Phuong Phap Tinh - Ngo Thu Luong - Chuong 2 Giai He

Chöông II : GIAÛI HEÄ PHÖÔNG TRÌNH
Ax=b
1) Heä coù A laø ma traän tam giaùc treân
 a11 a12 . . a1n   x1   b1 
 0 a22 a 23 . a2 n   x2  b 2 
  
Ax = 0 0 a33 . .  .  = . 
 .  
. . . .  .   . 
  
 0 0 0 0 ann   xn  b n 
Tính nghieäm
xn → xn −1 → xn − 2 → xn −3 .... → x1
Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Ví duï :
 x1 + 2 x2 + x3 = 18.0

 0 + 0.1x2 + 2 x3 = 20.2
 0 +0 + 0.01x3 = 0.1

 x1 = 4

 x2 = 2
 x = 10
 3

2) Heä có A laø ma traän tam giaùc döôùi
 a11 0 . . 0   x1  b 1 
a b 
a 22 0 . 0   x2   2
 21  
A x =  a31 a32 a33 . .  .  =  . 
 .  . 
. . . 0  .   
  
 a n1 an 2 . . a nn   x n  b n 
Tính nghieäm x1 → x2 → x3 → x4 .... → xn

3) Giaûi baèng phöông phaùp nhaân töû LU :
( A ma traän vuoâng baát kyø )
a) Noäi dung : Phaân tích ma traän A = L.U
L laø ma traän tam giaùc döôùi
U laø ma traän tam giaùc treân
Vieäc giaûi heä phöông trình seõ ñöa veà giaûi hai heä
phöông trình daïng tam giaùc
Quy öôùc l11 = l22 = l33 = .. = 1 : coù nghieäm duy nhaát

Caùch tìm L, U töø ma traän A :
Nhaân haøng1 cuûa L vôùi coät 1 cuûa U tìm ñöôïc u11
Nhaân haøng2 cuûa L vôùi coät 1 cuûa U tìm ñöôïc l21

4) Phöông phaùp Cholesky
( phöông phaùp caên baäc hai )
a) Noäi dung :
Bieåu dieãn ma traän A döôùi daïng A = B . BT

trong ñoù B laø ma traän tam giaùc döôùi
T
( B : ma traän chuyeån vò cuûa B , laø ma traän tam
giaùc treân )

b) Nhaän xeùt :
Caùch tìm B töông töï nhö phöông phaùp LU
nhöng soá pheùp tính giaûm ñi 2 laàn
Phöông phaùp Cholesky khoâng ñoøi hoûi ñöôøng
cheùo cuûa ma traän B baèng 1
Khi laáy caên baäc 2 quy öôùc raèng laáy caên soá hoïc
( caên laø soá döông )

1 1 1 
Ví du ï :
A = 1 5 5 
 
1 5 14
 0 0
B=  0
 
 

 2 −1 0 
A = −1 2 −1
 
 0 −1 2 
 0 0 
B =  0 
 
 

b) Nhaän xeùt :
*) Phöông phaùp chæ duøng ñöôïc neáu A laø
ñoái xöùng vaø xaùc ñònh döông
5) Caùc phöông phaùp laëp :
(thöôøng duøng cho caùc heä vôùi ma traän
A coù kích thöôùc raát lôùn)
5.1) Ñònh nghóa : (Chuaån cuûa vectô )
x ∞ = max xi
1≤ i ≤ n
( xi : caùc thaønh phaàn cuûa veùctô x )
(chuaån voâ haïn , haøng )
5.1) Ñònh nghóa : (Chuaån cuûa vectô )
n
x 1= ∑ xi
i =1
( chuaån 1, coät )
 − 1
x= 2 
x ∞=
 
− 3 x 1=
x ≥0
x =0 ↔ x=0

5.2) Ñònh nghóa ( Chuaån cuûa ma traän )
 n 
A ∞ = Max  ∑ a i j 
1≤ i ≤ n  j =1 

(chuaån voâ haïn , chuaån haøng)
 n 
A 1 = Max  ∑ a i j 
1≤ j ≤ n  i =1 
(chuaån 1 , chuaån coät )

4 3
Ví duï : A =  ta coù
2 1 
 n 
A ∞ = Max  ∑ a i j 
 = Max ( 7 , 3 ) = 7
1≤ i ≤ n  j =1 
 n 
A 1 = Max  ∑ ai j  = Max ( 6, 4) = 6
1≤ j ≤ n  i =1 
Caùc tính chaát cuûa chuaån ma traän :
A ≥0
A = 0 ⇔ A= 0
A+ B ≤ A + B
A. x ≤ A . x
5.3) Ñònh nghóa ( Soá ñieàu kieän cuaû ma traän A)
k1 ( A ) = cond 1 ( A ) = A 1 . A − 1
1
k ∞ ( A ) = cond ∞ ( A ) = A ∞ . A − 1
∞
4 3 −1 −1/2 3/ 2
Ví duï : A =   , A = 
 2 1  1 − 2 
k∞ ( A) = A ∞ . A−1 = 7. 3 = 21
∞
−1 7
k1 ( A ) = A 1 . A = 6 = 21
1 2

1 2 1 
Ví duï : 
A = 2 4.1 4 
 
3 6.1 5.01
− 3859 − 3920 3900 
A−1 =  1980 2010 − 2000
 
 − 100 − 100 100 
k∞ ( A) = 164790.69
k1( A) = 73566

Söï bieán thieân cuûa nghieäm tyû leä vôùi söï bieán
thieân cuûa veá phaûi vôùi heä soá tyû leä laø k ( A)
x − x ' ≈ k ( A) b − b '
5.4)) Phöông phaùp laëp Jacobi ( laëp ñôn ) :
a) Noäi dung:
*) Ñöa heä A x = b veà daïng x = Φ x + g
*) Kieåm tra ñieàu kieän Φ = q < 1
(chuaån haøng hoaëc coät)
*) Laáy x (0) laø veùctô giaù trò ban ñaàu tuøu yù
*) Daõy laëp x (k ) xaây döïng theo coâng thöùc
x (k +1) (k
= Φx + g)
b) Ñaùnh giaù sai soá :
k
q
x (k )
−x d
≤ x (1) − x (0)
1− q
coâng thöùc tieân nghieäm
q
x −x
(k ) d
≤ x ( k ) − x ( k −1)
1− q
coâng thöùc haäu nghieäm

Ví duï : Xeùt heä phöông trình
10 x1 − 1x2 + 2 x3 = 0

1x1 + 10 x2 − 1x3 = 5
 2 x + 3 x + 10 x = − 10
 1 2 3
 x1 = + 0 .1 x 2 − 0 . 2 x3 + 0

 x 2 = − 0 . 1 x1 + 0 . 1 x3 + 0 . 5
 x = − 0. 2 x − 0.3 x −1
 3 1 2
Φ ∞ = 0.5 = q∞
Φ 1 = 0.4 = q1
x(k +1) = + 0.1x
(k )
− 0 .2 x
(k )
+0
 1 2 3
 (k +1) (k ) (k )
 2
x = − 0.1x 1 + 0 .1 x 3 + 0.5

x(k +1) = − 0. 2x(k ) − 0.3x(k ) −1
 3 1 2
Vôùi x ( 0 ) = [ 0 0 0 ]T , soá böôùc laëp laø k = 3

k 0 1 2 3
(k ) 0 0 0.25 0.270
x1
(k ) 0 0.5 0.4 0.360
x2
(k ) 0 -1 -1.15 -1.170
x3
Sai soá ∞
- 0.04

c)Nhaän xeùt :
A ma traän coù ñöôøng cheùo troäi theo haøng :
∑ ai j < ai i ⇒ Φ ∞<1
i≠ j
A ma traän coù ñöôøng cheùo troäi theo coät
∑ ai j < ai i ⇒ Φ 1<1
j ≠i

5.5) Phöông phaùp laëp Gauss - Seidel :
Noäi dung : Caùc thaønh phaàn cuûa x i( k +1 )
vöøa
( k + 1)
tính ñöôïc ñaõ duøng ngay ñeå tính xi +1 trong
böôùc tieáp theo
x(k+1) = + 0.1x(k)
− 0.2x(k)
+0
1 2 3
 (k+1) (k+1) (k)
2x = − 0.1x1 + 0.1 x3 +0.5
 (k+1)
x3 =−0.2x1(k+1) −0.3x(2k+1) −1

k 0 1 2 3
(k ) 0 0 0.28 0.26832
x1
(k ) 0 0.5 0.357 0.356858
x2
(k ) 0 -1.15 -1.1631 -1.1607214
x3
c) Nhaän xeùt :
Phöông phaùp Gauss – Seidel thoâng thöôøng coù
toác ñoä hoäi tuï nhanh hôn phöông phaùp laëp jacobi
Giaûi thuaät ñôn giaûn hôn so vôùi phöông phaùp
Jacobi .
Nhược điểm : Đánh giá sai số phức tạp
Jacobi Ax = b 10 0 0
A = D − L −U  
(D − L − U )x = b D= 0 10 0
 
Dx = ( L + U ) x + b  0 0 10 
−1 −1
x = D (L + U )x + D b
0 0 0
x= Φx + g  
L = −1 0 0
 10 − 1 2   
  
 −2 −3 0 
A = 1 10 −1
  0 1 −2 
 2 3 10   
U= 0 0 1
 
0 0 0 
Gauss--Seidel
Gauss
Ax = b
A = D − L −U
(D − L − U )x = b
( D − L) x = Ux + b
−1 −1
x = ( D − L) U x + ( D − L) b
−1
( D − L) U = Φ
−1
( D − L) b = g

Φg =? (làm tròn hai
 10 −3  chữ số lẻ)
A=   10 0 
 −5 11  D−L= 
 −5 11
10 0 
D=   0.1 0 
 0 11 −1
 ( D − L) =  
0 0  0.04545454 0.09090909 
L= 
 5 0  ( D − L)−1U =  0 0.3 
 0 0.136363636 
 0 3  
U = 
Ngô0 Thu 0Lương
 Phương pháp Tính

Phuong Phap Tinh - Ngo Thu Luong - Chuong 2 Giai He

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Phuong Phap Tinh - Ngo Thu Luong - Chuong 2 Giai He

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phuong Phap Tinh - Ngo Thu Luong - Chuong 2 Giai He

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chöông II : GIAÛI HEÄ PHÖÔNG TRÌNH

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Tính nghieäm x1 → x2 → x3 → x4 .... → xn

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Bieåu dieãn ma traän A döôùi daïng A = B . BT

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Vôùi x ( 0 ) = [ 0 0 0 ]T , soá böôùc laëp laø k = 3

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

Ngô Thu Lương Phương pháp Tính

You might also like