BİLGESU ERENUS

İNSAN AKLiNi
KORUMA ENSTİTÜSÜ

GERÇEK SANAT
YAYINLARI
GERÇEK SANAT YAYINLARI: 108
Oyun Dizisi: 13

Kapak Resmi:
irfan ERTEL

Yayın Yönetmeni: Gongor Gençay

insan Aklını Koruma Enstnüsü: Oyun / Yazan: Bilgesu Erenus I Kapak
Resmi: lrtan Ertel I Dizgi: Gerçek Sanat Yayınları / Baakı: Yaylacık
Matbaası I Kapak Baskısı: Tekin Basımevi I Cilt: Baba MOcellithanesi I
Birinci Basım: Nisan 1994 / Gerçek Sanat Yayınları: Kuledibi BOyOk
Hendek Caddesi. No: 7 Şişhane • lstanbul / Yazışma: Posta Kutusu
935 • 80020 Karakoy • lstanbul ı Telefon: 243 45 33
ISBN-975-36CMl64-X
 İNSAN AKLiNi
KORUMA ENSTİTÜSÜ

BİLGESU ERENUS
 BILGESU ERENUS'un Daha Önce
Yayınlanmıf Kitapları

Kaside Oyun 1980

ikili Oyun Oyun 1981
Ganeyli Bayan Oyun 1984
Misafir 555 K
- Oyun 19116
Aklımda Çocuk Oyunu 1989
Arka Bahçe Oyun 1990
Acılar Şenliği Oyun 1991
EntelleklOel Şiddet Yazılar 1992
Kazı Roman 1993
 AKAN TOPRAKTA GELECEGI YAKALAYAN

BiR OYUN

ÇOrOmOşlOğOn ve yılgınlığın toplumun bQyOk çoğunluğuna sin­

di!ii bir dönemde, zulmOn her geçen gOn bOyOyerek sOrdOğO bu
topraklarda, bozulmamış saf aklı yaşatabilmek ve bunu sanata
dOnOştOrmek: 'insan Aklını Koruma Enstttosa• oyunuyla bunu ba·
şarıyor Bilgesu Eren us.

Her yaştan bunaklarla dolu olan bu dOnyada unutmayı ya­

saklayarak kendine ve bir ayrık otu gibi uyumsuz ve yabancı kal·
mayı göze alarak Ostelik.

Sanatın ve sanatçının bunadığı birdOnyada gerçek sanatı ku­

rabilmek ve yaşatabilmek, bOyOk acılara gôğOs gerebt!meyi ge­
tiriyor beraberinde. Gerçek sanat, sanatı kurulu dOzenin bir par­
çası olmeklan çıkanp, yaşamı değiştiren bir sanat haline getir­
dikten sonra gerçekleşebilir. Sanatı paranın egemenliğinden, yani
bir mata olmaktan kurtarabildiklen sonradır ki sanatın insanca
özO kurulabilir. Bu da yabancılaşmış sanatı ve genelde yaban·
cılaşmayı reddetmektir.

Tıyatro bir anlatım sanatıdır. Tarihsel gerçekliğin bir bôlOmOnO,

önce bozarak, yeniden kurmaya dayanıyor. Yeniden kurulmuş
tarih ve toplum kesitini sahneye getirip, oynamak modem ti·
yatronun temelini teşkil ediyor.

5
 'insan Aklını Koruma EnstitfısO' yaşanan gerçeklerin yeniden
kurgulanışıyla, tekelci kapitalizmin birey olma hakkını çoklan elin­
den aldığı insana yöneliyor; onu zorlayarak kendi OzOne itiyor ve
direnci gösteriyor.

Ôlkesi ve umudu olmayanın direnci de olmuyor. Bilgesu Ere­

nus, öfke ve umut tohumlan seıptiği oyununda, direnci kırılmış in­
sana kendi gılcOnO gösteriyor. Bunu yaparken de zor olanı
seçiyor, insanın aklını zorluyor.

Seyircisine sataşan ve onu kışkırtan bir oyun "insan Aklını Ko­

ruma EnstitQsü". Görup işitip de unutmayı sürdürdüğü sürece
insanın, aklının ve emeğin egemeni olamayacağını vurguluyor.
Şiddeti aklın motoru olarak sahneye getirip, seyircisini sarsarak
değiştirebilmeyeçalışıyor.

Bu oyun şimdiden tiyatro klasikleri arasında yerini almıştır. Kla­

sik bir eserde olması gereken sadelik ve beraberindeki evrensel
olanı yakalayabilmek, temel özellikler olarak oyunun her satırına
sinmiştir.

DOnyanın her yerinde; gerçek sanatı yaşatmaya çalışanların

olduğu batan topraklar da, oynanabilir bu oyun. Tiyatro öğrencileri
ders olarak işleyebilirler ve hatta tez konusu yapabilirler.

iddialıdır ve sorgulayıcıdır. Tıyatro yaptığını, oyun yazdığını sa­

nanları bir fıskede yere vurabilecek güçtedir. Bu güç insana ve
onun aklına olan güvenden kaynaklanıyor. Aklını dirence dönüştü­
rebilen, direnciyle pekiştirdiği emeğinin azerinde yükselen yeni in­
sanaolan güvenden.
Hep yakınılan bir konu, artık oyun yazarının yetişmediğidir.
Oysa Bilgesu Erenus yoğun üretkenliğiyle sürekli yazıyor. Her yıl
dOnya tiyatrolar gününde devlet ve şehir tiyatrolarının repertuar
kurullarına en az bir oyun gönderdiği biliniyor. Fakat yerli oyun
yazarı sıkıntısından yakınan bu tiyatrolar, Erenus'un oyunlarım
görmezlikten geliyorlar. Neden? Neden bellidir. Bilgesu Erenus;

6
aydın devnlnci kişiliğini kanrtlamış bir yazardır. Halkların devrimci
mQcadelesinlnyanındayeralmış birgerçeksanatçıdır.

'insan Aklını Koruma EnstttüsO'nOn yazıldığı tarihlerde, çeşitli

tiyatro OdOI kurullan en iyi oyun dalında OdOI verecekleri bir oyun
bulamadılar. Yine aynı yıl, bir dönemin yOkselen dalgasına yas­
lanarak devrimci sıfatını alan kimi tiyatrocular ancak Buruk Ezgi'yi
oynayabildiler. Sanata ve tiyatro izleyicisine verecek bir şeyleri kal­
mayanlar Ayak takımı Arasında'yı sahneye getirebildiler. Nazım
Hikmet'i devrimci kişiliğinden arındırma kampanyalarının ardın·
dan, onun oyunlaştıramadıkları oyunlarını varil gOrOltOleri arasında
sahnelediler.

TOkenmişlikleri ve yılgınlıkları, onları sanatın yabancılaştınl·

masına katkıda bulunmaya kadar götOrdO. Artık bttmişlerdir. Ti·
yatro yapamaz hale gelmişlerdir. En fazla, Bir Delinin Hatıra Def·
terini oynayabilirler.

"insan Aklını Koruma EnstttOsO', akan toprakta geleceği ya·

kalayan ve sanatı; yaşamı değiştiren bir sanat haline getirmeye
çabası ·katkısı olan ve yabancılaşmayı da reddeden biroyun.

Her devrim red ile başlar.

Bu oyun bir reddir.
Sahne aynı kalsa da roller değişecektir.

Ve yeni sanatın Ozerinde yükselen yeni insan, şunu haykıra·

caktır ötekilere:

P e r d e! . .

Nuretti n o�uz

7
 Klşller

Merih Oyun yazan

1. Oyuncu Dühh
2. Oyuncu Merak
3. Oyuncu Yekda
4. Oyuncu Megrez, Annekov
5. Oyuncu Elyot, Kalinyev
6. Oyuncu Mirza, Dora
7. Oyuncu Alkaid, Stephan
Saat gece yansını vurur. Moıih lokal bir
lfılc a/lında ve dalılilosunun başındadır.
Sahnenin tümü çalışma masasıdır bo»ıi
da; anoildopodl, kitaplar, mOsveddelilc
/aJ#ırJar, oyun doııyası bir kaç çay
fincanı,ldJllOlder. .•

Sırtındaki battaniyoyte büzülmOştür

Monh, bir sOre izloyiciye bakar, boşluga
bakalmıfC8SınS.

Merih-Belki de cehennem tasvirlerine bak­

mam gerek, bu yaşadıQım yaz yılı ense­
sinden ve suç asta yakalayabilmek için, her
dilde her dinde cehennem tasvirlerine ...

Merih kararlı; ansiklopodiyi 6n0n• çekar,

aıanmakta.
Merih- Çannıh... Çak... Çekmek... (Arka
sayfalara yönelirken) ç dejjil aptal C.
Cemiyet. Celal. Cehennem işte. lbraniceden
geliyor üstelik, Cehinnom... (okur) Kudus
yakınında suçlulann ve kurban edilenlerin
atıldı!jı Hinnom vadisi.

Masa ya da sahne, a/ıtan vurulmaya

başlar.

Sesler- OzOmlQ
-Işık veren
-Altın Yayla
-Çukurca

Msrihsssleriyandlarfszla 6nemsetn«lon.

Merih- UnuttuOumu sanıyonıunuz öyle mi?

Benim aradı!jım çıok daha başka bir şey.

9
 (Okur) Günahkarların ahirette gideceklerine
inanılan yer: Cehennem.

Soslorin goldiUi yoro bakar, acılı.

Merih-4<urban edilenler...
Gunahkirlar...
Suçlular...

Sesler bir ezgi mmldanrnaya baş/anmıştır,

sözlerden anmk. Merih ürperir, telaşla
sayfalarını kanştırrnaya başlar
ansiklopedinin.

Merih-Eski Yunan ve Roma'da cehennem,

Asur, Babil cehennemi,
ZerduşlOkte cehennem,
lskandinav cehennemi...
Hristiyanlıkta... (Okurken gülümser)
Tanrıyı bırakma yolunu seçenlerin durumu
(Gözleri izleyicide) imişş cehennem.
Ezgi yükselir biraz. Merih birkaç sayfa
daha atlamıştır.

Merih-Ve l�lam'da (Okur) Kuran ayetleri­

. ..

nin zahiri anlamlarına göre cehennem, yol­

lannı şaşıran kimselerin buluştuğu yer...

Merih'in bakışları ezginin geldi/ji

yOndsdir.

Merih- Yolunuzu şaşırıp bana sığındınız

demek... Ama ben, ben n'apabilirim ben. So·
nuçta bir yazarım ben ... Üstelik de yeteneği
tartışma gôlOren bir yazar...
Merih yeniden ansildopediys bakar.

10
 Merih-Kibirli kimselerin gideceği yer, lslam­
da ayrıca tanımlanmakta imiş. (Gülümser)
Alçak gônüllOlükten hızla vazgeçmek zorun­
dayım.

Merih ansiklopediyi kapatır sertlikle.

Merih- Canı cehenneme!..

Merih do/jrulmuştur, güçlü.

Merih- Coca cola cumhuriyeti Cehennem

A.Ş'yle ilgili bilgiler henüz geçmemiş ansik·
lopedilere, ama geçmek zorunda.

Merih kalkar seyirciye yönelir.

Üsten üste bakmakta.

Merih- Ben oyun yazarı Merih. Her yaştan

bunaklarla dolu bu iki yüzlü dünyada tek
övünelim . . Unutmayı yasakladım kendime.
.

Eizgi iyiden yükselmiştir.

Merih- (Battaniyesine sıkı sıkıya sarılır·

ken) Bu yüzden de bir ayrık otu gibi duyum­
suyorum kendimi O ünlü uyum sözcügü­
...

nün tam karşıtı; uyumsuz ve yabancı ...

Masamn yanmda ve yöresinde insanlar

belirir.
Merih- Bu kahrolası yalnızlığımdan kurtula·
bilmem için acılarımı sanatsal bir Onlne dô­
nOştürmem gerek .

11
Merih'in battaniyesi kaymıştır, syskiarmm
dibinde...

Merih- Acıları taşıyabilmenin en kestirme

yolu... Onları kendi dışına taşıyabilmek... Bir
anlama tedavi yani...

Gelenler sksesuarlar1m masaya

bırakmıştır. Merih gOrOltüyl• d6ner.

Merih- Geldiniz demek. . (Ezik) Tekstimde

.

en ufak bir gelişme yok aylardır. Kendime

gı1venemi y�ireceğim neredeyse... A ma
unuttuğunu bile unutan bir dünyada yaratı­
cılığımın beslenemeyişi doğal.

Oyuncular sahne ya da masanın azerine

sıçramışlardır şimdi.

Merih-{Korkulu geriler) Ben, ben günlerdir

uyuyamıyorum ben, Lady Macbeth gibi öl­
dürdüm uykuyu... Gene ne istiyorsunuz ben­
den?

Oyuncular sahne ya da masayı oyun

alanına dönüftürmekte: savı.mmasız
simgesel çadırlar, ezik teneke, hoş
tencere vs, kaplar masayı. ·

Merih- Heyy burası Çukurca ya da lşıkve­

ren değil!.. Çalışma masamı ne hale getirdi­
niz ve de beynimin içini.

Merih sahne a�zına çôküp izler

oyunculaflm.

Merih- (lzleylclye) Oyuncularım... Tam bir

yıldır peşimi bırakmıyorlar.

12
 Ben, ben napabilirim ki? ..
Sanatın ve sanatcı nın da bunadığı bir dlln­
yada bir ara, insan Aklını Koruma EnstltOsO
kurmayı bila dOşOndOm. Bilimsel araştınna
ve yayım yapan bağımsız bir kuruluş ... Tek
üyesi ve kurucusu ben kalacaktım, vazgeç­
tim sonra...

Masa Ozerinds bir patlama Oyuncuların

birinin elinde bir ŞS"l'BnYB şişesi vardır.

Merih- (Acılı gQIQmsar) Oyunumu bi­

tiremeyişimin birinci yılını kutluyorlar (Oyun­
.

culara) Ne denli uğraşsanız benden .fazla

acıtamazsınız canımı... (lzleylclye) Alay edi­
yorlar benle, eğleniyorlar.

Oyuncular toprak serpmeye başlamışlardır

masaya

Oyuncular- Perme si nella citt a dolente

perma si va nell'eteme dolare

Oyun culardan bazıları topra!Jı çamura

d6naştarmekle, şampanyayla. Törensi bir
havadadırlar.

Merih- (Doilrulurbn) Dertli Kenre benden

gidilir. Benden ebedi acılara gidilir.

Oyuncular- Danıe Alighieri

·Dante'nin cehennemi
-La Divina
-Commedia

13
Merih oyuncu/anne y6nelmiştir, ayaklsrmm
çamur/anmasına aldırmaz.

Merih-Kendinizi tanrtmayacak mısınız?

1. oyuncubirdMıysşlanırsenki, ayaklsrına
poşi sarmakta.

1. Oyuncıı- DOhh ... Kocamış ana.

Ayaklan yara �nde.

2. oyuncu simgesel bir çadıra sı/1ınma

çabasında.

2. Oyuncıı- Merak. Eski aşiret ajjası.

Sancılı, ishal. (inler) Vayyyyy

3. oyuncu gecslik va tsrfiklsdir, seblıklı

geng bir baden.

3. Oyuncıı- Kızlan ... Yekda.

(Mamolerlnl tutar) Emilmeyeli sancır. (Çı!I·
lık) Berfee ooyy Rojeee

4. oyuncu sürekli gôzlerini u�uşturmakta.

4. Oyuncıı- 'Damat. Megrez. MOhendis.

Konj unklivtt. Kanlı.

Merih bir kenara çekilip, dikkatle

izleyiciye balonakta, s orgulu. 5. Oyuncu
yOzünıJn bir yanına maske iliştirir.

5. Oyuncu- Elyot. Kimsiz, kimsesiz delikanlı.

Merit.- YazOnün bir yanı Napalm'la yanık.

14
6. Oyuncu kirli bir kunda{jı g6{1süne
bastmr.

6. Oyuncu- Kundaklı kadın. Mirza.

Yedinci oyuncu, sopalardan kottuk

de{jn�i yapar kendine.

7. Oyuncu-- Alkaid. Peşmerge.

Merih-Tek aya\jı mayında kalmış.

Yedinci oyuncu, tek aya{jını geride kıvırarak

de{jnefje yaslanır.

7. Oyuncu- Değneğe mahkum.

Altıncı oyuncu kunda{jı izleyici/erden yana

uzatmıştır, ir;• dönük bir çı{jlık.

6. Oyuncu- Elkoooooor!

Merih dosyasını kucaklar.

Merih-Bu arapça adlar, Astronomi bilimin·

de BQyük Ayı Yıldız Kümesinin sekiz yıldızı·
na aittir. (Dosyayı açar, okur glbQ Mi12a
öylesine parlaktır ki, gözlerden saklar bu
yıldızın küç�ünü.

Kundaklı kadın. otururken bsbe{ji gö{lsüne

bastmr.

6. Oyuncu- Uyuyor.
Hu. Pış.

15
 Oyuncular kundaklı kadını ssasafarak
sshn• üzorind• büyük ayının izdllşümünO
oluştururlar, dingilli araba ya da kulplu
tavanm sapı. G6rüntü/eri bir an spot
ışıklarla dsstsklsnabifir.

Morih gözleri kamaşmışcasıns

oyuncu/arma bakf}'Ot.

Meri� insan dedi!jin de her biri bir

yıldızdır. iş yaşatmasını bilmede. (Kendine)
iş yaşamasını bilmede.

Msrih izfeyicil•rs do{Jru yansfir.

Meri� Unutt unuz de!jil mi? Unutturuldular.

Oysa ilk habeıdiler tüm dünya R T'lerinde.
Siz ... siz ... sen ... Adım gibi biliyorum, ağla­
mıştınız televizyonlarınızın başında, müthiş
bir insanlık dramı öyle ya... Kazak batta niye
filan topladınız hatta, ilaç. Kazak battaniye
yetmedi, imza topladınız, isim isim kınadınız.
Sonra ... Sonra unutt unuz...

Üçüncü oyuncunun gözleri bir süredir

yord•ki bsttaniy•d•dir, hayvansı bir
dovinişlo fırlayıp, kapar.

M•rih do can hırsş bir dovinişfo

battaniyosins ylinolir, çokişirlor bir süre.

Meri� (Yekda'ya) Yoo o denli kolay de!jil.

Oyunda başınıza ya!jacak bu yaıdım, jetle�e
ölümcül ...
OçOnca oyuncu yerine otutur çaresiz.

16
 Merih- (Oyuncularına) Bir kez daha de­
neyelim diyorsunuz öyle mi? Madem unuta­
mıyoruz, bir kez daha... Yaşadığımız çağı en­
sesinden ve suçOstü yakalayabilmek için ...

Merih umutludur ilk kez. Oyunculannı

yönlendirir sevecenlikle.

Merih- Bu kez belki de başarabiliriz .

Hadi...

Men1ı dosyasıyla masanın bir kenarına

ilişir.

Merih- Oyunumuzun adı, Merih Yıldızının

Mezarı. Evet.

Abıt girmiştir.
Halepçe Ağıdı

Halepçe'de beşbin idim caney

Beşbinimiz dev lokma loy
Gelin idim bebe idim yaşlı idim genç idim lo
Hain dünya vazgel vazgel bırak kınama
Yap yakıştır sat anca, bandın beni heıdala
Evir çevir, evir çevir yut yala.

Halepçe'de beşbin idim caney

Direnç aşım ekmeğim loy
lpanç idim umud idim, sevgi idim gOç idim lo
Zalım dünya vazgel vazgel bırak kınama
Tak takıştır sat anca, bandın beni hardala
Evir çevir evir çevir yut yala

Azgın dünya vazgel vazgel bırak kınama

Çal sat yap sat kınama tak takıştır kınama

17
 Kanım kalmaz kanım kalmaz yanıma loy.

Oyuncular BQyOk Ayı görOntOsOnO

bozmadan konuşmaya başlarlar; ·

Merih dosyasındaki metinle

denetliyor onları, zaman zaman
umutlu, zaman zaman ölesiye
umutsuz yazdıklarından. Yedinci
oyuncu, dördOncO oyuncuya yöneltir
sözlerini.

Alkaid- MOhendisim diyordun. ÔlçtOn biçtin

mi hiç, iki yakamız neden bir araya gelmez.

Elyot- (Dlklllr) Dört. (Alkald'e) O tabanca

bende olacaktı ki.

Herkes kulak kesilmiştir konuşufan/aıa.

DDhh ana; ı. oyuncu, bir dsJ parvasıy/a

boş tencereyi kanştırryor.

DOhtr-Şôyla demiş Musa... Yok o değil,

Hazreti Muhammed, ise...
Rebbinizin şunu duyurclu!junu da hatırda
tutun. E!jer şOkrederseniz ben de sizin için
mutlaka erttırace!jım.

2. oyuncu sancılı ayak/anm karnına

çekelemek/o gDçsüz.

Merak- Na dine'na imane'ne vicdana.

Oçanca oyuncu'nun gözleri Mirzs'mn
kundaOındadır.

Yekda- Kocamış OldO mQ ene?

18
1. oyuncu kocasına bakmadan konuşur.
2. oyuncu replik sonrası a�ı açık
hafmıştır.

DOhh- Can aCızdan gidicidir. Sen kapa,

kapa ajjzını.

2. oyuncu gDçlO/de uygular hansının

s6yledi/}ini.

Yekda- Belki de bebek imiş Olen.

A/tmcı oyuncu bebesini ve kendini

savunur gibi.

Mirza- Vatana uyanacak. Hu pış.

Elyot- (Ml1211'ya) Vurdular mı erini?

Mirza- (Kundak için) Emaneti bende.

MeOrez- (Kuşkucu) Muhaliflerdendi belki.

HQkQmete karşı geldi.

Mirza- HQkQmetlerin topu da muhalifti ona.

Merak- (lnlet1ıen) Adamlarım hanı?

DQhh- Sen kapa, kapa ...

Merih mmldansrak izler on/art. DOh's

seslenir )fSV8ffB.

Merih- Ellerinle karıştırmayı dene DOhh

ana, zaten boş.

19
 1. oyuncu değne!Ji atıp, elleriyle
karıştırmaya başlar, E/yot almıştır değneği
kemirmekte.

DOhh- Ve eğer nankMOk ederseniz, hiç

kuşkusuz benim azabım da çok şiddetlidir.

7. oyuncu de�snelderinden birisini

1. oyuncuya doğru atar.

Alkaid- Çeneni kapacak mısın sen?

4. oyuncu arka çıkar 1. oyuncuya.

Megrez- Bağırma kocamışa.

OOh- (Bomboş bakarken) lbrahim sure­

si... (Ellerini kaldırır havaya) Havadan
deniyoıdu, yaıdım.

Megrez-ÔlçOp biçmeyilen olsa ... Usandım

her şeyden usandım.

Yekda- (Megraz için, kinci) Çocuklarını

veıdi bombf!Ya, kendi canı için.

Megrez- ôyle değil; aradım, her yerde,

aradım biliyorsun, garaja baktım, salon salo­
manje, kilere . (Tırnaklarına bakar) Toprak
..

doldu tırnaklarıma, Beıfee oy roje yerine ...

Merih hoşnutsuz kalkar.

Merih- Birdakika ... Olmuyor. Konuşamıyor­

sunuz, konuşturamıyorum sizi. Ne kadar et­
kileyici de olsa diyaloglar umurumda değil

20
 anlıyor musunuz? (Dolanır aralarında) Bu
oyunun dili... Bu oyunun dilini yakalayamı­
yorsak e�er, unut gitsin ...

Merih oyuncu/arm her bin"ne yôns/ir

ayn ayn.

Merih- GOnlerdir uyumuyorsunuz. Dudak­

lannız elleriniz OşQmQş... Sese dönüşen bir
kaç sözcük belki ... Canı çehenneme diya­
logların ... Anlıyor musunuz? (Yekda'ya) Sen
zaman zaman yakalıyorsun evet, Borfe oyy
Roje.

Mirza- (Anımsatır gibi) Pış.

Merih- Evet sen de öyle. Ama yetmiyor...

Sese dönüşen sözcükler içten içe Oşumeli;
öyle ki ben buz kesmeliyim burda. (Seyir­
ciyi işaretler) Onlar da . . Ses istiyorum siz­
.

den yalnızca ses. isterse hiçbir anlama gel­

mesin. Gelecektir mutlaka.

Oyuncular Merih'in yönlendirişiyl•

dsnsmsys girişir.

E/yot çsnesinin takırdamasını büyütür.

Elyot- Ta ta ta ta t a ta

Alkaid si/erine hoh/ar.

Alkaid- Hoh . . hoh ... hoc ..... .

.

Merih dosyasma diJnerken mutludur.

Merih- Evet, böyle işte.

21
Alkaid tsbsncasına hohlamskla şimdi.

Merih- (Şafırmıştır, yenme çabesında) O

tabancaya rağmen, evet Oyle.

2. oyuncu a{Jzını açmıştır sonuna dek.

Merak- Naaaanaaa

Merih- Çok güzel.

ÜÇOncü oyuncu durdu{ju yerde sallanır.

Yekda- l 111 1111 111111

1. oyuncu kızının sallanışına katılır a{jzı

sımsıkı kapalı.

Dahh- Mmm mmm mmm

D6rdüncü oyuncu tırnaklarını temizleme

çabasında.

Merih- (Megrez'e) Ses bulamıyorsun zararı

yok. Sessizliğin erdemine inandırılmışsın bir
kez. Güzel.

Altıncı oyuncu kunda{jın yüzüne bakar

gibi.

Miıza- Binewş'im şafağa açacak. De gala.

Merih- Tabi her şeye karşın; insansınız.

Arada bu tar sOzcQkler serpiştirilebilir. Ama
oyunun sesi bu işte asıl. (Not alır) ı ııı
mmmm mmmm naaaaaa aa ... (Cotkulu­
dur çok) Daha Once nasıl dılşOnedim,

22
 belki de Belki de bitirebileceQim bu kez.
...

Beşinci oyuncu tenekssine başını sokup,

bir hayvan gibi su içer.

Merih- (Pannaklannı tıklatır) Harika...

Ôleki oyuncular Mitza'nın dışında
tenekeye yônelmişleldir sDrilnerelc.
Beşinci oyuncu kabanr onlare,
tenekesinin OStOne oturur.

Merih- (Kulak meırıealnl çekeliyor, mut­

lu) Evel yakaladım sonunda. Yal<aladık.
Merih Yıldızının Mezan bu işte. (A!lzıyla jet
sesi çıkanr) l ı ı ı l ı ı ı l ı ı ı l ı ı ı ı

Banttan verilen je t sesiyle Merih'inki

bitbirine kanş1r. Oyuncular Mirza'nm
dışında yere kepanmışlardır.

Yekda- Hardal.

Çocuk a{jlsmaları, silah sesleri, çı{j/ıklar.

1. oyuncu kocasmtn srdms gizlenme çsbasmda.

DOhh- Kaç yanarsın.

ikinci oyuncu umutla do{jnılmuştur.

Merak- Adamlanm?

Hepsi de{jişik duygulslls havaya

bakmakla şimdi.

Merih battaniyssini alarmk sahne 11/jzına

23
yorar.

Merih-Halepçe ve Çukurca iç içe yaşanıyor

şimdi.

DOhh gô/ISünO yumruklamakta.

Megrez- You know ifs very cold.

No food, no water, no hospital.
May be kolera.

Mirza- Kıyım. Aids. Hu. Pış.

Yedinci oyuncu si/ahma davranmıştır.

Alkaid- F-34

Beşinci oyuncu gö{jü tarar aflzıyla

Elyot- Ta ta ta ta ta ta ta

Jet sesi uzaklaştı{jında oyuncular do{jrulup

kıpırtısız kalır. Merih hôl� izleyici/ere
bakmakta. Kendine gavenini kazanmıştır
sanki yeniden.

Merih- O ünlü Amerikan dizilerinin aazıyla,

hala "Neler oluyor orda" diyeniniz varsa, he­
men çekip gitsin burdan hadi. .. Uzaklan ku­
mandalı aletiyle kanal kapmaca oynasın
evinde, her şeye uzaktan bakmak için ve
unutmak üzere...

Merih oyuncularma yönelir, battaniyeyi

Mirza'ntn sırıma kor.

Merih- (Oyunculanna) Sizleri kutlarım.

24
 Çok, çok iyi bir yerdeyiz. Yeni baştan
yazabilirim bu oyunu. Yüzlerce kere.

A#ıncı oyuncu ani bir kararla Yskdaya

uzatmıştır kunda(Jı.

Merih- Meh, emzir.

Yekda elleri memesinde /aında(Ja

yönelir, yüzü ışımıştır sevinçten.

Merih- (Dosyasına yönelirken) Tabi çok

güzel... Her şeye karşın insansınız siz. Yar­
dımlaşma başladı aranızda.

Anıncı oyuncu ani bir kararla çeker

/aında(Jı.

Mirza- Yabancılar seni.

Üçüncü oyuncu laındaklı kadının üzerine

atılmıştır.

Yekda-Kahpe ... Benim bebem :tok muydu?

Benim bebem... Bebe.

Dılıdüncü oyuncu ve Elyot Yekda'.Yı

çekeler. Yekda'nın öfkesi kocasına
yönelmiştir.

Yekda- Dokunma ba naaa.

Dühh ana sürünerek kapar battaniyeyi;

kocasmm üzerine öffsr.

Merak- (Umutla gÖZlerinl açarken)

Adamlanm he mi?

25
Merih not alıyor dosyada.

Diihh- (Ailzı için) Kapa, kapa sen...

Dllhh de bir uçtan girer battaniyBya.

Kundaklı kadın tek mBmesini çılamrnştır.
Kunclaga dayar.

Mirza-- Siitiim gOrOI.

Oçancü oyuncu, acty/a memelerini

tuterlcon gôzleri Merih de.

Merih- Kendini emmeyi dene.

Unutma zaten açsın.

Yekda elbisesinin önünü açar yırtarcasına.

Kendi memesini sozına alma
çabasındadır, debelenmBkte.

Merih ksndi verdigi mizansene

bakamıyor, gözleri izleyicide.

Merih- (Acılı gülllmser) Öyle ya da böyle;

Yaıtlım. (Yakda'ya) Ya kocan ya da kcca­
mış baban ... Birinden biri hadi ...

DôrdlJncQ ve ikinci oyuncu aynı anda

YekdaYıı yôneliıler: aç.

Dilhh- (Batta niyeyi yüzüne çekerken)

TOVbe ...
TOVbe deyin.

Yokda kocasına kabarır.

Yekda- Pıhhhhh

26
Ye/eda, babasına uzatmıştır memesini.

Yekda-- Meh.

ikinci oyuncu gDçsOz s/1Zını bir kaç kez

emer gibi oynattıktan sonra, yı/1ıfır.

Merih'in ısrarlı bakışları hı§Jd iz/ayicidedir.

Meritı--- Abartıyoruz Oyle mi?

Abartıyorlar. Keşke abartabilsem.
(Kulak memesini çekelemakle) DOş gü­
cüm yetmiyor orda yaşananlara. Günlerdir
uyumadı bu insanlar. itildiler kakıldılar. En
çok da. . en çok da, aşa!jılandılar.
.

Merih kftabı alıp bakar bir an.

Meritı--- (Bırakırken) Dante'nin cehennemi

filan hiç kalır yanlarında.

ikinci oyuncu uçkurunu tutarak do/jru/ma

.
çabasında.

Merak- Sıçasım gelmiştir, vaayyy!

Kızı ve damadı yardımcı olur ona, biraz

Oteye çeke/erler uçkurunu indiremeden
işini bftirmişUr kccamış.

Meritı--- Keşke sıçabilseniz sahnede. (lzle­

ylclye) Bok görmek istiyorum evet. Sizler de
görmelisiniz. Pahalı paıfümlerinize filan gü­
venmeyin hiç, bu yüzyıl sizi de kokutuyor
otuıdu!junuz yerde, yapışkan bulaşık, öğğ.

Beşinci oyuncu kal/anıştır tenekesini

27
çekeler.

Mi rza- (Gitmesini istemez) Burda durul­

maz öyle mi?

B.,ıtıci oyuncu biraz aıeye gidip durur,

çarsşizdir.

Elyot- Bu yaka, beri geçe, öte ...

DördO de aynı.
(Seslenir) Dağlaaarrr OOO'iYY
Alhncı oyuncu bebegin yOzOnO arter,
umurlu.

Mirza- Şalağı bekle. Açacak.

Merih dosyada aranır.

Merit>-- Şafa!la açan çiçek, neydi o? Ha,

Binewş. (Dalgın) Oysa uzun bir gece bu
yOzyıl artık. (Birden seyirciye) Sayenizde.. .
Görlip işitip unutmayı sOrdOrOrseniz eğer .. .
(Oyuncularına) SQrdQrQısek (Dosyasına)
••.

Uzun bir gece bu y!lzyıl. iki yOzlQ ve utan­

maz.

Banttan lıamyon sesleri. Ard arda sıkılan

kurşunlar •Açılın ha açılın" komutları, kesik
kesik komalar. /ngilizce Kürtçe ve Türkçe
uyanlar.

Merit>-- Geldiler işle. Şafailın yardımsever

hırsızları geldi. Uluslararası giiç şemsiyeli,
gangsterler. (Oyuncularına) Buyrun � adi,
(Kibar alaycı) Bi raz yardım'a ne dersinıı?

28
Oyuncufar Mirza'ntn dışmda hızla
yardıma yônolmişlordir. Bu yônoliş dans
ve pandomim deviniş/eriyle verilecek.

Hepsi dar bir kapıdan çıkacakmışcasına

ftişip kakışmaya başlar. Allcaid koltuk
degneklerinden birini düşürmilşlür,
almaz. Merak bir canlanmışt1r sanki, eli
uçkurunda yardımsız yardımsız dinebiliyor
yardıma, kıyım ya da. Dühh ana
sOrünmede ustadtr.

Merih düş lonklıgı içerisindedir.

Merih- O Onlü Amerikan dizilerinin ağzıyla

tanrım bile diyemiyorum, ne kadar yalnı­
zım ... (Oyunculan için) Şunların haline bak.
Birbirlerini yiyecekler.

Merih dosyasındaki kagıtları buruşturur.

Merih- Yoo, bôylesi bir oyun beni aşar.

Unutmak, en iyisi unutmak.

Merih birkaç sayfayı yırtmaya başlar,

bezginlikle.

Merih- Yaşanan gerçekleri bozup yeniden

kuremadıktan sonra tiyatronun da canı ce­
henneme. Ben oyuncularımı değiştiremi­
..

yorsam eğer, kendimi değiştiremiyorsam

yazdığım bir oyunla, seyircilerimi . Unutmak
..

gerek, en iyisi unutmak.

Banttaki silah sesleri, çı�/Jldar, komutlar

dayanılmaz kertede.

29
 Merit>- (Kulaklarını tıkar) Söz gelimi bir
Van Gogh. OoO&yı onca severken bozma­
dan aktaramıyor twaline, dCızeltiyorum; ak­
taramıyor dellil, aktannıyor: sanat bozduğu­
dur Van Gogh'un.

Msrilı yan gazls oyuncularına bakar.

Yardıma koşanlar kendi/srini
sopslanmakran kDrur gibi zorunlu bir
kuyruk oluşrumıuşlardır. DwB/8 y6nslirler
sonra itilircesins. Ysnyans mzilmişlsrdir bir
dwar dibinde sanki vs hsr an infaz emri
bsldenircssins, eHeri havada, kıplftlSIZ.

Merit>- Benim yanılgım orda. Ezilenlerin

destanı yazılamazdı zaten. (Bakıflannı yırt­
tıjjı sayfalara çevirir) Destan salt direnişin
sesi olmalı.

Msrih başını keldırdıf}ında Mirzayla gaz

gazs gslir.

Merit>- (Şaşırmıştır) Sen yardımı reddedi­

yorsun öyle mi?

Msrih buruşturdu{lu bir kııç ke{lıdı diJz/ar

rslaşla. Gözlsri ysnidsn Mirza'da

Merit>- Hadi canım sende.

Onur ve açlık.
YeıyCızunde en zor biraraya gelebilecek
iki s6zciik belki de.
(.lzleylclye sorgulu) Onur ve açlık?
Oyle değil mi?

Mirza aynı /apıttısızlıkladır.

30
 Merih- (Bakıflannı Mlrza'ya 99vlrlı1ıen
umutlu gene) Onuru seçiyor...
Onuru ve olama birlikle.

Merih kışkıt1ma çabasındadır onu.

Merih- Yo, hayır ne kadar uaraşsan da öte­

kilerden farklı oldu!luna inandıramazsın beni.
(lzleylcller için) Onları da... (izleyiciye)
b irazdan kalkıp gidecek gOrQrsünQz.

Mitzs gO/Dmser gibidir. Gözleri izlsyicide

VB JapırtlSIZ.

Merih- Bu oyunun yazarı benim.

Kalk dipçiklen hadi.
Aşa�ılat kendini.
(Kendi kalkmıttır) Kalk allah kahretsin...
Merih Mitza'yı samslamakta.

Merih- Kalk Olmeni istemiyorum.

Kalk n'olur kalk.

Mitzs aynı kıpırtısızlıkta giJ/iJmser, onurlu.

Merih dosyasınsy6nslirlcen
mırıldanmakta, mutlu.

Merih- Sa� ol . �ol kallımadıOın için.

..

(Yııtb!lı ka!lıtlaıa dokunur acılı) işte bu

oyunu unutmamak için bir neden daha. Her
koşulda insan kalabilir insan.

Merih birdsn kendine yönettir sorusunu,

gergin.

31
 Merih- Ben ... Ben kalkar mıydım?
Bilemiyorum. Ben?

Merih aynı gorginlikts izlsyiciys bakJJr.

Merih- Siz? Sizler?

Baljışla beni ama sen mutlaka kalkardın.
Sen belki. Sen bilemiyorum ama sen ...

Banttan silah sos/eri, çı{jlıklar; yardım

alanlar infaz sdilrrUşcssins dizlerinin
iizorin• çökmilşlOr.

Miıza'nın sesiduyulurgftgids yüksslmekts.

Miıza- Vurun ulan

Vurun
Ben kolay ölmem
Ocakta kullenmiş kozum
Karnımda sôzQrn var.

Merih umutla Mirza'ya

dönmüştür yeniden.

Miıza- (Mırıldanır) Halden bilene.

(Önüne bakmakta)
Hu pış.

Merih- (Dosyasına yönellrkan) Kimindi bu

şiir?

Miıza- Ahmed Arif.

Merih ka{jılları kamına do{jru çekmiştir.

Merih- Karnımda sôzurn var.

Halden bilene.

32
K&gll/an kamına bastırmış, d6ke saça
Mit:ıa'mn yanına gidM.

Merih- Bir sOre Once herkes halinizden bil�

yordu sizin; başta Amerika, sonra ne oldu.
sonra?
Unutuldunuz ...
Unutt urdular.
Naaaa!..

Men"lr ve Mirza bezı laJ#ıt parçalanm

kunda/Is tı!oftınr, s/JzcOld•nl•ki telaşın
çok Otesinde.

Men1ı do{Jruklu/lunda yardım alanlar

yortorine donmüştilr. Yüzleri gOz/ari kan
it;erisind• gene de muUu.

Merih •ileri kulak memesinde dehşetla

izler onlsn

Merih- Her an Van Gogh gibi kulak meme­

mi kesebilirim ben de. (izleyiciye) Şunların
yOzlerindeki mutlulUOa bakın.

Merih'in dehşeti, yanlım alanlar it;in bir

başla komutudursanki; şehvetle
tıkınmaya başlarlar, ellerindekini
birbirlerinden giz/ayetek ve hayvansı.

Merih Ofkey/e fırlamıştır onların yanına,

yanlım alanlar ondan da gizler ellerindekini.

Merih- Dişlerinizi gc:ısterin birbirinize...

Tırnaklarınızı gOreyim hadi...

Men1ı uygulatır onlara venli/11 mizanseni.

33
 Merit>- Sırtlannız...
Sırtlarınız çok daha hayvansı.

Merih her biri için ayn ses bulma

çabasırda. Oyuncular bulunan sesi ona
y6neHirler.

Merit>- (4. oyuncuya) Tııssssss

(1. oyuncuya) Pııhhlıhh
(sırtını kamburlaştırırken 3. oyuncuya)
Kı ı ı hhhhhh
(5. oyuncuya) Zz z z z z z z z z z z
(7. oyuncuya) h ı r r r r r r r r r r
(2. oyuncunun da sırtını zorluyor)
lııhhhhhh

Merih sınJatdan yaraıtı{jı tabloyu birkaç

adım geri çeki/arak korkuyla izler.

Merit>- Hayvanlar! ...

Hayvan!.

Yardım alanlar Merih'a çevirmişlerdir

bakışlarını, korkucutu.

Merih bir an siner.

Merit>- (Mınldanmakta) Neden Oyle bakı·

yorsunuz. Bildi!iim kadarıyla aşa!'ıılanmaya
alışk nıs ınızsiz.

Merih her ne pahasms olursa olsun

onların tepkilerini bOyatmak iste{jindadir.

Merit>- Üşüyen ve yorgun sOzcüklerin yeri·

ne, belki de 9'lk farklı bir dil kullanmalıydım
sizin için: .gOrmüşem, sOylemişem.
34
Yıvrlım alanlar ellerindeki ganimetlo1B
çevirir bakışlarını.

Merih- (Üsteler) lçgüdOlerinizle zaten yı�

laıdır böyle konuşuyorsunuz siz, resmi dille­
rin karşısında: gelmişem, g�mişem.

Merih umdu/tu tepkiyi alsmadı!Jı için

tepinmekte.

Merih- Hiçbir gelecek yok sizin için, duyu·

yor musunuz? Şimdiki zaman da yok. Dil'i
geçmiş bile de!jil, allah kahretsin; bileşik za·
manın rivayet biçimi yalnız.

Bakışlaryeniden Merih'• yönolmiştir.

M•rih gözlerinin içine bakarak kışkırtır
on/an, kararlı.

Merih- O öğOndOğOnüz geçmişiniz, bir ri·

vayet sizin, söylenti.

Merih. ayaklarına.bskar illckez

•.

göıilyo""uşcasına çamurları.

Merih- Şu ayaklanmın haline bakın. Değdi

mi ha de!jdi mi? (Parmaklannı tllkOrilkle­
yerek sllmekte) Neden aklı başında müzi·
keller yazmıyorum ben sanki, haremde ya
da damda geçen. Hem seyirci sorunu da
yok o zaman.

Merih her an bir saldırı özlsmndsdlr sanki

tetikte.

Meril>--Ac ılan başkaldınya dönOştaren oyun

nenle gônllmQş .. Acılar kimin umurunda bu
.

35
 batası dOnyada.

Msrih Mns'y/a gdZ g6zedir.

Mem- Sen de bakıp durma bana Oyle.

Sonuçla seninki de pasif bir dinmiş. Başlcal·
dın bile denemez, llylesine çaresiz.

Merih spot lfl{Ja y6ne/ir.

Meri� Ben oyun yazan Merih. Yazdıllım

her oyunda gözlerim ka1111ş ııdı kendi içimin
ışı!lından. A1111 bu, bu oyun Uluslararası ...
.•.

Her an dipsiz bir kuyuya beliyor beni cehen·

nemin ta dibine.

Merih ışı{Ja uzatır elini, engellenmeyi

istor g6'idlr.

Meri� Gidip uyumayı deneyecelll m. Uyu-

1111y ı ve unutmayı birtlde {Ballınr oyun­
•.•

culanna) Benden bu kadar anlıyor musu­

nuz. Ne haliniz vaıaa gOrQn.

Merih lft/1ım s6nd0nli1/11)nde baron

salın• lıarsnr.

KISS bir ...ızJik.

899- ( 0nı.ıl yllkııllk) Hayvan kan.

Amma da hayvan imiş.

Merih eeWıgle lfl/11 ya/caryeniden.

Mert� Kim? Hanginiz?

Hanginiz aOyledl bunu?

36
Oyuncular yanıtsızdır, Merih tık tık
dostça do/rıınur onlaıa.

Merih- Elyot? DQhh Ana?

Yekda? Megrez? (Merak'•) Ne de olsa eski
bir aşiret aOası. aaınna gitmiş olebilir.
Mirza? Hanginiz?

Yalnızca Alkaid'o dokıınmadsn geçlllİflİI

Merih.

Merih- Nolur söyleyin, her kimse yalnızca

teşekkılr borcum var ona, tepkisi için teşek·
kOr edece!jim. üstelik de az Oııce saptadı·
aım sesleri taşıyan bir tepki hayvan, imiiişş

Merih Alkaid'ı bakmama çabasında.

Merih- LOtfen dedim Oyuna hiç yazılma-:

...

mışcasına, en baştan başlayabilirim. Kim?

Lotfen...

Alkaid kolluk de!Jneldefİ'//s dikilmiştir.

Merih'in sorusuna.

Merih- Ben. Benmişeemmmm.

Merih OrlımOştOr. /z/syicffere balıer.

Merih- Tahmin etmeliydim.

AlkBid'ln eli koynundadır, her an silahını

çılaııacalanıfCUınS.

Merih- (Gerllerbn) Her ne kadar geçmi·

şiniz rivayet dedimse de... Bileşik zaman,
Belki de bOIOn halklann geçmişi.
37
A!laJİd sahne sozına kadar izler onu.
Merih izleyiciye bakar bir an, dlJştD
dDşecek.

Merih- (Mınldanmakta korkulu)

Benim halkım ... Kızılderili, Eskimo, Amerikan
halkı, lskandinav, Rus . .. Botan halklar...

Merih oldu{}u yere çôkmDştDr.

Gôzleri izleyicide.

Merih- ônce sizi... Sonra da oyuncularımı

kışkırtt ım.
Şimdi de ölesiye korkuyorum, evet.

Işıklar kararır.

- Birinci bölll:nOn sonu -

 ikinci Perde

Merih birinci perth bilimindeki ç6klilb0

yerdedir. Alkwd •fi kııynunda dikili ve
suskun, dtekiler gibi.

Merih- (lzlııylclye) Onca sizi. Sonra da

oyunculanmı kışkırttım.
Şimdi de Olesiye korkuyorum, evet

A/kaid tsbencasını 91/ııınlı/lında Menh

can havliyle sahneden aılarrnştır, izleyiciye
kol kanal gerer gibl

Merih- Ne yani vuracak mısın beni, bizi?

Durma dajjrt beyinlerimizi hadi. Silinmiş bir
bellekle bir işe yaradığı yok zaten. Her şeye
karşın be ben bir aydınım anlıyor musun?
(lzlııylcller için) Bunlar da hAJA çekip gid&­
medilerae ... aydın ... Bu lanet olası dünyada
sırtımıza bir yumurta küfesi yüklemişiz, ilste­
lik de gOnüllü.

Merih g6gsDnO liperleyerek sahne

aDzına yOrür.

Meril't-Beni korkutamazsın tamam mı, bi·

zi... Vur hadi.

Banttan silah sesleri yOkselir, 9ı{Jlıldsr

komutlar.

Merih- Vuramıyorsun. Çünkü başkaları VU·

ruyor hep. Ve biz, bu beğenmediğin bizler,
he r ane haber bülteninde ve dünyanın her
yerinde sizlerle birlikle öldünllilyoruz, tek tek
39
 birlikle •..

Al- elini uzatıp sshneye fBker Merihı

Merih- Teşelddlr ederim. (G6QsllnD ka·

paıken, izleyiciye) Vuramıyor çOnkO, bize
ihtiyacı olduliunu biliyor; Olirenci, işçi, me­
mur aydın: her Olkede...

Merih spot ışıfja yOriJr onutlJJ.

Merih- Vuramıyor çllnkO, o da uluslararası

bu oyunun sonunu merak ediyor bizler gibi.

Merih; kitap, not ve ksJtlarını ıınone

çeke/emiştir yeniden.

E'iyot yaklsşır ons, bsşında.n sızan kanı

eliyle silmekte.

Elyot- (Alkalcl l\)ln) Y ard ım kamyonuna

çıkmışım diye sopalemışşş beni.

E'iyot mııışş sesiyle oyuna çaDırmakladır

sanki Merih'i.

Merih- Devem diyorsun Oyle mi?

Her rııı pahasına olursa olsun devem.
Mecburum zaten.
Aydın olmanın bedeli.

Merih laıllanıftır, giysisinden bir parça

yırtarak E'iyorun başını sarar.

Merih- (Kanlanan ellerlna bakaıken) Si·

zin gOcünüz hep birbirinize yetti zaten. GQç­
süze yeni.

40
Merih ellerini ots/jin• silmiftir 9srçabul<

Elyor bir avuç 9i/j makarnayı a{Jzına ıılar.

Elyot- (Alkald'e kinci) Kendi makarnayı

kapamamım.
Elyot fff ns/eriyle makama/en Allaıid's
pDskDrtOr.

Elyot- Peşmergııymişm peh.

Alksid Elyorun üzerine atlar, de/jnaltlor

iki yana savrulmuştur.

Alkaid- Dedirtmiymişim... ben...

Dedirtimİffffff.

Merih gOf/Ok/e kenara 91kilrniflir,

E/yot'un tenekssini de 9sksler.

Merih- Bundan başlca suyunuz yok, biliyor·

sunuz.

Aile, kavgaya duyarsızdır: Morale, DOhh,

Yskda, Msgrsz tenekeye OŞOşOrfsr,
başlarını sokup bir biri, bir 6tski su
içme/de hayvansı.

Merih •U kulak memesinde izler.

Merih- Gel de devam el.

(Kıfkııtır) Yiyin birbirinizi yiyin hadi.
Hep yediniz zaten, peyhler, a!jalar,
kişisel, aşiretler aıası kavgalar.

Merih katllarına yOnelmiştir.

41
 Merifl.- Bir bilim adamı da kimliklerini en·
yorler diyor, bu gidişle zor bulursunuz siz.
(Okur) Bir aıaye gelirler birleşemezler. Ayn·
lırler kopamazlar.

E/yot Allmkfin tabsrıcssını kapmıştır.

si/shses/sri.

Elyot- Topal karge imiş.

Alkaid-Pise çakal.

Allcaid tabancasını gsri sima çabasında,

E/yot'un azsrins oturmuş/ur, hıtpslar.

Merifl.- (Kartı bırakır elinden) Lanet olsun.

Msrih sshnsyls ilgilsnmams kararındadır.

Kssst/srins y6n•lir.

Merifl.- Yo, adım gibi biliyorum, şiddet ne

yandan gelirse gelsin ben yokum. (Bakma­
dan oyunculara) Gerekirse kendi oyununu·
zu kendiniz yazarsınız artık. (Bir laıs.t 9119'"
mlfllr) A selection of his greatest recording.
(T.ybe yerl.,Urlr) Kelebek gıavatlı soytarı.

Su vs tabanca kavgası sQretlcsn M!'nh

tsybisonuna dsk açar. Vesti La gibba
aryası.

Kavgacılar bir sn durup şıış11mışcasına

Msrih's bakarlar.

Merifl.- Siz çekinmeyin, devam edin.

Benden bu kadar, söylemiştim.

42
 Yatsam da uyuyamayacallım zaten, siz de­
vam edin.

Merih kaset kabına balayor dalgın.

Merih- (Kaset kabını kaldınıtuın) Ahdung

ahdung. (lzl.ylclye) Bayanlar baylar buna
opera denir.

Kavgacılar aynı pşlanlıkla İZllll Merih7

kavga pozisyonlarını bozmadan, lapıttısız.

Merih- (Oyunculanı) Ve de ey ahali. O

peral.. Neden devam etmiyoıaunuz? Yal­
Yalnız acımasızlık ve s0mı:ın:ı de!jil ki, sanat
da uzaktan kumandayla çaljımızda. Biraz­
dan ha ha ha diye burnumuza burnumuza
gOlecek palyaço. Yeni yetme burjuvalar ope­
rayı yeniden kOttılr ediniyo�ar çQnkıi.

Merih sırtını oyunculara dllnOp dzsl bir

sahbete koyulur gibi konuşmakta
izleyici/etle.

Merih- A şekerim vallahi akıl almaz bir şey,

utanç verici, koskoca Pavorotti'yt sen tut,
sesi yetersiz diye sınır dışı et, şimdi de her
konser başına beş milyar istiyonnuş heıifca­
jjız, haldı, bakalım lstanbul Festivalrne ge­
tirtebilecek miyiz?

Oyuncular Merih'in oyununu kaınama

çabasında.

Merih- (Oyunculara) Opera kOltünıyte zu­

IOm bir arada SOrilyorsa eljer, zulmO bir uç-
43
 tan da siz ernzirdiQiniz için. (Afl!Oılar gibi)
SOi anaları. . (Ellerl llHlllMllerlnde izleyi­
.

ciye) Bir uçtan da biz. (Taybe bakar sıkın­

tılı) Bu soylan da hAIA gQlemedi.

Banttan Psvorotti'nin sesi gO/srksn,

ııba!tıfı.

Merih- (Teybi kapar1ırk8n) Bu sesi nasıl

çıkartıyoısun diyenlere 'loçımı sılop Oyle'
diyonnuş kelebek gravatlı eQleniyor ve haklı .

. Kavga ksldı!Jı ysrdlın aynı hızla sOrmsys

başlar, Msrih'i ifgifsntimıemsfds artık.
lcsndi içine g6m0k ve çaresizdir. Mitza
ani bir kararla kB/lcar, kunda!Jı Msrih'in
yanına bıralımı,ıır, umulmaz bir güç/o
ayınr kavgacıları, daha çok da sssiyfs.

Miızs-Yettini zz z z z zzzz zz zzz

Yetmişşşşşşşş

Etyofun dışındaki oyuncular Msn1ı

yıldızının mezarı dOzsninda otururlar
yenidsn, etkifsnmiş.

Msrih ysnidsn umutlanır. Kunda!Ja

bakmakta.

Merih- Belki de oyun daha yeni başlıyor.

Hu. Pş
ı .

Mirza kunda!Jı alırkMı Msıihtsn

g6zfsrini ksçınr.

Merih- Yabancılar seni.

Merih kırgıınfıOını belli etmsms

44
 Me� Size yenınmayı hiç duşQnmedim
zaten. Halktann aevecenllQi ve ihaneti her
zaman iç içe... (Dııklllosunu palıııler) Yal­
nızca kendim için yazıyorum bu oyunu. (El­
leı1ne balw) Yazııblllnıenı tabii ...
Elyot da dakliloya ydnelm/fllr, 1Uf1anı
wıur.

Elyot- Ta ta ta ta ta ta ta.
O tabanca bende olacaktı ki.

Merih� Ç811İ1İrbslaş/8nın ilk lmz

g6ttJyormUft:8Sına.

Meritı- SOz gelimi sen, benim kahrama­

nım ... ÔIQmQ şehvetle seviyorsun deQil mi?
Her giln gazeteleıde gOrQyonım seni, her
6lilm için bir zafer işareti ve bu yeşta.

Merih pşlanlılda /aJndi eline bakar, zafer

işareti o/UflllUŞIUr.
Meritı- (Elini arlaısına gizler) Saçma...
Beni ve daktilomu rahat bırakın hİldi. Az
6noe 610mle tehdb edildlaimizi unutmadık
biz.

Merih elttlrl arkasından ba#fıyrtllfC8Sın•

daklilosuna ba/analıta, bezgin.

Oy4mcularbireQ19 Merilı'in Ç8fNizJi/Jinden

elkilenmifcasine ba/aırlsr; kitap,
mDtıvedde .. katllara do§nı BDtOnarter
soma Her biri bir P'lfer ksrıftı,,.,.kt&
 Meri� Heyy n'apıyorsunuz, bırakın anlan.
Kendi oyununuzu kendiniz yazın dedimse...
Ben, ben olmaden konuşamezsınız blle siz.
Sizi ben yarattı m unuttu nuz mu?
.•

Oyuncuların yfJzi1nda aJayçı bit anlatım

vardır, okudu/dan fey/arden yana.

Meri� Kaıtlanm... Kaıtlanmı verin bena.

Oyuncular /tartları elden ela do/Sfbrma/ı/s,

Merih'de kartların ın peşinds sOrDnOr.

Meri� Ne aptalım. Yeniden yııratacaDı m

halkı yeterince tanımıyorum bile. Eillenmek·
le haklısınız, kartlanm... Nollanme bi' kez
deha bekmam gerek.
Merih oyuncu/anndsn kıırtıırabilıibi
ltart/annı bir l<Opde okuma 9ııbuında;
artık on/anlan hlçlıir farkı ka/mamlfltr,
OstO başı da 9smur içerisinds.

Meri� (Okur) Daha yerleşik bir hayatlan ola·

bllseydi eQer, KQrtler için Avrupa'nın yeni ş6-
valyeleri denebllirdi.

Merih gD/aıe/c arkasını çevirir kartın.

Meri� Kim söylemiş acaba? Yazmamışım.

Belki de kendim uydurdum. Şövalyelere bak
seni

Bir ltag kitabı birden hızla taıama/da

oyuncular. Merih OrldJnttıyte iz/ar bir
yandan.

46
 Meri!)- YaCmacı çapulcu bunlar.
işte. . . (Okur kaıtı) At, avrat, silah. . .
Haydutluk bir erdemdir sizin için.
Bırakın kilaplanmı.

Merih sDrtınerek geriye çekilir iyice,

cebinden bir düdDk çıkarmıştır, 6tt0rtır.
Daha 6nce banttan verilen uyan
komutudur bu sanki.

Meri!)- Sınır koyuyorum tamam mı?

Buldan öteye geçmek yok.
Açılın ha açılın.

Oyuncular bir khspta kerar kalmıştır,

tôrensi bir edayla çôkOp incelemeye
başlarlar.

Meri!)- (Etkllenmlf) Belki de hakl ısı nız, da­

ha yerleşik bir hayatınız olabilseydi eaer.. .

Merih yeniden kartlarına bakar.

Meri!).-lerch diyor ki. . . (Okur) Vahşi, onurlu

ve sözlerine sadık.

Oyuncular kendi aralannda fısıldaşmaya

başlamıştır, belki de Kortçs.

M eri!)- (Okurken, ürkek izliyor onlan anı­

da bir) Söz verdikleri için sizi istediOiniz
yere saij salim ulaştırabilirler ama, ertesi
gOn önlerine çıkmaya görün; bir kOpek gibi
soyup öldOrebilirler sizi, v erilmiş yeni bir
sözleri yoktur artık.

Merih izleyiciye bekar, yardım umar gıbi.

47
 Merih- 1 88Tde sOylemif bunu, Fransız
gezgini Lerch. 87, 97, ne aplalım, yDz kOsOr
yıldır aynı. (DQdOk plar oyunculara) Ara­
nızda fısıldaşmayı kasin tamam mı? Ben de
kalkmış evrensele ulaşan bir oyun tasarlıyo­
rum bunlarla.

Bazı oyunculsnn Mksli bakışlarına

heddir Merih, /ıaJl/anna ,,ger başım.

Meri� Tutkulu, ansızın parlayıvenın , 8'!nıli

için gOzQnQ kııpmadan kendini lede.. . (Urtı­
mllflll r iyice, bir tıa,ııa lııutıı aıDınır) Ama
kadına insanca davranırlar diyor. Kim &Oyte­
miş bunu?

Oyuncuların fısıldaşması yOkntrriflir.

mizanaen Blıp verir gbi.

Meri� (Oyunculın lzlıı rkln) Çok da ace­

leci. ÇoDu zaman rastgele kulaktan dolma
yargılarla karar veriş .

Oyuncular kitabı bırakarsk oyun 9ıkamıa

huırfı/jına giripirfar. E/yol yüzündeki yanı/jı
sıyırmıştır. KOC81111f/ıu gancs/ir iyiden.

Meri� (Gllçsllz bir dOdQk sesiyle mınl­

dıınır) Açılın hal ... (ıranır) Şuıtla bir notum
daha olacaklı. (BulduDu klrtlı gi19lenlı)
Yoo sizi yeterince tanıyorum. ş i te bak hur­
da... San hocaya yaptıktannızı da notlamı­
şım. (Kartı Blllar oyunculardan yına) Is­
mail Beşikçi'ye yaptıklaniıız.

AlkaJd kolluk de{lnelderinl bllBkıp, iki

� tınrinde ..,...,,..,, ezbera okur lalllı.
48
 Alkaicl- Bu gOne kader dört önemli polis
sorgusundan geçtim. Beni yakalayan ve
sorgulayan polislerin bOyOk bir kısmı Kürt
kökenliydi, işkence yapanlar da öyle.

Merih Şllfırmıştır.
Alkeidin kaldı/jı yerden sürdürür kıını.

Merill- Cezaevi yaşantımda da gardiyanla­

rın büyük bir kısmının Kort kOkenli olduklannı
gördüm. (Kalkar) Utanın, utan... Polis, gar­
diyan, işkenceci... Yok onlar asimileymiş de­
!jilmiş beni ilgilendirmez. Soyunuzdan koru­
yucu çıkanlara da şaşmamalı hiç.

Merih oyuncuların üzerine yOrümOşlOr,

onlar tepkisizdir; kabullenmiş. Merih duraksar.

Merill- Hangi kitapta karar kıldınız peki?

Sanırım Lorca. Bir başka karta edebi duy­
gulan gOçlQ şiir seven bir halk diye notlamı­
şım. ş ş ş ş ş ş ş ... Ah dilimi y�irdim sizin
yüzünüzden; şu halime bak. (ôYle olmasını
ister, yumuşacık) Belki de Lorca türü bir
oyun çıkaracaksınız bana. Garcia Frederico
Lorca.

Oyuncular Merih'/• o/jlsnir bir tarzda

seçtikleri oyunun duruşuna gsçsrlsr,
ezgiyle çelişir duruşları.

-Yıkıyorum kurdelelerini
So!juk suyunda derenin
Tutuşmuş bir yasemindir
GOIQşQn senin.

49
Merih izloyiciy• y6nelir, kOskJJn.

Merih- Duyuyor musunuz, benimle ve Lor·

ca'yla alay ediyorlar, başka s6zc0k bulamı·
yorum, haddini bilmezlik bu.

Merih izleyiciyle de uzlaşmak niyetinde

deOi/dir, yeniden oyuncu/anne y6nelir.

Merih- Unutmanıza imkan yok.

Loroa'nın şiirinin bir dwar dibinde kurşuna
dizildijjini belki de hiç duymadınız. Duymadı·
nız dejjil mi? (lzleylclye) Umarım sizler duy·
muşsunuzdur. Bajjışla bizi Frederioo.

Merih bir süre aralarında do/aşır onların,

kavrama çabasında.

Merih- Ben oyun yazarıysam e!jer, vOcut

dillerinizden anlamam gerek. (Kararlı) Buy·
run hadi ... Heyecanla bekliyorum parmakla·
nnızı dajjıtmanızı. (DOdOk çalar) Bu dOdük
kendime, açılıyorum.

Merih sahne Çzına oturup bacak bacalc

OstOne atmıştır, rahat g6rünme çabasında

Merih- (izleyiciye) Efendime ne söyleye­

yim, bir yannış bir yokmuş (lpretler) bunla·
nn folklorik bir güzellemesi: Orama�da Haı1d
aşiretinden bir hanın günün birinde panna!jı
kaşınmış. Sinek ısırmış çünkü.

Merih arlaısındaki oyuncuların

suskunlugundan tedİlgindir, bakamaz
ama sOrdorar oyunu inatla.

50
 Merih- Parmak kaşınmış, han kaşımış, ka­
şınmış, kaşımış ; han, parmak, parmak, han . .
(lzleylclye mınltılı) kaşınıyorum galiba ...
Kaşınmış, kaşımış. Efendime ne sOyleyeyim,
ka...

Alkaid tsb111Casını ateşlemiştir havaya.

Merih- (Zıplar) Hiç kuşkum yoklu zaten.

(lzleylclye) Tabancasını çekip kaşınan par­
mağını clağrtmış han, breh breh breh amma
da babayiğtt imiş ş ş, breh.

7. Oyuncu-1905 yılının Şubat ayı. Moskova.

6. Oyuncu- Devrimci partiden bir grup ted­
hişçi, çann amcası BüyOk Dük Şerj'e bomba
almak için hazır. (llaftndakl kanlı bezi çı­
kanr, y919 bırakır)
Merih arlaısıns bakmadan güler.

Merih- Narodnilder, hepsi de zengin çocuk­

ları . . (Kalkarken) N'aptıl!ınızı sanıyorsunuz
.

siz?
5. Oyuncu- H i i i i i i ş ş ş ş

Merih sayfaları kıvrılmış kitaba yônelir.

Merih- (Mlrza'ya) Kundağını bir epeydir bı­

raktıl!ına göre kimya fakıltteli bomba imalat­
çısını sanırım sen oynayacaksın. (Kitabı
alırt<en) Camus'nOn Dol!ruları... Demek
benden iyice umudu kestiniz.

Merih spot ışıgına yônelir kıvrılan sayfalara

bakarak.

51
 Meritt- Yanlış kapı çalıyoısunuz Camus'-.
den kimseye zarar gelmez.

Kitabı g6{Jsüne bastırrnıffır Merih, ysrins

otururken.

Meritt- Sartre'ın deyişiyle, 'her gittiği yere

kendiyle bi�ikle bir onur anrtı taşır o.' (Bir an
kuşkulu duraksar) Mesleklaşıyla alay etme
niyetinde değilse eğer Sartre.

Beşinci oyuncu elindeki maskeyi

bombaymışcasına izleyiciye uzatır,
Dzgün.

5. Oyuncu- i ven Kaliayev . Suikastı geııtekleş­

tiremedim ve bomba elimde kaldı. (Otekile­
re) Kaıdeşler bağışlayın, yapamadım.

Merih kitaptan denstlsmskls oyunu,

kendine güvenini yitirmeme çabasında.

Alımcı oyuncu Ka/iaysv'in elini tutar.

6. Oyuncu- (Dora) Ziyanı yok.

Oyuncular Kaliayev'i çevrelemişlerrlir,
yüzleri soru dolu.

4.0yuncu- (Annenkov) Ne olup bitti?

Dora- Ziyanı yok Yanek. Bazen son daki­

kada her şey mahvolur.

Annekov- Ama imkansız bu.

Dora- Rahat bırak onu. Yalnız sen değilsin
Yanek. Schweitzerde ilkinde başaramamıştı.
52
Bir sOre sessizlik. Merih umut/anif bir an.

Annenkov- Korklun mu Yanek?

Kaliayev- (lrldllr) Korkmak mı? Hayır. Hak·

kın yok bunu demeye.

Msrih yOzDnO buruşturur.

Merih- Kimin çevirisi bu? (Bakar)

Gene de seni özlemişim sevgili Camus.
Devam edin IOtfen.

Ysdinci oyuncu topu{juy/a masaya vurur

parolalı. Oyuncular kula/c /essi/ip tsdbir
a/dıtcıan sontıı, içeri sokarlar Stspan'ı.

Merih- Çeviri çok kötü ama, distOrübsiyon

için sizleri kutlamam gerek, Stepan için tam
adamını seçmişsiniz doğrusu. Radikal bir
tedhişçi. B i j i i i. Yaşasın. Kahrolsun. Vira.
ÔIOm ya da ...

Altmcı oyuncu öfksli bir tavırla uyarır onu.

6.0yuncu- H i i i ş ş ş t.

Merih- Tamam tamam,

Camus'yle hiçbir sorunum yok benim.
Ama korkarım siz aradığınızı pek bulamaya·
caksınız onda da ...

Yedinci oyuncu do{lruca Ks/iayev's

yôneHr balcış/any/a szmekte onu.
Ks/isysv bitkindir.

Merih kalkmıştır, usulca kunda{ja yôneffr.

53
 Merih- Sen boşver one Yanek. Bombayı
alamayışının nedenini anlat arkadaşlarına.

4. oyuncu- Evet dinliyoruz.

Yedinci oyuncu alaycı bir edayla

Merih'in kunda!jı kendi k6fesine taşıyışına
bakar.
Stepan- DOkün arabasında çocuklar vardı.

Annekov- Çocuklar mı?

Bütün oyuncular Merih vo kunds§s

bakıyor şimdi.

Merih kundÇı g6§süne bastırır.

Merih- Çocuklar evet.

Hu. Pış.

Stepan-- BOyOk dOkOn ye{ıenleri.

Annokov mırıldanarak dolanma/da.

Annekov- BOyOk DOkün yalnız olması ge­

rekirdi.

Merih- (lzleylclye) Aylarca araştırma yap­

tılar çünkü. D ı:lk tiyatroya hangi günler gelir,
arabası nerden geçer, nerde durur, hangi
saate t ? Hep yalnız başınaydı Dük. (Oyun­
culara) Siz devam edin.

Stepan suçlayan bakışlarını Kaliayov'o

yônottir.

Stepan-- BOyük dOşes de arabadaydı.

54
 (Alaycı) ôyle sanıyorum ki, bizim ozana
biıaz kalabalık geldi.

Merih sevecen bakışlarını Ka/iayeıle

yônsltir.
Merih- Aldırma sen Yanek. daha Onceki bir
tartışmanızı anımsıyorum da; şiir mi yoksa
bomba mı daha devrimci demişti, sen şiiri
savunmuştun. (Bir an kendiyi• çelişik bir
zafer işareti yapıp bozar) Sanınm a.,ııe.
Men1ı memesinikunda� bastırmıştır
larlcetmeden.

Merih- De gQIQ.
Pış.

Stepan- Neyseki aynasızlar farketmedi.

Herkes Kaliayeılin l<onuşmasını bekliyor.

Kaliayev- Ônceden kestiremezdim. (Göz­

leri kundakla) Çocuklar, ozellikle çocuklar . .
.

(Stepan'a) Çocuklara baktın mı hiç?

Merih emzirir gibi bebe!lin yozone
bakmakta.

Kaliayev- i nsanın ıçıne işleyen bakışlan

oluyor kimi zaman. Oldum olası dayanasım
olmamıştır.

Son tümceyi Merih de sôylsmişffr

Kafiayev'/e.
Merih- Ah bu çeviri... Her neyse?

55
 Bu balanıyor bile insanın yüzOne.
Hu pış bile c:leOil. (içe d6n0k 911ilık)
Pışşşşşşşşşşş

Dara Merih'i uyararak Kaliayw'in ardma

Sl#lnlr.

Kaliayev- (Dora'ya) Oysa bir saniye önce,

karanlıkta, kaçak bir meydanın kôşesindey­
ken mutluydum.

Kaliayev anlatısını sürdürürken herbirine

yonelir ayrı ayrı.

Kaliayev- (1. Oyuncuya) Arabanın fener­

leri uzaktan ışımaya başladığında sanlô se­
vinçten çaıpmaya başladı yQreğim (2. oyun­
cuya) Araba yaklaştıkça yüreğimin çaıpışı
da o kadar artıyordu. Ahh.

Merih suni teneffüs yapar gıbidir

kundağa.

Kaliayev- (3. oyuncuya) Nasıl çaıpıyordu

anlatamam. (6. oyuncuya) Olduğum yerde
zıplamak geliyordu içimden. (3. oyuncuya)
Tamam, tamam diyordum, (7. oyuncuya)
Anlıyor musun?

Merih çaresizlikle bebeOe bakıyor, kolları

ton/arca �ır/ıkla sanki.

Kaliayev- (Marlh'a y6nalmlştlr) Arabaya

doğru koştum, (Duraksar birden) işte o an­
da gördüm çocukları. (Garllar biraz) GOlmO­
yorlardı. Dimdik oturmuşlardı.

56
Merih sym sltmcı oyuncunun duruşundad1r
şimdi, sallanarak repli{Ji tamamlar.

Merit>-- O sCıslO giysileri içinde yitmişler.

Elleri dizlerinin üstOnde. iki kapının yanında
bu kQçOk gövdeler.

Kaliayev arkadaşlarına dOner.

Kaliayev- Büyük düşesi görmedim, hayır.

(Elleriyle yllzllnll kapar)
Onlardan başka hiçbir şey görmedim.
Çocuklar.

Merih oyunculara do{Jru uzatır kunda/lı,

güçsüz.

Merit>-- Olmuş işte... ş ş ş ş ş ş ş

Allıncı oyuncunun gOzleriyerde acılı.

Kaliayev- (Dora'ya) EQer baksalardı öyle

sanıyorum ki atacaktım bombayı. Hi� deQilse
o lizglin bakışlan söndürmek için (Oteklle-.
re) Ama hep önlerine bakıyorlardı. Ônlerine.
Kaliayev de 6nüne bakmaktadır.

Kaliayev- işte bilmiyorum ne olup bitti . Ko­

lum gıiçslizleşti, bacaklarım titremeye başla·
dı. (Kolları iki yana sarkar) Bir saniye son·
ra, iş işten geçmişti zaten.

Merih bütün bedeniyle kapanmıştır

kunde/lın üzerine.

Merit>-- Ah sevgili Albert Camus. Kişisel

57
 tedhişe kaışı oldu!junu biliyorum ama, ulus·
lararası devlet terOrOnQ de anlatman gerekir·
di... Zaten Cezair savaşında da aydınca bir
tavır alamadın. Saıtre e!jlenmede haklı sen·
le. Bu yOZyılı ensesinden tutmak gerek suç­
QstQ.

Altıncı sı#ınmacı IJslJe#ini alır Merih'len.

Mirza- Şafağa uyanacak. De gala.

Merih'in kolları boşlukta kalmıştır bO)lıltOr

oyununu.

Merih- Yerli yabancı acılar Qretiyor, devlet·

lerarası zulQm tacirleri, Birleşmiş Milletler
şemsiyeli haydutlar... ÔldQrdQnQz hep ôldOr·
dünüz çocukian. Çocuklarla birlikle sanatı
da...

Oyun:uları Merih'i alkışlar, panmldannı

şılılatarak ve alaycı bir yOzle. Merih
farketmsmiştir, heyecanla aralarına
katılır.

Merih- Kaliayev'in repli!ji bir tokat gibi in·

meli dOnyanın suratına, haklısınız. (Oynar)
Bir zamanlar _bizim oralarda Ukreyna'da ara·
ba sQrerken yel gibi uçardım, hiçbir şeyden
korkum yoklu. Hiçbir şeyden yeryQzQnde,
yalnız bir çıocuğu ezmek hariç, (Kendine)
Doğrusu ben yazmak isterdim bu repliği,
Camus'nQn Cezayir savaşındaki tavırsızlığı·
na rajjmen ...

MsrihfcaDıtlanna yOnsHr, mur/u. Oyuncular

hald alaylı bir yOzla izlemel<ls onun

58
coşkuşunu, Morih farkormez.

Merih- Tevekkürler Alkiev. Belki de yeni bir

oyun yerine, Camus'nOn do{ırulannı uyarla­
mam gerekirdi, neden dOşunemedim deha
önce. (Kitabı alır) Çocuklan ... Çocukları
unutmasın diye tam dOnya ve elbet yeni bir
yorumla. Yeniden yorumlanmaya gereksin�
mi olmayan bir tekst oluştunnak ya da...

Yedinci oyuncu gene tek baca/jıyla

kalmıştır. 8Bfinci oyuncu yanık maskosini
yazane yapı,,ıırırken Dora yardımcı
olmakta ona. Kaliayev yarı yarıya
Elyot'dur şimdi.

Kaliayev- Soruyorum işte, şimdi burda siz

çocukları öldürmeye karar verirseniz...

Merih dehşetle ksldırmı,,ıır blfını.

Kaliayev- Çocukları öldünneye karar verir­

seniz, tiyatro çıkışını bekleyece!jim, bombayı
da tek başına atacağım, biliyorsunuz ki bu
işin içinden çıkarım. Yalnız siz karar verin.
Dediklerinize elbet uyacağım.

Merih elindeki kitabı bırakır, kalkarken

şoku sürmekte h41a.

Merih- Siz, siz ... belki de çok farklı bir şey

anlatmak istediniz bana... Bana ve Camus'­
ye.
Gerçekten bir aptalım ben.

Merih izleyiciye Y6nelir çerosiz.

59
 Merih- Yardım edin bana n'olur.
Birileri Kaliayev ... Yanek'e yardım edin.
Camus'ye yardım.
Çocuklara...

Merih yeniden oyunculara ylinelir,

onların kararlı suskunluğu iyice ürkDtOCO
bu ksz.

Merih- VOcutlannızın dili . (Yeniden izleyi­

. .

cilere) Adım gibi biliyorum, iç savaşın ne

denli gerekli, ne denli kaçınılmaz olduljunu
anlatmak istedi bunlar bize, Qstelik de Ca·
mus'yQ alet ederek.

Merih can havliyle kendini izleyicilerin

arasma atar.

Merih- iç savaşlardan korkuyorum evet.

Korkuyoruz. Devrimin çocuklarını yiyişinden.

Merih kulak ""'mesini çekeliyor, saçlarını

karıştırmakta, gergin.

Merih- (izleyici koltuklanndan birine ili·

şlrken) Yeni bir October devrimi diyorlar
şunlara bak ... Denemek gerek Ekim'i Yeni·.
den, yeniden denemek. (sahneye) Bir baş·
ka tonda ve yeniden Benden bu kadar. Ne
haliniz varsa gOrun.

Al/aıid yerd•n aldığı bir karıla sahne

ağzına yarar.

Alkaid- (Okur) Hani kendi kendime sor·

sam. Acaba ortaklaşacalık gerçekleşecek
mi? Hiç bilmem.
60
 Bildi!ıim bir şey varsa o da şu.
Onu gerçekleştirmek için
Elimden ne gelirse yapanm
Bunun dışında hiçbir şeye
GOvenemem.

E/yot daktilonun başındadır tuşlara vurur.

Elyot- Ta ta ta la ta ta la

Merilr- Şimdi de bunlar kışkırtmaya.başladı

beni, tüm yöntemlerimi bana karşı kullanı·
yollar.

Men1ı kalkmıştır koffuktan.

Merilr- Evet o kartı da ben çıkartt ı m. Benim

kendi el yazım ne olacak.
Polis misin sen? Bir bu eksikli. Ortaklaşacı­
lıklan başka hiçbir şeye güvenemem. Jean
Paul Sartre bir zamanlar böyle bir şeyler
söylemişse ne olmuş yani? Kirli Elle�in ya­
zarı da Jean Paul Sartre, devrim kaçkını.

DdrdOncO oyuncu elini uzatıp sahneye

çekmiştir Merih'i şdvalyece.

Merilr- (Megrez'e) Ben onlaıdan farklıyım

diyorsun öyle mi? Bunu hep sezdirmeye ça·
lıştın zaten, hatta bir aıa bana yaranmak isti·
yorsun gibi bir duyguya kapıldım.

Merih; h818 A/kaid'in elindeki kar1ı çekip

alır.

Merilr- (Karta bakıyor, kendiyle konuşur

gibi) Ortaklaşacılık için elinden geleni yapar·
61
 mışşşşşşş. GOldOnne beni Jean Paul (izle-.
ylclye) Cezayir savaşındaki aydın tavrına
selam ama, son yıllarda yanılmıyorsam Ko­
mOnisl Partisiyle tam ilişkilerini kesmişti.
(Oyunculara) Belki de elinden gelen bu.
Tam izmlere kendini kapayan, kOskan bir
aydın; sonum.

Dlln!OrıcO oyuncu izleyici/ere y6ne/ir.

Megrez- Don� think we ere poor people .

We left our hause, we lefl our cars. Evleri ·

mizi, arsbalarımızı terkettik. Mahler dinl iyor­

dum bomba vurdujjunda, savaşı ve cloOayı
iç içe quymak için.

Merih'in eli kulak memesindedir.

Ôfke iç•risinds izlemiştir Megrez'i.

Merih- Heyyy burası CNN televizyonu

deaiı, hAli benim oyunum sayılır; aydın
olmayı ne sanıyorsun sen, dayanamıyorum,
dayanamıyorum artık.

Merih eline bir makas geçinniştir.

O rkOntQyle bakmakla.

Alkaid kulak memesini çekeler Merih'in.

Alkaid-- Kes hadi.

Merih elinde makas; uzayan ku/agına ve

Alkaid's bakıyor korkulu.

Merih- (izleyiciye) �rular oyununda rol

aldıjjına bakmayın, gerçek bir kişi bu. Ustası

62
 Bakunin bile korl<ınuştu ondan, anarşistlerin
piri Bakunln.

Yedinci oyuncu seıtlil<I• bıralar onun

ıaııagını.

Alkai� (lzıaylclye, sakin) Çocuktan . yani

..

haklı haksız OldOnneleri unutmaya karar ver­

dillimizde dQnyanın efendisi olacal!ız.

Elyot da yanı başında dildNr Al/aıid'in.

Elyot- Devrim gerçekleşir gerçekleşmez yir­

mi beş yaşın Os!Ondeki bQIQn Rusla(ın Oldü·
rQlmesi gerek. (Zafer lfaretlyla bitirir s6zQ­
nO)

Mskas Merih'in elinden dDşmOştDr,

laJ/aQını u/juflurmakJs.

Meri� (Bir çocuk gibidir) Duydunuz dallil

mi? (lzleylclle19) Duyuyorsunuz ...
Duyuyor muyum?
ôldOrQlmemiz gerek. (Sahnedekllari w iz.
leylclleri ani arda işaretler) Sen, sen, sen:
OIOm. Romalılar gibi tıpkı, aslanlara atacak-
·

lar bizi. Demirden kafesler.

Oiüm.

Merih dDdDDOnO çalar uzun uzadıya.

Meri� (Alkald ve Elyol'a) Siz ikiniz yer­

lerinize hemen. Varoluşçuluk insancıllıktır.
Sınır koyuyorum tamam mı? Bu kadar soy­
tarılık yeter.

63
Oyuncular hep birlilct• yor/erine
r:Mnmllflerdir; Merih Yldızının Mezenndaki
g6riJntOlorini oluşturur/ar ııık destekli.
Merih bir sigsra ya/anıştır,
elleri tftremekte.

Merih- (Ôlkell s6ylanlr) Octobe�mış, KA·

nun ewel kinun sani, bayram, ramazan ...

DördDncü oyuncu sigarasının dumamns

dikilir.

Merih- (Megraz'a) Demek yalnızca sen

onaylıyorsun beni... (Kuşkulu bakar) Off,
seni yerli yerine bir koyabilsem ...

Merih otekilerin suskun/u/jundan

etkilenmekte.

Merih- insan dediğinde her biri bir yıldızdır

zaten. Allah kahretsin neden tekrarlayıp du·
ruyorum bu sôzO sanki pek matahmış gibi.
Tüm kavramlardan vazgeçip astrolojiye sı­
ğınmak, fal ve büyQ sonu, ça!jın simgesi za.
ten.

Merih sigsrasının dumenını onlara do{jru

Of/er. Megrez ozlem/s içine çekmekte
dumam.

Merih- Aptallar
Aptal mısınız?
Stalin ... Stalinizm ...
Faşizmin do!juşunu dOşünsenize bir kez.
Hepsi de sosyalizmden kaynaklandı.
Kltleyi yanıltarak.

64
 Musolini ve itler...
izmmmmmmmmmm (Ezer sigarasını) Ah
bir bebek g iıi kendimi ttade etmeklen aci­
zim, sOzcQklerimi çaldınız, noklalama işaret­
lerimi, Onlemlerimi çaldılar.

DôrdüncO oyuncunun gôzleri ezilen

sigarada kalakalmıştır.

Merih bir an izleyiciye bakııktan sonra,

vazgeçer, kendi içine gômOlmDş gıbidir.

Merih- Günlerdir insan yOzü gOrmQyonım

ben. Gormek istediğim pek bir insan yaza
de kalmadı zaten. (Saçlarını kanştınr)
Yalnızlığımdan şik8yetçi filan değilim ama,
yalnızlığımı sanatsal bir ürOne dönüştürmeyi
becerebilsem. (liirenmlşceslne) Yaşıtlan m
birbirlerini beceriyorlar meyhanelerde (Ağz�
nı çarpıtır) Bunu bize yapmayacaktın Gorbi,
(dQzeltlr) GOzleri yaşlı timsahlar, (lzleyic�
ya) Belki sizler de öyle.
D6rdüncü oyuncu Merih'in ardmdadtr
şimdi, gözleri Mld sigerads almaya
cesaret edemez.
Merih- (Magrez'e) Seni hala bi� yere otur­
tamıyorum kelamda. (Kalkarken) Aptal
mısınız, aptal ... Yıllar sonra alanlan gördük,
Doğu Blokunun çOkertilişi gözlerimizin
önünde .

Megrez sigara izmaritini alıp avucunun

içinde koldamaye başlar.

Merih- (Tek bık oyunculennın &ıoncı.

diz çökıııbn) Onca kana değdi mi ha?

66
 Yalnız kan da cfeOil.
Onca ooşJcuya.

Merih Alksid'fe gOzg6zsdir.

Merih- Belki de sen haklıydın.

Yirmi beş yaşın asıandekiler OklQrQlmeliydi
devrimde. Uyamadılar çOnkıl, uyamazlar.
(Karıcllnden Qrkmllşceslne) Ne yani, gizli
açık faşizme uyabiliyor da insanlar, gQzel·
liklere neden uyamasınlar, yabancı? ..

Oyuncular ilgisizdir onunla.

Merih- Beni yanlış dejjertendirecejjinizden

emindim zaten. Benim bir şeylerin devrilme·
sine ihtiyacım yok mu sanıyorsunuz, banş
gibi, kardeşlik gibi, dostluk gibi bir şeyler;
gOmbQr gOmbQr böyle, yeniden kurulmak
Qzere, yQceltmek için sanatı ve insanı, ço­
cuklarla beraber...

Merih ilgisizlikten alınmış dogrulur.

Merih--PekalB... Bizler susup oturalım bÖyle

birbirimize yabancı ve birileri sanat adına va·
rilleri devirsin sahnelerde, cinsel iktidarsızlık·
lanyla birtikte .. (izleyici için) Bunlar da gi·
.

dip izlerter... Haklı. Na dine na imane na

viodane ... (El lpretlyle) Naaaaa ... Haklı.

Merih kırgın laı/1dlarını kitaplarını toplamaya

başlar.

Merih- Duymanız için dejjil, keneli kendime

l«ınuşuyorum ben, dollrular eski do!lrular

66
 dean artık bunu biliyorsunuz, oyunumu piç
etme pahasına de olsa bir enlame kendimi
deDiştirebildim ben. Cemus insana sorumlu·
luklannı anımsetan kitaplanyla, burjuva, mi�
liyetçi bir Fransız sonuçta, tavır alamıyor
çOnkll , başkaldırı derken beşkaldıramıyor
çaDına. Peki ben? Ben n'epabilirim ben.
Oyuncularım bile benden umudu kestikten
sonra.

Merih Megrez'/e gOzgôze gelir. Megrez

sıgsnıyı ardına gizler.

Merih- Bir tek sen Oyle mi?

Devam diyorsun ...
Yardım efectiyle yeni bir sınama.
(jet sesi gibQ l ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı

Banttan kamyon sesleri, jet, lconUfmalar,

çı{jfıkfar. Oyuncular kulak kesilmişffr.

Merih-{Acılı gülQmsar) Bendeki kadar bile

değişme ummuyorum sizden. (l�ylclye)
Uluslararası oyunun melistosu kulaldenna
QflOyor çünl<Cı sOreldi, kemik vadediyor dOn·
ya nimetleri adına Kulalderın ıza
•.. .

Öne• dôrdDnca oyuncu koşmuştur sese,

llçüncü oyuncuyla birlikle koluna girerler
kocamışın. Kocamışın a/µı açıktır.

Megrez- Devran babam, kalk.

Ye/ata Merih'in elbisesinden yırttı/1ı bezi

kocamışın çenesine ba/11ar.

Yekda- Sayı ile verirler yardımı.

67
1. oyuncu kocasını sOrüldeme/erins
acıyla bahar bir sn.
Dilhh- Sofrası dolar taşar idi. (Ardı sıra
silrOnilr) Hoşrnerimmmmmmm (Ajjzını sıkı
kapamakta)
Merih gOIOmsoyorsk izliyor anlan, acılı.

Merih- Hoşmer... Hoş adam mmmmmm ...

Şu Octobe�cuların haline bak, batıya el ku­
cak açışları kimin aklına gelirdi onca görkem
sonrası. Beşinci sınd kapltalist illkelerden
ders alıyortar, serbest piyasa ekonomisi ...
Beşları gö!je erecek. Başımızı yediler Baş-.
lannı.

Merih yardıma koşmayan/ara çevirir

bakışlarını şaşırmış gibi.

Merih- Yardımı reddedenler ço!laldı, ilginç.

Pasif bir direniş de olsa insandan umudu
kesmemek için bir neden daha.

A/kaid ds{lnoklsrini savurur seslere.

Alkaid- Sıçmışım yardımlarına.

Sayılanyla birtik.
Ton başına.

Merih dosyasını çekeler önOno, umuıtu.

Merih- Keşke . . (Ku,kulu bakar) Birazdan

.

haklı bir neden bulacaksın kalkışına, hiç kuş­

ku m yok. Yoksa biraz olsun değiştirebildim
mi sizi?

Yedinci oyuncu Mirza'nm omzuna

68
dokunur kslkaıken.

Alkaid-- Belki bir çocuk maması filan.

Merih Alkaiclle ıPzgöze gelmemek için

yOzOnO kapar.

Merih- Ah,biliyordum...

E/yot sfjzıyls silah sesine ôykanerek hızla

geçer Alkaicli.

Elyot- Elyot dOrdQ bir etmeye geliyor.

Ta ta ta ta ta.

Merih pamıaklarının arasından bakmakla

Merih- Hele bu çocuk.

Gene altıncı oyuncu kalmıştır sahnede

kunda{jıyla

Merih- Ah Dora, kimya fakülteli bombacı

kız. Acıları başkaldırıya dönüştürmenin baş·
ka bir yolu yok mu, yardım et bana. (Gökyil­
züne baijınr öfkeyle) Hayvanlar Hayvan...
.•

Yardımsever Hayvanlar. Kıyım bu, AIDS.

Çocukfann ve sanatın korunması gerek siz·
den, aklımızın korunması gerek ama nasıl?

Merih ellerine bekar çaresiz.

Merih- Ben, ben bilemiyorum ben.

1. ve 3. oyuncu Alkaid'in kohuk

de{jneklerinden oluşturdukları bir
seo/eyle kocamışın saıken bedenini

69
taşırlar. Hsmen arkslsrında diJrdfJnc(J
oyuncu vardır, IJz/Bm/B tlltmekts.

DOht- TOrenine duramadıl)ım tOvbe.

Ye� Al)ıt yok ana, Once bir iyi yul)a·

cal)ız kocamışı, sıcak suyla.

Kocamışı indirir/ar.
Merih dördOncO oyuncuya bakar
kuş/cllyfa, ıoten sıgarasına.•.

Merit- Alkaid? Alkald nerde peki?

Dördilncü oyuncu sıgara sbZında kDlluk

degnelderine ylJnelir.

E/yot girmiştir, sHnda bir çocuk bezi

pake�.

Elyot- (Mlra'ya vaıtrken) Alkaid yolladı.

06/dOncO oyuncu da{Jnsklsri kırar.

Merih'in g6z/8ri soru dolu ondadır hmfı.

Merit- (Megrez'e) ihbar ettin del)il mi?

Elyot- (Onaylar, g6zlerl Megrez'de) Bir

paket sıgaıaya. (EH gö{jsQndedlr) Emaneti
bende.

Miıza- (ÜzOnlOsClnQ yenme çabasında,

Elyora) Elim silaha erişti diyorsun, kanı deli
Oyle mi, Alkaid'in yerine?

E/yot onurla onaylar onu. Mirza bir anıla

bakatcaeına bakmakla Elyofa. Merih

70
tllmden soru kesilmlf-/yle
Megrez'in Dstone yOrOr.

Merih- Konuşsana hayvan herif yeter SUS·

tuQun, ihbar ettli)in defıil mi, bir aıgaraya?

Megrez kııılıgı degnskleri tencsronln

altına yerı.,tırnıek için dôrt ayale DatO
sOrOnOr.

Megrez- Arananlardan dedi romi. Candar·

ma .

Menlı- Arananlardanmış Oyla mi?

Megrez bafını kaklınr bir an, Msıih'in

yDzOnde umdu/tunu bulamaz, yeniden
�r.

Megrez- Cani de öyle s6yledi.

Arananlardan.
Ben, ben bilmem dedim . ..
Arananlardan de§il...
Diyemedim.

E�t ayaklarına tOkJJrOr Megnu'in.

Menlı- MOnewer hayvan.

Belki de ben gibi ...

E�t tenekesini teııceroye bapltır

kocamıfın yılıanması için. GdzltıriMeıih
,,. Megrez'dedlr, sşııbılayıcı.
Elyot- Elimi kirletmeye cıeomez.

Mırih ellerini allcasına gizler.

71
 Merit>--- Yo, Sartre ve beni aşağılayamazsın
böyle. Hepimizi birlikte.

ı. oyuncu soymaya başlamıştır kocamışı.

Düht>--- Yunmamış yakınmamış.

Hoşmerim'in ağırına giderdi kiri.

E/yot tabancasını çıkarmıştır.

Elyot- Bekleyin Eeyyyy Dağlaaarrrrrr

Elyot sahneden izleyicilerin arasms

atlamışttr, tabancasmı herbirine
doğrultarak, kendini savunur gibi
uzaklaşır.

Merit>--- (Sahne ağzına koşarak seslenir)

Elkooooooo r r r r r r r

Kadınlar da zılgıt çeknVşUr Merih'in

seslenişine katılıp.

Megrez- (Ürkek siner) Ağıt yoktu hani?

OçDncci oyuncu da anasma yardım
ediyor kocamışı soymada

Merih'in gözleri haJA Elyorun çıktı{1ı

noktada.

Merit>--- Kaderine ağlıyorum Prometheus

Yürekler acısı kaderine
Boşanan gözyaşlarım
Akıyor ılık ılık
Körpe yanaklarımdan ...

72
Merih kandi sesine şaşırmış gibidir.

Meri� Şimdi de Prometheus öyle mi?

Binlerce yıl öncesine sığınmak insanlığın.
Aiskhlos. Kendimi hiç bu denli güçsCız
hissetmemiştim.

Mirza kunda/jı bırakıp kalka.r. Msrih'in

omuzuna koymuştur elini. //d kadının da
gôzleri Elyorun çıklıOı noklada

Mirza-Olacak şey mi bu?

Her dileğini yasa bilip
Eski zaman tannlarını
dize getirmek istiyorsun.

Mirza zılgıt çeker. Merih elini uzaklaştırır

onun omzundan, yumuşacık.

Meri� (Dosyasına yönelirken, dalgın)

Hadi Aiskhylos, zamanın eskisi yenisi mi
kaldı, çağlar boyu tek Tanrı para yeryCızünde
ve nasıl da müstehcen, lsa'dan önce dört
yOz kOsurlar ya da iki bininci yıl farketmez
hiç.

Dühh Ana tencereye elini daldırıp,

daldtr1p su serpeler kocasma, ylf<ama
niyetine.

OOh� Acı çığlıklar yükseliyor

Dünyanın dört bir yanından
Prometheus'la kardeşlerinin
Şanlı geçmişlerini anıp
A!jltyor botOn insanlar,

73
 Meri� Bari sen yapma DOhh Ana, bumu
hınzmalı eski reis karısı ... (Gözler! Elyot'un
çıkış noktasında acılı, şaşkın) Belki de bu
gece ... ana haber bOlteninde şanlı yi!jltler...
Bu gece ... Gazeteler ya da...

Yekda'da kocamışa su serpeler.

Yekda-Buradakller de kutsal asyadaklleıde

inim inim acılarını
Paylaşıyor ölümlüler
A!jlıyor Kalkls kızları da
O yiQlt amazonlar.

Merih etkilenmiştir her şeye kSlfın:

daktilosuna ks/ja geçirmekte.

Meri� Durgun Hazeı'in çevresinde

DOnyanın sınırlarında .•.

Mirza'da yardımcıdır kadınlara, t6rsnsi

dsvinirlsr.
Meri� {Bakar onlara) RltOelden bir tra·
gedya çıkaımam gerekildi belki sizler için.

Kadmlann sesine bir sıJrs sonra Msrih'de

katılır e/desiz. Biryandan da yazmakta
daktilosunda.
Kadınlar- Yı!jın yıllın yaşayan lskltleı'de
Arabistan'ın seçkin yiQltleri
Kalkaslaıda saıp kayalıklaıda
Ulaşılmaz saıp kayalıklaıda oturanlar.
Keskin kargıları pınl pınl.
Yaman savaş erleri.

Merih kaOıda bakar bir sOre, buruşturur

sonta.

74
 Merih- Ah hep birden şaçmalıyoruz işle.
O töreni de kısa keein hedi.
Sizi cısı cıste gOmdQler unuttunuz mu?
Ça{jımızın simgesi toplu mezarlar...

KadınlBI zılgıt çe1<8rek iş/alini sDtdiJtOrler

lılrensi. Megrez tımaklanyta yeri
kazımaya başlamıştır.

Merih- (BuıuftUnlUOu kaDıda bakıyor)

Arabistan'ın seçlôn yi{jitlerlymiş ş ş ş ş ş.
Çoktan Amerika'ya kucak açtılar. Coca Cola
Cumhuriyeti Ananim Şiıl<etinin Cehennemi
ansiklopedilere geçemiyorsa sayesinizde
!!Yel. Bufistan kurulacak Oyle ya .. . Ameri­
ka'nın gQdQmQnde bir KQrdistan. Kurıılacak
ve unutturulacak. Orta DoOu'da ikiyCızlOIOk
kol geziyor, silah tacirleri, Madam ve mOayO
Mitteıand'lar. ..

D6rrJIJncO oyuncu başını kaldırıp

baksr Merih'•·

Merih-Sen beni hep madam Mitteıand'la

karıştırdın zaten oyun boyunca , KOrtle�in
kraliçesi; ezilenler gerçek dostlalırıdan hs­
bersizdir çOnkO, tiınsan gözyaşlarına bay�
lırlar.

Msgrez tımsldanna dolan çemura

bakıyor sı:ılı.

Merih-Sen daha çok Mahler dinlersin. Ta�

rım ne yapıyorum ben, Tanrım dedim sonu�
da işte, dedirtti niz bana ... Oejjil bir oyun, bir
makale bile çıkmaz bu eOylediklerimden,

75
 tam bir deli saçması, aklımı
koru sen, ya ben ya da birileri
çıldınnış olmalı bu çağda. Ben deli
saçmasıysam e!jer, söylediklerim ... Yeni
bir Vietnam tezgllhlanıyor Ortadoğu'da
kardeşin kardeşle kavgası ...

Morih sakinleşme çabasındadır.

Merih- (Oyunculara) LOtfen hadi geldiğiniz

gibi çekip gidin artık. Hep birlikte unutmaya
çalışıyoruz tamam mı? (izleyiciler için) Bun·
ları da yeterince tedirgin ettik zaten. Ev­
lerinde uzaktan kumandalı aletleri kendilerini
bekliyor, IOtfen... Belki de Merih Yıldızının
mezarı bu oyun, yazarlığımın yanı . .
.

Msgroz kadınlara sokulur ürkek.

Megrez- BüyOk ayıya Merih yıldızının me­

zarı demek neden adet olmuştur ana?

Dühh- Şerefhanın şerefnamesinde ...

Merih kulaklarını tıkar gibidir.

Merih- A yo, kendi folklorlarında karar kıl­

dılar gene. (lzleylclye) Ôzür dilerim.
Benim yüzümden hep.

Dühh- lran hanedanının beşinci hanedanı

Dehak...

Kürtçe bir agıı duyulur uzaklsn. Merih

sese açmıştır kulaklarını.

DOhh- Bir derede yıkanır. Yılan biçimi ya

76
 ralar çıkar omzunda.

Megrez tırnaklerıyfa topragı kazır gene,

Merih'• bakmakta llç alırcasına.

Megrez- O dejjil ana. BüyQk Ayı. Merih.

DQhh- En becerikli hekimler de iyi edemez

Dehak'ı. Tövbe şeytan anca...

Yekda elleri memesinde dogruıur.

Yekda- Şeytan Dehak'a der ki, iyileşmek

istiyorsan her gan iki delikanlı beyni yiyecek·
sin mutlaka. (Mınldanır) Berfee oyy Roje
(Gözleri çukurda)
Merih umutlanmıştır yeniden. Not alır.

Merih- Belki de doarudan gelenekseli ya·

kalamalıydım, çağdaşlaştınna çabasına filan
ginmeden hiç.

Mirza- (Geriden Merlh'ln notlarına ba­

kar) iyi yQrekli Demirci Kawa memur edilir
bu göreve, delikanlıların beynirıi yanmak için,
yesin diye zalim Dehak.

Merih hoşnutsuz bırakır not almayı.

Merih- Yoo, benim tarzım deOil bu.

Megrez- Kawe demiş ki; iki delikanlı çok·

tur, birini vereyim, öteki azat buzal daOlarda.

Megrez Merih'• yllnehrmştir sllzlerini,

sonra bakışlannı kaçınr ondan.

77
 Megrez- Yo bu dejjil ana, Merih Yıldızının
Mezan?

Merih- (Magrez için) HAIA yaranma çaba·

sında bena.

DOhh- Zalim Dehak'a iki beyin verdiyse iyi

yOrekli Kawa, biri de koyun beyni imiş.

Mirza kundafja yönolmişken vazgeçer,

E/yot'un çıktı/1ı yöne koşup, yiter.

Mirza- (Uzaklaşırken) Dağlarda Kawa'nın

azatlısı delikanlılar, gün gelmiş ş ş ş ş ş ş ş ş

Megrez dikkatle Merih'• bakmakla;

tepkisin•.

Merih- (Magrez'e) işine bek sen hadi. ipin

ucu çoktan elimden kaçtı bilmiyor sanki.

Megrez- Merih Yıldızı ana!..

Aile toprakla kocamışın Dzerini kspsma

çabasındadır.

DOhh- insan dediğin de her biri bir yıldızdır

oğul, iş yaşatmasını bilmede.

Meritı- (Mınldanır) iş yaşamasını bilmede.

Dühtı- Tövbesi mi kalmış bunun?

Sahne keranr. Spot ışıkyalnızca Marilı'in

ve yitip gidenlerin ışı{jı.

78
 Merih- Teşekkarler, tek cümleyle de olsa
alıntı yeptıjjınız için yazamadığım, bir türlü
bttiremedijjim oyunumdan, teşekkOrler. Ya·
rınki falımı okuyarak, ye de telefonla öğrene­
rek uyumeye ve unutmaya çalışmak... Bana
yalnızca bunu bıraktınız. Haksızlık bu, hak·
sızlık.

Merih kundEJbı kucoOına alır, sanki

kendisidir kundaktaki. Kendine sarılır gibi.

Merih- Hu. Pış. (AQzını çarpıtır) Ben oyun

yazarı Merih... Her yaştan bunaldarla dolu
bu iki yUzlO dOnyede ... ÇaQımı suçüstü en­
sesinden yakalayamadım ben Suçumu ka·
...

bul ediyorum evet. Bunu bana yapmayacak·

tın Merih. Denle, Lorca, Aishldos, Camus,
Sertre beni be!'lışleyın, suçlu ... Demirci Ka·
,

we, Beethooven.

Beethoven'in Dokuzuncu senfonisi

duyulur. koral b61Dm.

Merih- Sciller, Geothe.:. Bajjışleyın.

Yarınki falımı öilrenmek istemiyorum.
Elisyumdan gelen kızınız uzaklan kumandalı
bir elet edinmek istemiyor, liitlen ... N'apa·
·

bilirim ben?

Merih kundsOı yere yaymıştır,

yalnızca kaOıtlarta doludur
kundak, bir tomar alarak
dDgrulur.

79
 Merih- insan Aklını Koruma EnstftQsQ.

Tek Qyesi ve kurucusuyum.

Üyelik fonn u?

Üye olmak istemez misiniz?

Siz?

Siz?

Sizler?

Koral bMlim yO/aseldi§inde Merih coşkuyla

saVUJUr /ıa§ıtları ve kıpırtısız kalır.

BQ