Begrippenlijst Algemene didactiek

Klasmanagement Verzamelterm voor alle maatregelen die een

leraar neemt om een klimaat te scheppen
waarin leerlingen met succes kunnen leren en
werken. Goed klasmanagement is een
voorwaarde om een les vlot te laten verlopen
en een positief leerklimaat te bekomen.
Didactiek Didactiek is de wetenschap van de
systematische, intentionele hulp door
leerkrachten verschaft in scholen bij middel van
het cultuurgoed aan zich vormende leerlingen
op hun weg tot cultuurwezen.
Systematische hulp Geen toevallige hulp, maar een voorafgaande
geplande hulp.
Intentionele hulp Men heeft een welbepaald doel voor ogen. Dit
veronderstelt studie van doelstellingen en van
werkvormen, alsook de evaluatie van de
vooropgestelde doelstellingen.
Leerkrachten in scholen Leerlingen krijgen die hulp in speciaal uitgeruste
instellingen door personen die een speciale
opleiding hebben gevolgd.
Cultuurgoed Men onderwijst een inhoud die ontleend is aan
het cultuurgoed en gekozen in functie van de
doelstellingen.
Zich vormende leerlingen Het leren door de leerlingen staat centraal.
Cultuurwezen De leerling moet in de maatschappij kunnen
functioneren.
Algemene didactiek De wetenschappelijke studie van het
onderwijsleerproces in het algemeen, zonder
verdere specificatie. Zij bestudeert alle
componenten van het didactisch proces in het
algemeen, dit wil zeggen voor alle
onderwijstypes en alle onderwijsvakken.
Vakdidactiek De studie van alle componenten van het
didactisch proces voor één bepaald vak.
Didactische principes Een reeks van vuistregels, grondbeginselen,
algemene voorschriften waarmee de leerkracht
in elke les en op elk moment zoveel mogelijk
rekening houdt. Zij bieden aanwijzingen voor
het concrete didactische handelen van de
leerkracht.
Welbevinden Welbevinden heeft te maken met de mate
waarin de leerling zich goed voelt op
emotioneel vlak. Leerlingen met een hoge graad
van welbevinden stellen zich open, ontvankelijk
en soepel op naar de omgeving. Een toestand
van welbevinden brengt zelfvertrouwen en een
 goed zelfwaardegevoel met zich mee als ook
een flinke dosis weerbaarheid.
Betrokkenheid Verwijst naar de intensiteit van de activiteit, de
concentratie, het voluit gaan in, gedreven zijn,
het plezier beleven aan exploreren, waarbij de
leerling zich aan de grens van zijn kunnen
beweegt.
Differentiatie Onder differentiatie verstaat men alle
maatregelen binnen het onderwijs die inspelen
op de verschillen tussen de leerlingen.
Individualiserend onderwijs Onderwijs dat er op gericht is elk individu
maximale ontplooiingskansen te bieden.
Individueel onderwijs Onderwijs dat aan één leerling wordt verstrekt,
dus niet in klasverband.
Aanschouwelijkheidsprincipe Het aanschouwelijkheidsprincipe stelt dat
nieuwe leerinhouden zoveel mogelijk
zintuigelijk waarneembaar moeten worden
voorgesteld.
Verbalisme Woordenkramerij, het gebruik van woorden
zonder inhoud.
Motivatie Innerlijke gesteldheid die de mens aanzet tot
het verrichten van bepaalde activiteiten. Het is
een geheel van drijfveren en motieven die het
gedrag sturen en richting geven.
Amovatie Gebrek aan motivatie
Schoolmoeheid Chronische en globale lage motivatie voor
studie-,klas- en schoolaangelegenheden, die
zich uit in negatieve gevoelens, gedachten en
gedragingen.
Zone van de actuele ontwikkeling De zone waarin de leerling zich actueel bevindt
Zone van de naaste ontwikkeling Zone die de leerling nog niet bereikt heeft maar
onder begeleiding en met hulp van de
leerkracht wel kan bereiken.
Activiteitsprincipe Houdt in dat leerlingen in het didactisch proces
geen passieve rol toebedeeld krijgen, maar dat
de een of andere vorm van activiteit bij hen een
belangrijk bepalend element is voor het
eindresultaat.
Creativiteit Het oplossen van een probleem op een voor de
leerling nieuwe, eigen manier.
Integratieprincipe Dit principe houdt in de eerste plaats in dat
nieuwe leerinhoud psychologisch en logisch
moet aansluiten bij het reeds verworvene.
Krachtige leeromgeving Een leeromgeving die leerlingen uitdaagt tot
leren en resulteert in duurzame leerresultaten.
Het is een omgeving die elke leerling optimaal
ondersteunt in zijn leren.
Beginsituatie Het geheel van gegevens met betrekking op de
categorieën leerling, klasgroep, leerkracht,
school en de situatie. Deze gegevens hebben
een invloed op de te realiseren doelstellingen,
 het verloop en de resultaten van het
onderwijsleerproces.
Parallellessen Een zelfde lesonderwerp geven in een andere
klas.
Lesdoel Een lesdoel bestaat steeds uit een soort kennis
en een bepaald gedrag.
Taxonomie Classificatiesysteem: we classificeren of
organiseren zaken in groepen op basis van
gelijke kenmerken of criteria.