Professional Documents
Culture Documents
LÊ TH ꢄ THÙY DUNG
ꢀà Nꢑ ng - N ꢒ m 2013
Công trình ꢓꢔꢕc hoàn thành tꢖi
ꢀꢁI HꢂC ꢀÀ NꢃNG
Ngꢄꢅi hꢄꢆng dꢇn khoa hꢈc: PGS. TS. TRꢈ N ꢀÌNH KHÔI NGUYÊN
Luꢍn vꢎn ꢏã ꢏꢄꢐc bꢉo vꢊ tꢑi Hꢒi ꢏꢓng chꢔm Luꢍn vꢎn tꢕt
nghiꢊp Thꢑc sꢖ Quꢉn trꢗ kinh doanh hꢈp tꢑi ꢂꢑ i hꢈc ꢂ à
N ꢘng vào ngày 6 tháng 6 nꢎm 2013.
L ꢐ i nhu ꢍ n
ROI = x 100%
V ꢕ n ꢏꢮ u t ꢄ bình quân
1.3.4. Báo cáo ꢓ ánh giá thành quꢴ c ꢝ a trung tâm trách
nhi ꢪ m
Thành quꢉ cꢴa mꢛ i trung tâm trách nhiꢊ m ꢏꢄꢐ c tꢽng hꢐ p ꢏꢗ nh
k꣒ trên các báo cáo. Các báo cáo s꣏ ph ꢉ n ꢉ nh kꢚ t quꢉ vꢜ các ch꣎ tiêu
tài chính chꢴ yꢚ u ꢠ tꢾng trung tâm trách nhiꢊ m trong mꢒ t khoꢉ ng
th ꢅ i gian nhꢔ t ꢏꢗ nh theo kꢚ t qu ꢉ th ꢤ c t ꢚ, d ꢤ toán và chênh l ꢊ ch.
9
1.3.5. T ꢩ ch ꢤc dꢾ li ꢪ u cho thꢿc hi ꢪ n k ꢛ toán trách nhi ꢪ m
a. Tổ chức số liệu dự toán của các trung tâm trách nhiệm
D ꢤ toán là cơ s ꢠ ꢏꢙ tri ꢙ n khai hoꢑ t ꢏꢒ ng, giám sát hoꢑt ꢏꢒ ng và
ꢏ ánh giá ch ꢔ t l ꢄꢐ ng quꢉ n lý t ꢑ i doanh nghi ꢊ p trong tꢾng th ꢅ i k꣒ nh ꢔ t
ꢏꢗ nh;… Ngoài ra, dꢤ toán còn là cơ s ꢠ ꢏꢙ xây dꢤ ng và ꢏ ánh giá trách
nhi ꢊ m qu ꢉ n lý cꢴa các nhà qu ꢉ n tr ꢗ [7].
b. Tổ chức số liệu thực hiện của các trung tâm trách nhiệm
Sau khi d ꢤꢡꢝꢪꢣn ꢏꢄꢐ c l ꢍ p, ꢞꢪꢑ t ꢏꢒ ng th ꢤ c t ꢚꢡꢏꢄꢐc ti ꢚ n ꢞꢟ nh ꢧꢟꢡ
c ꢮn ꢏꢄꢐ c ꢏ o l ꢄꢅ ng ꢧꢟꢡꢏꢣnh ꢶꢷꢣꢡ vꢜꢡ m ꢦ c ꢏꢒꢡꢏꢑt ꢏꢄꢐ c. Do vꢍ y trong
ꢫꢬꢣꢡꢝꢵꢭnh th ꢤ c hi ꢊ n c ꢮn tꢽꢡch ꢦ c thu th ꢍ p ꢧꢟꢡphân ꢝ꣓ ch d ꢲꢡli ꢊ u ꢏꢙꢡ꣑ꢣc
ꢏꢗ nh nguyên nhân d ꢇ n ꢏꢚ n nh ꢲng chênh l ꢊ ch gi ꢲ a th ꢤ c t ꢚꢡꢧꢟꢡ d ꢤꢡꢝꢪꢣ n.
Kꢅ T LU ꢉ N CHꢊ ƠNG 1
Qua ch ꢄ ơng 1, luꢍ n vꢎ n ꢏã gi ꢆ i thi ꢊ u tꢽng quát mꢒ t s ꢕ ki ꢚ n
th ꢦ c c ꢮ n thi ꢚ t vꢜ KTTN làm cơ s ꢠ nghiên c ꢦ u các ch ꢄ ơng sau. Trong
ꢏ ó, mꢛ i doanh nghiꢊ p có th ꢙ bao gꢓm b ꢕ n trung tâm trách nhiꢊm là
trung tâm chi phí, trung tâm doanh thu, trung tâm lꢐ i nhu ꢍ n và trung
tâm ꢏꢮ u t ꢄ. M ꢛ i trung tâm ꢦ ng vꢆ i mꢒ t c ꢔ p quꢉ n tr ꢗ thích hꢐ p ph ꢨ
thu ꢒ c vào quy ꢜ n ki ꢙ m soát cꢴa nhà qu ꢉn tr ꢗ ꢏꢕ i vꢆ i trung tâm ꢏ ó. Và
tùy theo tꢾng trung tâm, KTTN s꣏ có nhꢲ ng công c ꢨ ꢏꢙ ꢏ ánh giá
thành qu ꢉ khác nhau.
10
CHꢊ ƠNG 2
THꣀC ꢘꢳꢁNG K ꢅꢟꢘꢱꢲ N ꢘꢳꢲ CH NHI ꢆM ꢘꢁI CÔNG TY
C ꢇꢟ PH ꢈN Vꢉ T T ꢊ TꢇNG Hꢋ P ꣁꣂꢟ PHÂN ꢰꣃN ꣄ꣃA SINH
Kꢅ T LU ꢉ N CHꢊ ƠNG 2
Qua ch ꢄ ơng 2, luꢍ n v ꢎ n ꢏã gi ꢆ i thi ꢊ u tꢽng quát th ꢤ c tr ꢑ ng tꢽ
ch ꢦ c k ꢚ toán quꢉ n tr ꢗ nói chung và KTTN nói riêng tꢑ i Công ty cꢽ
ph ꢮ n vꢍ t t ꢄ tꢽng hꢐ p và phân bón Hóa Sinh. Qua ꢏ ó, lu ꢍ n vꢎ n cꣅng
ꢏ ánh giá ꢏꢄꢐ c nh ꢲ ng ꢏ i ꢙm ꢏ ã ꢏꢑ t ꢏꢄꢐ c cꣅng nhꢄ nh ꢲ ng h ꢑ n chꢚ
trong hꢊ th ꢕ ng kꢚ toán trách nhiꢊ m t ꢑ i công ty. ꢂꢙ khꢳ c ph ꢨ c nh ꢲ ng
h ꢑ n ch ꢚ ꢏ ó, tác gi ꢉ s꣏ ti ꢚ p t ꢨ c trình bày nhꢲ ng phꢄ ơng h ꢄꢆ ng và gi ꢉ i
pháp nhꢼm hoàn thi ꢊ n công tác KTTN ꢏꢄꢐ c ꢏꢜ c ꢍ p trong ch ꢄ ơng 3.
18
CHꢊ ƠNG 3
HOÀN THI ꢆ N Kꢅ TOÁN TRÁCH NHI ꢆ M TꢁI CÔNG TY Cꢇ
PH ꢈ N V ꢉ T T ꢊ T ꢇNG HꢋP VÀ PHÂN BÓN HÓA SINH
D ꢤ a vào ꢏc ꢏ i ꢙm và tình hình phân c ꢔ p qu ꢉ n lý tài chính tꢑ i
Công ty hi ꢊ n nay, các gi ꢉ i pháp tꢽ ch ꢦ c hoàn thi ꢊ n KTTN bao gꢓm:
- Xây d ꢤ ng các trung tâm trách nhi ꢊm .
- Hoàn thi ꢊ n công tác l ꢍ p dꢤ toán.
- Hoàn thi ꢊ n h ꢊ th ꢕ ng d ꢲ li ꢊ u qu ꢉ n lý ꢠ các trung tâm trách
nhi ꢊ m.
- Hoàn thi ꢊ n vi ꢊ c ꢏ ánh giá thành quꢉ thông qua các ch꣎ tiêu và
báo cáo cꢴa các trung tâm trách nhi ꢊm.
3.1. XÂY DꣀNG TRUNG TÂM TRÁCH NHI ꢆM TꢁI CÔNG
TY Cꢇ PHꢈ N Vꢉ T Tꢊ T ꢇNG HꢋP VÀ PHÂN BÓN HÓA
SINH
3.1.1. Xây dꢿng các trung tâm trách nhi ꢪ m và bꢵ máy nhân
sꢿ
- C ꢔ p th ꢦ nhꢔ t: Là trung tâm ꢏꢮ u tꢄ. ꢂó là toàn Công ty chꢗu
trách nhi ꢊm mꢈ i mt vꢜ hoꢑ t ꢏꢒ ng SXKD cꢴa Công ty kꢙ c ꢉ doanh
thu, chi phí, lꢐ i nhu ꢍ n, vꢕn ꢏꢮ u t ꢄ. TG ꢂ (Giám ꢏꢕ c Công ty) kiêm
chꢴ t ꢗ ch H ꢒ i ꢏꢓ ng qu ꢉ n tr ꢗ là nhà quꢉ n tr ꢗ c ꢔ p cao nh ꢔ t và ch ꢗ u trách
nhi ꢊ m v ꢜ trung tâm này.
- C ꢔ p th ꢦ hai: Là trung tâm lꢐ i nhu ꢍ n. ꢂ ó là V ꢎ n phòng Công
ty, Công ty TNHH Nhà máy phân bón NPK Phú Yên vꢆ i nhi ꢊ m v ꢨ
t ꢤ tꢽ ch ꢦ c ho ꢑ t ꢏꢒ ng SXKD, qu ꢉ n lý c ꢉ doanh thu và chi phí. Ch ꢗ u
trách nhi ꢊ m v ꢜ ho ꢑ t ꢏꢒ ng là các TGꢂ (Giám ꢏꢕ c Công ty), Giám ꢏꢕ c
công ty TNHH Nhà máy phân bón NPK Phú Yên.
- C ꢔ p th ꢦ ba: Là trung tâm doanh thu. ꢂ ó là các nhân viên
qu ꢉ n lý tꢾng khu vꢤ c cꢨ th ꢙ, phòng kinh doanh tꢑ i Công ty vꢆ i mꢨ c
tiêu làm thꢚ nào ꢏꢙ có th ꢙ nâng cao doanh s ꢕ bán hàng, mꢠ r ꢒ ng th ꢗ
19
tr ꢄꢅ ng, duy trì mꢕ i quan hꢊ t ꢕ t vꢆ i các khách hàng cꣅ, phát tri ꢙ n
khách hàng m ꢆ i. Ch ꢗ u trách nhi ꢊ m trung tâm này là Phó TGꢂ kinh
doanh (Tr ꢄꢠ ng phòng kinh doanh).
- C ꢔ p th ꢦ t ꢄ: Là trung tâm chi phí, ꢏꢄꢐ c phân chia nh ꢄ sau:
+ Trung tâm chi phí linh hoꢑ t là khꢕ i vꢎ n phòng bao gꢓ m các
phòng ban ch ꢦ c n ꢎ ng nh ꢄ Phòng cung ꢦ ng VT-XNK, Phòng tài
chính kꢚ toán, Phòng TC-HC, Ban kiꢙm soát. Ch ꢗ u trách nhi ꢊm ho ꢑ t
ꢏꢒ ng các trung tâm này là Phó TG ꢂ tài chính (Tr ꢄꢠ ng phòng tài
chính kꢚ toán), Phó TG ꢂ tꢽ ch ꢦ c – hành chính (Tr ꢄꢠ ng phòng TC-
HC), Tr ꢄꢠ ng ban ki ꢙ m soát.
+ Trung tâm chi phí ꢏꢗ nh mꢦc là Nhà máy Cꢴ chi gꢓ m hai
phân xꢄꢠ ng tr ꢒ n và t ꢑ o hꢑ t, sꢺ d ꢨ ng tr ꢤ c ti ꢚ p các nguꢓn l ꢤ c nh ꢄ
nguyên v ꢍ t li ꢊ u, chi phí nhân công và các chi phí khác ꢏꢙ s ꢉ n xuꢔ t
phân bón, ch ꢗ u trách nhi ꢊm ho ꢑ t ꢏꢒ ng cꢴa trung tâm này hai Quꢉ n
ꢏꢕ c phân xꢄꢠng tr ꢒn và phân x ꢄꢠ ng t ꢑ o h ꢑ t, ch ꢗ u trách nhi ꢊ m chung
là Phó TG ꢂ s ꢉ n xu ꢔ t (Giám ꢏꢕ c nhà máy Cꢴ Chi).
3.1.2. Xác ꢓꢽnh mꢣ c tiêu, nhi ꢪ m v ꢣ c ꢝa các trung tâm
a. Trung tâm chi phí
ꢂꢕ i vꢆ i trung tâm chi phí ꢏꢗ nh mꢦc, mꢨc tiêu là tꢎ ng c ꢄꢅ ng
tính tꢤ ch ꢗu trách nhi ꢊ m vꢜ chi phí, kiꢙm soát toàn b ꢒ nh ꢲ ng chi phí
phát sinh, t ꢕ i ꢏ a hoá s ꢉ n l ꢄꢐ ng s ꢉ n phꣂm s ꢉ n xu ꢔ t.
ꢂꢕ i vꢆ i các trung tâm chi phí linh hoꢑ t là các phòng ban chꢦ c
n ꢎ ng, cꣅng cꢮ n t ꢎ ng c ꢄꢅ ng ki ꢙ m soát nh ꢲ ng chi phí phát sinh, theo
dõi tình hình sꢺ dꢨ ng lao ꢏꢒ ng, sꢺ dꢨ ng các ngu ꢓ n l ꢤc v ꢍ t ch ꢔ t khác
t ꢑ i trung tâm.
b. Trung tâm doanh thu
M ꢨ c tiêu là bꢉ o ꢏꢉm hoàn thành và vꢄꢐ t mꢦ c ch꣎ tiêu doanh
thu bán hàng so vꢆ i kꢚ ho ꢑ ch; ki ꢙm soát ꢏꢄꢐ c chi phí phát sinh tꢑ i bꢒ
ph ꢍ n.
20
c. Trung tâm lợi nhuận
M ꢨ c tiêu là ꢏꢉ m b ꢉ o t l ꢊ t ꢎ ng l ꢐ i nhu ꢍn trên doanh thu, ꢏꢉm
b ꢉ o t ꢕ c ꢏꢒ t ꢎ ng doanh thu nhanh hơn t ꢕc ꢏꢒ t ꢎ ng cꢴa v ꢕ n nhꢼm mꢨ c
ꢏ ích nâng cao hiꢊ u qu ꢉ sꢺ d ꢨ ng vꢕ n, t ꢎ ng l ꢐ i nhu ꢍ n. Ph ꢉ i ti ꢚ n hành
l ꢍ p các báo cáo và phân tích tình hình doanh thu và chi phí và m ꢦc
ꢏꢒ hoàn thành mꢨ c tiêu l ꢐ i nhu ꢍ n ꢏt ra.
d. Trung tâm đầu tư
M ꢨ c tiêu là phꢉ i ꢏꢉm b ꢉ o sꢺ dꢨ ng vꢕ n có hi ꢊ u quꢉ, ꢏꢑ t ꢏꢄꢐ c
mꢨc tiêu trong hoꢑ t ꢏꢒ ng s ꢉ n xu ꢔ t kinh doanh. Ngꢄꢅ i qu ꢉ n tr ꢗ trung
tâm phꢉ i xây dꢤ ng ꢏꢄꢐ c các d ꢤ án ꢏꢮ u t ꢄ, t ꢎ ng c ꢄꢅ ng qu ꢉ n lý sꢺ
d ꢨ ng vꢕ n và khꢉ n ꢎ ng huy ꢏꢒ ng các ngu ꢓ n tài tr ꢐ. Th ꢤ c hi ꢊ n các
bi ꢊ n pháp thúc ꢏꣂy hi ꢊ u qu ꢉ các ho ꢑ t ꢏꢒ ng ꢏꢮ u t ꢄ trong toàn công ty.
3.2. HOÀN THI ꢆN CÔNG TÁC L ꢉ P Dꣀ TOÁN THEO CÁC
TRUNG TÂM TRÁCH NHI ꢆ M
3.2.1. Mô hình dꢿ toán tꢩ ng th t ꢖ i Công ty
B ꢔꣅc 1: Cꢮ n t ꢎ ng c ꢄꢅ ng tính tꢤ chꢴ trong vi ꢊ c l ꢍ p dꢤ toán ꢠ
các ꢏ ơn vꢗ, ph ꢉ i có s ꢤ phân công rõ ràng hơn trong công tác lꢍ p dꢤ
toán t ꢑ i Công ty.
B ꢔꣅc 2: L ꢍ p dꢤ toán tꢽng h ꢐ p toàn Công ty:
B ꢔꣅc 3: Th ꢕ ng nh ꢔ t ngân sách
3.2.2. T ꢩ ch ꢤc công tác lp dꢿ toán tꢖ i Công ty
a. Lập dự toán trung tâm chi phí
- Trung tâm chi phí ꢏꢗ nh m ꢦ c: C ꢎ n c ꢦ vào kꢚ ho ꢑ ch s ꢉ n xu ꢔ t
theo tháng, Nhà máy tiꢚ n hành lꢍ p dꢤ toán nguyên v ꢍ t li ꢊ u, dꢤ toán
nhân công. ꢂꢕ i vꢆ i chi phí s ꢉ n xu ꢔ t chung nên phân tích thành biꢚ n
phí và ꢏꢗ nh phí.
- Trung tâm chi phí linh ho ꢑ t: D ꢤa vào khꢉ n ꢎ ng ki ꢙm soát các
lo ꢑ i chi phí cꢴa các phòng ban, ta phân loꢑ i chi phí thành chi phí
ki ꢙm soát ꢏꢄꢐ c và chi phí không kiꢙ m soát ꢏꢄꢐ c.
21
b. Lập dự toán trung tâm doanh thu
D ꢤ toán doanh thu cꢮ n ꢏꢄꢐ c giao cho các nhân viên phꢨ trách
tꢾng khu vꢤ c c ꢨ th ꢙ lꢍ p cꢎn c ꢦ vào các s ꢕ li ꢊ u nꢎm trꢄꢆ c, ꢏc ꢏ i ꢙm
tiêu th ꢨ phân bón ꢠ tꢾng th ꢗ tr ꢄꢅ ng, ꢏc ꢏ i ꢙm tꢾng khách hàng ꢏꢑi
lý, ꢏc ꢏ i ꢙ m cꢴa các ꢏꢕ i thꢴ c ꢑ nh tranh ꢠ tꢾng khu v ꢤ c th ꢗ tr ꢄꢅ ng.
c. Lập dự toán trung tâm lợi nhuận
V ꢎ n phòng Công ty, Công ty TNHH Nhà máy phân bón NPK
Phú Yên c ꢮ n l ꢍ p dꢤ toán lꢐ i nhuꢍ n. D ꢤ toán lꢐ i nhu ꢍ n nên ꢏꢄꢐ c l ꢍ p
theo phꢄ ơng pháp tr ꢤ c tiꢚ p ꢏꢙ thu ꢍ n l ꢐ i cho ꢏ ánh giá, phân tích
doanh thu, chi phí.
d. Lập dự toán trung tâm đầu tư
ꢂꢙ có cơ s ꢠ ꢏ ánh giá hi ꢊ u qu ꢉ ꢏꢮ u t ꢄ, Công ty c ꢮ n thi ꢚ t phꢉ i
l ꢍ p báo cáo dꢤ toán vꢜ hi ꢊ u quꢉ ꢏꢮ u t ꢄ. Ch ꢗ u trách nhi ꢊm v ꢜ báo cáo
này là Chꢴ tꢗch H ꢒ i ꢏꢓ ng quꢉ n tr ꢗ kiêm TG ꢂ. D ꢤ toán c ꢮ n ꢏꢄ a ra các
ch꣎ tiêu vꢜ hi ꢊ u qu ꢉ ꢏꢮ u t ꢄ ꢠ công ty nh ꢄ t l ꢊ hoàn vꢕ n ꢏꢮ u t ꢄ, chi
phí sꢺ d ꢨ ng vꢕ n, l ꢐ i nhu ꢍ n còn l ꢑ i.
3.3. HOÀN THI ꢆN H ꢆ TH ꣐ NG Dꢫ LI ꢆ U QU ꢐ N LÝ ꢗ CÁC
TRUNG TÂM TRÁCH NHI ꢆ M
3.3.1. Xây dꢿng bꢵ mã chi phí và doanh thu
Do ꢏ òi hꣁi cꢴa công tác KTTN cꢮ n có s ꢤ theo dõi, tꢽng hꢐp
doanh thu, chi phí theo tꢾng ꢏꢕ i t ꢄꢐ ng, do ꢏó c ꢮ n ti ꢚn hành xây d ꢤ ng
các b ꢒ mã chi phí và doanh thu ꢏꢙ thu ꢍn ti ꢊ n cho vi ꢊ c phân lo ꢑ i các
chi phí, doanh thu phát sinh phꢨ c v ꢨ cho vi ꢊ c l ꢍ p dꢤ toán, ki ꢙm soát
và phân tích hiꢊ u qu ꢉ ho ꢑ t ꢏꢒ ng cꢴa các trung tâm trách nhi ꢊm. ꢂꢙ
xây dꢤ ng các b ꢒ mã chi phí và doanh thu ta cꢮ n ti ꢚ n hành xây dꢤ ng
mã sꢕ các trung tâm trách nhiꢊ m.
K ꢚ toán có thꢙ xây dꢤ ng mã cꢴa các tài khoꢉ n chi phí trong
ꢏ i ꢜ u ki ꢊ n gꢳ n k ꢚ t vꢆ i trung tâm chi phí và cách phân loꢑ i chi phí:
22
<
Tài kho ꢉ n _ Mã s ꢕ _ Mã s ꢕ
chi ti ꢚ t chi trung tâm chi phân lo ꢑ i chi
phí phí phí
Kꢅ T LU ꢉ N CHꢊ ƠNG 3
Trên cơ s ꢠ phân tích th ꢤ c tr ꢑ ng công tác KTTN t ꢑ i Công ty cꢽ
ph ꢮ n vꢍ t t ꢄ tꢽng hꢐ p và phân bón Hóa Sinh tác gi ꢉ nh ꢍ n th ꢔy bên
c ꢑ nh nhꢄ ng mt ꢏꢑ t ꢏꢄꢐ c vꢇ n còn nhꢄng t ꢓ n t ꢑ i mà Ban lãnh ꢏꢑ o
Công ty c ꢮ n phꢉ i quan tâm. Kꢚ t hꢐ p gi ꢲ a th ꢤ c t ꢚ và lý lu ꢍ n trong
ch ꢄ ơng 3 cꢴa lu ꢍ n vꢎ n, tác gi ꢉ có ꢏꢄ a ra mꢒ t s ꢕ quan ꢏ i ꢙ m hoàn
thi ꢊ n hꢊ th ꢕ ng KTTN nh ꢄ xây dꢤ ng hꢚ th ꢕ ng các trung tâm trách
nhi ꢊ m, hoàn thi ꢊ n công tác l ꢍ p dꢤ toán, hoàn thi ꢊ n hꢊ th ꢕ ng d ꢲ li ꢊ u
qu ꢉ n lý ꢠ các trung tâm trách nhiꢊ m, hoàn thi ꢊ n vi ꢊ c ꢏ ánh giá thành
qu ꢉ thông qua các ch꣎ tiêu và báo cáo cꢴa các trung tâm trách nhi ꢊ m.
24
Kꢅ T LU ꢉ N