ऩस्

ु तक
ऩयीषण
डॉ. एव. ऩी. फुयघाटे
वलबागप्रभुख
स्थाऩत्त्म अभबमाांत्रिकी वलबाग
ळावकीम तांिननकेतन, आली
रेखक : प्रा. भभभरांद जोळी, B. E. (Civil Engg) (Government College of Engineering, Karad)
इतय ऩस्
ु तके : ऩरयघातीर वलश्ल (रभरत रेखवांग्रश), आठलणीतरे भळलाजी वालांत (वांऩादन),
नामजेरयमात धोंडे ऩाटीर (एका कृऴीळास्र्ज्साची मळोगाथा), दै . वकाऱ, रोकभत, वाभना, केवयी,
तरुण बायत

प्रकाळन : अषयब्रम्श प्रकाळन, ऩण

ु े, व्ददतीम आलत्त
ृ ी, ऑक्टोफय २००६, भल्
ू म रुऩमे १५०/-
ऩुस्तकाचा प्रकाय : चरयिग्रांथ

प्राचामय शळलाजीयाल बोवरे कवे घडरे ? ...... माफाफतचा वंऩण

ू य प्रलाव

लाचक : वलव - रशानाांऩावून ते अफारलद्

ृ ध

शे तू : शे जीलन घडर कव? शे लक्तत्ृ ल फशयरां कव? थोयली वगळमाांना

कऱाली, मुला लगावरा प्रोत्वाशन भभऱाले.

ळीऴयक : प्राचामव

प्रस्तालना : डॉ. यघुनाथ भाळेरकय (….. “गेल्मा तीन तऩात भी दे ळी ऩयदे ळी फपयरो आशे .
ळेकडो दमाख्माने ऐकरी आशे त. ऩण प्राचामाांची लत्कृत्लवाधना, वलवलध वलऴमाांलय भूरगाभी
चचांतन कयण्माची त्माांची प्रचांड ळक्ती आणण अांतभख
ुव कयणाय अवे लत्कृत्ल भी आताऩमांत
ऩाहशरेरां नाशी.”)
भनोगत : रेखक प्रा. भभभरांद जोळी
ऩुस्तकाचे कव्शय : वाजेळे
पॉन्ट वाईज : भोठा आणण मोग्म
भरु ाखत : वलचाय

व्मलवाम
 लफकरी वाताया मेथे
 प्राध्माऩक (तकवळास्ि, भानवळास्ि, तत्लसान ) : भुधोजी भशावलद्मारम, परटण
(१९५७ – १९६३) (०६ लऴे )
 प्राचामव : भध
ु ोजी भशावलद्मारम, परटण (१९६३ - १९८८) (२५ लऴे )
 कुरगुरू : डॉ. फाफावाशे फ आांफेडकय भयाठलाडा वलद्माऩीठ (०६/०९/१९८८ -
०६/०९/१९९१)

ऩात्र
लडीर, आई, फांध,ू ऩत्नी, भर
ु े - अांजु आणण वांज,ू प्रा. न. ग. दाभरे, प्रा. प्र. या.
दाभरे, प्राचामव वोनोऩांत दाांडेकय, डी. डी. लाडेकय, श्री. भ. भाटे , डॉ. ऩु. ग.
वशस्रफद्ु धे, भारोजीयाल ननांफाऱकय, प्राचामव ओक वय, उऩप्राचामव गोखरे वय, भयाठी
प्राध्माऩक कली चगयीळा, प्र. के. अिे, ऩु. र. दे ळऩाांड,े ………
प्राचामाांचा प्रलाव …..

 वाताया मेथीर ळाशू भशायाज लवनतगश

ृ

 वलद्मारमीन भळषण - याजायाभ कॉरेज, कोल्शाऩूय

 भशावलद्मारमीन भळषण - लाडीमा कॉरेज, ऩण

ु े (एव.ऩी. कॉरेज, पग्मुव व न
कॉरेज. – प्रा. न.ग.दाभरे, प्रा. प्र. या. दाभरे, प्राचामव वोनोऩांत दाांडक
े य, डी. डी. लाडेकय. श्री.
भ. भाटे , डॉ. ऩु. ग. वशस्रफद्
ु धे)

 लत्कृत्लाचा वल
ु णवकाऱ – जे. कृष्णभत
ु ी, प्रा. ना. भव. पडके, भाटे –
बाऴणे, लवांत दमाख्मानभारा

 दमलवाम – लफकरी

 भुधोजी भशावलद्मारम, परटण (भारोजीयाल ननांफाऱकय) (कभवलीय बाऊयाल ऩाटीर)

 प्राचामव, प्राचामाांची वाभाव्जक वेला

प्राचामाांचा प्रलाव …..
 वलद्मार्थमाांच्मा आग्रशास्तल इतय हठकाणी बाऴण द्मामरा वुरुलात.

 दत्कृत्लारा खया फशय- १९६३ – स्लाभी वललेकानांद जमांती (ळावनभान्म

वभभती)

 बाऴणाांनी वांऩण
ू व भशायाष्र प्रबावलत - ऩण्
ु मात “बायतीम स्िी जीलन” –
तीन हदलवाांची दमाख्मानभारा – ऩुणे, स्लाभी वललेकानांद दमाख्मानभारा –
ऩुणे, लवांत दमाख्मानभारा – ऩुणे, वरग दोन हदलव, आकाळलाणी (२८)

 श्री ग. ला. फेशये ऩयखड ऩिकाय, वालयकयाांलय दमाख्मान (श्री ग. ला. फेशये
– “वालयकयाांचे चरयि भरा ऩाठ शोते. कोणतीच घटना नलीन नदशती. ऩण
वालयकयाांच्मातीर तत्लस आजऩमांत भरा कोणी ऐकवलरा नदशता. वालयकयाांना
एलढा प्रचांड छऱ वोवण्माची ताकद बायतीम तत्लसानाने हदरी अवे
भळलाजीयालाांनी अनेक उदाशयणाांनी वबेत वाांचगतरे/ऩटलून हदरे.)

 स्लाभी वललेकानांद दमाख्मानभारा, नागऩूय – ०३ हदलव – वयवांघचारक

श्री गोऱलरकय गुरुजी उऩव्स्थत

 शै द्राफाद – भयाठी वाहशत्मालय – ०३ बाऴणे (१९७३)

बाऴणांचे वलऴम : वांत तुकायाभ, वभथव याभदाव, वांत सानेश्लय, स्लाभी वललेकानांद,
स्लाभी अयवलांद, भयाठी वाहशत्म, वल. दा. वालयकय, बगलान फद्
ु ध, भळलाजी भशायाज,
डॉ. फाफावाशे फ आांफेडकय, कभवलीय बाऊयाल ऩाटीर, भशात्भा पुरे, यलीांद्रनाथ टागोय,
अध्मात्भ, तत्लसान, याजकायण, वभाजकायण, इनतशाव

ठिकाणे : भशायाष्र, बायतबय, अभेरयका – न्मम

ू ॉकव, न्मज
ू वी, केभरपोननवमा, रॉव
एांजरीव, भवांगाऩयू

 रोकवप्रमतेच्मा भळखयालय
 मळलांतयाल चदशाण – दोनलेऱा वलनांती, ऩण
ु े मेथन
ू खावदाय म्शणन
ू ननलडणक
ू
रढलाली
 फॅ. फाफावाशे फ बोवरे – भांिी, भुख्मभांिी
 आदळव भशावलद्मारमीन भळषक – याष्रऩती ऩयु स्काय – याज्मऩार रतीप माांचे
शस्ते ऩुणे मेथे कामवक्रभ वांऩन्न झारा.
 ननलत्त
ृ झाल्मालय – याज्मऩार ब्रम्शानांद ये ड्डी माांचा पोन – “आऩण भयाठलाडा
वलद्माऩीठाचे कुरगुरूऩद स्लीकायाले.”
 रेखक - दीऩस्तांब (दै . वकाऱ) (१९९३), जागय
• आज भशायाष्रात लतक् ृ त्लकरा पायळी व्जलांत आशे अवे म्शणता मेत नाशी. हश करा व्जलांत ठे लणाये
जे दोन चाय त्रफन्नीचे लक्ते उयरे आशे त त्मात भळलाजीयालाांचा अग्रक्रभाने वभालेळ कयाला रागेर.
....... डॉ. ळयदचंद्र गोखरे, वंऩादक, दै . केवयी.

• बाऴेलयीर अवाभान्म प्रबत्ु ल, अस्वरीखीत वललेचन शे त्माांचे लत्कृत्लाचे गुण आशे त. ...... वेतू
भाधलयाल ऩगडी

• भळलाजीयालाांची अत्त्मांत अलघड वलऴम वोऩा करून वाांगण्माचीच नदशे तय तो अनेक उदाशयणाांनी
आणण दृष्टान्तानी यां जक करून वाांगण्माची ळैरी काशी वलरषणच आशे . ..... लवंत कानेटकय.

• तत्लसानाच्मा अरांकायाांनी वजरेरी आणण वलचायाांच्मा भशालस्राांनी नटरेरी वद ुां य वयस्लती

भळलाजीयालाांच्मा भख
ु ातून फाशे य ऩडते तेदशा ते रालण्मभम रूऩ वलाांना भोशून वोडते. ..... भोशन
धारयमा

• भळलाजीयालाांवायख्मा प्रघाड ऩांडडत लाचस्ऩती प्राचामाांलय भी काम भरशू? अवा लक्ता झारा नाशी
आणण शोणाय नाशी. ..... कली ऩी. वालऱायाभ

• श्रोत्माांची अभाऩ गदी खेचून घेणाये लक्ते भाझ्मा भाहशतीप्रभाणे दोनच. एक ऩु. र. आणण
भळलाजीयाल. ......ना. ग. गोये

• भळलाजीयालाांचे वलचाय आणण लत्कृत्ल ऐकण शा हदलाऱीतीर अभ्मांगस्नानाचा आनांद

अनुबलण्मावायखेच आशे . ..... फाफावाशे फ ऩुयंदये

• वलद्दलत्ता आणण वज ु नता माांचा वद

ुां य वांगभ प्राचामव भळलाजीयालाांभध्मे झारेरा आशे . .....
रक्ष्भणळाव्स्ि जोळी

• “लक्ता दळवशस्रेऴु” ..... वल. ला. भळयलाडकय

• ऩु. र. दे ळऩाांड,े वध
ु ीय पडके, ग. फ. वयदाय, गोऩीनाथ तऱलरकय.
फरस्थाने
• भळलाजीयालाांचा वांघऴव, भेशनत ल त्माांचा वाधायण गयीफ घयातीर वाधायण
वलद्माथी ते जगवलख्मात लक्ता, कुरगुरू शा प्रलाव मोग्म ल वयऱ ळैरीदाय
ळब्दात भाांडणी केरेरी आशे .

उणणला
• आढऱल्मा नाशीत.

• अळाप्रकायचे दव
ु ये ऩस्
ु तक शरठशरे नाशी.

• वदय ऩस्
ु तक बालननक ल तकयवंगतशी लाटते.

उऩमोगगता
भळषकारा चाांगरे लकृत्ल अवणे आलश्मक आशे . त्माकरयता
काम काम कयणे आलश्मक आशे ? शे प्राचामव भळलाजीयालाांच्मा
जीलनवांघऴावलरून कऱते. त्माांची कठोय भेशनत/ऩरयश्रभ, त्माग, व्जद्द,
लाचन, भवद्धाांताऩावन
ू दयू न जाणे, वांळोधकाची लत्त
ृ ी जोऩावणे, ई.
धन्मलाद!
भनोगत : रेखक प्रा. भभभरांद जोळी
ऩुस्तकाचे कव्शय : वाजेळे
पॉन्ट वाईज : भोठा आणण मोग्म
भुराखत : वलचाय

कौटुंबफक भाठशती
नाल : भळलाजीयाल अनांतयाल बोवरे (जन्भ : १५ जर
ु ै १९२७)
लडीर : प्राथभभक भळषक
आई : अनवूमाफाई
बाऊ : आभी अचधकायी
बाऊ : प्राथभभक भळषक
बाऊ : फॅ. फाफावाशे फ बोवरे
स्लत् : भळलाजीयाल अनांतयाल बोवरे
बाऊ : प्राथभभक भळषक

शळषण : एभ. ए., एर. एर. फी.

प्राथशभक शळषण : वलटा
भाध्मशभक शळषण : वाताया शामस्कुर ल न्मू इांव्ग्रळ स्कुर
वलद्मारमीन शळषण : याजायाभ कॉरेज, कोल्शाऩयू
भशावलद्मारमीन शळषण : लाडीमा कॉरेज, ऩुणे
एर. एर. फी. : एर. एव. रॉ कॉरेज, ऩण ु े