Ενότητα 2η

Επικοινωνία στο σχολείο

Τα προβλήματα του σχολείου μου
Α. Τα περισσότερα σχολεία στην Ελλάδα παρουσιάζουν προβλήματα. Αυτό ισχύει για όλες τις βαθμίδες της
εκπαίδευσης: δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, πανεπιστήμια. Το δικό μου σχολείο που είναι το 4ο Γυμνάσιο στο
κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι ένα από αυτά τα σχολεία.
Β. Θεωρώ ότι το κυριότερό του πρόβλημα είναι η παλαιότητα του κτιρίου. Αποτέλεσμα αυτού του προβλήματος
είναι να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις των μαθητών του. Μέσα σε αυτό το παλαιό
κτίριο ο σύγχρονος μαθητής δεν μπορεί να έχει την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή για μια ολοκληρωμένη
διδασκαλία, πάνω σε όλα τα θέματα που τον αφορούν. Εξαίρεση σ’ αυτό αποτελεί η προσπάθεια που έγινε
τελευταία για να εξοπλιστούν με διαδραστικούς πίνακες οι τάξεις της Β’ Γυμνασίου.
Γ. Για να καλυφθούν οι σημερινές ανάγκες του σχολείου χρειάστηκε κάποιες παλιές αίθουσες να χωριστούν σε
μικρότερες. Οι αίθουσες, λοιπόν, διδασκαλίας πολλές φορές καταλήγουν να είναι ασφυκτικά μικρές. Ακόμα, οι
παλιές υδραυλικές εγκαταστάσεις καθώς και τα παλιά σώματα θέρμανσης στις αίθουσες μάς δημιουργούν
προβλήματα θέρμανσης το χειμώνα.
Δ. Ένα άλλο πολύ σπουδαίο πρόβλημα είναι η μικρή αυλή του σχολείου. Σ’ αυτή τη μικρή αυλή η γυμναστική
γίνεται με περιορισμούς, εφόσον δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν όλες οι αθλητικές δραστηριότητες. Ας μην
αναφέρουμε, βέβαια, τι γίνεται τις βροχερές ημέρες, αφού κλειστό γυμναστήριο δεν υπάρχει. Αυτά είναι
πολυτέλειες!
Ε. Άλλες ελλείψεις του σχολείου είναι η σχολική βιβλιοθήκη, η αίθουσα εκδηλώσεων και το εργαστήριο φυσικών
επιστημών. Ένα σχολείο στο οποίο ο μαθητής παίρνει πολύπλευρη πνευματική μόρφωση πρέπει να είναι
εξοπλισμένο σίγουρα με τα παραπάνω. Η ύπαρξη αυτών των ειδικών αιθουσών τονώνει το ενδιαφέρον του
μαθητή για κάθε μάθημα και αποδίδει καλύτερα.
ΣΤ. Συνοψίζοντας θεωρώ πως αυτά είναι τα σοβαρά προβλήματα του σχολείου μου. Πιστεύω ότι και πολλοί
άλλοι μαθητές στην Ελλάδα θα έγραφαν τα ίδια για τα σχολεία τους. Άρα, ας ευχηθούμε για ακόμα μια φορά να
δοθούν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα. Η λύση φυσικά είναι μία, η πολιτεία να δείξει πραγματικό ενδιαφέρον
και να δώσει τα απαιτούμενα χρήματα για την ελληνική παιδεία.
Από την ιστοσελίδα www.gym4thes.wordpress.com (διασκευή)

Παρατηρήσεις
Α.1. Ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα του 4ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης, κατά τη γνώμη του μαθητή, και
γιατί;
Α.2. Γιατί θεωρεί ότι η ύπαρξη ειδικών αιθουσών είναι σημαντικό πλεονέκτημα για ένα σχολείο;
Α.3. Να καταγράψετε ονομαστικά τα προβλήματα του σχολείου, όπως τα αναφέρει ο μαθητής μέσα στο κείμενό
του.
1. παλαιότητα κτιρίου
2. ……………………………….
3. ……………………………….
4. ……………………………….
5. ……………………………….
6. ……………………………….
7. ……………………………….
8. ……………………………….
9. ……………………………….
10. ……………………………….
 B.1. Να μετατρέψετε τις παρακάτω επαυξημένες προτάσεις σε απλές και από καταφατικές σε αρνητικές.
i) Τα περισσότερα σχολεία στην Ελλάδα παρουσιάζουν προβλήματα.
ii) Θεωρώ ότι το κυριότερό του πρόβλημα είναι η παλαιότητα του κτιρίου.
iii) Οι αίθουσες, λοιπόν, διδασκαλίας πολλές φορές καταλήγουν να είναι ασφυκτικά μικρές.
iv) Ένα άλλο πολύ σπουδαίο πρόβλημα είναι η μικρή αυλή του σχολείου.
v) Η ύπαρξη αυτών των ειδικών αιθουσών τονώνει το ενδιαφέρον του μαθητή για κάθε μάθημα.
vi) Αυτά είναι τα σοβαρά προβλήματα του σχολείου μου.
vii) Πολλοί άλλοι μαθητές στην Ελλάδα θα έγραφαν τα ίδια για τα σχολεία τους.
viii) Aς ευχηθούμε για ακόμα μια φορά να δοθούν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα.
ix) Η πολιτεία να δείξει πραγματικό ενδιαφέρον.
x) Η πολιτεία να δώσει τα απαιτούμενα χρήματα για την ελληνική παιδεία.
Β.2. Να βρεθεί η δομή της παρακάτω παραγράφου του κειμένου.
Ένα άλλο πολύ σπουδαίο πρόβλημα είναι η μικρή αυλή του σχολείου. Σ’ αυτή τη μικρή αυλή η γυμναστική
γίνεται με περιορισμούς, εφόσον δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν όλες οι αθλητικές δραστηριότητες. Ας μην
αναφέρουμε, βέβαια, τι γίνεται τις βροχερές ημέρες, αφού κλειστό γυμναστήριο δεν υπάρχει. Αυτά είναι
πολυτέλειες!
Β. 3. Να εντοπίσετε τέσσερις διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε τη σημασία τους.
Γ. Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μία λέξη του κειμένου.
Λέξεις Συνώνυμα

σπουδαίο

ελλείψεις

πολύπλευρη

συνοψίζοντας

παιδεία
Δ. Σε μια επιστολή προς το Διευθυντή του Γυμνασίου σας, ως πρόεδρος του 5μελούς του σχολείου σας, να
αναφέρετε τα βασικά προβλήματα του σχολείου σας και να προτείνετε λύσεις βελτίωσης.
Ταξίδι στον κόσμο της φύσης
Κείμενο
Α. Ο μύθος λέει πως στα νερά των Κυθήρων γεννήθηκε η Αφροδίτη και από το νησί αυτό φαίνεται να πήρε και το
όνομα Κυθέρεια. Το αναφέρουν ο Όμηρος, στο έπος της Ιλιάδας αλλά και ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ο
Αριστοτέλης και ο Ξενοφών.
Β. Τα Κύθηρα- ή Τσιρίγο, σύμφωνα με την ενετική ονομασία- βρίσκονται νότια της Πελοποννήσου, στο σημείο
που ενώνονται τρία πελάγη. Με μήκος ακτογραμμής που φτάνει τα 90 χιλιόμετρα, είναι προφανές γιατί το νησί
είναι πολύ αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός.
Γ. Δεν είναι όμως μόνο οι θάλασσες και οι παραλίες του που προσελκύουν σαν μαγνήτης τους ταξιδιώτες.
Οροσειρές- μία στα ανατολικά και μία στα δυτικά- οροπέδια, βαθιά φαράγγια, ποτάμια, καταρράκτες,
λιμνούλες, μεγάλα πλατάνια και πλούσια βλάστηση συνθέτουν το πολύ ενδιαφέρον φυσικό ψηφιδωτό των
Κυθήρων, που σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη ενέργεια του νησιού, τα κάνει ακαταμάχητα.
Δ. Διάσπαρτα χωριουδάκια φωλιασμένα σε διάφορα σημεία του νησιού είναι οι «σταθμοί» των επισκεπτών στην
περιήγησή τους στα Κύθηρα. Στον νότο κυριαρχούν η πρωτεύουσα Χώρα και το Καψάλι. Χτισμένη σε
στρατηγικής σημασίας σημείο, στην κορυφή του βουνού, επιβλέπει προς όλες τις κατευθύνσεις. Αρχοντικά και
μικρά σπιτάκια ενώνονται με στενά δρομάκια κάτω από την επιβλητική σκιά του ενετικού κάστρου. Μέσα στο
κάστρο βρίσκεται το Ιστορικό Αρχείο Κυθήρων ενώ στην είσοδο της Χώρας βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ε. Στο Καψάλι, που μοιάζει να σχηματίζει το γράμμα «ω», χτυπά η κοσμοπολίτικη καρδιά του νησιού, με
υπέροχη θέα στη Χώρα αλλά και τη νησίδα Χύτρα. Τα διατηρητέα Αρωνιάδικα, η γραφική Αγία Πελαγία, ο
«κυκλαδίτικος» Αβλέμονας, το δραστήριο Λιβάδι, τα Μητάτα με την πανοραμική θέα και ο Μυλοπόταμος με
τους νερόμυλους, τα τρεχούμενα νερά και το καθηλωτικό σπήλαιο της Αγίας Σοφίας είναι μερικά από τα πιο
όμορφα χωριά του.
Από την ιστοσελίδα www.newsbeast.gr (διασκευή)
Παρατηρήσεις
Α.1. Ποιο είναι το είδος του κειμένου; Που θα μπορούσατε να βρείτε ή να διαβάσετε ένα τέτοιο κείμενο;
Α.2. Ποια είναι η σχέση του νησιού των Κυθήρων με τη θεά Αφροδίτη;
Α.3. Να καταγράψετε τα επίθετα του κειμένου σε ένα πίνακα. Πώς θα ήταν το κείμενο αν δεν υπήρχαν τα
επίθετα;
B.1. Να εντοπίσετε τη δομή της τελευταίας παραγράφου (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες και κατακλείδα).
Β.2. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε μια παράγραφο.
Β. 3. Να χρησιμοποιήσετε πέντε από τα επίθετα που καταγράψατε παραπάνω και να φτιάξετε από μία πρόταση
για το καθένα.
Δ. Σε μια επιστολή προς ένα φίλο να αφηγηθείτε ένα περιστατικό από ένα ταξίδι σας στη φύση. Μπορείτε να
στηριχτείτε στην δομή:
Α) Τόπος – Χρόνος
Β) Πρόσωπα – «ήρωες»
Γ) Το πρόβλημα – ο στόχος
Δ) Η δράση – τα αποτελέσματα
Ε) Η λύση
Φροντίζω για τη διατροφή και την υγεία μου
Κείμενο
Α. Όλο και συχνότερα βλέπουμε παιδιά, εφήβους και νέους ανθρώπους με περιορισμένα και «ανθυγιεινά»
γευστικά ενδιαφέροντα: κάτι πολύ γλυκό, κάτι πολύ αλμυρό, κάτι τυρένιο, κάτι πληθωρικό. Πίτσα, χάμπουργκερ
(απαραιτήτως με τυρί και γλυκές σάλτσες), ζυμαρικά που κρύβονται κάτω από τόνους σάλτσας και τυριών.
Ακόμα και το παραδοσιακό τυλιχτό «σουβλάκι» περιλαμβάνει πλέον πατάτες, περίεργες σως και λιωμένα τυριά
αμφίβολης ποιότητας. Στο σπίτι, πάλι, ελάχιστα φαγητά γίνονται δεκτά με ευχαρίστηση. Όχι ψάρι, όχι
πολύπλοκα μαγειρευτά, όχι λαχανικά, σπανίως όσπρια. Η παραδοσιακή μαγειρική έχει απομακρυνθεί από τα
γούστα του σημερινού παιδιού και του νέου, που θρέφεται πλέον με τον αμερικανικό, γρήγορο τρόπο. Το
γεγονός ότι συχνά η οικογένεια δεν τρώει συγκεντρωμένη την ίδια ώρα, επιτείνει το πρόβλημα: το παιδί τρώει
ό,τι βρει πιο «εύκολο».
Β. Ας μην θεωρούμε παράξενο, λοιπόν, που συναντάμε όλο και περισσότερα υπέρβαρα παιδιά και που σχεδόν
όλα βρίσκουν την υπέρτατη ευχαρίστηση στο «fast food». Έτσι, διαμορφώνονται άνθρωποι με περιορισμένες
γευστικές προτιμήσεις, που ενώ ζουν σε μια χώρα που διαθέτει πολλά και εξαιρετικά φρέσκα τρόφιμα, εκτιμούν
περισσότερο τα φαγητά που γίνονται από κακή πρώτη ύλη και χωρίς ισορροπία στα καρυκεύματα και στη γεύση:
περιττές θερμίδες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία, είναι το αποτέλεσμα.
Γ. Θα πει κανείς, τι μπορείς να κάνεις, όταν γύρω σου το junk food προσφέρεται αφειδώς και, μάλιστα, κυρίως
σε χώρους που απευθύνονται σε παιδιά και νέους. Όταν, ήδη από τις βρεφικές τροφές, το παιδί μαθαίνει ν’
αποζητάει τη ζάχαρη παντού…
Δ. «Το φαγητό πέρα από ζωτική ανάγκη είναι στοιχείο πολιτισμού και κοινωνική πράξη», καταλήγει ο σεφ
Γιάννης Μπαξεβάνης. Από εδώ ξεκινάει και η ανάγκη να δώσουμε τη σημασία που οφείλουμε στην αντίστοιχη
διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Πώς καταφέρνεις, στην εποχή μας, να διαμορφώσεις έναν άνθρωπο με «σωστά»
διατροφικά γούστα; Με το να τονίσεις τι είναι καλό για την υγεία του, αλλά και με το να το εντάξεις στην έννοια
της απόλαυσης των γεύσεων…
Από την ιστοσελίδα www.athinorama.gr (διασκευή)
Παρατηρήσεις
Α.1. Ποια είναι τα αποτελέσματα, σύμφωνα με το κείμενο, της κακής διατροφής των παιδιών;
Α.2. Στην πρώτη παράγραφο αναφέρεται πως τα παιδιά τρώνε σήμερα με τον αμερικάνικο, γρήγορο τρόπο. Τι
εννοεί; Τι είδους φαγητά περιλαμβάνονται σε αυτό τον τρόπο;
Α.3. «Ακόμα και το παραδοσιακό τυλιχτό «σουβλάκι» περιλαμβάνει πλέον πατάτες, περίεργες σως και λιωμένα
τυριά αμφίβολης ποιότητας. Στο σπίτι, πάλι, ελάχιστα φαγητά γίνονται δεκτά με ευχαρίστηση. Όχι ψάρι, όχι
πολύπλοκα μαγειρευτά, όχι λαχανικά, σπανίως όσπρια. Η παραδοσιακή μαγειρική έχει απομακρυνθεί από τα
γούστα του σημερινού παιδιού και του νέου, που θρέφεται πλέον με τον αμερικανικό, γρήγορο τρόπο»
Να βρεθούν τα επίθετα που λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί, δηλώνοντας τα ουσιαστικά που
προσδιορίζουν.
B.1. Να κλίνετε τις παρακάτω συνεκδοχές σε ενικό και πληθυντικό αριθμό: νέους ανθρώπους, γευστικά
ενδιαφέροντα, υπέρβαρο παιδί, πρώτη ύλη, περιττές θερμίδες.
Β.2. Να εντοπίσετε την ονοματική και τη ρηματική φράση των παρακάτω προτάσεων.
Α) Ελάχιστα φαγητά γίνονται δεκτά με ευχαρίστηση.
Β) Η παραδοσιακή μαγειρική έχει απομακρυνθεί από τα γούστα του σημερινού παιδιού.
Γ) Το παιδί τρώει ό,τι βρει πιο εύκολο.
Δ) Το αποτέλεσμα είναι περιττές θερμίδες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία.
Β.3. Να βρείτε τα συνθετικά των παρακάτω λέξεων.
Λέξεις Συνθετικά
 επιτείνει

πολύπλοκα

υπέρβαρα

περιορισμένες

μακροχρόνιες
Δ. Σε ένα κείμενο επιχειρηματολογικό, προσπαθείτε να πείσετε τους συμμαθητές σας να ακολουθήσουν μια
σωστή διατροφή σε όλη τη διάρκεια της ημέρας γιατί κάνει καλό στην υγεία τους.
Ενότητα 5η
Γνωρίζω το μαγικό κόσμο του θεάτρου και του κινηματογράφου
Η αξία του θεάτρου στην εκπαίδευση
Α. Όλες οι καλές τέχνες αναμφισβήτητα συμβάλλουν στην πνευματική καλλιέργεια και τη σωστή
διαπαιδαγώγηση των νέων αφού πέραν της παιδευτικής έχουν και την εκπαιδευτική ιδιότητα και ικανότητα. Αν
όμως θα έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάποια τέχνη, αυτή θα ήταν η τέχνη του θεάτρου! Το σχολικό θέατρο βοηθά
ποικιλοτρόπως τον άνθρωπο και ιδιαιτέρως τον μαθητή να ανακαλύψει πράγματα που δεν μπορούσε να
φανταστεί ποτέ ότι τα διαθέτει. Το θέατρο συνδράμει στο να μπορέσει ένα παιδί να γίνει καλύτερο με τον εαυτό
του αλλά και με τους γύρω του.
Β. Το θέατρο τονώνει καταρχήν την αυτοπεποίθηση, την αυτοεκτίμηση των παιδιών που θα παραστήσουν ένα
θεατρικό έργο. Η ιδέα και μόνο ότι μετά από μήνες προετοιμασίας θα βρίσκονται στο σανίδι και εκατοντάδες
μάτια θα είναι στραμμένα πάνω τους, μπορεί αρχικά να αγχώνει τους μαθητές αλλά κατόπιν τους κάνει να
πιστέψουν την πιο ενεργειακή ίσως λέξη που δεν είναι άλλη από το ρήμα μπορώ!
Γ. Δεν είναι άριστα στα μαθήματα όλα τα παιδιά. Όλα όμως τα παιδιά έχουν ταλέντα. Φανταστείτε λοιπόν πόσο
άξιο νιώθει ένα παιδί που ενώ γνώριζε το ίδιο ότι είναι μέτριο στις επιδόσεις των μαθημάτων, χαίρει εκτίμησης
και αναγνώρισης λόγω της εμπλοκής του και της συμμετοχής του σε μια εκδήλωση του σχολείου όπως το
θέατρο.
Δ. Οι μαθητές μέσα από ένα έργο κάνουν πράξη τη ρήση του Μακρυγιάννη «Το εμείς πάνω απ’ το εγώ». Τα
παιδιά «τσαλακώνουν» το είναι τους και στο βωμό του συλλογικού αποτελέσματος και του πνεύματος της
ομαδικότητας αίρουν τους όποιους εγωισμούς και βάζουν μπροστά το καλό της ομάδας – παρέας.
Ε. Το θέατρο είναι ακόμη ένα μέσο ώστε τα παιδιά να συνεργαστούν βαθύτερα με τους καθηγητές τους, να
δημιουργήσουν μια πιο δυνατή σχέση και να δουν ότι και εμείς οι «μεγάλοι» έχουμε ανησυχίες, αναζητήσεις και
προβληματισμούς.
ΣΤ. Οι μαθητές χωρίς να το καταλάβουν μέσα από το θέατρο παίρνουν μαθήματα ψυχολογίας και συμπεριφοράς
αφού κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του έργου οι καθηγητές προσπαθούν να εμφυσήσουν στους μικρούς
ηθοποιούς το πώς πρέπει να δείξουν πως αισθάνονται οι ήρωες, γιατί συμπεριφέρονται έτσι και πώς πρέπει να
διαχειριστούν τα πρόσωπα που υποδύονται.
Z. Δεν μαθαίνουν μόνο για την τραγωδία, την κωμωδία, το δράμα και τόσα άλλα που αφορούν το είδος και τις
κατηγορίες του. Ιστορία, κοινωνιολογία, θεολογία, γεωγραφία, πολιτική, ανθρώπινες σχέσεις, ρατσισμός,
ξενοφοβία, βία, φανατισμός, είναι μερικά από τα πεδία που οι μαθητές διευρύνουν τις γνώσεις τους μιας και τα
έργα που ανεβάζουν, στην υπόθεσή τους αναφέρονται σε κάποιες από τις προαναφερθείσες πτυχές. Για να
καταλάβει κανείς το πόσα πολλά κερδίζει ένας μαθητής μέσα από την ενασχόλησή του με το θέατρο, αρκεί να
δει το φωτεινό του βλέμμα και το πλατύ του χαμόγελο την ώρα της υπόκλισης.
Βαγγέλης Φουκάς, www.paideia–news.com, (διασκευή) 23-9-2017
Παρατήρησεις
Α.1. Ποια είναι τα οφέλη του θεάτρου στο παιδί, σύμφωνα με το άρθρο; Εντοπίστε πέντε και γράψτε ένα κείμενο
50-60 λέξεων.
Α.2. Να αναφέρετε ένα παράδειγμα της βοήθειας που προσφέρει το θέατρο στην βελτίωση των σχέσεων των
μαθητών με τους καθηγητές τους.
Α.3. Να διακρίνετε τα ρήματα του αποσπάσματος ανάλογα με τη χρονική τους βαθμίδα και το ποιόν ενέργειας.
Το θέατρο τονώνει καταρχήν την αυτοπεποίθηση, την αυτοεκτίμηση των παιδιών που θα παραστήσουν ένα
θεατρικό έργο. Η ιδέα και μόνο ότι μετά από μήνες προετοιμασίας θα βρίσκονται στο σανίδι και εκατοντάδες
μάτια θα είναι στραμμένα πάνω τους, μπορεί αρχικά να αγχώνει τους μαθητές αλλά κατόπιν τους κάνει να
πιστέψουν την πιο ενεργειακή ίσως λέξη που δεν είναι άλλη από το ρήμα μπορώ!
Δεν είναι άριστα στα μαθήματα όλα τα παιδιά. Όλα όμως τα παιδιά έχουν ταλέντα. Φανταστείτε λοιπόν πόσο
άξιο νιώθει ένα παιδί που ενώ γνώριζε το ίδιο ότι είναι μέτριο στις επιδόσεις των μαθημάτων, χαίρει εκτίμησης
και αναγνώρισης λόγω της εμπλοκής του και της συμμετοχής του σε μια εκδήλωση του σχολείου όπως το
θέατρο.
ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ
Παρελθόν Παρόν Μέλλον

ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Μη συνοπτικό
Συνοπτικό Συντελεσμένο
(εξακολουθητικό)

B.1. Σε ποια διάθεση βρίσκονται τα παρακάτω ρήματα των προτάσεων:

1. Το κοινό κάθεται στις καρέκλες κατά τη διάρκεια της παράστασης.
2. Μετά την υπόκλιση των υποκριτών, οι θεατές χειροκροτούν δυνατά.
3. Οι δύο βασικοί πρωταγωνιστές του έργου αγκαλιάζονται ένθερμα.
4. Τα βασανιστήρια που παθαίνει ο ηθοποιός είναι πολλά.
5. Οι χορευτές τρέχουν στη σκηνή με τα ψηλά τους τακούνια.
Β.2. Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στον αόριστο και τον παρακείμενο.
Α) Το σχολικό θέατρο βοηθά ποικιλοτρόπως τον άνθρωπο.
Β) Το θέατρο τονώνει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση των παιδιών.
Γ) Μετά από μήνες προετοιμασίας θα βρίσκονται στο σανίδι.
Δ) Κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του έργου οι εμψυχωτές προσπαθούσαννα βοηθήσουν τους μικρούς
ηθοποιούς.
Β.3. Να χωρίσετε τα ρήματα στα μέρη από τα οποία αποτελούνται.
ΘΕΜΑ ΕΠΙΘΗΜΑ ΚΑΤΑΛΗΞΗ

φαντάζομαι

τσαλακώνω

διαχειρίζομαι

γνωρίζω

καταλαβαίνω
Δ. Σε ένα κείμενο αφηγηθείτε το σενάριο μιας κινηματογραφικής ταινίας ή ενός θεατρικού έργου που σας άρεσε
(υπόθεση περιληπτικά – ήρωες – είδος ταινίας – εφέ – σκηνικά – κοστούμια κ.ά.).
 Πώς προετοιμαζόμαστε για μια επίσκεψη σε ένα Μουσείο
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα (ελαφρώς διασκευασμένο) από άρθρο που δημοσιεύτηκε στην
ιστοσελίδα «athinodromio.gr» στις 28.02.2018.

[…]Προετοιμάζοντας την επίσκεψή μας στο μουσείο θα πρέπει να έχουμε στον νου μας να είναι ανάλογη με το
είδος του μουσείου που θα επισκεφτούμε, δηλαδή με τις εκθέσεις του και τις θεματικές του. Άρα το πρώτο που
οφείλουμε να γνωρίζουμε είναι πως τα μουσεία διαφέρουν βάσει των συλλογών που διαθέτουν: Αρχαιολογικά,
Τέχνης, Ιστορικά, Θεματικά, Λαογραφικά, Φυσικής Ιστορίας, Επιστημών, Πολεμικά, Νομισματικά, Ναυτικά,
Εθνολογικά κ.α. . Βέβαια υπάρχουν και αυτά που διαθέτουν πολλαπλών ειδών συλλογές, όπως είναι στην
Ελλάδα το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου και άλλα πολλά. […]
Επίσης, είναι σωστό να ξέρουμε κάποια πράγματα για το μουσείο που θα επισκεφτούμε. Κάνουμε λοιπόν, μια
διαδικτυακή έρευνα για αυτό με σκοπό να μάθουμε για τα κτήριά του, την ιστορία του, την εποχή κατά την
οποία ιδρύθηκε και για τις ιστορικές προσωπικότητες που συνέβαλαν στη δημιουργία του.
Πάρα πολύ σημαντικό είναι, κατόπιν, να οργανώσουμε το τι θα κάνουμε στο μουσείο, μόλις πάμε. Σημασία έχει
λοιπόν, για να μην περιφερόμαστε ψάχνοντας, να ενημερωθούμε για την εκάστοτε έκθεση (ποια είναι, τι
περιλαμβάνει κ.λπ.) αλλά και για τις δράσεις και τα εκπαιδευτικά του προγράμματα. Αυτό είναι απαραίτητο,
γιατί έτσι δε θα χαθούμε στον μεγάλο τους αριθμό και ποικιλία. Απεναντίας θα έχουμε κάνει από πριν την
επιλογή -έχοντας επισκεφτεί την ιστοσελίδα του μουσείου για τις λεπτομέρειες – και θα έχουμε δηλώσει
συμμετοχή έγκαιρα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που μας ενδιαφέρει.
Επιπλέον, καλό θα ήταν επισκεπτόμενοι την ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού να ενημερωθούμε για τα
ωράρια των Μουσείων, για το αντίτιμο του εισιτηρίου καθώς και για το ποιες ημέρες καθορίζονται ως ημέρες
ελεύθερης εισόδου και ποιοι απαλλάσσονται από την καταβολή αντίτιμου εισόδου. […]
Κάτι που επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι και το ποια συμπεριφορά είναι αρμόζουσα κατά τη διάρκεια
της επίσκεψης σε ένα μουσείο. Ως κανόνες σωστής συμπεριφοράς μπορούν να οριστούν οι ακόλουθοι:
Πρωτίστως, δε φωνάζουμε αλλά μιλάμε χαμηλόφωνα, δε σπρώχνουμε ο ένας τον άλλον, ακούμε προσεκτικά τον
συνοδό – δάσκαλό μας ή τον ξεναγό και δεν στριμωχνόμαστε όλοι μαζί μπροστά σε κάποια από τις προθήκες
του. Επίσης, δεν απομακρυνόμαστε από την ομάδα ή την οικογένειά μας και δεν αγγίζουμε τα εκθέματα. Τα
μάτια μας είναι ανοιχτά και το μυαλό μας ενεργό. Δεν επιτρέπεται το φαγητό και τα αναψυκτικά και δεν πρέπει
να παραλείψουμε να κλείσουμε τα κινητά μας. […]
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για μια ολοκληρωμένη και πλήρη επίσκεψη σε
ένα μουσείο, την ξενάγηση. Μπορούμε δηλαδή να ζητήσουμε τη συνοδεία ή αλλιώς την επιμόρφωσή μας από
έναν ξεναγό. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα, καθώς είναι ο ορισμένος ειδικός, για να μας δώσει πληροφορίες, να
συνδέσει αυτό που βλέπουμε με τις γενικές μας γνώσεις και να απαντήσει σε όλα μας τα ερωτήματα. […]

Πηγή: athinodromio.gr
Παρατηρήσεις

1ο Θέμα (Κατανόηση κειμένου, 6 μονάδες)

Σύμφωνα με το άρθρο, γιατί είναι σημαντικό να ενημερωθούμε για τις δραστηριότητες του μουσείου πριν από
την επίσκεψη σε αυτό;

2ο Θέμα (Δομή και γλώσσα κειμένου, 4 μονάδες)

α) Να γράψετε από έναν πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο του παραπάνω κειμένου.
1η παράγραφος: ……………………………………………………………………………………………….
2η παράγραφος: ……………………………………………………………………………………………….
3η παράγραφος: ……………………………………………………………………………………………….
4η παράγραφος: ……………………………………………………………………………………………….
5η παράγραφος: ……………………………………………………………………………………………….
6η παράγραφος: ……………………………………………………………………………………………….

β) Να βρείτε τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω υπογραμμισμένων λέξεων:

 «είναι σωστό να ξέρουμε κάποια πράγματα για το μουσείο»
 «έχοντας επισκεφτεί την ιστοσελίδα του μουσείου»
 «Ως κανόνες σωστής συμπεριφοράς μπορούν να οριστούν οι ακόλουθοι»
 «δεν πρέπει να ξεχνάμε έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για μια ολοκληρωμένη και πλήρη
επίσκεψη σε ένα μουσείο, την ξενάγηση.»

γ) Να γράψετε τα ουσιαστικά που παράγονται από τα παρακάτω ρήματα και δηλώνουν αυτό που ζητείται στην
παρένθεση:
Ρήμα Παράγωγο Ουσιαστικό

θα επισκεφτούμε (πρόσωπο που ενεργεί)

να λάβουμε (ενέργεια ή το αποτέλεσμα της)

σπρώχνουμε (ενέργεια ή το αποτέλεσμα της)

να συνδέσει (όργανο ή μέσο μιας ενέργειας)

δ) Να σχηματίσετε υποκοριστικά και μεγεθυντικά ουσιαστικά που να παράγονται από τα παρακάτω

ουσιαστικά:
Ουσιαστικό Υποκοριστικό Μεγεθυντικό

Ελλάδα

ομάδα

μάτια

φαγητό

3ο Θέμα (Παραγωγή λόγου, 10 μονάδες)

Επισκεφτήκατε πρόσφατα με το σχολείο σας ένα μουσείο. Να γράψετε μια επιστολή σε έναν φίλο/ μια φίλη σας
στην οποία του/της αφηγείστε την εμπειρία σας. (περ. 250 λέξεις)
Χρέωση πλαστικής σακούλας
1. Γιατί οι πλαστικές σακούλες επιβαρύνουν το περιβάλλον;
– Γιατί διαλύονται σε μικρότερα κομμάτια εύκολα και καταλήγουν στη θάλασσα.
– Ένα στα δύο απορρίμματα στον βυθό της θάλασσας στην Ελλάδα είναι πλαστικές σακούλες (πηγή: Life Debag).
– Ένα στα τέσσερα ψάρια ανοιχτής θαλάσσης μπορεί να περιέχει μικροπλαστικά.
– Έως το 2050 θα υπάρχουν πιο πολλά πλαστικά στη θάλασσα παρά ψάρια.
– Για το 2017, στην Ελλάδα αντιστοιχεί η μεγαλύτερη χρήση πλαστικής σακούλας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με
περίπου 400 σακούλες κατά κεφαλήν ανά έτος (πηγή: ΙΕΛΚΑ).
2. Γιατί χρεώνονται οι πλαστικές σακούλες;
– Για να περιοριστεί η χρήση τους, ο νόμος 4496/2017 επιβάλλει από την 1η Ιανουαρίου 2018 περιβαλλοντικό
τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς.
– Αποτελεί μέρος της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με ευρωπαϊκή οδηγία.
3. Γιατί η ελάχιστη χρέωση είναι 0,04 ευρώ;
– Γιατί ο παραπάνω νόμος ορίζει περιβαλλοντικό τέλος 0,03 ευρώ συν ΦΠΑ 24%, δηλαδή σύνολο 0,0372 ευρώ
ανά σακούλα. Λόγω της ελάχιστης υποδιαίρεσης του ευρώ (0,01 ευρώ) η συνολική χρέωση δεν μπορεί να είναι
μικρότερη από 0,04 ευρώ ανά σακούλα.
Οξοδιασπώμενες & βιοδιασπώμενες σακούλες
4. Γιατί δε χρησιμοποιούνται πλέον οξοδιασπώμενες σακούλες;
– Σύμφωνα με την προαναφερθείσα νομοθεσία οι οξοδιασπώμενες σακούλες απαγορεύονται.
– Πρόσφατες μελέτες θεωρούν ότι οι οξοδιασπώμενες σακούλες είναι περισσότερο επιβαρυντικές για το
περιβάλλον.
5. Γιατί δε βρίσκω βιοαποικοδομήσιμες σακούλες στα καταστήματα;
– Η τεχνολογία των βιοαποικοδομήσιμων δεν έχει εξελιχθεί επαρκώς, ώστε να είναι αποδοτική και οικονομική η
χρήση τους.
Δωρεάν σακούλες
6. Γιατί σε άλλα καταστήματα μου δίνουν πλαστική σακούλα δωρεάν;
– Η δωρεάν διάθεση πλαστικής σακούλας απαγορεύεται.
7. Γιατί στο τμήμα οπωροπωλείου υπάρχουν πλαστικές σακούλες;
– Εξαιρούνται από την επιβολή τέλους οι πλαστικές σακούλες με συγκεκριμένες προδιαγραφές για χύμα
προϊόντα με σκοπό τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, καθώς θεωρείται είδος συσκευασίας.
8. Γιατί τα καταστήματα διαθέτουν δωρεάν χάρτινες σακούλες;
– Η νομοθεσία αφορά μόνο τις πλαστικές σακούλες.
Επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες
9. Πώς θα μεταφέρω τα ψώνια μου στο σπίτι;
– Μπορείτε να προμηθευτείτε τις πλαστικές σακούλες πληρώνοντας το αντίστοιχο τέλος, αλλά προτείνεται να
χρησιμοποιήσετε επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες.
10. Πωλούν όλα τα καταστήματα επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες;
– Ναι, η νομοθεσία υποχρεώνει τους εμπόρους να διαθέτουν επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες μεταφοράς σε
εμφανές σημείο.
11. Θα χρειαστώ παραπάνω από μία επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες;
– Ναι, ένα νοικοκυριό εκτιμάται ότι θα χρειαστεί 3 με 4 επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες, για να καλύψει τις
ανάγκες των αγορών του.
12. Οι επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες είναι απόλυτα ασφαλείς για τα τρόφιμα;
– Ναι, εφόσον τηρούνται βασικοί κανόνες υγιεινής.
13. Μέχρι πόσες φορές μπορούμε να χρησιμοποιούμε τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες;
– Δεν υπάρχει περιορισμός. Με μία ορθολογική χρήση μία επαναχρησιμοποιούμενη τσάντα μπορεί να
χρησιμοποιείται για χρόνια.
14. Μπορούμε να πλένουμε τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες;
– Ναι, εφόσον υπάρχει σχετική σήμανση στην τσάντα.
Διαχείριση απορριμμάτων
15. Πώς θα πετάω τα σκουπίδια μου;
– Ο πλέον κατάλληλος τρόπος για την αποκομιδή απορριμμάτων είναι οι σακούλες απορριμμάτων τις οποίες
βρίσκουμε στα ράφια των καταστημάτων.
16. Οι πλαστικές σακούλες απορριμμάτων γιατί δεν έχουν περιβαλλοντικό τέλος; Δεν επιβαρύνουν το
περιβάλλον;
– Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τις πλαστικές σακούλες απορριμμάτων είναι μικρότερη, καθώς έχουν
διαφορετικό σχήμα και βάρος και κατά κανόνα καταλήγουν στο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων.
Πηγή: https://www.alisidagiatoperivallon.gr/
Παρατηρήσεις
1ο Θέμα (Κατανόηση Κειμένου, 6 μονάδες)
Σας στηρίζει το κείμενο, για να ισχυριστείτε τις παρακάτω προτάσεις; Κυκλώστε Ναι ή Όχι και παραθέστε τα
σημεία του κειμένου που στηρίζουν την απάντησή σας.
α) Η χρήση πλαστικής σακούλας στα σούπερ-μάρκετ απαγορεύεται δια νόμου. Ναι Όχι
β) Στα σούπερ- μάρκετ υπάρχουν για την αγορά φρούτων δωρεάν πλαστικές σακούλες που πληρούν
συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ναι Όχι
2ο Θέμα (Δομή και γλώσσα κειμένου, 4 μονάδες)
Τι είδους επιχειρήματα (επιχειρήματα διά μέσου παραδειγμάτων ή επιχειρήματα με αιτίες) χρησιμοποιούνται
στα παρακάτω χωρία και ποια θέση υποστηρίζουν;
α) «Για το 2017, στην Ελλάδα αντιστοιχεί η μεγαλύτερη χρήση πλαστικής σακούλας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με
περίπου 400 σακούλες κατά κεφαλήν ανά έτος (πηγή: ΙΕΛΚΑ)»
β) «Η τεχνολογία των βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών δεν έχει εξελιχθεί επαρκώς, ώστε να είναι αποδοτική και
οικονομική η χρήση τους.»
3ο Θέμα (Παραγωγή λόγου, 10 μονάδες)
Η μητέρα σας μόλις έχει επιστρέψει από το σούπερ- μάρκετ κουβαλώντας πλαστικές σακούλες μέσα στις οποίες
έχει βάλει τα ψώνια της βδομάδας. Να γράψετε έναν διάλογο στον οποίο να φαίνεται ότι προσπαθείτε να την
πείσετε να χρησιμοποιεί επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες κι όχι πλαστικές σακούλες για τα ψώνια της.
Μπορείτε να αντλήσετε επιχειρήματα- αντεπιχειρήματα και από το παραπάνω κείμενο. (περ. 150- 180 λέξεις )