xerxi enobriv komunikacias scildeba). mesame TavSi warmodgenilia
kvlevisTvis SerCeuli masalis analizi. Seswavlilia saparlamento
angariSebis teqstebi Semdegi daTariRebiT:
2005 wlis 10 Tebervali;
2006 wlis 14 Tebervali;
2007 wlis 15 marti;
2009 wlis 12 Tebervali;
2010 wlis 26 Tebervali;
2011 wlis 11 Tebervali;
2012 wlis 28 Tebervali;
aseve, warmodgenilia prezident saakaSvilis inglisurenovani
sajaro gamosvlebis analizi gaeros generaluri asambleis sesiebis
farglebSi:
59-e sesia, 2004 wlis 21 seqtemberi;
me-60 sesia, 2005 wlis 15 seqtemberi;
61-e sesia, 2006 wlis 22 seqtemberi;
62-e sesia, 2007 wlis 27 seqtemberi;
63-e sesia, 2008 wlis 23 setemberi;
6
64-e sesia, 2009 wlis 24 seqtemberi;
65-e sesia, 2010 wlis 23 seqtemberi;
66-e sesia, 2011 wlis 22 სექტემბერი;
67-e sesia, 2012 wlis 25 seqtemberi;
68-e sesia, 2013 wlis 25 seqtemberi;
mcireodeni Sedarebis TvalsazrisiT, warmodgenilia amerikis
SeerTebuli Statebis prezidentis, barak obamas sajaro gamosvlebis
Semdegi teqstebis analizi:
State of the Union address 2010 wlis 27 ianvari
State of the Union address 2011 wlis 25 ianvari
State of the Union address 2012 wlis 24 ianvari
State of the Union address 2013 wlis 12 Tebervali
State of the Union address 2014 wlis 28 ianvari
State of the Union address 2015 wlis 20 ianvari
State of the Union address 2016 wlis 12 ianvari
zemoaRniSnul sajaro gamosvlebSi diskursis kritikuli analizis
(CDA) mixedviT identificirebulia praqtikuli argumentebis sqemebi.
ganxilulia momxseneblebis mier gamoyenebuli darwmunebis strategiebi,
enobrivi xerxebi, xazgasmulia enobrivi komunikaciis saSualebiT
ideologiis Seqmnis sakiTxebi.
7
Tavi I - klasikuri ritorikidan politikuri diskuris
analizamde
8
„moipovos“. sainteresoa, rom aristotele xazs usvams ritorikis
mravaldisciplinur xasiaTs: „igi araa erTi gansazRvruli gvaris
movlenaTa xelovneba”. winamdebare kvlevis Sinaarsidan da interesidan
gamomdinare, prioritets mivaniWeb ritorikis gamoyenebas politikur
konteqstSi. platoni aRniSnavs, rom ritorika moicavs analitikur da
politikur codnas. aristotelem oratorebis saubris Tematika ase
Camoayaliba: „saxelmwifos Semosavali, omi da zavi, saxelmwifos dacva,
saqonlis Semotana da gatana da kanonmdebloba“. CamonaTvali namdvilad
moicavs politikuri mecnierebebisaTvis saintereso sagnebs.
magaliTisTvis, omi da zavi saxelmwifoebrivi mniSvnvelobis sagnebia. ai,
ras ambobs aristotele im oratoris Sesaxeb, romelic omsa da zavse
saubrobs:
9
ris gamoc vendobiT orators, samia: es is movlenebia, roca gvjera
oratorisa dasabuTebis gareSe: goniereba, saTnoeba da keTilganwyoba
(ritorika, Tavi meore)”. msmenelis Secnobas da misi gonebis gulisyuriT
Seswavlas aucileblad mohyveba misi warmatebuli darwmuneba.
aristotele Tanmimdevrulad ayalibebs da urCevs ritors, Tu ra xerxiT
moaxdinos STabeWdileba msmenelze, rogor gaxados sityva damajerebeli
da arsebuli mdgomareobis Sesabamisi - „sityva mizanSewonilia maSin, Tu
sagnis Sesatyvisia, paTeturia da eTikuri. sityva mizanSewonilia maSin,
Tu mniSvnelovan movlenebze ar aris naTqvami sasxvaTaSorisod, xolo
umniSvneloze sadResaswaulod.“
10
ki saTaTbiro sityva - anu ritorikis is nawili, romelic politikuri
xasiaTis komunikacias moiazrebs) mimarTulia momavlisken, msmenelis
samomavlo moqmedebebis gaRvivebisken: Tu ra nabijebi unda gadaidgas da
ras unda veridoT. „ritorikis mecnierebis mTeli sazrunavi ar aris is,
rom siswore daadginos, aramed is, rom daadginos raime, rogorc
aucilebeli. igi imdenad sityvis simarTles ar ikvlevs, ramdenadac imas,
rom sityva vinmes ar adarebdes an ar awuxebdes, radgan samarTliania
brZola mxolod dasabuTebiT ise, rom mtkicebis garda sxva yoveli
xerxi zedmeti iyos“ (ritorika 1404 a).
11
ritorikisa da, gansakuTrebiT, sofistebis mimarT damokidebuleba
erTgvarovani ar yofila. sofistebs saSiS pirebadac ki miiCnevdnen imis
gamo, rom maT hqondaT darwmunebisa da am teqnkis swavlebis saocari
unari (kenedi, 2007). sainteresoa jeims herikis mier sofistebis Sesaxeb
antikur saberZneTSi azrTa sxvadasxvaobis mizezebis axsna: sofistebis
mimarT zogierTi aTenelis undobloba ramdenime faqtoriT iyo
ganpirobebuli: pirvel rigSi imiT, rom sofistebi swavlebas sakmaod
maRali gasamrjelos sanacvlod eweodnen. undoblobas iwvevda aseve is,
rom sofistebi, ZiriTadad, ucxoelebi iyvnen. maTTvis kargad iyo
cnobili rogorc aTenelebis Sexedulebani da rwmena, aseve msoflios
sxva nawilSi damkvidrebuli Sexedulebani. simarTled ki maT miaCndaT
is, rac argumentaciis Sedegad dgindeba“ (heriki, 2005).
12
damatebiTi Sinaarsi SesZina (ra sakvirvelia, im SemTxvevaSi, roca saqme
exeba Tavisi SinaarsiT moqnil cnebebs, romelTa danaxvac sxvadasxva
kuTxidanaa SesaZlebeli).
13
Discourse as Interaction in Society (diskursi, rogorc sazogadoebaSi interqcia,
1997:18): nacvlad imisa, rom vinmes moqmedeba pirdapiri formiT vubrZanoT
an Riad movuwodoT, SegviZlia, impliciturad davarwmunoT igi da
CvenTvis sasurveli qmedebisken vubiZgoT. marTvis diskursi am
SemTxvevaSi xdeba mkrTali, teqstSi igi gamoxatulic ki ar aris.
msmenelis/Setyobinebis mimRebis winaSe warmovaCenT uaryofiT
alternativas ise, rom igi CvenTvis sasurvel arCevans akeTebs. „Tu Cven
diskurss SeuZlia adamianebis amgvarad darwmuneba, da arapirdapir
vakontrolebT maT moqmedebas Cveni interesebisamebr, maSin warmatebiT
movaxdineT maTi manipulireba teqstisa da metyvelebis meSveobiiT. am
SemTxvevaSi socialuri Zalauflebis gamosaxatad gamoiyeneba termini
hegemonia: hegemoniuri Zalaufleba adamianebs aiZulebs imoqmedon ise,
TiTqos es iyos bunebrivi, normaluri... brZaneba, moTxovna SeTavazebac ki
ar xdeba saWiro.“ (van daiki, 1997). avtors magaliTad mohyavs dasavleTSi
metad popularuli Tema - migracia: rodesac mTavroba moqalaqeebs
migraciis ekonomikuri da socialuri safrTxeebis Sesaxeb „uxsnis“,
axdens, ase vTqvaT, mosaxleobis „informirebas“, igi amavdroulad
ayalibebs mosaxleobaSi misTvis misaReb damokidebulebas migraciasTan
mimarTebaSi. aseTi Camoyalibebuli Sexedulebis safuZvelze
mosaxleobam, SesaZloa, protesti gamoxatos imigrantebis mimarT. avtori
aqve dasZens, rom migraciis politika mraval dasavlur qveyanaSi
umeteswilad swored amgvari diskursis daxmarebiT xorcieldeba (van
daiki, 1997).
14
socialur urTierTobebs, aramed iyenebs codnas Zalauflebis
dasafuZneblad. fukos mixedviT, codna sxvebze Zalauflebis wyaroa,
ramdenadac diskursi gamoiyeneba qcevis gasakontroleblad da
saxelmZRvanelod. is, vinc akontrolebs diskurss, flobs imis Zalas,
rom gansazRvros sxvaTa poziciebi“ (სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა
ლექსიკონი-ცნობარი, 2004).
I Tavis daskvna
15
enobriv komunikacias saukuneebis win aristotele ritorikis saTaTbiro
sityvaSi ganixilavda. ritorika wvrTnida sazogadoebriv Tu politikur
cxovrebaSi aqtiurad CarTul pirebs. migvaCnia, rom antikur xanaSi
Camoyalibebuli wesebi politikuri xasiaTis warmatebuli enobrivi
komunikaciis Sesaxeb dRevandelobaSi zedmiwevniT relevanturia.
16
II Tavi darwmuneba, argumenti da diskursis kritikuli
analizi (CDA)
,,Definitions can be troublesome things, precisely because they commonly are treated as
providing sharp-edged distinctions, as somehow drawing sharp lines (between what is and is not
persuasion, in the case of definitions of persuasion) What is troublesome about sharp lines is that
no matter where they are drawn, it is possible to sustain objection to their locations (O’Keefe,
2002).
17
(definicia SeiZleba saxaTabalo ram iyos, radgan mas evaleba
mkveTri gansxvavebebis warmoCena, gamyofi xazis gavleba – darwmunebis
SemTxvevaSi definiciam mkveTrad unda ganasxvavos es cneba sapirispiro
mniSvnelobisgan. mkveTri xazebis gavlebaSi ki saproblemo is aris, rom
sadac ar unda gavavloT xazebi, maTi mdebareobisadmi winaaRmdegoba
mainc darCeba (o’kifi 2002).
18
correspondingly questionable whether persuasion is genuinely involved. One no longer has
straightforward exemplary case of persuasion ”(O’Keefe, 2002).
19
darwmunebis nacrisfer mxareebs - “The gray areas of persuasion are cases in which
intent to persuade is not so clear” (saimonsi 2001) (darwmunebis nacrisferi
mxareeebi, rodesac darwmuneba ar aris cxadad gamoxatuli). adamianebi
yovelTvis ar amJRavneben TavianTi mxridan msmenelis / Setyobinebis
mimRebis darwmunebis survils:
20
momxmarebels efeqtian momsaxurebas sTavazobs www.karenryangroup.com (veb-
gverdi ukanasknelad gadamowmda 2017 wlis 8 agvistos). es gaxlavT erT-
erTi magaliTi kargad SeniRbuli (arc Tu ise samarTliani) darwmunebisa
- sazogadoebaSi garkveuli damokidebulebis Seqmnis mcdelobisa
(perlofi 2003).
2.3 argumenti
21
premises give reasons in support of the conclusion or attempt to justify the conclusion and the
conclusion purportedly follows from the premises” (fearklo i., fearklo n. , 2012:36)
22
daskvniT nawilSi, an sulac – abzacSi iyos gabneuli. garda aucilebeli
Semadgeneli nawilebisa: daskvnisa da winamZRvrebebisa, arguments xSir
SemTxvevaSi axlavs teqsti, romelic damatebiT informacias gvawvdis
garemoebaTa, mizanTa Tu sxvaTa Sesaxeb:
„A passage containing an argument also may contain prepositions that are neither
premises not conclusion of that argument, but presents information that helps the reader or hearer
understand what the premises and conclusion are about (Irving M. Copi, Keith Burgess–Jackson,
1992:13)”.
23
(vinaidan politika ukavSirdeba gadawyetilebebis miRebas,
politikuri diskursi aris saTaTbiro xasiaTis. msjeloba moicavs
garkveuli winadadebis mxardamWer an mis sapirispiro argumentacias)
(fearklo i., fearklo n. , 2012:36).
24
3) Means-Goals –mizan-Sedegobrivi kavSiri (varaudi imis Sesaxeb, Tu ra
moxdeba rodesac subieqti konkretul RonisZiebas gaatarebs, ra SeiZleba
mohyves gadadgmul nabijebs).
25
normatiuli da ganmartebiTi. normatiuli kritika yuradRebas amaxvilebs
sazogadoebaSi arsebul uaryofiT movlenebze, uaryofiT mdgomareobaze.
ganmartebiTi kritika ki ganmartavs, Tu ratom da rogor mivida
sazogadoeba am uaryofiT garemoebamde, rogor warmoiqmna problemebi.
ganmartebiTi kritika aseve ganixilavs, Tu rogor xdeba romelime
diskursi dominanti, ra wvlili Seaqvs mas sazogadoebriv cvlilebaSi
(fearklo i., fearklo n. , 2012; vodaki r.. kendali g., 2007).
26
Argumentum ad baculum - muqaris, Zaldatanebis gamoyeneba;
Argumentum ad misericordiam (appeal to pity) emociaze dafuZnebuli
argumenti).
27
gveguleba. magaliTisTvis, erT-erTi garemoeba, romelmac SesaZloa xeli
Seuwyos argumentSi xarvezebis Seqmnas, aris msmenelisTvis sensitiuri
Temaze saubari (tindeili, 2013). SecdomaSi Semyvani msjelobis Tavidan
arideba, avtoris azriT, ganaTlebasa da gamocdilebasTanaa mWidro
kavSirSi. argumentis gaJRerebis dros sityvis emociuri Seferiloba
garkveuli doziT, bunebrivia, misaRebia. zog SemTxvevaSi aucilebelic ki
aris, rom momxseneblma msmenelSi garkveuli emociebi aRZras. Tumca,
mniSvnelovania balansis dacva. magaliTisTvis, tindeils mohyavs
studentis mier leqtorisadmi miwerili elfosta _ studenti
umorCilesad sTxovs leqtors Sefasebis qulis gazrdas. studentis
argumentia, rom Sefasebis momateba mas daexmareba stipendiis miRebaSi.
avtori gvTavazobs, rom emociurad datvirTuli komunikaciis
SemTxvevaSi, davsvaT Semdegi saxis SekiTxvebi:
28
argumentis Sedgenisa da gaanalizebis Sesaxeb wers entoni vestoni
naSromSi - A rulebook for Arguments (uestoni, 2000). avtoris ganmartavs, rom
argumentis Camoyalibebis dros mniSvneloba aqvs winadadebaTa wyobas -
mtkicebas unda mohyves gamamyarebeli winamZRvreba (Premises) an piriqiT.
mniSvnelovania, rom argumenti iyos Tanmimdevruli da ganviTardes
mwyobrad (‘unfold smoothly’). avtoris mixedviT, argumenti SeiZleba iyos
mokle, magram Zalian sxarti: magalTisTvis, cnobili britaneli
politikosis uinston CerCilis aranakleb cnobili citata (mokle
argumentis mSvenieri nimuSi): I am an optimist. It doesn’t seem to be much use being
anything else (optimisti var, radgan sxvanaerad yofna araferi xeiria).
ZiriTadi mtkiceba, ,,I am an optimist” myardeba imis axsniT, Tu ratom airCia
politikosma, iyos optimisti: ,,It doesn’t seem to be much use being anything else”.
mokle arguments, romelSic daculia Tanmimdevroba da saTqmeli aris
cxadi, avtori Cristal Clear Argument-s uwodebs.
29
viziarebT codnas. gvaqvs warmodgena imis Sesaxeb, Tu vin aris metad
gaTviTcnobierebuli ama Tu im sferoSi da mivmarTavT Sesabamis wyaros.
30
Tavisi dadebiTi wvlili Seaqvs mdgomareobis gaumjobesebaSi. CDA-is
mkvlevarisTvis umTavresia icodes sazogadoebaSi sakuTri rolis
Sesaxeb. sakiTxi ufro mwvavedac ki aris dayenebuli - rodesac kvleva
kritikulad ar aanalizebs im usamarTlo mxareebs, rac sazogadoebis
keTildReobas mniSvnelovnad aferxebs, maSin „mkvlevari dominanti
jgufebis mimarT solidarobas gamoxatavs da masTan TanamSromlobs“ (van
daiki, 1993).
31
pragmatika da is disciplinebi, romelsac sakvlevi Tema damatebiT
gansazRvravs. „diskursis kritikuli analizis meTodiT xdeba iseTi
sakiTxebis ganxilva, rogoricaa genderTan, rasizmTan dakavSirebuli
Temebi, media diskursi, politikuri diskursi, organizaciis diskursi.
kvlevis am meTodis gansakuTrebul yuradRebas ibyrobs urTierToba
enasa da Zalauflebas Soris - Tu ra lingvisturi formebi gamoiyeneba
Zalauflebis gamoxatvis dros (vaisi J., vodaki r., 2003).
32
‘transdisciplinaruli’ upiratesobas aniWebs norman fearklo. sxva
avtorebTan mesame maxasiaTebeli gvxvdeba rogorc disciplinaTaSorisi,
multidiscilinaruli). rac Seexeba sityvas ,,kritikuli” da ras
gulisxmobs kritikuli analizi. „CDA upirveles yovlisa, aris
teqstebis analizi“ ( fearklo, 1995). kvlevis masalad aRebulia teqsti,
romelic saguldagulod aris SerCeuli avtoris Sexedulebidan
gamomdnare da imisda mixedviT, Tu ras miiCnevs mkvlevari problemad.
CDA kvlevis masalaSi asaxulia is socialuri problema, romelic
avtors yvelaze mwvave sakiTxad evlineba da romlis kritikuli
analizis Sedegad, am problemas gamoaaSkaravebs, ukeTes SemTxvevaSi
dasaxavs problemis gamosworebis gzebs. swored am nawilSi moiazreba
termini ‘kritikuli’.
33
warudgina adamianTa garkveul wres, xolo meores mxriv ki mniSvnelovani
gamowvეvis winaSe daayena sazogadoebis didi nawili. sainteresod
migvaCnia, warmovadginoT citata norman fearklos naSromidan CDA-is
funqciasTan dakavSirebiT:
,,Critical language awareness in other words should not push learners into oppositional
practices which condemn them to disadvantage and marginalisation; it should equip them with
the capacities and understanding which are preconditions for meaningful choice and effective
citizenship in the domain of language” (fearklo 2013:56).
II Tavis daskvna
34
(Setyobinebas), SesaZloa, man mimarTos sxvadasxva saSualebas
msmenelSi Sesabamisi (momxseneblisTvis xelsayreli) ganwyobis
Sesaqmnelad.
35
III Tavi analizi
36
2005 wlis 10 Tebervali, saangariSo moxseneba
37
winamZRvreba: erTsaaTiani brZolisTvis saWiro tyvia-wamalic ki ar
gvqonda;
winamZRvreba: gvyavda ramdenime Tvis uWmeli jari;
2) ,,gvqonda qveyana, romelSic klanebi, faSebi da feodalebi
TareSobdnen. dRes, am darbazSi aWaris ministrTa sabWos Tavmjdomare da
sxva xelmZRvanelebi imyofebian. erTi wlis winaT ki, aWaras separatisti
feodali marTavda, romelic dedaqalaqSi principulad ar Camodioda da
saqarTvelos prezidenti masTan samaTxovrod dadioda.”
mocemul abzacSi msjeloba implicituria da moiTxovs momxseneblsa da
informaciis mimRebs Soris garkveuli saerTo codnis arsebobas.
magaliTad iseTis, rogoric aris, sityvis “feodali” da aWaris
magaliTis moyvanis relevanturoba am konteqstSi. momxseneblisTvis
cnobilia, rom auditoria flobs aseT codnas, igi ar asaxelebs, vin
igulisxmeba feodalis miRma da informaciis struqturirebas
Sesabamisad uzrunvelyofs:
mtkiceba: gvqonda qveyana, romelSic klanebi, faSebi da feodalebi
TareSobdnen;
winamZRvreba: erTi wlis winaT aWaras separatisti feodali marTavda;
winamZRvreba: saqarTvelos prezidenti masTan samaTxovrod dadioda;
danarCeni eqvsi abzaci axlo warsulis aRweraa stilisturi xerxebis
gamoyenebiT (dasabuTebis gareSe), sadac kargad vlindeba enis poeturi
funqcia. rac Seexeba Sedegebs ,,vardebis revoluciis” Semdeg, rogorc
adresantma angariSis dasawyisSive aRniSna, igi warmoadgens bolo erTi
wlis miRwevebs. komunikacia aris argumentaciuli. momxsenebeli aJRerebs
mtkicebas (Claim): ,,dRes saqarTvelo aris saxelmwifo” da aviTarebs
masTan dakavSirebul winamZRvrebebs. gamoyenebulia darwmunebis Semdegi
strategia: erTi wlis ganmavlobaSi sxvadasxva sferoSi miRweuli
warmateba naCvenebia konkretuli pirebis magaliTze. rogorc adresanti
Tavad aRniSnavs, TiToeul warmatebul sferos Tavisi ,,konkretuli
gmiri” hyavs. swored ,,konkretuli gmirebis” magaliTze xdeba vardebis
revoluciis Semdgomi progresis Cveneba. magaliTebis dasaxelebas
emociur datvirTvas hmatebs is, rom dasaxelebuli pirebi saqarTvelos
parlamentis darbazSi imyofebian angariSis wardgenis dros. vfiqrob, es
38
aris erTgvari strategia, romlis meSveobiTac komunikaciis paTeturoba
miiRweva. Aamavdroulad, aRniSnuli strategia qmnis safrTxes, rom
msjeloba xarveziT ganviTardes (Hasty Generalization).
39
gamoyenebulia uaryofiTi konotaciis Semcveli epiTetebi: ,,arSemdgari,
dezintegrirebuli, RirsebaSelaxuli da sruliad demoralizebuli
saxelmwifo”.
40
mizani: ,,Cvenma qveyanam, mSvidobiani gziT, teritoriuli mTlianoba unda
aRadginos”.
garemoeba (arsebuli mdgomareoba): Cven Cveulebriv mdgomareobaSi myofi
qveyana ar varT.
Rirebuleba: mSvidoba, qveynis erTianoba;
es msjeloba angariSis teqstis pirvel nawilSi gvxvdeba. moxsenebis
daskvniT monakveTSi ki, vfiqrob, JRerdeba is informacia, romelic met
sicxades Seitans aRniSnul garemoebaSi:
,,Cven mdgomareobaSi myof qveyanas sxva alternativa ar aqvs.
qveyanas, romelsac dasabrunebeli aqvs yvelaze Tvalwarmtaci adgili,
mas ki Zlieri da agresiuli Zalebi ewinaaRmdegebian: qveyanas, romelmac
Zala unda ipovnos, raTa Tavis problema gadaWras.”
praqtikuli argumentis sqemis kidev erTi nawilia ,,Means-Goal”
(mizez-Sedegobrivi kavSiri). davubrundebiT mis ganmartebas da
SevecdebiT, mocemul teqstSi, ganmartebis mixedviT, aRmovaCinoT mizez-
Sedegobrivi kavSiri (Means-Goal premise):
,, When we reason practically, the means appear to us as a conjecture, a hypothesis that
could presumably lead us from our circumstances to our goals, from one state of affairs to
another. If we nevertheless become aware that the action may not lead us to our goals, or might
even compromise our goals, then we might want to revise the claim (Fairclough, Fairclough
2012).
(praqtikuli argumentis farglebSi, mizez-Sedegobrivi kavSiri aris
hipoTeza, romelmac, SesaZloa, migviyvanos arsebuli garemoebidan
dasaxuli miznis miRwevamde, erT mdgomareobidan meore mdgomareobamde.
Tu SevniSnavT, rom dasaxuli amocana, moqmedeba ver migviyvans miznamde,
maSin amocanis relevanturoba unda gadaixedos (fearklo i., fearklo n.,
2012)
momxsenebeli mtkicebis (Calim) alternatiul gzasTan dakavSirebiT
angariSis daskvniT nawilSi aRniSnavs: ,,Cven mdgomareobaSi myof qveyanas
sxva alternativa ar aqvs.” qveyana miznamde aucileblad unda mivides.
mowodebis gaJRerebis dros gamoixateba momxseneblis Tavdajereba,
brZanebiTi kilo. miznis miRwevis saSualebad ki saxeldeba qveynis
41
siZliere. vnaxoT, rogor gamoiyureba ganxiluli praqtikuli argumentis
sqema:
Rirebuleba/Values Concerns
Means-Goal:
mSvidobiani gziT - mSvidobis
mopovebuli qveynis mosapoveblad
erTianoba umniSvnelovanesia,
rom qveyana Zlieri
iyos.
- mSvidobiani
procesebis
gansaxorcieleblad,
dRes, rogorc
arasdros,
saerTaSoriso
mxardaWera da
respeqtabeluroba
sWirdeba.
.
42
saqarTvelos teritoriuli mTlianobis aRdgenas (mizansa) da
saerTaSoriso operaciebSi monawileobas Soris, konkretulad ra
saerTaSoriso operacia igulisxmeba. emociur fonze, paTetikurad xdeba
aRniSnuli kavSiris legitimacia.
saqarTvelos sagareo saqmeTa saministros oficialur veb-gverdze
ganTavsebuli informaciis Tanaxmad, ,,1994 wels saqarTvelo gaxda nato-s
,,partnioroba mSvidobisaTvis" (PfP - Parntnership for Peace) programis
Tanamonawile. aRniSnuli programis farglebSi, aliansis wevr da
partnior qveynebSi erToblivad imarTeba samxedro wvrTnebi da
sameTauro-saStabo swavlebebi. saqarTvelo aseve aqtiurad monawileobs
aRniSnuli programis farglebSi Tanamedrove usafrTxoebis
gamowvevebTan dakavSirebul sxvadasxva saxis seminarebsa da
konferenciebSi.
2002 wels nato-s praRis samitze saqarTvelom gaakeTa oficialuri
ganacxadi qveynis aliansSi gawevrianebasTan dakavSirebiT, Sesabamisad,
swored am droidan iwyeba saqarTvelos nato-Si integraciis Zalisxmeva
da mosamzadebeli procesi. 2004 wlidan, saqarTveloSi vardebis
revoluciis Semdgom, nato-saqarTvelos TanamSromloba ufro intensiuri
gaxda. saqarTvelos gansakuTrebiT mniSvnelovani wvlili Seaqvs nato-s
egidiT avRaneTSi mimdinare saerTaSoriso usafrTxoebis mxardamWeri
Zalebis (ISAF - International Security Assistance Force) operaciaSi. amJamad,
avRaneTSi saqarTvelos gaaCnia sididiT meore samxedro kontigenti
natos arawevr saxelmwifoebs Soris.”
vfiqrob, rom prezidentis mier zemoaRniSnuli msjelobis dros
nebismieri winamZRvrebis warmodgenisas meti ganmarteba argumentacias da
darwmunebas gaxdida racionalurs. K diskursis kritikuli analizis
(CDA) mixedviT, kiTxvis niSnis qveS dgeba mtkiceba / mowodeba:
konkretulad romeli saerTaSoriso operacia saxeldeba dasaxuli
miznis – qveynis teritoriuli mTlianobis aRdgenis – miRwevis gzad?
aRniSnul procesebSi monawileoba da nagulismevi operacia namdvilad
erTaderTi da aucilebeli pirobaa miznis misaRwevad? ra ganapirobebs
gadawyvetilebis ualternatiulobas? winamdebare kvlevis pirvel
nawilSi visaubreT enaze damokidebul da enisagan damoukidebel
43
msjelobis xarvezebze, romelTa klasifikaciac saukuneebis win moaxdina
aristotelem. im xarvezebs Soris, romelic enazea damokidebuli,
igulisxmeba azris bundovnad gadmocema, leqsikuri erTeulebis imgvarad
gamoyeneba, rom sicxade da konkretika iyos naklebi. Cvens mier
ganxiluli zemoaRniSnuli praqtikuli argumentis SemTxvevac, vfiqrob,
ukavSirdeba sazogadoebaSi garkveuli Sexedulebis impliciturad
Seqmnas.
2005 wlis angariSis teqstis momdevno nawili Seexeba samomavlo
gegmebs. teqstSi ikveTeba kidev erTi praqtikuli argumenti, romelic
zemoaRwerili msjelobis msgavsad, sityvaTa simravliT ar gamoirCeva
(abzaci sul 192 sityvisgan Sedgeba). msjelobis Tema aris privatizaciis
procesi. vfiqrob, rom momxsenebeli cdilobs, sazogadoebis darwmunebas
privatizaciis mimarTulebiT gadadgmuli nabijebis pozitiurobaSi.
amasTan, abzaci warmoadgens momxseneblis mier privatizaciasTan
mimarTebaSi sazogadoebis azris Camoyalibebis (attitude shaping) mcdelobas.
,,daviwyeT Cveni qonebis privatizacia da unda gvesmodes risTvis
xdeba es. es ar aris qonebis gasaRebis procesi, piriqiT, Cven gvaqvs
qoneba, romelSic fuli unda Caidos. dRes, saprivatizacio procesebi
adrindelisgan sruliad gansxvavdeba; e.w. saprivatizacio programebi.
aqamde es programebi imas gulisxmobda, rom obieqti ufasod
gadaecemodaT da oci wlis Semdeg oc milions Cadebdnen. fuli exlave
unda Caidos imisaTvis, rom xval misi amoReba SesaZlebeli gaxdes. xalxi
unda daasaqmon da obieqtebi amuSavdes, imisaTvis, rom Semosavali
gagviCndes, rac friad momgebiani iqneba. momavali Cvenve unda SeviqmnaT”.
momxsenebeli asaxelebs im sferoebs, sadac investirebaa saWiro:
energomomarageba, jandacva, ganaTleba, Tavdacva.
45
2006 wlis 14 Tebervali
46
- metaforuli gamonaTqvamebi da epiTetebi:
,,qveynis ukuRmamotriale bedis borblis gaCereba da waRma
datrialeba”, ,,iarebi gvaqvs mosaSuSebeli’’... ,,welSi gamarTuli”
saqarTvelo.
II nawili - ,,sadamde da riT movediT?”
sainteresoa, rom am nawilSi meordeba mtkiceba (Claim for action),
romelic 2005 wlis angariSis teqstSic gaJRerda:
,,saqarTvelo srulfasovani da swrafad ganviTarebadi saxelmwifoa”
(2006). ,,dRes saqarTvelo aris saxelmwifo” (2005). mtkicebas mohyveba 255
sityviani dinamiuri narativi, romelic gajerebulia gameorebiT: gvxvdeba
calkeuli frazaTa gameoreba - ,,movediT iqamde, rom”, aseve frazebis
daboloebisas marcvlis gameoreba:
,,saqarTvelo saxelmwifoa Tavisi yvela atributiT: kargad
gamarTuli da efeqtiani saxelmwifo aparatiT; Zlieri saxelmwifo
institutebiT; swrafi tempebiT mzardi safinanso maCveneblebiT; xalxis
samsaxurSi myofi Zleri samarTaldamcavi sistemiT; Zlieri, kargad
motivirebuli, aseve kargad aRWurvili da gawvrTnili jariT, romliTac
me Zalian vamayob; ganaxlebuli da ganaxlebadi infrastruqturiT; yvela
sferoSi aqtiurad mimdinare reformebiT; aRmSeneblobisa da zrdis
aqamde arnaxuli maCveneblebiT“.
praqtikuli argumentis vrceli sqemaa warmodgenili meore nawilis
Semdeg monakveTSi: ,,Cven daviwyeT ufulobidan, uxelfasobidan da
upensiobidan ... rogorc ucxoeli investorebisaTvis, ise Cveni
moqalaqeebisaTvis.” - 2159 sityva. sakiTxi Seexeba qveynis ekonomikur
ganviTarebas. monakveTis ZiriTadi mowodeba aris reformebis gagrZeleba
liberaluri ekonomikis ganviTarebis mizniT. Ppraqtikuli argumentis
nawili - arsebuli mdgomareoba sakmaod vrclad aris aRwerili. masSi
TerTmeti mimarTulebaa asaxuli. zogierT SemTxvevaSi arsebuli
mdgomareobis aRwerisas gamoyenebulia mokle argumentebic.
saqarTveloSi 2006 wlisTvis arsebul konomikur viTarebas momxsenebeli
ase aRwers:
47
1) ,,qveynis ekonomika arnaxuli tempebiT viTardeba”;
2) qarTvel mewarmeebs xelsayrel pirobebSi SeuZliaT biznesis
keTeba;
3) qveynis biujetSi dagegmilze meti Tanxa Sevida;
4) pirdapiri investiciebis moculoba gaizarda;
5) mTliani Sida produqtis moculoba gaizarda;
6) inflaciam ganicada kleba;
7) uprecendento masStabs miaRwia privatizaciam;
8) ,,saqarTvelo myari nabijiT imtkicebs saerTaSoriso ekonomikur
reitings’’
9) ,,gamartivda da mowesrigda sagadasaxado sistema.”
10) daiwyo turizmis ganviTareba;
11) qveynis ekonomika regionSi erT-erT yvelaze liberalurad iTvleba;
arsebuli mdgomareobis Sejamebas ki metaforulad aris
warmodgenili:
,,es imas niSnavs, rom adre gamousworebeli orosnebi viyaviT, xolo
exla oTxosnebi gavxdiT”.
miznis Camoyalibebis dros momxsenebeli aris Tavdajerebuli,
rasac mis mier aRwerili awmyo da saerTaSoriso organizaciaTa
prognozi ganapirobebs:
,,2009 wlis Semdeg ki, msoflio bankisa da saerTaSoriso
organizaciebis kategoriebis mixedviT, saqarTvelo Raribi qveyana aRar
iqneba. siRaribes erTxel da samudamod davtovebT warsulSi”.
abzacis damarwmunebel efeqts zrdis samomavlod konkretuli
TariRis dasaxeleba. Mmomxsenebeli saubrobs ara zogadad siRaribis
daZlevaze, romelic odesme miiRweva, aramed konkretulad 2009 wlis
Semdgom periodze.
mtkiceba/ra nabiji unda gadaidgas – reforma unda daCqardes da
gagrZeldes, ekonomikis liberalizacia unda gagrZeldes.
argumentis ZiriTadi winamZRvreba, msjelobis safuZveli aris 1)
arsebuli mdgomareoba da 2) is prognozi, rasac saerTaSoriso doneze
avtoritetuli finansuri dawesebulebebi gascemen. reforma da
48
liberaluri ekonomika ki am SemTxvevaSi gvevlineba im moqmedebad,
romelic dawyebulia da saWiroa, samomavlodac gagrZeldes.
49
arsebuli ganaTlebis sistebis warmatebis simbolod.
,,ana axali saqarTvelos namdvili saxea da is da misTanani
momavali saqarTvelos baton-patronebi arian”.
momxseneblis mtkicebasTan dakavSirebiT mkveTrad gansxvavebulia
ekonomistebis garkveuli nawilis mosazreba. ekonomikur mecnierebaTa
doqtori, prof. vladimer papava ,,vardebis revoluciis’’ Semdgom
periodSi gatarebul reformebTan mimarTebaSi aRniSnavs, rom
korufciasTan brZolam, axalma sagadasaxado kodeqsma, biznesis
wamosawyebad gamartivebulma procedurebma, axalma SromiTma
kanonmdeblomam saqarTvelos neo-liberaluri reformebis gamtarebeli
qveynis imiji Seuqmna. Mmeores mxriv ki - dafiqsirda sakuTrebis uflebis
Selaxvis faqtebi, ekonomikis molopolizacia, elitaruli korufcia
(papava v., 2013).
50
mizani: saqarTvelos teritoriuli gaerTianeba, male ,,saqarTvelos
sazRvari nato-s sazRvari iqneba.”
Means - Goal: Tu gagrZeldeba reformebi, ,,Tu yvelaferi ise gagrZeldeba,
rogorc dRes midis, Tu veravin CagviTrevs raime mZime provokaciaSi,
saqarTvelos... namdvilad aqvs Sansi, rom 2008 wels natos wevri qveynebi
gaxdes, xolo wels ukve, SegviZlia nato-s wevrobis oficialuri
kandidati gavxdeT.”
Means - Goal: cnobierebis amaRleba saqarTvelos Sesaxeb ,,unda icodnen,
rom galel maswavlebels, romlis moswavlec ambobs: "gaumarjos Cems
qveyanas" - iWeren;”
51
rac Seexeba moxsenebis dasawyisSi dasmul SekiTxvebs: saidan
daviwyeT, sadamde movediT da saiT mivdivarT? rogorc vnaxeT, samive
nawils axlavs SekiTxva – riT? rac xazgasmiT aRniSnavs meqanizmis,
saSualebis mniSvenelobis Sesaxeb. migvaCnia, rom momxsenebeli qveynis
ganviTarebaSi saxelisuflebo gundis monawileobis yvela etaps -
dasawyiss, awmyosa da samomavlod gadasadgmel nabijebs – ukavSirebs
reformas: daviwyeT, aqamde movediT da gavagrZelebT reformis
saSualebiT. 2006 wlis angariSis damamTavrebeli fraza (wina wlis
saangariSo moxsenebis teqstis msgavsad) formulirdeba gzis metaforisa
da locva-kurTxevis gamomxatveli leqsikiT: ,,am gzaze gamarjvebiT
svlaSი, RmerTi iyos Cveni mfarveli!”
52
sapasuxo narativi enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebis simravliT
xasiaTdeba.
53
romelsac sxvadasxva epiTeturi ganmarteba axlavs. iqmneba opoziciaze
winaT/axla dafuZnebuli oriMurTierTdapirispirebuli xati:
54
sityvis warmoTqmis dros darbazSi imyofeba. ,,mivesalmoT am niWier
axalgazrdas!”
55
(2) da Tu cota xnis winaT, qarTuli ekonomika vladikavkazisa da
ergneTis bazrobebze - keTdeboda, axla man londonis safondo
birJaze gadainacvla.
56
saSualebas Seicavs. magaliTad, ganpirovneba, gameoreba da aluzia
erTadADgvxvdeba Semdeg monakveTSi:
57
samarTlianobis mniSvnelobis Semcav sityebTan sinonimuri mniSvnelobiT
aris gamoyenebuli:
58
dasawyisSi ToTxmetjer meordeba sityva ,,mivmarTav”, romelsac
momxseneblis mxridan sazogadoebis gasaWiris xazgasma mosdevs. Sedegad,
momxsenebeli atyobinebs msmenels/informaciis mimRebs, rom yvela
mniSvnelovani socialuri problemis saqmis kursSia. tradiciulad,
saangariSo sityvis dasawyisSive Cndeba pasuxismgeblobis reprezentacia:
,,noemberSi me warvsdeqi parlamentis sagamoZiebo komitetis winaSe
da mravali saaTis ganmavlobaSi vpasuxobdi dasmul yvela SekiTxvas.
miuxedavad imisa, rom kanoni amas ar mavaldebulebs, dRes me
vapireb, davrCe Cemi moxsenebis Semdeg da monawileoba miviRo
saparlamento debatebSi.”
angariSis momdevno teqstSi prioritets warmoadgens fokusireba
ekonomiis gajansaRebaze da dasaqmebis gazrdaze. sainteresod migvaCnia,
yuradReba gavamaxviloT moxsenebis pirvel nawilSi warmodgenil
monakveTze: ,,saqarTvelo didi erovnuli gamowvevebis winaSe dgas . . .
saqarTvelos ekonomikaSi ufro meti fuli Caidos (795 sityva)”. mimaCnia,
rom am monakveTSi praqtikuli argumentaciis saintეreso magaliTi
gvxvdeba.
winamdebare kvlevis meore TavSi Cven mimovixileT darwmunebis
ZiriTadi maxasiaTeblebi. aRvniSneT, rom darwmunebis xibli mis
nebayoflobiT xasiaTSi mdgomareobs. A okifis ganmartebis mixedviT,
darwmuneba aris ,,warmatebuli winaswarganzraxuli Zalisxmeva, rom
Secvalo sxvaTa gonebrivi mdgomareoba komunikaciis meSveobiT iseT
garemoSi, sadac darwmunebas aqvs Tavisufleba garkveuli doziT”
(o'kifi 2002) Jeral mileri ki darwmunebis farglebSi arapirdapir
iZulebaze saubrobs: ,,darwmunebis diskursi aris arapirdapir iZulebiTi,
rac gulisxmobs, rom SetyobinebaTa damarwmunebeli efeqti xSirad
damokidebulia safrTxeebsa da dapirebebze, rasac Setyobinebis
gadmomcemi aJRerebs” (mileri 2012). 2009 wlis angariSis teqstis pirvel
nawilSi, mas Semdeg, rac sruldeba vrceli da sxvadasxva enobrivi
saSualebiT gajerebuli misalmeba, momxsenebli inacvlebs msoflio
ekonomikuri krizisis Temaze, romelic stiqiis metaforiT aris
gamoxatuli. prezidenti saubrobs msoflio ekonomikuri krizisis
Sedegad dazaralebuli ukrainis mdgomareobis Sesaxeb:
59
,,bevri Tqvengani bolo xanebSi, albaT, iyo baltiispireTSi,
ungreTSi an ukrainaSi. ukrainaSi im manqanebis mesamedic ki ar dadis,
ramdenic Tundac erTi wlis winaT dadioda. carielia maRaziebi da
kafeebi. qalaqis centrSi Suqebic Camqralia”.
Mmomxseneblis mier saparlamento angariSis wardgenis periodSi,
finansuri krizisi amerikis SeerTebuli Statebidan msoflios masStabiT
gavrcelda. prezidenti gansakuTrebiT gamohyofs ukrainis magaliTs da,
rogorc zemoT moyvanil citataSi Cans, ganzogadebul mtkicebas
warmogvidgens. aris Tu ara am abzacSi gazviadeba gamoyenebuli,
damokidebulia monacemebze da msjelobis sagania, Tumca, sainteresoa,
rom ukrainaSi arsebul mZime finansur-ekonomikur krizisTan
brZolisuunarobas prezidenti qveynis politikur mdgomareobas
ukavSirebs:
,,Cvenze asjer meti potencialisa da resursebis mqone qveyana,
politikuri kinklaobis fonze ara Tu ver axerxebs krizisidan
gamosvlas, aramed sul ufro Rrmad Sedis am krizisSi’’.
vfiqrob, rom swored es nawili Seicavs implicitur muqaras – Tuki
saqarTveloSi politikuri dapirispireba gagrZeldeba, maSin Cveni qveyana
ekonomikuri krizisis savalalo Sedegebs gaiziarebs. winamdebare
kvlevis meore TavSi Cven muqaris Semcveli komunikacia darwmunebisgan
gavmijneT. angariSis teqstis momdevno abzacebi warmoadgens msjelobas
imaze, rom ekonomikuri krizisisagan Tavis daRwevis mizniT,
saqarTveloSi unda SenarCundes politikuri stabiluroba. vnaxoT, Tu
ra komponentebisagan Sedgeba msejloba:
arsebuli mdgomareoba: momxenebeli globaluri konteqstis warmodgenis
da am konteqstSi saqarTvelos mdgomareobis asaxvisas pirdapir
aRniSnavs, rom miuxedavad msoflio masStabiT gavrcelebuli krizisisa,
saqarTveloSi krizisuli mdgomareoba moxsenebis parlamentSi wardgenis
droisTvis ar aris. SegviZlia, rom es mosazrebac, garkveulwilad,
gaJRerebul mtkicebad (claim) miviCnioT, radgan prezidenti punqtobrivad
mihyveba mtkicebis gamyarebas da warmoadgens winamZRvrebebs (premises),
ayalibebs rogorc sirTuleebs, aseve SesaZleblobebs:
mtkiceba (claim): saqarTveloSi saxezea ekonomikuri sirTuleebi.
60
(argumentis markerebi, iseTi, rogoricaa: ,,amitom”, ,,Sesabamisad”, ,,imitom
rom” punqtobrivi Camoyalibebis dros ar gamoiyeneba). CamoTvlilia ori
saxis winamZRvrebi: sirTuleebi da SesaZleblobebi. sirTuleebs
ganapirobebs: samuSao adgilebis dakargva safinanso sistemaSi,
problemebi uZravi qonebis bazarze, saSualo fenis sabanko kreditebi –
yvela es Tema pirdapir kavSirSia msoflio ekonomikur krizisTan da
exmaureba msoflioSi arsebul problemebs. Tamamad SegviZlia vTqvaT,
rom sirTuleTa CamonaTvalSi ar aris iseTi sakiTxi, romlis Tavidan
arideba SeeZlo saxelmwifos saangariSo periodisaTvis. yvela
dasaxelebuli sirTule msoflio ekonomikuri krizisis Tanmdevia.
vfiqrob, rom angariSis teqstis am nawilSi momxsenebeli saintereso
damarwmunebel strategias mimarTavs: igi aJRerebs problematur
sakiTxebs, rac msmenels kargad Seaxsenebs msoflioSi arsebuli
krizisis Tanmdevi viTarebis Sesaxeb. msmenelisTvis aseve cnobilia, rom
es problemebi saqarTvelos xelisuflebis araswori ekonomikuri
politikis Sedegi ar aris. amave abzacSi xelisuflebis dadebiTi imijia
gaTvaliswinebuli winadadebis im sqemiT, romelsac momxsenebeli sakmaod
xSirad mimarTavs:
,,safinanso sistemaSi bevri kvalificiuri moxele kargavs im
samuSao adgils, romelic, xazgasmiT aRvniSnav, bolo ori wlis
ganmavlobaSi Seiqmna”.
Mmocemul winadadebaSi informacia asea warmodgenili: gvaqvs
mtkiceba uaryofiTi mdgomareobis, problemis arsebobis Sesaxeb da -
mtkiceba, romelic momxseneblis (an misi gundis) upiratesobaze,
pozitivze miuTiTebs. vfiqrob, rom mniSvnelovan rols TamaSobs
winadadebis sintaqsuri struqtura.
mizani: ekonomikis gadarCena, samuSao adgilebis SenarCuneba, dasaqmebis
gazrda;
ra nabiji unda gadavdgaT / Claim for action: unda SevinarunoT
politikuri stabiluroba. omis metaforiT gamoxatavs momxsenebeli
argumentis mtkicebas da mowodebas:
,,Cven win didi brZola gvelis, es aris brZola ekonomikis
gadasarCenad, brZola samuSao adgilebis SesanarCuneblad, brZola
61
siRaribis winaaRmdeg. am brZolaSi Cveni warmateba damokidebulia erT
rameze, SevZlebT Tu ara Cven SevinarCunoT erTianoba da stabiluroba”.
62
ritorikis mocemul kanons - Dispositio-s srulad iTvaliswinebs da
STabeWdilebas axdens. moxsenebis bolo nawilSi prezidenti kvlav
ubrundeba maT, visac mimarTa sityvis dasawyisSi - misalmebis dros:
,,minda davubrunde maT, visi moxseniebiTac daviwye saubari da kidev
erTxel mivmarTo yvela pensioners, yvela umuSevars, gaWirvebaSi myofs,
yvela maswavlebels da eqims...”
abzacs mohyveba optimizmiTa da mowodebiT gajerebuli narativi,
romelic gamomsaxvelobiT leqsikur erTeulebs mravlad Seicavs.
metaforulad aris warmodgenili imediani momavali:
,,nu ifiqrebT rom aRarsodes mova gazafxuli’’,
,,davatrialebT waRma bedis borbals!’’,
,,icodeT, rom axla ar aris xelis Caqnevis dro, axla aris Zalebis
mokrebis, rwmenis SenarCunebis, mtveris CamoferTxvis, welSi gamarTvis,
erTmaneTisTvis xelebis Cakidebis da imedis SenarCunebis dro.”
Cemi azriT, 2009 wlis saangariSoO moxsenebis teqstis mixedviT,
prezidenti yvelaze metad avlens sakuTar Tavs eris winamZRolad,
mosaxleobaze mzrunvel liderad. rac Seeseba sxva praqtikuli
argumentebis identificirebas, 2009 wlis saangariSo moxseneba am mxrivაც
mdidaria. Gpraqtikuli argumentები gamovlinda Semdegi mimarTulebebis
mixedviT:
- sampunqtiani gegma saqarTvelos ekonomikaSi investiciebis mozidvis
mizniT (478 sityva);
- Qsaxelmwifo instituciebis xarjebis Semcireba, qamrebis moWeris
politika ekonomikis sirTuleebis daZlevis mizniT (234 sityva);
- socialuri iniciativa - xelmisawvdomi dazRvevis programis
inicireba (774 sityva);
- devnilebis mdgobareobis gaumjobeseba (442 sityva);
- zrunva pensionrebze (308 sityva);
- zrunva maswavleblebze (491 sityva);
- zrunva soflis dasaqmebaze (865 sityva);
63
- saqarTvelos teritoriuli mTlianobis aRdgena samSvidobo
misiebis internacionalizaciisa da saerTaSoriso institutebis
maqsimaluri CarTulobis gziT (421 sityva).
ganvixiloT teqstis is nawili, sadac prezidenti msjelobs
saqarTvelos ekonomikaSi investiciebis mozidvis gazrdis Sesaxeb:
arsebuli mdgomareoba ,,axla Cvens ekonomikas sWirdeba fuli da msxvili
investiciebi’’
mizani/ Goal: ,,am samive mimarTulebis mizania, rom saxelmwifo daexmaros
qarTul kompaniebs im saxelmwifo dakveTebiT, romlebzec axla cxaddeba
tenderebi, raTa Cvenma kompaniebma SeinarCunos biznesi, akeTos saqme da
ar dakargos samuSao adgilebi.
Rirebuleba/ velue: ekonomikuri stabiluroba, moqalaqeebis გamdidreba,
ukeTesi momavali.
ra nabiji unda gadavdgaT/ Claim for action: ,,Cven viwyebT sampunqtiani
gegmis ganxorcielebas, romelic gulismobs: 1. nabijebs, romlebic
ucxour daxmarebas akavSirebs axali samuSao adgilebis SeqmnasTan;
2. ekonomikis stimulirebis axal programas, romlis mixedviTac moxdeba
2,2 miliardi laris saxelmwifos mier investireba iseT proeqtebSi,
romlebic aZLierebs ekonomikas da qmnis pirobebs 25000-ze meti samuSao
adgilisTvis. 3. ucxouri kerZo investiciebis mozidvas.’’
mizez -Sedegobrivi kavSiri/ Means-Goal premise: ,,am samive mimarTulebis
mixedviT, saxelmwiofo xdeba yvelaze msxvili investor qarTul
ekonomikaSi. saxelmwifo axla, msoflio krizisisa da sagareo
investiciebis Semcirebis fonze debs ekonomikaSi imaze met Tanxas, vidre
bolo wlebis ganmavlobaSi erTad aRebuli Caudia.’’
Means-Goal premise /mizez-Sedegobrivi kavSiri: ,,4.5 miliard dolariani
donorTa daxmarebis nawilia 500 milion dolariani paketi sabanko
seqtorisTvis...mixaria, rom bankebi nel-nela iwyeben fiqrs saqarTveloSi
farTomasStabiani sesxebis gacemis Taobaze.’’
diskursis kritikuli analizis mixedviT, zemoaRniSnul msjelobaSi
ismis ara erTi kiTxva: momseneblis mier dasaxelebuli mizani da miznis
miRwevis gzebi ramdenad TanxvedraSia erTmaneTTan? qveyanaSi
64
ekonomikuri stabilurobis perspeqtivis dasaxvas saxelmwifo dakveTebi
(tenderebis SeTavazeba kompaniebisTvis) hyofnis? Tuki (rogorc Tavad
momxsenebli aRniSnavs) msoflioSi ekonomikuri krizisia da sagareo
investiciebi iklebs, ramdenad relevanturia ucxouri daxmarebis, erT-
erTi pirvel punqtad identificireba? saxelmwifos yvelaze msxvili
investoroba ekonomikaSi namdvilad Seqmnis ekonomikur stabilurobas da
uzrunvelyofs ukeTes momavals? am msjelobaSi farTo asparezi
daeTmoba ekonomikis mimarTulebas, Tumca zemoaRniSnuli argumentis
Sinaarsis ganxilvis gareSec ikveTeba miznis, arsebuli viTarebis,
samoqmedo gegmisa da mizez-Sedegobriv kavSirebis Seusabamoba.
65
2012 wlis Tebervali: „CemTvis didi pativia kidev erTxel warvdge Tqvens
winaSe da CagabaroT angariSi qveynis mdgomareobis Sesaxeb“.
66
meordeba TerTmetjer. Svidjer meordeba fraza „es madloba ekuTvnis’’,
samjer meordeba fraza ,,Tqveni damsaxurebaa’’, sityva xalxi
gansazRvrulia, rogorc ,,Cveni qveynis pirveli piri’’. vfiqrob, rom
mocemuli monakveTi sazogadoebis keTilganwyobis mopovebas isaxavs
miznad. ritorikis kanonebis dacviT, momxsenebeli iTvaliswinebs
socialur konteqstsa da sazogadoebis mimarT yuradRebis gamoCenis
mniSvnelobas.
67
am kuTxiT mravlad aris gamoyenebuli angariSvaldebulebis
gamomxatveli leqsikuri erTeulebi da frazebi, magaliTisTvis,
samarTaldamcavTa termins mimarTavs prezidenti Semdegi gancxadebis
dros:
,,SeiniSneba gajansaReba”
68
meSveobiTac mizani miiRweva. vfiqrob, rom TiToeul am saSualebas
prezidenti Tanmimdevrulad ganmartavs. msjelobis midevneba ar aris
rTuli, damaxasiaTebelia zmnebis momaval droSi gamoyeneba. yvela
RonisZieba, rac aris CamoTvlili ukve dagegmilia da / an
ganxorcielebis procesSia. amitom aq ar mimdinareobs msjeloba da
gadawyvetilebis miReba imaze, Tu ra nabiji udna gadaidgas momavalSi, an
aris Tu ara am nabijebis gadadgma saWiro. Tumca is, rac ukve daigegma,
naTlad da damajereblad aris Camoyalibebuli. aRvniSneT, rom dasaxul
miznebs faseulobis saxiT ayarebs reformis meore talRa.
69
argumentaciuli msjelobis TvalsazrisiT. winamdebare kvlevis pirvel
nawilSi aRvniSneT, rom xSirad ZiriTadi mtkiceba Riad ar aris
gamoxatuli. aseT SemTxvevaSi daskvna konteqstidan gamomdinare
gamogvaqvs. vfiqrob, rom mocemuli monakveTis ZiriTadi mtkiceba aris is,
rom saqarTvelom unda ganagrZos Tavisi Zalisxmeva evrointegraciisa da
Crdiloatlantikur struqturebSi integrirebis kuTxiT. teqsti Seicavs
mowodebas: qarTvelma xalxma ,,ukve didi gakveTilebi miviReT da didi
codna davagroveT saimisod, rom uSecdomod mivxvdeT sad aris mteri da
sad aris moyvare”. iseve rogor 2009 wlis saparlamento angariSis
teqstSi, mocemul moxsenebaSic erTmaneTs upirispirdeba ori cneba:
mteri da sagareo kursi.
70
momxenebeli arCeuli politikuri kursis alternativis warmoCenisas (aq
igi iyenebs ritorikul xerxs) mimarTavs sabWoTa warsulis aluzias.
sabWoTa warsuli „ar aris Cveni arCevani”. migvaCnia, rom swored es
fraza aris daskvniTi monakveTis ZiriTadi argumentaciuli msjeloba.
aqve, am emociur fonze prezidenti axdens samxedro politikis
legitimacias:
71
vfiqrob, rom angariSis teqstis zemoT miTiTebuli monakveTis mixedviT,
momxseneblis mizans (Goal) warmoadgens qveynis mosaxleobis cxovrebis
gaumjobeseba, ,,maTi problemebis Semsubuqeba”. ZiriTadi mtkiceba (Claim)
ki Semdegia: gazrdili fasebis pirobebSi gamosavalis povna - „Cveni
valdebulebaa, rom am problemis (gazrdili fasebis) mosagvareblad
adgilobrivi gamosavali veZeboT.“ arsebuli mdgomareoba ki aseTia -
„bevri ojaxi sasowarkvTilia gazrdili fasebis gamo“. arsebuli
mdgomareobis aRwerisas momxsenebeli impliciturad axdens msmenelis/
Setyobinebis mimRebis damokidebulebis Camoyalibebas (attitude shaping).
erTis mxriv, igi gamoxatavs TanagrZnobas socialuri wris yvela fenis
mimarT, vinc mZime ekonomikurma mdgomareobam sasowarkveTamde miiyvana.
warmodgenilia sami abzaci, TiToeuli maTgani iwyeba fraziT: „erTi
wuTiT warmoidgineT...“ da aRwers dedebis, umuSevari mamebis, studentebis
rTul mdgomareobas. rTuli socialur-ekonomikuri viTarebis Sesaxeb
codnis gamovleniT momxsenebeli cdilobs, anugeSos msmeneli.
TanagrZnobis gamomxatveli abzacebis Semdeg ki adresanti axsenebs
fasebis matebis saerTaSoriso mizezebs da impliciturad ayalibebs
viTarebas imgvarad, rom SegviZlia Semdegi daskvnis gamotana: fasebis
zrdasTan dakavSirebuli yovelive sasowarkveTa mosalodneli da
bunebrivi procesi iyo saerTaSoriso viTarebis gaTvaliswinebiT. am
procesis SeCerebas saqarTvelos xelisufleba ver SeZlebda. abzacis
ritorikul efeqts aZlierebs gameoreba (,,erTi wuTiT warmoidgineT”) da
antonimuri sityvebis urTierTSepirispireba: saerTaSoriso mizezebiT
gamowveuli problemis gadasaWrelad adgilobrivi gamosavali.
Means-Goal /miznis misaRwevad saWiro saSualebebi: monetaruli
politikisa da fiskaluri RonisZiebis gatareba Semdgomi inflaciuri
procesebisagan dasacavad;
72
turbulenturi zonidan“. mTavrobis mxridan gaweuli Zalisxmevis
xazgasmis mizniT, meordeba leqsikuri erTeulebi (gameoreba) - „yvela
saWiro.“ abzaci ar aRwers konkretul RonisZiebebs, igi Semoifargleba
zogadi gancxadebiT: masSi ar aris aRwerili Tu ra konkretuli
RonisZiebebi tardeba xelisuflebis mier. bundovania aseve, Tu ra
igulisxmeba ,,yvela saWiro monetartul da fiskalur RonisZiebaSi“.
Sedegad, SegviZlia davaskvnaT, rom mocemuli Means-Goal srulad
emsaxureba ritorikuli efeqtis Seqmnas.
Means-Goal: Means-Goal:
monetaruli eleqtroenergiis
politikisa da vauCeri,
fiskaluri
RonisZiebis gatareba sasursaTo vauCeri;
Semdgomi
inflaciuri
procesebisagan
dasacavad;
73
argumentis FSefaseba: praqtikuli argumentaciis konteqstSi miznis
miRwevis aucilebel da sakmaris pirobebze msjeloben izabela da norman
fearkloebi wignSi ,,politikuri diskursis analizi:”
,,Doing something that is necessary in view of a goal may not be sufficient to fulfill that
goal, but doing something that is sufficient in view of the goal may not really be necessary, if
other better or easier means are available” (Isabela Fairclough & Fairclough, 2012)
(mizanTan mimarTebaSi raime moqmedeba, romelic miiCneva, rogorc
aucilebeli moqmedeba, SesaZloa, sulac ar iyos sakmarisi dasaxuli
miznis misaRwevad. Aaseve, raime sakmarisi SesaZloa ar iyos aucilebeli
iseT SemTxvevaSi, Tu sxva ukeTesi saSualebebi xelmisawvdomia).
vnaxeT, rom ukeTesi xvalindeli dRis (mizani) misaRebad
gadasadgmeli nabiji gazrdil fasebTan brZolaa. momxseneblis mixedviT,
momavalSi sasurvel Sedegamde migviyvans 1) garkveuli monetaruli
politikisa da fiskaluri RonisZiebis gatareba da 2) vauCerebis
darigeba. ramdenad aucilebeli an sakmarisia dasaxelebuli RonisZiebebi
miznis misaRwevad? kritikuli diskursis analizis (CDA) farglebSi,
aRniSnul kiTxvaze pasuxis gasacemad saWiroa dargis eqspertTa
Sexedulebis gaziareba. #1 Means-goal momxsenebels dakonkretebis gareSe
aqvs warmodgenili da masSi nagulisxmebi RonisSiebebis Sefaseba, cxadia,
ver moxerxdeba. miznis misaRwevad momxseneblis mier dasaxelebuli
saSualebis aucilebloba (da relevanturobac ki) dargis eqspertTa erTi
nawilis mier kiTxvis niSnis qveS dgeba.
winamdebare kvleva ar isaxavs miznad, daadginos adresantis mier
gaJRerebuli samomavlod gadasadgmeli nabijebis racionaluroba an
Sedegebi. Sesabamisad, zemoT warmodgenili argumentis sqemis Sefasebas
ar ganvavrcobT da gadavalT argumentaciuli msjelobis Semdeg
Semadgenel nawilze.
74
mtkiceba / ra nabiji unda gadavdgaT/claim for action: unda ganvaviTaroT
adgilobrivi soflis meurneobis warmoeba.
75
mtkiceba / ra nabiji unda gadavdgaT
(adgilobrivi soflis meurneobis warmoebis gazrdis mizniT)
Means-Goal: Means-Goal:
76
iork Taimsi”, romelmac saqarTvelo msoflios meeqvse saukeTeso
turistulad mosanaxulebel qveynad daasaxela. aris, Tu ara es xerxi
Argumentum Ad Verecundiam – ganxilvis sagania. Ad Verecundiam msjelobis
dros avtoritetis Sexedulebis moSveliebas gulisxmobs, igi miiCneva
darwmunebis saSualebad, Tumca mainc argumentirebuli msjelobis
xarvezad, im SemTxvevaSi, Tuki moyvanili avtoriteti ar aris dargis
eqsperti. Qqristofer tindeili gvTavazobs, rom aseT SemTxvevaSi davsvaT
Semdegi kiTxvebi:
77
nawilebs Soris - qmnis Tu ara "niu iork Taimsi"-s 2011 wlis
rekomendacia momxseneblis mier aRwerili ambiciuri gegmebi
ganxorcielebis arguments? SesaZloa, cnobili gamocema namdvilad iyos
avtoriteti, magram SegviZlia ki gamoqveynebuli statia ganvixiloT
winapirobad an erT-erT damadasturebel sabuTad imisa, rom
dasaxelebuli gegmebi ganxorcieldeba?
2. vauCerebi,
78
4. marcvleulis warmoebis intensifikaciis programa;
79
kidev erTi reprezentacia - modernizacia (es ori cneba gadajaWvulia
mocemul teqstSi). momxsenebeli aRniSnavs:
80
socialur da politikur terminTa leqsikoni - cnobari
legitimacias ase ganmartavs: „mmarTvelobis ama Tu im sistemis mier
SemoRebuli kanonierebis damkvidrebisa da aRsrulebis iseTi forma,
romelic misaRebia mocemuli qveynis moqalaqeTaTvis“ (gv. 146).
„legitimuroba - farTo azriT niSnavs socialuri wesrigis, moqmedebis,
moqmedi piris an xdomilebis aRiarebasa da gamarTlebas, ufro zustad
maTi kanonierebis rwmenas. xSirad mas upirispireben legalobas (mag., k.
Smidti), rogorc sakuTriv kanoniers, anu imas, rac gamoxatulia
iuridiuli normebiT (სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი-
ცნობარი, 2004)”.
misalmeba
damarwmunebel komunikacias momxsenebeli dasawyisSive,
misalmebidanve uzrunvelyofs. (misalmeba: „batono parlamentis
Tavmjdomarev...sakuTar samSoblos“ - 92 sityva). misalmebis nawili aris
emociurad datvirTuli, rasac gansazRvravs ramdenime faqtori:
winadadebaTa Tanmimdevroba, romelsac ZiriTad Setyobnebamde mivyavarT,
81
gamomsaxvelobiTi leqsikuri arCevani da momxseneblis mier konteqstis
gaTvaliswineba:
„vesalmebi maT, vinc saqarTveloSia da maT, vinc saqarTvelos
sazRvrebs gareT imyofeba. gansakuTrebiT vesalmebi im vaJkacebs,
romlebic dedamiwis erT-erT yvelaze cxel wertilSi saqarTvelos
saxeliT icaven kacobriobisa da samSoblos interesebs“.
cnobilia, rom sazogadoebis winaSe sityviT gamosvlisas situaciis
gaTvaliswineba darwmunebis erT-erTi mniSvnelovani pirobaa.
darwmunebaze saubrisas herbert saimonsi aRniSnavs, rom sanam
darwmunebas SevZlebT, unda SevafasoT arsbeuli viTareba da CvenTvis
sasurveli mdgomareoba. aseve, udna vifiqroT imaze, Tu vin aris Cveni
auditoria da ra aris misTvis mniSvnelovani. avtoris mixedviT,
momxseneblma sakuTar Tavs unda hkiTxos, ras moelis msmeneli misgan
mocmuli situaciis gaTvaliswinebiT, momxsenebeli unda iyos „situation
sensitive” (Simons et al., 2001)
saqarTvelo NATO-s samxedro operaciis, saerTaSoriso
usafrTxoebis uzrunvelyofis Zalebis (ISAF) monawile qveyanaa. qveynis
Tavdacvis saministrom saqarTvelos samxedro mosamsaxureebi ISAF-is
misiaSi pirvelad 2004 wels gagzavna. Cveni sakvlevi teqsti saqarTvelos
parlamentSi gaJRerda 2012 wlis 28 Tebervals. swored 2012 wlis
Tebervlis bolos avRaneTSi aRniSnuli misiis Sesrulebisas
saqarTvelos sami samxedro mosamsaxure daiRupa. momxsenebelma Tavisi
sityvis pirvelive nawilSi asaxa sakuTari damokidebuleba aRniSnuli
tragediis mimarT. Seqmnili garemoeba gansazRvravda msmenelis
molodins, rom qveynis pirveli piri zemoaRniSnul Temas Tavis sityvaSi
garkveulwilad gamexmaureboda (momxseneblis mxridan sakiTxis
ugulvebelyofa gamoiwvevda msmenelis molodinis gacruebas).
sainteresoa, rom momxsenebelma sakiTxis gaJRerebisas gamoiyena
argumentis martivi sqema, rac ZiriTadi Setyobinebis msmenelamde mitanas
Sueferxeblad uzrunvelyofs:
mtkiceba (claim): ,,saqarTvelos saxeliT mebrZoli daRupuli
vaJkacebis saxelebi oqros asoebiT Caiwereba Cveni qveynis itoriis
furclebze“.
82
am mtkicebis gamamyarebeli msjeloba/winamZRvreba:
„radgan TavianTi TavdadebiT isini icavdnen, aZlierebdnen Cvens
SeiaraRebul Zalebs da warmatebis perspeqtivas aZlevdnen sakuTar
samSoblos.“
teqsts mohyveba momxseneblis Txovna, wuTieri dumiliT daRupuli
gmirebisadmi pativiscemis gamoxatvis Sesaxeb.
vfiqrob, rom mocemul misalmebaSi asaxulia momxseneblis
politikur kursi saqarTvelos Crdiloatlantikur aliansTan
daaxloebis Sesaxeb. sajaro sityvis am nawiliT momxsenebeli aRniSnuli
kursis mimarT sazogadoebis dadebiT ganwyobas da rwmenas ayalibebs.
daRupuli mebrZolebis mimarT pativiscema aris damokidebuleba,
romelsac sazogadoeba srulad iziarebs. am damokidebulebis
gaziarebasTan erTad xdeba qarTveli mebrZolebis ISAF-is misiaSi
CarTulobisadmi loialuri damokidebulebis Camoyalibebac.
moxsenebis am sakmaod mcire nawilSi gvaqvs Zlieri
reprezentacia: qveynis warmatebis perspeqtiva, romelsac qarTveli
mebrZolebi aZleven sakuTar samSoblos. momxsenebeli maRali stiliT,
emociurad asrulebs misalmebas. msmeneli, udavod, iziarebs daRupuli
mebrZolebis mimarT pativis migebas da amasTan erTad iziarebs
impliciturad warmodgenil politikas: saqarTvelos ISAF-is misiaSi
monawileoba xels uwyobs qveynis Crdiloatlantikur aliansTan
daaxloebas, es ukanaskneli ki, Tavis mxriv, aris warmatebis perspeqtiva.
vfiqrob, rom momxeneblis misalmebaSi warmodgenili damarwmuebeli
komunikacia, kerZod - argumenti impliciturad emsaxureba
sazogadoebaSi saqarTvelos Crdiloatlantikur aliansTan daaxloebis
Sexedulebis ganmtkicebas.
83
xerxebiT: antiTezisiT, epiTetebiT, metaforiT. Tuca, vfiqrob, rom
ZiriTadi enobrivi saSualeba, riTac momxsenebeli msmenelis
Sexedulebis Camoyalibebas cdilobs, aris antiTezisi:
„misi (vardebis revoluciis) mizani iyo, klanuri diqtatura
Segvecvala namdvili demokratiiTa da TanasworobiT, totaluri
korufcia Cagvenacvlebina kanonis uzenaesobiT, ufskrulSi gadaCexili,
arSemdgari qveyana dagvebrunebina ganviTarebis gzaze da, rac mTavaria,
rogorme gagvefanta uperspeqtivobis Savi Rrublebi da imedis sxivebiT
gagvenaTebina momavali“.
maSasadame, gvaqvs vardebis revoluciamdeli saqarTvelos suraTi:
diqtatura, korufcia, Savi Rrublebi, arSemdgari qveyana romelsac
upirispirdeba dRevandeli saqarTvelos aRwera: kanonis uzenaesoba,
demokratia, Tanasworoba.
GgamomsaxvelobiT simZafres aZlierebs Mmetaforuli epiTetebi:
“totaluri korufcia... ufskrulSi gadaCexili qveyana”.
cnobilia, rom saqarTvelos mosaxleobis protesti imJamindeli
prezidentis, eduard SevardnaZis mTavrobis mimarT, sxva mraval
faqtorTa Soris, gamoiwvia swored korufciam daA uTanasworobam.
Sazogadoebis ukmayofilebas mohyva „vardebis revolucia“ 2003 wlis 23
noemberს. warsulis kontrastuli warmodgena Zlieri metaforebiT
vfiqrob, kvlav emsaxureba msmenelis damokidebulebis gamyarebas
(Response reinforcing). momxsenebeli (araerTxel) miuTiTebs imis Sesaxeb,
rom kargad aqvs gaazrebuli angariSvaldebulebis mniSvneloba sakuTari
xalxisa da qveynis winaSe:
„Cveni demokratiisa da winsvlisaTvis sasicocxlod
mniSvnelovania, rom Tqven mudmivad moiTxovoT pasuxi xalxisTvis
micemuli yvela dapirebis Sesrulebaze“.
gancxadebas mohyveba mis mier vrclad warmodgenili danapirebis
Sedegebi. CvenTvis sainteresoa, davakvirdeT winamdebare angariSSi
warmodgenil msjelobas, momxseneblis mier gamoyenebul sqemebs da
msmenelis / informaciis mimRebis darwmunebis sxvadasxva lingvistur
saSualebebs. SevecdebiT, rom angariSis pirvel nawilSi gamovarCioT
praqtikuli argumenti, Tavisi Semadgeneli nawilebiT: ZiriTadi
84
mtkicebiT, mizniT, arsebuli mdgomareobis asaxviT, miznis ukan mdgomi
faseulobebiT da dasaxuli miznis Sesrulebis pirobebiT (Means- Goal).
argumenti #1
(teqsti: „amis miuxedavad, dRes, ise rogorc arasodes .... rom saqarTvelo
isev win midis. 438 sityva, angariSis pirveli nawili).
mtkiceba - sityvis am nawilis ZiriTadi Setyobinebaa, rom saqarTvelo
isev iwyebs winsvlas. sainteresoa, rom am gancxadebas win uswrebs misi
vrceli perefrazi - maRalmxatvruli stiliTa da metad
gamomsaxvelobiTi leqsikuri erTeulebisagan Semdgari abzaci. igi met
emociur datvirTvas aZlevs momxseneblis ZiriTad mtkicebas (claim).
„dRes, ise rogorc arasodes ukanaskneli aswleulebis
ganmavlobaSi, vgrZnobT, rom yinuli daiZra, rom navsi tydeba. ra Tqma
unda, jer ar mivsulvarT iq, sadac gvinda yofna, magram Cven yvelam
erTad SevqmeniT momenti didxans nanatri SesaZleblobisa, romelic axla
yvelam erTad unda gamoviyenoT.”
85
„gasul wels igi TiTqmis 7 procentiT gaizarda, rac, udavod,
sasurvelze naklebia, magram ufro metia, vidre mTeli dasavleTis
qveynebSi da Cveni regionis umetesobaSi, aseve orjer meti vidre
ruseTSi...“
sainteresod mimaCnia, yuradRebis gamaxvileba teqstSi warmodgenil
momdevno reprezentaciaze: pasuxismgebloba/
angariSvaldebuleba/Sesrulebuli danapirebi. momxsenebeli araerTxel
miuTiTebs, rom grZnobs udides pasuxismgeblobas sazogadoebis winaSe.
magaliTisTvis, sityvis dasawyisSi igi aRniSnavs, rom „kidev erTxel“
warsdga auditoriis winaSe da „Caabara angariSi“ sazogadoebas. am
gziT igi msmenels arwmunebs, rom aris mis samsaxurSi: araerTxel
„Caubarebia“ (da ara, magaliTad, warudgenia) angariSi. momxseneblis
pasuxismgeblobis grZnoba gamosaxulia mis mier Tanmimdevrulad
gaJRerebul danapirebTa SesrulebaSi.
warmodgenili mdgomareobis damadasturebeli msjeloba/ narativi #2
2012 wlis saangariSo teqstis momdevno nawilSi (rodesac SarSan am
tribunidan mogmarTeT... ufro farTo masStabiT xorcieldeba. 274 sityva)
punqtobrivad aris warmodgenili wina wlis angariSis dapirebebi da
mocemuli droisTvis arsebuli Sedegebi. teqstis es nawili aris metad
dinamiuri (aq momxsenebeli aRar mimarTavs maxalmxatvrul stilsa)
sWarbobs progresis, ganviTarebis, Senebis, amoqmedebebis, dapirebis
gamomxatveli leqsikuri erTeulebi. STambeWdavad aris gamoyenebuli
darwmunebis strategia - gameoreba: sami abzaci iwyeba fraziT „SarSan me
dagpirdiT, rom“. winadadebebs aqvT met-naklebad msgavsi sintaqsuri
agebuleba. magaliTad:
„SarSan me dagpirdiT, rom 2015 wlisaTvis saqarTvelos soflis
meurneobis produqcias gavaormagebdiT. dRevandeli monacemebiT soflis
meurneobis seqtori ukve daaxloebiT 35 procentiT aris gazrdili.
SarSan me dagpirdiT, rom 2015 wlisaTvis Cveni mosaxleobis 70
procentze meti iqneba gazificirebuli. dReisaTvis es maCvenebeli 55
procentia...“
teqstis am nawilSi warmodgenilia sxvadasxva saxis maCveneblebi,
cifrebi, procentuli monacemebi. aRniSnuli statistika, momxseneblis
86
xedviT, gaamyarebs gaJRerebul gancxadebebs. igi am gziT cdilobs
msmenelis ndobis mopovebas, rac ritorikis TvalsazrisiT, darwmunebis
erT-erTi upirvelesi winapirobaa. msjeloba ar exeba momavalSi
gadasadgmel nabijebs da Sesabamisad, praqtikuli argumentaciisaTvis
damaxasiaTebel diskusias momavalSi gadasadgmeli nabijebis Sesaxeb ar
Seicavs. igi ufro metad ukavSirdeba warsulSi gadadgmul nabijebs da
arsebuli xelisuflebis qveynis saTaveSi yofnis legitimacias.
momxseneblis mixedviT, vardebis revolucias da axali xelisuflebis
saTaveSi mosvlas mohyva progsesi, dinamika, axali Rirebulebebi.
sityvaSi faqtobrivad ar aris alternatiuli xedva, kontr-argumenti,
gansxvavebuli Sexeduleba warmodgenili. igi calsaxad amtkicebs
vardebis revoluciis Semdg arsebuli xelisuflebis demokratiulobas,
qveynis ekonomikur zrdasa da swraf, dinamiur progress.
vfiqrob, rom damarwmunebeli efeqtis misaRwevad mocemul
monakveTSi momxsenebeli aqtiurad mimarTavs enobriv saSualebebs:
saguldagulod SerCeuli sintaqsuri struqturiTa da leqsikuri
erTeulebiT, hiperboliT, metaforebiT, SepirispirebiT, gameorebiT
cdilobs, danergos progresisa da warmatebuli garemos rwmena
msmenelSi. magaliTad, warmodgenili zmnebi awmyo droSi, usruli aspeqti
met dinamiurobas qmnis: navsi tydeba, saqarTvelo iwyebs winsvlas,
ekonomika ukve stabilurad ikrebs Zalasa da siswrafes; momxsenebeli
xSirad mimarTavs gazviadebas: ,,ise, rogorc arasodes ukanaskneli
aswleulebis ganmavlobaSi”, ,,Cven mivipyariT msoflios yuradReba”,
,,planetis erT-erTma saukeTeso qveyanam”;
saiteresoa, rom 438 sityvisagan Semdgar monakveTSi arsebuli
mdgomareobis amsaxveli uaryofiTi konotaciis Semcveli frazebi
Semoifargleba SemdegiT:
„miuxedavad bevri problemisa, Tundac bolo dros sawvavze fasebis
mkveTri zrdisa..“ alternatiuli mosazrebebi srulad aris
ugulvebelyofili.
87
nawili II – xuT punqtiani gegma
(momxsenebeli sityvis am nawilSi punqtobrivad ayalibebs prioritetebs:
dasaqmeba, soflis meurneoba, jandacva, politikuri da samoqalaqo
warmateba, qveynis usafrTxoeba).
punqti #1 dasaqmeba (angariSis teqsti: „magram faqtia, rom uamravi Cveni
Tanamoqalaqe... - es aris Cveni reformebis mizanic“. 1463 sityva).
monakveTi Seicavs yvelaze met sityvas – vfiqrob, rom dasaqmebis Temaze
qveynis pirveli piri yvelaze metad amaxvilebs yuradRebas. igi erTis
mxriv, saubrobs im mosaxleobis saxeliT, vinc yoveldRiurad ekonomikur
siduxWires da uamrav socialur problemas awydeba. meores mxriv
sakiTxis ganixilva kvlav progresTan da Zalzed warmatebuli qveynis
konceptTan SepirispirebiT xdeba. analogiuri strategiaa gamoyenebuli
2011 wlis saparlamento angariSSi, sadac adresanti emociurad aRwers
mZime socialur fons da argumentis formiT aviTarebs aRwerili
socialuri problemis sapasuxo, optimistur msjelobas. 2012 wlis
angariSis Cvens mier pirobiTad dayofili teqstis meore nawilSi, sanam
gamoikveTeba argumentis mTavari mtkiceba, mocemuli gvaqvs vrceli
narativi, sadac xSirad metad cxadad da zogjer ki iribad meordeba
sityvis pirvel nawilSi gaJRerebuli mtkiceba: ,,saqarTvelo isev iwyebs
winsvlas”. gaJRerebulia oTxi struqturulad identuri abzaci,
magaliTisTvis:
„dRes Cven gvyavs aTobiT aTasi Sromisunariani, ganaTlebuli
moqalaqe, romlsac unda muSaoba, magram ver axerxebs samuSaos povnas da
samarTlianad svams kiTxvas: raSi margia qveynis ekonomikuri zrdis
procentebi da mimzidveli biznesgaremo Tu piradad CemTvis mainc ar
moiZebneba samsaxuri?“
momxsenebeli gamoxatavs, rom misTvis ar aris ucnobi aRniSnuli
socialuri problema, amis dasamtkiceblad igi swored im SekiTxvas
svams, romelsac umuSevrobiT Sewuxebuli adamiani dasvamda, magram
SekiTxva imgvarad aris Camoyalibebuli, rom igi (iribad) kvlav
emsaxureba msmenelis Sexedulebis (damokidebulebis) Camoyalibebas
(attitude shaping): qveyanas aqvs ekonomikuri zrda, romelic asaxulia
procentebSi, qveyanaSi aris mimzidveli garemo saqmianobisaTvis.
88
cnobilia, rom Sexedulebis Camoyalibeba amgvari enobrivi saSualebebiT,
presupoziciiT Zalian Zlieria da SesaZloa, ufro metad efeqtiani iyos,
vidre pirdapir raime mticebis gaJRereba. amave narativSi ikveTeba
samarTlianobis reprezentaciac. socialur problemebze mosaxleobis
saxeliT SekiTxvebis dasma, umuSevrobisa da gaWirvebis aRiareba
miuTiTebs imaze, rom momxsenebeli cdilobs, mdgomareoba samarTlianad
Seafasos. amasTan, igi aRniSnavs: „TiToeuli maTgani (mosaxleoba)
sruliad samarTlianad svams aseT SekiTxvebs da me yvela am adamianis
mesmis.“ Semdgom warmodgenilia kidev erTi presupozicia:
“maTi mdgomareoba xazs usvams Cvens umTavres movaleobas -
vizrunoT ara marto qveynis ganviTarebaze aramed imaze, rom
gafarTovdes am ganviTarebiT mosargeble moqalaqeebis wre“.
msgavsi struqturuli agebulebisaa momdevno ori abzaci. vnaxeT,
rom momxsenebeli sintaqsuri agebulebisa da leqsikuri erTeulebis
gameorebas xSirad mimarTavs. vfiqrob, amiT cdilobs, xeli Seuwyos
msmenelis / informaciis mimRebis gonebaSi garkveuli Sexedulebis
gaziarebas da damaxsovrebas.
sainteresoad migvaCnia, gavaanalizoT sityvis momdevno Semdeg
nawilSi warmodgenili praqtikuli argumenti.
zogadi mtkiceba (General claim)/ra nabiji unda gadaidgas: „Cven unda
SevqmnaT ara marto ufro mdidari qveyana, aramed ufro farTo wre
xalxisa, vinc qveynis simdidriT ixeirebs, ufro farTo wre
ganviTarebuli soflebisa, ufro farTo wre jandacvis
xelmisawvdomobisa, ufro farTo wre samoqalaqo CarTulobisa da ufro
farTo wre optimizmisa da warmatebisa“.
abzaci Seicavs presupozicias, romelic iqmneba leqsikuri
erTeuliT - ufro. SedarebiTi xarisxi miuTiTebs, rom saxeze aris
mdidari qveyana, xalxi, vinc simdidriT ukve xeirobs, ganviTarebuli
soflebi da meores mxriv - saWiroeba yovelive amis gafarToebisa.
komunikaciis damarwmunebel efeqts zrdis gameoreba. (sainteresoa, rom
dasaqmebasTan dakavSirebul nawilSi sityva „ufro“ 26-jer aris
gamoyenebuli).
89
mizani: „im adamianebis dasaqmeba, romelTac dRes SeuZliaT da undaT
muSaoba, magram ver axerxeben stabiluri samsaxuris povnas“.
mogvianebiT moxsenebeli warmogvidgens miznis ufro maRalmxatvrul
perefrazs:
„mizani martivia - Cven gvinda, rom Cvens Svilebs Cvenze ukeTesi
cxovreba hqondeT, ufro daculi da ufro warmatebuli, rom maT hqondeT
ufro meti SesaZlebloba da ukeTesad SeeZloT am SesaZleblobebis
gamoyeneba; rom maTi codna da mondomeba ufro metad fasdebodas da
iolad Soulobdnen damsaxurebisa da codnis mixedviT sasurvel
samsaxurs“.
(3.6 qveTavSi aRvniSneT, rom swored ukeTesi momavali aris 2011
wlis praqtikuli argumentaciuli msjelobis mizani: ,,Cemi prezidentoba
eZRvneba maTi (qveynis mosaxleobis) cxovrebis gaumjobesebas, maTi
problemebis Semsubuqebas, maTi ojaxebis da Svilebis ukeTes xvalindel
dRes).
arsebuli viTareba: kvlav saxezea winsvlis procesi, Cven axal
saqarTvelos vaSenebT. warmodgenilia imedis momcemi, optimisturi
narativi, romelSic sWarbobs winsvlis, swrafi tempis, zrdis
gamomxatveli leqsikuri erTeulebi. moyvanilia STambeWdavi
statistikuri monacemebi, xazgasmulia turistTa raodenobis matebasa da
dasaqmebis gazrdis perspeqtivebTan pirdapiri kavSiri:
„faqtia, rom yoveli morigi milioni turisti 15 aTas axal samuSao
adgils qmnis Cvens qveyanaSi“.
momdevno teqstis mixedviT, turistTa raodenobis zrda kvlav dRis
wesrigSia. dasaxulia mravali samuSao adgilis Seqmnis perspeqtiva.
amasTan, aRniSnulia moqalaqeTa konkurentunarianobis amaRlebis
aucileblobis Sesaxeb:
„samuSao adgilis Seqmna yovelTvis ar niSnavs adamianis dasaqmebas.
xSiria SemTxveva, rodesac esa Tu is samuSao adgili xelmisawvdomia
adamianisTvis, magram igi ver axerxebs vakansiis Sevsebas, radgan ar
gaaCnia saTanado kvalifikacia. amis gamo zogjer saqarTvelos moqalaqe
sakuTar qveyanaSic ki ver axerxebs, ucxoelisTvis konkurenciis gawevas“.
90
konkretuli mtkiceba/ra nabiji unda gadaidgas: unda avimaRloT
kvalifikacia.
konkretuli mtkicebaSi momxsenebeli saubrobs im nabijebze, rac unda
gadaidgas miznis misaRwevad. teqstis es nawili (aseT dros erTaderTi
gamosavalia...didi moTxovnaa bazarze. 62 sityva) gamoirCeva Tavisi
damrigeblobiTi da wamaxalisebeli tendenciiT. tradiciisamebr, gvxvdeba
gameoreba (Cven TviTon), gazviadeba (erTadeTi gamosavali), mowodeba
(viyoT ufro magari mSeneblebi, unda gvesmodes). sainteresoa, rom aqve
JRerdeba rCeva aramxolod kvalifikaciis amaRlebis, aramed axali saqmis
dauflebis Sesaxeb.
miznis Sesrulebis piroba (Means goal) - sazogadoebis mxridan:
kvalifikaciis amaRlebaze zrunva. saxelmwifos mxridan: profesiuli
gadamzadebis sistemis reformis ganxorcieleba; ,,profesiuli
gadamzadebisa da profesiuli orientaciis” programis ganxorcieleba,
studentebis dasaqmebis erTTviani programis ganxorcieleba.
momxsenebeli aRniSnavs, rom miznis misaRwevad zemoaRniSnuli nabiji ar
iqneba sakmarisi da aqve ayalibebs Semdeg mtkicebas: unda ganvaviTaroT
ganaTlebis sistema. mtkicebas mohyveba misi ganxorcielebis saSualeba
(Means goal): skolebis mSenebloba-garemonteba, maTi saerTaSriso
standartebTan miaxloveba. igi gamyarebulia narativiT. eqvsi abzacisgan
Semdgari teqstis yoveli abzaci iwyeba sityviT “amitom”, rac bunebrivia,
teqsts emociur elfers hmatebs. vfiqrob, rogorc aRniSnuli gameorebiT
da aseve, konkretuli cifrebis warmodgeniT (rogoricaa magaliTad, 23
axali skola, 11 aTasi axali kompiuteri, 7 moswavleze erTi kompiuteri)
momxsenebeli cdilobs, daarwmunos msmeneli, rom ganaTlebis sistemis
ganviTarebas xelisufleba SeZlebs. sainteresoa, rom am argumentSic
faseulobad gvevlineba reforma.
91
zemoT warmodgenili praqtikuli argumentis sqema:
Rirebuleba/ Value:
reforma
92
namdvilad mivyavarT im mtkicebamde (Claim), romelic msjelobis dros
momxsenebelma gaaJRera? miznis misaRwevad msjelobis dros
gansazRvruli nabijebis gadadgma namdvilad aucilebelia?
moqalaqeTaDkvalifikaciis amaRleba da ganaTlebis sistemis ganviTareba
aris aucilebeli, yvelaze prioritetuli nabiji umuSevrobis
dasaZlevad? SesaZloa, aRniSnuli nabijebi iyos mniSvnelovani faqtori
Sromisunariani mosaxleobis dasasaqmeblad, magram ar iyos sakmarisi an
yvelaze prioritetuli. kritikuli diskursis analizis (CDA) farglebSi
sqemaze gamosaxul TiToeul nawils daesmeba kiTxvebi. ganixileba maTi
urTierTkavSiris gonivruloba. Sefasdeba, isic, aris Tu ara arsebuli
mdgomareoba warmodgenili obieqturad momxseneblis mier.
93
mtkicebebs aerTianebT erTi ZiriTadi, zogadi mtkiceba/ mowodeba
moqmedebisken: unda gavafarTovoT warmatebul fermerTa wre. miznisa da
ZriTadi mtkicebis gaJRerebisas gamoyenebulia presupozicia: qveyanaSi
ukve arsebobs warmatebul fermerTa garkveuli wre. saWiroa am wris
gafarToveba. qveyana midis win. saWiroa, rom yvela Sromismoyvare
soflis meurnem igrZnos es.
mtkiceba (Claim for action) # 1: saWiroa miwis damuSaveba da morwyva;
Means Goal #1: „amitom dRes vacxadeb saqarTvelos erTiani sairigacio
sistemis ganviTarebis programas“.
mtkiceba (Claim for action) #2: saWiroa meqanizacia (radgan dRevandeli
monacemebiT masStabebi arasakmarisia).
Means Goal # 2.1 „amitom 2012 wels gaixsneba meqanizaciis 12 centri“
Means Goal # 2.2 „amitom uaxloesi 3 kviris ganmavlobaSi Cven SeviZenT 250
axal traqtorsa da 400 misabmel agregats“;
Means Goal # 2.3 amitom am wlis 1 ivnisamde meqnizaciis yvela centri
jamSi aRWurvili iqneba 563 erTeuli traqtoriT, 50 erTeuli kombainiT,
22 erTeuli specteqnikiT da 1470 erTeuli guTaniTa da traqtorze
misabmeli sxva teqnikiT - rac mTavaria es yvelaferi romelic advilad
xelmisawvdomi iqneba dainteresebuli fermerebisaTvis - iseve, rogorc
xelmisawvdomi iqneba meqanizatorebis konsultaciebi da daxmareba;
vxedavT, rom zemoaRniSnul mtkicebas / mowodebas imis Sesaxeb, rom
warmatebuli soflis meurneobis sistemis Sesaqmnelad pirvel rigSi
saWiroa miwis morwyva da meqanizacia, mohyveba miRebuli
gadawyvetilebebis CamonaTvali: gasarwyavdeba, moxdeba reabilitacia,
SeviZenT, aRWurvili iqneba. aseve mravlad aris warmodgenili cifrebi.
msgavsi struqturisaa momdevno abzacebiც.
mtkiceba #3: saWiroa soflis meurneobisTvis saWiro Tanamedrove
codnis daufleba.
Means Goal #3.1: amitom 6 meqanizaciis centrs aseve mieniWeba
mosavlianobis centrebis funqcia. am centrebSi nebismieri fermeri
SeZlebs miiRos meqanizatoris konsultacia da daxmareba. M
94
warmodgenili praqtikuli argumentis sqema, punqti #2 soflis meurneoba
punqti #3 jandacva
(angariSis teqstis monakveTi: “Cveni gegmis mesame elementi aris
jandacva...samarTaldamcavTaTvis prioritetad darCeba“. 1137 sityva)
teqstis mocemuli nawili gamoirCeva TariRebisa da moyvanili cifrebis
simravliT, zmnebis momaval droSi, sruli aspeqtis gamoyenebiT.
sainteresoa, rom am punqtis mtkiceba imgvarad aris warmodgenili, rom
mizani nawilobriv Sesrulebulia, meore nawilis Sesruleba ukve
dagegmilia. gamoyenebuli zmnis formebi, sruli aspeqti: gakeTdeba,
anazRaurdeba, SeeZleba, vfiqrob momxseneblis Tavdajerebulobas
95
ukavSirdeba. damajereblobisaTvis sWarbobs gazviadeba: „namdvili
garRveva saqarTvelos jandacvis sistemaSi“, „axali aTvlis wertili, da
es iqneba didi gardatexa asobiT aTasi ojaxis cxovrebaSi“.
mizani: „umTavresi amocana axla is aris, rom gaizardos im adamianTa
ricxvi, visTvisac jandacva xelmisawvdomia.“
arsebuli mdgomareobis aRwera: warmodgenilia vrceli narativi,
romelic asaxavs axlo warsulSi miRweul Sedegebs da samomavlod
dagegmili RonisZiebebis mzardi tempis SenarCunebas (maSasadame,
ZiriTadad, saubaria axlo warsulsa da dagegmil momavalze). vfiqrob,
ZiriTadi winadadebaa: “saqarTveloSi Sendeba Tanamedrove, evropuli
donis jandacva.”
mtkiceba #1: unda gaizardos dazRveuli moqalaqeebis raodenoba
teqstis mixedviT, imisaTvis rom moxdes jandacvis xelmisawvdomobis
uzrunvelyofa, saWiroa, rom gaizardos dazRveuli moqalaqeebis
raodenoba. am ukanasknelis Sesrulebis pirobad momxsenebeli miiCnevs
pensionerTa da mcirewlovan bavSvTa dazRvevas. warmoTqmuli teqstis
struqtura iseTia, rom igi ar aris Ria ganxilvisa da diskusiisadmi,
vinaidan gadasadgmeli nabijebi ukve identificirebulia da maTi
Sesruleba ukve dawyebulia. magaliTad, Tu davakvirdebiT teqstis
pensionrebTan dakavSirebul monakveTs, vnaxavT, rom pirveli nawili
aRwers pensionerTa mZme socialur mdgomareobas da problemebs,
romlTac isini dazRvevis kuTxiT awydebian, xolo meore nawili
warmoadgens pirvel nawilSi gaJRerebuli problemis gadawyvetas. igi
iwyeba sityviT „amitom“, warmodgenilia mimReobis formebi da zmnis
sruli aspeqti. sxvagvarad rom vTvaT, nabijebi dagegmilia da maTi
ganxorcieleba upiroboa:
„amitom, Cven gavakeTeT yvelaferi, raTa dapirebul 100 dolarian
sapensio paketSi Segvetana yvelaze mniSvnelovani komponenti
janmrTelobis dazRvevis saxiT. Sedegad, seqtembridan yvela asakiT
pensioneris janmrTeloba dazRveuli iqneba“.
aRniSnuli struqtura damaxasiaTebelia danarCeni teqstisTvis.
igive meordeba mcirewlovani bavSvebis dazRvevasTan dakavSirebiT. am
96
mimarTulebiT arsebul warsulSi problematur sakiTxs mosdevs ukve
miRebuli gadawyvetileba:
„Cveni gegmis mixedviT, seqtembridan yvela skolamdeli asakis
bavSvis janmrTeloba iqneba dazRveuli“.
mesame piroba, riTac dasaxuli mizani Sesruldeba ukavSirdeba
sadazRvevo kompaniebTan saxelmwifos urTierTobas. zemoaRniSnuli
struqturis dacviT, warmodgenilia problema - sadazRvevo komaniebis
momsaxurebis xarisxis dabali done da gadawyvetileba: SemoRebuli iqnas
TamaSis axali wesebi samarTlianobisa da socialuri Tanasworobis
dacviT:
„vqmniT TamaSis axal wesebs, romliTac sadazRvevo kompaniebi
valdebulni iqnebian daicvan dazRveuli moqalaqeebis interesebi da ar
moatyuon isini“.
aRsaniSnavia, rom mesame pirobis Sesaxeb meti araferia Tqmuli.
momxsenebeli ar saubrobs, Tu ra saxis iqneba gaJRerebuli „TamaSis
axali wesebi, arc imaze miuTiTebs ra xarvvezebia aqamde dazRvevis
sferoSi. am arguments, iseve, rogorc winas, Rirebulebad gasdevs
reforma, reformis dadebiTi Sedegebis wyalobiT viTardeba jadacvis
sistema. aseve, gamoikveTa Rirebuleba - samarTlianoba.
warmodgenili praqtikuli argumentis sqema, punqti #3, jandacva
- pensionerTa dazRveva;
- bavSvTa dazRveva;
- sadazRvevo kompaniebis momsaxurebis gaumjobeseba;
- „saxelmwifos mier dazRveulTa ricxvs wels 650
aTasamde pensioneri da 300 aTasamde bavSvi
daemateba“.
97
punqti # 4 politikuri da samoqalaqo warmateba
(angariSis teqstis monakveTi: ,,sakmarisi ar aris mxolod materialuri
warmatebisa da socialuri dacvis ... da ufro meti saerTaSoriso
partnioris gasaCenad. 605 sityva). teqstis am monakveTSi mizani
warmoCenilia, magram miznis uzrunvelsayofad samomavlo nabijebze
msjeloba mwiria. yuradReba gamaxvilebulia im RonisZiebebze, rac
sityvis warmoTqmamde gatarda da rac miuTiTebs qveynis saTaveSi
arsebuli politikuri gundis demokratiulobaze; warmodgenilia
warsulSi gaJRerebuli dapirebebi da maTi Sedegebi; wina planzea
pasuxismgeblobis reprezentacia. teqstis ZiriTadi nawili, 408 sityva
eTmoba arsebuli mdgomareoibs asaxvas. Aam nawilSi momxsenebli
aRniSnavs, rom Seqmnilia saxelmwifos demokratiuli ganviTarebis
warmatebuli modeli, mimdinareobs saxelisuflebo jgufis
TanamSromloba opoziciasTan, gazrdilia partiebis dafinanseba,
moqalaqeebma ician vin an ra Zala dgas satelevizio arxebis ukan,
gamyarebulia umciresobaTa uflebebi, Catarda sasamarTlo reforma,
iqmneba sistema, ,,moqalaqeebi iReben monawileobas marTlmsajulebis
ganxorcielebaSi“, yalibdeba politikuri koaliciebi, „Cveni demokratia
gaxsnilia yvela xmisa da yvela jgufisTvis, romelic saqarTvelos
konstituciisa da samarTlebrivi sistemis farglebSi moqmedebs“. es aris
arCevnebis weli. rac Seexeba zogad mizans: “Cveni amocanaa, rom aseve
gavafarTovoT Cveni politikuri da samoqalaqo warmatebis wre”... Cven
kidev ufro didi nabijebi unda gadavdgaT saqarTvelos demokratiuli
procesis gasaviTareblad” (punqtSic warmodgenilia igive presupozicia,
rac wina punqtebSi Segvxvda swored miznisa da mtkicebebis
Camoyalibebis dros: ukve aris miRweuli politikuri da samoqalaqo
warmateba garkveul doneze. axla saWiroa misi gafarToeba).
mtkiceba / ra unda gakeTdes: uzrunvelyofili unda iyos 2012 wlis
arCevnebis demokratiuloba: „es iyos yvelaze Tavisufali, yvelaze
gamWvirvale da yvelaze demokratiuli arCevnebi rac ki aqamde gvqonia“.
Means - Goal: arCevnebis monitoringSi aqtiuri roli unda hqondes
saerTaSoriso da adgilobriv damkvirveblebs: “amisaTvis Cven viwvevT
yvela Sida da saerTaSoriso damkvirvebels, rom maqsimalurad CaerTon
98
monitoringis procesSi”. Means - Goal: uzrunvelyofili unda iyos
politikuri partiebis dafinansebis gamWvirvaleoba. faseuloba:
pasuxismgebloba, Tanasworoba, samarTlianoba, Tavisufali arCevani.
punqti: 5 qveynis usafrTxoeba
(angariSis teqstis monakveTi: dabolos, qveynis winsvlis ufro meti
moqalaqisaTvis gasaziareblad... amasTanave, Cven vimkvidrebT adgils
saerTaSoriso ekonomikur sistemaSic.“ 627 sityva).
mocemuli punqtSi # 1 da #3 punqtebTan SedarebiT sityvaTa
naklebi raodenobaa, magram msjelobas aqvs argumentaciuli struqtura -
masSi ori praqtikuli argumentia warmodgenili. sainteresoa, rom qveynis
usafrTxoebas saqarTvelos pirveli piri ukavSirebs qveynis sagareo
kurssa da arCevans (arCevans, romlis winaSec Cveni qveyana Tavisi
geopolitikuri mdebareobidan gamomdinare saukuneebis manZlze dgas).
sityvis es nawili gansakuTrebiT sainteresoa Cveni qveynis sagareo
politikis Seswavlis kuTxiTac. mocemuli sityvis mixedviT saqarTvelos
usafrTxoeba, misi erTianoba da suvereniteti srulad aris
dakavSirebuli mis sagareo kursTan da istoriul arCevanTan. arsebuli
mdgomareobis aRweras momxsenebeli am SemTxvevaSic did dros uTmobs.
vfiqrob, aq ZiriTadi gancxadebaa: „arasdros SeveguebiT, rom imperia
gvizRudavdes Tavisufal arCevans. amitom, Cven vagrZelebT svlas
dasavleTisken. es arCevani Cveni erovnuli konsensusia. es aris gza Cveni
realuri usafrTxoebisa da Tavisuflebisaken.“ Sesabamisad,
warmodgenilia, Tu ra unda gakeTdes Cveni qveynis usafrTxoebisaTvis:
mtkiceba/ ra unda gakeTdes: „Cven unda gavagrZeloT saqarTvlosTvis im
usafrTo garemos Seneba, rac SesaZlebels xdis am winsvlas“- unda
gavagrZeloT svla dasavleTisaken;
faseuloba: reformebi, gza dasavleTisken.
Means-Goal: unda ganvagrZoT natosa da evrokavSirSi srulfasovani
gawevrianebisaken swrafva;
Means -Goal: unda gavamyaroT kavSirebi evropasTan;
Means - Goal: Tu yvelaferi sworad ganviTardeba, evropasTan Tavisufali
vaWroba gveqneba;
99
Means-Goal: unda daviwyoT Semdegi etapi evrpasTan savizo
molaparakebisa;
Means-Goal: unda gavagrZeloT strategiuli TanamSromloba amerikis
SeerTebul StatebTan;
mtkiceba/ ra unda gakeTdes: unda vimuSaoT saerTo kavkasiuri
ganviTarebisaTvis
Means-Goal: mxari unda daviWiroT saxelmwifoTa sazRvrebis urRvevobis
princips, SevinarCunoT megobroba kavkasiel xalxebTan;
mtkiceba/ ra unda gakeTdes: unda gaviumjobesoT urTierToba ruseTTan,
unda davamyaroT masTan mSvidoba;
Means-Goal: ruseTma unda aRiaros da daemorClos „suverenul
saxelmwifoTa Soris urTierTobis yvela saerTaSorisod aRiarebul
normas“.
Means-Goal: calmxrivad vauqmebT savizo reJims ruseTTan;
aRsaniSnavia, rom sityvis es nawili Seicavs mraval emociis
aRmZvrel enobriv saSualebas. gameoreba: TiToeuli Means- Goal abzaci
kvlav iwyeba sityviT „amitom“. mwired, magram mZafradaa warmodgenili
alternatiuli xedva, sagareo kursis Secvlis SemTxveva: „magram amaze
axla uaris Tqma ramdenime Taobas dagvakarginebs“. rus turistebTan da
biznesmenebTan mimarTebaSi, ramdenjerme meordeba fraza: „dae, icodnen“
100
sazogadoebis SenebaSi“. „mcirericxovani, magram didi eri varT“, „patara
saqarTvelosgan didi qveyana“. metafora: „amitom gvaqvs gaSlili Senebis
fronti erTdroulad yvelgan“. aqve, am emociur fonzea warmodgenili
saubari xelisuflebis or proeqtze: lazikasa da quTaisSi aSenebul
parlamentis Senobaze. ver vuwodebT praqtikul argumentaciul
msjelobas, magram masSi aris warmodgenili mtkiceba: saqarTvelos
ganviTarebam geografiulad unda moicvas mTeli qveyana da am mtkicebas
mosdevs abzaci:
„amitom aqvs gansakuTrebuli mniSvneloba lazikis aSenebas, amitom
aqvs gansakuTrebuli mniSvneloba specialuri ekonomikuri zonebis
Seqmnas, maT Soris, Tavad lazikis ekonomikur zonas, romlis Sesaxebac
parlamentSi male Semova Sesabamisi kanonproeqti. amitom aqvs
gansakuTrebuli mniSvneloba imas, rom Semdeg jerze parlamentis didi
tribunidan ukve quTaisSi - saqarTvelos meore dedaqalaqSi mogmarTavT“.
vfiqrob, daskvnis nawilSic, iseve rogorc SesavalSi, msmenelis
mier gaziarebuli damokidebulebis: patriotizmis fonze xdeba am ori
proeqtis lazikas da parlamentis Senobis Sesaxeb Sexedulebis
Camoyalibeba. daskvniT nawilSi kvlav Zlieria presupozicia da
metafora: „es gza Cveni erTaderTi marSrutia momavlisaken, igi didi
xania airCia qarTvelma erma da ar arsebobs Zala, romelic am gzidan
gadagvaxvevinebs“.
2012 wlis saangariSo sityvaSi momxsenebeli srulad afasebs enis
SesaZleblobebs, iyenebs rogorc gamoxatvis eqsplicitur, aseve
darwmunebis implicitur formebs. presupoziciis meSveobiT cdilobs,
msmenelis Sexeduleba/damokidebulebis gamyarebas vardebis revoluciis
warmatebis, qveyanaSi sxvadasxva mimarTulebiT miRweuli progresis
Sesaxeb. rac yvelaze mTavaria, vfiqrob, warmoTqmuli sityva srulad
warmoadgens gatarebuli reformebis legitimacias, radgan sityvaSi
moyvanil sam arguments Rirebulebad gasdevs swored reforma.
komunikacias damarwmunebels xdis momxseneblis damokidebuleba
sintaqsis mimarTac: winadadebebSi gamoyenebuli zmnebis droisa da
aspeqtis, maTi mimdevrobis meSveobiT, winadadebaTa struqturis
dakvirvebuli SerCeviT xdeba msmenelSi damokidebulebis gamyareba.
101
ritorikul diskursze (Rhetorical Discourse) saubrisas aRvniSneT, rom
jeims herikis (heriki 2005) mixedviT ritorikul diskurss eqvsi
maxasiaTebeli aqvs. maT Soris aris ritorikuli diskursis ise dagegmva
da warmarTva, rom igi iTvaliswinebdes auditoris interesebs, msmenelis
raodenobas, tips. ,,ritorikuli diskursi qmnis kavSirs ritoris
Sexedulebasa da auditoriis Sexedulebas Soris, rac gulisxmobs
auditoriis Rirebulebebis, gamocdilebis, rwmenis, statusis,
miswrafebebis gaziarebas” (heriki 2005). avtori saintereso
interpretacias warmoadgens darwmunebis mimarT aristoteles
damokidebulebis Sesaxeb: ,,Persuasion - for Aristotele, the principal goal of rhetoric –
depends on commonality between a rhetor and an audience. (heriki 2005:9). avtoris
mixedviT, dauSvebelia, rom sajarod sityvis mTqmelma
gauTvaliswinebeli datovos msmenelis / informaciis mimRebis
Sexedulebebi. ,,Rhetor must consider what an audience accepts as true, probable or desirable
(Herrick , 2005:10). vfiqrob, rom ritorikuli diskursis am maxasiaTebels
prezidenti saTanadod iTvaliswinebs parlamentis winaSe 2012 wlis
angariSis wardgenis dros.
102
3.2 gaeros generalur asambleaze wardgenili moxsenebebis
analizi (2004-20013 wlebi)
2
Ggaeros wevri qveynebis CamonaTvali xelmisawvdomia bmulze: http://www.un.org/fr/member-
states/index.html
103
saqarTvelo problemis gadaWris gzas mxolod mSvidobian nabijebSi
xedavs, rom demokratia da mSvidoba warmoadgens mTavar Rirebulebas.
104
gadadgmul nabijebs. mimarTvis yvela teqstSia pasuxismgeblobis
reprezentacia – saqarTvelos amJamindeli xelisufleba aris
pasuxismgebliani ara mxolod adgilobriv doneze da ara mxolod
saqarTvelos mosaxleobis winaSe, aramed saerTaSoriso asparezze.
saqarTvelos axali xelisufleba aZlierebs demokratias, mxars uWers
mSvidobas da usafrTxoebas:
“And we have proven that we can take care of our people...like the teachers of our
country who for more than a decade were abandoned by the State.
In offering our services to the UN Mission – we are hopeful that our presence will
foster lasting stability, prosperity and freedom for the Iraqi people – a freedom worthy of all
those who live in the region at large”.
105
teqstebisTvisac. erT abzacSi vnaxavT inversiul wyobas (inverted sentence),
metaforas da gameorebas:
,,Never again will these loyal public servants have to harvest food from their gardens to
make ends meet. Never again will they have to face a government that disrespects their dignity.
Today, Georgia need bridges not bases...roads and not rockets....and we need
cooperation, not competition when it comes to eliminating sources of instability and terror.”
prezidenti xSirad iyeenebs kiTxviTi winadadebebis gameorebas, xazgasmas
da gazviadebas:
,,Why? Because these actions serve the cause of peace... Why? Because these actions
serve to defeat the threat of terrorism and strengthen the safety and security of our
populations... Why? Because these actions are part of what it means to remain a responsible
member of the international community of nations... And finally, because we have no
reasonable alternative, failure is not an option”.
2004 wels prezidentis mowodeba saerTaSoriso instituciebisa da
sazogadoebis mimarT saqarTvelos teritoriuli mTlianobis
aRdgenasTan mimarTebaSi, warmodgenilia terorizmis da saerTaSoriso
safrTxis winaaRmdeg brZolis konteqtsSi. is safrTxeebi, romelic
axlavs saqarTvelos arakontrolirebul teritoriebs ar warmoadgens
mxolod saqarTvelos mosaxleobis saSიSroebas, aramed emuqreba
mSvidobas da usafrTxoebas saerTaSoriso masStabiT. swored es
argumenti aris 2004 wlis moxsenebis teqstis ZiriTadi nawili:
106
mocemul argumentSi sainteresoa miznis miRwevis saSualebebis Sesaxeb
msjeloba. saqarTvelos grZelvadiani ganviTarebis da qveynis Zlieri
ekonomikis Sesaqmnelad momxsenebeli gaeros sazogadoebis winaSe
waradgens etapobriv gegmas:
,,Today, I would like to introduce the idea of a new “stage by stage settlement plan”,
,,In fact, during the short time that we have been in power, we have made progress on
nearly every goal. And the economy is improving. Indeed, a recent World Bank survey put
107
Georgia among the top three world leaders in terms of speed and efficiency of the reform process
and positive business climate. Those results are a tribute to the strength of our people — and a
direct result of what a democracy can achieve when it is responsible, transparent and
accountable”.
premise).
mowodeba / claim for action:We must put an end to this cycle of destruction
we need an international community and a UN that can do more than just talk about
solutions — we need a UN that can help bring them about. That means a UN that can
solve conflicts.
108
Goal premise Means goal premise
To combat the threats posed by we need an international community
instability. and a UN that can do more than just
talk about solutions
The issue of conflict resolution
must take higher priority at the UN that can solve conflicts, UN that
United Nations. will not simply look on as
international law is being violated —
More needs to be done — and more
but will put an end to annexation of
boldness shown.
Abkhazia.
109
romelic warmoadgens argumentis RerZs xolo, mowodeba (claim for action)
maRalxatvrulad aris warmodgenili, sajaro mimarTvis bolos –
Semajamebel winadadebad - Let us therefore embrace this historic opportunity and
not delay (igulisxmeba okupirebis sapasuxo zomebis miReba). 2006 wlis
moxsenebac tradiciulad mdidaria enobrivi xerxebiT, gansakuTrebiT,
rodesac saubari Seexeba arsebuli viTarebis aRweras da ruseTTan
mimarTebaSi gaeros saagentoebis pasiurobas. teqstSi SevxvdebiT
metaforas, gameorebas:
,,We risk plunging the region into darkness and conflict, despite our best efforts to
promote peace. Let no-one ever say that Georgia was not clear as to how it sought to protect
its democracy and its State. Let no-one ever say that we did not seek to do so by peaceful
means alone. There is no other way for our country - and for the international community at-
large. In choosing to join the standard bearers of civilized democracy, we will act accordingly.
We presume that all nations who share these same values and are willing to sacrifice for them.”
2007 welsac, gaeros generaluri asambleis 62-e sesiaze,
praqtikuli argumentis TvalsazrisiT arsebuli mdgomareobis
warmoCenas eTmoba teqstis umetesi nawili. Ee.w. Circumstance premise-s
dros momxsenebeli erTgvar ukmayofilebas gamoxatavs gaerosa da
Sesabamisi saagentoebis mimarT. Umoqmedobasa da pasiurobaSi
adanaSaulebs mas:
,,The brutal campaign of ethnic cleansing uprooted ethnic Georgians, Armenians,
Estonians, Greeks, Jews, Russians and others who had lived peacefully in that land for
centuries—creating a de-populated and criminalized wasteland. The United Nations has tried
to bring peace to this region, but it has not succeeded in making Georgia whole again—
despite its unwavering recognition of Georgian sovereignty…
As I speak before you today, elements from Russia are actively – and illegally - building a new
military base in South Ossetia, in the small town of Java, hoping that arms and violence will
triumph over the will of the people. I bring this disturbing fact to your attention because
reckless acts like this must be highlighted and countered”.
110
2007 wlis moxsenebis mowodeba molaparakebis formatSi
cvlilebis Setanas da qveynis gaerTianebas ukavSirdeba:
111
Armenia has been cornered and forced to sign Customs Union, which is not in this nation’s
interest or in the interest of our region.
Moldova is being blockaded, Ukraine is under constant attack, Azerbaijan faces extraordinary
pressure, and Georgia is occupied. Why? Because an old Empire is trying to reclaim its bygone
borders. And ‘borders’ is actually not the right word, since this Empire – be it the Russian
Empire, the Soviet Union, the Russian Federation, or the Eurasian Union - never had borders.
It only had margins. I came today to speak in the name of these margins”.
112
ideologia aris dominirebis legitimacia”, Tumca igi aseve aRniSnavs, e.w.
,,pozitiuri ideologiebis” Sesaxeb, romlebis dominirebisa da
diskriminaciis winaaRmdeg aris ganwyobili.
113
dominirebis Sesaqmenelad da mis SesanarCuneblad, aseve uTanxmoebisa da
opoziciis Sesaqmnelad. gansakuTrebul pirobebSi ideologias SeuZlia,
moaxdinos socialuri azrovnebis da socialur jgufTa qmedebis
organizeba.” (van daiki, Discourse, Ideology and Context gv. 14).
(2) ,,es ar aris qonebis gasaRebis procesi, piriqiT, Cven gvaqvs qoneba,
romelSic fuli unda Caidos.”
114
ganmartebas aZlevs im adamianebs, vinc privatizaciis procesis mimarT
skeptikurad arian ganwyobilni warsulSi miRebuli gamocdilebis gamo.
vfiqrob, momxseneblis Zalisxmevas karad gamoxatavs meore monakveTSi (2)
sityva ,,piriqiT”, romelsac winadadebis pirvel nawilSi warmodgenili
informaciis sapirispiro Sinaarsis Semcveli winadadeba mosdevs.
115
sabazro ekonomikis principebze gadasvla... amdenad, privatizebis
procesma ver uzrunvelyo ekonomikis konkurentunarianoba ( გვ: 14-15).“ M
116
magram aTaswlebgamovlili eris mTavari Zala Tavisuflebis siyvarulia.
saqarTvelos Svili mzadaa yvela gamowvevas gauZlos da nebismieri
sirTule aitanos, raTa Tavisufleba ar daTmos.”
maSasadame, prezidenti amavdroulad ayalibebs damokidebulebas,
rom saxelisuflebo jgufis ideologia ukavSirdeba qveynis istoriul
miswrafebebs. am kuTxiT igi axdens liberaluri ideologiis ara
mxolod legitimacias, aramed mis grZelvadian perspeqtivaSi
damkvidrebas.
dadebiT konteqstSia warmodgenili sabazro ekonomikis Tanmdevi
procesi - privatizacia, ris Sesaxebac prezidenti wina wlis saangariSo
moxsenebaSic saubrobs. Mprivatizaciis Sesaxeb abzaci xasiaTdeba
ganviTarebisa da zrdis mniSvnelobis Semcveli leqsikuri erTeulebiT:
dinamika, Semosavali, investiciebis mozidva, rekorduli Semosavali.
amasTan, warmodgenilia progresis maCvenebeli statistikuri monacemebi.
momxsenebeli kidev erTxel ganmartavs da ganasxvavebs privatizaciis
process warsulsa da awmyoSi, riTac igi kidev erTxel iTvaliswinebs
konteqsts aRniSnul sakiTxTan mimarTebaSi.
,,gasuli wlebis ganmavlobaSi obieqtebis „privatizacia" xdeboda
da mTeli fulis konkretuli adamianebis jibeebSi midioda.” (ra iyo
warsulSi)
privatizacia, realurad, investiciebis mozidvis saSualebaa”
(ganmarteba procesis namdvili daniSnulebis Sesaxeb).
2006 wlis angariSSi saqarTvelos liberaluri ekonomikis
ganviTarebis konteqstSi saubaria aseve liberal sagadasaxado kodeqsze,
mewarmeTa Tavisuflebaze, mecnierebis Tavisuflebaze, makontrolebelis
Semcirebaze, licenziebis gamartivebis wesebze, rac pirdapir aJRerebs
ideologias. magaliTad:
,,manamde arsebuli licenziebisa da nebarTvebis, daaxloebiT, 60
procenti gauqmda da samewarmeo saqmianobis kontrolis formebi
minimumamde Semcirda”.
momxsenebeli Eekonomikis liberalizaciis Tanmdev, saWiro gagrZelebad
Sromis liberaluri kanonmdeblobis Seqmnas asaxelebs. liberaluri
ekonomikuri reformebis gagrZelebasa da maT Seuqcevadobaze saubrobs
117
prezidenti 2010 wlis saangariSo moxsenebaSi. SeiZleba iTqvas, rom
msjelobas argumentaciuli xasiaTi aqvs:
(1) ,,mTavari aqcentebi gadatanili iqneba liberaluri
ekonomikuri reformebis gagrZelebasa da maT Seuqcevadobaze
(ra nabiji gadaidgmeba samomavlod, risi saWiroeba arsebobs)
(2) imisaTvis, rom SevinarCunoT Cveni poziciebi da ufro win
waviwioT investiciebis mozidvis kuTxiT (winamZRvreba,
msjelobis gamyareba, Tu ratom unda gagrZeldes liberaluri
reformebi).”
kvlav ekonomikis liberalizacias ukavSirdeba ideologiis
amsaxveli teqsti 2010 wlis angariSis mixedviT. xazgasmulia mTavrobis
ekonomikaSi minimaluri Carevis, Semcirebuli gadasaxadebis roli da
mniSvneloba qveyanaSi investiciis mozidvis kuTxiT.
,,liberaluri principebis erTgulebam SegvaZlebina, rom 2009 wels
Cvenma qveyanam biznesis keTebis simartivis msoflio reitingSi me-11-e
adgilze gadainacvla.”
zemoaRniSnuli abzaci argumentaciuli xasiaTis mtkicebad
SegviZlia miviCnioT, radgan misi gamyareba angariSSi warmodgenili
magaliTiT xdeba. prezidenti saubrobs amerikel wyvilze, romelmac
saqarTveloSi biznesis ganviTareba gadawyvita swored liberaluri
garemos gamo.
2005, 2006 da 2010 wlebis saparlamento angariSebis mixedviT,
prezidentis mowodeba liberaluri faseulobebis gaziarebasTan
mimarTebaSi ukavSirdeba liberaluri ekonomikis ganviTarebas. mowodeba
aris Ria da informaciis mimRebisTvis advilad aRsaqmeli. aRvniSneT,
rom,,kerZo sakuTrebisa da sabazro ekonomikis principebis jansaRi
socialuri cxovrebis bazisur principebad gamocxadeba” ukavSirdeba
libertarianizms. Sesabamisad, 2005, 2006 da 2010 wlebis angariSebis
teqstebis mixedviT, SegviZlia vimsjeloT, rom ideuri mimarTuleba,
romelsac momxsenebeli iziarebs aris libertarianizmi. aqve,
sainteresoa, rom 2011 wlis saangariSo moxsenebaSi,,ekonomikuri
liberalizmis yvelaze mkafio forma” saxecvlilia. 2011, 2012 wlebis
saparlamento angariSis teqstebi metwilad socialur sakiTxebze
118
amaxvilebs yuradRebas. xazgasmulia saxelmwifos monawileoba sxvadasxva
ekonomikuri mimarTulebis stimulirebis procesSi:
,,Cven davinaxeT, rom saxelmwifos aqtiuri, biznesTan mWidro
partnioruli, CarTulobis Sedegad gacilebiT ufro swrafad da kargad
organizebulad xorcieldeba progresi.” (2011)
,,dRes saxelmwifos pirdapiri monawileobiT da kerZo seqtorTan
Zalian intensiuri TanamSromlobiT iqmneba axali kurortebi.” (2011)
3
Aamerikis prezidentebis sajaro mimarTvebis Sesaxeb saintereso masalaa Tavmoyrili
proeqtis – The American Presidency Project farglebSi. www.presidency.ucsb.edu/sou.php
119
amerikis SeerTebuli Statebis 44-e prezidenti barak obama
120
Seqmnis samuSao adgilebs. samecniero prioriteti - energoefeqturoba da
ganaxlebadi energia warmodgenilia interdisciplinur konteqstSi,
mWidro kavSirSi ekonomikur ganviTarebasTan da am gziT msoflio
liderobasTan:
,, Next, we need to encourage American innovation. Last year, we made the largest investment in
basic research funding in history, an investment -- an investment that could lead to the world's
cheapest solar cells or treatment that kills cancer cells but leaves healthy ones untouched. And no
area is more ripe for such innovation than energy. You can see the results of last year's
investment in clean energy in the North Carolina company that will create 1200 jobs nationwide
helping to make advanced batteries, or, in the California business that will put a thousand people
to work making solar panels.
But to create more of these clean energy jobs, we need more production, more efficiency, more
incentives. And that means building a new generation of safe, clean nuclear power plants in this
country. It means making tough decisions about opening new offshore areas for oil and gas
development. It means continued investment in advanced biofuels and clean coal technologies.
And yes, it means passing a comprehensive energy and climate bill with incentives that will
finally make clean energy the profitable kind of energy in America...
Here's the thing: Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy efficiency and
clean energy are the right thing to do for our future because the nation that leads the clean energy
economy will be the nation that leads the global economy. And America must be that nation.“
moceuli abzacis praqtikuli argumentuli sqema Semdegia:
mizani: amerika unda iyos globaluri ekonomikis lideri -The nation that
leads the clean energy economy will be the nation that leads the global economy. And America
must be that nation.
mowodeba: Next, we need to encourage American innovation / unda gavaZlieroT
amerikuli inovacia.
121
Means-Goal premise:
122
mizani: sufTa energetikul wyaroebze gadasvla.
,,So tonight, I challenge you to join me in setting a new goal: By 2035, 80 percent of America’s
electricity will come from clean energy sources. Some folks want wind and solar. Others want
nuclear, clean coal and natural gas. To meet this goal, we will need them all -- and I urge
Democrats and Republicans to work together to make it happen”.
arsebuli viTareba:
- amerika aris qveyana, sadac inovaciebi da mecnieruli produqti xdeba
Semosavlis wyaro.
- ganaxlebadi energiis dargis perspeqtiuloba ukve saxezea da
garkveuli Sedgebi dgeba.
We’re the nation that put cars in driveways and computers in offices; the nation of Edison and
the Wright brothers; of Google and Facebook. In America, innovation doesn’t just change our
lives. It is how we make our living. Our free enterprise system is what drives innovation.
123
investment that will strengthen our security, protect our planet, and create countless new jobs for
our people”.
- kerZo seqtoris, prioritetul samecniero dargSi moRvawe kerZo
kompaniebis mxardaWera saxelmwifo sesxiT:
,,Robert and Gary Allen are brothers who run a small Michigan roofing company. After
September 11th, they volunteered their best roofers to help repair the Pentagon. But half of their
factory went unused, and the recession hit them hard. Today, with the help of a government loan,
that empty space is being used to manufacture solar shingles that are being sold all across the
country. In Robert’s words, “We reinvented ourselves.” That’s what Americans have done for
over 200 years: reinvented ourselves. And to spur on more success stories like the Allen
Brothers, we’ve begun to reinvent our energy policy”.
- ganaxlebadi enegiis dafinanseba
,,So instead of subsidizing yesterday’s energy, let’s invest in tomorrow’s. Now, clean energy
breakthroughs will only translate into clean energy jobs if businesses know there will be a
market for what they’re selling”.
- demokratebisa da respublikelebis erToblivi muSaoba am
mimarTulebiT, miznis misaRwevad Zalebis gaerTianeba.
zemoaRniSnuli praqtikuli argumenti, Cemi azriT, aris sworad agebuli
da damarwmunebeli. upirveles yovlisa, prezidenti asaxelebs
prioritetebs mecnierebis dargSi. cnobilia, rom rodesac qveyanas aqvs
gegma an ambicia, ganaviTaros konkurentunariani kvleva da inovacia, mas
aucilelad unda hqondes identificirebuli mecnierebis prioritetuli
dargebi – sad aqvs meti resursi, meti SesaZlebloba da romeli dargebis
dafinanseba iqneba ufro momgebiani saSualo da grZelvadian
perspeqtivaSi. prezidenti obama asaxelebs kvleviT mimarTulebebs,
romelTa gaZlierebisa da dafinansebis gazrdis Semdeg saxeze iqneba
udidesi progresi, ekonomikuri zrda, gaCndeba meti samuSao adgili da
uzrunvelyofili iqneba amerikis SeerTebuli Statebis msoflio
lideroba. xazgasasmelia, rom prezidenti mecnierebas ar ganixilavs
mxolod akademiuri wreebis warmomadgenlebTan, kvleviT centrebTan da
universtitetebTan mimarTebaSi. fundamentur kvlevas igi ganixilavs
kerZo kompaniebTan erTad, mohyavs kolaboraciis nimuSebi da,
praqtikulad, gamoricxavs mecnierebisa da kerZo seqtoris
124
erTmaneTisagan damoukidebel muSaobas. am damokidebulebas prezidenti
gamoxatavs mdidari enobrivi saSualebebiT, riTac kidev ufro
damajerebels xdis komunikacias:
,,We’re telling America’s scientists and engineers that if they assemble teams of the best minds
in their fields, and focus on the hardest problems in clean energy, we’ll fund the Apollo
projects of our time’’.
STambeWdavad aris gamoxatuli praqtikuli argumentis mizani.
dasaxelebulia konkretuli TariRi da amocana, Tu ras unda miaRwios
saxelmwifom daTqmuli droisaTvis. sakiTxis dakonkreteba da cxadi
amocanebis dasma sajaro gamosvlas xdis damajerebels da zrdis
realisturobis xarisxs. dargis eqspertebTan erTad SegviZlia
vimsjeloT imaze, Tu ramdenad miRwevadia mizani dasaxul vadebSi, magram
enobrivi xerxebis TvalsazrisiT, komunikacia namdvilad aris
STambeWdavi da gamoiyureba realisturad. miznis miRwevis gzebi/ means
goal premise, vfiqrob, namdvilad Seesabameba mowodebas/ claim for action.
mimaCnia, rom mowodeba, romelic 2011 wels gaaJRera prezidentma obamam,
dResac aqtualuria da sasicocxlod mniSvnelovania ara mxolod
amerikis SeerTebuli Statebis, aramed sxva qveynebis, maT Soris, Cveni
qveynis ganviTarebisTvisac – mencierebisa da inJinrebis, kvlevisa da
kerZoO seqtoris warmomadgenelTa kolaboracia prioritetuli dargis
irgvliv, romelic uzrunvelyofs resursebis mobilizebas ufro
efeqtiani, gamoyenebiTi produqtis miRebas.
125
arsebuli viTareba: amerika yoveliTvis iyo inovaciuri qveyana.
,,After all, innovation is what America has always been about. Most new jobs are created in
start-ups and small businesses”.
mowodeba/ Claim for action: mecnierebis, teqnologiebisa da industriis
TanamSromlobis gaZliereba.
,,So let’s pass an agenda that helps them (start-ups and small businesses) succeed.
Growing industries in science and technology have twice as many openings as we have workers
who can do the job. Think about that -- openings at a time when millions of Americans are
looking for work. It’s inexcusable. And we know how to fix it”.
Means-Goal Premise:
126
State of the Union address, 2013
,,Now is not the time to gut these job-creating investments in science and innovation. Now is
the time to reach a level of research and development not seen since the height of the Space
Race. We need to make those investments’’.
mowodebis gamomsaxvelobiTobas aZlierebs forma - Now is not the time.
cnoblia, rom mowodebis am formas mimarTa martin luTer kingma cnobil
sajaro mimarTvaSi 1963 wlis 18 agvistos:
,,We have also come to this hallowed spot to remind America of the fierce urgency of Now. This
is no time to engage in the luxury of cooling off or to take the tranquilizing drug of gradualism.
Now is the time to make real the promises of democracy. Now is the time to rise from the dark
and desolate valley of segregation to the sunlit path of racial justice. Now is the time to lift our
nation from the quicksands of racial injustice to the solid rock of brotherhood. Now is the time to
make justice a reality for all of God's children” (martin luTer kingi, 1963).
127
So let’s generate even more. Solar energy gets cheaper by the year -- let’s drive down costs even
further. As long as countries like China keep going all in on clean energy, so must we.
mizani: I’m also issuing a new goal for America: Let’s cut in half the energy wasted by our
homes and businesses over the next 20 years.
Means-Goal premise:
- kvlevisa da teqnologiebis mxardaWera, romelic xels Seuwyobs
bunebrivi gazis sufTad wvas da daicavs haerisa da wylis sisufTaves;
- infrastruqturis gaumjobeseba;
- programa ‘Fix-It-First’;
- biznesis sakeTeblad pirobebis gaumjobeseba;
- kvlevasa da inovaciebSi investireba.
vxedavT, rom prioritetuli samecniero dargi, mecnierebasa da
industrias Soris mWidro kavSiri kvlav warmodgenili aamerikis
ekonomikis ganviTarebis mamoZravebel Zalad.
We also have the chance, right now, to beat other countries in the race for the next wave of high-
tech manufacturing jobs.
Federally-funded research helped lead to the ideas and inventions behind Google and
smartphones.
My administration has launched two hubs for high-tech manufacturing in Raleigh and
Youngstown, where we've connected businesses to research universities that can help America
lead the world in advanced technologies.
128
Claim for action:
Let’s pass a patent reform bill that allows our businesses to stay focused on innovation, not
costly, needless litigation.
,,Twenty-first century businesses will rely on American science and technology, research and
development. I want the country that eliminated polio and mapped the human genome to lead a
new era of medicine -- one that delivers the right treatment at the right time”.
129
2010-2016 wlebis mimarTvebidan gamovyofdi 2016 wlis mimarTvis
tests, romelic agebulia momxseneblis mier dasmili oTxi SekiTxvis
irgvliv. mimarTvas aqvs ritorikuli xerxebiT gajerebuli Sesavali da
metad emociur daskvniTi nawili. 2016 wlis sajaro sityva - State of the
Union address barak obamas bolo mimarTvaa kongresis Senobidan
prezidentis rangSi.
,,So, my fellow Americans, whatever you may believe, whether you prefer one party or no party,
our collective future depends on your willingness to uphold your obligations as a citizen. To vote.
To speak out. To stand up for others, especially the weak, especially the vulnerable, knowing that
each of us is only here because somebody, somewhere, stood up for us. To stay active in our
public life so it reflects the goodness and decency and optimism that I see in the American people
every single day”.
130
cvlilebis koncefciis irgvliv msjelobis ageba. cvlileba, rogorc
progresis safuZveli:
,,We live in a time of extraordinary change — change that’s reshaping the way we live, the way
we work, our planet and our place in the world. It’s change that promises amazing medical
breakthroughs, but also economic disruptions that strain working families…”
,,It’s change that can broaden opportunity, or widen inequality”.
,,The United States of America is the most powerful nation on Earth. Period” (2016 wlis
saangariSo mimarTva).
,,Our unique strengths as a nation — our optimism and work ethic, our spirit of discovery and
innovation, our diversity and commitment to the rule of law — these things give us everything we
need to ensure prosperity and security for generations to come”.
,,That spirit of discovery is in our DNA. We’re Thomas Edison and the Wright Brothers and
George Washington Carver. We’re Grace Hopper and Katherine Johnson and Sally Ride. We’re
every immigrant and entrepreneur from Boston to Austin to Silicon Valley racing to shape a
better world. And over the past seven years, we’ve nurtured that spirit”.
,,The United States is better-positioned for the 21st century than any other nation on Earth” (2014
wlis saangariSo mimarTva).
,,My fellow Americans, no other country in the world does what we do, On every issue, the world
turns to us” (2014 wlis saangariSo mimarTva).
131
Sesabamis winamZRvrebebs, romlebic bmaSia mowodebasTan. magaliTisTvis,
rogorc aRvniSneT, 2016 wlis saangariSo sityvis erT-erTi mimarTuleba
teqnologiuri ganviTarebis Sesaxeb formulirebulia kiTxvis meSveobiT:
,,Second, how do we make technology work for us, and not against us — especially when it comes to
solving urgent challenges like climate change?” am mimarTulebasTan dakavSirebul
msjelobaSi momxsenebeli ganixilavs im nabijebs, rac unda gadaidgas
saxelmwifos mier inovaciebisa da teqnologiebis gamoyenebiT. gamocdili
lideri aJRerebs konkretul, ambiciur mowodebas: amerikam unda SeZlos
kibos gankurneba. eris da saxelmwifos winaSe am amocanis dasaxva xazs
usmevs amerikis SeerTebuli Statebis gamorCeul misias, ebrZolos
msoflio donis urTules daavadebas, daZlios globaluri gamowveva. aseve,
momxsenebels warmoaCens rogorc progresisa da mowinave poziciebisaken
miswafebul liders.
132
gamorCeulad emociuri da stilisturi xerxebiT gajerebulia sityvis
daskvniTi nawili, sadac gamovyofdi darwmunebis mniSvnelovan xerxs –
moqalaqeebis, sxvadasxva profesiis adamianebis ganzogadebas da
TiToeuli profesiis mimarT mowiwebisa da Rrma pativiscemis gamoxatvas.
prezidenti xazgasmiT aRniSnavs, rom msoflios uZlieresi saxelmwifos
– amerikis SeerTebuli Statebis didebis safuZvels misi TiToeuli
moqalaqe warmoadgens – mewarme, mecnieri, maswavlebeli, medpersonali,
policieli, jariskaci, yvela profesionali, romelic Tavisi saqmis
erTgulia:
,,I see them everywhere I travel in this incredible country of ours. I see you. I know you’re there.
You’re the reason why I have such incredible confidence in our future…”
133
sxvadasxva profesiis moqalaqeTa mimarT pativiscemis niSnad, prezidenti
asaxelebs maT kongresSi, wlis erT-erT mniSvnelovan sajaro sityvaSi.
vfiqrob, am gziT momxsnebeli moipovebs keTilganwyobas da ndobas
msmenelTa Soris da mocemul saangariSo sityvaSi darwmunebis efeqts
kidev ufro zrdis.
American (37)
People (22)
Economy (18)
Nation (16)
Grow (9)
prezidenti sxvadasxva profesiis mqone, sakuTar saqmesa da samSobloze
Seyvarebul moqalaqes mimarTavs, kongresis darbazidan gaaJRerebs
TanamemamuleTa waramtebis istorias, romlis meSveobiTac erTis mxriv
gatarebul reformas, gadadgmuli nabijebis marTebulobas adasturebs,
xolo meores mxriv – amerikis SeerTebuli Statebis moqalaqeTa
Sromismoyvareobas, amerikeli eris siZlieres warmoaCens.
“Tonight, this chamber speaks with one voice to the people we represent: it is you, our
citizens, who make the state of our union strong” (2014 wlis saangariSo sityva) .
134
rebekam ki swavla gaagrZela karieris mimarTulebis Secvlis mizniT.
droTa ganmavlobaSi wyvilma finansuri sirTulebis daZleva, ojaxis
kvlav gaerTianeba, saxlis SeZena da samSeneblo biznesSi dabruneba
SeZlo. wyvilis istoria cnobili mas Semdeg gaxda, rac rebekam aSS-is
prezidents TeTr saxlSi werili miwera:
“It is amazing what you can bounce back from when you have to…we are a strong, tight-knit
family who has made it through some very, very hard times.” (citata prezidentma
moxsenebis dros orjer gaaJRera, rogorc simbolo amerikeli xalxis
mebrZoli xasiaTis).
,,America, Rebekah and Ben’s story is our story. They represent the millions who have
worked hard and scrimped, and sacrificed and retooled. You are the reason that I ran for this
office.’’
,,You are the people I was thinking of six years ago today, in the darkest months of the crisis,
when I stood on the steps of this Capitol and promised we would rebuild our economy on a
new foundation. And it has been your resilience, your effort that has made it possible for our
country to emerge stronger’’.
,,The United States of America is the most powerful nation on Earth. Period” (2016)
,,The State of the Union is strong! (2015)
135
aseve xazgasasmelia am gamarjvebaSi amerikuli ocnebis rolis warmoCena,
ramdenad Zlieri iqneba xalxis rwmena ganviTarebis da sirTuleebis
daZlevis Sesaxeb. Pprezidenti xSirad aRniSnavs, rom winsvla saxezea
amerikelebis uSualo monawileobiT, aqtiuri CarTulobiT, Zlieri
enTuziazmiT da rwmeniT, rom nebismieri dabrkolebis gadalaxva
SesaZlebelia. damarwmunebel komunikacas momxsenebli winadadebaTa
martivi struqturiT da mdidari enobrivi saSualebebiT aRwevs: abzacebis
dasawyisSi mimarTavs gameorebas, rogorc leqcikuri erTeulebis, aseve
winadadebis wyobis – risi miRwevis sjeroda amerikel xalxs da raoden
didi Sedegi aqvs dRes am sferoSi, bevrad meti, vidre gaTvaliswinebuli
hqondaT:
,,We believed we could reduce our dependence on foreign oil and protect our planet. And today,
America is number one in oil and gas…
We believed that sensible regulations could prevent another crisis, shield families from ruin, and
encourage fair competition. Today, we have new tools to stop taxpayer-funded bailouts, and a
new consumer watchdog to protect us from predatory lending and abusive credit card practices.”
(2015)
136
,,Cory is here tonight. And like the Army he loves, like the America he serves, Sergeant First
Class Cory Remsburg never gives up, and he does not quit.
My fellow Americans, men and women like Cory remind us that America has never come
easy. Our freedom, our democracy, has never been easy.”
137
emociuri narativis Semdgom, rac darwmunebis efeqts zrdis. analizis
dros gamoikveTa aseve reprezentacia – samarTlianoba. adresantis mier
socialur problemebze mosaxleobis saxeliT SekiTxvebis dasma,
umuSevrobisa da gaWirvebis aRiareba miuTiTebs imaze, rom momxsenebeli
cdilobs, mdgomareoba Seafasos samarTlianad. amasTan, igi aRniSnavs:
„TiToeuli maTgani (mosaxleoba) sruliad samarTlianad svams aseT
SekiTxvebs da me yvela am adamianis mesmis;“ kvlevis Sedegad aRmoCnda,
rom umetes SemTxvevaSi msjeloba moklebulia praqtikuli argumentaciis
sqemebs da aris gajerebuli sxvadasxva ritorikuli xerxiT.
momxsenebeli mimarTavs mravalferovan saSualebas imisaTvis, rom
komunikacia gaxados paTetikuri. magaliTad, emociuri fonis izrdeba
rodesac konkretuli warmatebis maCvenebeli pirovneba / an pirovnebebi
imyofeba saqarTvelos parlamentis darbazSi angariSis gaJRerebis dros.
Tumca, aqve aRsaniSnavia, rom amgvar paTetikur midgomas axlavs
msjelobis xarvezebiT ganviTareba (Hasty Generalization). P
saqarTvelos yofili prezidentis saparlamento moxsenebebSi (2005-
2012 wlebi) praqtikuli argumentebi Semdegnaerad aris gadanawilebuli:
2005 wlis 10 Tebervali
saangariSo moxseneba Sedgeba 3480 sityvisgan. maT Soris SevZeli ori
praqtikuli argumentis identificireba:
- saqarTvelo unda iyos am procesebis monawile (igulisxmeba
saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis NATO-s samSvidobo operaciaSi
monawileoba), 52 sityva.
- unda gagrZeldes qonebis privatizacia, 192 sityva. teqstis mixedviT,
praqtikuli argumentebi saerTo saangariSo sityvis, daaxloebiT, 7 %
Seadgens.
2006 wlis 14 Tebervali
saangariSo moxseneba Sedgeba 7365 sityvisgan, SevZeli mxolod ori
praqtikuli argumentis identificireba:
- reforma unda daCqardes da gagrZeldes, ekonomikis liberalizacia
unda gagrZeldes, 2159 sityva.
- unda gagrZeldes saerTaSoriso mxardaWeris mopoveba, 235 sityva.
138
teqstis moculobis mixedviT, praqtikuli argumentebi saerTo
saangariSo sityvis, daaxloebiT, 32% Seadgens.
2007 wlis 15 marti
saangariSo moxseneba Sedgeba 6898 sityvisgan. teqstis mniSvnelovani
nawili - 4815 sityva gamoiyeneba gasuli wlis sirTuleebisa da
SesaZleblobebis stilisturi mimoxilvis mizniT. SevZeli erTi
praqtikuli argumentis identificireba:
- unda Semcirdes umuSevroba da siRaribe reformebis gatarebis gziT,
725 sityva.
teqstis moculobis mixedviT, praqtikuli argumenti saerTo saangariSo
sityvis, daaxloebiT, 10% Seadgens.
2009 wlis 12 Tebervali
saangariSo moxseneba Sedgeba 5800 sityvisgan. SevZeli ცხრა praqtikuli
argumentis identificireba:
- unda SevinarunoT politikuri stabiluroba, raTa SevZloT ekonomikis
gadarCena, samuSao adgilebis SenarCuneba, dasaqmebis gazrda - 795
sityva;
- sampunqtiani gegma saqarTvelos ekonomikaSi investiciebis mozidvis
mizniT (478 sityva);
- saxelmwifo instituciebis xarjebis Semcireba, qamrebis moWeris
politika ekonomikis sirTuleebis daZlevis mizniT (234 sityva);
139
2010 wlis 26 Tebervali
angariSis teqstSi saTaTbiro msjeloba (deliberation) an praqtikuli
argumentacia Tavisi Semadgeneli sqemebiT warmodgenili ar aris. miznad
isaxavs msmnelis/ Setyobinebis mimRebis darwmunebas erT ZiriTad
sakiTxSi: momxseneblis mier gacemuli dapirebebi sruldeba, Sesabamisad,
momdevno iniciativacebic ganxorcielebadia.
2011 wlis 11 Tebervali
saangariSo moxseneba Sedgeba 6128 sityvisgan, SevZeli erTi praqtikuli
argumentis identificireba:
- gazrdili fasebis pirobebSi gamosavalis povna - „Cveni valdebulebaa,
rom am problemis (gazrdili fasebis) mosagvareblad adgilobrivi
gamosavali veZeboT (2916 sityva);
teqstis moculobis mixedviT, praqtikuli argumentebi saerTo saangariSo
sityvis, daaxloebiT, 47 % Seadgens.
2012 wlis 28 Tebervali
saangariSo moxseneba Sedgeba 5280 sityvisgan da aRsaniSnavia, rom
teqsits umetesi nawili (daaxlebiT 90 %) praqtikul argumentacias
eTmoba Semdeg sam sakiTxebze:
- unda SevqmnaT ufro farTo wre xalxisa, vinc qveynis simdidriT
ixeirebs;
- gafarTovdes warmatebul fermerTa wre;
- ,,gaizardos im adamianTa ricxvi, visTvisac dazRveva xelmisawvdomia”;
- SerCeuli teqstebis dinamiurobas uzrunvelyofs enobriv-
gamomsaxvelobiTi saSualebebi: anafora, paraleruli konstruqciebi,
metafora, antiTezisi, gapirovneba, ironia, aluzia;
- angariSis teqstebSi gamoyenebulia mravali mowodeba, aforizmi,
alegoria, rac kidev ufro mravalferovans xdis teqstis ritorikul
diskurss;
- adresatis mier msjelobis dros xazgasmulia qarTveli erisTvis
yvelaze amaRelvebeli Rirebulebebi, rogoricaa Tavisuflebis
siyvaruli, sikeTe. warmodgenilia mtris – borotebis xati;
- aRiniSna, rom mosaxleobis mimarT madlierebisa da pativiscemis
gamoxatva erT-erTi mniSvnelovani komponentia msmenelis darwmunebis
140
TvalsazrisiT. 2010 wlis saangariSo sityvaSi, erT-erT monakveTSi
sityva ,,madloba’’ TerTmetjer aris gameorebuli. Svidjer meordeba
fraza „es madloba ekuTvnis’’, samjer meordeba fraza ,,Tqveni
damsaxurebaa’’;
- darwmunebis efeqts zrdis momxseneblis mier konteqstis da
sazogadoebis molodinis sruli gaTvaliswineba;
- MgamoikveTa, rom momxsenebeli, erTis mxriv, saubrobs im mosaxleobis
saxeliT, vinc yoveldRiurad uamrav socialur problemas awydeba.
meores mxriv problematuri sakiTxis ganixilva kvlav progresTan da
Zalzed warmatebuli qveynis konceptTan SepirispirebiT xdeba.
adresanti gamoxatavs, rom misTvis nacnobia esa Tu is socialuri
problema. amis dasamtkiceblad igi svams SekiTxvas, romelsac
magaliTad, umuSevrobiT Sewuxebuli adamiani dasvamda. SekiTxva
imgvarad aris formirebuli, rom igi (iribad) kvlav emsaxureba
msmenelis Sexedulebis (damokidebulebis) Camoyalibebas (attitude shaping);
- teqstSi aRmoCenili praqtikuli argumentebi sityvaTa simciriT
gamoirCeva;
- praqtikul argumentebSi msjelobas aklia ganmartebebi;
- gamoikveTa msjelobis rogorc enaze damokidebuli, aseve enisagan
damoukidebel xarvezebi. Aadresantis mier azris bundovnad da
orazrovnad gadmocema, sicxadisa da konkretikis arideba vfiqrob,
ukavSirdeba sazogadoebaSi garkveuli Sexedulebis impliciturad
Seqmnas;
- vnaxeT, rom argumentaciul msjelobaSi xarvezebis (fallacies) garda zog
SemTxvevaSi ikveTeba darwmunebis umniSvnelovanesi maxasiaTeblis –
Tavisuflebis – ugulvebelyofa da teqstSi Cndeba implicituri
muqara;
- praqtikuli argumentis farglebSi arsebuli mdgomareoba da misi
Sedareba warsulTan xSirad aris erT-erTi ZiriTadi winamZRvreba;
- miznis dasaxvis dros momxsenebels axasiaTebs valdebulebis
aRmniSvneli modaluri zmnebis xSiri gamoyeneba;
141
- SerCeul teqstebSi erT-erT mniSnvelovan faseulobad gvevlineba
reforma, romelic xSirad dasaxuli miznis ganxorcielebis
konkretul meqanizmad aris warmodgenili;
Semajamebeli daskvna
142
saparlamento mimarTvebSi identificirebul praqtikul argumentebSi
gamovlinda tendencia, rom argumentebis Semadgeneli nawilebi -
dasaxuli mizani, mowodeba da miznis Sesrulebis saSualebebi -
erTmaneTTan sustad arian dakavSirebulebi. miznis misaRwevad msjelobis
dros gansazRvruli nabijebis gadadgma, SesaZloa, aucilebeli an
sakmarisi sulac ar iyos.
praqtikuli argumentebis wardgenisas gamoikveTa mimarTulebebis/
sakiTxebis simravle, rac qmnis STabeWdilebas, rom prezident mixeil
saakaSvils ar aqvs prioritetuli dargebi/sakiTxebi da mdgradi
ganviTarebis xedva. magaliTad, 2011 wlis angariSSi warmodgenil
praqtikul arguments aqvs sxvebisagan gansxvavebuli agebuleba:
winamZRvrebad gamoyenebulia teqstSi gaJRerebuli momdevno argumenti
(romelsac, Tavis mxriv sakuTari winamZRvreba aqvs). iqmneba ZiriTad
mtkicebaze damokidebul msjelobaTa jaWvi: xdeba damatebiTi Temebis
CarTva. amgvari msjelobis aRqma aris rTuli da igi aferxebs angariSSi
gaTvaliswinebuli ZiriTadi saTqmelis gagebas. rTuldeba teqstSi
Semavali Temebis cxadad gansazRvra, maTi mimdevrobisa da
urTierTkavSiris dadgena.
saparlamento angariSebSi prezident mixeil saakaSvilis komunikaciis
dinamiuroba uzrunvelyofilia iseTi stilisturi xerxebiT, rogoricaa
anafora, gameoreba, movlenebTan mimsgavsebuli metafora, antiTezisi –
gapirovneba, ironia. mag. 2006 wlis angariSis teqsti gamoirCeva imiT, rom
masSi warmodgenilia erTbaSad mowodeba, aforizmi, alegoria, rac kidev
ufro mravalferovans xdis teqstis ritorikul diskurss. ganpirovneba,
gameoreba da aluzia erTadADgvxvdeba 2007 wlis moxsenebis Semdeg
monakveTSi:
143
xvalindeli dRe – realisturi da miRwevadia. amisTvis igi mimarTavs ara
mxolod mdidar leqsikur gamomsaxvelobiT saSualebebs, aramed
yuradRebiT arCevs gramatikul kateoriebs:
144
pasuxismgebliani samTavrobo gundis warmoCineba;
plenarul mimarTvebSi momxsenebeli warmoadgens vardebis revoluciisa
da mimdinare xelisuflebis mier gatarebuli reformebis legitimacias.
mdidari enobrivi saSualebebiT aris warmoCenili is viTareba, romelic
saqarTveloSi iyo vardebis revoluciis Sedegad mosul xelisuflebamde.
aseve, mravalferovnad warmoaCens momxsenebeli 2003 wlis Semdeg
gatarebul politikas, gadadgmul nabijebs. mimarTvis yvela teqstSia
pasuxismgeblobis reprezentacia – saqarTvelos amJamindeli
xelisufleba aris pasuxismgebliani ara mxolod adgilobriv doneze da
ara mxolod saqarTvelos mosaxleobis winaSe, aramed - saerTaSoriso
asparezze.
leqsikuri gameoreba da xazgasma, dasaxuli amocanebisaTvis Sesrulebis
konkretuli TariRebis miniWeba, calkeuli pirovnebebis magaliTze
ganxorcielebuli reformebis warmatebis xazgasma damaxasiaTebelia
prezident obamas saangariSo gamosvlebisTvisac. prezidentis xSirad
asaxelebs sxvadasxva profesiis mqone, sakuTar saqmesa da samSobloze
Seyvarebul moqalaqes; kongresis darbazidan magaliTad mohyavs
TanamemamuleTa waramtebis istoria da amiT xazs usvams erTis mxriv
gatarebul reformas, gadadgmuli nabijebis marTebulobas, xolo meores
mxriv – amerikis SeerTebuli Statebis moqalaqeTa Sromismoyvareobas,
amerikeli eris siZlieres.
sajaro mimarTvis dros prezidenti obama sakuTar Tavs TiTqmis arasdros
ganacalkevebs sazogadoebisagan, udides pativiscemas da madlierebas
gamoxatavs amerikeli xalxis mimarT.
damaxasiaTebelia cvlilebis koncefciis irgvliv msjelobis ageba.
cvlilebas prezidenti obama warmoaCens rogorc progresis safuZvels.
aseve, yvela mis saangariSo sityvaSi didi nawili eTmoba xazgasmas, rom
amerikis SeerTebuli Statebi msoflios wamyvani da mxsneli saxelmwifoa.
State of the Union sajaro mimarTvebis dros barak obama xSirad mimarTavs
iumors, msmenels/ informacis mimRebs mniSvnelovan funqcias aniWebs
(teqstebSi vlindeba enis interpersonaluri funqcia). momxseneblis yvela
State of the Union mimarTvaSi Warbobs pragmatuli msjeloba qveynis
145
ekonomikuri ganviTarebis da damatebiTi samuSao adgilebis Seqmnis
Sesaxeb.
rac Seexeba praqtikuli argumentis sqemas, aRsaniSnavia, rom prezident
barak obamas saangariSo sityva gajerebulia argumentirebuli da
winamZRvrebebiT gamyarebuli msjeobiT. identificirebul praqtikul
argumentebSi aRmoCnda, rom momxseneblis mowodeba garkveuli nabijis
gadasadgmelad namdvilad Seicavs Sesabamis winamZRvrebebs, romlebic
mWidro kavSirSia mowodebasTan.
Cem mier warmodgenili sadisertacio naSromi SesaZloa gaxdes sxva
politikuri mimarTvebis kritikuli diskursisi analizis meTodiT
Seswavlis safuZveli. kvlevis es gamocdileba saSualebas iZleva, rom
samomavlod SeirCes politikuri diskursis garkveuli nimuSebi, Catardes
maTi lingvisturi analizi sxva Sesabamis disciplinebTan mWidro
TanamSromlobiT.
146
gamoyenebuli literatura:
1. Blair, A. J. Rhetoric, Dialectic, and Logic as Related to Argument. Philosophy & Rhetoric,
45(2), 148–164, 2012.
4. Chouliaraki, L., & Fairclough, N. Discourse in Late Modernity. Edinburgh University Press,
1991.
5. Dijk, T. van. Aims of critical discourse analysis. Japanese Discourse, 1, 17–27. 1995
6. Dillon, J. M., & Gergel, T. The Greek Sophists. Penguin classics, 2003.
7. Fairclough, I., & Fairclough, N.. Practical reasoning in political discourse: The UK
government’s response to the economic crisis in the 2008 Pre-Budget Report. Discourse &
Society, 22(3), 243–268, 2011.
8. Fairclough, I., & Fairclough, N.. Political Discourse Analysis: A Method for Advanced
Students. Routledge, 2012
9. Fairclough, N.. Language and Power. Language in Social Life Series, 1989.
10. Fairclough, N.. Discourse and Social Change. Discourse (Vol. 54), 1992a.
11. Fairclough, N. Discourse and Text: Linguistic and Intertextual Analysis within Discourse
Analysis. Sage journals, 1992b.
12. Fairclough, N. Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. Language in
social life series (Vol. 81), 1995.
14. Fairclough, N.. Analizing Discourse. Textual analysis for social research. Routledge Taylor
and Grancis Group London and New York.
15. Fairclough, N. Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. Routledge Taylor
and Grancis Group London and New York, 2003b.
16. Fairclough, N., Mulderrig, J., & Wodak, R.. Critical Discourse Analysis. In Discourse
147
Studies; a multidisciplinary introduction. (pp. 357–378), 2011.
18. George A. Kennedy, Aristotele on Rhetoric – a Theory of Civic Discourse. New York;
Oxford: Oxford University Press, 2007.
19. Herrick, J. A. The History and Theory of Rhetoric: An Introduction. In History and Theory
Pearson education, 2005.
20. Hesk, J. Types of oratory. In E. Gunderson (Ed.), The Cambridge Companion to Ancient
Rhetoric, Cambridge University Press, 2009.
21. James Price Dillard, Michael Pfau, Persuasion handbook, SAGE 2002
22. Holyoak, Keith J. University of California, L. A., & Morrison, Robert G. ( University of
California, L. A. 2005.
23. The Cambridge Handbook of Thinking and Reasoning. The Cambridge handbook of thinking
and reasoning, 2005.
24. Jan Renkema, Introduction to Discourse Studies. Pragmatics. John Benjamins Publishing
Company, 2005.
25. Miller, G. The Persuasion Handbook: Developments in Theory and Practice. The SAGE
Handbook of Persuasion: Developments in Theory and Practice, 2012.
27. Perloff, R.. The dynamics of persuasion: Communication and attitudes in the 21st century,
Mahwah. Lea, Nj. 2003
28. Simons, H. W., Morreale, J., & Gronbeck, B. E. (2001). Persuasion in society
29. Tindale, C. W. Fallacies and Argument Appraisal. Journal of Chemical Information and
Modeling, 2013.
30. Van Dijk, T. Discourse as interaction in society. Discourse as social interaction, 1997.
31. Van Dijk, T. Critical Discourse Analysis. Discourse & Society, 1994.
32. Van Dijk, T. Principles of Critical Discourse Analysis. Discourse & Society,1993.
33. Van Dijk, T. Ideology and discourse analysis. Journal of Political Ideologies, 2006.
148
34. Van Dijk, T. Critical discourse analysis. In The handbook of discourse analysis, 2001.
35. Van Dijk, T. Discourse, Ideology and Context. Folia Linguistica, 2001.
36. Van Dijk, T. Discourse Semantics and Ideology. Discourse & Society, 1995.
39. Weiss, G., & Wodak, R.. Critical Discourse Analysis. Critical Discourse Analysis: Theory
and Interdisciplinarity, 2003.
40. Weiss, G., & Wodak, R. Critical Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity. Critical
Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity. 2007.
42. Wodak, R., & Kendall, G. What is critical discourse analysis? Forum Qualitative
Sozialforschung, 2007.
43. Wohl, V. Rhetoric of the Athenian citizen. In E. Gunderson (Ed.), The Cambridge
Companion to Ancient Rhetoric (Cambridge Companions to Literature, pp. 162-177).
Cambridge University Press, 2009.
149
2006 wlis 14 Tebervali;
2007 wlis 15 marti;
2009 wlis 12 Tebervali;
2010 wlis 26 Tebervali;
2011 wlis 11 Tebervali;
2012 wlis 28 Tebervali;
150