ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

«Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» Ν.Καζαντζάκης, απόσπασμα

Ν.Καζαντζάκης ο Ζορμπάς και ο συγγραφέας

Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ:

1)Διαβάστε το κείμενο-απόσπασμα από το μυθιστόρημα που εκδόθηκε το 1946 στο

σχολικό βιβλίο.

2)Η υπόθεση του μυθιστορήματος: Το χρονικό της φιλίας του Καζαντζάκη και του

Ζορμπά και της επιχείρησης λιγνίτη που οργάνωσαν στην Πραστοβά της Μάνης. Στο

μυθιστόρημα, ο Γιώργης Ζορμπάς μετονομάζεται σε Αλέξη Ζορμπά και η δράση

μεταφέρεται στην Κρήτη. Οι δυο τους συναντιούνται στον Πειραιά· εντυπωσιασμένος

από το πάθος και τον αντισυμβατικό χαρακτήρα του Ζορμπά, ο αφηγητής τον

προσλαμβάνει ως επιστάτη. Στην Κρήτη, εγκαθίστανται στο ξενοδοχείο μιας

ξεπεσμένης σαντέζας (=τραγουδίστριας σε νυχτερινό κέντρο.) Σύντομα

αποδεικνύεται ότι το λιγνιτωρυχείο ήταν ένα πρόσχημα· ο αφηγητής δεν ενδιαφέρεται

για κέρδη και επιχειρήσεις, αλλά αναζητεί απαντήσεις στα φιλοσοφικά ερωτήματα

που τον τυραννούν. Με την απλή λογική του και την πείρα του πολυτάραχου βίου

του, ο Ζορμπάς του δείχνει ότι οι απαντήσεις - αν υπάρχουν - δεν βρίσκονται στα

βιβλία, αλλά μέσα στην ίδια τη ζωή, αρκεί να τη ζει κανείς με πάθος, λυτρωμένος από

ελπίδες και προσδοκίες.(πηγή:https://www.kazantzaki.gr/gr/muthistorima/bios-kai-

politeia-tou-aleksi-zormpa-139).Το μυθιστόρημα αυτό γυρίστηκε σε ταινία με

σκηνοθέτη τον Μιχάλη Κακογιάννη και πρωταγωνιστή τον ΄Αντονι Κουίν,η οποία

βραβεύτηκε.

Σε αυτό το μυθιστόρημα ο Ζορμπάς είναι το πρότυπο το ανθρώπου που κινείται

από μια υγιή ζωτική δύναμη, χαίρεται κάθε στιγμή ,διαθέτει ελεύθερο πνεύμα και

εμπειρίες. Ο συγγραφέας παρουσιάζει τον ήρωά του με ρεαλισμό.

3) ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ (1883-1957):  Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο

Ηράκλειο της τουρκοκρατούμενης Κρήτης. Σπούδασε Νομική στην Αθήνα (1902-

1906) και μεταπτυχιακά στο Παρίσι (1907-1909), όπου επηρεάστηκε βαθύτατα από

τις φιλοσοφικές αρχές του Μπερξόν και του Νίτσε. Την εποχή αυτή αρχίζει η

συστηματική του ενασχόληση με τα γράμματα. Πραγματοποίησε πλήθος ταξιδιών

στο εξωτερικό, αρκετές φορές ως ανταποκριτής εφημερίδων. Υπηρέτησε ως γενικός

διευθυντής στο Υπουργείο Περιθάλψεως (1919) και εργάστηκε ως σύμβουλος

λογοτεχνίας στην UNESCO (1946). Διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων

Συγγραφέων. Το 1956 τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης και προτάθηκε ως υποψήφιος

για το Νόμπελ Λογοτεχνίας εννέα φορές. Ο ίδιος θεωρούσε τον

εαυτό του πρωτίστως ποιητή, έχοντας γράψει την Οδύσσεια, ένα μεγαλόπνοο έργο

με 24 ραψωδίες και 33.333 στίχους. Διακρίθηκε στη δραματουργία (Προμηθέας,

Καποδίστριας, Κούρος, Νικηφόρος Φωκάς, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος,

Χριστόφορος Κολόμβος, κ.ά.), στη συγγραφή ταξιδιωτικών εντυπώσεων (Ισπανία,

Ιταλία, Αίγυπτο, Σινά, Ιαπωνία και Κίνα, Αγγλία, Ρωσία, Ιερουσαλήμ και Κύπρο), στα

φιλοσοφικά δοκίμια (Ασκητική, Συμπόσιο, κ.ά.). Ωστόσο, ευρύτερα γνωστός έγινε

από τα μυθιστορήματά του: Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946), Ο Χριστός

ξανασταυρώνεται (1948), Ο καπετάν Μιχάλης (1950), Ο τελευταίος

πειρασμός (1951), Αναφορά στο Γκρέκο (1961), κ.ά. Το έργο του έχει μεταφραστεί

και εκδοθεί σε περισσότερες από 50 χώρες και έχει διασκευαστεί για το θέατρο, τον

κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.(πηγή:https://www.kazantzaki.gr/ )

Για τον συγγραφέα διαβάστε και ΕΔΩ.

Δείτε το βίντεο: https://youtu.be/V1oWuFyryck

https://youtu.be/_sM2ZFm13Yg https://youtu.be/2y1QHpmystk
https://youtu.be/YZc3pp6kZiA
4) Το σαντούρι= Το σαντούρι είναι έγχορδο κρουστό επίπεδο μουσικό όργανο.

5)Συζητήστε στην τάξη για τις πρώτες σας εντυπώσεις από τον ήρωα του

μυθιστορήματος. Τι σας εντυπωσιάζει στη συμπεριφορά και τη στάση του απέναντι

στη ζωή;

Β.ΔΡΑΣΕΙΣ:

1)Τα θεματικά κέντρα του αποσπάσματος: Η αγάπη του Ζορμπά για το σαντούρι

και η σημασία της μουσικής στη ζωή του.

2)Να δώσετε τίτλο στις ενότητες του κειμένου:

1η ενότητα: «Τον πρωτογνώρισα………. κατά διαόλου οι ζυγαριές»

2η ενότητα: «Στέκουνταν από πάνω μου………… Παναΐτ Ιστράτη»

3η ενότητα: «-Και τι έχεις στον μπόγο;……………………..-Ε,σεβντάς!»

4η ενότητα: «Η πόρτα άνοιξε……………………….μη μας κρυώσει.»

3)Τι σημαίνει η έκφραση : «βίος και πολιτεία»= λέγεται γενικά για πρόσωπα που

έχουν ζήσει ή ζουν πολυπαθή και περιπετειώδη ζωή .

4)Να σχολιάσετε νοηματικά τις παρακάτω φράσεις από το κείμενο:

α)«Κρατάς και του λόγου σου ζυγαριά, ε; Ζυγιάζεις με το δράμι, ε; Μωρέ, πάρε

απόφαση, κατά διαόλου οι ζυγαριές» β) « Όλες τις δουλειές· του ποδαριού,

του χεριού, του κεφαλιού, όλες. Αυτό μας έλειπε τώρα και να διαλέγουμε».γ)

«Τι θα πει τέχνη, έρωτας της ομορφιάς, αγνότητα, πάθος – ο εργάτης ετούτος

μού το ξεδιάλυνε με τα πιο απλά ανθρώπινα λόγια».

5)Ποιο είναι το πάθος του Ζορμπά; Εσείς έχετε ανάλογο ενδιαφέρον για κάποιο

μουσικό όργανο, άθλημα ή άλλη ενασχόληση; Να συζητήσετε τις εμπειρίες σας στην

τάξη.Αν όχι, θα θέλατε να έχετε και γιατί;

6)Να χαρακτηρίσετε τον Ζορμπά από το απόσπασμα. Ποιες διαφορές έχουν ο

Ζορμπάς και ο συγγραφέας; Υπάρχουν κοινά σημεία σε αυτούς;

7)Να γράψετε συνώνυμα των παρακάτω λέξεων από το κείμενο :είχαν παχνιστεί ,

παραδάκια , τουρτούρισαν , ευδαιμονία.

8)α)Ποιος είναι ο αφηγητής στο απόσπασμα; β)Ποιους αφηγηματικούς τρόπους

χρησιμοποιεί ο συγγραφέας ,για να μας γνωρίσει τον Ζορμπά; γ)Να βρείτε τα

εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ,για να κάνει το κείμενο ενδιαφέρον και

κατανοητό.(θυμηθείτε τα σχετικά με την αφήγηση και τα σχήματα λόγου).

Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:

1)Είσαι ο Ζορμπάς: μίλα στον συγγραφέα –φίλο σου για τις απόψεις που έχεις για

τη ζωή σε μια παράγραφο 15 σειρών.

2)Να γράψετε στο τετράδιό σας τέσσερεις φράσεις από το κείμενο που ξεχωρίσατε

και σας άρεσαν και να εξηγήσετε την επιλογή σας.

3)Να εξηγήσετε τη σημασία του τίτλου του μυθιστορήματος και να δώσετε έναν δικό

σας τίτλο στο απόσπασμα.

4)Φανταστείτε τη συνέχεια της υπόθεσης του αποσπάσματος και γράψτε την με

συντομία. Πώς θα εξελιχθεί η γνωριμία του συγγραφέα με τον Ζορμπά;

5)Βρείτε λέξεις του κειμένου στο κρυπτόλεξο που ακολουθεί:

6)Συμπληρώστε την ακροστιχίδα με σκέψεις που ταιριάζουν στον χαρακτήρα και τη

νοοτροπία του Ζορμπά:

Σ
Α

Δείτε το βίντεο: https://youtu.be/V1oWuFyryck

https://youtu.be/_sM2ZFm13Yg https://youtu.be/2y1QHpmystk
https://youtu.be/YZc3pp6kZiA