Türkiye’nin üç tarafı

denizlerle dört tarafı

yalanlarla çevrilidir!
İzlemeyin! Bir kanalda hakaret varsa izlemeyin kapa-
tın. Bir yayında orada olmayan birisine saldırılıyor ve
yanıt hakkı verilmiyorsa kapatın. Bir tartışma progra-
mında toplumun bir kısmı hedefe konuluyorsa anın-
da TV ayarlarınızdan o kanalı silin. Kötülüğü yapan
biz olmasak da izleyici dahi olmak o organize kötülü-

[ PAZAR ]
ğe katkıda bulunmak demek. Seyit Tosun 3’te

PENCERE

ı n h i kâ ye s i
Sayı: 41 3 Ocak 2021 Pazar Yılbaşı’n İrfan Yalın 10’da

Tesettür, artı ‘Vitrin’

eşittir AKP
Erdoğan iştahla CHP’ye vurma
arzusuyla diyor ki: “Oy almak
için bazı yerlerde görüyorsu-
nuz, işte birkaç kişiyi de yanla-
rında adeta vitrin mankeni gibi
getirip koymak, kimseyi artık
aldatmıyor.” Elbette bu nahoş
sözlere CHP Parti Meclisi Üye-
si Sevgi Kılıç gereken cevabı
verdi. Ancak tesettür ve “vitrin
mankenliği”ni yan yana geti-
rip CHP’ye “çakmaya” çalışan
bu ifade karşısında pes demek
de gerekmiyor mu, gerekiyor.
Çünkü tesettür, başörtü-
lüler ve “vitrin manken-
liği” denince akla ilk
gelecek olan kendi ikti-
darlarıdır!.. Tayfun Atay
7-8’de

Çocukluğun ‘büyük’ Fatih Gülnar: Bir

olduğu zamanlar! 30 sene daha
isterim meslekte!
Elimize değen en elektro-
nik aletin el feneri olduğu “37 Oyun Tekmili Birden:
yıllardı. Uzaktan-kuman- Döktür Bi Şekspir”de Sha-
danın icat olmadığı ama kespeare’in altı kadın
kanal sayısının henüz karakterini canlandıran,
ikiyi üçü bulduğu zaman- meslekte otuz seneyi devir-
lar… Organik uzaktan miş Fatih Gülnar’la Rad-
kumanda olarak vatani hizmetimizi yatro’yu, “On Kişiydiler”i,
tamamlıyordu çoğumuz. Evde ayak al- Tiyatro Ak’la Kara’nın son
tında dolaşmayalım diye dışarı kovu- oyunu “Döktür Bi Şekspir’i
lurduk çoğunluk... Kendi eğlencemizi ve seslendirme oyunculu-
yaratmak aslî görevimiz olmuştu bu ğunu konuştuk. Ezgi Gizem
yüzden. Kerem Gürel 11’de Gülümser 12’de

‘Beşeriyet korkunç

Dijital meseleler bir yıl geçirdi!’

Memetcan Demiray 2’de
Şok yılını geride bıraktığımıza göre,
önümüzdeki yılın gerçeklerine adapte Bir resim elime
olma hızımızı biraz arttırabiliriz belki
b i n kkelime
ne dersiniz? Eski yüz yıllarda tüm yol- b in kelime
bin
lar Roma’ya çıkıyormuş; şimdilerde ise
teknolojiye çıkıyor. Özlem Yalım 4-5’te Murat Bergi 9’da

Galiba Bir Devrim Şart:

‘Babamı Kim Öldürdü’
Sinan Tepe 13’te

MANK: Hoollywod rüya

fabrikasının perde arkası!
Resimde büyük dönüşüm Bülent Vardar 14’te

Perspektif ilkesi, Rönesans’ın başkenti Pul ve Rey’den Harun

Floransa’nın görsel bir metaforudur. Pers- Kolçak’a saygı duruşu
pektif kuralları 20. yüzyıla kadar geçer-
liliğini sürdürdü. 19. yüzyılın sonuna Burak Soyer 15’te
yaklaşırken empresyonistler ve post-emp-
resyonistler, 20. yüzyılın başında da kü- Karışık Kaset - I / 2020
bistlerin girişimleriyle perspektife dayalı
uzam paramparça oldu. Süreyya Su 6’da Oğuz Pancar 16’da
 [ PAZAR ]
PENCERE

2 3 Ocak 2021 Pazar

MEMETCAN
DEMIRAY

‘Beşeriyet korkunç bir yıl geçirdi!’

Başlık, 1 Ocak 1941 günü Cumhuriyet gazetesinde bir önceki
seneyi değerlendiren Ömer Rıza Doğrul’a ait... Sahiden de
1930’lardan bugüne her yılbaşında savaşların, hastalıkların
ve ekonomik sorunların geride kalması umulmuş ve yeni
takvimin uğur getirmesi dilenmiş. Oysa ertesi yıl çıkan
gazetelerin manşetleri, bir öncekini aratır cinstenmiş!
Peki suçlu sadece “takvim” miymiş?

Y
eni yıla girerken bir önceki
senenin olaylarını değer-
lendirmek, medya için
âdettendir. Hatta karika-
türlerde kadim yıl yaşlı bir insan
olarak tasvir edilirken, her gelen
seneye ise yeni doğmuş bebek ya
da yakışıklı / güzel bir genç yakış-
tırılır! Bu klişe, her 365 günde bir
kendini tekrarlayacaktır!
1930 yılının 1 Ocak tarihli Milli-
yet gazetesi örneğin... “Yeni sene-
de Türk milleti için yeni bir refah
devrinin başlangıcı”nı müjdele-
mektedir. Belli ki henüz 7 yaşında-
ki Türkiye Cumhuriyeti, dünyayı
kasıp kavuran “Büyük Buhran”a
rağmen umut ve beklenti içinde-
dir. Oysa 1 Ocak 1931’de aynı gaze-
tenin manşetini “Menemen Olayı”
kaplayacak, Falih Rıfkı’nın baş-
yazısında “Asteğmen Kubilay’ın
öcünün alınacağına” dair yeminler
edilecektir!
Kısa süre sonra 2. Dünya Sa-
vaşı’nın ayak sesleri duyulmaya
başlar. Ve o zamanlar da yeni yılın
“falı”nı yayınlayan basın, Alman-
ya’nın “rejim değiştirip” dünyanın
başına bela olacağını “meşhur
Fransız medyum Madam Fraya”ya
dayanarak açıklar!

‘TÜZGÜNME’NİN
SIRASI DEĞİL!
Nitekim 1 Ocak 1935’te çıkan
Anadolu gazetesi, “Acunun (dün-
yanın) siyasal gidişi geçen yılkin-
den daha kötü ve karışıktır” diye-
rek bu durumu doğrulamaktadır.
Yani 1934’te de beklenenler olma-
mıştır.
Buna karşılık ülkemizde “Yılbaşı
kutlamaları züppelik mi, moder-
nlik mi?” tartışmaları köşe yazıla-
rında sürerken 500 bin lira büyük
ödüllü “Tayyare Piyangosu” dü-
zenli olacak çekilmekte, “İstanbul
yeni yıla neş’e içinde girmekte”dir.
“Ankara Birası umduğumuzdan
iyi çıkmış”, soyadını kütüğe kay-
dettirenlerin sayısı 5 bine ulaş-
mıştır. “Çankırı’da peçe ve çarşaf
kalkmakta”, devletimiz topluma
“anuklanmak” (hazırlanmak),
“tüzgünmek” (hayale dalmak) gibi
“öz Türkçe” karşılıklar aşılamak-
tadır. Ne büyük saadet... Bir siyasi
liderimizin tabiriyle “Angalmamak
(hayret etmemek) imkânsız”dır!
TRAJEDİ İLE UMUT
HEP İÇ İÇE...
1937’ye girilirken Tan gazetesin-
de Sabahattin Ali’nin “Kuyucaklı
Yusuf”u neşredilmekte, aynı nüs-
hada Nâzım Hikmet’in “komünist-
lik suçu ile tevkif edildiği” bildi-
rilmektedir. Yiyecekler yüzde 20
pahalılaşmış olsa da Türkiye için
“imar yılı” beklenmektedir.
Fakat aynı gazetenin bir sonraki
yılbaşı sayısında Noel Baba’nın
1937’yi sopayla kovaladığını görü-
rüz! Zira mevcut ekonomik sorun-
lara bir de Çin’deki kolera salgını
eklenmiştir. Madem 1937 de olma-
dı; şu durumda 1938’den güzellik-
ler beklemek en iyisidir!
Oysa mahut yıl, “ebedi şef” Ata-
türk’ü elimizden alacaktır. 1 Ocak
1939 tarihli Cumhuriyet gaze-
tesinde Nadir Nadi, bu haberin
Türk tarihinde en kötü olaylardan
biri olduğundan söz etmektedir.
Buna karşılık manşette yerkürenin
üzerine çıkmış genç 1939, “dede”
şeklindeki 1938’i tekmeyle def
etmektedir. Yani... Her şeye rağ-
men umut vardır ve “Şukûfe Itriyat
Fabrikası muhterem müşterilerine
iyi seneler dilemekte”dir!
HİTLER: “İSTİLA
DERDİNDE DEĞİLİZ!”
Ama 1939 da kimseyi mem-
nun edemez. Zira 1 Ocak 1940
tarihli İkdam gazetesi, bu kez
dört gece önce 33 bin cana
mal olan, 7.2’lik Erzincan
depremini manşete taşımıştır.
Elbette “Milli Şef felâket böl-
gesini teftiş etmiştir ve yaralar
hızla sarılacaktır”!
Yetmezmiş gibi aynı yıl bir
de 2. Cihan Harbi çıkmasın
mı?... Abidin Daver, Cumhu-
riyet’teki köşesinde savaşın
kolay kolay bitmeyeceğini ön-
görse de dünya için bir “barış
yılı” ummaktadır.
1 Ocak 1941 tarihli Cumhuri-
yet ise 1940’ın alev alev yaktı-
ğı yeryüzünü manşetten vere-
cek; 1941’i elinde zeytin dalı
tutan bir melek olarak tasvir
edecektir. Arka sayfada Ömer
Rıza Doğrul, “Beşeriyet kor-
kunç bir yıl geçirdi!” başlığıyla
durumu değerlendirirken,
yeni yıldan “şerefli bir barış”
dilemektedir. Zaten Hitler de
aynı gün, “Dünyayı istila etme
derdinde değiliz!” demiştir.
O halde yeni yıldan iyilikler
beklemek pek tabiidir!
YENİ YIL HEDİYESİ:
“VARLIK VERGİSİ”
Halbuki savaşın bitmesin-
de daha çok vardır. 1 Ocak
1943’ün gazeteleri Türki-
ye’nin tarafsızlık politikası-
nı alkışlamaktadır. Çünkü
“Milli Şef’imizin dâhiyane
diye tavsif edilebilecek ba-
siretkâr idaresi sayesinde
masun (korunan)” kalmışız-
dır. Umarız ki milletimiz için
“mes’ud ve huzurlu” bir yıl
başlamaktadır!
Aynı gün İkdam gazete-
sinin soğuk bir sütununda
“Varlık Vergisi”ni ödemek
için son günlere gelindiği,
borcunu ödeyemeyenlerin
“evvelce tespit edilen yerler-
de” bedenen çalıştırılacak-
ları yazmaktadır. Demek ki
yeni yıl, “birileri” için pek de
“mes’ud ve huzurlu” olma-
yacaktır. Trajedileri bizzat
yaratan insan, muhtemelen
suçu ertesi yıl yine “tak-
vim”e atacaktır.
ATOM BOMBASIYLA
GELEN ‘BARIŞ’!..
Ve 1 Ocak 1946... Milyonlar-
ca insanın ölümüne yol açan
harp nihayet bitmiştir. Gazete-
lerin yeni yıl karikatürlerinde
1945, “açlık” ve “anlaşmaz-
lık”ları alıp götüren bir dede
olarak resmedilirken şimdi
kolunda atom bombasıyla
sahneye giren 1946, “barış ve
güven” getirmektedir!
Ertesi senenin Cumhuriyet’i
“1947 yılına güler yüzle başlıyo-
ruz!” başlığıyla çıksa da bu kez
1946’yı kötüleyecektir. Elbette
savaşın hemen sonrasında dün-
yanın gergin olması normaldir ve
umarız ki 1947, tüm dünyaya refah
getirecektir!
HAYDİ 2021, GÖRELİM SENİ!
Diye diye 2021’in 1 Ocak’ına gel-
dik bile!.. Şimdi herkes 2020’nin
insanlık için 2. Dünya Savaşı’ndan
beri en kötü yıl olduğunda hem-
fikir; 2021’in hiç değilse eskisin-
den beter olmayacağını umuyor!
Bu anlamda kimileri Koronavirüs
pandemisinin öğrettiklerini şans
sayarken, kimileri de “Durun
daha!.. İklim krizi yeni başlıyor!”
diye herkesi uyarıyor. Ve yılbaşı
günü İstanbul’da termometreler 17
dereceyi gösteriyor!
Şu durumda COVID-19 aşılarını
bir an önce yapmak, Instagram’cı-
lara seyahat hürriyetini yeniden
kazandırmak ve aynı zamanda
İstanbul’un barajlarındaki su re-
zervini hızla artırmak da 2021’e
düşüyor!
Haydi genç kahraman, göster
hünerini!..
- Herkese güzel yıllar...
Teşekkür: Tüm bu eski gazetelere
online olarak ulaşmamızı sağlayan
İstanbul Üniversitesi Gazeteden
Tarih Bakış Projesi’ne teşekkürler.

3 3 Ocak 2021 Pazar
SEYİT
TOSUN
Türkiye’nin üç tarafı denizlerle
dört tarafı yalanlarla çevrilidir!
İzlemeyin! Bir kanalda hakaret varsa izlemeyin kapatın. Bir yayında
orada olmayan birisine saldırılıyor ve yanıt hakkı verilmiyorsa kapatın.
Bir tartışma programında toplumun bir kısmı hedefe konuluyorsa
anında TV ayarlarınızdan o kanalı silin. Kötülüğü yapan biz olmasak da
izleyici dahi olmak o organize kötülüğe katkıda bulunmak demek.
K
itabın ortasından konuş-
mamız gereken yerlerden
birisi de bu yaygın kanal-
lardaki nobran, kof, boş ve
saldırgan programlar.
Bu sözde tartışma, aslında sataş-
ma programları nedeniyle vatan-
daş, talk-show’a dönüşmüş onlarca
kayıkçı kavgası programı ortasında
‘cambaza bak’ rutinine alıştırıldı.
Bu programlar öyle bir hale geldi
ki iletişim dili hedef gösterme ve
linçe dönüşmüş durumda. Bir prog-
ramda özellikle de orada olmayan
bir kişi, grup ya da siyasal parti
hedefe koyuluyor ve sonra da taş-
lama yarışması başlıyor. Kim daha
çok hakaret ederse diğer programa
çıkma şansı artıyor.
Horoz dövüşlerinden bir tık daha
kalitesiz olan bu programlar nede-
niyle de kitlesel slogancılık iyice
kronik hale geldi. İnançta, ideolo-
jide, fikirde, sanatta, medyada bu
slogancılık furyası aldı başını gitti.
Kimin sesi çok çıkıyorsa kim daha
fazla bağırıyorsa onu daha fazla
ekranlara taşıyorlar.
Reyting uğruna yalanı ve zorbalığı
olması gereken normallerimizmiş
diye yutturmaya kalkan, seviyenin
klozete düştüğü bu yayınların koku-
su ekrandan dahi hissediliyor! Sa-
vunduğu görüşü veya kişiyi inanca
çevirerek put haline getiren ve her-
kesin de kendisi gibi ona tapmasını
isteyen büyük bir nobran koro ile
karşı karşıyayız.
İnsanlığın en duru ve
aydın beyinlerinden
filozof Bertrand Russell
durumu şu enfes cümleyle
tarif ediyor. “Ne kadar
az bilirseniz; o kadar
şiddetle müdafaa
edersiniz.”
[ PAZAR ]
PENCERE
Zarafeti, zafiyet algılayan bir
toplum yapısı oluşturulmak
isteniyor. Kısmen de başardı-
lar. Eğitimden başlayarak kit-
lesel cehaleti organize etmek
istemelerinin tesadüf olduğu-
nu mu zannediyorsunuz?!..
Eğitimi deneme-yanılma tah-
tasına döndürmelerinin acemi-
lik veya iş bilmezlik olduğunu
düşünüyorsanız, bir kere daha
düşünmenizi rica edeceğim.
Sebahattin Zaim Üniversite-
si Rektör Yardımcısı Prof. Dr.
Bülent Arı, katıldığı program-
da ülkeyi ayakta tutacak olan-
ların okumamış cahil halk
olduğunu söylemedi mi? Eski
Enerji Bakanı Taner Yıldız
“Eğitim seviyesi arttıkça AKP
oyları düşüyor” demedi mi?..
Bu örnekleri çoğaltmaya
gerek bile yok.
Kaba kuvvet dilinin egemen
olduğu, her zaman bir düş-
man yaratıldığı bir ortamda
gerçekleri de açık şekilde dile
getirmek gerekmiyor mu?
MEDYADAKİ HOROZ
DÖVÜŞÜ
Peki, toplumdaki yozlaşma-
nın nedenini salt iktidara bağ-
lamak ne derece gerçekçi? Bu
çürüme zaten hep vardı ama
18 yıl öncesine kadar cesareti
daha azdı diyebilir miyiz?
Türkiye’nin üç tarafı deniz-
lerle, dört tarafı da yalanlarla
çevrilidir. Dört mevsim yaşa-
nır ama beş mevsim ölünür.
Ülkemiz yedi coğrafi bölgeye
ayrılmıştır ama sekiz defa da
düşmanla örülüdür!
İnsanların olanı, olduğu gibi
görmesine içi boş sözde en-
telektüel terör ve sözde iyi-
likçi despotizm engel oluyor.
Medyada birbirlerinden farklı
görünerek şiddetli horoz dö-
vüşü içinde olanlar günün so-
nunda aynı pastanın başında
buluşuyor. Birbirleri arasında
pastayı paylaşmayı kabul edi-
yorlar ama bu ayrıcalıklarını
halkla paylaşmayı asla kabul
etmezler.
Bu kofluğun toplum içinde
yayılmayacağını göremeyecek
kadar kör de değil bu nobran
tayfa. Tüm istedikleri de bu as-
lında. Bu tamamen planlı bir
strateji ve çalışmanın sonucu.
Bu açık stratejinin temel
prensibi şuna dayanıyor; Her-
kes eşitlik desin ama aslında
ayrıcalık talep etsin!
Bugün geldiğimiz noktada
siyasal kamplaşmaların temeli
bu hale getirilmek isteniyor.
“Benden yana ol kapılar açılsın.”
Vatandaşı daha çağdaş, özgür
ve refah toplumuna çağırmak
yerine eldeki gücü kullanarak
“Bak kaynaklar az. Benden olan
tok olur, olmayan aç kalır…”
İşte bu ana akım yaygın ka-
nallardaki yerleştirilen belirli
tiplerin görevi kitleleri bu
fikre inandırmak.
SÖZDE AYDINLARIN
SORUMSUZLUĞU!
Kendisine ‘aydın’ veya ‘en-
telektüel’ sıfatını yapıştıran
bir kesim nobran da iş bu
kavramların sorumluluğu ta-
şımaya gelince rahatsız eden
gerçekleri söylemek yerine,
duyulmak istenen yalana
sarılıyorlar. Çünkü amaçları
gerçeklere değil; arzu ettikleri
güce ve üne kavuşmak.
Politik papağanlık evresine
geçişi yaşadığımız bu dönem-
de şöyle bir adım geri çekilip
düşünerek izlememiz gereki-
yor. Bu insanlar ne söylüyor?
Farklı ne anlatıyor? ‘Sahiple-
rinin’ konumlarını korumak
(Böylece de kendi konumla-
rını da korumak) ve onların
söylediklerini tekrar etmek
dışında ne anlatıyorlar?
Bu yer yer rantı paylaştırarak
yer yer de korkutarak yapı-
lıyor. Özellikle gençler başta
olmak üzere geniş kitleleri
kontrol etmenin yolu önce kor-
kutmak sonra da ne yapmaları
gerektiğini onlara söylemektir.
Bu çok eski bir yöntemdir ama
halen yer yer işe yarıyor.
Bir çocuk nasıl ki yanlış bir
hareket de yapsa ebeveynleri-
nin onayını aldığında kendi-
sini güvende hissederek daha
mutlu ve ‘meşru’ hareket
edebiliyorsa bu nobran kitle
de kendi çürümüş düzenlerini
sürdürmenin yolunu toplum-
sal onay alarak devam ettir-
mek istiyor. Kendi çürümüş-
lüklerine ortak ettikleri kişi
sayısı kadar kendilerini gü-
vencede hissediyorlar çünkü.
Bu nedenle de en keskin ve
şiddetli şekilde kendi inançla-
rını bilgiymiş diye pazarlaya-
rak savunuyorlar.
İnsanlığın en duru ve ay-
dın beyinlerinden Bertrand
Russell bu durumu şu enfes
cümleyle tarif ediyor: “Ne kadar az
bilirseniz; o kadar şiddetle müda-
faa edersiniz.”
SAVAŞTIĞI ŞEYE
DÖNÜŞENLER
Slogan dışında bir şey bilmeyen bu
kadrolu nobranlık medya hareketine
karşı salt slogan üretmek de hiçbir
işe yaramaz. Tam tersine onları bes-
lersiniz. Daha tehlikelisi de savaştığı-
nız şeye dönüşebilirsiniz. O nedenle
bu kayıkçı kavgası programlarına iyi
niyetle çıkmaya başlayan ama sonra
da hal ve hareketleri de karşıtları gibi
nobranlaşanları görmek mümkün.
Başka bir talihsizliğimiz de ön-
görülerinin hiçbiri çıkmayan ama
sonradan da “Ben demiştim” diyerek
yalan söyleyen ‘sözde’ akademisyen-
lerin durmadan TV’lerde boy göster-
meye devam etmesi. E onların da en
çok güvendikleri şey hafızasızlığı-
mız. Doğru çıkan tek öngörüleri bu.
Köşe yazarı kılıklı biri de halk dal-
kavukluğu yaparak, gazetecilik yet-
kisini halktan aldığını söylüyor. Oysa
gazeteciler ve muhabirler yetkiyi ger-
çeklerden alır, başka bir yerden değil.
Peki bu görüntüsü güzel ama çü-
rümüş zehirli meyve karşısında ne
yapabiliriz?
Aslında çok basit. İzlemeyin! Bir
kanalda hakaret varsa izlemeyin
kapatın. Bir yayında orada olmayan
birisine saldırılıyor ve yanıt hakkı
verilmiyorsa kapatın. Bir tartışma
programında toplumun bir kısmı
hedefe konuluyorsa anında TV ayar-
larınızdan o kanalı silin. Kötülüğü
yapan biz olmasak da izleyici dahi
olmak o organize kötülüğe katkıda
bulunmak demek.
Velhasıl, kötülüğü yok etmek bir
tuş kadar yakın ve basit!..
ALTERNATİF YAYINLARI
İZLEYİN VE İZLETİN!
Alternatif yayınları, kanalları, ga-
zeteleri okuyun, abone olun, onları
izleyin izletin. Alternatif yayınları
ana yayın haline getirene kadar
büyütün. Deniz yıldızı hikayesinde
olduğu gibi. Hepimiz bir yıldızı de-
nize fırlatırsak güzel günler neden
daha çabuk gelmesin?
Bu vesileyle bütün zorluklara rağ-
men derin, duru, gerçek gazetecili-
ğin, entelektüel akademisyenliğin
ve bilimsel verilerin nadide örne-
ğini her gün yapan/yazan Gazete
Pencere, Pencere Pazar başta olmak
üzere bütün özgür gazete ve gazete-
cilere, yazarlara ve okuyucularına
sevgilerimizi göndererek naif, zarif,
akılcı, bilimsel, neşeli, özgür ve ba-
rış dolu bir 2021 dileyelim!..

4 3 Ocak 2021 Pazar
ÖZLEM
YALIM
press@ozlemyalim.com
INTERNETİN DEHLİZLERİ
Açık olsalar da, eskisi gibi bir kü-
tüphaneye girip uzun saatler çalış-
mak artık pek sağlıklı değil. Okuyan
ve araştıran insan için internet de-
rinleştikçe derinleşiyor. Bu nedenle
çevrimiçi açık olan kütüphanelerin
önemi artıyor. 1996 yılında inter-
neti arşivlemek (!) üzere yola çıkan
bir proje olan internet archive, asıl
amacına pek ulaşamaz gibi görünse
de bugün dünyadaki en zengin çev-
rimiçi kitap, doküman, film kaynağı
konumunda. Herkesin üye olarak
doküman yükleyebildiği ve indire-
bildiği bu kaynakta, kendi bildirim-
lerine göre, 475 milyar web sitesi,
28 milyon kitap ve metin, 14 milyon
ses kaydı (bunların 220.000’i canlı
konser kaydı), 6 milyon video, 3.5
milyon imaj ve 580.000 yazılım
yüklü. Canı internette gezinmek
isteyen için önümüzdeki bir yıl
boyunca bitirilemeyecek kadar çok
data söz konusu. Hani tüm kon-
serleri izleyelim desek, günde 600
konser izlememiz gerekir!
ÇOK BILEN MI,
HISSEDEN MI?
Bu arşivleme kuşkusuz mevcut ve
gelecekteki yapay zeka kullanımı-
nın da alt yapısını oluşturuyor. İn-
ternetten erişilmeyen her şey, yapay
zekanın da erişiminin dışında. Bi-
lim insanları, canla başla makinala-
rın duyu sahibi olmasına çalışsa da,
bu henüz başarılmış değil. Bir maki-
nanın duyguları taklit etmesi başarı
ile sağlandı, hatta biriktirdiği datayı
işleyerek “empati” yapabilmesi bile
mümkün artık. Ama gerçekten his-
setmesi henüz mümkün değil.
Denize açılmış bir robot, fırtınanın
gelip gelmeyeceğini, pek çok kay-
naktan işlediği data ile muhtemelen
kusursuz bir biçimde tahmin edebi-
[ PAZAR ]
PENCERE
Dijital meseleler
Şok yılını geride bıraktığımıza göre, önümüzdeki yılın
gerçeklerine adapte olma hızımızı biraz arttırabiliriz belki ne
dersiniz? Eski yüz yıllarda tüm yollar Roma’ya çıkıyormuş;
şimdilerde ise teknolojiye çıkıyor.
lir; diğer yandan deneyimli bir
kaptan da bu konuda hiç fena
değildir. Üstelik eğer robotun
enerji ve internet erişimi kısıt-
lanırsa, bu işlevi sağlayamaz.
Bir kaptanın ise gözlerini kısa-
rak ufka bakması, gökyüzünü
görmesi, havayı koklaması
yeterli olur iyi bir tahmin yü-
rütmesi için. Şimdilik insan ve
makinayı birbirinden ayıran
en kalın çizgi burası görünü-
yor. Biri hisseden diğeri ise
ötekinin erişemeyeceği tüm
bilgilere erişip, bunları yorum-
layabilen.
Hangisinin üstün olduğuna
hala karar veremedim.
Her gün gezindiğimiz, iş-
lerimizi yaptığımız, okul
derslerini dinlediğimiz inter-
nete yüzey interneti (surface)
deniyor. Bir de bunun derin
suları var. Deep web denilen
derin internet çoğunlukla
karanlık olan Dark web ile
karışabiliyor. İkisi farklı kav-
ramlar. Derin internet, arama
motorlarında listelenmeyen,
sadece http veya IP kodları ile
önceden bildiğimiz linkler-
le girebildiğimiz alanlardan
oluşuyor. Özel ve korumalı
sosyal medya hesapları, ban-
kacılık işlemleri, bir ödeme
ile ilişkili bölümler derin in-
ternetin içindeki yerlerden
bazıları. Özetle bir tık ile gire-
mediğimiz ve arama motorları
ile ulaşamayacağımız her şey
derin internette saklı. Tril-
yonlarca linkin olduğu derin
internetin bugünkü büyüklü-
ğü bilinmediği gibi, bunların
listelenmesi ve arşivlenmesi
de söz konusu değil. Bundan
20 yıl önce yapılmış bir ça-
Her konuda lışma, yüzeyde görünenden
olduğu gibi yaklaşık 20 kat büyüklükte
elektronik
bir datadan bahsetmiş. Gü-
atık konusun-
nümüzdeki bazı kaynaklar
daki iş gücü
de 3. Dünya da görünen internetin sadece
ülkelerinin %5 civarında olduğunu doğ-
insanları. ruluyor. Bu nedenle Stanford,
Fotograf MIT, Kaliforniya Üniversitesi
Ghana’dan. başta olmak üzere akademik
dünya bu arkadaki görünmez
dünyayı keşfedecek yazılımlar
üretmek üzere laboratuvarlar
kurmuş durumda.
Savunma dünyasında inter-
net dünyası çok uzun süredir
beşinci cephe olarak tanım-
lanıyor. Bu nedenle devletler
için internetin görünmeyen
yüzü ve siber tehditler stra-
tejik önem kazanıyor. Wiki-
leaks, ABD seçimleri veya
uluslararası politika haberle-
rinden bu savaşları bize gös-
terilen kadarı ile bilebiliyoruz.
İnceleyebildiğim kadarı ile
Türkiye’de ilgili alanlarda
aktif olan 42 tane üniversite
kulübü var. Bunların tümü-
nü tek tek tanımak ve nelerle
uğraştıklarını bilmek isterdim
doğrusu!
İNSANLIĞIN KARA
YÜZÜ: KARA INTERNET
Derin internetle karıştırılan
daha derin bir yer var: karan-
lık internet. Dark web olarak
bilinen bu katman, derin
internetin de arka bahçesi.
Burada gezinmek için özel ya-
zılımlar gerekiyor. TOR bunla-
rın en yaygını. Bir kez buraya
girdiğinizde, dolaştığınız yer-
lerin uzantıları kullandığınız
yazılıma göre .onion veya .clos
olarak farklılaşabiliyor.
Karanlık internette ismin-
den de anlaşılabileceği gibi
karanlık işler dönüyor. Ha-
ckerlar, organ ticareti, bilim
veya porno amaçlı insan ti-
careti, terörist gruplar, yasal
olmayan her şey bu sularda
gezinirken rastlanabilecek
şeyler. İnsanlığın tüm kara
yüzü burada diyelim. Çünkü
burada anonimsiniz ve giriş
yaptığınız cihazı kapattığınız
anda da yok oluyorsunuz.
Elbet bu yazılımları kullanan
IP adresleri devletlerce takip
edilmeye çalışılıyor. Sosyal
medyadaki anonim hesaplar
bu alandan türeyen en ma-
sum çıktılar olmasına rağmen dev-
letler için de toplumlar için de bü-
yük karın ağrısı. Kurulmuş gerçeklik
denilen Post truth kavramının
kaynağında bu anonim imkan var.
Gazeteciler, araştırmacılar, bilim
insanları, savunma sanayi gibi legal
kullanıcılar da internetin arka bah-
çesine giriyorlar ve sadece girmek
suç değil. Diğer yandan burası öyle
tekinsiz ki, bir kez girdikten sonra
sizin bilgilerinizin de nerede kimin
elinde nasıl kullanılacağı kesinlikle
güvenilir değil.
İnternetin derin ve karanlık sula-
rında ilgimi çeken iki şey var. İlki,
buradaki en derin katmana, dünya-
daki en derin çukur olan Mariana
Trench’n isminin verilmesi. Diğeri
de, karanlık internette 2011’de ku-
rulan ve daha sonra 2016 da FBI
tarafından kapatılan uyuşturucu
ticareti sitesinin isminin İpek Yolu
olması. İnsanın aklı hep mimik üze-
rine çalışıyor; başta doğayı sonra da
kendinden bir öncekini kullanmak,
taklit etmek yaratıcı zekanın ilk
hamlesi olarak her zaman her yerde
karşımıza çıkıyor.
Bu arada geçtiğimiz yıl yapılan
bir araştırmada “karanlık interneti
biliyor musunuz?” sorusuna en çok
Türkler ve Endonezyalılar, “Evet ta-
bii“ diye cevap vermiş! Hatta TOR ve
benzeri yazılımları, isminin gizlen-
mesine gerek olmadan kullandığını
beyan edenlerin oranı %49 imiş.
(ref:euronews). Rasyonel olarak İki
ihtimal var: ya bu konuyu sıradan
bir yol tarifi gibi algılamışız; ya da
uyuşturucu ticareti, kaçakçılık, por-
no ve terörist eylemlerle gerçekten
de dünyadaki en ilgili iki toplum-
dan biriyiz.
ALTYAPI HER ŞEYDİR
İnsan sosyal bir varlık. Tüm bir
araya gelmeler artık dijital plat-
formlarda. Altın günleri de, yönetim
kurulu toplantıları da, uluslararası
toplantılar da, kültür, sanat veya
eğlence etkinlikleri de ve tabii ki
eğitim de. Üstelik bunların tümü
aynı anda ve daimi olarak çevrimi-
çi. Geçtiğimiz yılın en büyük yükü,
çevrimiçi erişim ağlarında oldu ve
bu yıl da bu alandaki iyileşmeler
kaçınılmaz olacak. Bireysel anlam-
da pek çoklarınız evde hiç yoksa
internet bağlatmak; var olan erişim
hızını ve kapasitesini arttırmak, mo-
bil cihazlardaki internet paketlerini
genişletmek ile uğraştınız.
Daha çok dataya daha hızlı ulaş

5 3 Ocak 2021 Pazar
mak bu yılın da gayesi. 5G kapıda
bekliyor. Tek bir saniyede 10 gigabit
veri akışı sağlayan mobil erişimine
verilen isim 5G. Şu anda kullanılan
4G den 10 ila 100 kat arası daha
hızlı. Böyle bir aralık verdim çünkü,
söz gelimi şu anda cihazlarımızda
kullandığımız 4G, 4.kategori olarak
adlandırılıyor (bizdeki 4.5G kome-
disi) ve saniyede 150 megapiksel
görünüm aktarabiliyor. Advance 4G
/LTE altyapısı ise 1000 megapiksel
sağlıyor. 5G ile bu, 10.000 megapik-
sel olabilecek. İletişimin hem hızı,
hem kalitesi hem de kapsayıcılığı
artacak. Tabii bu kapsayıcılık mese-
lesi hem bölgesel hem de bireysel
altyapılarımız ile farklılık gösterebi-
lecek.
Geçtiğimiz aylarda sık sık duyu-
lan bir iletişim cümlesi “görüntü
dondu” oldu. Instagram’daki canlı
sohbetlerde, web konferanslarında
veya görüntülü aramalarda hala da
sıkça karşılaşıyoruz bu sorun ile.
Türkiye internet erişimi ve altyapısı
bakımından tersi gibi görünse de
oldukça gelişmemiş bir ülke. Tek-
nolojik değerler insanların çok da
anlamadığı teknik terimler içerdiği
için buradaki pazarlama faaliyetleri
de dejenerasyona ve abartıya açık.
Dünya bize büyük fark attığında,
yakalamak için orada olabilmemiz
lazım. Yeni dünya koşullarında in-
ternet ve iletişim alt yapısı her şey
demek.
DIJITALLIK
EVRIMLEŞTIRECEK
5G ile, verinin alınma ve iletilme
hızında yaşanacak fark akıl alır gibi
değil. Zira insan beyni herhangi bir
görsel imaja 250 milisaniyede (sa-
niyenin dörtte biri) tepki verebiliyor
ve bu hız iyi bir eğitimle ancak 190
milisaniyeye kadar indirilebiliyor.
4G ile veri alış verişi 200 milisani-
yede gerçekleşirken, 5G ile bu bir
milisaniyeye -evet bir!- inecek.
5G teknolojisinin birlikte anıldığı
ioT, yani nesnelerin interneti, başka
bir deyişle birbirine bağlı makinalar,
5G hızına kavuştuklarında insan-
dan katmanlarca daha hızlı tepki
verecek duruma gelecekler pek çok
konuya. Otomobilinizden, evdeki
Alexa’nızdan veya Siri’nizden, ya da
çamaşır makinanızdan bahsediyo-
rum; sizden daha hızlı tepki verebi-
lecekler ve birbirleri ile kurdukları
iletişimi de insan beyninin kavra-
ması pek mümkün olmayacak. 2015
yılında 55 milyar makinanın birbiri-
ne bağlı olacağı söyleniyor.
İnsanın önünde her zaman olduğu
gibi iki ihtimal var, ya bunların tü-
[ PAZAR ]
PENCERE
münü reddedip aptallaşmak,
ya da bu hızlı dünyaya adapte
olup evrimleşmek. Aptal de-
dim diye kızmayın. Teknoloji
artık bir tercih meselesi değil;
bir evrimleşme gerçeği.
Son günlerde okuduğum bir
kitapta, insanın omurgasının
dikleşerek iki ayak üzerinde
durmaya başlamasının daha
iyi beslenmesine bağlı bir
enerji fazlalığından olduğun-
dan bahsediliyordu. Afrika
topraklarında ve kıyılarında
omega bakımından zengin
deniz hayvanları ve protein
ile besin kapasitesini arttıran
insan türü, bu enerji fazlası
ile bedensel olarak üstünle-
şerek, evrimleşti. Bu da onun
daha hızlı, daha verimli, daha
keşfedici olmasını sağladı.
Sanıyorum tarihte bu yıllar da
insan beyninin evrimleştiği
yıllar olarak kayıtlara geçecek.
AKILLI DÜNYANIN
DİJİTAL ÇÖPLERİ
Tabletler ortaya çıkmadan
hemen önce, çizdiklerimin
ve karaladıklarımın dijital
ortama geçmesi için akıllı bir
kalem edinmiştim. Çokça se-
yahat ediyordum ve bu sırada
peçetelere, sıradan kağıtlara
çizdiğim her çizgiyi, aldığım
her notu, bu kalemin küçük
tarayıcısı ile, bilgisayarımdaki
uygulamasına aktarabiliyor-
dum. Oldukça keyifli idi ancak
çok kısa süren bir heves oldu.
iPad sahibi olduktan sonra bu
kalemi hiç kullanmadım; za-
ten yine büyük bir hızla mobil
cihazlar bu tür gereksinimlere
Atıklarımız dahi gerek bırakmadılar. Geç-
sadece yer tiğimiz günlerde 2021 için bir
yüzünü akıllı ajanda edindim. Bu diji-
değil; uzay
tal karmaşa içerisinde en çok
boşluğunu
da tehdit sıkıntı duyduğum konulardan
ediyor. biri, ajanda notlarımı hem
ofisteki deftere, hem telefo-
na hem de bilgisayarıma eş
zamanlı olarak almak ve ma-
kinalar birbiri ile konuştuğu
için bunlardan sadece dijital
olanları takip edebilmek, def-
tere yazılı olanları ise hemen
hemen her zaman atlamak.
Elbet bana “Sen de her şeyi
sadece dijital takvime kay-
det!” diyebilirsiniz. Bu benim
de kendime sürekli yaptığım
bir telkin. Ne varki geçiş döne-
minde kalmış bir nesile aitim
ve defter kullanma alışkanlık-
larımdan tümü ile vaz geçe-
miyorum; ajanda ise olmazsa
olmazım. Bu akıllı ajanda son
umudum. Kendi, kaleminden
önce geldiğinden şimdilik düz
sayfalar olarak kullanıyorum.
Ancak akıllı kelemi geldiğin-
de, bu deftere yazdığım, veya
karaladığım her şey, ekranım-
da olacak. Eski akıllı kalemimi
ne yapacağımı ise gerçekten
de bilmiyorum!
Bu tür gelişen fonksiyonlar
bizi dijital tüketiciler haline
dönüştürüyor. Akıllı kalem
belki niş bir ürün ama her an
telefonun, bilgisayarın, ya-
zıcının, ses sisteminin daha
gelişmişi ile karşı karşıya kalı-
yoruz. Bütün bunlarla birlikte
binlerce usb, harddisk, kablo,
şarj ünitesi, modem cihazları,
routerler da beraberinde ha-
yatımızı kaplıyor. Kullanılmış
bir teknolojik cihazın yeniden satı-
labilerek paraya dönüşmesi çoğun-
lukla verimsiz bir ihtimal, çünkü
eski teknoloji para etmiyor. Dijital
sermayemiz aslında koca bir dijital
çöplük haline dönüşüyor.
Bu sorun aslında yıllardır var
olan bir konu ve biraz da keyfi bir
elektronik açlık olarak niteleye-
bileceğimiz bir gerçekti. Tam da
içinde bulunduğumuz günlerdeki
dönüşüm, dijital tüketiciliği zo-
runlu kılıyor. Elektronik atıklar ve
bunların yeniden değerlendirilerek
ekonomiye katılması geleceğin en
önemli girişimlerinden ve yaratı-
cılık gerektiren konularından biri.
E-atıklar uygun koşullarda imha
edilmediğinde veya değer zincirine
katılmadığında, içlerindeki zararlı
metaller ve maddeler sağlığı tehdit
edici oluyor.
Bir cep telefonunun içerisinde
tam 50 adet element var. Kurşun,
kadmiyum,cıva, arsenik, nikel,
bakır ve altın bunlardan bir kaçı.
Buradaki değerli maddelerin eko-
nomiye ikinci hammadde olarak
kazandırılması bir konu; canlıların
sağlığını ve çevre kirliliğini etkile-
yenleri ayırmak daha yaşamsal bir
konu.
SORUNDAN DOĞAN FIRSAT
Üniversitelerin ve kuruluşların
bir araya gelerek kurdukları global
e-atık izleme monitörünün hazırla-
dığı rapora göre, e-atık konusunda
en büyük üretici sırası ile Asya,
Amerika ve Avrupa kıtası. Sade-
ce geçtiğimiz yıl Avrupa’da ortaya
çıkan atığın 350 şilep dolduracak
veya 125 km’lik bir hat oluştura-
cak kapasitede olduğu belirtiliyor.
(2019/ 53.6 metrik ton, hane başı-
na 7.3 kg )
Bu yıl bu oluşumun araştırmaları-
na Almanya devleti ve Dünya sağ-
lık Örgütü destek sağlamış. Büyük
fırsatlar büyük sorunlardan çıkar
mantığı ile, e-atıkların yönetilmesi-
nin günümüzde en geçerli ve yara-
tıcılık gerektiren konulardan biri ol-
duğu sanıyorum teknoloji yatkınlığı
ile dünyada öncü olan Almanya’nın
ilgisinden de anlaşılabilir.
E-atık konusu derin internet
kadar dipsiz bir konu. Yapılması
gereken ve gelişim sağlanabilecek
çok fırsat var. Döngüsel ekonomi ve
tasarımın ilişkisi ile yakından ilgili
olduğumdan belki de bu yıl sizlere
bu konularda daha çok paylaşımda
bulunabilirim, ne var ki buradakiler
şimdilik sadece düşünmeye başla-
mak için giriş olsun; 2021’e başla-
mak için iyi bir yer dijital meseleler.
 [ PAZAR ]
PENCERE

6 3 Ocak 2021 Pazar

SÜREYYA
SU

Resimde büyük dönüşüm

Bir Sepet Elmalı Natürmort Elmalı Natürmort

1
880’lerden Birinci Dünya
Savaşı’nın sonuna kadar
olan dönemde teknolojinin
gelişmesiyle hem ulaşım
hem de iletişim hızlarının artması
mesafelerin kısalmasını sağlamış,
böylelikle zaman ve uzam deneyi-
mi kökten bir dönüşüm geçirmiş-
tir. Başka bir deyişle, teknolojik
ve kültürel alanda ortaya çıkan
yenilikler, zaman ve uzam dene-
yimindeki değişimin maddî teme-
lini oluşturmuştur. Buharlı gemi,
gökdelen, makineli tüfek, bilinç
akışı romanı, ragtime ve caz mü-
ziği, kübizm, psikanaliz, görelilik
kuramı gibi teknolojik ve kültürel
yenilikler, bilinci doğrudan şekil-
lendirmiştir.
Kübist ressam Fernand Léger,
1913’te hayatın geçmişe göre daha
parçalı olduğunu ve daha hızlı
aktığını, o yüzden hayatın yeni
durumunu betimleyebilmek için
artık daha dinamik bir sanatın
gerekli olduğunu öne sürdü. Sine-
ma ve fotoğraf, mimetik sanatı ve
gündelik hayat temsilini özellikle
edebiyat ve resimde gereksiz hale
getirmişti. Daha önce müzelerde
tarihsel bir sahnenin gösterildiği
bir tabloya hayranlıkla ve hayret-
le bakarken görülen insanlar artık
yoktular; çünkü yeni bir deneyim
olarak sinemada film seyretme-
nin heyecanını yaşıyorlardı. Bi-
siklet, otomobil, tramvay, yürüyen
merdiven gibi yeni ulaşım ve ha-
reket araçları, insanların algısını,
estetik beğenisini ve sanat tercihi-
ni etkiledi. Sanatçılar teknolojinin
insan deneyimi üzerindeki etkile-
rini betimlemeye çalışıyorlardı.
Bilimdeki keşif ve yenilikler
de sanata etki ediyordu. Örneğin
geometrik ve fiziksel uzamların
çoğalması resimde bakış açıları-
nın çoğalmasına yol açtı. Böylece
nesneleri uzamda görme ve temsil
etmenin yeni biçimleri yaratıldı.
Geleneksel görüşe göre, Öklid’in
aksiyom ve önermelerinde tarif
edilen özelliklere sahip sadece
tek bir kesintisiz uzam vardır ve
bu tek biçimlidir. Newton bu ke-
sintisiz uzamı sabit, her zaman
aynı ve değişmez olarak tarif eder.
Ama 20. yüzyılın başında fizikteki
yeni kuramlar, uzamın homojen
olduğu yönündeki genel kanıya
karşı çıkarak heterojen olduğunu
öne sürdüler. Biyologlar canlıların
uzam algılarının birbirinden farklı
olduğunu keşfederken, sanatçılar
Rönesans’tan beri resimde geçerli
olan doğrusal perspektifli uzamı
parçaladılar ve nesneleri farklı
perspektiflerden görünümleriyle
yeniden resmettiler.
PERSPEKTIF KURALLARI
Resimde uzamın kuruluşu,
bir kültürün temel özellikleri-
ni ve değerlerini yansıtır. Orta
Çağ’da kişilerin ve şeylerin resim
uzamındaki boyut ve konumu,
dünyada ve cennetteki yerleri ve
Perspektif ilkesi, Rönesans’ın başkenti Floransa’nın görsel
bir metaforudur. Perspektif kuralları 20. yüzyıla kadar
geçerliliğini sürdürdü. 19. yüzyılın sonuna yaklaşırken
empresyonistler ve post-empresyonistler, 20. yüzyılın başında
da kübistlerin girişimleriyle perspektife dayalı
uzam paramparça oldu.
Gustave
Geffroy, Paul
önemlerine göre belirleni- Cézanne
yordu. Perspektif kullanıl-
maya başladığında, nesneler
esas büyüklükleri ölçeğinde
yansıtıldılar ve görülen dün-
yanın yeniden üretimi için
iki boyutlu uzama yerleşti-
rildiler.* 15. yüzyılın ortasın-
da Floransalı ressam Leon
Battista Alberti, dört yüz elli
yıl boyunca resme egemen
olacak perspektif kurallarını
formüle etti. Niyeti, Tanrısal
düzenin, doğadaki uyumun
ve insani erdemlerin görü-
lebilir olmasını sağlayacak
bir resim uzamı oluşturma
konusunda ressamlara yar-
dımcı olmaktı.**
Perspektif ilkesi, Röne-
sans’ın başkenti Floran-
sa’nın görsel bir metafo-
rudur. Kent, politik olarak
Medici ailesinin yönetimi
altına girmişti; matematik-
sel düzene dayalı muhasebe
sistemi kullanan bankacılık
ve ticaret sektöründe akıl-
cılık giderek güçleniyordu;
tepelerde oluşturulan teras-
larda düzenli sıralar hainde
zeytin ağaçları ile paralel
dizilmiş şarap üzümleri
vardı ve tümünü merkezî bir
toprak ağalığı denetliyordu;
orantı ve düzen tüm kültürel
alanlarda önemliydi.
Perspektif kuralları 20.
yüzyıla kadar geçerliliğini
sürdürdü. 19. yüzyılın so-
nuna yaklaşırken empres-
yonistler ve post-empresyo-
nistler, 20. yüzyılın başında
da kübistlerin girişimleriyle
perspektife dayalı uzam pa-
ramparça oldu.
Empresyonistler atölyele-
rinden ayrılarak resim yap-
mak için dışarı çıkınca yeni
bakış açıları keşfettiler.
Alberti’nin koyduğu, tuval
yerden bir metre yükseğe
doğrudan nesneye bakacak şe-
kilde yerleştirilmelidir, kuralını
yıktılar ve yeni kompozisyonlar
yaratmak üzere, nesneyi yukarı-
ya ya da aşağıya doğru, alışılmı-
şın dışında açılara yerleştirdiler.
Her ne kadar empresyonist res-
min içerik ve bakış açısı çeşit-
lenmiş olsa da sonuçta tek bir
açıdan bakılan tek bir resim söz
konusudur.
CÉZANNE’IN IHLALLERI
İlk kez Cézanne, tek tuval üze-
rinde, aynı nesnenin çoklu pers-
pektifini kullanarak, gerçekten
heterojen uzamı yerleştirmiştir.
Elmalı Natürmort adlı tablosunda,
büyük yeşil bir vazo, perspektif
kuralının izin vereceğinden daha
geniş oval ağzıyla ve yanında du-
ran diğer daha küçük vazoya göre
ağzının üstten görünmesiyle, iki
bakış açısıyla birden çizilmiştir.
Bir Sepet Elmalı Natürmort tablo-
sunda, masanın ön kenarı farklı
bakış açılarından görülür ve ke-
nar çizgisindeki dengesizlik masa
örtüsü ile giderilir. Cézanne’ın
1895’te yaptığı Gustave Geffroy’un
Portresi’nde, masanın arkasında
oturan kişinin karşıdan görünüşü
ile üzerinde açık kitapların oldu-
ğu masanın yukarıdan görüntüsü
birleşir. Optik olarak imkânsız
bakış açısı bileşimleri Cézanne’ın
adamla ve çalışmalarıyla ilgili
her şeyi göstermesini mümkün
kılarken aynı zamanda kompo-
zisyonun gereklerini de yerine
getirebilmiştir. Cézanne biçimine
hayranlık duyduğu Saint-Victoire
Dağı’nı yüzlerce kez resmetmiştir.
Manzaranın farklı bölgeleri için
farklı perspektifler kullanarak,
onu uzak arka plandan söküp
ön plana taşımıştır. Cézanne’ın
tabloları modern resimde çığır
açmıştır.
Birçok ressam üç boyutlu uzam
yanılsaması yaratmaya çalışırken,
Cézanne resim yüzeyinin düzlü-
ğünü önemsemiş ve bunun gereği
olarak, sıklıkla perspektif kural-
larını ihlal etmiştir. Manzara res-
minde uzaktaki nesneleri yakın
planda olanlar kadar veya onlar-
dan daha görünür resmetmek için
doğrusal perspektifi terk ederek
çoklu perspektifi tercih etmiştir.
Cézanne’ın yapıtları, 20. yüzyıl
başında kübistler tarafından daha
da ileri taşınmış ve bir dönüm
noktası olarak görülmüştür. Kü-
bistler Cézanne’a çok şey borçlu
olduklarını sürekli belirtmişler-
dir; çünkü nesneleri parçalayarak
hareketli uzam tasavvurları yara-
tabilmek için onun tekniklerini
kullanmışlardır.
* Erwin Panofsky, Perspektif:
Sembolik Bir Biçim, çev: Yeşim Tü-
kel, Metis Yayınları
** Patrizia Castelli, Rönesans
Estetiği, çev: Durdu Kundakçı, Dost
Yayınları

7 3 Ocak 2021 Pazar
TAYFUN
ATAY
kim vitrin mankeni yaptı?
N
asıl paylaşırım arkadaş-
lar? Çağın neresindeyiz biz
ya?!.. Kişi başörtüsü takar
takmaz, o onun tercihidir.
Adalet dağıttığı süre içinde hiçbir soru-
num yok. Efendim, hâkim böyle olursa
ya da şöyle olursa!.. Hâkim hukukun
üstünlüğüne ve vicdani kanaatine göre
karar verirse gerçek anlamda hâkimdir
ve benim başımın üzerinde yeri vardır.
Başörtüsü takat takmaz, başka bir şey,
o onun özel yaşam tarzıdır, ona benim
saygı duymam lâzım. Kaldı ki bizim
Parti Meclisi’nde de var. Üstelik hukuk
mezunu arkadaşlarımız da var, Parti
Meclisi’nde görev yapıyor. Evet, dola-
yısıyla böyle bir ayrımcılığı asla kabul
etmiyorum ve doğru bulmuyorum.”
Bunlar CHP’li eski bakan ve mil-
letvekili Fikri Sağlar’ın türban-ba-
şörtüsü ayrımı yaptığı gündemdeki
sözlerine ilişkin, onun görüşlerini
paylaşıp paylaşmadığı kendisine
sorulan CHP Genel Başkanı Kemal
Kılıçdaroğlu’nun cevabî ifadeleri.
Sağlar’ın bir televizyon progra-
mında sarf ettiği o sözler şöyle:
“Bir şeyin altını çizerek söylemek
istiyorum: Sorun başörtüsü değildir,
sorun türbandır. Türban irticai faa-
liyetlerin, şeriat isteyenlerin ünifor-
masıdır. Başörtüsü yüzyıllar boyunca
Anadolu’da bir geleneksel giysidir.
Bununla arasında çok büyük fark var.
Ben kendimden söylemek istiyorum.
Ben yargılandığım zaman türbanlı bir
hâkimin karşısına gittiğimde benimle
ilgili haklarımı koruyacağı ve adaleti
yerine getirebileceği doğrultusunda
kuşkum var. Nitekim başıma da geldi.”
“İRTICAI ÜNIFORMA”
DEĞIL, TICARI META
Sağlar’ın başına ne geldiğini bi-
lemiyoruz ama sözleri sorunlu mu,
CHP Parti
Meclisi Üyesi
Sevgi Kılıç
[ PAZAR ]
PENCERE
Başörtülüleri
Erdoğan iştahla CHP’ye vurma arzusuyla diyor ki: “Oy
almak için bazı yerlerde görüyorsunuz, işte birkaç kişiyi de
yanlarında adeta vitrin mankeni gibi getirip koymak, kimseyi
artık aldatmıyor.” Elbette bu nahoş sözlere CHP Parti Meclisi
Üyesi Sevgi Kılıç gereken cevabı verdi. Ancak tesettür ve
“vitrin mankenliği”ni yan yana getirip CHP’ye “çakmaya”
çalışan bu ifade karşısında pes demek de gerekmiyor mu,
gerekiyor. Çünkü tesettür, başörtülüler ve “vitrin mankenliği”
denince akla ilk gelecek olan kendi iktidarlarıdır!..
evet sorunlu. Şule Yüksel sosyo-ekonomik ve kültü-
Bir kere onun “türban” Şenler (1938- rel-demografik boyutu.
olarak işaret ettiği tesettür 2019) Öte yandan “türban”ı siya-
tarzının bugün Türkiye toplu- si-ideolojik simge sayan sözle-
munun genelinde başını örten rin kendisi de elbette siyasi-i-
kadınların, özellikle de genç deolojik motif, motivasyon ve
kuşakların örtünme tercihle- yargılarla yüklü ve bu yüzden
rine baktığımızda genel-geçer hem dindar-muhafazakâr
hale geldiğini kaydetmek kesimlerde geçmiş dönemlere
gerekir. Türbandan ayırt et- yönelik çağrışımlar eşliğinde
tiği “geleneksel başörtüsü” rahatsızlık yarattı hem de din-
ise artık daha ziyade tarihsel, baz iktidar ağızlarına epeydir
hatta “folklorik” bir öge. Bu, harıl harıl aradıkları bir mal-
konunun iç-göçle bağlantılı, zemeyi verdi.
Tabii bir de “türban” olarak
kastedilen baş örtme biçimi-
nin 1980’ler-90’lar sürecinde
bol bol dile dolanmış şekil-
de siyasal-ideolojik simge,
Sağlar’ın ifadesiyle “irticai
faaliyetlerin-şeriat isteyenlerin
üniforması” olduğu iddiasının
çok ötesinde değerlendiril-
mesi gereken dönüşümleri,
“açılımları” var bugün… Yazı-
mızın ilerleyen safhalarında
uzun uzadıya değineceğiz
ama bu noktada da bir cümle
edelim: “Türban” olarak ayırt
edilen örtünme biçiminin bu-
gün irticai faaliyetlerden çok
ticari faaliyetlerin bir unsuru
olduğunu düşünmeyi gerekti-
ren bir ekonomik-endüstriyel
Fikri işleyiş var.
Sağlar
Fotoğraf: Murat Bergi
Elbette yukarıda kaydettiğimiz şe-
kilde, “türban” olarak nitelenen baş
örtme tercihi içindeki genç kuşak (Y
ve Z-kuşağı) kadınların da Sağlar’ın
kastettiği mahiyette bir siyasi-ideolo-
jik enerjiye sahip olduklarını ve bunu
ifade etme yolunda “türban” taktıkla-
rını öne sürmek de mümkün değil.
Söylediklerimizi açalım, detaylan-
dıralım!..
“ŞULEBAŞ” MI,
“SIKMABAŞ” MI?
Adına hayli yaygın ve bol yargılı şe-
kilde “türban” denilen örtünme biçi-
mini Şule Yüksel Şenler’e borçluyuz.
2019 Ağustos’unda vefat etmiş
gazeteci-yazar (yazar olmadan önce
terzi çıraklığı yapmış) Şule Yüksel
Şenler, bu coğrafyada esasen kır ve
taşra (“Anadolu”) ile özdeş gelenek-
sel örtünme pratiğinden farklı; mo-
dern, şehirli ve “spektaküler” (göze
hoş gelen veya “batan”) örtünme
şeklinin yaratıcısı ve öncüsüdür.
“Şulebaş” denilen ama karşıtları-
nın da zamanla “sıkmabaş” diye
küçümseyip aşağıladığı bu örtünme
biçimi, on yıllarca sürmüş köyden
kente göç sonucunda artık metro-
pollerde yaşayan, eğitimli ve mes-
lek arayışındaki dindar kadınların
ayırt edici vasfı oldu. Bu kadınlar,
anneleri-anneannelerinin “gelenek-
sel” tarzından farklı bir örtünme
biçimiyle boy gösterdiler.
İşte “türban” budur. Hikayesini de
Şenler bir söyleşide şöyle anlatır:
“Genç kızlığımda Audrey Hep-
burn’ün filmlerini izlerdim. Hepburn,
filmlerinde türban takardı. Hoşuma
giderdi. Fakat o yarım bağlama tekni-
ğini kullanır, bağlama şekli saçlarını
önde açıkta bırakırdı. Biz bunu boynu
da kapatacak şekilde aldık. Saçı gös-
termeden yine boyun kapalı arkadan
bağladık. Daha sonra buna ‘sıkma
baş’ dendi. İşte günümüzdeki bağla-
ma şekli böyle gelişti. (…) O arkadan
bağlama usulü hiçbir yerde yok o za-
manlar. Başka milletlerde de bizde de
hiç olmayan bir şey. Rüzgârlı havada
eşarp örttüğünüz zaman uçuşabiliyor.
Boynunuz saçlarınız görünebiliyor,
hepsini toparlamak ve daha modern
bir hava vermek, o günün aşağılık
kompleksine itilmiş Müslüman kızla-
rına ve hanımlarına bir örnek olarak
ortaya çıktı. Ben bunu bir geçiş dö-
neminde başörtüsünü sevdirmek için
yaptım. Tesettürü sevdirerek, kabul-
lendirmek için yaptım” (daha fazla
bilgi için bkz. T. Atay, “Modern mah-
rem’in annesi: Şule Yüksel Şenler”,
t24.com.tr, 30 Ağustos 2019).
 [ PAZAR ]
PENCERE

8 3 Ocak 2021 Pazar

“EVRENCI DARBE”DEN
KALMA BIR RETORIK
Yukarıdaki çerçeve uyarınca “tür-
ban”ın İslami tesettür pratiğinin mo-
dern zamanlardaki tezahürü olarak
kullanımda olduğunu, fakat sonuç
itibarıyla “türban-başörtüsü” ayrımı-
nın anlamsız olduğunu kaydetmek
gerekir.
Geleneksel ve daha ziyade kırsal-
lıkla bir şekilde özdeştirilen tesettü-
rün formuna “başörtüsü”; modern
şehir yaşamında, eğitimli-profes-
yonel (meslekî) bir hayatın içinde
karşımıza çıkan tesettür formuna
“türban” deme alışkanlığı, ikincisin-
de politik-ideolojik (“İslamcı”) bir
motivasyon arama takıntısı eşliğinde
1980-sonrası süreçte belirdi. İlginçtir
ki bir yandan “Türk-İslam Sentezi”ni
Sol’a karşı dalgakıran niyetiyle resmî
ideoloji haline getiren Evrenci darbe
rejimi aynı süreçte üniversitelerde
daha bir görünürlük kazanmış başör-
tülü öğrencileri “türbanlılar” diye-
rek rejime karşı irticai tehdit olarak
“lanse etmiştir”!.. “Türban” tabiri
buralardan itibaren öne çıktı ve işte
bu klişe retorik eşliğinde, “anne ve
anneannelerin geleneksel örtünme
biçimi”ni başörtüsü, buna mukabil
şehirlerde-üniversitelerde ortaya
çıkan “yeni” ve politik bir enerji ta-
şıdığı ileri sürülen örtünme biçimini
“türban” olarak ayırt etme şeklinde
bir ayrım yerleşikleşti.
Fikri Sağlar da bu ayrım üzerinden
fikrini sağlamakta gibi görünüyor.
Dolayısıyla siz istediğiniz kadar
başörtüsünün kültürel ve masum,
“türban”ın ise art niyetli ve poli-
tik-ideolojik hedeflerle “mazruf”
olduğunu söyleyin... Karşınızdakiler

Fotoğraf: Murat Bergi

günümüzde kentli, okumuş, meslek
sahibi olmuş dindar kadınların farklı
ve kendilerince modern bir tarzda
örtünmüş olarak kamusal alanda var
olmalarını hazmedemediğinizi ileri
sürecek ve buradan ekmeklerine bol
bol yağ süreceklerdir.
Nitekim öyle oldu ve Erdoğan,
Sağlar’ın sözlerini aldı ve sözlerde
“geleneksellik-modernlik” bağlamın-
da içkin imaları da deşifre ederek
evire-çevire işledi:
“Eğer tarlada çiftçi olursan ba-
şörtüsü meşrudur, ama üniversiteli
olursan başörtüsü yasaktır. Başörtülü
hâkim-hâkime olamaz, savcı olamaz
veya başörtülü olan polis olamaz,
böyle bir şey var mı?.. Devletin hangi
kurumuna hangi şartlarla girilir, bun-
lar bellidir. Bugün Parlamento’da nice
başörtülü bayanlarımız var. Bay Fikri,
görmüyor musun bunları?!..”
“BAY KEMAL” SÖYLEYELI,
ÜSKÜDAR’DA SABAH OLDU
TAYYIP BEY!
Elbette Erdoğan yukarıdaki sözle-
rine, CHP’ye yönelik nicedir aradığı
açığı yakaladığı zannıyla Kılıçdaroğ-
lu’nu hedef alan vurgular eklemeyi
de ihmal etmedi. Lâkin bunu yapar-
ken hem bilgi eksikliğine dayalı bir
yanlışlık ve haksızlık üretti hem de
cinsiyetçi bir motivasyon eşliğinde,
ancak Sağlar’ın söyledikleriyle aynı
mecrada değerlendirilebilecek ma-
hiyette, CHP bünyesindeki tesettür-
lü kadınlara hakaret etti.
Kendisinden bir gün önce konuya
ilişkin, yazımızın hemen girişinde
de yer verdiğimiz sözleri Sağlar’ın
görüşlerine karşı sarf etmiş Kılıçda-
roğlu’na yönelik, “Tabii Bay Kemal
bir şey söyleyemiyor” şeklinde konu-
şan Erdoğan bu bakımdan mahcup
mudur bilinmez. Bununla birlikte
“mahcubiyet” bahsinde esas işaret
edilmesi gerekenler, onun mütea-
kip sözlerinde yer alıyor. Erdoğan
iştahla CHP’ye vurma arzusu içinde
diyor ki: “Oy almak için bazı yerlerde
görüyorsunuz, işte birkaç kişiyi de
yanlarında adeta vitrin mankeni gibi
getirip koymak, kimseyi artık aldat-
mıyor.”
Elbette bu nahoş sözlere CHP Par-
ti Meclisi Üyesi Sevgi Kılıç gereken
cevabı verdi. Ancak tesettür ve “vit-
rin mankenliği”ni yan yana getirip
CHP’ye “çakmaya” çalışan bu ifade
karşısında pes ve el insaf demek de
gerekmiyor mu, gerekiyor.
Çünkü tesettür, başörtülüler ve
“vitrin mankenliği” denince akla ilk
gelecek olan kendi iktidarlarıdır!..
TESETTÜR, ARTI “VITRIN
MANKENLIĞI”, EŞITTIR AKP
Tesettür ve başörtüsünün bu mem-
lekette kampüsler ve mabetlerden
podyumlara ve mankenliğe doludiz-
gin açılımı, AKP’nin iktidar dönemi-
ni karakterize etme yolunda
en cezbedici “görüngü” (feno-
men) olarak çıkar karşımıza.
Kuşkusuz tesettür giysi üre-
timinin AKP öncesine tarih-
lenen bir geçmişi vardır. Ama
periyodik defilelerle, ulusla-
rarası moda haftalarına yol
tutmalarla bunun başlı başına
devasa bir endüstriye dönüş-
mesi AKP iktidarı dönemine
denk gelen bir aşamadır.
Dolayısıyla tesettür ve başör-
tüsünün vitrin mankenliğiyle
anılması, örtünmenin mahre-
miyeti değil “teşhir”i simgeler
olması en çok AKP döneminin
karakteristiğidir. Bu “endüst-
ri”nin paydaşları-pratisyen-
leri de ekonomik olarak hem
AKP’den beslenmiş hem de
onu beslemişlerdir.
TESETTÜRÜ MINI
ETEK GIBI YAYDIK
ELHAMDÜLILLAH!
Başlangıcı 1978’e kadar geri
giden ve şehirli Müslüman
kadının örtünme ihtiyacını
karşılamak, böylece Allah’ın
emrinin yerine getirilmesini
sağlamak gibi “hayırlı” bir
amaçla kurulduğu belirtilen
Tekbir Giyim A.Ş. sahibi Mus-
tafa Karaduman ne diyordu
1990’larda kendisiyle yapılan
söyleşide, hatırlayalım:
“Mini etek dünyaya nasıl
yayıldı, aynı şekilde tesettürü
bütün dünyaya yayacağız.”
Gerçekten tesettür dünyaya
aynen mini etek gibi yayıldı;
yani bir moda, güzellik, cazi-
be aksesuarı olarak; vitrin ve
podyum mankenlerinin katkı-
larıyla…
Dediğimiz gibi bu en çok
AKP devriyle, onun ekono-
mi-politik tercihleriyle çakışan
bir “terakki”dir. Söz gelimi
Erdoğan başörtülülerin üni-
versite de dâhil olmak üzere
hiçbir yere giremedikleri gün-
lere göndermede bulunup o
günleri CHP ile ilişkilendirme
huyundan vazgeçmiyor ya,
bakın bir başka dini bütün kişi
de kendisiyle bir görüşmemiz-
de 2010’ların AKP Türkiye’si-
ne ilişkin bize neler söylüyor:
“Genç hanımlar ben başör-
tüsüyle gidebiliyorum artık her
yere diyor, ama sen başörtüsü
için mücadele verdiğin zaman
kozmetiğe boğulmamıştın. Şim-
di bir kozmetik Müslümanlık
var. Tüketim kölesi haline gel-
dik. Böyle bir tüketim, İslam’la
ne kadar bağdaşırsa bunlar
o kadar Müslüman! O yüzden
yüzde 50 gibi görünen İslami
kesim, samimi konuşmak gere-
kirse aslında yüzde 2,5’tur.” (T.
Atay, Parti, Cemaat, Tarikat:
2000’ler Türkiye’sinin Din-
baz-Politik Seyir Defteri, Can
Yayınları, 2017-2020, s. 160).
TESETTÜR VITRININI
“AKP MAĞAZASI”NDA
BULURSUN!
Özcesi, örtünmenin mahre-
miyet ve “takva”ya (günahlar-
dan sakınmaya) değil teşhir
ve “masiva”ya (dünya zevklerine)
dönük işlevselleşmesi, AKP’nin
“helâl kapitalizm” pratiğinin en
“görsel” boyutunu oluşturur. Te-
settürün vitrindeki seyri en berrak
AKP aynasından izlenebilir.
Ve bu işin evvelinde “Tekbir”
varsa ahirinde de siber âlemde,
“mobil” iklimde, online işlerlikte
bol bol firma var: Modanisa, Mo-
damerve, Modaselvim, Modasena,
Modahira, Sefamerve, Sedanur, Nur-
sena, Nurtuba.com, com, com… Say
say bitmiyor! Hepsi AKP dönemin-
de pıtrak gibi çoğalıp ortalığa saçıl-
dılar.
Yanlış anlaşılmasın, kimsenin ne
Müslümanlığına ne “Süslüman”lığı-
na ne farzına ne tarzına bir şey söy-
lediğimiz yok. Hepsi haktır, özgür-
lüktür ve saygı duyulması gerekir.
Sadece bir tespit yapıyor ve diyoruz
ki bu memlekette tesettürün farz-
dan “tarz”a yol tutması, AKP’nin
devri-iktidarında vuku bulmuş,
onunla titreşimli bir hadisedir.
KAPITALIZMI “ANAAKIM”
YAPAN DINBAZLIK
Tekbir Giyim’in sahibi tesettürü
nasıl dünyaya mini etek gibi yay-
mak istediğini söylediyse, onun
“New-Age” muadili denilebilecek,
online “popüler-muhafazakâr”
alışveriş sitesi Modanisa’nın kuru-
cusu Kerim Türe de birkaç yıl önce
“Tesettür modasını dünyada anaa-
kım yapacağız” diyordu.
120 ile 150 milyon dolar arası
yıllık gelire sahip Modanisa, küre-
sel profilini İstanbul, Londra, Du-
bai ve Jakarta’da “Tesettür Moda
Haftası”nın ana sponsoru olma
itibarıyla yükseltmiş bir şirket.
Tekbir Giyim’in de Modanisa’nın
yaptığı aslında Müslümanlığın
içinde kapitalizmi anaakım yap-
mak ve işte tam da bu, AKP’nin
ve Erdoğan iktidarının en temel
niteliği. Bu itibarla tesettürün
mankenlikle haşir neşirliği, İsla-
mizmden “post-İslamizm”e dümen
kırmış AKP dinbazlığının alâmeti-
farikasıdır.
O yüzden, eğer “Bay Fikri”nin
ettiği lâf ekmeğinize yağ sürdüyse
tamam, afiyet olsun, sürün sürün
yiyin.
Ama ne “Bay Kemal bir şey söyle-
yemiyor” diyerek hakikate mugayir
sözler sarf edip mahcup olun ne
de başörtülü “vitrin mankenleri”ni
CHP saflarında arayın.
Onlar önünüzde arkanızda sağı-
nızda solunuzda, sobe!..
 [ PAZAR ]
PENCERE

9 3 Ocak 2021 Pazar

MURAT Bir resim elime

BERGİ b i n kkelime
b in kelime
bin

10
İRFAN
YALIN
Koleksiyoncu
irfanyalin@gmail.com
Yılbaşı kutlamanın MÖ
2000’li yıllara uzanan bir
öyküsü var. Eski Mısır’dan
Çin’e, Avrupa ülkelerinden
Anadolu topraklarına
hatta Güney Amerika’ya
kadar yeşermiş nice kadim
uygarlıklar, takvimleri
farklı da olsa, yeni bir yıl
için heyecan duymuşlar ve
kendilerine özgü kutlama
ananeleri oluşturmuşlar.
Farklı kültürlerin yılbaşı
kutlamaları çağlar boyunca
değişiklikler gösterse de,
yeni yıl insanoğlu için hep
geleceğe dair umutların
yeşerdiği, sevginin
yükseldiği ve inançların
doruğa ulaştığı paylaşım
günü olmuş.
Y
eni yıl kutlamalarına karşı
muhafazakâr çevrelerin ol-
dum olası devam eden aler-
jileri bir yana, aslında çoğu
kişi için yılbaşı kutlamaları, başlaya-
cak yeni bir zaman dilimini karşıla-
mak amacıyla yapılan simgesel bir
hazırlık; yeni bir temiz sayfa açmak
gibi. Öyle ya, kim istemez ki, yeni bir
yıl için umut dolu, sağlık ve bereket
dolu beklentilerde bulunmayı. Sorun
yılbaşı kutlamaları ile Noel Bayra-
mının karıştırılmasında. Oysa Noel,
Hristiyanlık inancında Hz. İsa’nın
doğumunun kutsandığı bir bayram
ve -bazı ülkelerde 24 Aralık’ta olsa
da- genelde 25 Aralık’ta başlayan ve
hafta boyunca devam eden bir süreç-
te yeni yılla birleştirilerek kutlanan
bir tatil-eğlence süreci. Çoğumuzun
bildiği gibi de, İngilizcede Noel anla-
mına gelen “Christmas” anlamında
kullanılmakta. Hıristiyanlık dininin
belli Pagan inanç sistemleri ile bir-
leştirildiği için bu tarihe çekildiğini
söyleyen Ermeni Kilisesi gibi bazı
Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jülyen tak-
viminde 25 Aralık’a denk gelen 6
Ocak’ı Noel olarak kutluyor olacaklar.
Bu da onlar için yılbaşı sonrasındaki
bayramın devam edeceğini gösteri-
yor; çevrenizde bu inanç sahibi eşi-
niz dostunuz varsa Çarşamba günü
[ PAZAR ]
PENCERE
Yılbaşı’nın hikâyesi
bayramlarını kutlamayı ihmal
etmeyin.
Noel Baba da kullanama-
dığımız temalardan, gelire
dönüştüremediğimiz turizm
olgularından biri. Düşünsenize,
dünyada Noel Baba karakterine
ilham veren kaynağın Antalya
yakınlarında Demre’de 4’üncü
yüzyılda yaşayan Aziz Nicholas
olduğuna inanılıyor; biz aynı
topraklarda yaşamak güzelliği-
ni paylaşacağımıza onu dışla-
maya çalışıyoruz. Allahtan yurt
dışında inadına yoksullara giz-
lice hediyeler veren ve yardım-
lar yapan bir din adamı olarak
bilinen Aziz Nicholas teması
ciddi bir şekilde yaşatılıyor da,
Antalya bölgemiz de bundan
küçük de olsa fayda sağlıyor.
EVRENDE ZAMAN
VAR MI?
Yılbaşı, geçen yıl, gelecek yıl
sözcüklerine zemin hazırlayan
“evrende zaman var mı”, “za-
man göreceli mi” tartışması,
nokta konulmamış bir düşünü
alanı. Yanardağlar için, göller
Osmanlı dö-
neminde de
yılbaşı kutla- lentiler altın varak kaplı, oyma-
maları yapıl- lı kutular içine yerleştirilmiş
dığı biliniyor . defne ve zeytin dalları içinde
Oyuncak için, gökyüzü için, zaman sar-
dağıtan yaşlı malı nasıl açıklanır tartışma-
Santa Claus sına yeni bir açılım yapacak
karakterinin
durumda değilim. Ama şu bir
1930’lu yıllar-
da ilk kez kul- gerçek ki, insanoğlu gibi evre-
lanılması son- nin büyüklüğü karşısında bir
rasında, Noel toz bulutu içindeki zerrecikler-
Baba teması den biri bile olamayacak kadar
tam anlamıy- küçük, yaşamı Dünyanın yaşı
la evrensel ile kıyaslandığında matemati-
bir simgeye ğin zor anlatacağı kadar küçük
dönüşmüş ve
kısa ömür süresinde ortak bir
günümüze ka-
dar kesintisiz zaman süreci kabulü şart. Yani
olarak devam demek istiyorum ki, bazı dü-
etmiş. şünürlere göre, “zaman” evren
için geçerli olmasa da, insanoğ-
lunun, neden-sonuç ilişkisi ku-
rarak evreni anlamlandırmak
ve kendini de konumlandırmak
amacıyla ihtiyaç duyduğu,
düşün gücüyle de benimsemiş
ve evrenselleştirmiş olduğu bir
kavram.
Çok değil, 200-300 yıl önce-
sine kadar bile dünyanın çoğu
yerinde, bırakın koca ülkeleri,
irili ufaklı her köyün kendi-
ne ait farklı bir zaman dilimi
bulunuyormuş. Tarihin kayıt
altına alınmasıyla, yaşananla-
rın, yapılanların, yapılacakların
ve gelecek öngörülerinin yazılı
hale getirilmesi için insanoğ-
lunun ortak bir tarih sistemi
kullanması kaçınılmaz olmuş
olmalı. Tabii ki gezegenimizin
dünya etrafında dönme süresi
olarak belirlenmesi sistemi ka-
lıcı kılmış, tartışmaları geride
bırakmış.
YENI BIR YILA GIRMEK
4000 YILDIR INSANLIĞI
HEYECANLANDIRIYOR
Yılbaşı kutlamanın MÖ
2000’li yıllara uzanan bir öy-
küsü var. Eski Mısır’dan Çin’e,
Avrupa ülkelerinden Anadolu
topraklarına hatta Güney Ame-
rika’ya kadar yeşermiş nice
kadim uygarlıklar, takvimleri
farklı da olsa, yeni bir yıl için
heyecan duymuşlar ve kendi-
lerine özgü kutlama ananeleri
oluşturmuşlar. Farklı kültürle-
rin yılbaşı kutlamaları çağlar
boyunca değişiklikler gösterse
de, yeni yıl insanoğlu için hep
geleceğe dair umutların ye-
şerdiği, sevginin yükseldiği ve
inançların doruğa ulaştığı pay-
laşım günü de olmuş. Yeni yıla
dair iyi dilekler Eski Mısır’da
içine güzel kokular konmuş
şişelerle verilmiş, Roma İmpa-
ratorluğunda ise olumlu bek-
3 Ocak 2021 Pazar
sunulmuş ilahi güçlere. Yeni yılın,
tertemiz bir sayfa açması için bek-
lentiler kimi yerde ağaca, kimi yerde
de taşların üstüne kazınmış. Papirüs
yaprakları, deri parçaları, pişmiş
toprak tabletleri de insanların yeni
yıldan beklentilerini, gelecek güzel
günlerin umudunu saklamış içinde.
Yeni yılla birlikte temiz bir sayfanın
açılmasını beklemek kimi zaman
mağara duvarında resim olmuş, kimi
zaman mabetlerde çınlama. Yeni
yılın güzellikler getirmesi, şehirlere
kapı, yollara anıt, meydanlara hey-
kel, yüreklere ağıt olarak yazılmış.
YAZILI YILBAŞI
KUTLAMALARI 600 YAŞINDA
Araştırmalara göre, insanların bir-
birlerine yılbaşı kutlaması gönderme
isteğine 1400’lü yılların Almanya’sın-
da rastlanıyor. Bugün müzelerde ve
özel koleksiyonlarda korunan el yapı-
mı kâğıt üstüne yazılmış bu kutlama
dilekleri, günümüze kadar ulaşarak
evrensel hale gelen bir âdetin Avru-
pa’daki ilk örnekleri 18. Ve 19. yüzyıl-
larda bakır klişe ile basılan gravürler
yeni yıl kutlamaları sırasında ticaret
erbapları tarafından müşterilerine
dağıtılmış. Kutlama kartlarının Dün-
yanın her yerinde popüler olması ve
uzaktakilere kolayca gönderilebilmesi
tabii ki, pulun icadından sonra baş-
lamış. Yüzyıllar boyunca son derece
karmaşık ve pahalı olan posta hiz-
meti, 1840 yılında, İngiltere’de Sir
Rowland Hill tarafından tasarlanan
ve devlet eliyle basılan posta pulunun
kullanımını ile sistematik bir hale
gelmiş ve herkes tarafından kolayca
satın alınabilen bir hizmet olmuş. He-
men sonrasında da, 1843 yılında, çi-
zimi John Callcott tarafından yapılan,
Sir Henry Cole tarafından da 1000
adet bastırılan tasarımlar, bugün an-
ladığımız anlamda ilk Noel ve yılbaşı
kutlama kartları olmuş. 1856 yılında
Amerika’da Alman asıllı Louis Prang,
taş baskı yöntemi ile hazırladığı ve
yıllar içinde renkli olarak geliştirdiği
kutlama kartlarıyla, Amerika ile İn-
giltere ve Avrupa ülkeleri arasında
önemli bir bağın kurulmasını sağla-
mış; özellikle 1890 yılı sonrasında da
çığ gibi büyüyen yeni bir iş kolunun
da habercisi olmuş.
2020 yılı belki de ilk kez dünya
üzerindeki herkes için kara bulutların
alçaklara indiği kötü bir yıl oldu. Bel-
ki böyle bir ifade, dünya savaşlarında
bile herkesi içinde alacak şekilde
kullanılmamıştır. Bilimsel araştırma-
ların gücüne inananlar ve bilime olan
inancı yüreğinde taşıyanlar için güzel
günlerin yakında olduğunu düşün-
mek, yeni yıla girerken söylenecek en
güzel söz, değil mi?
Güzellikleri biriktirmenizi dilerim!..
 [ PAZAR ]
PENCERE

11 3 Ocak 2021 Pazar

KEREM
GÜREL

Çocukluğun ‘büyük’ olduğu zamanlar!

Ç
ocuk olmanın saflığını bir hale
gibi sokaklarda taşıdığımız
yıllardı. Kara kara karpuzların
kıpkırmızı çıkardı içleri ve ilk
ısırıkta akardı domateslerin suyu
dirseğimizden. Az bilip çok yaşardık.
Keyifle.
Yaşam lezzetini, diyar diyar dola-
şan homini gırtlakların programla-
rında ya da lüks bir konakta, olmadı
bir plazada geçen dizilerin illüzyon
dünyasında aramazdık. Bizim Ser-
met Erkin’imiz vardı zaten.
Mahalle vardı o zamanlar. Yemin-
le bak mahalle diyorum! Öyle muh-
tarlık tabelasında sallandığı ya da
devletin bir gecede köyden devşir-
diği için mahalle olanlardan değildi
bizimkisi. Şimdilerde nesli tükenen
hayvan muamelesi yapılan, gezen
tavukların adımladığı, doğal insan-
ların yaşadığı, doğal mahalle. Film
seti felan da değildi ha!..
Çeşme vardı mesela. Ta “YE SE E”
(YSE: Yol-Su-Elektrik) zamanından
kalma. Mahallenin ortasında bir so-
kak çeşmesi. Musluklu, sulu felan.
Sular kesildiğinde plastik bidonlar-
la önüne dizildiğimiz. Faruk Nafiz
Çamlıbel’den Ferdi Tayfur’a ilham
kaynağı.

TAZE EKMEĞIN
PEYNIRLE DÜETI
Camları isli küçücük bir bakkal
dükkanımız bile vardı. Sahibi Bilal
Dayı. Başında takkesi ve göğsüne
uzanan ak sakallarıyla rüyadan
izne gelmiş gibi görünen sevimli bir
ihtiyardı. Bakkalının önünde otu-
rurduk bir gün çok zengin olup kutu
kolaları divanın altında stok yap-
mayı hayal ederdik soğan cücüğünü
aşmayan hayallerimizde. Elimizde
bardak hesabıyla alıp ceplerimize
doldurduğumuz çekirdekler olurdu
çoğunca. Bir de gülüşümüze sıkış-
mış siyah kabuklar.
Kaynanalar’daki Tijen’i bilirdik de
hijyeni bilmezdik tabii o yıllarda.
Bilseydik de umursamazdık ya za-
ten. Yarım kilo peynir iki de ekmek
al gel derdi annemiz. Jet gibi koşar
dalardık selamsız sabahsız bakkalın
içine. Şey’lerle, ıııı’larla es vererek
bir yarım kilocuk peynir isterdik biz
de Bilal Dayı’dan. Her neyle uğraşırsa
uğraşsın kalkar doğruca teraziyi ha-
zır ederdi önce. Bir kefede ağırlık di-
ğer kefede gazete ve naylon parçası.
Oflaya tıslaya buzdolabına gider koca
peynir tenekesini çıkartıp daldırırdı
ellerini yeşilimsi soğuk suya. Kesilen
parça tartılır özenle önce ambalaj
naylonuna ardından gazeteye sarılıp
paket lastiğiyle tutturulur, ekmekse
gazete kağıdına sarılı verilirdi. Sabah
kahvaltılarımın hala solmayan hatı-
rasıdır taze ekmeğin o peynirle düeti.
“KOŞ ÇABUK EVE,
ANNEN SENI ARIYOR!”
Ama bak mahallenin temiz ço-
cuklarıydık biz yine de.
Bu detayı atlamayalım lütfen!
Pislik yapmaz, pisliğe de bulaş-
mazdık. “Bok” bile demezdik mese-
la. Çukura düşmez, vadiye inmez,
eşkıya dünyaya hükümdar olur mu
olmaz mı diye düşünmezdik bile.
Utanınca kızarırdık.
Akşam ezanına kuruluydu saatle-
rimiz.
Tek tük geçerdi mesaimiz ezanı.
Ve işte dananın kuyruğu öküzün
boynuzu böyle zamanlarda kopardı.
Sokakta rastlanan herkes ağız
birliği etmişçesine gözdağı verir,
yüreğime korku salardı bu anlarda;
“Eve koş, annen seni arıyor.”
!!!
Hemingway çanları kimin için
çaldırdı bilmezdim ama bu cüm-
lenin benim yazıya dökülmemiş
sözel dönem idam fermanım oldu-
ğunu iyi bilirdim. O edepsiz zangoç
pis bir keyifle çanları idamımın
şerefine çalıyor olabilirdi bir yer-
lerde. Cennetten çıkma olduğu
rivayetiyle allanıp pullanmış da-
yağın evimize uğrayıp hâl hatır
İKI ONLUK ÇIVI ILE
Elimize değen en elektronik aletin el feneri olduğu yıllardı.
Uzaktan-kumandanın icat olmadığı ama kanal sayısının ÜRETILEN “TELSIZ”
Bir şey eksik. Hep bir şeyler eksik-
henüz ikiyi üçü bulduğu zamanlar… Organik uzaktan tir zaten.
kumanda olarak vatani hizmetimizi tamamlıyordu Telefonun cebe girmediği bu yıl-
çoğumuz. Evde ayak altında dolaşmayalım diye dışarı larda iyi ama yerli üretim Sherlock
Holmes’imiz ile Dr. Watson’ımız
kovulurduk çoğunluk... Kendi eğlencemizi yaratmak aslî nasıl haberleşecekler? Ya bir davada
görevimiz olmuştu bu yüzden. sürdükleri iz onları savurur da ha-
fazanallah birbirlerine ulaşamazlar-
sa? Hemen olaya el atıyorlar. Böyle
Ar-Ge CERN’de yok.
Yapılan küçük bir tahkikat ve ele
geçirilen iki küçük ağaç parçası.
sorduğu zamanlar olabilirdi çoğumuz. Evde ayak altında Dikdörtgenler prizması bildiğin.
bunlar. Kimi zaman oklava dolaşmayalım diye dışarı Altı yüzlü, sekiz köşeli.
kılığında kimi zamanda uçan kovulurduk çoğunluk. Kendi İki tane onluk çivi. Çivilerin sağ
bir terlik rolüne bürünebilir eğlencemizi yaratmak aslî gö- üst köşeden prizmaya monte edildi-
bir “merhaba” deyip hızla revimiz olmuştu bu yüzden. ğine bakılırsa bunlar birer telsiz.
uzaklaşabilirdi olay yerinden Ve evet.
ama şükür ki Yaradan şefkat ODUNLUKTA KURULAN Holmes ve Watson artık iletişim-
konusunda cimri davranma- DEDEKTIFLIK BÜROSU de çağımızın parlayan yıldızları
mıştı anneme!.. Yine bir gün Serdarla Al- olmaya aday. Bir dedektifin, Colom-
per’in kendilerine eğlence bo’dan Gadget’a, isteyebileceği her
UZAKTAN-KUMANDASIZ aradıkları zamanlardayız. şey ellerinin altında artık. Bir büro,
YILLAR!.. Ellerinde nereden temin bir naylon büyüteç ve bir ağaçtan
Kilometre kareye düşen ço- edildiği meçhul plastik bir bü- işleme telsiz.
cuk nüfusun kafasını gözünü yüteç görüyoruz. Bir ihtimal Ancak, fakat, lakin, ama ve hatta
yarmadığı mahallelerdendi ki çekilişli çikletlerin birinden amma velakin!..
bizimkisi. Taner vardı mese- çıkmış. Dakikalardır evirip Yerli üretim dedektiflerimizi yerle
la. Şehlaydı gözleri. Ara sıra çeviriyorlar. İnsanlığı pis bir yeksan eden ıslak saçlı kem gözlü
gıcıklaşır, küser barışır sonra virüsten kurtarma gayretinde- ve kavimler göçünden beri ağlayan
yine küserdi. Garip bir zevk ki İsveçli bilim adamı ağırlığı bir son, onların tüm umutlarını
mi alırdı bu kısır döngüden var yüzlerinde. tüketiyor. Patileri siyah, beyaz bir
hiç bilemedim. Sonunda düşündükçe şu kedi giriyor, koca ibikli yaşlı bir
Sonra Oktay vardı. Bizden hayatta büyüteçin en fazla horoz ve iki tavukluk haremi giriyor
birkaç yaş büyük. Satranç oy- yakışacağı elin bir dedektif ama Allah’ın kulu girmiyor büro-
narken hep tepeden bakarak eli olduğuna karar veriyorlar. dan içeri.
yenerdi bizi. Ayar olurdum Mahalle tarihinde ve belki de Çaresiz akşam ezanına müteakip
onun bu ağır abi tavırlarına. o şehrin tarihinde ilk dedek- lağvediliyor mahallenin ilk ve son
Bir de Alper vardı tabii. tiflik bürosunu kurmaya karar dedektiflik bürosu.
Çok iyi çocuktu bak Alper. İyi veriyorlar. Ama ülkenin 70 Açılışa gönderilmeyen çelenklerin
anlaşırdık. Dilinin tutulduğu sente bile muhtaç olduğu gün- ve bilumum nebatatın zayi ziyan
kekemelik anlarında bakışla- ler çok uzak değil. Bu yokluk- olmaması teselli armağanı olarak
rından çözerdim şairin bura- ta büro kurmak kolay iş mi? kalıyor bu küçük yüreklerde.!..
da ne demek istediğini. Biraz Serdar’ın aklında dolaşan
içine kapanıktı. Yürekliydi tilkiler fısıldıyor kulağına. ŞIMDI ÇOCUKLUK, BÜYÜK
ama. Kaşının üstüne atılan Karşı apartmanın odunluğu- OLMANIN KÜÇÜK HALI…
dört dikişe rağmen nasıl tek na sızmaya karar veriyorlar. Şimdiki çocukların sanal dünyada
damla göz yaşı dökmediğini Mekân işi tamam. Yarı karan- “scuba diving”e başladığı yapaylığa
eski kahramanlık destanla- lık ve rutubetli hava daha bir inat doğal olan birkaç şeyden biriy-
rının satırlarından okur gibi ağırlık katıyor mahallenin ilk di işte bunlar…
anlatırdı bize. Pür dikkat dedektiflik bürosuna. Yerler Hafızalarda hoş bir sada olarak
dinlerdik bu yerli Vergilius’u- süpürülüyor, fare pislikleri kalan…
muzu. kapı dışarı ediliyor. Büyük olmanın keyifli olduğu
Elimize değen en elektronik İki meşrubat kasası ters çev- zamanlardayız şimdi.
aletin el feneri olduğu yıllardı riliyor ve biri masa diğeri de Dünya hiç olmadığı kadar refaha,
bunlar. Uzaktan-kumandanın makam koltuğu olarak merha- hiç olmadığı kadar tekniğe ve bili-
icat olmadığı ama kanal sayı- ba diyorlar yeni yaşamlarına. me doydu. Doysun diye beklenen
sının henüz ikiyi üçü bulduğu Serdar kuruluyor hemen ma- gözlerin açlığı depreşti, canavarlaştı
zamanlar… Organik uzak- kam koltuğuna. Garibim Alper. ve arada yitip giden çocukluk oldu.
tan kumanda olarak vatani Yüksek gerilim direği gibi dikili Çocukluk artık büyük olmanın
hizmetimizi tamamlıyordu kalıyor büronun orta yerinde. küçük hali.
 [ PAZAR ]
PENCERE

12 3 Ocak 2021 Pazar

EZGİ GİZEM
GÜLÜMSER

Fatih Gülnar: Bir 30 sene

daha isterim meslekte!
“37 Oyun Tekmili Birden: Döktür Bi Şekspir”de Shakespeare’in altı
kadın karakterini canlandıran, meslekte otuz seneyi devirmiş Fatih
Gülnar’la Radyatro’yu, “On Kişiydiler”i, Tiyatro Ak’la Kara’nın son
oyunu “Döktür Bi Şekspir’i ve seslendirme oyunculuğunu konuştuk.

◼ 1995 senesinde Güner Sü-

mer’in “Bozuk Düzen” oyununda
oynamışsınız. Bugünden o zama-
na bakınca rejiye eklemek isteye-
ceğiniz bir şey olur mu?
Işık Toprak’ın rejisiydi, Adana
Devlet Tiyatrosu’nda. Işık hoca
gerçekçi tiyatrodan yanaydı. Güner
Sümer de ülkemizdeki zorluklarla
bir şeylere tutunmaya çalışan in-
sanların hayatını objektif ve derin
anlatan bir yazar... Işık Hoca da
yazarın dediklerini ikinci plana at-
mayan bir yönetmendi. Şu an baktı-
ğımda da “bu böyle olmalıydı” diye-
biliyorum. Yalnızca reji için değil;
ışık, dekor ve dramaturjisiyle de.
Hayatın içinde olan her şey drama-
tik olduğu için Işık Hoca trajedi ya
da komedi diye ayırmazdı sahnede
olanı… Oyunda öyle sahneler vardı
ki, seyirci gülüyordu. Oyun sonun-
sezon izlemiştim. Oyunun en bu. Burada da Wargrave ka- var ama nitelik olarak yok.Yine de
da izleyiciler adeta kalplerinde bir
önemli özelliği ses efektlerini rakterini Ediz Hun oynuyor. O disiplin anlamında bir önemi var.
yumruyla ayrılıyorlardı salondan…
sahnede canlı icra etmenizdi. role de çok yakıştı kendisi. On Bu işi en yapamayacak gibi görünen
◼ Tiyatroya nasıl başladınız?
Peki oynayan sizler için nasıl iyi oyuncunun bir araya geldi- öğrenci bile dört sene boyunca sa-
1991 senesinde Adana Gösteri
bir deneyimdi? ği bir iş çıkardık. Çok gerçekçi bah kalkıp diksiyon ile güne başla-
Sanatları Merkezi’nde başladım.
Olağanüstü. Her oyuncunun bir oyun. Gerçekçi bir dekor yıp sonra ses- nefes egzersizleriyle
Derken çocuk ve yetişkin oyunlar
değişik tarzları sahneleme- ve diğer teknik unsurları ba- devam edip oradan da oyunculuk
geldi. Usta çırak ilişkisini en iyi
sini isterim. Radyo tiyatrosu rındıran bir oyun. Benzetmeci dersleri ve dünya tiyatrosu, ses,
gördüğüm yıllardı. Konservatuarı
hâlâ, sahnede dekor önünde oyunlarda oynamayı çok se- makyaj, akrobasi çalıştıktan sonra
kazanmadan bir sene önce de devlet
kostümlü ve ellerde tekstler- viyorum. Oyunculuğun asıl taş olsa bile bir şeyler olur. Kon-
tiyatrosunda bir deneyimim oldu.
le okuyarak yapılan bir tarz. tadına vardığımız bir oyun servatuar yararlı bir şey. Eğitimin,
Devlet Tiyatrolarındaki ilk oyunum
Sahne kenarında da efekt “On Kişiydiler”. İyi tepkiler de tiyatro sanatının sonu yok. Oyun-
“Romeo ve Juliet”ti.
yapar insanlar... Dünya’da aldık. Bu sene tekrar oynama- culuk metodu dediğimiz konu eksik
◼ Tiyatrokare’de de bir deneyi-
bir ilk olmamızın sebebi hem ya başladık, kısıtlamalardan ama. Stanislavski metodu diyoruz,
miniz olmuş. Nasıl değerlendirir-
oynayıp hem de efektleri sonra askıya almak zorunda Mayerhold yöntemi, Grotowski
siniz?
oyuncuların yaptığı tek ekibiz. kaldık. Umuyorum Nisan gibi metodu ne denli öğretiliyor. David
Tiyatrokare ile de iyi ki yolum
Jules Verne’in “Seksen Günde yeniden oynamaya başlarız. Mamet’in güzel bir sözü var: “Hiçbir
kesişmiş. Adana Gösteri Sanatları
Devr-i Alem”ini dört oyun- ◼ Meslekte 30 seneyi Türki- tiyatro eğitmeni size şu şöyledir di-
Merkezi’nde bu işin mutfağında ça-
cu olarak onlarca karakteri ye’de devirmek nasıl bir his? yemez. Çünkü onların da kafaların-
lışarak başlamıştım; dekor kurarak,
canlandırarak sahneledik. Ali 91’de Adana’da başladım. da soru işareti var, gerçekten metod
kostüm dikerek, afişleme yaparak...
Ören’i de danışman olarak Adana Gösteri Sanatları Mer- nedir diye. Nasıl oynayabileceğinizi
Tiyatrokare’de de dört yıl genel
olarak çağırdık provalarımıza. kezi, Adana tiyatrosu için çok hissediyorsunuz ama eğitmen olup
koordinatörlük yaptım. Oyunlarda
Materyallerden ses çıkarırken önemli. Oradan mezun olan bunu öğrenciye aktarmak zor ve
oynayıp oyun yönettim. Özel tiyatro
bize ipucu verdi, daha yumu- herkes ya kendi tiyatrosunu tehlikeli.” Tiyatro eğitmeninin çok
işletmeciliğini öğrendim. Her oyun-
şak ya da farklı açılarla ilgili. kurdu ya da Adana Şehir ya donanımlı olması lazım. En büyük
cu kendi tiyatrosunu kurmak ister.
Oynaması o kadar zevkli ki!.. da Devlet Tiyatrosu’na geçti. eksikliğimiz donanımlı insan azlığı.
Eğer bunu yaparsam bir gün, bunun
Oyun bitiyor diye üzülüyor- Adana’da şu anda kırk tane ◼ Seslendirme oyunculuğu da
tecrübesini edinmiş oldum.
duk. Bir pelerin ya da şapka özel tiyatro var. Adana seyir- yapıyorsunuz. Asla seslendirmem
◼ Tiyatro Ak’la Kara ekibine na-
sıl katıldınız? ile bambaşka bir karaktere bü- cisi de iyi bir seyirci. Benim diyeceğiniz bir iş var mıdır?
İstanbul Devlet Tiyatrosunda rünüp elinizde demirlerle yeri için fırsattı o zaman Adana’da Yoktur. Niye olsun ki? Bir iş yapı-
Elif Erdal ve Burak Karaman Ak’la geldi mi bir küvetle, bisiklet başlamak. On üç yaşındayken yorsak neden “hayır” diyelim. Netf-
Kara’da çalışıyorlardı, Sharlock tekeriyle efekt yapıp bir yan- okul tiyatrosunun tadına var- lix’te “Altızlar” diye bir iş var. En
Holmes’ü yöneteceklerdi, polisiye. dan sesimizi değiştirip başka mıştım ve aileme dikte ettim son yaptığım işlerden biri altı kişiyi
Telefonum çaldı, bana teklif geldi bir dünya yaratıyoruz. Nereye Gösteri Sanatları Merkezi’ne seslendirmekti. Kadın, zayıf, şiş-
2012’de. Savaş Özdural ve Kerem gideceğini bilmiyorduk ama girmek istediğimi. İyi ki girmi- man, erkek, vb. karakterleri seslen-
Kobanbay ile çalışmaya bu oyunla güzel bir yere gitti. Bunun iki şim. İşin mutfağını öğrendim. dirdim. Filmde tek kişi oynadığı için
başladım. Bu sene onuncu oyunumu ve üçüncüsünü değişik metin- İyi günler oldu, gerilip küstü- tek bir sanatçının seslendirmesini
bitirdim. Tiyatro hayatımda önemli lerle yapmayı düşünüyoruz ğümüz zamanlar oldu... Şu an istediler. Hepsini mecburen kanal
bir yeri vardır Tiyatro Ak’la Kara’nın. pandemi bittiğinde. dönüp baktığımda çok mut- kanal aldık ve ortaya filme yakışır
◼ Peki “37 Oyun Tekmili Birden: ◼ Ak’la Kara yapımı “On luyum. Devlet Tiyatrosu’nda bir iş çıktı. Naif ve sert karakterler
Döktür Bi Şekspir”de kaç kadın Kişiydiler” için ne söylemek başka bir tat aldım sonra o da seslendiriyorsunuz peşpeşe. Seslen-
karakter oynadınız? Oyuna nasıl istersiniz? Oyun devam ede- yetmedi. Okulunu okudum, dirme de oyunculuk işinde büyük
hazırlandınız Ak’la Kara olarak? cek mi? Selçuk Üniversitesi Devlet bir parça bence. Çok zevkli bir iş.
Shakespeare’in tüm oyunları hafif Tiyatro Ak’la Kara’nın poli- Konservatuarı’nda dört sene ◼ Türkiye’de seslendirme işi na-
kısaltılmış olarak çevrildi. Teksti siye tarzının başka bir ayağı. eğitimimi aldım. Devlet Tiyat- sıl? Hep söylenen şey, ülkemizin
Savaş çevirip uyarladı ve adapte Yazarın, tiyatro metnini de rosu hayatımın her dönemin- dublajda iyi olduğu yönünde.
etti. Üç adam sahnede bir şeyler ya- kendisinin yazdığı bir oyun de vardı. Derken yirmi küsür Bunu ben de duyuyorum çok. Dub-
pıyor, Shakespeare gibi bir dehanın senedir İstanbul’da özel tiyat- laj, ağıza duyguyu oturtmak. Bu işi
oyunlarıyla ilgili. Çok iyi masabaşı rolardayım. Pandemi bittikten iyi yapan yetenekli insanlar var. ben
yaptık. Yazara hafif dokundurma- sonra yurt dışına gidip work- de yaklaşık on iki senedir yapıyorum
larla sahneledik. Bilmediğimiz yön- shop’lara katılmak istiyorum. bu işi. Örneğin Mazlum Kiper ne
lere de değiniyoruz. Mesela “Neden Otuz sene gözümü açıp kapa- güzel anlatır belgeseli. Ses kalitesi,
bir tane yazacakken on küsür tane yana kadar geçmiş. Bir otuz rengi de önemli. Çünkü duyusal bir
komedya yazdın” diyoruz sahnede. sene daha isterim meslekte. iş. Bu işi nasıl yaptığınız da önemli.
Konservatuarda öğrendiklerimizi ◼ Konservatuar eğitiminin çünkü zamanla yarışıyoruz. Çok yete-
hatırlamak için de tekrar tekrar bir oyuncuya faydası nedir? nekli insan var ama maddi anlamda
okuduk. Asla eskimeyen bir yazar, Burada çok ince bir çizgi karşılığı çok çok az Avrapa’ya göre.
her okuduğunuzda size bir şeyler var; okullu ve alaylı olarak... ◼ Konservatuar okuyacaklara
öğreten biri. Ayağımızı sağlam yere İlle konservatuar okumak mı, tavsiyeleriniz var mı?
basalım dedik. Tabii ki otuz yedi hayır. Okumamak mı, hayır. Öncelikle kesin kararlılar mı oku-
oyunun komiğini çıkarıyoruz. Seyir- Usta-çırak ilişkisi için usta mak konusunda onu düşünsünler.
cilerin hepsi otuz yedi oyunu kısa var mı günümüzde? Örneğin Okurken deli gibi çalışacaklar, bunu
da olsa görüyor. “Kral trajedileri Ferhan Şensoy bir ekoldür ve kaldırabilirler mi? Sonrasında iş
şöyleymiş, komedileri böyleymiş” oradan yetişen oyuncular var- bulma konusu da var. bu meslek
diyebiliyorlar oyun bittiğinde seyir- dır. Ama şurada da oynadım, dünyanın en güzel mesleği ama
ciler. Rol dağılımı yapılırken bütün burada da oynadım diyorsanız maddi manevi zorluklarla karşılaşa-
kadın rollerini ben oynadım. Altı ortada bir usta-çırak ilişkisi bilir gençler. Ülkemizin şartlarını da
Shakespeare kadınını kostüm ve pe- yok. Konservatuarlara bakar- düşünerek bu işe girmeliler. İmkan-
ruklu bir şekilde canlandırıyorum. sak onların kalitesi de tartışı- ları varsa belki başka ülkelere gidip
◼ Radyatro Show’u geçtiğimiz lır. Nicelik olarak her şehirde eğitim alsınlar.

13
SİNAN
TEPE
tepesina@gmail.com
İ
nsanın doğuştan gelen ve
kendisine belli ölçülerde ai-
diyet sağlayan kimliklerinin,
utanılacak bir yanı olmadığı
gibi övünülecek bir tarafı da yoktur.
Milliyetiyle, mezhebiyle, cinsiyetiy-
le tahakküm kurmayı hedefleyen
veya kendisini toplumda ayrıcalıklı
hisseden insan, şüphesiz başkaca
hiçbir meziyete sahip olmayan,
daha da acısı gelişime ihtiyaç duy-
mayan bir canlı türüdür.
İnsanın sahip olabileceği ve aslın-
da hiç de önemli olmayan bu özel-
liklerinden sanırım en sinsi olanı
‘erkeklik’ olgusudur. Toplumsal mu-
halefetin birçok alanında mücadele
yürüten, siyasal iktidara karşı duran
insanlarda dahi bu erkeklik halinin
tezahürünü görebilmekteyiz. Sinsi
bir aidiyettir çünkü doğrudan şidde-
te meyil etmese bile, diliyle, davra-
nışıyla meclis içerisinde ‘doğuştan’
gelen avantajını sonuna kadar kul-
lanmaktadır. Üstelik ne acıdır ki bu
davranış, kırdığının, yaraladığının
bile ayrımına varamadığını iddia
ederek, suçu eril faillikte bularak
kendisini öznesizleştirmektedir.
Kadın cinayetlerinin, tacizin, teca-
vüzün son bulmadığı, hatta giderek
daha vahşice sonlara şahitlik etti-
ğimiz bir dönemde yaşıyoruz. İşin
acı tarafı ise, şiddetten korunmaları
için, kendilerini sakınmaları için
hâlâ kadınlara ödev veriyor oluşu-
muzdur. Fakat biraz arşiv tarayınca
göreceğiz ki, bahsettiğimiz eril şid-
det aslında kadın davranışından
bağımsız meydana gelmektedir.
Belki de romanı güçlü
kılan bir özelliği de tek
bir kişiyi suçlu ilan edip
kenara çekilmemesidir.
Nihayetinde ‘baba’
dediğimiz figür
kurumsallaşmış bir
iktidar yapısıdır ve
anlatıcı dâhil toplumun
her kademesine sirayet
etmektedir.
Kadınlara nasıl giyinmeleri ge-
rektiğini salık veren erk zihniyetin
maalesef bir sınırı olmadığını da
görüyoruz. Geçen gün izlediğim
videoda bir din adamı, türban takan
kadınların, türban takma şeklinden
rahatsız olduğunu dile getiriyor ve
onlara ‘adam gibi’ takmalarını söy-
lüyordu. Adam gibi türban takmak
ne demek acaba? Bu örnekle de gö-
receğimiz üzere sorun kimin kaçta
nerede olduğu ya da ne giyindiği
değil, sorun ‘erkeklik’ hali.
Peki, siyaset kurumu ne işe yarı-
yor? Siyasilerin eril dillerini örnek-
lemeye kalksak sanırım sadece bu
sayfa değil, gazetenin tümü yetme-
yebilir. Lafı uzatmaya gerek yok;
görünen o ki katilimiz cenazede
bizden çok ağlıyor. Siyaset kurumu
doğası itibariyle muhafazakâr bir
örgütlenmedir ve var olanı koru-
mak, değişime direnmek genetiğin-
de saklıdır. Üstelik bu özellik yal-
nızca iktidarı elinde tutan kuruma
has değildir. Muhalefet eden siyaset
kurumu da muhafazakârdır ve en
büyük misyonu kitleleri sistem içe-
risinde tutmaktır.
BABAMI KIM ÖLDÜRDÜ
Edouard Louis, bir üçlemenin son
romanı olan Babamı Kim Öldürdü
adlı eserinde, ırkçılık, sınıfsallık,
homofobi, toksik erkeklik gibi olgu-
[ PAZAR ]
PENCERE
Galiba Bir Devrim Şart:
‘Babamı Kim Öldürdü’
Edouard Louis, bir üçlemenin son romanı olan Babamı
Kim Öldürdü adlı eserinde, ırkçılık, sınıfsallık, homofobi,
toksik erkeklik gibi olguları merkeze alırken, henüz romanın
başlangıcında siyaset kurumunun ‘aslında’ ne olduğunu
dile getiriyor. Edouard Louis’ye göre siyaset birleştirici değil
ayrıştırıcı bir misyona sahiptir ve makul olanların refahını
sağlamak üzere bir araya gelmiş bir örgütlenmedir.
ları merkeze alırken, henüz
romanın başlangıcında siya-
set kurumunun ‘aslında’ ne
olduğunu dile getiriyor.
Siyaseti, canlıların başka
canlılar tarafından yönetilmesi
ve seçmemiş oldukları bir top-
luluk içinde yaşayan bireylerin
varlığı olarak tanımlayacak
olursak, demek ki siyaset koru-
nan, teşvik gören, desteklenen
toplumları, ölüme, işkenceye,
cinayete maruz bırakılan top-
lumlardan ayıran şeydir (s.13)
Edouard Louis’ye göre siya-
set birleştirici değil ayrıştırıcı
bir misyona sahiptir ve makul
olanların refahını sağlamak
üzere bir araya gelmiş bir ör-
gütlenmedir. Teşvik gören ve
desteklenen toplumlar tanı-
mının içerisine birçok aidiyeti
sığdırabiliriz.
Louis, henüz yirmi sekiz ya-
şında, işçi bir ailenin çocuğu,
felsefe eğitimi almış gencecik
bir Fransız yazar. Eserlerinde
otobiyografik olgulardan yola
çıkarak, okurlarına sarsıcı bir
Fransa izleği sunmakta. Belki
de onu çağdaşlarından ayıran
en belirgin özelliği, sorunları
dile getirmesinin yanı sıra
okurlarını eylemliliğe davet
etmesidir.
Babamı Kim Öldürdü, ya-
zar-anlatıcının babasını zi-
yaretiyle başlamakta. Baba,
geçirdiği bir iş kazası sonu-
cu yatağa mahkûm kalmış
ve hayatını bir makinenin
yardımıyla sürdürmektedir.
Romanın kurgusu, anlatıcı-
nın geriye dönük hatıralarını
anımsaması ve bunları baba-
sına monolog şeklinde anlat-
masıyla sürmektedir.
Edouard Bütün çocukluğu, babasının
Louis evde olmadığını ümit etmekle
geçmiştir. Okuldan eve dön-
düğünde, babasının arabası-
nın evin önünde olmadığını
görünce mutlu olmaktadır.
Anlatıcıya göre, onsuz geçen
her akşam yemeği ve ertesi
sabaha kadarki zaman dilimi
mutluluk sebebidir. Annesine
nasıl tanıştıklarını sorduğun-
da dahi, bu hali annesinin
‘boyun eğmesi’ olarak tanım-
lamaktadır.
ERKEKLIK
TORNASINDAN GEÇMIŞ
BIR BABA
Roman her ne kadar anlatı-
cının monologlarıyla sürse de,
çocukluk hatıralarıyla gelişse
de esasen baba figürünün
romanıdır. Şimdilerde yatağa
mahkûm olan baba, bir başka
babanın erkeklik tornasından
geçmiştir. Onun da babası bir
fabrikada işçidir ve alkol prob-
lemi vardır. Sık sık annesine
şiddet uygulayan bu baba,
nihayetinde henüz beş yaşın-
dayken onları terk etmiştir.
Anlatıcı, babasını hiçbir
zaman kendi çabasıyla tanı-
yamamıştır. Babası hakkın-
daki tüm bilgileri etrafındaki
insanlardan, çoğunlukla an-
nesinden dinlemiştir. Ulusal
Cephe’ye oy veren, homofobik
bu adam çocukluğunda ve
gençliğinde başka bir adamdır
esasen. Annesi ondan nasıl
etkilendiğini anlatırken, par-
füm kullandığından bahseder
örneğin. O zamanlar parfüm
kullanmanın erkekler arasın-
da kadınsı bir davranış oldu-
ğunu da söyler. Üstelik baba,
gençliğinde çok güzel dans
etmektedir. Hatta çok eski bir
fotoğrafta onu kadın kılığında,
makyajlı görecektir.
Bu haliyle baba şüphesiz ki
bir erkeklik tornasından geç-
miş görünmektedir. Oğluyla
konuşurken, sık sık ‘adam ol-
mak’, ‘karı gibi davranmamak’
ifadelerini kullanmaktadır.
Hatta belli bir yaştan sonra
okula devam etmek bile erkek-
liğe sığacak bir davranış değil-
dir. Edouard Louis’nin ailesin-
de üniversiteye giden ilk kişi
olduğunu belirtmek gerekir.
Anlatıcıya göre babasını yok-
sulluğa iten en büyük sebep,
3 Ocak 2021 Pazar
sürekli bu erkek olma çabasıdır. Bu
uğurda eğitimi reddeden baba, her
daim kendi zorlu geçen hayatını
anlatırken bunun kendi seçimi oldu-
ğunu ifade etmektedir. Aslında bir
nevi başarısızlığını ve eğitimsizliğini
perdelemek istemektedir. Öyle ki,
anlatıcı okulda duyduğu ‘Berlin Du-
varı’nı babasına sorduğunda yarım
yamalak cevap verecek ve oğlunun
ısrarlı soruları karşısında bilgisizli-
ğinin deşifre edildiğini görecek ve
saldırganlaşacaktır.
Louis’nin romanı, baba nefretini
anlatan bir roman değildir. Aksine
onu anlamaya çalışmaktadır. Onun
bu toksik erkeklik halini, toplumun
baskısıyla kazandığını sık sık his-
settirir okuyucuya. Belki de romanı
güçlü kılan bir özelliği de tek bir ki-
şiyi suçlu ilan edip kenara çekilme-
mesidir. Nihayetinde ‘baba’ dediği-
miz figür kurumsallaşmış bir iktidar
yapısıdır ve anlatıcı dâhil toplumun
her kademesine sirayet etmektedir.
Örneğin anne figürü, çaresiz-
ce olayları izleyen kötülükten ve
erkeklikten azade bir yapı olarak
tasvir edilmemektedir. Romanın bir
bölümünden anlatıcıya, yani oğlu-
na; “sen niye böylesin? Neden hep
kız gibi giyiniyorsun?” diye sormak-
tadır. Louis, anne figürünü babaya
‘boyun eğen’, ona maruz kalan bir
yapı içerisinde sunsa da, içindeki
erilliği bu şekilde ifşa etmektedir.
Anlatıcı kendisinin de masum ol-
madığını söylemektedir. Üvey abisi-
ne gizli gizli para veren annesini bir
defasında babasına şikâyet edecek-
tir. Bunu yaparken elbette annesin-
den intikam almak istemektedir.
SIYASETIN FIGÜRLERI
Romanın son bölümlerde Louis,
oldukça sert bir biçimde, hatta he-
sap sorarak günlük siyasetin konu-
larına değinir. Fransa hükümetleri-
nin, işçileri ve yoksul insanları zor
durumda bırakan kararlarını sorgu-
lamaktadır. Sarkozy’nin, Macron’un
ve daha birçok siyasetçinin isimle-
rini de vererek, birçok insanı ölüme
sürüklediğini söyler. Hâlâ hayatta
olan babasını aslında yaşayan bir
ölüye bu sistemin getirdiğini söyle-
mektedir.
Baba, iş kazası geçirmiştir ve hü-
kümet politikaları onu ‘yancı’ ola-
rak görmekte, çalışmaya zorlamak-
tadır. Babamı Kim Öldürdü sorusu
bu noktada netlik kazanmaktadır.
Hayatı boyunca sağ partileri des-
teklemiş ve Fransa’nın en büyük
sorununun yabancılar ve eşcinsel-
ler olduğunu dile getirmiş ‘baba’,
artık ırkçılığı eleştiriyor ve oğluna,
ona sevdiği adamdan bahsetmesini
istiyordur.
İktidar yıllarca sömürdüğü bede-
ni tahakküm altında tutmak için,
erkeklik, milliyetçilik ve muhafa-
zakârlık pompalamıştır. Fakat be-
denle işi bittiği ölçüde onu bir asa-
lak olarak görmeye başlamıştır.
Louis’nin, intikam alan, hesap
soran bu kısa metnini okurken, satır
aralarında, “sosyoloji bir dövüş spo-
rudur” diyen Bourdieu’yu görebil-
mekteyiz. İktidarın uysal bedenler
yaratırken, onları nasıl tahakküm
altına alabileceğini bize söyleyen
Foucault’yu da.
Bu genç yazarı ve eserini bize ka-
zandıran Can Sanat Yayınları’na ve
çevirmeni Ayberk Erkay’a teşekkür-
lerimizi sunarken, son sözü ‘ölen’
babaya bırakalım;
“Haklısınız, galiba bir devrim
şart.”
 [ PAZAR ]
PENCERE

14 3 Ocak 2021 Pazar

BÜLENT
VARDAR
bvardar@yahoo.com

MANK: Hoollywod rüya

fabrikasının perde arkası!
Hollywood rüya fabrikasının propaganda gücüne “Mank”
filminde, Yurttaş Kane’in senaryo yazarı olan Herman J.
Mankiewicz karakteri, King Kong’un on katlı apartman
boyunda olduğuna Amerikan halkını inandırmasına atıfta
bulunarak dikkati çeker.

A
merikan sineması kapi- Louis B. Mayer
talist dünyanın sinema-
tografik şahikası olarak,
bu ideolojinin bilinçaltını
yansıtan ve aynı zamanda düş fab-
rikası kimliğiyle, gerçek yaşamın
sorunlarından kopuk ürünlere de
imza atmak açısından öne çıkmış
bir sinemadır. Diğer yandan da bu
büyük ülkenin güçlü sineması, aynı
zamanda Amerikan Bağımsız Sine-
ması (American Underground Cine-
ma) örneklerini içeren ve yaşamın
içindeki çelişki ve çatışmaları başa-
rıyla yansıtan ürünlere de imza atar.

HOLLYWOOD RÜYA
FABRİKASI
1930’larda Amerika’da, kapitalizm
ilk büyük krizini yaşarken, Amerikan
halkının rüya fabrikası olan Holl-
ywood, bu süreçten nasibini alıyor-
du. Bir başka tanımlamayla Ameri-
kan demokrasisinin sahibi olduğunu
düşünen muhafazakar siyaset er-
babı, “biz ne istersek o olur” şiarını
Hollywood aracılığıyla halka enjekte
etmek açısından mali sorunlar ya-
şıyordu. Rüya fabrikasının propa-
gandasına, “Mank” (2020) filminde
yazar ve senaryo yazarı olan Herman
J. Mankiewicz karakteri, Hollywo-
od’un gücüne, King Kong’un on katlı
apartman boyunda olduğuna Ame-
rikan halkını inandırmasına atıfta
bulunarak dikkati çeker...

SİNEMANIN DAHİ ÇOCUĞU

Genç yaşında bir dahi olarak öne
çıkan Orson Welles, Amerikan si-
nemasından aynı zamanda yaşamı
etkili bir şekilde yansıtan filmler
çıkabileceğini kült filmi “Yurttaş
Kane” (Citizen Kane-1941) ile kanıt-
lamıştı. Welles henüz 2 yaşındayken
etkileyici şekilde konuşabiliyor, 3
yaşında okuyabiliyor, 5 yaşındayken
Shakespeare’in oyunlarını ezbere
biliyor, kukla oyuncaklarıyla Shakes-
peare’in ünlü oyunu Kral Lear’ı tek
başına oynuyordu. Daha 9 yaşınday-
ken babasıyla dünyanın neredeyse
tamamını dolaşmıştı. Diğer yandan
1938 yılında ünlü romancı H.G.Wel-
les’in “Dünyalar Savaşı” isimli roma-
nından uyarladığı radyo tiyatrosuyla
dünyayı Marslıların istila ettiğine
inandırmış ve Amerikan halkını
büyük bir paniğe sürüklemişti.
1930’ların Amerika’sında, özel-
likle Kaliforniya’yı kontrol eden
ve onun haberi olmadan hakim
olduğu basın sektöründe kuş uçma-
yan William Randolph Hearst’ün
yaşamına atıfta bulunan ve ondan
esinlenerek yaratılan Charles Foster
Kane karakteriyle oluşturulan Wel-
les’in ilk filmi Yurttaş Kane, vizyona
girdiğinde bomba etkisi yaratmış ve
gösterildiği her ülkede, özellikle Av-
rupa’da büyük bir etki bırakmış ve
sinema sanatında köklü değişimlere
yol açmıştı.
YÖNETMEN GÖRÜNTÜ
YÖNETMENİ İLİŞKİSİ
Orson Welles, ilk filmi Yurt-
taş Kane ile döneminde sine-
ma dilinin gelişimine önemli
katkılarda bulunmuştu.
Filmin başarısında yönet-
men Orson Welles ve filmin
görüntü yönetmeni Gregg
Toland arasında önemli bir
işbirliği olmuş ve birbirini
çok iyi anlayan ikilinin imza
attığı bu film, 1942 yılında 9
dalda Akademi Ödülleri’ne
aday gösterilmiş; buna karşın
film sadece “En İyi Orijinal
Senaryo” dalında Oscar ödülü
almıştı. Toland bu film için
özel lensler ürettirmiş, geniş
net alan derinlikleri içeren ve
alt açıyı etkili kullandığı gör-
sel düzenlemeler yapmıştı.
Amerikan toplumu açısından
bir kültürel miras ve korun-
ması gereken bir yapıt ola-
rak “Yurttaş Kane”in, 1989
yılında Kongre Kütüphanesi
tarafından kültürel, tarihi ve
estetik açıdan önemli filmler
arasında kabul edilerek ABD
Ulusal Film Arşivi’nde muha-
faza edilmesine karar veril-
miştir.
Salon işletmecilerinin ta-
lebiyle ülkemizde sinemala-
rın yeniden açılması 1 Mart
2021’e ötelendi. Bu bağlamda
bu süreçte öne çıkan görsel
işitsel içerik üreticisi Netf-
lix’te gösterime giren, Orson
Amanda Welles’in kült filmi Yurttaş
Syfried Kane’in senaryo yazım sü-
aktris Marion recini anlatan ve yazdığı
Davies
senaryoyla “En İyi Orijinal
rolünde
Senaryo” ödülünü Orson
Welles ile paylaşan Herman
J. Mankiewicz’in, filmin se-
naryosunu yazma sürecinde
yaşamından bir kesiti yansı-
tan “Mank”, sinefillerin kaçır-
maması gereken bir film.
HOOLLYWOOD
STÜDYO SİSTEMİ
Hollywood stüdyo sistemi-
nin egemen olduğu dönemde
maaşlı senaryo yazarlarından
olan Herman J. Mankiewcz’in
yaşamına odaklanan Mank,
aynı zamanda kült film Yurttaş
Kane’in üretim sürecinde Man-
kiewicz ve Welles arasındaki
ilişkinin ipuçlarını içeriyor.
Orson Welles’in Mankiewicz’in
senaryoyu yazmasını iste-
mesini ve alkolik olan Man-
kiewicz’in, sektöre yeniden
tutunması açısından da önemi-
nin altını çizen bir film Mank...
Çağdaş sinemanın usta
yönetmenlerinden David
Fincher’ın yönettiği ve film
içinde film gibi kurguladığı
“Mank”, Yurttaş Kane filminin
senaryo yazarı Mankiewicz’in
yaşamının bir dönemine yo-
ğunlaştığı kadar, ana karakter
Mankiewicz’i büyük bir başa-
rıyla canlandıran usta oyuncu
Gary Oldman’ın, birinci tekil
şahıs anlatımıyla ilerliyor ve
1930’lardaki Amerikan toplumu
hakkında bir turnusol kağıdı olma
işlevini de taşıyor.
METRO GOLDWYN MAYER
VE AMERİKAN SİNEMASI
Amerikan sinemasının bütün
dönemlerinin en büyük yapım şir-
ketlerinden olan Metro Goldwyn
Mayer ve onun kurnaz yöneticisi
ve star sisteminin kurucusu Louis
Mayer ve basın imparatoru William
Randolph Hearst karakterleri film-
de öne çıkarken, onlar aracılığıyla
Amerikan sağı ve Cumhuriyetçi
Partinin geçmişten bugüne ABD’de-
ki yaşam tarzının biçimlendirilme-
sindeki rolü hakkında da önemli
ipuçları veren bir film Mank...
Kaliforniya Valiliği’ne aday olan,
“Yoksulluğa Son” isimli siyasi kam-
panyasıyla önemli bir destek sağlasa
da, muhafazakar sağ tarafından Bol-
şevik olarak karalanan sosyalist yazar
Upton Sinclair’in seçimi kaybetmesi
için, günümüzde normalden sayılan
karalama kampanyalarının ve kirli
propagandanın Amerikan toplumu
üzerindeki gücünün de film aracılı-
ğıyla altı çiziliyor. Mank, günümüz
dünyasında bir eğilim olarak dikkat
çekmeye başlayan otoriterleşme, ge-
niş halk kitleleri üzerindeki organize
propagandanın gücü, sanatsal yaratı-
cılığa sahip kişileri de ellerinde tutan
güçlülerin onları bir araç olarak kul-
lanmalarına vurguda bulunması ve
görüntü yönetmeni Erik Messersch-
midt’in siyah beyaz estetiği kullanan
görüntüleriyle, 2020’nin en iyilerin-
den birisi olarak öne çıkıyor.
 [ PAZAR ]
PENCERE

15 3 Ocak 2021 Pazar

BURAK
SOYER
soyerbrk@gmail.com

Pul ve Rey’den Harun Kolçak’a

saygı duruşu
90’lı yıllarda dillerden düşmeyen Bendeniz ve Harun
Kolçak klasiği ‘Elimde Değil’ şarkısı, Pul grubuna kaliteli
single’larıyla tanıdığımız Rey’in elinde bambaşka bir
hale bürünüyor.

H
er ne kadar dijital çağ
sanatçıların sesleri-
ni duyurmakta epey
kolaylık sağlasa da
sanatın kalbi yine büyük şehir-
lerde atıyor. İçinde bulunduğu-
muz pandemi sürecini parantez
dışında bırakarak açıklarsak ya
da pandemisiz günleri ele alır-
sak büyük şehirler ile Anadolu
şehirleri arasında hala dağlar
kadar fark var. Sanatın tüke-
timi konusunda birinci kural
olan direkt iletişim küçük şe-
hirlerde o kadar mümkün olmu-
yor. Nedenlerini saymaya gerek
yok. Yıllardır süren bir gerçek
bu.
Bu durumda küçük şehirler-
den çıkan grupların yardımına
genelde cover koşuyor. Bunu
kötü anlamda söylemiyorum;
en yakın örnek; ülkemizin en
iyi rock grubu Duman’ın tüm
Türkiye’de patlama yapmasına
sebep olan Sezen Aksu’nun ‘Her
Şeyi Yak’ cover’ı…
Kaldı ki cover yapmak da zor
iştir. Doğru şarkıyı seçme, ken-
dinize göre yorumlama emek
ister. Denizli çıkışlı, vokalde
Yasin Aydın, bas gitarda Kemal
Eren, davulda Özkan Yılmaz
oluşan Pul grubu da kendisine
şarkıda eşlik eden Rey ile bu iki
olmazsa olmazı doğru işleyerek
yaptıkları bir Harun Kolçak kla-
siği ‘Elimde Değil’ ile adından
söz ettiriyor.
Pul, Türkiye’de pop müziğin
kilometre taşlarından iki isim
Bendeniz ve Harun Kolçak’ın
yayınlandığı dönemde büyük
fırtınalar koparan ‘Elimde De-
ğil’in kendi versiyonunu onlara
dinlettiğinde Kolçak şarkıdan
çok etkilenmiş. Şarkının bu ha-
lini Pul’dan dinlemek istediğini
dile getirmiş. O dönemde zaten ◼ Neden bu şarkıyı seçti- çözüm adına meslektaş- ◼ Dijital bir çağda yaşıyoruz.
Pul’un davulcusu Özkan Yılmaz niz? larımızın örgütlü bir yapı Özellikle sanatçılar geniş kit-
‘Rock Off’ projesinde Harun Grup olarak melankolik içerisinde seslerini duyu- lelere ulaşmasının eskiye göre
Kolçak’la beraber çalışıyormuş. şarkıları sert bir sound’ta rabilecekleri bir yapının nispeten daha kolay olduğunu
Pul’un yakından takip ettiği yorumlamak bizlere de harekete geçmesi temen- söyleyebiliriz. Ancak yine de mü-
İngiltere Winchester Art mezu- çalarken de coşkulu bir nisindeyiz. Umarız bu sa- ziğin kalbinin attığı yerler büyük
nu, Türkiye’de müzikallerde rol hissiyat sağlıyordu. Dolayı- dece temennide kalmaz. şehirler. Bunun dışında kalan
alan Rey’le yolları kesişmiş ve sıyla bu coşku konserlerde şehirlerde dinleyiciye ulaşmakta
bu şarkıyı yayınlamaya karar dinleyicilerimize de kolay ◼ Denizli çıkışlı bir grup- ne gibi zorluklarla karşılaşılı-
vermişler. ulaşıp ortak paylaşımı ça- sunuz. Büyük şehirler yor? Siz neler yaşadınız?
‘Elimde Değil’in Pul versiyonu bucak sağlamaktaydı. Sah- dışında adını duyurmak Denizli’de müzik yapmaya
gerçek bir rock cover’ı. Ani yük- nede şarkıları seyirci ile isteyenlerin popüler isim- başladığımızda büyük şehre
selen sert gitarlar ve davulun beraberce paylaşıp eğlen- lerin çalışmalarını co- gidip ismimizi duyurmaya ça-
patlamaları arasında tertemiz meyi seven bir gurup Pul. ver’lamaları çok rastladı- lıştığımız gibi müzik olarak da
sesiyle Rey, şarkıyı bambaşka ğımız bir durum. ‘Elimde yerelden genele gitmek bizim
sulara çekmiş. Takipte kalmak- ◼ Pandemide müzisyenle- Değil’in böyle bir amacı için o zamanki şartların ge-
ta fayda var. rin nasıl etkilendiğini dü- var mı? rekliliğiydi. Fakat günümüze
Pul’la şarkının hikayesini, şünüyorsunuz? Sizce çözüm Bütün müzisyenler, mü- baktığımızda şu an genelden
küçük yerde müzik yapmayı ve ne olmalı? ziklerini daha iyi şartlarda yerele gitmenizin gerektiğini
pandemide müziği konuştuk. Açıkçası küresel olarak icra edip daha iyi sahne- düşünüyoruz. Bunun için de 14
zor bir döneme denk gel- lerde, daha fazla insanla milyon kişinin takip ettiği bir
◼ ‘Elimde Değil’i cover’lama dik ve özellikle de geçi- buluşmak ister. Biz as- sosyal kanalda müziğini yayın-
fikri nasıl ortaya çıktı? mini eğlence sektöründen lında şartların ayağımıza lamanın yanı sıra müziğini an-
Pul olarak Sevgili Harun Kol- sağlayan insanlarımız getirdiği bir fırsatı “neden laşılabilir ve paylaşılabilir bir
çak ile görüşmekteydik. Ayrıca içinden çıkılması zor bir yapmayalım ki” diyerek konumda bulundurmak duru-
davulcumuz Özkan Yılmaz ken- dönemde. Bundan en çok işe koyulduk. Açıkçası biz, mundasınız. Denizli’den büyük
disine konserlerde eşlik etmek- zarar gören de bilgimiz “Bakın biz bunu da yapı- şehre ulaşmaya çalışırken biz
teydi. Bu esnada da elimde değil gibi yine eğlence sektörü yoruz” diyebildik. Çünkü eleman kaybı verdik. Davulcu
şarkısını provalarda aranje edip çalışanları. Ülkemizin bu ilk albüm Sana Şarkılar ve gitaristimizi dönemin yaşam
kendisine sürpriz yapmıştık ve konuda sosyal destekleri Yazdım 2014 yılında çıktı şartlarından dolayı Denizli’de
kendisi çok mutlu olmuştu. Plak adil bir şekilde sağlaması ve içinde cover yok. Bizi bıraktık. Fakat halen kendileri
şirketimiz de aynı şirket olduğu Pul olarak en büyük bek- tanımayanlar için bu bilgi- ile görüşürüz. Hatta sorularını-
için bize bir jestte bulundu ve lentimiz. Biz de gelişme- yi de vermiş olalım. Cover zı cevaplarken yine Denizli’den
şarkıyı almış olduk. Rey de za- leri takip edip üzerimize yapılmasında bir sakınca arkadaşımız olan Necati ve Say-
ten arkadaşımızdı single’larını düşebilecek sorumluluk- görmedik. Fakat Pul kendi kolar grubuna İstanbul’da klip
takip ediyorduk ve bu şarkıyı ları yerine getirme çabası bestelerini yapmaya de- çekiyoruz. Aslında büyük şe-
kendisi ile düet yapmamızın ya- içerisindeyiz. Bunun için vam edemezse zaten var hirde paylaşım dediğimiz şey-
kışacağını düşünüp işe koyulduk biz de farkındalık yarat- olmaya da devam edemez. ler beraberinde böyle güzel bir
ve ortaya böyle bir çalışma çıktı. mak ve sürdürülebilir bir Bunun da bilincindeyiz. dayanışmayı da sağlıyor.

16
OĞUZ
PANCAR
Karışık Kaset - I / 2020
Güneş çevresindeki bir bedava turumuzun daha sonuna
geldiğimiz şu günlerde baktım ki herkes “Bu yıl şunları
okudum, şunları izledim” diye liste paylaşıyor, dedim ki “Sen
de en çok dinlediğin şarkıları paylaş, senin başın kel mi?”.
Aynaya kısa bir nazardan sonra oturdum, bu yıl en çok
dinlediğim şarkıları alt alta yazdım. Aralarından belki sizin
de seveceğiniz bir kaç tane çıkar… Yeni turda yeriniz pencere
kenarı ve göreceğiniz hep güzellikler olsun!..
BLIND FAITH, SEA OF JOY
(BLIND FAITH, 1969)
Steve Winwood, Eric Clapton, Ginger Baker ve
Ric Grech tarafından 1969’da kurulan olağanüstü
kadrolu grubun tek albümünden, yıllardır dinle-
diğim ama bu yıl tutsağı olduğum şarkılardan…
https://www.youtube.com/watch?v=a5uTiIsSAjs
NEW TROLLS, CADENZA - ANDANTE
CON MOTO (CONCERTO GROSSO PER
I NEW TROLLS, 1971)
1967’de kurulan ve klasik müzikle rock’ın me-
sut evliliğinden doğan bu muhteşem İtalyan gru-
bun üçüncü albümlerinden bir şarkı. François de
Roubaix ve Francis Lai gibi kalbur üstü besteciler
tarafından örnekleri verilen, 1965-75 arası Avru-
pa filmlerinin müziklerini de andırıyor yer yer.
https://www.youtube.com/watch?v=Ni96dVIxttQ
SARA BAREILLES, GOODBYE YELLOW
BRICK ROAD (BRAVE ENOUGH: LIVE AT
THE VARIETY PLAYHOUSE, 2013)
Birkaç yıl önce ilk kez dinlediğim şarkıcının
“Goodbye Yellow Brick Road (Elton John, 1973)”
yorumu, olağanüstü tekniğiyle, şimdiye kadar
dinlediklerimin en iyisi.
https://www.youtube.com/watch?v=Ozd2ja7mAgM
IF, PEBBLES ON THE BEACH
(DOUBLE DIAMOND, 1973)
1969 kurulan İngiliz jazz-rock grubunun ev sev-
diğim şarkılarından; yıllardır dinliyorum, eskite-
medim.
https://www.youtube.com/watch?v=mkccx8i03zQ
SPOOKY TOOTH, OCEAN OF POWER
(WITNESS, 1973)
Hakettikleri ilgiyi görememiş klasik rock grup-
larından Spooky Tooth. 1967’de İngiltere’de
kurulmuş. Biraz piyasa işi bir rock şarkısı olsa
da Ocean of Power’ı ara ara dinlemeden duramı-
yorum.
https://www.youtube.com/watch?v=P7PuUyTsn7g
WISHBONE ASH, THE KING WILL COME
(ARGUS, 1972)
Özellikle 1975 öncesi çıkardığı albümlerle efsa-
ne gruplar arasına adını yazdıran Wishbone’un
–bence- en olgun albümü Argus; sadece bu parça
değil, tüm albüm nefis bir müzik işçiliği ürünü.
https://www.youtube.com/watch?v=Tna0Mmu1XlI
THANASIS PAPAKONSTANTINOU,
HELIOPETRA (PROSKLISI SE DEIPNO
KYANIOU, 2014)
Geleneksel Yunan müziğinden beslenen çağdaş
bestecilerin en iyilerinden Thanasis Papakons-
tantinou, Sokratis Malamas’ın seslendirdiği bu
parçası da karşı kıyıdan esen bir meltem…
https://www.youtube.com/watch?v=__qFlOuNRZs
FANTASY, GNOME SONG
(PAINT A PICTURE, 1973)
Kadri çok az bilinmiş müthiş gruplardan biri
Fantasy. Daha ilk albümlerindeki müziğin olgun-
luğuna bir bakar mısınız? Nefis, nefis, nefis…
https://www.youtube.com/watch?v=601zRoKuHUg
CHRIS, COLD HEART
(DAYS OF SUMMER GONE, 2013)
Bu albüm için “magnum opus”, “epik”, ne
dense sonuna kadar hakediyor. Tek kişilik dev
orkestralardan Chris (Christiaan Bruin), yaylılar
ve nefesliler dışındaki her enstrümanı o çalıyor,
tüm besteler ve düzenlemeler de onun. Herhalde
bu albümü dinlerken son üç yılda birkaç kulaklık
eskitmişimdir…
https://www.youtube.com/watch?v=Qk67jEDs3Mc
AUDIENCE, RAVIOLE
(THE HOUSE ON THE HILL, 1971)
Albümdeki “I Put A Spell On You (Screamin’ Jay
Hawkins, 1956)” yeniden yorumu enfes olsa da
benim tercihim Raviole, birkaç hafta dinlemedi-
ğimde özlediğim şarkılardan…
https://www.youtube.com/watch?v=P8yfZ7ZiwQw
MAHAVISHNU ORCHESTRA,
YOU KNOW YOU KNOW
(THE INNER MOUNTING FLAME, 1971)
Mahavishnu’nun çıkış albümündeki bu parça
müthiş bir potansiyel enerji taşıyor, son derece
[ PAZAR ]
PENCERE
3 Ocak 2021 Pazar
külü kılar
Öy şar
k ılı ler
şar öykü
sakin görünse de inanılmaz gergin ve patlamaya müzisyenin bir arada müzik yaptığı örnekler çok
hazır bir volkan gibi. Jan Hammer (klavye), Billy nadir, bu şarkı da müzikal mükemmelliyetin kita-
Cobham (davul) ve John McLaughlin (gitar) gibi bi tanımı gibi. Çok sevdiğim başka şarkıları da var
virtüözler dışında Jerry Goodman (keman) ve ama bas gitar dinlemek istediğimde ilk tercihim
Rick Laird (bas gitar) gibi müthiş müzisyenlerin her zaman Roundabout. Her dinlediğimde bu bas
yer aldığı grubu King Crimson’ın hemen yanıba- gitarı çalanın insan olamayacağını düşünmekten
şına iliştiriyorum. İlk kez dinleyecekler için biraz alamıyorum kendimi…
zorlayıcı olabilir ancak kulağınızı biraz terbiye https://www.youtube.com/watch?v=cPCLFtxpadE
ettikten sonra önünüze benzersiz bir müzik evre-
ni açılacak … GALAXY-LIN, DON’T (G, 1975)
https://www.youtube.com/watch?v=5mdGCqZTres 1974’te kurulup bir yıl sonra dağıldığında ge-
ride iki albüm bırakmış az bilinen Hollandalı bir
DAVID BOWIE, THE MAN WHO SOLD grup Galaxy-Lin. Yaptıkları müzik çok üst düzey
THE WORLD (THE MAN WHO SOLD THE değil belki ama devam edebilseler farklı yerlere
WORLD, 1970) geleceklerinden çok emin olduğum bir grup. Kısa
Eşi benzeri olmayan Bowie’nin bu şarkısı, al- süredir birlikte çalan bu müzisyenler arasındaki
bümle aynı adı taşıyor. “Dünyaya Düşen Adam”ın müthiş uyum her seferinde şaşırtıyor beni…
yaptığı müthiş bir şarkı “Dünyayı Boşvermiş https://www.youtube.com/watch?v=1zW-Ppg-3_A
Adam”. Albümdeki başka güzel, BBC’de kaydedi-
len akustik yorumu başka güzel…
https://www.youtube.com/watch?v=dKVhodA_q-g&t=29s
RARE BIRD, AS YOUR MIND FLIES BY
(AS YOUR MIND FLIES BY, 1970)
1969’da kurulan grubun ikinci albümünden.
Flight adlı şarkının dört bölümünden birincisi.
Anlatmaya kelimeler yetmez, öyle bir güzellik…
https://www.youtube.com/watch?v=AaQ4nL9i-IY
IRON BUTTERFLY, UNCONSCIOUS
POWER (HEAVY, 1968)
Bu yıl iyi Iron Butterfly yaptı, çok dinledim. İlk
albümlerinden, müthiş enerjisi olan bir şarkı...
https://www.youtube.com/watch?v=3QB8Ic8SWlo
MARISSA NADLER, THE WRECKING
BALL COMPANY (THE SISTER, 2012)
Sizi sürekli depresyonun karanlık dehlizlerine
çağıran bir şarkıcı Marissa Nadler, Odisseus’un
aklını çelmeye çalışan Sirenler kadar tehlikeli,
aman diyeyim…
https://www.youtube.com/watch?v=Vn3aO_AjAUQ
FLAIRCK, DE EERSTE DAG NA JE
VERTREK - PARTE 1 (ALIVE, 1990)
Hollandalı bu benzersiz topluluğun canlı per-
formanslardan oluşan 1990 tarihli albümünden,
“Dört Mevsim”den esintiler taşıyan nefis bir şarkı.
Grubu ilk kez dinleyeceklere imreniyorum, önle-
rinde açılmayı bekleyen bir hazine sandığı uzanı-
yor.
https://www.youtube.com/watch?v=JKrFjpEGRXU
MIKIS THEODORAKIS, PAOLA 11099
(STATE OF SIEGE OST, 1972)
Theodorakis’in, Gosta Gavras’ın 1972 tarihli
filmi için bestelediği film müziklerinden. Daha
hüzünlü pek az şey duydum hayatımda. Göktuğ
Çelik yorumu da nefis, merak edenler bakmak
isteyebilir.
https://www.youtube.com/watch?v=um9xfx0dp4s
COŞKUN DEMIR, BIZE KALAN NEDIR
(KOCA ÇINAR, 1982)
Ezginin Günlüğü dışında en çok “Bize Kalan Ne-
dir”i dinlemişimdir Türkçe olarak, delikanlıyken
de severdim, şimdi de seviyorum…
https://www.youtube.com/watch?v=7a_5Xzji82A
JULIA KARAPATAKI, KATINAKI
MOU GIA SENA
“Katinaki Mou Gia Sena” “Çanakkale Türkü-
sü”nden esinlenme Yunanca bir şarkı ya da her
iki şarkının da atası daha eski bir Anadolu türkü-
sü/rembetikosu, o kısmı bilinmiyor. “Katinaki”yi
ilk duyduktan sonra hakkında bir Pazar yazısı
yazdım (14 Haziran). İlk günden beri tiryakisi-
yim…
https://www.youtube.com/watch?v=NNDg0gpUJJQ
IDIR, ADRAR INU (IDIR, 2013)
2020 Mayıs’ında kaybettiğimiz Berberi kökenli
büyük müzisyen. Geçtiğimiz yıllarda da dinler-
dim ama ölümünden bu yana neredeyse her gün
dinliyorum.
https://www.youtube.com/watch?v=Vn5TytqR508
YES, ROUNDABOUT (FRAGILE, 1971)
Rock’ın esas oğlanları. Jon Anderson, Steve
Howe, Rick Wakeman, Chris Squire ve Bill Bru-
ford’lu efsane kadro. Rock tarihinde bu kadar sıkı
 Sayı: 441 www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

VEKILLIK OLMADI
REKTÖRLÜK VERELIM Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne
2015’teki seçimlerde, AK Parti’den aday
adayı olan Haliç Üniversitesi Rektörü Prof.
Dr. Melih Bulu atandı. Öğrenciler tepkili.
MILLETVEKILI ADAYLIĞINDAN REKTÖRLÜĞE
BOĞAZIÇILI öğrencilerin “Kayyum rektör istemiyoruz”
tepkisine neden olan atama Resmi Gazete’de duyu-
ruldu. Prof. Dr. Melih Bulu’ya tepkinin nedeni siyasi
geçmişit. Prof. Bulu, AK Parti ile içli dışlı bir akade-
misyen. Sarıyer ilçesindeki teşkilatlanmada görev
aldığı belirtilen Prof. Bulu, 2015 yılındaki
seçimlerde AK Parti’den aday adayı oldu
ancak aday gösterilmedi. Seçimlerden beş
yıl sonra ise Türkiye’nin en önemli üni-
versitelerinden Boğaziçi Üniversitesi’ne
rektör olarak atandı. 2’de

DAVUTOĞLU: ERDOĞAN
ALTERNATIF ARAYACAK
EMEKLILERIN
GELECEK Partisi lideri Ahmet Davu-
toğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
GÖZÜ TÜIK’TE
50+1 şartı nedeniyle farklı arayışla-
ra gireceğini söyledi. Davutıoğlu’na
göre Erdoğan, 50+1’in kendisini tutsak etti-
ğini görecek. Siyasi pragmatizm gereği parla-

2020’DE EN AZ 300 KADIN

menter sistemi gündemine alacak. 2’de

2021 YILI
ŞAHLANIŞ ÖLDÜRÜLDÜ MEMUR ve emeklilerin gözü
TÜİK’nin açıklayacağı 2020

YILI OLACAK BITEN yıl kadın cinayetleri açısın-

dan yine kara bir yıl oldu. Kadın
yılının aralık ayı enflasyon
oranında. Böylece milyonlarca
CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan, ba- Cinayetlerini Durduracağız Platfor- memur ve emekliye yılın ilk
şörtüsü tartışmalarına ilişkin “Birçok alanda mu’nun raporuna göre 2020’de en yarısında verilecek maaş zam-
bu habis zihniyetin yansımalarını görüyoruz” az 300 kadın erkek şiddetine kur- mı belli olacak. SGK emeklile-
dedi. Erdoğan, “İnşallah 2021’i de bir reform ban gitti. Kadınların yüzde 97’si, rine yapılacak zammın yüzde
yılı haline dönüştüreceğiz” dedi, bu yılın her evli olduğu erkeğin şiddeti sonucun- 8 civarında olması bekleniyor.
alanda bir şahlanış yılı olacağını söyledi. 2’de da hayatını kaybetti. 3. sayfada Memur emeklileri ise enflas-
yon farkı alacak. 5’te
BU TARTIŞMA TÜRKIYE
GÜNDEMINDEN ÇIKMALI
MHP’NIN KAPATMA TEKLIFI
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu,
Cumhurbaşkanı’nın ‘Vitrin
AK PARTI’YE MESAJ
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Bul-
Mankeni” benzetmesine ilişkin dan, “AİHM’in Demirtaş kararını
konuştu, “Bu tartışma artık Tür- uygulamak AB’nin kapılarını
kiye’nin gündeminden çıkmalı. Türkiye’nin aralayacaktır” dedi. Buldan,
gündeminde kadının kılık kıyafetiyle uğraş- MHP lideri Bahçeli’nin “HDP
mak diye bir şey olmamalı” dedi. 2’de kapatılsın” çağrısını ise Cumhur
İttifakı’nın iç çatışmasında or-
MHP’YE GÖRE takların birbirlerine verdikleri ÜLKENIN YARISI AŞIYA KARŞI
DIŞ GÜÇLER DEVREDE mesaj olarak değerlendirdi. 2’de METROPOLL’ÜN araştırması Türkiye’de halkın
aşıya mesafeli durduğunu gösterdi. Araştır-
MHP’YE göre dış güçler iktidar deği-
şimi için devrede. MHP Genel Başkan SOMALI’DE TÜRK maya göre, halkın yüzde 51,5’i Çin’den gelen
korona aşısını yaptıracağını, yüzde 48,5’i
Yardımcısı Yaşar Yıldırım, “Üst aklın FIRMASININ ise yaptırmayacağını söyledi. Aşı olacağını
ŞANTIYESINE
siyaseti şu; sağda parti kurdurarak sa- söyleyenlerin yüzde 59,1’i AK Parti seçme-
ğın oyunu alıp sola destek vererek solu iktidara ni, yüzde 37,2’si CHP, yüzde 56,6’sı İYİ Parti,
getirmektir. Buna DEVA Partisi, İYİ Parti ve Saa-
det Partisi de bu manada alettir” dedi. 2’de
INTIHAR SALDIRISI yüzde 57,6’sı MHP seçmeni. 4’te

SÖZCÜTV NEDEN
AÇILAMIYOR?
HİKÂYE KİBİRLİ
OLMAMALI,
I. BÜLENT ÇELIK ONU ÇEKENLER DE
BU KİBİRDEN
BU FUTBOLA YAZDI 4’te
BIR PUAN
IYIDIR
HATIRLAMAK ETKİLENMEMELİLER!
ERDEM KIRIM İYİDİR (2)
yazdı 11’de
DR. AYTUNA
Mutlu Hesapçı MURAT SARAÇOĞLU ile konuştu 10’da
TOSUNOĞLU

SESSIZ GECE
BÜYÜK
YAZDI 6’da
KAYIP…

HAKAN
DİKİCİLER
yazdı 11’de

RTÜK NEDEN
SU FAKIRI TÜRK DIŞ CEZA KESMIYOR?
BIR ÜLKE: POLITIKASININ
DÖNÜŞÜMÜ
TÜRKIYE Hasan Kösebalaban 8’de
Atıf Ünaldı 9’da
DR. KUBILAY KAPTAN YAZDI 7’de
 2 GÜNDEM www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

AK PARTI KADROLARINDAN
ÜNIVERSITE REKTÖRLÜĞÜNE
Boğaziçi Üniversitesi rek-
törlüğüne, 2015 seçimlerinde
İstanbul AK Parti aday adayı
da olan, Haliç Üniversitesi
Rektörü Prof. Dr. Melih Bulu
atandı. Cumhurbaşkanlığı ka-
rarnamesi ile yapılan atama-
ya, birçok öğrenci ve siyasetçi
tepki gösterdi.
Boğaziçili öğrenciler, rek-
törün atama yoluyla getiril-
mesine yönelik itirazlarını
‘Kayyum Rektör İstemiyoruz’
etiketiyle dile getirdi. Boğazi-
çi Dayanışması, yarın Güney
Kampüs’te basın açıklaması
için çağrı yaptı. Grup, online
devam eden dersleri yarın
boykot edeceklerini de açıkla- ÖZGÜRLÜK KAYYUM
dı. ATAMAYLA SAĞLANMAZ
Aynı atama kararnamesi ile Atamaya siyasilerden de
Pamukkale Üniversitesi Rektö- tepki geldi. CHP Genel Başkan
rü, Antalya Bilim ÜniversitesiYardımcısı Gökçe Gökçen,
Rektörü, Beykoz Üniversitesi “AKP Genel Başkanı, AKP mil-
Rektörü ve Çağ Üniversitesi letvekili adayı olma vasfını,
Rektörü de değişti. liyakatin ve bilimin önünde
tutmuş olacak ki Boğaziçi Üni-
ERDOĞAN 1 YILDA 27
BULU’NUN
versitesi’ne dışarıdan rektör
ÜNİVERSİTEYE REKTÖR atadı. Sözümüz olsun AKP
ATADI
SİYASİ GEÇMİŞİ
Genel Başkanı, bu şımarık güç
2 Ocak 2021 tarihinde Resmi gösterilerinizi tarihe gömece-
Gazete’de yayımlanan atama ğiz” ifadelerini kullandı. DEVA
2002 yılında AK Parti’nin Sarıyer İlçesi kurucularından olan Bulu, 2009 yerel seçim-
kararlarıyla birlikte son bir Partisi lideri Ali Babacan, “Öz- leri öncesinde yine AK Parti’den Ataşehir Belediye Başkanı aday adayı oldu. İstanbul
yılda 27 üniversite rektörü gürlük ve üretkenlik, kayyum milletvekilliğine de Ataşehir belediye başkanlığına da aday gösterilmeyen Bulu, geç-
Cumhurbaşkanı Erdoğan tara- atamalarıyla sağlanamaz” mişte AK Parti İstanbul İl Yönetim Kurulu üyeliği de yaptı; Ekonomiden Sorumlu AK
fından atandı. dedi. Parti İstanbul İl Başkan Yardımcılığı’na kadar yükseldi.

Bu tartışma artık
gündemden çıkmalı
CHP lideri Kemal Kılıç-
daroğlu, Halk TV’de katıl-
dığı programda, başörtüsü
tartışmalarına ilişkin,
“Ben Erdoğan’dan 2021’in
ilk gününde sevgi dolu
mesaj vermesini bekler-
dim. Ama CHP’yi tekrar
başörtüsü üzerinden
suçlaması akıl alacak şey
değil” ifadesini kullandı.
Kılıçdaroğlu, şöyle devam

Başörtü hazımsızlığı habis

etti:
“Pandemi var, ekonomik sıkıntılar var, CHP’yi suç-
luyor. Nedeni şu; Erdoğan, gündem yaratamıyor. 21.
yüzyılda başörtüsü sorununu gündeme getirip, ‹Bay

zihniyetin yansımasıdır
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdo-
ğan, Fırat Nehri üzerinde yapılan
Kömürhan Köprüsü›nün açılışına
video konferansla katıldı.
Erdoğan, başörtüsü tartışmala-
rına ilişkin, “Ayasofya’nın ibade-
te açılmasından başörtüsü ha-
zımsızlığına kadar birçok alanda
bu habis zihniyetin yansımala-
rını görüyoruz. Ama biz bunlara
Kemal konuşmadı, halbuki ben konuştum.’ Konuş-
malarımızı havuz medyası vermediği için benim hiç
konuşmadığımı sanıyor. Bu tartışma artık Türkiye’nin
gündeminden çıkmalı. Kadının kılık kıyafetiyle uğraş-
aldırmadan hizmet siyaseti, eser
ihtiyaçlarımızı karşılayacak mak diye bir şey olmamalı Türkiye’nin gündeminde.
siyaseti diyoruz” dedi ve şunları
reformları biz hayata geçirdik. Kadınlar arzu ettikleri gibi giyinebilirler, arzu ettikleri
söyledi: 2021’i her alanda yeni bir gibi rahatça gezebilirler.
şahlanış yılı haline getirmek
2021’İ REFORM YILI istiyoruz. Bunun için kapsamlı ERDOĞAN SEÇİLECEĞİNE İNANSA SANDIĞA GİDER
HALİNE DÖNÜŞTÜRECEĞİZ hazırlıklar yapıyoruz. Türkiye’yi Erken seçim konusunda bir özel baskımız olmaya-
“Bugüne kadar ülkemizin 2023 hedeflerine ulaştırana cak. Türkiye iyi yönetilmiyorsa fatura doğrudan halka
ve milletimizin ihtiyacı olan kadar da durmayacağız. İnşallah çıkıyorsa bir çıkış yolu bulmak gerekir. Bu çıkış yolu
hem mevcut eksiklerimizi 2021’i de bir reform yılı haline demokrasilerde seçimdir. Erdoğan seçim yapılsa tek-
giderecek hem de gelecekteki dönüştüreceğiz.” rar seçileceğine inansa sandığa gider. Uzatıyor, fatura
garibana çıkıyor.”

Bahçeli ‘HDP kapatılmalı’ diyerek

ERDOĞAN
50+1’IN AK PARTI’YE MESAJ VERIYOR
KENDISINI
HDP Eş Genel Başkanı söyledi. Buldan, iktidarın
Pervin Buldan, ‘Bidebu- dile getirdiği hukuk ve
nuizle’ yayınında Çiğdem ekonomi reformlarının

TUTSAK Anad’ın sorularını yanıtladı.

Buldan, “AİHM’in Demirtaş
ise Kürtleri dışladığını
savunarak, “Bırakın AKP’ye

ETTIĞINI
kararını uygulamak AB’nin yeşil ışık yakmayı, kırmızı
kapılarını aralayacaktır” ışık yakıyoruz” dedi.
dedi. MHP lideri Bahçeli’nin değerlendiren Buldan, ka- son iki seçimde bu algıları

GÖRECEK “HDP kapatılsın” çağrısını

Gelecek Partisi lideri Ahmet
Davutoğlu, başkanlık siste-
mine geçilmesiyle gündeme
gelen ‘50+1’ sistemine ilişkin,
“50+1’in kendisini tutsak etti-
ğini görecek, farklı alternatif
arayışına girecek” dedi.
Gazete Duvar’a konuşan
Davutoğlu, mevcut tabloda Er-
doğan’ın ilk turda 50+1’i sağ-
lamasının imkansız olduğunu
vurgulayarak şöyle devam etti:
“Sistemin işlemediğini Cum-
hurbaşkanı görüyor. Daha
önemlisi Cumhurbaşkanının
artık tek bir niyeti var, bir şe-
kilde iktidara tutunmak. Oy-
larının MHP ile birlikte yüzde
35’lere indiği bir konjonktüre
girdiğinde hangi koalisyonla
yüzde 50+1’i sağlayacak? Si-
yasi pragmatizm gereği par-
lamenter sistemi gündemine
alacak.”
ise Cumhur İttifakı’nın iç
rarın mutlaka uygulanması
gerektiğini vurgulayarak,
“Demirtaş kararla birlikte
yıktık. Türkiye’nin geleceği
açısından muhalefet parti-
‘HDP
KAPATILMALI’
çatışmasında ortakların lerinin bir araya gelmesinin ÇIKIŞI CUMHUR
birbirlerine verdikleri mesaj tahliye edilmeliydi, içeride ne kadar önemli olduğunu
İTTİFAKI’NIN İÇ
olarak değerlendirdi. kaldığı her an Türkiye ma- gösterdik. Türkiye’de yeni
alesef yeniden suç işliyor. bir umudun yeşermesine ÇATIŞMASI
DEMİRTAŞ’IN Eğer Türkiye, AB’ye girmek sebep olduk” ifadelerini Buldan, MHP lideri
TAHLİYESİ istiyorsa, bu tarz kararların kullandı. Devlet Bahçeli’nin “HDP
uygulanması AB’nin kapıla- kapatılsın” çağrısına ilişkin
AB’NİN Buldan, son yıllarda
ise, “Bu Cumhur İttifakı’nın
rını aralayacaktır” dedi. HDP’ye yapılan
KAPILARINI HDP’nin muhalefet parti- operasyonlar ve HDP’li iki ortağının HDP üzerinden
ARALAR leri ile ilişkilerini değerlen- belediyelere kayyım birbirine verdiği bir
Avrupa İnsan Hakları diren Buldan, “Muhalefet atanmasını gerekçe mesajdır. Bunu Selahattin
Mahkemesi’nin (AİHM) Se- partilerinin Türkiye’de yan göstererek AK Parti’yle Demirtaş üzerinden
lahattin Demirtaş kararını yana gelmesi oldukça zor bu dönemde herhangi bir de yaptılar. Aslında
ve iktidarın kararı tanıma- olabiliyor. Herkesin kırmızı “çözüm sürecine” olumlu kendi iç çatışmaları”
dıklarına ilişkin mesajlarını çizgileri var. Biz HDP olarak değerlendirmesini yaptı.
cevap vermeyeceklerini

ÜST AKLIN SIYASETI, SAĞIN OYUNU

ALIP SOLU IKTIDARA GETIRMEK
MHP Genel Başkan Yardımcısı
Yaşar Yıldırım, “Üst aklın siyaseti
şu; sağda parti kurdurarak sağın
oyunu alıp sola destek vererek
solu iktidara getirmektir. Buna
DEVA Partisi, İYİ Parti ve Saadet
Partisi de bu manada alettir” dedi.
“Milliyetçi muhafazakar kesim
gidip CHP’ye oy vermez” görüşü-
nü savunan Yıldırım, “Ama DE-
VA’ya, İYİ, Saadet Partisine verir
mi? Verir. Vatandaş milliyetçi-mu-
hafazakar diye veriyor. Bu oyların
hedefi nedir, neye hizmet ediyor?
CHP ve HDP’ye hizmet ediyor.
Şu anda Türkiye’deki Millet İt-
tifakı’nın siyaseti budur. Kendi
adlarına oy istemiyorlar. Milliyetçi
muhafazakar partiler adına oy
istiyorlar, o oyla birlikte iktidara
talipler” diye konuştu.
 3 GÜNDEM www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

SON 24 SAAT: 202 CAN

KAYBI, 11 BIN VAKA
Sağlık Bakanlığı son 24
saatte 202 yurttaşın salgın
nedeniyle yaşamını yitirdi-
ğini, 11 bin 180 vaka tespit
edildiğini duyurdu. Tabloya
göre, ağır hasta sayısı 3 bin
764. İyileşen kişi sayısının
11 bin 672 olarak ifade edi-
len tabloya göre dün 149
bin 218 kişiye test yapıldı.
Twitter’dan paylaşım
yapan Bakan Koca, “Bugün
tespit edilen 1.713 yeni
hastamız var. Ağır hasta
sayımızdaki düşüş devam
ediyor. Kayıplarımızın daha
da azalması en büyük bek-
lentimiz” dedi.

Aşılamanın Hala yüzde 48 aşı

28 gün arayla
yapılması
daha yüksek
antikor
sağlayacak
Sağlık Bakanı Fahret-
tin Koca, 9 Aralık’taki
açıklamasında Co-
vid-19 aşılarının 14-21
gün arayla, 30 Ara-
lık’taki açıklamasında
ise 28 gün arayla iki
doz olarak yapılacağını
duyurdu. Geçen haf-
talarda ara sonuçları
açıklanan Çin aşısının
Faz 3 çalışmalarında
14 gün arayla iki dozun
yapıldığı belirtilmişti.
Farklı gün aralıkları
yaptırmam diyor
kafalarda soru işareti Prof. Dr. Vedat Bulut Bakanlık bu veriden
yarattı. da benzer bir açıklama yola çıkarak 28 güne MetroPOLL Araştırma Şirketi’nin “Koronavirüs
Bilim Kurulu Üyesi yaptı. Türkiye’de uy- çıkardı. Aşının bir ay aşısı geldiğinde yaptıracak mısınız?» sorusunun
Prof. Dr. Hasan Tezer gulanacak aşının Faz arayla yapılmasında yöneltildiği bir anket yaptı. Ankete katılanların
dozlar arasındaki sü- 2 çalışmasına değinen bilimsel anlamda sa- yüzde 51,5›i «Evet, yaptıracağım» derken, «Hayır,
reye ilişkin, “Aşı, 0-28 Bulut, şunları söyledi:kınca yok. Önemli olan yaptırmayacağım» diyenlerin oranı yüzde 48,5
gün aralıkla uygulan- 2 ile 4 hafta ara verile- oldu. Aşıyla ilgili daha önce başka bir şirketin yap-
dığında antikor, yani 28 GÜN ARAYLA rek yapılması. Ayrıca tığı ankette, «Aşı yaptıracağım» diyenlerin oranı
bağışık yanıtının 0-14 UYGULANDIĞINDA bakanlık bu politikayı yüzde 46, «Hayır yaptırmayacağım» diyenlerin
günde yapılana göre DAHA ETKİLİ zamana yaymak, toplu- oranı yüzde 54 oranında hesaplanmıştı.
daha yüksek olduğunu “Bu konuda yayımla- mun tamamını katmak
görüyoruz” dedi. nan makalede, 28 gün ve sağlık merkezlerin- SEÇMENLERİN AŞI YANITI
Gazetemize konuşan arayla uygulandığında de yığılmaları önlemek AK Parti seçmeninden “Evet yaptıracağım” diyen-
Türk Tabipleri Birliği daha etkili olduğunu amacıyla da benimse- lerin oranı yüzde 59,1 olurken; CHP seçmeninden
(TTB) Genel Sekreteri gösteren bir veri var. yebilir.” aşı yaptıracağını söyleyenlerin oranı yüzde 37,2’de
kaldı. İYİ Parti seçmeninin yüzde 56,6’sı aşı yap-

Benzer değişiklik İngiltere’de

Benzer tartışma, İngiltere’de
de sürüyor. Hükümetin, başlan-
gıçta 21 gün arayla yapılması
planlanan Pfizer-BioNTech aşısı
ve gelecek hafta başlayacak Ox-
ford-AstraZeneca aşısının ikinci
dozlarının, 12 hafta aradan
sonra yapılacağı açıklamasına,
doktorların meslek örgütünden
eleştiri geldi.
Tabipler Birliği, ikinci doz için
öncelikli gruplardaki insanlara
ayarlanmış randevuların iptal
edilmesinin “büyük haksızlık”
olacağını söyledi. Fakat hü-
kümetin sağlık danışmanları,
ikinci dozlara geçmeden önce
mümkün olduğu kadar çok
insana birinci dozun vurulma-
sının salgının yayılmasını ön-
lemede daha faydalı olacağına
inanıyor.
Ülkede 8 Aralık›tan bu yana
uygulanan Pfizer-BioNTech aşı-
sı bir milyona yakın insan (944
bin 539) birinci dozu almış
bulunuyor.
DİĞER TARTIŞMA: İKİ
DOZUN FARKLI AŞILARLA ABD Hastalık Kontrol ve Ko-
TAMAMLANMASI runma Merkezleri de (CDC),
İngiltere’de iki dozu farklı
aşılarla tamamlamanın değer-
lendirildiği söyleniyor. İngiliz
sağlık yetkililerin, ilk dozu Pfi-
zer-BioNTech aşısından alan bir
kişinin, ikinci dozu Oxford-Ast-
raZeneca aşısıyla tamamlama-
tıracağını söyledi. MHP’den “aşı yaptıracağım”
diyenlerin oranı yüzde 57,6 iken; HDP seçmeninin
yüzde 55,1’i “aşı yaptıracağım” yanıtını verdi.
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Murat Gündüz
sına izin vereceği iddia edildi.
ise aşı yaptırmanın hem kişisel hem de toplumsal
Ancak plana karşı çıkanlar var.
bir görev olduğunu vurguladı.
Cornell Üniversitesi’nden aşı
uzmanı John Moore, yetkililerin
bilimi arka plana atarak içlerin-
de bulundukları durumdan kur-
tulmaya çalıştıklarını söyledi.
ABD UYARDI: GÜVENLİĞİ
DEĞERLENDİRİLMEDİ
“mRNA bazlı Covid-19 aşıları
birbirleriyle ya da diğer aşılarla
kullanımda karıştırılmamalı-
dır. Bu tip karma kullanımın
güvenliği ya da etkinliği henüz
değerlendirilmedi” açıklaması-
112 yaşında aşı yaptırdı
nı yaptı. Koronavirüs salgının hız kesmediği ABD’de 112
yaşında Covid-19 aşısı olan Witty Hazel Plummer
ülkede en yaşlı aşı olan kişi oldu.

İngiltere yeniden
tıbbi afet modunda

Koronavirüs mutasyonunun tespit edildiği İngil-

tere’de günlük vakaların 50 binin üzerine çıkmasıy-
la hükümet tekrar alarma geçti. Pandeminin baş-
langıcında Covid-19 hastaları için inşa edilen sahra
hastaneleri yeniden faaliyete geçirilirken, Lond-

Mutasyona uğramış virüse

ra’da Noel tatili sonrasında da ilkokulların kapalı
kalacağı belirtildi.
Duyuru, Royal London Hospital’ın personeline

yakalananlar karantinada
gönderdiği e-postada “tıbbı afet modunda” oldukla-
rını bildirmesinin ardından geldi.

İngiltere’den Türkiye›ye gelen

Rehavetle panik arasında bir
çizgide mutasyonla başa çıkabiliriz
Almanya’da doktorlar tam Doç. Dr. Afşin Emre
Kayıpmaz, Covid-19’un
kapanmanın uzatılmasını istiyor mutasyona uğramış hali
üzerine konuştu. Kayıp-
Alman Klinik Doktorları Sendikası Marburger
maz, “Bu mutasyonlar
Bund, hastanelerdeki güncel durum nedeniyle 10
kliniğe ne şekilde yansı-
Ocak’ta sona erecek tam kapanmanın uzatılmasını
yacak görmek ve bekle-
talep etti. Sendika Başkanı Susanne Johna, Co-
mek durumundayız. Şu
vid-19 hastalarının tedavisi nedeniyle sağlık siste-
an için paniğe kapılma-
mi üzerinde oluşan yükün tatil günleri sürecinde
mıza gerek yok. Ama boş
de artmaya devam ettiğine dikkat çekti. Johna,
kliniklerin nefes almaya vakti olmadığını belirtti.
mutasyonlu koronavirüs hastası 15
kişinden biri, Balıkesir’in Edremit
ilçesinde sağlık ekipleri tarafından
evinden alınarak karantina için yur-
da veremeyiz bu durumu.
Biz yine rehavetle panik da götürüldü. Hastanın evi de karan-
arasında dengeli bir çiz- tinaya alındı.
gide, elimizdeki en güçlü Gaziantep’te de mutasyona uğ-
ramış koronavirüs hastası 2 kişi,
araçlar olan maskemizle,
evlerinde karantina altında tutu-
fiziki mesafenin korun-
luyor. Kimlikleri açıklanmayan ve
masıyla, temizlikle, kala-
mutasyonlu virüs taşıyan kişilerin
balıktan kaçınmayla bu
İngiltere’den ilk olarak İstanbul’a
yeni mutasyonla da başa
geldikleri ardından ise Gaziantep’e
çıkabiliriz” dedi.
döndükleri belirlendi.
 4 GÜNDEM www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

I. BÜLENT
ÇELİK

SözcüTV neden açılamıyor?

İsmail Saymaz, hem Sözcü gazetesin-
de yazarlık hem de açılması planlanan
Tv kanalında yorumculuk yapmak üzere
Eylül ayında Sözcü ile anlaştı…
Nevşin Mengü de aynı ay içerisinde
-bir ay bile yayında kalamayan- Olay Tv.
ile, haber sunuculuğu yapmak üzere
anlaştı.
İşin özetini, noktasına dokunmadan
bu “ağaçtan düşenlerden” dinleyelim..
•••
İsmail Saymaz: “Sözcü Tv’nin elinde
bir lisans var. SRT Sivas.. Bu kanalın is-
minin Sözcü Tv’ye çevrilmesi için başvu-
rumuz var. Bu başvuru aylardır RTÜK’te
gündeme alınmıyor.”
Fatih Portakal: “iktidarı destekleyen
bir yayın grubu olsaydınız bu başvuru-
nuza aynı gün dönerlerdi herhalde..”
İsmail Saymaz: “Üstüne otoyol ihalesi
de verirlerdi, bu yetmez deyip de baraj
yapın derlerdi yani!..”
•••
Nevşin Mengü: “Sorun şu, Diyelim
ki paranız var ve ben medyaya yatırım
yapmak istiyorum diyorsunuz. RTÜK’e
gidiyorsunuz. RTÜK size lisans vermiyor.
Bu Sözcü gazetesinin de başına geldi.
Sözcü bir yerel frekans satın aldı. Adını
değiştirmek istiyor. Bir yıl oldu Sözcü
Tavuk dolar yerse
ne yumurtlar?
Pandemiden önce, kırk adetlik kolisi 15 tl olan yumurtanın
koli fiyatı 40 liraya kadar çıkınca alan da satan da şaşkınlığa
uğradı!
Yumurtanın fiyatı neden bu kadar yükseldi?
Sebebi basit!
Tavuklar milli şuura sahip değil!
İthal yemden başka birşey yemiyorlar.
E, dolar yiyen tavuk da altın yumurtluyor!
başvuralı.. Bir yıl! Bir yıldır RTÜK bu
isim değişikliğini, gündemine almıyor!
RTÜK, 90’larda irticai yayınları önle-
baskıcı düzenlemeler dönüyor, o yasa-
ları yapanları vuruyor. Demokrasi 101!..
Vallahi Türkiye’de şu kırk senelik haya-
Başarı!
mek için kurulmuştu. Şimdi neye dö- tım, demokrasinin neden önemli ol- -Yiğidi öl-
nüştü? duğunu anlamakla geçti!.. Böyle RTÜK dür hakkını
Yani biz buradan ne dersi alıyoruz diye bir kuruluşun olması?.. Burası yeme!
biliyor musunuz? Devlet nasıl olsa Zambiya’mı Allah aşkına?!..” İktidarın
bizim elimizde diye baskıcı uygulamalar ••• başarılı ol-
yapan bir odak bazı düzenlemeler ya- Yorum yapmamıza gerek yok!
Hepsi bu kadar!
duğu bir şey
pıyor.. İşler değişiyor.. O baskıcı yasalar,
yok mu? rılı olduğu var.
Var! tartışma ‘İktidarda

Bir devlet, bir millet!

Justin Trudeau.. 1971
doğumlu.. Kanada’nın Baş-
bakanı…
Taa Mart ayında gözyaş-
ları içinde: “Kimse Co-
vid-19 yüzünden yaşanan
kısıtlamalar nedeniyle evi-
nin kirası, günlük yiyeceği-
ni, çoluk çocuğunun geçimi
düşünmesin! Endişelerinizi
biliyoruz. Devlet olarak size
yardım edeceğiz!” dedi.
•••
Sonra dediğini yaptı.
Çalışan vatandaşları,
maaşlarının en az %75’ini
almaya devam etti. İşsiz
vatandaşlarına da iki hafta-
da bir 1000 Kanada doları
ödenek bağladı. (1 Kanada
Bu ikti- götürmeyen kalma başa-
darın başa- tek bir konu rısı!
•••
Altını çizmek istediğim
nokta şurası:
7o bin Kanadalı, devletin
bu yardımını reddetti!
Ne diyerek reddettiler
biliyor musunuz?
“Bizim ihtiyacımız yok!
İhtiyacı olanlara verilsin!”
diyerek..
•••
Kanadalılara bu sözü
söyleten olgu sadece karın- yönetenine güveni olan Şimdi bu modda kaç kişi
larının tok sırtlarının pek milletlerin fertleri söyleye- bulabilirsiniz?
olması değil! bilir. Eey yap-işlet- devret tü-
Kanadalılara bu sözü Bizim milletimiz bu sözü, nelleri ve köprüleri açmayı
söyleten olgu onların, dev- en fakir, en yoksul zaman- sürdürerek, halkı 5 mü-
letlerine, hükümetlerine, larında, kurtuluş mücade- teahhit’e borçlandırmaya
yönetenlerine olan güven- lesi yıllarında, parmakla- devam edenler!
leridir. rındaki yüzükleri vererek “Başka sorum yok! Şahit

Eroin kaçakçılığı
doları 5.85 TL) Bu sözü ancak devletine, söylediler… sizin..”

Bir Amerikalı, Bir Alman, olayı ne oldu?

Avrupalı Müslümanlar Girişimi Sözcüsü ve eski Brüksel Bü-

Bir Hollandalı Bir de Türk… yükelçiliği Basın Müşaviri

Veysel Filiz’in arabasında 100 kilo eroinle yakalandığı konu-
sundaki haberlere erişim engelleme kararı gelmişti..
CHP Milletvekili Mahmut Tanal hesap etmiş.. •••
“2000’de bir asgari ücret ile 13 gram altın alınabiliyordu, Erişim engelleme ne demek?
2010’da 10 gram, bugün ise yeni asgari ücretle 5 gram.” Bu konuda yazılan haber değerinde yazılar var ise onlara
••• erişmenin Bilişim Kurumu ya da mahkemeler marifetiyle en-
Asgari ücret 2000’de de düşüktü. gellenmesi demek..
Altına endeksli gitseydi bugün asgari ücret 6.273 TL ola- •••
caktı. Dolayısıyla bu 100 kiloluk eroin konusu ile ilgili haber yapıl-
“Yaa böyle kıyas olur mu? O altın, bu TL” diyenler var! mıyor veya bir yerlerde yapılıyorsa da biz faniler o haberlere
••• erişemiyoruz?
Bu hesabı bir Amerikalı, bir Alman, bir Hollandalı yapınca Bari o zaman doğrudan erişimi engelleyenlere soralım..
kıyas normal oluyor da bir Türk yapınca mı garip oluyor? Siz oradan görüyorsunuzdur..
O iş ne oldu?

Ölümünün 1. yılında Ceren’e ağıt

Silahlı saldırı sonucu
görevi başında hayatı-
nı kaybeden Çankaya
Üniversitesi Hukuk
Fakültesi araştırma
görevlisi Ceren Da-
mar Şenel, ölümünün
birinci yıldönümünde
unutulmadı.
Ölümüyle Türkiye’yi yasa
boğan Ceren öğretmenin
anısını yaşatmak için
akademisyenler, Ankara
Müzik ve Güzel Sanatlar
Üniversitesi Rektörü
Prof. Erol Parlak öncülü-
ğünde bir araya geldi.
Rektör Parlak, vefa-
tından büyük üzüntü
duyduğu genç akade-
misyen için “Ceren Öğretmen
Ağıdı”nı yazdı ve besteledi. An-
kara Müzik ve Güzel Sanatlar
Üniversitesi akademisyenleri
ise enstrümanları ve sesleri ile
esere hayat verdi. Cumhurbaş-
kanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın
da Erol Parlak ile ağıdın bir
bölümünü seslendirdi. Ceren
öğretmen ve yaşamını yitiren
tüm eğitimcilere adanan eserin
klibi, youtube kanalında yayın-
landı.

Erkek şiddeti 2020’de 300 BIR GARAJDA

kadının hayatını söndürdü 3 GENCIN
CESEDI
Kadın Cinayetlerini Durduracağız
Platformu, 2020 yılında erkekler
17’si babası, 16’sı akraba, 8’i eskiden
birlikte olduğu erkek, 5’i kardeşi, 3’ü

BULUNDU
tarafından 300 kadının öldürüldüğü-
nü, 171 kadının da şüpheli şekilde ölü
tanımadığı birisi tarafından öldürül-
dü. 23 kadının ölümüne sebep olan
bulunduğunu açıkladı. kişilerin yakınlık durumu tespit edile-
Platformun 2020 Yıllık Raporu, medi. Başkentte Yunus Emre Mahal- 25 yaşındaki Hüseyin Şahinoğ- lirledi. Gençlerin, Şahinoğlu’nun
lesi Orhan Gazi Caddesi’ndeki lu ve Halil İbrahim Altıntaş ile 24 oturduğu apartmanın kapalı
erkek şiddetinin Türkiye’de yarattığı 3 katlı apartmanda zehirlenme yaşındaki Burak Karakoç’u ha- otoparkında ısınmak için çalış-
sonuçları bir kez daha gözler önüne NEREDE ÖLDÜRÜLDÜLER? vakası olduğu ihbarı üzerine po- reketsiz yatarken buldu. Sağlık tırdıkları iki otomobilin egzo-
serdi. Rapora göre, 2020 yılında öldü- Kadınların 181’i evinde, 48’i sokak lis ekipleri, olay yerine gitti. ekipleri, yaptıkları incelemede 3 zundan zehirlendikleri şüphesi
rülen 300 kadından 182’sinin neden ortasında, 15’i işyerinde, 14’ü de arazi- Ekipler, binanın kapalı garajında gencin hayatını kaybettiğini be- üzerinde duruluyor.
öldürüldüğü tespit edilemedi; 22’si de, 11’i arabada, 5’i otelde, 4’ü ıssız bir
ekonomik, 96’sı da boşanmak iste- yerde, 1’i odun deposunda, 1’i kuaför-
mek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi
reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi
de öldürüldü. 20’sinin öldürüldüğü
yer tespit edilemedi. Bu yıl kadınların
Kamu hastanelerinde isteğe bağlı kürtaj
kendi hayatına dair karar almak ister- yüzde 60’ı evlerinde öldürüldü. yapmayanların oranı yüzde 54’e çıktı
ken öldürüldü. Kadir Has Üniversitesi Top- 12’den yüzde 54’e çıktı. de yapılmadığını” söyleyenlerin
NASIL ÖLDÜRÜLDÜLER? lumsal Cinsiyet ve Kadın Ça- Kadir Has Üniversitesi’nin, 29 sayısı 102. 
KIMLER ÖLDÜRDÜ? Kadınların 170’i ateşli silahlarla, lışmaları Araştırma Merkezi, Aralık’ta ikincisini yayımladığı 1983 yılında yürürlüğe giren
2020 yılında öldürülen 300 kadının 83’ü kesici aletle, 26’sı boğularak, “Türkiye’deki Kamu Hastanele- bu rapora göre kadın hastalık- 2827 sayılı “Nüfus Planlaması
97’si evli olduğu erkek, 54’ü birlikte 10’u darp edilerek, 2’si yakılarak, 1’i rinde Kürtaj Hizmetleri Raporu ları ve doğum bölümüne sa- Yasası”,͕ isteğe bağlı durumlarda
olduğu erkek, 38’i tanıdık birisi, 21’i kimyasal madde ile 1’i de yüksekten hazırladı. Rapora göre, “İsteğe hip 295 kamu hastanesinden, 10 haftaya kadar olan gebelik-
düşülerek öldürüldü.  bağlı kürtaj yapmıyoruz” diyen “kürtajın yasak ya da yasal lerin kürtajla sonlandırılmasına
eskiden evli olduğu erkek, 18’i oğlu,
hastanelerin oranı 4 yılda yüzde olmadığını, devlet hastanelerin- izin veriyor.  
 5 MESELE EKONOMİ
BIST 100
1.476,72
↑
$ 7.43 €
TEMERRÜT FAIZI
yüzde 18,25 oldu
Türkiye Cumhuriyeti Mer-
kez Bankası’nın (TCMB) Mal
ve Hizmet Tedarikinde Geç
Ödemelerde Uygulanacak Te-
merrüt Faiz Oranı ve Alacağın
Tahsili Masrafları için Talep
Edilebilecek Asgari Giderim
Tutarı Hakkında Tebliğ Resmi
Memur ve emeklinin gözü
aralık enflasyon oranında
Memur ve emeklilerin gözü
2020 yılının aralık ayı enflasyon
oranında. Türkiye İstatistik Kuru-
mu (TÜİK), 2020 yılının Aralık ayı
enflasyonunu yarın saat 10.00’da
açıklayacak. Böylece milyonlarca
memur ve emekliye yılın ilk yarı-
sında verilecek maaş zammı belli
olacak.
Maaş zamları için baz alınan
Tüketici Fiyat Endeksi, geçen yılın
Kasım ayında yüzde 2,3 yükseldi.
2020’nin Temmuz-Kasım döne-
minde enflasyon yüzde 7,02 ola-
rak gerçekleşti. Memur ve memur
TÜRKIYE IÇIN ‘ZAM’, CNN
TÜRK IÇIN ‘ÜCRET ARTIŞI’
Devletin ve geçiş garantisi veri-
len özel sektörün işlettiği köprü ve
otoyollara gelen 2021 yılı zammı,
iktidara yakınlığıyla bilinen CNN
Portakal ihracatı
bakan yüzünden
darbe alacak
2020’nin son anlarında portakal ihra-
catına getirilen yüzde 100 pestisit kalıntı
analizi yaptırma şartının akılla bağdaş-
madığını belirten CHP’li Özer, “Türkiye,
kendi ürününe tarife dışı engel koyuyor!
İçeride enflasyon düşük çıksın derken,
dışarıda portakal pazarını kaybedebiliriz”
dedi.
Yılbaşı akşamı üreticilere, portakal
ihracatında pestisit kalıntısı nedeniyle
ürünlerin geri gönderildiği gerekçesiyle
belirli bir süre pestisit kalıntısına yönelik
izleme yapılmasına dair bakanlık kararı
duyuruldu. Karar sektörden tepki gördü,
CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer de
kararı geri alması yönünde Bakan Pakde-
mirli’ye çağrı yaptı.
CHP’li Özer, söz konusu analizlerin
www.gazetepencere.com
↑ ↑ Faiz
9.07 %14.96↑
Gazete’de yayımlandı.
Buna göre; mal ve hizmet
tedarikinde alacaklıya yapılan
geç ödemelere ilişkin temerrüt
faiz oranının sözleşmede öngö-
rülmediği veya ilgili hüküm-
lerin geçersiz olduğu hallerde
uygulanacak faiz oranı yıllık
emeklilerine enflasyon farkı veril-
mesi durumu ortaya çıktı.
12 milyona yakın SSK ve Bağ-
Kur emeklisine de Ocak ayı maaş-
ları zamlı ödenecek. Bu zam oranı-
nın ne kadar olacağı da 4 Ocak’ta
netlik kazanacak.
Prim borçları nedeniyle emek-
li olamayanlara yapılandırma
süresi uzadı. Borçlarını sildiren
Bağ-Kur’lular, kalan prim gün sü-
resi yetiyorsa emeklilik dilekçesi
verebilecek. Borcunu bu ay sildi-
renlerin 1 Şubat itibarıyla emekli
aylıkları başlatılacak.
Türk ekranlarında “ücret artışı”
oldu. CNN Türk haberi önce “zam”
diyerek verdi sonrasında ise “üc-
retler arttı” ifadesini kullandı.
öncelikle kamu laboratuvarlarında yapıl-
masının zorunlu tutulmasının ihracatın
fiilen engellenmesi anlamına geldiğini
belirterek şunları söyledi:
Adana ve Mersin’den günde 400 TIR
narenciye çıkışı söz konusu ama kamuda
analiz zorunluluğu bu sayıyı düşürecek.
İhracatçıların söylediğine göre Adana’da-
ki ilgili müdürlük azami 40 adet analiz ya-
pabiliyor. Mersin’deki müdürlüğün cihazı
bozuk yani hiç analiz yapamıyor ve 3 özel
laboratuvar günde 50’şer analiz yapa-
biliyor. Yani Adana ve Mersin toplamda
günlük 190 TIR için evrak verebilecek du-
rumda. Neticede bu karar öncesinde 400
TIR çıkarken bu kararla en fazla 190 TIR
çıkacak. Peki sektörün bu kaybını sayın
Bakan karşılayacak mı?”
Cumhuriyet
2.953
yüzde 18,25, alacağın tahsili
masrafları için talep edilebile-
cek asgari giderim tutarı 385
Türk lirası olarak tespit edildi.
Belirlenen bu oran ve tutar,
1 Ocak 2021 tarihiden geçer-
li olmak üzere dün itibarıyla
yürürlüğe girdi.
ALKOLLÜ IÇKILERDE BU YIL
ÖTV ARTIŞI YAPILMAMALI
Türkiye Esnaf ve
Sanatkarlar Konfe-
derasyonu (TESK)
Genel Başkanı Ben-
devi Palandöken,
ÖTV artışının kaçak
içki üretimini de
artırdığını belirterek,
“Sahte içki üretenlerin ve
bu nedenle hayatını kay-
bedenlerin bir hayli arttığı
YAŞ MEYVE SEBZE
FIYATLARI ARTIYOR
LAHANADA
İLGİ DE MALİYET
DE ARTTI
Koronavirüs salgını döne-
minde bağışıklık sistemini
güçlendiren besinler arasında
yer alan lahanaya tüketicinin
ilgisi arttı. Ancak geçen yıl
pazarlarda kilosu 2 TL’den
başlayan lahananın fiyatı, bu
yıl ürünün az olması nedeniy-
le 5 TL’ye kadar çıktı. Lahana
yetiştiricileri, “Geçen sene
lahana çoktu ve satılmadı.
Bu sene ise iyi satıldı ama
maliyetler yükseldi. Şu anda
lahananın kilosu tarlada 1.5
TL, halde 2.5 TL, pazarlarda
ise 5 TL’ye satılıyor” dedi.
3 Ocak 2021 Pazar
↑
456
Gram ↑
51.80 ↑
Brent
DMO DILEDIĞI
YERDEN 55 MILYON
ENJEKTÖR ALACAK
Covid-19 için Çin’den gelen aşıların laboratuvar
kontrolleri sürerken, bir taraftan da kitlesel aşılama
için hazırlıklara devam ediliyor. Bu kapsamda Devlet
Malzeme Ofisi (DMO), Sağlık Bakanlığı için 55 milyon
adet aşı enjektörü alınacağını duyurdu.
DMO’nun enjektör ihalesi Resmi Gazete’de yayım-
landı. İlanda, “Ofis, satın alma konusu malzemeyi
ihale edip etmemekte, kısmen ihale etmekte veya
dilediği istekliye vermekte tamamen serbesttir” mad-
desi dikkat çekti.
KAPALI TEKLİF USULÜ
İlana göre enjektörler, DMO’nun tip ticari şartname-
si ile ihtiyaç sahibi kurumca hazırlanan teknik şartna-
meye uygun olarak kapalı teklif usulüyle iç piyasadan
satın alınacak. Bu nedenle isteklilerin kapalı teklif
mektupları içinde sundukları fiyat teklifleri, nihai tek
teklif olacak ve açık eksiltme uygulanmayacak.
Teklifler, 12 Ocak günü en geç saat 12.00’ye kadar
teslim edilecek.
TESK BAŞKANI,
“SAHTE İÇKİDEN
VEFAT ARTTI”
DEDİ VE UYARDI:
göz önünde bulun- işletmelerin pandemi ko-
durulduğunda, bu yıl şullarındaki gelir kaybı da
alkollü içkilerde ÖTV hesaba katılarak ÖTV artı-
artışı yapılmamalı” rılmamalı. Sektörlerin can-
ifadesini kullandı. lanması, salgın etkilerinin
Palandöken yazılı azalması için binlerce işlet-
açıklamasında, şu menin cirolarını eski sevi-
değerlendirmede yeye getirmesi gerekiyor.
bulundu: ÖTV artışının kaçağa yö-
“40 binden fazla TAP- nelimin artmasında büyük
DK lisansı olan noktada payı olduğu unutulmamalı.
Antalya Ticaret Borsası meyvede yüzde 5.24 arttı.
(ATB), Aralık ayı Antalya Hal- Miktar endeksleri yıllık bazda
leri Domates, Sebze ve Meyve ise domateste yüzde 46.56,
Endeksini açıkladı. Aralık sebzede yüzde 36.07 ve mey-
ayında fiyat endeksleri bir ön- vede yüzde 36.95 azaldı.
ceki aya göre domateste yüzde
13.55 azalırken, sebzede yüzde AYLIK DEĞİŞİMLER
DALGALI SEYİRDE
0.98 ve meyvede yüzde 8.44
arttı. Fiyat endeksi geçen yılın Antalya hallerinde işlem gö-
aynı ayına göre (yıllık) ise do- ren domatesin 2019 ve 2020
mateste yüzde 16.04 atarken, yıllarındaki miktar endeksle-
sebzede yüzde 36.08 ve mey- rinin aylık değişimleri mart,
vede yüzde 59.58 yükseldi. mayıs ve ekim ayları hariç
Aralık ayında miktar en- genellikle birbirine uyumlu
deksleri bir önceki aya göre seyretti. Fiyat endekslerinin
domateste yüzde 5.13 azalır- aylık değişimleri ise daha dal-
ken, sebzede yüzde 8.12 ve galı bir seyir gösterdi.
 6 DIŞ HABERLER www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

DR.
AYTUNA
TOSUNOĞLU HATIRLAMAK İYİDİR (2)
İletişim bilimleri

Dün, Elsie Chen’in Dr. Li ile
gerçekleştirdiği 1 Şubat 2020 tarihli
röportajını yarıda bırakmıştık. En
son, “Neler olduğuna geri dönüp
baktığınızda, hükümetiniz sizi, insanları
uyarmaktan ve eldeki bilgilerinizi
paylaşmaktan alıkoymasaydı durum
şimdi çok farklı mı olurdu? Yani, bilgi
kamuoyu ve doktorlar için halka açık
ve şeffaf olsaydı daha iyi olur muydu?”
sorusuna, “Yetkililer salgın hakkında
daha önce bilgi vermiş olsaydı bence
çok daha iyi olurdu. Açıklık ve şeffaflık
olmalıydı” demişti, Dr. Li. Kaldığımız
yerden devam edelim.
Chen, “Polis sizi dedikodu yaymak-
la suçladığında ne hissettiniz?” diye
soruyor. Dr. Li cevaplıyor, “Onlar (Polis)
bu virüsün SARS olduğunun doğrulan-
madığını söylüyordu. Benim söylentileri
yaydığıma inandılar. Hatalı olduğumu
kabul etmemi istediler. Bana haksızlık
ettiklerini düşünüyorum. Ben sadece
iyi niyetle hareket ettim. Bu kadar çok
insanın sevdiklerini kaybetmesine şahit
olmak beni çok üzdü” diyor. “Neden
doktorluk mesleğini seçtiniz, biraz bah-
seder misiniz?” diye soruyor, gazeteci.
Dr. Li açık yüreklilikle cevaplıyor, “Hem
faydam olacağına inandığım için hem
de istikrarlı bir iş olduğunu düşün-
düğüm için seçtim. Son zamanlarda
hasta-doktor ilişkileri bozuldu, bunu
gözlemliyorum ama hastalarım tedavi-
lerinden memnun kaldığı sürece mutlu-
yum. Başka ne isteyebilirim ki…” Chen,
bu defa ailesini soruyor. Dr. Li, “Dört
buçuk yaşında bir kızım var. Kardeşi de
yolda, haziranda doğacak. Çok özledim
ailemi. Onlarla uzun süredir sadece
video aracılığı ile görüşüyorum” diyor.
“İyileşmeniz ne kadar sürecek? Sonra
ne yapmayı planlıyorsunuz?” sorula-
rına da “Ben 10 Ocak’ta öksürmeye
başladım. Sanıyorum şu andan itibaren
bir on beş gün kadar daha tedavime
devam edeceğim. İyileşince bu salgınla
mücadele eden sağlık çalışanı arkadaş-
larıma katılacağım. Sorumluluğum bu.”
1 Şubat tarihli bu röportajdan kısa bir
zaman sonra Dr. Li çalıştığı hastanenin
yoğun bakım ünitesine yatış yaptı.
Nefes almakta zorluk yaşamaya
başladığı için… Altı gün sonra, 7 Şubat
2020 tarihinde de Covid-19’dan öldü.
“Bakıyor musun, yukarıdan
cennetten? Bana son hediyen
bebeğimiz bugün doğdu. Oğlumuzu
hep çok seveceğim…” Bu satırları 5
Haziran 2020 tarihinde Dr. Li’nin dul
eşi Fu Xuejie, sosyal medya adresinde
minik bebeğinin resmiyle paylaştı.
Covid-19 pandemisinde görevi başında
ölen ilk sağlık çalışanı Dr. Li Wenliang
oldu. Bugüne kadar tüm dünyada
sayısı sekiz bini bulan sağlık çalışanı
pandemide hayatını kaybetti. Bu
insan selinin içinde 304 insanımız da
ülkemizden gitti, öte aleme…
Dr. Li, polis tarafından sorgulandıktan
ve hakkında işlem başlatıldıktan sonra
sosyal medya üzerinden bilgilendirme
yazılarına son verdi. Ancak tüm dün-
yada halklar başımıza gelecek şeyin
önemine dair bilgiyi ilk defa ondan duy-
du. İktidarlar sadece dolaşan paranın
miktarı, yönü, yoğunluğu gibi olmayan
şeylerin peşinden gitse de halk her şe-
yin, insan hayatının bile, politik olduğu-
nu biliyor. Hayat, cisimsi bir anı değildir.
İdeal yaşam biçimi diye bir şey yoktur.
Yerelde olan yerelden taşar, gider
hedefine ulaşır. Yurttaş gazeteciliğine
devam, sevgili okur. Hele 2021’de tam
gaz devam…

Pompeo gider ayak imalı konuştu:

‘Diktatörlere ve zorbalara
para yüklü paletler artık yok’
ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlık seçim-
lerini kaybetmesi üzerine görevini bırakmasına
sayılı günler kalan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pom-
peo’nun, “Diktatörlere ve zorbalara sahte ‘kırmızı
çizgiler’ ve para yüklü paletler artık yok” mesajı ı
dikkat çekti.
Türkiye’de ABD’li rahip Andrew Brunson’un tu-
tuklu yargılanması iki ülke arasındaki ilişkilerde
gerilime neden olmuştu. Cumhurbaşkanı Tayyip
Eroğan, “Bu fakir, bu görevde olduğu sürece teröris-
ti alamazsın” dese de bir süre sonra Brunson ser-
best kaldı ve ABD’ye döndü.

DİKTATÖRLERE VE ZORBALARA…
Rahip Brunson’ın fotoğrafını Twitter hesabından
paylaşan Pompeo’nun giderayak verdiği şu mesaj
dikkat çekti:
‘’Biz asla ama asla insanlarımızı ABD’ye getirmek
için para vermedik. Yatıştırma, daha fazla rehin al-
maya davet ediyor. ABD’nin itibarını geri kazandık.
Diktatörlere ve zorbalara sahte ‘kırmızı çizgiler’ ve
para yüklü paletler artık yok!’’

Cumhuriyetçiler de oy verdi
Trump’un bütçe vetosu geçersiz
ABD Senatosu, görevini dev-
retmesine sayılı gün kalan ABD
Başkanı Donald Trump’un, savun-
ma bütçesini veto eden kararını
geçersiz kıldı. Bu karar, Trump’un
partisine mensup Cumhuriyetçile-
rin de oy vermesiyle alındı.
Senato, Trump’ın tüm itirazla-
rına rağmen 740 milyar dolarlık
Ulusal Savunma Yetkilendirme
Yasa (NDAA) tasarısını büyük
natörler, 4 yıllık başkanlığında ilk
kez Trump’ın bir vetosunu geçer-
siz kılmak yönünde oy kullandı.
TÜRKİYE’YE YAPTIRIMI DA
KAPSIYOR
Tasarı, Türkiye’ye Rus yapı-
mı hava savunma sistemleri
S-400’lerin alımı nedeniyle
yaptırım uygulanmasını zorunlu
kılıyordu. NDAA’nın yasalaş-

F-35 SERi ÜRETiMi

çoğunlukla onayladı. Trump, masından sonra 30 gün içinde
NDAA’yı 23 Aralık’ta veto etmişti. Türkiye’de S-400 alımına mü-
Ancak Senato’nun üçte ikisinin ta- dahil olanlara CAATSA (ABD’nin
sarıya destek vermesiyle Trump’ın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla

ASKIYA ALINDI
vetosu geçersiz kılındı. Tasarıya Mücadele Etme Yasası) yaptırım-
81 senatör eveti 13 senatör de larının uygulanması talep edili-
hayır oyu verdi. Cumhuriyetçi se- yordu.

Rus yapımı S-400 hava savunma siste-
minin satın alınması nedeniyle Türkiye’yi
F-35 projesinden çıkaran ABD, bu konuda
yeni ve önemli bir adım daha attı. ABD
Savunma Bakanlığı, muharebe testlerinin
gecikmesi nedeniyle F-35 uçaklarının tam
kapasite seri üretim kararını askıya aldığı-
nı açıkladı.
Pentagon Satın Alma ve İdame İşlerin-
den Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ellen
Lord’un sözcüsü Jessica Maxwell, korona-
virüs salgını ve teknik sorunlar nedeniyle
F-35 uçaklarının tam kapasite seri üretimi- Nice yıllara Tanako
ne başlanmasının süresiz olarak ertelen- Guinness Rekorlar Kitabına göre dünya-
diğini duyurdu. Maxwell, düşük hızlı seri nın en yaşlı insanı olan Japon Kane Tana-
üretimin ise planlandığı şekilde devam ko, 118 yaşına bastı.
ettiğini vurguladı. Ülkedeki kamu yayıncısı NHK’nın ha-
Bu kararla ABD, F-35’lerin seri üretimi berine göre, Guinness Rekorlar Kitabında
için ayrılan 398 milyar dolarlık bütçeyi dünyanın en yaşlı insanı olarak gösteri-
len Kane, yeni yaşına girdi. Japonya’nın
beklemeye almış oldu. 20 Ocak’ta göreve batısındaki Fukuoka eyaletinde bir bakım
başlayacak olan Joe Biden’ın savunma eki- merkezinde yaşayan 2 Ocak 1903 doğumlu
binin, F-35 programının bundan sonraki Japon kadın Kane, 118. yaş gününü kut-
gidişatına ve tam kapasite seri üretim ka-
Somali’de Türk
ladı. Kutlamada ellerini havaya kaldırarak
rarının akıbetine karar vermesi bekleniyor. sevinen Kane, 120 yaşına kadar yaşamayı

şantiyesine ümit ettiğini kaydetti.

Muhalif Takvim ANIL ÖZGÜÇ intihar saldırısı

Somali’de yol yapım çalışması yapan bir
Türk firmasına ait şantiyeye düzenlenen
intihar saldırısında, bini Türk 4 kişi hayatını
kaybetti.
Güvenlik kaynaklarından edinilen bilgiye
göre saldırı, Türk askeri üssünün yaklaşık
15 kilometre uzağında meydana geldi. Türk
askeri üssü ve personeli açısından olumsuz
bir durum olmadığı belirtildi.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama-
da, bomba yüklü araçla yapılan saldırıda biri
Türk 4 kişinin hayatını kaybettiği, 4 kişinin de
yaralandığı vurgulandı. Açıklamada, “Mo-
gadişu-Afgoye yolunun inşaatını üstlenen ve
Somali’nin kalkınmasına ve refahına katkıda
bulunan bir Türk şirketi çalışanlarını hedef
alan bu menfur saldırıyı şiddetle kınıyor,
yaralananlara acil şifa diliyor, dost ve kardeş
Somali Hükümeti ile Somali halkının yanın-
da olduğumuzu bir kez daha vurguluyoruz”
denildi.
Bir anlık zevk için
yüzlerce kuş öldü
İtalya’nın başkenti Roma’da yapılan yeni
yılı kutlamaları kuşların katliama uğrama-
sıyla sonuçlandı. Bir anlık zevk ve eğlence
amacıyla havai fişek gösterisi düzenleyen-
ler, yüzlerce kuşun ölümüne neden oldular.
Kutlama sonrası Roma sokakları kuş ölüle-
riyle doldu. Uluslararası Hayvanları Koruma
Örgütü (OIPA) Sözcüsü Loredana Diglio,
kuşların havai fişeklerin çıkardığı gürültü-
nün etkisiyle korkudan ölmüş olabilecekle-
rini belirterek, havai fişeklerin her yıl evcil
ve yabani hayvanların yaralanmasına ve
strese girmesine neden olduğunu söyledi.
7 GÜNDEM
DR.
KUBILAY
KAPTAN
Açtığı kuyulardan sonu
gelmeyecekmiş gibi su çe-
ken, bunu yaparken hiçbir
tavsiyenin, yönlendirme-
nin yapılmadığı ve bu yüz-
den gölleri kurutan insan
şimdi yağmur yağsın diye
kurban kesiyor.
Bu duruma nasıl geldik?
Türkiye Asya ve Avrupa
arasında yer alır ve gölleri
de içeren 779 452 km²lik
bir yüzeye sahiptir. Anado-
lu doğuya doğru aşamalı
olarak yükselen yüksek bir
platodur. Türkiye’de pek
çok iklimi görülmektedir,
Karadeniz Bölgesinin ısısı
İç Anadolu’ya göre farklıdır
ve Ege ve Akdeniz Bölgeleri
de İç Anadolu’dan farklı-
dır. Yıllık yağış miktarının
aritmetik ortalaması 642,3
mm ve bu miktar toplam
su hacminin 501,0 km³’ü-
ne tekabül etmektedir.
Türkiye’nin yüzey su-
ları potansiyeline ilişkin
rakamlar şöyle ifade edi-
lebilir: 186,05 km³ akış
hacmi, akış katsayısı %37,
tüketilebilir-kullanılabilir
su hacmi 95,0 km³ ve ger-
çek tüketilen su miktarı
25,9 km³, yeraltı suları için
yıllık kullanılabilir yeraltı
suyu potansiyeli 12,0 km³,
yeraltı suyu hacmi 7,6 km³
ve gerçek kullanım mikta-
rı olarak 5,7 km³ biçimde
paylaştırılmıştır.
Türkiye, toplam sula-
nabilir tarım alanı olan
25.853.674 hektarın sadece
4.200.623 hektarını sula-
yabilmektedir ve toplam
tarım alanı da 28.059.397
hektardır. Bugünün şartları
8.500.000 hektar alanın
ekonomik olarak sulanabil-
mesine olanak sağlıyor, bu
geri kalan alanların sulana-
bilmesi için altyapı sistem-
lerinin inşa edilmesinin
gerekli olduğu anlamına
gelmektedir.
Türkiye’nin tahmini ola-
rak toplam 4,2 milyar m³
www.gazetepencere.com
kentsel suya ihtiyacı var-
dır. Dağıtım sistemi-şebe-
kesi kayıpları açık olarak
izah edilmiyor, fakat çoğu
kentsel yerleşim alanında
bu oran %30 olarak tah-
min ediliyor.
Sulama suyu arzına yö-
nelik talep son yıllarda
arttı ve bu aynı zamanda
nüfusun yeniden dağıtı-
mında büyük bir etkiye
sahip. Sulama suyu talebi
söz konusu olduğunda,
ürün-hasat suyunun %74’ü
bu sektörde kullanılıyor.
Tarla sulama suyu kulla-
nım yöntemlerinin revizyo-
na ihtiyacı var, şu andaki
vahşi sulama teknikleri ile
su kaybı yaklaşık %30-40
oranında.
Bir insanın biyolojik ya-
şamını devam ettirebilmesi
için gerekli olan su miktarı
25 lt/gün olarak belirlen-
miştir. Bu dünyanın nere-
sinde yaşanırsa yaşansın,
gerekli su miktarıdır ve
doğal yaşam hakkıdır.
Modern kentlerde sağlıklı
yaşam için içme, yemek,
banyo, bulaşık, çamaşır ve
benzeri gereksinimler için
hesap edilen su miktarı
150 lt/gündür.
Dünya genelinde bölgele-
re göre kişi başına su tüke-
tim miktarları sanayileşmiş
ülkelerde 266 litre iken
Afrika’da 67, Asya’da 143,
Arap ülkelerinde 158, Latin
3 Ocak 2021 Pazar
SU FAKIRI
BIR ÜLKE:
TÜRKIYE
Amerika’da 184 litredir.
Türkiye’de ise kişi başına
günlük su tüketimi ortala-
ma 111 litredir. DSİ Genel
Müdürlüğü verileri, 2030
yılında su kaynaklarının
%100 verimle kullanılaca-
ğını öngörür. 2030 yılında
nüfusu 100 milyona ula-
şacak olan Türkiye’de kişi
başına düşen kullanılabilir
su 1100 m³ olacak ve şu
anda gerçekleşmesi müm-
kün olmayan bu hedefe siyelin 40 milyar m³’ünü uyarıda, son 900 yılın en
ulaşılsa bile Türkiye su kullanmaktadır. %15’i içme kurak yıllarının yaşandığı
sıkıntısı çeken ülke duru- ve kullanmada, %75’i ta- tespiti yapılmıştır. Kısacası,
muna gelecektir. rımsal sulamada, %10’u da son yıllarda Türkiye’nin de
Kişi başına düşen su sanayide tüketilmektedir içerisinde yer aldığı Akde-
kullanımı, toplumun ge- Şehir içme suyu şebeke- niz Havzasında kuraklık
lişmişlik seviyesiyle doğru lerinde, şebekedeki kayıp- meselesi iklim değişikli-
ğine bağlı olarak giderek
şiddetlenmektedir.
Türkiye’de enflasyon
oranının yüksek olmasında
önemli bir rolü olan gıda
fiyatlarının düşmesi, aynı
zamanda Türkiye’de enf-
lasyon faktörünün daha
düşük seyretmesine yol
açacaktır. Düşük oranda
seyreden enflasyon oranı,
tüketici kadar üretici girdi
maliyetlerinin de düşmesi-
ne sebep olmaktadır. De-
yim yerindeyse, zincirleme
orantılıdır. Gelişmiş ül- lar kesin olarak bilinmez, etkiyle, düşük enflasyon ile
kelerde bu oran oldukça ayrıca kaçak kullanımlarda birlikte ortaya çıkacak fiyat
yüksek olmasına rağmen, büyük boyutta olmasına istikrarı başta faizler ol-
gelişmekte olan ülkelerde rağmen kesin bir rakamsal mak üzere, kurda ve birçok
ise düşüktür (ABD’de 1692 ifadesi yoktur. Genel olarak makro göstergede iyileşme-
m³, Avrupa’da 726 m³, Afri- kaçakların %40 ile %65 yi sağlayacaktır.
ka’da 244 m³ tür). oranları arasında olduğu Sonuç olarak, Dünya’nın
Yer küreye yılda yaklaşık söylenegelmektedir. Yerel en gelişmiş ekonomileri-
1000 mm yağış düşerken, yönetimler bu kayıpları nin dahi tam olarak çö-
bu rakam Türkiye için 640
mm’dir. Diğer önemli hu-
sus, bu yağış gereksinim
duyulduğu zaman ve ge-
reksinim duyulduğu yere
yağmamakta, zamansal
ve mekânsal dağılımı çok
değişim göstermektedir. Su
güvenliği açısından, Türki-
ye’ye gelen suyun çok iyi
regülasyonu ve çok daha
dikkatli kullanması gerek-
mektedir.
Türkiye’de toplam nüfu-
sun %68’ine kanalizasyon
hizmeti verilmektedir. Be- tüm teknik olanaklarını züm bulamadığı ve önlem
lediyelerin sadece %8’inde kullanarak %25 mertebesi- almayı başaramadığı ku-
arıtma tesisi vardır. Top- ne indirmeye çalışmakta- raklık olayını, Türkiye’nin
dır. ilgili kurumları daha fazla
Meteoroloji’nin kuraklık önemsemeli ve bu konuda-
araştırmasına göre, 2005 ki araştırmalara daha fazla
yılında 13 il kurak, 10 il bütçe ve zaman ayrılma-
çok kurak, 4 il de çöl haline lıdır. Aksi takdirde kurak-
geldi. Son 30 yılda değişen lığın sonuçları ekonomik
tablo Türkiye’yi hızla su kriz ve kıtlık gibi büyük
fakiri ülkeler arasına so- maliyetli sosyal, siyasal ve
kuyor, haritalar yeşilden ekonomik sorunlar doğura-
sarıya dönüyor. bilme potansiyeli içermek-
Türkiye’nin iklim deği- tedir.
şikliğinden çok fazla etki-
leneceği daha önce yapılan
birçok çalışmada vurgu-
lanmıştır. Bunun yanı sıra
Amerika Birleşik Devletle-
lam nüfusun %36’sının ri’nin uzay programı olan
atık suları arıtılmaktadır. NASA Türkiye’nin de içeri-
Türkiye’nin kullanılabilir sinde yer aldığı Doğu Ak-
su potansiyeli 110 milyar deniz Havzası ile ilgili ku-
m³ olup, ülkemiz bu potan- raklık uyarısı yapmıştır. Bu
8 ANALİZ www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

2021’E GiRERKEN
Türk Dış Politikasının
Dönüşümü

BU yüzyılın üçüncü on yılına ortamına girildi. Bu süreçte mil- endişe içerisinde bu konudaki geliş-
girmekte olduğumuz şu günlerde yonlarca mülteciyi de misafir eden meleri takip ediyor.
Türkiye’nin dış politika yönelimi ve Türkiye krizin ağır yükünü en fazla Türkiye açısından artık AB üye-
dünya sistemindeki yerine dair tar- omuzlayan ülkelerden biri oldu. lik sürecinin çok fazla anlamı kal-
tışmaların yoğunlaştığını gözlem- İktidara yakın çevrelerin bu döne- mamış olmalı ki ne Avrupa İnsan
liyoruz. Aslında bu tartışma, Ame- min bütün sorumluluğunu, Mayıs Hakları Sözleşmesi ne de kendi
rika Birleşik Devletleri’nin küresel 2016’da Başbakanlık görevinden siyasi hakları için Cumhurbaşkanı
hegemon güç olarak zayıflaması, istifası sonrası muhalif bir hareket Erdoğan’ın tam üç defa müracaat
buna karşılık Çin’in ekonomik ve başlatan Ahmet Davutoğlu’na yıkıp, ettiği Avrupa İnsan Hakları Mahke-
siyasi anlamda bir süpergüç olarak dış politikada yeni bir sayfa açma mesi’nin kararları dikkate alınıyor.
yükselişi nedeniyle dünyanın başka söylemi geliştirdiler. Ancak ikti- Kuşkusuz dış politikanın her ala-
ülkeleri için de geçerlidir. Ancak darın sonraki dönem politikaları, nıyla ilgili bu tür çelişkili açıkla-
Türkiye’nin bölgesel ve iç politika idealist olmakla eleştirilen çizginin malar, gideceği istikameti ve hedef-
olaylarının etkisiyle geçirdiği köklü devamı niteliğindeydi. Bu yeni dö- Hasan Kösebalaban lerini tayin edemeyen bir ülkenin
içinde bulunduğu kimlik bunalımı
konjonktürel dönüşümler, dış po- nem, ilkesel tutarlılığını kaybetmiş
litikada çok daha kafası karışık bir ama aynı zamanda rasyonalitesini riskiyle karşı karşıya. Kuşkusuz ve kafa karışıklığının göstergesidir.
manzara ortaya çıkardı. de bulamamış, Türk dış politika ta- Türkiye bağımsız bir devlet olarak
Türkiye’de özellikle 15 Temmuz rihinin en tutarsız ve dağınık döne-istediği türde silah teknolojisini ÇELIŞKILERIN ESARETINDE
darbe girişimi ve Cumhurbaşkanlığı mi olmuştur. ithal etme hakkına sahiptir. Ancak DIŞ POLITIKA
sistemi sonrasında, 2016 yılından konunun ülkenin kendi güvenliğini Türkiye’nin dış politikasında
bu yana iktidarın benimsediği yeni AK PARTI’NIN YENI ilgilendiren boyutu yadsınamaz. sergilenen ölçüsüz güç projeksi-
iç ve dış politika “vizyonu” çerçeve- DÖNEMINDE “DEĞERSIZ Türkiye’nin, kısa ve orta vadede, yonları ve ölçüsüz tavizler arasında
sinde bu konudaki tartışmalar daha YALNIZLIK” son nesil savaş uçaklarıyla güç pro- gelgitlerin ortaya çıkardığı zaaf ve
da yoğunlaştı. İlginç olan, yirmi 2016 yılında Binali Yıldırım’ın jeksiyon yeteneklerini takviye eden tutarsızlıklardan başarıyla yararla-
yıla yakın bir süredir tek başına başbakanlığı devraldıktan sonra bölgesel güçlerle olan rekabetinde nan küresel ve bölgesel güçler, Tür-
iktidar olan AK Parti’nin süreklilik sarfettiği “dostlarımızın sayısını ar- yaşadığı dezavantajı nasıl ortadan kiye’yi diplomatik sahada tarihinde
arzeden bir yönelime sahip olma- tıracağız, düşmanlarımızın sayısını kaldıracağı bir muammadır. görülmemiş bir muhasara altına
yıp, konjonktürel olaylar tarafından azaltacağız” ifadesi, birçok gözlem- almış durumdalar.
kolaylıkla etkilenebilen bir seyir ci tarafından diplomasi alanında RUSYA VE ÇIN ÜZERINDEN Doğu Akdeniz krizi bu yalnızlığı
izlemiş olmasıdır. bir normalleşme sürecine girilece- DENGE ARAYIŞI en dramatik biçimde gösterdi. Son
Kuşkusuz farklı dönemlerde farklı ğinin işareti olarak yorumlanmıştı. Türkiye ABD ile sahip olduğu bu bir yıl içerisinde, Türkiye ile Yuna-
dış politika tercihleri üzerinde, IrakArtık Türkiye, ağır idealist politi- gerilimi Rusya ve Çin ile yakın iliş- nistan arasında Doğu Akdeniz’de
Savaşı, Arap Baharı ya da Suriye kaların yükünden kurtulup, ulusal kiler yoluyla aşmaya çalıştı. Ancak kıyıdaş ülkelerin deniz sınırlarının
krizi gibi dış konjonktür ve olayla- çıkarlarını gözeten, rasyonel temelli her iki ülke de Türkiye’nin Batı belirlenmesinden kaynaklı gerilim
rın etkisi tespit edilebilir. Ancak içbir dış politika çizgisine geçiş yapa- ittifak sistemine bir alternatif değil, tırmandı. Ancak bu konuya Fran-
politikadaki gelişmelerin, özellik- bilecekti. Ancak beklentilerin ak- aksine Türkiye’nin tarihsel süreçte sa’nın da dahil olmasıyla gerginli-
le iktidarın oluşumuna etki eden Batı ittifak sistemindeki varlığının ğin boyutu daha da tırmandı. Diplo-
sine, o günden bugüne izlenen dış
ideolojik faktörlerin ve iktidardaki masinin geri plana atıldığı, medya
politika genel hatlarıyla değerlendi- meşruiyet nedenleriydi. O nedenle
ve devlet yetkililerinin hamaset
liderlik ve koalisyon yapısının da rildiğinde yalnızlığı daha da artmış Türkiye’nin güvenlik kaygılarını
yarışında özenle geride kalmamaya
belirleyici olduğu muhakkaktır. bir ülke fotoğrafı karşımıza çıkıyor. Doğu Bloku’na yakınlaşarak çözme-
çalıştığı heyecanlı günlerden son-
AK Parti iktidarının 2016’ya kadar Türkiye 2016’dan bu yana sadece sinde çelişkiler bulunmaktaydı. ra, Türkiye Doğu Akdeniz’de görev
olan bölümünde izlenen dış politi- yalnızlaşmadı, aynı zamanda dış Türkiye ile Rusya arasında sadece yapan Oruç Reis sondaj arama ge-
ka, içerdiği farklılıklara rağmen AK politikada temel eksen ve yönelimi- Akdeniz’de değil aynı zamanda Bal- misini geri çekmek zorunda kaldı.
Parti’nin liberal kuruluş felsefesini ni de kaybetti. Özellikle son bir yıl kanlar, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Bu süreç Türkiye’ye karşı Fransa
yansıtırken, parti 2016’dan sonra içerisinde ABD, AB, Rusya, ve Çin Karadeniz’de, Kafkaslar ve Orta As- ve Yunanistan arasındaki yakınlaş-
tam tersi bir çizgiye girerek milli- gibi küresel güçlerle ilişkiler, Orta ya’da çok boyutlu jeostratejik çıkar maya İsrail, Mısır ve hatta BAE’nin
yetçi ve güvenlikçi bir bakış açısını Doğu’daki yeni ittifak oluşumlarına çatışmalarının olduğu açıktır. Buna dahil olmasıyla bir Türkiye karşıtı
benimsedi ve dış politika tercihleri- karşı tepkiler bu fotoğrafı daha da ilaveten, Türkiye’nin yönünü Rus- yakınlaşmanın kapısını araladı.
ni de bu doğrultuda belirledi. netleştirdi. ya’ya dönmesi, Türkiye’nin etrafın- İktidarın önceki döneminde dış
ABD ile ilişkilerde son dönemde daki Osmanlı mirası coğrafyanın, politikada içine girilen zorluklar,
FIRSATTAN AÇMAZA DÖNEN Türkiye açısından iki kritik hadise tarihi kökleri derinlere uzanan gü- bir “değerli yalnızlık” olarak tanım-
ARAP BAHARI yaşandı. Ekim 2019’da sözde Erme- venlik algılarını aynı anda uyumlu lanmıştı. Ancak bugün Türkiye hem
17 Aralık 2010 tarihinde Tunus’ta ni soykırımının tanınması için veri- hale getirmedi. Diğer tarafta, Çin ile o değerlerden vazgeçmiş, hem de
başlayan Arap Baharı Türkiye’yi len yasa tasarısının kabul edilmesi derinleşen ekonomik ilişkiler nede- dünyada ve kendi bölgesindeki yal-
tam bir ikilemle karşı karşıya bırak- Türkiye’nin yıllardır büyük önem niyle Türkiye, giderek bir soykırım nızlığını artırmış bir noktada görü-
tı. Türkiye’nin bir tarafta komşula- verdiği bir konuda aldığı çok büyük haline gelen Doğu Türkistan konu- nüyor. Bir sonraki on yıla girerken
rın içişlerine karışmama prensibine bir diplomatik mağlubiyettir. İkin- sunda gözlerini ve kulaklarını ka- Türk dış politikasında, ilkeler ve
bağlı liberal entegrasyon politikala- cisi büyük darbe ise, ABD Savunma patma noktasına gelmiştir. Üstelik çıkarlar arasında çizilen mütemadi
rı ile Arap halkların haklı demokra- Bakanlığı tarafından, Rusya’dan sembolik olarak en etkili aşılardan zigzaglar neticesinde dengesini kay-
tik isyanını desteklemek arasında S-400 hava savunma sistemi sa- birinin altında Türk bilim insan- betmiş, yön verici bir ekseni olma-
bir tercihte bulunması gerekiyordu. tın alması dolayısıyla Türkiye’nin larının olmasına rağmen, tercihin yan, günlük tepkilerle biçimlenen,
Türkiye tercihini halkların demok- F-35 savaş uçaklarının ortak üretim etkinliği konusunda tartışmalar hedeflerini ve yönünü tayin edemez
rasi iradesini destekleme noktasın- programından çıkarılması ve yine bulunan bir aşıdan yana yapması hale gelmiş, tutarsız ve dağınık bir
da gösterdi. Ancak bir sonraki aşa- bu kapsamda Türkiye’ye helikopter anlaşılır bir tutum olmamıştır. Öte manzara ile karşı karşıyayız. AK
mada olayların sıçradığı Suriye’de motoru satışı ve F-16 modernizas- yandan suçluların işkence ve idam Parti iktidarı demokrasi yönelimine
Batılı ülkelerin doğrudan askeri yon projelerinin Kongre tarafın- cezası tehlikesi bulunan bir ülke- geri dönüp, otoriter söylemlerinden
müdahaleden kaçınması, güç boş- dan engellenmesiydi. Son CAATSA ye iadesi Türkiye’nin taraf olduğu ve uygulamalarından vazgeçmediği
luğunda terör örgütü IŞİD’in ortaya yaptırımlarıyla Türkiye, Amerikan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne müddetçe, son zamanlarda dillen-
çıkışı ve nihayet Rusya’nın askeri ve esasen Batı silah teknolojisine açıkça aykırıdır. Türkiye’ye sığınan dirilen reform vizyonu da sadece
müdahalesiyle uzun bir iç savaş olan erişimini tamamen kaybetme binlerce Uygur Türkü büyük bir söylemde kalacaktır.

En son çıkan yazılardan anında haberdar olmak için @PerspektifOn twitter hesabından takip edebilirsiniz
9 BİLİM-TEKNOLOJİ www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

ATIF
ÜNALDI

RTÜK NEDEN CEZA KESMIYOR?

1994 yılında asli kuru-
luş amacı frekans tahsisi
olan RTÜK, ne yazık ki
bu konuda hala bir sonuç
alamadı. Bu konuda neler
olduğunu merak ediyorsa-
nız academia.edu’de ya-
zılmış onlarca akademik
yazı bulabilirsiniz. Ancak
bugün konumuz daha çok
sosyal medyalar. Yani
Facebook ve Twitter. Ma-
lumunuz, Türkiye, sosyal
medya platformları ile
ilişkilerinde bir süredir,
bir raya girdi. Önce bir
temsilci istendi. Gelme-
yince ilk cezalar kesildi.
Sonra ikinci cezalar. Bu
rayda devam edersek önü-
müzdeki ilk aşama reklam
verenlerin, reklamlarını
yasaklamak. Yani kim-
se Facebook ve Twitter’a
reklam veremeyecek. İşte
tam da bu noktada uzun
zamandır sorduğum bir
soruyu sormak istiyorum.
Televizyon kanalların-
da, kamu spotları hariç
her reklam için kanalın
RTÜK’e yüzde 1,5 pay öde-
mesi gerekirken neden
Facebook ve Twitter logo-
ları kanallarımızda fink
atarken buradan reklam
payı toplanmıyor? Emi-
nim aranızda, ‘ama onlar
para ödemiyorlar ‘diyen-
ler oluyordur. O zaman so-
rumu şöyle revize edeyim.
Facebook ve Twitter’ın
yayılıp gelirlerini arttır-
mayı sağlayan kanallar,
RTÜK’e pay vermeyerek
gizli reklam mı yapıyor-
lar? Öyleyse bununla ilgili
kanallara neden ceza ke-
silmiyor?
RTÜK’ün daha önce
gizli reklam yaptığı için
teknoloji programlarına
ceza kestiğini çok gör-
dük, ancak nedense konu
sosyal medya olduğunda
cezaların kesilmediğini
görüyoruz. Halbuki Tür-
kiye Cumhuriyeti kanun-
larına göre, bu şirketlerin
hepsi Türkiye’de temsilci
bulundurmak yani şube
açmak mecburiyetinde. O
zaman bu aşamadan son-
ra bu şirketlerin, reklam
faaliyetlerini yurt dışında
gerçekleştirdiklerini de
söylemenin anlamı yok-
tur, zira artık bu şirket-
ler istese de istemese de
Türkiye Cumhuriyeti ya-
salarına göre Türkiye’de
faaliyet gösterir durum-
dadırlar. Kazansalar da
kazanmasalar da bu ticari
kurumların faaliyetleri,
ticari faaliyettir. Bu du-
rumda kabul edilse de
edilmese de televizyonda
logolarının görünmesi
bir reklamdır. Dolayısıyla
para ödense de ödenmese
de bu reklamların payları
RTÜK’e ödenmelidir.
Ödenmemesi durumun-
da bunlar gizli reklam
statüsüne girer ve kanal-
lara ceza kesilmesi şart-
tır. Kesilmemesi durumda
RTÜK görevini gerçekleş-
tirmemiş olur.

Ali Taran yol yakınken
EXXEN’DEN AYRIL!
Öncelikle bu bir eleştiri yazısı
değil, hasbelkader IPTV Derneği
başkanı ve İngileter’den Dubai’ye
birçok yerde bu konuda fikirleri-
ni belirtmiş biri olarak nacizane
ilk izlenim yazımdır.
Acun Ilıcalı’nın Netflix’e rakip
bir platform kuracağını aylar
önce öğrenmiş, bu sayfalarda da
paylaşmıştım. Ancak Exxen’in
kurulduğunu daha çok sosyal
medyada gelen eleştirilerle far-
kettim. Takip ettiğim teknik
insanların bir kısmı, Exxen üze-
rindeki hatalardan bahsediyordu.
Hemen siteye baktım. Zira sistem
hakkında en doğru fikri ancak
bu sayede almak doğru olurdu.
Açıkcası şöyle şıkır şıkır bir site
göremedim. Hatta site içinde de
bazı hatalarla karşılaştım.
Ben teknik hatalardan ziyade,
üyelik sistemindeki hatalara
takıldım. İlki, bu tip bir projenin
en az bir ay ücretsiz içerik ve-
riyor olması gerekliliği. Sistem
eminim içeriğini koruyordur,
dolayısıyla bir ay erişim hakkı
vermesinin bir zararı olmayacak-
sisteminin Amerika’da bile aylık
internet bağlantı gideri 1 milyon
dolara geliyordu.
Ben Exxen’in abonelik sistemi-
nin reklamlı ve ücretli olmasının
Acun’un bu konuya belli bir mik-
tar para riske ederek girmesine
bağlıyorum. Ancak bu tip projele-
rin en az bir yıl mutlaka koşulsuz
desteklenmesi ve oluşan aylık
tır. Netflix ile rekabet kesinlikle giderlerinin hepsinin (bir kısmı-
bunu gerektirir. nın değil, hepsinin) sineye çekil-
İkincisi ise, abonelik sistemi- mesi şarttır. Yani görünen Acun
nin sadece reklamsız olması. elini taşın altına koymamış, suya
Hem para verin hem de reklam parmağının ucuyla girmiştir. Bu
koyayım, dünyanın hiçbir yerin- durumda sosyal medyadan öğ-
de olmayan ve yürümesi ihtimali rendiğim kadarı ile işin içinde
olmayan bir abonelik modeli. olan ve zekasını çok sevdiğim Ali
Daha önce Beyazıt Öztürk Taran’ın bu işten hızlıca uzaklaş-
(Beyaz da diyorlar) pikniktube masını öneririm.
isminde youtube’a rakip bir sis- Kaldı ki; Acun’un bulunduğu
tem kurmuş ve dünyada ilk beş durumdan dolayı bu tip bir giri-
siteden biri olacak diye iddialı şimi yapmak yerine yapılmış bir
sözler söylemişti. O zamanlar da girişime ortak, yatırımcı olması
ben de maliyetleri hesaplayıp bu- yada satın alması daha mantıklı-
nun sadece Beyazıt’ın olacağı bir dır. Hem projenin başlangıç risk-
yapıda neden mümkün olamaya- lerini bertaraf etmiş olur, hem de
cağını dile getirmiştim. O zaman- büyümesi için uğraşmayacağın-
larda bu tip bir video seyretme dan zaman kazanmış olur.
IPTV AMA
IKI GÜNDE
ANCAK
AÇILIYOR
Türk Telekom, alt yapıdaki ezici üstünlüğü
nedeniyle Türkiye’deki ilk IPTV lisansını
alan ve takdirimi kazanan kuruluştur. Tür-
kiye’deki tek rakibi Turkcell’in sahip olduğu
TV+ her zaman bana sanki bir OTT TV gibi
gelmiş ve bu nedenle de bu ligde hep Ti-
vibu’yu tek oyuncu olarak görmüşümdür.
Ancak aradan geçen onlarca yıla rağmen
ne yazık ki Tivibu’da en ufak bir yenilenme
ve gelişme göremedim. Hala eski sorunla
devam ediyor. Aslında şu an bazı sorunlar
eskisinden de kötü durumda.
İlk zamanlarda Tivibu’yu kendi üzerinden
kapatmadığınızda, kapanmıyordu. Türk
Telekom bunun internet trafiğinin artışına
sebep olduğunu düşünmüş olacak ki; tele-
vizyon kapandığında kapanan bir donanım
yaptı. Ancak kapanmaya gösterdiği ilgiyi ne
yazık ki kutunun açılışına göstermedi. Her
seferinde kapanan ve açıldığında kendisine
gelmesi neredeyse on dakikayı bulan bir
kutu haline geldi. Şimdi bir de her seferinde
yazılım güncellemesi kontrolü koydular ki;
dakikalarca televizyonun başında sahip ol-
duğum ilk 8088 CPU’lu bilgisayardan daha
geç açılan bir donanımı bekliyorum.
Tivibu’nun bunu en kısa zamanda düzelt-
mesi şart. Televizyon izleyicisi on dakika
açılış beklemez!
 10 RÖPORTAJ
MUTLU
HESAPÇI
HİKÂYE KİBİRLİ OLMAMALI,
ONU ÇEKENLER DE
BU KİBİRDEN ETKİLENMEMELİLER!
Kendisiyle yıllar önce Eskişe-
hir Film Festivali’nde tanıştım.
Tanıdığım ilk anda fark ettiğim
en önemli özelliği ki herkeste
olmayan ‘ben şuyum, ben bu-
yum’ havalarında dolaşmayan,
isminin önüne yönetmen kim-
liğini koyarak insanlara yak-
laşmayan mütevazı bir duruşu
olmasıydı. Yıllar önce tanıştı-
ğım yönetmen Murat Saraçoğ-
lu’nun duruşu hiç değişmedi
yıllar içinde çok başarılı dizi-
lere ve sinema filmlerine imza
attı. Kendisini takip etmeyi
sürdürüyorum ve başarılarını
alkışlamaya devam ediyorum.
Murat Saraçoğlu üç sezondur
‘Bir Zamanlar Çukurova’ dizi-
sini yönetiyor ve kendisi uzun
soluklu dizilerin başarılı yönet-
meni. ‘Bir Zamanlar Çukurova’
dizisini hocam nasıl bir dizi
çekiyor diye ondan dolayı izle-
meye başlamıştım sonrasında
diziyi bırakamadım. Her hafta
ilgiyle izliyorum ve çok beğeni-
yorum. En son bölümü izledim
-izleyenler bilir Yılmaz öldü
diye- kahroldum ağlamaktan
içim dışıma çıktı. Çünkü aşık-
lar kavuşamadı olacak iş mi?
‘Bir Zamanlar Çukurova’ tüm
kategorilerde her hafta zirvede
ve en çok izlenen dizi olmayı
sürdürüyor. Dizinin başarısı
için Murat Hocamı tebrik et-
mek istedim ve sizler için de
bu vesileyle röportaj yaptım.
Kendi hayat senaryonuzu ya-
zabilmeniz umuduyla yeni
yılınızı kutlar sağlık, başarı ve
mutluluk dileriz. Unutma ha-
yatının başrolü sensin!
Bir proje yönetmenini na-
sıl buluyor ve o yönetmen
projede olmaya nasıl karar
veriyor?
Birçok yöntemi var bunun.
Bazı yönetmenler için yapımcı-
lar tarza uygunluk arıyor, ba-
zen yönetmenin sadece önceki
yaptığı işlere bakılıyor, bazen
de sadece karşılıklı ticari vb.
uyum söz konusu olabiliyor.
Ama artık işler ve şirketler
doğru kurumsallaşmaya gittiği
için karşılıklı bir süreç, hayal
etme ve ortak noktada buluş-
ma şeklinde de gerçekleşiyor.
Tabii en güzeli bir yönetmenin
hayal etmesi öncelikle. Bir
yönetmenin hayal kurmadığı
ya da diğer parametrelerin bu
hayalin önüne geçtiği işlerin
çok sağlıklı olacağına inanmı-
yorum. Bazı şirketler hala en
son yönetmeni bulmayı tercih
ediyorlar bu çok yanlış.
Her hafta yayına yüksek ka-
litede kaset göndermeye çalış-
mak dünyanın en zor şeylerin-
den biri
Bugüne kadar yaptığın
işlere baktığımda hepsi özel
projeler. Uzun soluklu dizi-
ler ve güzel sinema filmleri.
Geriye dönüp baktığında
hissettiğin duygu nedir?
Hepsine çok ter akıttım ve
hikâyeyi anlatmaya odaklı
zaman geçirdim. Kendimi kah-
rettiğim anları bile şimdi te-
bessümle hatırlıyorum. Hisset-
tiğim tam olarak bu! Her hafta
yayına yüksek kalitede kaset
göndermeye çalışmak dünya-
nın en zor şeylerinden biri.
Sinema üzerine kafa yormaya
ve hayaller kurmaya başladım
Yönetmen olmaya nasıl
karar verdin bir çocukluk
hayali miydi?
Evet hemen hemen… Arkeo-
log olmayı da çok istiyordum
ama ‘Kamçılı Adam’ı seyret-
tiğim zaman sinema üzerine
kafa yormaya ve hayaller kur-
maya başladım.
Yönetmenlik hikâye anlatıcı-
lığıdır
Yönetmenliği, yazılan bir
hikâyeyi aslında senaryoyu
hayale dönüştüren kişi ola-
rak tanımlıyorum ben, sence
de öyle mi?
Yönetmenlik hikâye anlatıcı-
lığıdır. Televizyon dünyasında
daha zanaatkâr bir iş olarak
bakılıyor ama anlatıcılık an-
latıcılıktır. Senaryoyu hayale
dönüştürmekten çok, kurulan
o hayali ete kemiğe ve manevi
bir hazza dönüştürmek diyelim
buna.
Çukurova’nın kendisi de çok
önemli bir etken ve fonumuzda
hep o var
‘Bir Zamanlar Çukurova’
çok başarılı bir proje başla-
dığı günden beri kaçırmadan
izliyorum. Öyle ki reytingler
de bu başarıyı gösteriyor. Bu
www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar
Murat Saraçoğlu
bize inandırıcı gelmemesini bu samimiyet diyorum bu duy-
şekilde açıklayabiliyorum ben. guya. Samimiyet için de her
Nazan Kesal artık oyuncudan şey lazım hiçbir şey tek başına
çok öte benim için yeterli değil; ne senaryo, ne yö-
Çok değerli oyuncular ile netmen, ne oyuncu ama hepsi
çalıştın projelerinde. Dünya birden gerekli.
gözüyle iyi ki çalıştım dediğin Bütün karakterler etkiliyor
oyuncu ve çalışmak istiyorum ‘Bir Zamanlar Çukurova’
dediğin oyuncular var mı? dizisinde senin farklı bir
Gerçekten çok değerli oyun- yere koyduğun ve seni farklı
cularla çalıştım. Onların hayata etkileyen bir karakter var
ve hikâyelerimize bakışların- mı?
dan çok şeyler de öğrendim Hepsi etkiliyor Züleyha,
hala da devam ediyor bu süreç. Demir Yaman, Gaffur, Saniye,
Dönüp baktığımda Tarık Akan’ı Fekeli, Haminne…
tanımış olmaktan çok çok mut- Atlar beni tedavi ediyor
luyum. Şerif abla (Sezer) da bir Atlara olan hayranlığın ve
şey çekmeye başladığımda her özel ilgin neden kaynakla-
zaman aklıma gelir onunla ge- nıyor, atlarla ilgili nasıl bir
çirdiğim her çekim günü bana dünya kurdun kendine?
bir şeyler öğretmiştir. Nazan Atlar beni tedavi ediyor kesin
Kesal artık oyuncudan çok öte ve net cümlem bu. Her şeyi,
benim için. Vahide Hanım da bütün sıkıntılarımı unutuyo-
birkaç sayfada anlatacağımız rum atlarla…
bir sahneyi bir bakışıyla an- Adana benim için dizi çek-
latıp bana bütün lafları çöpe tiğim bir yer değil, yaşadığım
attırmış çok özel bir oyunculuk şehir
aurası olan çok çok önemli bir Adanalı oldun diyebiliriz
oyuncu. Amerikalı ya da İngiliz artık buradan Adana’ya ve
dizinin bu kadar çok sevilme olsaydı yanına yüz metre yak- Adanalılara dair neler söyle-
sebebi dizinin yönetmeni laşamazdık bence. Türkiye’de mek istersin?
olarak sence nedir ve biz iz- çok önemli ve değerli oyuncu- Adana benim için hep be-
leyiciler neden bu kadar çok lar var. reketli bir yer oldu, çok sevi-
sevdik bu diziyi? Başarı her şeyden önce hikâ- yorum Adana’yı. Yıllar önce
‘Bir Zamanlar Çukurova’ yeye ve karakterlere özen gös- daha yolun çok başındayken
paket olarak üzerine çok kafa terip çok çalışmakla ilgili Adana’dan Turap adlı bir at al-
yorulmuş bir iş ve bu yaklaşım ‘Bir Zamanlar Çukurova’ mıştım, beni atçılığa o bağladı.
üç sezon sonunda bile aynı ta- ilk yola çıktığınızda bu ka- Sonra ‘Bir Zamanlar Çukuro-
zelikte devam ediyor. Senaryo, dar uzun süreceği planlan- va’ dizisi geldi. Gaziantep’te
şirket, ekip, yönetmen ve oyun- mış mıydı? Bir dizinin bu ‘Karagül’ dizisini çekerken de
cular hala en küçük mizansen kadar uzun sürmesinin ve Adana’ya hem çekime hem de
detayında bile en doğrusunu başarısının en önemli sebebi hipodroma gelip gidiyordum
bulmaya uğraşıyor. Titiz bir nedir? Dizi daha kaç sezon zaten. Şubatın sonunda da
çalışma var yani. Nasıl olsa tut- devam edecek? kısmet olursa eşim Adana’da
muş iş bu da böyle olsun diye
bir yaklaşım bizim organizas-
yonumuzda asla yer bulamaz.
Çukurova’nın kendisi de çok
önemli bir etken ve fonumuzda
hep o var. Ayrıca yetmişli yıllar
o dönemin tarzı, şarkıları ve
en temelde hakiki aşk duygu-
su halkımızın hep sevdiği ve
etkilendiği bir durum. Kısacası
paket olarak klişe olabilecek
şeyleri modern bir tazelikle
ama klasik bir hikâye üzeri-
ne paket ederek anlatılan bir
hikaye çok fazla karşılık buldu Elbette bu kadar büyük bir doğum yapacak ve kızım buralı
seyirci üzerinde. yatırım, güçlü yapım tasarımı olacak inşallah. Adana benim
İkisi de olabilir ama… kısa süre için yapılmaz uzun için dizi çektiğim bir yer değil,
Kötü oyuncu var mıdır yok- süreli bir planlama yapıldı, yaşadığım şehir!
sa yönetemeyen yönetmen mi seyirci de teveccüh gösterdi. Akıl ve ruh sakinliği lazım
vardır. Bu soruyu şu nedenle Dizinin başarılı olması daha Yoğun bir çalışma tempo-
soruyorum bazı projelerde önce de anlatmaya çalıştığım sunun içindesin ama yeni
oynayamayan oyuncular bir gibi birçok parametreye bağ- projeler var mı bekleyen ya
bakıyorsun başka bir projede lı. Her şeyden önce hikâyeye da gerçekleştirmek istediğin.
iyi oyuncu olmuş dedirttiri- ve karakterlere özen gösterip Mesela kendinin yazdığı bir
yor. çok çalışmakla ilgili. Ben özel hikâyeyi yönetmek gibi.
İkisi de olabilir ama bütün olarak başka bir yorumda Her zaman var hatta bunun
yapım tasarımıyla ilgili de bulunmak isterim; bence bir için sürekli hayal kuruyorum
olabilir, harcanan mesaiyle hikâye kibirli olmamalı, onu ama akıl ve ruh sakinliği lazım.
de… Ridley Scott’ın filminde çekenler de bu kibirden etki- Benim dinamiklerim sektörden
Selahattin Eyyubi’yi oynayan lenmemeliler. Seyirci bu kibri vazgeçmeye pek uygun değil.
ve hayran kaldığımız oyuncu- hemen anlıyor, belki tam tarif Uygun zamanı ve imkanı bekli-
nun bir Türk işinde o kadar edemiyorum ama ben kısaca yorum diyelim şimdilik.
 11
?? SPOR
GÜNDEM
HAKAN
DİKİCİLER
BÜYÜK KAYIP…
İki takımın ısınmak için sahaya
yılbaşı gecesi talihsiz bir kaza geçiren
Omar Elabdellaoui’ye geçmiş olsun
dilekleri yazılı tişörtlerle çıkması
anlamlıydı.
Biz de geçmiş olsun dileklerimizi
iletelim, dileriz tez zamanda sahalara
döner.
Ersun Yanal’ın gelişiyle Antalya’da
gözle görülür bir değişiklik olmadı.
Üstüne üstlük geçen hafta evinde
Hatay’dan 6 gol yiyerek hezimete
uğradı. Antalya 7 haftadır deplasman
galibiyeti yaşamamış bir takım. Bunu
sürdürdü.
Tribündeki Fatih Terim Antal-
yaspor’a karşı hiç mağlubiyet yaşa-
mamıştı. İstatistiğini devam ettirdi.
İlginç olan Ersun Yanal’ın da en fazla
mağlubiyet yaşadığı takımdı Galata-
saray. Ama dün gece yenilmedi.
Ersun Yanal geçen haftaki ağır
mağlubiyetten derslerini çıkarmış.
Hücumcu yönünü bir kenara bırak-
mış, alan daraltan, kontracı yönüyle
çıkardı kadrosunu.
Galatasaray, istekli, sahaya iyi ya-
yılan bir görüntü veriyordu ama bir
türlü pozisyon yaratamadı. İlk yarıyı
iki takım da ama en çok da ev sahibi
Galatasaray harcadı.
İlk yarı planı tutan Ersun Yanal,
ikinci yarıda takımın ritmini bozmadı.
Daha ikinci yarının başında hayatı-
nın fırsatını yaşadığının farkında olup
olmadığını bilemediğim Oğulcan,
biraz dikkatli olsa Galatasaray için
durum değişecekti.
Planda olmayan, lig kariyerinde hiç
kırmızı kart görmemiş Emre Kılınç’ın
Amilton’a yaptığı acemice fauldü. Bu
faulün cezası bence sarı karttı. Son-
rasında Marcao’nun faulü ise kırmı-
zıydı. Orta hakem Abdulkadir Bitigen
ise tam tersini uyguladı.
Uzun sakatlığı sonrası dakika bulan
Falcao’nun yine ve yeniden sakatla-
narak oyundan çıkması Galatasaray’ı
çok zora soktu. Falcao, sadece 30
dakika sahada kalabildi.
Galatasaray için zor dakikalar
başladı, gerginlik arttı. Ersun Yanal’ın
İstanbul planı tutmuştu.
77’de Oğulcan’ın kaçırdığı top, bel-
ki de Galatasaray’ı galibiyetten etti.
Ancak Antalyaspor’un ileri uçlarının
kötü vuruşlarını, ileride zenginlik
yaratamamalarını da not düşmeliyiz.
Antalyaspor, Galatasaray’ı bu çaresiz-
likte zor yakalar.
Ersun Yanal’ın oyun anlayışına kar-
şın liderin yeni oyunlar kuramaması-
nın nasıl açıklanması gerek?
Maçın ardından Kaptan Arda’nın
dün gece kazanılan bir puana sevin-
mesi kabul edilir gibi değil. Linnes’in
inatçı ve enerjik oyununa karşı Bel-
handa’nın laubaliliğini görmeyecek
miyiz?
Feghouli’den ziyade Galatasaray,
Taylan’ı ve skoru değiştirecek net
kramponlarını çok aradı. İsmen olup
cismen olmayan Diagne ve Falcao
Galatasaray’ın büyük yalnızlıkları.
Falcao’nun olmamasına alışmış
Galatasaray taraftarı için zorlu Konya
deplasmanında cezalılar Marcao,
Arda ve Emre Kılınç’ın olmaması
büyük kayıp olacak.
Lider fırsat tepti. 2021’e iyi başla-
madı. Enseyi karatmaya gerek yok
sene uzun. Ancak farkındaysanız kad-
ro giderek daralıyor. İş sadece artık
Terim’e değil protokol sıralarında
oturanlara da düşüyor.
2-2
SİVAS’A UZATMADA ŞOK
Sivasspor, Deniz-
lispor'u konuk etti.
Horozlar, 17'de Rodal-
lega'nın golüyle öne ge-
çerken 26'da Max Gradel
www.
ww gaze
w.ga tepen
zetep cere.
ence m
com
re.co 27 Aralık 2020 Pazar
Antalyaspor ERDEM
karşısında
büyük KIRIM
zayiat verdi
Bu futbola bir
puan iyidir
Yaşadığımız yılların belki de en
berbatı olan 2020, son darbesini
Galatasaray’ın Norveçli futbolcusu
Omar Elabdellaoui’ye vurup,
hayatımızdan çekip gitti. Üstüne
çok şey konuşulabilecek cinsten
olan bu berbat kaza, sarı kırmızılı
camiayı fena vurdu. Moraller
etkilendi, futbol bir anda geri plana
düştü. Maçtan önce her iki takım
oyuncularının Omar’a geçmiş olsun
0-0
t-shirtleriyle ısınmaya çıkması güzel
düşünceydi.
“Eksikler çoktu” cümlesini artık
bu sezon futbolda kullanmanın
esprisi kalmadı. Pandemi olsun,
yoğun maç trafiği olsun, artık tam
kadro sahaya çıkan takım görmek
neredeyse imkansız. Her takım bu
durumu yaşadığı için de “mazeret
listesinden” çıkarılması fayda getirir.
Geçen hafta sarı kırmızı takımın
Trabzonspor’u net bir şekilde yenen
GALATASARAY
kadrosundaki önemli değişiklik
vardı. Taylan’ın yeri Donk’la, onun
boşalttığı stoper yeri de Luyindama
ile doldurulmuş olarak Antalya
maçına çıktı Galatasaray. Takımın
kilit adamı Taylan’ın yokluğunun,
AĞIR YARALI
Galatasaray’ın oyununu nasıl
etkileyeceği merak konusuydu.
İlk yarı boyunca Galatasaray, iyi
kapanan Antalyaspor’a yüklendi
demek, biraz abartı olur. Ceza
sahasına kadar gelip gelip geri
döndüler. Daha çok ortadan
delmeye çalıştılar Antalyaspor
defansını ama olmadı. Ara sıra topu
Galatasaray, Antalyaspor’la 0-0 be- puan kaybı yaşayan sarı-kırmızılılar
kanatlara indirmeye çalıştığı zaman
rabere kaldı ve iki maç sonra puan sakatlık ve cezalılarla da ağır bir
da pozisyon bulamadı Galatasaray.
kaybetti. Sarı-kırmızılılarda Emre yara aldı. Açıkcası seyreden herkesin
Kılınç kırmızı kart görürken Marcao Sarı-kırmızılılar hem zirve yarışın- gördüğü gibi ilk yarı orta saha ile
ve Arda Turan da gördükleri kartlar- da 2 puanı bıraktı hem de üç oyun- Antalyaspor ceza sahası önünde
la cezalı duruma düştü. cusunu kaybetti. Bu sonucun ardın- geçti. Yani zevksiz, heyecansız ve
Oyuna ikinci yarıda dahil olan Fal- dan Galatasaray 15. maçı sonunda pozisyonsuzdu ilk yarı.
cao da sakatlandı ve maçı tamam- 30 puana yükselirken Antalyaspor “Çare Falcao” diye düşünen Fatih
layamadı. Evinde bu sezon 4. kez haftayı 18 puanla tamamladı. Terim, sonradan pişman olacağı bir
kararla Kolombiyalı golcüyü ikinci
yarı oyuna sürdü.
Ama maçın adamı oynayan
Süper Lig'in 16. takımlardan değil, yöneten
haftasında Galata- Abdülkadir Bitigen olarak ortaya
saray, Fraport TAV çıktı. Ceza sahasından çıkmayan
Antalyaspor ile Türk Antalyaspor’u harekete geçirmek,
Telekom Stadı'nda maça denge getirmek için en
karşılaştı. Cezalı olan büyük kozu olan kartını kullandı.
Faul sonrası Emre Kılınç’a direk
Galatasaray Teknik
kırmızı çıkarması, VAR hakemlerini
Direktörü Fatih Terim bile çileden çıkarmış olmalı ki,
karşılaşmayı tribün- seyretmesini istediler. Fakat
den takip etti. Bitigen kararlıydı, kararından vaz
geçmedi. Aslında hakem biraz
bekleseydi, Marcao’yu kimsenin
ÖNEMLİ DAKİKALAR itiraz edemeyeceği bir şekilde
oyundan atarak, Galatasaray’ı 10 kişi
bırakabilirdi.
10. dakikada paslaşa- içeriye çevirdiği topu sa- başında dahil olan Fal-
rak kullanılan korner vunma kornere attı. cao 73. dakikada kendi- Eksik kaldıktan sonra zaten maçta
efektif bir futbol sergileyemeyen
sonrası ceza sahası sol 51. dakikada Galata- ni yere bıraktı ve oyuna
Galatasaray, iyice etkisiz bir hale
çaprazında topla bulu- saray’da Emre Kılınç, devam edemedi. Jesse
büründü. Sonuçta, bir puan, bu
şan Belhanda doğrudan Amilton’a arkadan yap- Sekidika, Falcao yerine maç için iyidir, ileride faydası
kaleyi düşündü ancak tığı faul sonrası direkt oyuna dahil oldu. görülecektir.
Boffin uzanarak golü kırmızı kartla oyundan 80. dakikada itiraz- Yeni yıla da hakem kararlarının ön
önledi. atıldı. Abdulkadir Biti- ları nedeniyle sarı kart plana çıktığı maçlarla girmemiz çok
can sıkıcı. Ne yazık ki, böyle yetersiz
23. dakikada Donk, gen pozisyonu tekrar gören Arda Turan, Mar-
hakemler, zaten kalite olarak
sağdan hareketlenen izledi ve kararını değiş- cao’nun ardından cezalı
Linnes’i ceza alanında tirmedi. duruma düşen ikinci Avrupa’nın bir hayli gerisine düşmüş
Türk futbolunun derin yarası olmaya
topla buluşturdu. Onun Oyuna ikinci yarının futbolcu oldu.
devam edecek gibi.
Boupendza şov sürüyor,
Hatayspor kazanıyor
Süper Lig'in 16. haftasında Ata- Boupendza, Süper Lig gol krallığı
kaş Hatayspor, sahasında İttifak yarışında liderliğe yükseldi.
Holding Konyaspor'la karşılaştı. Konuk ekibin tek sayısını 33.
Ev sahibi ekip müsabakadan 2-1 dakikada Artem Kravets kaydetti.
galip ayrıldı. Bu sonuçla son yedi maçında
Hatayspor'a galibiyeti getiren beşinci kez üç puana uzanan Ha-
goller 43. ve 58. dakikalarda tayspor ligde 15 maç sonunda 27
Aaron Boupendza'dan geldi. Bir puana yükseldi. Konyaspor ise
önceki hafta Antalyaspor'a dört 15 maçta 19 puanda kaldı.
gol atan 24 yaşındaki futbolcu, Hatayspor ligin 17. haftasında
böylece son iki maçta rakip fi- Gençlerbirliği deplasmanına
leleri tam altı kez sarsmış oldu. çıkacak. Konyaspor ise Galatasa-
Toplamda dokuz gole ulaşan ray'ı konuk edecek.
penaltıdan eşitliği getir- Ev sahibi son bölüme
di. kadar maçı önde götürse
İlk yarının sonunda de 90+3'te Mesanovic,
sahneye Faycal Fajr, Si- Denizlispor'a 1 puanı
vas'ı üstünlüğe taşıdı. getirdi: 2-2
 12 SPOR www.gazetepencere.com 3 Ocak 2021 Pazar

OMAR’DAN İYİ HABER VAR!

Galatasaraylı Omar Elab-
dellaoui’nin doktoru Prof Dr.
Vedat Kaya, oyuncunun son
durumu ile ilgili "Sol gözde
belirgin görme artışı, sağ göz-
de de toparlanma var. Şu ana
kadar her şey olumlu gidiyor"
ifadelerini kullandı
Galatasaraylı futbolcu Omar
Elabdellaoui'nin doktoru Prof.
Dr. Vedat Kaya, Galatasaray
Kulübü Doktoru Yener İnce
ve Galatasaray İkinci Başkanı
Abdurrahim Albayrak, hastane
önünde basın mensuplarına
açıklamalarda bulundu.
Ameliyattan çıkarak basın
mensuplarının karşısına çık-
tıklarını söyleyen Kaya, "İlk
önce bir medikal tedaviye
başladık, durumu değerlen-
dirdikten sonra. Bu tedavinin
cerrahi bölümü yılbaşı gecesi
başladı, 4.30 veya 5 civarında
bitti. Hastanın gözünün du-
rumuna göre gerekli tedaviye
başladık. Bugün de daha önce,
ilk gördüğümüzde planladı-
ğımız şekilde bir müdahalede
bulunduk. Yarın sabah tekrar
görüp, medikal tedavisine
devam etmek istiyoruz. Gör-
sel rehabilitasyonu için şu an
düşündüğümüz bir adım daha
var ama gidişata göre bun-
lar değişebilir. Şu an kadarki
kötü gelişmeler, olumlu yönde
ilerliyor. Görme olarak özellik-
le sol gözde belirgin derecede
artış var, sağ gözde de büyük
bir toparlanma var. Bunu daha
iyi hale getirip düzeltmek için
yapılan bir işlemdi bugünkü
işlem. Şu ana kadar her şeyin
olumlu gittiğini söyleyebilirim.
Görme her travmadan etkile-
nir. Bunu minimumda tutacak
şekilde, düzeltecek şekilde ya-
pılan bir girişimdir bu. Sağ göz
sol göze göre biraz daha kötü
durumda" ifadelerini kullandı.

ALANYA FARK ATTI

KARTAL’DA 4 EKSİK
Bugün Hes Kablo Kayse-
rispor'a konuk olacak Be-
şiktaş'ta kamp kadrosu belli
oldu.
Siyah-beyazlılarda sa-
katlıkları bulunan Rachid
Ghezzal, Gökhan Töre ve
Adem Ljajic ile annesinin
cenazesine katılmak için
ülkesinde bulunan Vincent
Aboubakar kamp kadrosun-
da yer almadı.
Kulüpten yapılan açıkla-
maya göre, teknik direktör
Sergen Yalçın tarafından
belirlenen kamp kadrosun-
da şu oyuncular bulunuyor:
Ersin Destanoğlu, Utku
Yuvakuran, Valentin Rosier,
Francisco Montero, Fabrice
N'Sakala, Welinton, Doma-
goj Vida, Rıdvan Yılmaz,
Serdar Saatçı, Josef de Sou-
za, Oğuzhan Özyakup, Atiba
Hutchinson, Necip Uysal,
Dorukhan Toköz, Kartal
Yılmaz, Bernard Mensah,
Georges-Kevin N'Koudou,
Güven Yalçın, Cyle Larin,
Ajdin Hasic, Atakan Üner.
3-0
Aytemiz Alanyaspor, evinde
Medipol Başakşehir'i 3-0 mağ-
lup etti. Akdeniz ekibi 3 maç
aradan sonra galip gelirken Ba-
şakşehir'in kazanamama serisi 7
maça çıktı.
Ev sahibi çok etkili başladığı
maçta 19' Bareiro ve 27' Mou-
bandje'nin golleriyle ilk yarıyı
2-0 önde kapattı.
Başakşehir'in ikinci yarıda
farkı azaltma çabaları sonuç
vermezken 83'te Tayfur skoru
belirledi.
3 maç sonra kazanan Alan-
yaspor, puanını 30 yaptı. Galibi-
yet hasreti 7 maça çıkan Başak-
şehir ise 16 puanda kaldı.

FIRTINA’DA
ÖMÜR
MÜJDESİ!
Trabzonspor’da sakatlık-
ları bulunan Hosseini ile
Hugo’nun bugünkü Fatih
Karagümrük maçında yer
alıp alamayacağı yapılacak
son kontrollerin ardından
netleşecek. Bordo mavili-
lerde koronavirüs izolasyon
sürecini tamamlayan ve
Çaykur Rizespor, Hatayspor
ve Galatasaray karşılaşma-
larında forma giyemeyen
Abdülkadir Ömür ile sakat-
lığı nedeniyle Galatasaray
karşılaşmasında kadroda
yer almayan Ekuban yarın-
ki maçta kadroda yer ala-
bilecek. Bordo mavililerde
teknik direktör Abdullah
Avcı’nın Fatih Karagüm-
rük karşısında Galatasaray
11’ine göre savunmada
Hugo’nun yerine Cam-
pi’ye, hücum hattında ise
Yusuf’un yerine Abdülka-
dir Ömür’e forma vermesi
bekleniyor.
3-1
ANKARAGÜCÜ ÜÇLÜ ÇEKTİ
Ankaragücü, konuk ettiği Yeni
Malatyaspor'u 3-1 mağlup etti.
Ev sahibi adına gol perdesini
4. dakikada rakip ceza sahası
içinde topu ağlara gönderen
Lukasic açtı. 37. dakikada Pa-
intsil penaltıyı gole çevirerek
skoru 2-0 yaptı. İlk yarı Ankara-
gücü'nün 2-0 üstünlüğüyle sona
erdi.
İkinci yarıda konuk ekip 76'da
Ndayishimiye ile farkı 1'e indir-
di. Ev sahibi takımda 85. daki-
kada oyuna giren Borven, 88'te
takımının 3. golünü kaydetti.
Ankaragücü aldığı galibiyetle
puanını 15 yaptı. Yeni Malat-
yaspor ise 20 puanda kaldı.

SIMON KJAER
BOMBASI!
Fenerbahçe, İtalya
Serie A ekibi Mi-

lan'da forma giyen
eski oyuncusu Simon
Kjaer'i kadrosuna
dahil etmek istiyor.
İddialara göre
Fenerbahçe Spor-
tif Direktörü Emre
Belözoğlu, Danimarkalı stoper ile
görüntülü bir görüşme gerçekleş-
tirdi.
Yönetim, sözleşmesi 2022'de
sona erecek oyuncuyu bonservisi
ile birlikte transfer etmek isterken
Kjaer de eski kulübüne dönmeye
istekli.
Bu sezon Milan formasıyla 17
maçta görev alan tecrübeli futbol-
cu, gol ve asist katkısı üretemedi.
Simon Kjaer, 2015-2017 yılları
arasında Fenerbahçe forması giy-
miş ve gösterdiği başarılı perfor-
mansla taraftarın gönlünde taht
kurmuştu.
1-1
TRABZONSPOR, YUNUS
MALLI’NIN PEŞİNDE
Ara transfer dönemin-
de kadrosuna takviye
li kulüple anılmıştı.
Wolfsburg'daki sözleş- ERZURUM’DA SEVİNEN YOK
yapmak isteyen Trab- mesi sezon sonunda bi- BB Erzurumspor ile Gazian- dından, maçın hakemi Tugay
zonspor için Alman ba- tecek olan 28 yaşındaki tep FK 1-1 berabere kaldı. Kaan Numanoğlu, VAR'a baş-
sınından bir iddia ortaya futbolcu bu sezon Wolfs- Mücadelenin ilk 45 dakikası vurdu ve beyaz noktayı işaret
atıldı. burg'da biri Bundesliga golsüz sona erdi. Konuk ekip etti. 90+6. dakikada Emrah
Bild'de yer alan habere olmak üzere toplam 2 69. dakikada Mirallas'ın attığı Başsan penaltıdan attığı golle
göre Trabzonspor, Wol- maça çıktı. golle 1-0 öne geçti. skoru eşitledi ve maç 1-1 sona
fsburg'un milli yıldızı Bugüne kadar A Milli Maçın uzatma dakikalarında erdi.
Yunus Mallı'yı renkleri- Takım formasını da 25 BB Erzurumspor penaltı ka- Yenilmezlik serisini 14 maça
ne bağlamak istiyor. Tec- kez giyen Yunus Mallı, zandı. Ceza sahası içerisinde çıkaran Gaziantep FK 28 pua-
rübeli futbolcunun adı Ay-Yıldızlı formayla 1 gol Djilobodji'nin Ömer Şişmanoğ- na, BB Eruzumspor ise 13 pua-
geçmişte de bordo-mavi- kaydetti. lu'na yaptığı hareketin ar- na yükseldi.

NBA’DE BATI KONFERANSI’NDA SUNS ZİRVEDE

Nuggets deplasmanına
çıkan Batı Konferansı lide-
ri Suns, sezonun 6. maçını
106-103 kazanarak üst üste
4. olmak üzere 5. galibiyetini
aldı.
Suns'ta Deandre Ayton ve
Devin Booker 22'şer, Chris
Paul 21 sayı kaydetti.
Dördüncü yenilgisini yaşa-
yan Nuggets'ta Jamal Murray
31, Nikola Jokic 17, Paul Mill-
sap 15 sayı buldu.
Son şampiyon Los Angeles
Lakers, deplasmanda San
Antonio Spurs'ü 109-103
mağlup etti.
Sezonun 4. galibiyetini
elde eden Lakers'ta yıldız
basketbolcu LeBron James,
26 sayı, 11 ribaunt, 10 asistle
"triple-double"lık performans
sergiledi. 36 yaşındaki James,
NBA tarihinde "triple-doub-
le" yapan en yaşlı 4. oyuncu
oldu. Konuk takımda Anthony
Davis 34 sayı, 11 ribauntla
galibiyete katkı sağladı.
Spurs'te Keldon Johnson'ın
26, DeMar DeRozan'ın 23
sayısı sezonun üçüncü mağlu-
biyetini önleyemedi.