Professional Documents
Culture Documents
Δ.Μ.Φ.Ε. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ
Δ.Μ.Φ.Ε. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ
(graphic novel,Γ.ΓΟΥΣΗΣ)
Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ:
1)Ο Βιτσέντζος Κορνάρος γεννήθηκε στα 1553 και πέθανε στα 1613 ή 1614 .
Ο ποιητής παρουσιάζεται στο τέλος του έργου του, σε έξι προσεκτικά διατυπωμένους
στίχους:
Ύστερ’ από την πτώση και της Κύπρου στους Τούρκους (1571) —και ξέρουμε από
την ιστορία τι εσήμαινε αυτή η απώλεια για όλη την Ευρώπη— τα μόνα σχεδόν
ελληνικά μέρη που μένουν υπό την κυριαρχία των Βενετών είναι η Κρήτη και τα
Επτάνησα. Θα παίξουν και τα δυο σημαντικό ρόλο στη λογοτεχνία, η Κρήτη αμέσως,
τα Επτάνησα αργότερα. Στην Κρήτη, στα εκατό χρόνια που μεσολαβούν από το 1571
ως το 1669 (όπου έπεσε κι αυτή στους Τούρκους), θα ολοκληρωθεί η λογοτεχνική
ακμή που την είδαμε αρχινισμένη κιόλας από την προηγούμενη περίοδο και θα
φτάσει σε μια κορύφωση θαυμαστή.
Η κρητική λογοτεχνία του τέλους του 16ου και του 17ου αιώνα είναι μια χρυσή
περίοδος στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. ΄Ενα χαρακτηριστικό της
κρητικής λογοτεχνίας του 17ου αιώνα που πρέπει να υπογραμμίσουμε,η
λογοτεχνικά καθαρή και υψωμένη γλώσσα. Οι ποιητές της περιόδου αυτής
χρησιμοποιούν την ομιλουμένη κρητική διάλεκτο,
Η πτώση της Κρήτης έκαμε ώστε το έργο ν’ αργήσει να τυπωθεί· πρώτη του έκδοση
έχουμε στη Βενετία το 1713. Αλλά από τότε το έργο γνώρισε αλλεπάλληλες
επανεκδόσεις και έγινε γρήγορα βιβλίο λαϊκό. Ως τις αρχές του αιώνα μας ο
γυρολόγος που γύριζε στα χωριά, μαζί με τις άλλες του πραμάτειες πουλούσε και τη
φυλλάδα του Ρωτόκριτου. Φυσικά, το ποίημα περισσότερο διαδόθηκε στην Κρήτη,
όπου ο λαός αποστήθιζε κομμάτια ολόκληρα, και τα βράδια μαζεύονταν οι
συντροφιές και απάγγελλαν στίχους του — μάλλον τους τραγουδούσαν (και τους
τραγουδούν ακόμη) .Από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα ενός έργου της έντεχνης
λογοτεχνίας, που αφομοιώθηκε από το λαό και έγινε σχεδόν δημοτικό τραγούδι .
(πηγή:https://www.greek-
language.gr/digitalResources/literature/education/literature_history/search.html?
details=53 )
2)Το πρώτο απόσπασμα του σχολικού βιβλίου τοποθετείται στη μέση περίπου του
έργου και θίγει το πρόβλημα της κοινωνικής διαφοράς ανάμεσα στην οικογένεια της
Αρετούσας και του Ερωτόκριτου.
Μετά τη νίκη το αίσθημα των δύο νέων γίνεται πιο δυνατό και ο Ερωτόκριτος στέλνει
τον πατέρα του ,Πεζόστρατο να μιλήσει στον βασιλιά για τον γάμο.(Γ΄μέρος) Αυτό
ήταν ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Εκείνος τον διώχνει οργισμένος λόγω της
κατώτερης κοινωνικής θέσης του υποψήφιου γαμπρού. Ο βασιλιάς Ηράκλης δεν
ανέχεται το θράσος του Ερωτόκριτου να ελπίζει σε γάμο με τη βασιλοπούλα, γιατί
αυτός ο γάμος θα εμπόδιζε τα μελλοντικά του σχέδια για ένα πετυχημένο
προξενιό ,που θα ενίσχυε την πολιτική του θέση και θα εξασφάλιζε ειρήνη στο
βασίλειο. Δίνει διαταγή να εξοριστεί ο Ερωτόκριτος . Αυτό ενισχύει την αγάπη των
δύο νέων και η Αρετούσα αρνείται με πείσμα κάθε προξενιό. Στο Δ΄μέρος ο βασιλιάς
θέλει να παντρέψει την κόρη του με το βασιλόπουλο του Βυζαντίου και μετά από την
άρνησή της τη φυλακίζει. Τέσσερα χρόνια μετά από τη φυλάκισή της ,ο βασιλιάς των
Βλάχων εισβάλλει στο βασίλειο των Αθηνών και το πολιορκεί. Ο Ερωτόκριτος
μεταμορφωμένος ,χάρη σε ένα μαγικό υγρό, θα νικήσει σε έναν επικό αμυντικό
αγώνα και με την τελική του μονομαχία του με τον ΄Αριστο, το καλύτερο παλικάρι των
Βλάχων.Ο ίδιος τραυματίζεται σοβαρά. Στο Ε΄μέρος ο βασιλιάς παίρνει στο παλάτι
τον τραυματισμένο νικητή και του τάζει μέρος του βασιλείου του. Ο Ερωτόκριτος ζητά
την κόρη του ,η Αρετούσα δεν δέχεται ,όταν ,όμως ,της αποκαλύπτει την ταυτότητά
του παντρεύεται την αγαπημένη του και παίρνει τον θρόνο του βασιλείου.
Το δεύτερο απόσπασμα του σχολικού βιβλίου έχει επικό χαρακτήρα και είναι η αρχή
της δικαίωσης του Ερωτόκριτου ,η οποία θα οδηγήσει στο ευτυχισμένο τέλος .Οι
πολεμικές περιγραφές του αξίζει να συγκριθούν με ανάλογες σκηνές στην Ιλιάδα και
στη μορφή και στο περιεχόμενο.
4)Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την πρώτη ανάγνωση; Σημειώστε στο τετράδιο
δέκα λέξεις του ποιήματος που σας εντυπωσιάζουν για τη μορφή και τη σημασία
τους.
5)Διαβάστε στο σχολικό βιβλίο τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αναπτύχθηκε η
Κρητική λογοτεχνία .(σελ.15 ή ΕΔΩ) Αφηγηθείτε τις με συντομία στην τάξη ,καθώς και
τα βασικά γνωρίσματα των έργων αυτής της εποχής.
1η ενότητα:στίχοι 891-894
2η ενότητα :στίχοι 895-918
3η ενότητα:919-936
5)α)Ποια η αντίδραση του βασιλιά στην πρόταση γάμου του Ερωτόκριτου; Είναι
δικαιολογημένη; Τι νομίζει ότι θα πετύχει με αυτήν; β)Να γράψετε τις φράσεις του
που σας εντυπωσιάζουν και να δικαιολογήσετε την επιλογή τους.
1η ενότητα:στίχοι 1003-1010
2η ενότητα:στίχοι 1011-1038
8)α)Ποιος είναι ο τύπος του αφηγητή στο δύο αποσπάσματα; β)Ποιοι αφηγηματικοί
τρόποι χρησιμοποιούνται;
9)Να βρείτε τα εκφραστικά μέσα- σχήματα λόγου στο ποίημα.(ΕΔΩ θυμηθείτε τα)
Στο β΄ απόσπασμα να βρείτε και να σχολιάσετε τις παρομοιώσεις.
αντίθεση
μεταφορά
προσωποποίηση
εικόνα
Ασύνδετο σχήμα
Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
2)α)Βρείτε μια σκηνή περιγραφής πολεμικής σύγκρουσης στην Ιλιάδα του Ομήρου
(ραψωδίες Ε,Ζ,Η).Συγκρίνετε τις δύο περιγραφές(ως προς την ορμητικότητα των
πολεμιστών). β)Βρείτε στοιχεία για τους γάμους από προξενιό σε διάφορες χρονικές
περιόδους.
3)Να αναλάβετε τους ρόλους του Πεζόστρατου, του Ηράκλη και του ποιητή και να
δραματοποιήσετε στην τάξη το α΄ απόσπασμα. Αυτοσχεδιάστε και χρησιμοποιήστε
δικά σας λόγια γι’ αυτόν τον σκοπό.