Cờ Thế căn bản

TỰ HỌC CHƠI CỜ VÂY
Quyển 1 30kyu ñến 25kyu

Bài tập cơ bản
Tác giả: Kano Yoshinori - 9dan

Dịch: Nguyễn ðăng Khương
Trần Chính Thành
Hiệu chỉnh: Nguyễn Minh Thắng
Li gii thiu mục ñích cuối cùng là chiếm ñược những vùng lãnh thổ rộng lớn
hơn ñối thủ, giành thắng lợi.
Theo lịch sử, cờ Vây (tên gọi quốc tế là “GO”) có nguồn gốc từ Người chơi cờ Vây sẽ sử dụng tất cả các bài bản binh pháp
Trung Quốc cách ñây từ 4000 ñến 5000 năm. ðây là loại cờ xuất hiện sớm trên, càng chơi càng nhuần nhuyễn, càng thi ñấu càng giỏi giang,
nhất trên thế giới. ðến nay, cờ Vây thực sự ñã trở thành một trò chơi trí càng nhìn xa trông rộng, nghĩ ra những diệu kế và ñoán ñược
tuệ kỳ diệu. Nó không chỉ là trò chơi ñể giải trí, thư giãn cùng bè bạn mà những ñòn tinh vi của ñối phương. Chơi cờ Vây không chỉ là giải
còn là môn thể thao trí tuệ có ý nghĩa rất lớn trong việc giáo dục, phát trí mà còn có dịp ñể tỏ rõ phẩm chất và bản lĩnh của mình.
triển khả năng tư duy và hoàn thiệt một cách hài hoàn nhân phẩm con
Trước ñây, cờ Vây cũng ñã tường ñược chơi ở nước ta.
người.
Những rồi bằng ñi một thời gian rất dài, cờ Vây gần như biến mất.
Các nước có phong trào cờ Vây phát triển mạnh nhất là Nhật Bản, Mãi cách ñây 6, 7 năm cờ Vây mới trở lại.
Hàn Quốc, Trung Quốc và một số nước Châu Á. Người Nhật coi cờ vây
Tuy mới phát triển nhưng cờ Vây ñã thu hút ñược nhiều
là một trong những phương tiện giáo dục và rèn luyện hang ñầu ñể nước
người chơi. Tháng 6 năm 1999, Hiệp hội Cờ Vây thế giới ñã kết
Nhật trở thành siêu cường quốc của thế giới (Hàn Quốc cũng vậy). Do ñó,
nạp Việt Nam làm thành viên chính thức.
Nhật Bản luôn là nước mạnh nhất về cờ Vây từ xưa tới nay. Ở Nhật Bản
và Hàn Quốc, cờ Vây ñược ñạt ở ñịa vị cao quí và ñược gọi là “Kỳ ñạo”. Nhằm ñáp ứng sự phát triển của phong trào, chúng tôi ñã
Gần như ở hai nước này mọi người ñều biết chơi cờ Vây. Trung Quốc tuy quyết ñịnh ñầu tư biên soạn “tự học chơi cờ Vây”. Nội dung ñược
là nơi cờ Vây xuất hiện ñầu tiên nhưng gần ñây mới phát triển mạnh. trình bày bằng hình ảnh cụ thể rõ rang dưới dạng các bài trắc
Nhận thức ñược tầm quan trọng của cờ Vây, Trung Quốc ñã có nhiều nỗ nghiệm rất cơ bản. Chúng bao gồm tất cả các giai ñoạn của ván cờ,
lực ñể khôi phục phong trào của mình với sự ủng hộ của cố Thủ tướng từ khai cuộc ñến tàn cuộc. Người mới tập chơi có thể nhìn trực tiếp
Chu Ân Lai và Phó Thủ tướng Trần Nghị. ðến nay, trình ñộ cờ của các kỳ vào sách ñể giải quyết vấn ñề mà không cần phải xếp quân ra bàn
thủ Trung Quốc ñã ngang tầm các danh thủ Nhật Bản. cờ. Các bạn (người chơi cờ) có thể xem (học) qua các phần ñược
trình bày trong sách một lần rồi sau ñó cần chơi cờ thật nhiều. Chỉ
Cờ vây là loại cờ có mục ñích như tên gọi của nó – vây chiếm ñất,
có thực hành thường xuyên, bạn mới có thể hoàn thiện trình ñộ
mở rộng lãnh thổ. Quân cờ và bàn cờ ñược sáng tạo ra trên cơ sở của
chơi của mình. Sau ñó, bạn cần xem lại một cách chậm rãi và từ
thuyết âm dương và vũ trụ quan của người xưa: quân cờ tròn nhỏ và dẹp
tốn hơn.
như cúc áo có hai màu Trắng và ðen tương trương cho âm và dương, bàn
cờ hình vuông có 19 ñường kẻ ngang và 19 ñường kẻ dọc tạo thành 361 Hy vọng của chúng tôi là qua việc nghiên cứu và giải quyết
giao ñiểm tượng trương cho năm âm lịch gồm 361 ngày. Bốn góc của bàn các thế cờ Vây trong cuốn sách này, bạn ñọc sẽ tạo dựng ñược một
cờ tượng trưng cho bốn mùa. Luật chơi rất ñơn giản, dễ hiểu. nền tảng vững chắc cho sự tiến bộ sau này của bạn.
Như ñã nói ở trên, mục tiêu của một ván cờ là chiếm “ñất”. Ai Chúng tôi xin trân trọng gởi lời cảm ơn ñến DOANH
chiếm nhiều hơn, người ñó thắng cờ. Cuộc chiến trong cờ Vây thực sự sôi NGHIỆP TƯ NHÂN NHƯ LAN ñã tài trợ cho chúng tôi thực hiện
ñọng và tràn ñầy kịch tính với nhiều phương án và thủ pháp chiến thuật cuốn sách này.
thiên biến vạn hoá: Chiến lược, chiến thuật, dàn trận, công kích, lui quân,
mai phục, chặn ñường, rượt ñuổi, vây ép, ñột phá, thế thủ, bắt tù binh… TRẦN CHÍ THÀNH – NGUYỄN ðĂNG KHƯƠNG
trăm mưu nghìn kế ñược tha hồ thi thối. Những bậc cao thủ thường không
ham cái nhỏ mà bỏ cái lớn, họ nhường tiểu tiết lấy ñại cục, ñể ñạt ñược
2
MỤC LỤC HƯỚNG DẪN VỀ CÁC ðIỀU LUẬT
Trang
LỜI GIỚI THIỆU 2 Cờ Vây thường ñược chơi trên một bàn cờ, 19x19 ñường
kẻ, có 361 ñiểm giao nhau, các quân cờ (những viên ñá) ñược ñặt
HƯỚNG DẪN VỀ CÁC ðIỀU LUẬT 3 tại các giao ñiểm ñó.
NHÓM QUÂN SỐNG CẦN CÓ HAI MẮT 7 Hình 1: là một bàn cờ

trống. Chú ý: có 9
HƯỚNG DẪN GIẢI THẾ CỜ SỐNG CHẾT 10 ñiểm ñược ñánh dấu
BẢNG CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 11 trên bàn cờ. Những
ñiểm này ñược quy
PHẦN 1: BÀI TẬP 12 thành những “ñiểm
sao”. Trong các ván
1- TRÌNH ðỘ 1 12 ñấu cờ Vây có chấp
quân, ñể hai bên cân
2- TRÌNH ðỘ 2 22 sức thì người ñược
3- TRÌNH ðỘ 3 31 chấp sử dụng những
ñiểm sao này ñể ñặt
4- TRÌNH ðỘ 4 41 các quân trên ñó,
ngoài ra còn ñể giúp
PHẦN 2: LỜI GIẢI 49 kỳ thủ xác ñịnh
phương hướng trên
bàn cờ dễ dàng hơn. Hình 1
Mặc dù các ván ñấu cờ Vây ñược chơi trên bàn cờ 19x19 ô,
nhưng những người mới học thường chơi trên bàn cờ 9x9 ô với 81
ñiểm giao nhau. Sau ñó, học chơi lên bàn cờ 13x13 ô, rồi cuối
cùng sử dụng bàn cờ chuẩn 19x19 ô.
Một bàn cờ Vây chuẩn chứa 361 quân: 181 quân ðen và
180 quân Trắng. Chúng ñược ñựng trong những hộp hoặc chén sứ
có nắp.
ðể chơi cờ Vây, cần thiết học một vài luật ñơn giản. ðầu
tiên chúng ta sẽ bắt ñầu với 7 luật tổng quát.
3
Sơ ñồ 2: (10-27). Nước thứ 10 và 12, Trắng làm giảm bớt
một miếng ñất phía dưới của ðen. Trước khi ngăn chặn
☺ Luật tổng quát:
bằng nước 15, ðen ñe doạn xâm chiếm vùng ñất ở phía trên
1. Cờ Vây ñược chơi bởi 2 người. của Trắng bằng nước 13. Trắng phải phòng thủ bằng nước
2. Một bên cầm ðen, bên kia cầm Trắng. Chuyển ñổi lượt ñi cho 14. Trắng lại mở rộng ñất của mình qua nước 16 và 18,
nhau sau khi mỗi bên ñã hoàn thành một nước ñi. ñồng thời cắt bớt phần ñất của ðen. Nước 19 của ðen tấn
3. ði một nước là ñặt một quân cờ trên một giao ñiểm của bàn cờ. công Trắng, Trắng nối lại bằng nước 20. Sauk hi ðen thực
CÁc quân cũng có thể ñược ñặt trên những ñiểm cạnh hoặc góc sát hiện ñến nước 27, thì ranh giới ñất giữa Trắng và ðen ñã
mép của bàn cờ. ñược xác ñịnh và ván ñấu kết thúc.
4. Một quân chỉ ñặt một lần trên một giao ñiểm, và nó không thể di Sơ ñồ 3 chỉ rõ kết quả. Trắng chỉ chiếm ñược 23 ñất (giao
chuyển sang ñiểm khác. ñiểm) còn ðen chiếm 31 ñất. Do vậy, ðen ñã thắng 8 ñất.
5. Khi có một sự chệnh lệch về sức mạnh giữa các ñấu thủ, thì ñấu (ðen ñã hơn Trắng 8 ñất và giành chiến thắng)
thủ yếu hơn ñược ñặt them các quân của họ trên bàn cờ ñể bù ñắp
☺ Bốn quy tắc (4 quy luật thuộc về kỹ thuật):
cho sự chênh lệch về sức mạnh (chấp quân).
6. Trong một ván ñấu cân bằng, thì bên cầm ðen luôn ñược ñi trước; 1. Bắt quân
nhưng trong một trận ñấu có chấp quân, thì bên Trắng lại ñược ñi Một quân bị bắt khi tất cả các
trước. ñường nối gần kề của một quân hoặc
7. Mục tiêu của (trò chơi) cờ Vây là lấy ñược nhiều “ñất” (khoảng nhóm quân ñều bị khoá bằng các quân
trống trên bàn cờ) hơn ñối phương. của ñối phương. Trong hình 2, nếu ðen
ñặt quân vào vị trí 1 thì các quân Trắng
☺ Một ván ñấu mẫu:
sẽ bị bắt và bị lấy ra khỏi bàn cờ. Quân
ðể hướng dẫn cho các bạn biết chơi cờ VAay như thế nào và ñạt cờ Trắng trong thế ñe doạ bị “ñánh bắt”
mục tiêu ñể chiến thắng trong cờ Vây, chúng ta xem một ván ñấu trên bàn (lâm vào thế bị bắt chết – thuật ngữ quốc
cờ 9x9 ô. ðừng chú ý tại sao các nước ñi lại như vậy, mà hãy tập trung tế là Atari. Hình2
vào cách hình thành “ñất” của ðen và Trắng như thế nào.
Luật này cũng áp dụng cho một
nhóm hai hay nhiều quân hơn nữa. Ví
dụ, ðen có thể bắt 3 quân Trắng và lấy
chúng ra khỏi bàn cờ trong hình 3 phía
dưới bằng cách chơi nước 1. Trong hình
3 phía trên, ðen cũng bắt ñược 4 quân.
Sơ ñồ 1 Sơ ñồ 2 Sơ ñồ 3
Hình 3
Sơ ñồ 1: (1-9). ðen ñi nước ñầu tiên tại ñiểm trung tâm bàn cờ còn
Trắng ñi nước thứ 2. Cứ tiếp tục cho ñến khi ðen thực hiện xong
nước thứ 9, Trắng ñã khoanh ñược một vùng ñất phía trên cho
mình còn ðen buộc phải chiếm phần phía dưới.
4
Trong ví dụ ở ván cờ mẫu, không có bắt
quân nhưng lại có mối ñe doạ “ñánh bắt”. Ví dụ, ở
sơ ñồ 2 ðen chơi nước 17, Trắng phòng thủ bằng
nước 18. Nếu Trắng vờ bỏ qua nước 17 của ðen
(quân ñược ñánh dấu trong hình 4), thì ðen có thể
bắt quân ñược ñánh dấu bằng nước 1 trong hình 4.
Trắng cũng có thể bắt lại bằng nước 2, nhưng ðen Hình 4
sẽ bắt trước bằng nước 3.
Giả sử Trắng cố thoát bằng cách mở rộng
ñường qua nước 2 trong hình 5. ðen ñuổi bắt Trắng H.7 H.8
bằng cách tạo ñường bắt khác qua nước 3. Trắng Trong 4 thế cờ ở hình 7, các nước 1 của Trắng ñều là nước
tiếp tục sự cố gắng chạy thoát của mình bằng cách ñi trái luật. Vậy là, Trắng không ñược phép chơi trên những ñiểm
kéo them nước 4. Ngay cả nước này Trắng vẫn nằm này bởi vì Trắng ñặt những quân cờ của mình tại “chỗ chết” và
trong thế bị ñánh bắt và ðen chơi 5 ñể bắt 3 quân chúng sẽ bị lấy ra khỏi bàn cờ ngay. Tuy nhiên, bạn nên chú ý rằng
Trắng. Hình 5 không co sgiới hạn cho ðen về chơi trên những ñiểm này.
Bây giờ hãy nhìn vào nước thứ 19 của ðen
Các nước 1 của ðen trong hình 8 dường như là trái luật,
trong sơ ñồ 2 (quân ñược ñánh dấu trong hình 6).
mặc dù giống như ðen ñã ñi vào những ñiểm bị cấm, nhưng ðen
Nước này tấn công Trắng, và Trắng phải thủ nước
lại ñang bắt chết quân Trắng, vì vậy những nước của ðen không hề
20. ðiều gì sẽ xảy ra nếu Trắng không phòng thủ?
trái luật.
ðen sẽ bắt chết 2 quân Trắng bằng nước 1 trong
hình 6. Không còn ñường chạy thoát, Trắng phải ñe
3. Cướp (thuật ngữ quốc thế thông dụng: Ko)
doạ bắt ðen bằng nước 2 và ðen chơi 3 bắt chết 2
quân Trắng. Hình 6
Về nước 22 và 24 của Trắng trong sơ ñồ 2 thì sao? Cả 2 nước ñều
ñe doạ bắt ðen, ðen phải phòng thủ ñể chống lại nước ñánh bắt bằng cách
nối lại qua nước 23 và 25.
Cần chú ý rằng phòng thủ ñể chống lại mối ñe doạ bị bắt là không
bắt buộc. Có nhiều thế cờ mà nước ñi hay nhất không cần phòng thủ. H.9 H.10 H.11 H.12
2. Không ñược tự sát Quan sát thế cờ trong hình 9, ðen bắt quân Trắng bằng
nước 1. Kết quả ñược thể hiện như hình 10. Chắc hẳn bạn nghĩ
Mặc dù người chơi có thể thực hiện nước cờ của mình bất cứ chỗ
rằng Trắng có thể bắt lại bằng nước 1 như hình 11, thế cờ hình 12
nào, nhưng cũng có 2 giới hạn. ðầu tiên là luật cấm tự sát.
lại giống như hình 9. Nếu ðen ñược phép bắt lại nữa, thì sự lặp lại
vĩnh viễn của việc bắt và bắt lại sẽ làm cho ván cờ không có kết
quả. Loại tình huống này ñược gọi là cướp.
5
ðể ngăn chặn ñiều này, một luật ñặc biệt ñược ñặt ra như sau:
Nếu bên nào bắt quân trong thế cướp,
Thì bên kia không ñược bắt lại ngay ở nước kế tiếp.
Luật này còn ñược xác ñịnh theo một cách khác là:
Không một nước nào ñược phép thực hiện mà sẽ lặp lại một thế cờ như
trước ñó.
Ví dụ tiếp theo trên bàn cờ 13x13 ô thể hiện thế cướp có thể xuất
hiện trong một ván ñấu như thế nào.
Sơ ñồ 6 Sơ ñồ 7
Sơ ñồ 6 (18-20). ðến lượt Trắng ñe doạ tạo thế cướp. Trắng
tấn công nước 18. ðen bắt chết quân Trắng bằng nước 19,
kết thúc thế cướp, nhưng Trắng ñược nước tiên, tấn công
lên phía trên bằng nước 20.
Sơ ñồ 7 (15-17). Thay vì nước 16 trong sơ ñồ 5, Trắng có
thể chọn kết thúc thế cướp bằng nước nối 16. Trong trường
hợp ñó, ðen sẽ chia cắt quân Trắng ra làm 2 bằng nước 17
(ở ñây chúng ta không chú ý ñến giá trị chiến lược của
những nước này, ván ñấu mẫu chỉ trình bày như thế nào là
Sơ ñồ 4 Sơ ñồ 5 cướp).
Sơ ñồ 4 (1-14). ðen chiếm giữ phần ñất phía trên bằng nước 1 và 4. Kết thúc ván ñấu
3, trong khi Trắng ñi nước 2 và 4 ñịnh phần ñất bên dưới cho mình. Ván ñấu kết thúc khi không còn bất kỳ một ñiểm có lợi nào
Ván ñấu tiếp diễn ñến nước thứ 13 của ðen, sau khi Trắng bắt còn trống. Giai ñoạn này như trong hình 13. Có 4 việc phải làm lúc
quân ðen số 7 bằng nước 14, thì cuộc chiến cướp bắt ñầu. này là:
Sơ ñồ 5 (15-17). Vì luật cướp, nên ðen không thể bắt lại quân A. ðầu tiên cả 2 bên ñều phải ñồng ý ván ñấu kết thúc.
Trắng số 14 ngay lập tức. Do vậy, ðen phải thực hiện nước thứ 15
ở ñâu ñó, ñe doạ chia cắt quân Trắng ở phía dưới bên trái bàn cờ B. Những ñiểm chung sẽ ñược lắp lại vào những thiếu hụt về
thành hai. Nếu Trắng phòng thủ bằng nước 16, thì ðen có thể bắt ñất của ai thì phải ñược bảo vệ.
lại thế cướp bằng nước 17. C. Những quân bị chết phải ñược ñem ra khỏi bàn cờ và ñặt
vào ñất của ñối phương.
D. ðếm ñất cho mỗi bên.
6
NHÓM QUÂN SỐNG CẦN CÓ HAI MẮT
Phải chăng các quân hoàn toàn bị bao vây mà vẫn sống?
Nếu bạn biết về luật tự sát, chắc hản bạn có thể trả lời ñược câu hỏi
này.
Hình 13 Hình 14
Hình 13, những ñiểm ñược ñánh dấu x là những ñiểm chung (ñất
chung). Chúng không có giá trị cho bên nào ñi vào ñó, nhưng theo thói
quen người chơi thường lấp ñầy vào ñó bằng các lượt ñi của mình như
hình 14. Không bên nào có thiếu xót, vì thế không phải ñi những nước H.1 H.2
phòng thủ nữa.
Hình 1, có 3 nhóm quân ðen không bao giờ bị bắt. Trong 3
Có 3 quân Trắng chết và 3 quân ðen chết. Những quân này không nhóm của bàn cờ, Trắng không bao giờ có thể chơi vào 2 ñiểm A
có cơ hội tạo ra 2 mắt, vì vậy chúng có thể di chuyển ra khỏi bàn cờ. và B vì Trắng sẽ phạm luật tự sát. Do ñó, dù là bên ðen bị bao vây
Trắng di chuyển 3 quân ðen ở phía trên bên phải bàn cờ trong hình 13 và kín bên ngoài, nhưng 2 mắt bên trong A và B thì luôn luôn tồn tại,
ñặt chúng và phần ñất bên ðen ở phía trên dưới như hình 14 (3 quân ðen vì thế mà ðen không bao giờ bị bắt.
ñược ñánh dấu). Về phần mình, ðen di chuyển 3 quân Trắng ở phía trên
Những ñiểm A và B ñược gọi là mắt. Nếu một nhóm quân
bên trái bàn cờ trong hình 13 và cũng ñặt chúng vào phần ñất bên Trắng
có tổi thiểu 2 mắt riêng lẻ, thì nhóm ñó “sống”. Mắt có thể nằm ở
phía dưới bên phải như hình 14 (3 quân Trắng ñược ñánh dấu). Bây giờ
trung tâm, cạnh, hoặc là góc bàn cờ.
bắt ñầu ñếm ñất.
Như chúng tôi ñã giải thích, nhóm quân ðen ở bên phải
ðen có 20 ñất ở phía dưới bên trái và 19 ñất ở phía trên bên phải,
tỏng hình 2 không thể bị bắt, cho dù là hoàn toàn bị vây kín (vì tạo
tổng cộng là 39 ñất.
ñược hai mắt riêng biệt), nhưng nhóm quân ðen ở bên phải bài cờ
Trắng có 16 ñất ở phía dưới bên phải và 22 ñất ở phía trên bên trái, sẽ bị bắt chết (vì chỉ có một mắt lớn); quân Trắng có thể bắt bằng
tổng cọng là 38 ñất. nước 1 trong hình 3. Nếu ðen bắt 2, thì ðen chỉ còn một ñiểm
ðen thắng 1 ñất. trống. Trắng chơi lại 1 và bắt toàn bộ ðen. Chắc hẳn bạn cho là
ðen có 2 mắt, nhưng ñố chỉ là một mắt hai ñiểm (mắt lớn) và
ðây là tất cả những gì bạn cần biết ñể bắt ñầu chơi cờ Vây. không có hai mắt riêng biệt.
7
☺ Mắt giả
Quân ðen ở bên dưới hình 4 bị
bắt chết vì chỉ còn 1 mắt thật. ðen
chắc chắn có một mắt 2 ñiểm ở góc
bàn cờ và chắc chắn rằng ñó là mắt
thật, nhưng thật ra ñó chỉ là “mắt giả”.
Nếu Trắng lấp ñầy 2 ñiểm trống của H.5 H.6
nhóm 3 quân ðen quanh ñiểm A, thì Một ñiều kiện ñể sống chung tồn tại là tất cả các quân vây
ðen bị ñe doạ bị bắt và sẽ phải phòng quanh các quân sống chung, vẫn còn sống.
thủ bằng cách nối lại tại A. ðen chỉ
Hai ñiểm giữa nhóm quân trong thế sống chung không
còn 1 mắt là một mắt hai ñiểm ở góc
ñược tính là ñất.
bàn cờ.
H.3
Nhóm quân phía trên, ñiểm A

và B ở cạnh bàn cờ cũng là mắt giả.
ðen có thể bị tấn công trên những
ñiểm mày, iv fvậy nhóm quân ðen chỉ
còn có một mắt duy nhất và sẽ chết.
H.7
Trong thế sống chung hình 7, mỗi nhóm quân ðen và
H.4 Trắng ñều có một mắt, nhưng có một quân Trắng bên trong mắt
☺ Sống chung (Seki) của ðen. Vào cuối ván ñấu, ðen sẽ bắt quân này, theo các ñó giành
ñược 1 ñiểm. Tuy nhiên, mắt của từng nhóm quân trong thế
Quan sát thế cờ ở hình 5. Nhóm 4 quân ðen và nhóm 3 quân Trắng
sống chung không ñược tính là ñất.
chính giữa chưa có mắt. Tuy nhiên, cả 2 nhóm quân ñều sống vì không
bên nào bắt bên nào. Ví dụ, nếu Trắng tấn công ðen khi chơi 1 trong hình
6, thì Trắng lại ñặt chính mình vào thế bị bắt và ðen sẽ bắt 4 quân Trắng
bằng nước 2. Ngược lại, nếu ðen chơi 1, Trắng cũng sẽ bắt 5 quân ðen
bằng nước 2. Bạn có thể thấy, hai bên ở ñây ñều không chịu mất mát, vì
thế các quân vẫn ñược giữa nguyên trên bàn cờ cho ñến cuối ván ñấu.
Trường hợp này ñược gọi là sống chung.
8
☺ ðiểm mắt Còn với 7 ñiểm trống trong mắt hoặc nhiều hơn thế nữa,
theo nguyên lý thông thường nó là ñám quân sống. Bạn nên học
Khi nhóm quân của bạn tạo ñược một khoảng mắt trống nhưng bị
cho tốt việc ñiểm mắt gãy 3 và thẳng 3.
ñối phương bao vây bên ngoài, ñối phương sẽ ñặt quân của mình vào giữa
khoảng mắt trống ñó làm giảm mất khả năng tạo 2 mắt, bạn chỉ còn 1 mắt Hình 10: Tại vị trí phía trên, ðen có thể bắt ñược 3 quân
thật – bạn sẽ phải chết. Kiểu ñánh này tiếng Nhật gọi là ‘ñiểm mắt’. ðiểm Trắng, nhưng Trắng ở bên ngoài hoàn toàn bao vây ñược nhóm
mắt và sự hiểu biết về mắt giả là 2 khái niệm cơ bản trong việc sử dụng ðen, nhóm ðen sẽ phải chết. Chúng tôi sẽ chứng minh cho bạn
tsume-go. thấy ñiều này.
Quân ðen ở bên dưới của hình 4 bị bắt chết vì chỉ còn 1 mắt thật. ðầu tiên, Trắng chơi 1, thúc dục ðen ăn 3 quân Trắng, rồi
ðen chắc chắn có một mắt 2 ñiểm ở góc bàn cờ và chắc chắn rằng ñó là Trắng chơi ñiểm mắt với 3, và ðen không còn có thể sống.
mắt thật, nhưng thật ra ñó chỉ là “mắt giả”. Nếu Trắng lấp ñầy 2 ñiểm Hình 11: Trong 2 vị trí này, quân ðen bị bao vây bởi nhóm
trống của nhóm 3 quân ðen quanh ñiểm A, thì ðen bị ñe doạ bị bắt và sẽ Trắng bên ngoài. Trong những trường hợp như vậy, không cần
phải phòng thủ bằng cách nối lại tại A. ðen chỉ còn 1 mắt là một mắt hai phải xiết khí sớm. Dù ðen có ñánh gì ở ñây. Trắng cũng không cần
ñiểm ở góc bàn cờ. thiết phải trả lời. Chúng sẽ phải chết khi bị ñiểm mắt. Ở cuối ván,
Nhóm quân phía trên, ñiểm A và B ở cạnh bàn cờ phía trên cũng là những quân ðen chết này sẽ tự ñộng nhấc ra khỏi bàn cờ.
mắt giả. ðen có thể bị tấn công trên những ñiểm này, vì vậy nhóm quân Chúng tôi mong rằng bạn sẽ học tốt về các bài tập sống và
ðen chỉ còn có một mắt duy nhất và sẽ chết. chết – ñó là cách tốt nhất ñể bạn mạnh mẽ hơn trong cờ vây.
H.8 H.9
H.10 H.11
Hình 8: Hình này có 3 vị trí ở góc, trung tâm, và cạnh bàn cờ: ñó
là trường hợp của mắt có 3 ñiểm (dọc 3 hoặc gãy khúc 3). Nếu ðen chơi
tại ñiểm A, thì ðen có 3 nhóm quân sống. Mặt khác, nếu Trắng chơi tại
những ñiểm này trước, ðen dần dần giảm bớt một vài mắt và cuối cùng sẽ
phải chết. Trắng A, chơi tại ñiểm giữa tại 3 ñiểm trong mắt của ðen, nó là
ví dụ của ñiểm mắt.
Mắt có phạm vi từ 3 ñến 6 ñiểm ñều có thể bị ñiểm mắt.
9
☺ Chấp quân (handicap) HƯỚNG DẪN GIẢI THẾ CỜ SỐNG CHẾT
Khi có sự chênh lệch về sức giữa 2 ñấu thủ, bên yếu hơn sẽ ñược
chấp và ñặt quân vào những ñiểm ñặc biệt ñể bù ñắp sự chênh lệch ñó. Bước ñầu tiên.
Trình ñộ chấp từ 2 quân ñến 9 quân. Những vấn ñề về sống và chết
Hình 9: Diễn tả những ñiểm sao ñược ñặt khi ñược chấp 9 quân. ñược người Nhật gọi là tsume-go.
Bạn sẽ không thể trở nên mạnh mẽ
Nếu chấp 8 quân ðen không ñặt quân tại ñiểm 9 trên bàn cờ. nếu bạn không nghiên cứu về
Còn chấp 7 quân thì ðen ñặt quân thứ 7 tại ñiểm trung tâm. tsume-go. Bởi vì việc sống và chết
của các ñám quân là nền tảng của
Khi chấp 6 quân, ðen chỉ ñặt quân theo thứ tự từ 1 ñến 6. cờ Vây. Khi bạn nghiên cứu về
Vị trí xếp quân khi chấp từ 2 ñến 5 quân ñược chỉ rõ trong hình 10. tsume-go, trước hết bạn cần phải
hiểu rõ sự khác nhau giữa mắt thật
và mắt giả.
Hình 1
Hình 1 (mắt thật và mắt giả). Nhóm quân ðen ở phía trên
có 2 mắt thật và mặc dù nó ñang bị bao vây, nó không bao giờ có
thể bị bắt. Trong trường hợp này, chúng ta nói nhóm quân ñó sống.
Nhóm quân ðen ở phía dưới bức ảnh, mắt trên trái là một
mắt thật, nhưng mắt bên phải lại là mắt giả. Hiểu ñược về sự khác
nhau giữa mắt thật và mắt giả là một ñiều quan trọng cơ bản trong
sự tiến bộ của cờ Vây.
Hình 9 Hình 10
☺ ðiểm bù (Komi)
Trong các ván cờ không chấp, tức là các ván ñánh ngang, vì ðen
ñược ñi trước nên có phần thuận lợi. ðể có một cuộc thi ñấu công bằng,
ðen nhường cho Trắng một số ñiểm trước khi bước vào trận ñấu. Khi tính
ñiểm, những ñiểm này sẽ ñược trừ vào số ñiểm của ðen. Cách bù ñắp này
ñược gọi là Komi. Thông thường Komi nhường cho Trắng là 5,5 ñiểm. Hình 2 Hình 3
Mặc dù 0,5 ñiểm trong thực tế ñấu không tăng thêm, nhưng ñây là phương
Hình 2. Tất cả quân ðen ở ñây ñều bị bao vây, nhưng nhóm
cách ñược sử dụng trong các cuộc thi ñấu ñể bảo ñảm không xảy ra các
ðen còn có vài khí ở bên ngoài nên tạm thời nó còn có sự tự do.
ván hoà.
Chúng ñều có một mắt thật và một mắt giả. Khi chơi cờ vây, bạn
10
sẽ phải trải qua rất nhiều kiểu, mẫu khác nhau của mắt giả và bạn sẽ có BẢNG CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ
khả năng nhận biết ñược ñâu là mắt giả của ñối thủ và làm sao ñể ngăn cản
việc hình thành mắt giả.
Hình 3. Nhóm quân ở phái trên hình này có 2 mắt; nó chỉ là một Kyu – cấp bậc thấp ñể phân hạng cho ñấu thủ. Người mới chơi
mắt lớn!. Khi tất cả những khí bên ngoài của nó bị lấp ñầy, nó sẽ bị bắt. ñược xếp vào 35-kyu và khi họ ñấu tốt hơn thì sức cờ thể hiện ở
Nhóm quân ðen ở bên dưới, tuy nhiên, nó sống. việc giảm kyu. Ví dụ, 15-kyu mạnh hơn 20-kyu.
Thật dễ dàng khi người mới chơi phạm phải những lỗi như ở phía Dan – cấp bậc cao ñể phân hạng cho ñấu thủ. Sau khi ñạt ñược
trên của sơ ñồ này. Bởi vậy, bạn cần phải chú ý ñặc biệt ñến hình dạng tạo hạng 1-kyu, ñấu thủ sẽ ñược xếp vào loại nghiệp dư 1-dan, khi ñấu
thành những mắt giả. thủ giỏi hơn nữa, thì trình ñộ phụ thuộc vào mức tăng dan của họ.
Loại dan nghiệp dư ñứng ñầu thường là 6-dan. Xếp loại dan
chuyên nghiệp bắt ñầu từ 1-dan và lên ñến 9-dan, ñó là loại dan
cao nhất ñạt ñược. 1-dan chuyên nghiệp mạnh hơn 6 dan nghiệp dư
khoảng 2 quân.
Khí – ñiểm trống kề liền quân hoặc ñám quân.
ðánh bắt (Atari) – ñe doạ bắt quân ở nước kế tiếp.
ðiểm chung (ñất chung) – ñiểm không có lợi, nó không ñe doạ
cho bất cứ bên nào.
Tấn công ñôi – ñe doạ bắt một trong hai nhóm quân ñối
phương cùng một lúc
Mắt – ñiểm ñược vây kín bằng quân cùng màu.
Cướp (Ko) – hình dạng mà 1 quân của bạn bị bắt, nhưng không
ñược phép bắt lại quân của ñối phương ngay sau ñó.
Bắt tại cửa – nước ñi ñe doạ bắt quân mà bất kể cách phòng thủ
nào, nhóm quân ñó vẫn bị bắt chết.
Sống chung (Seki) – thế bí cho cả 2 bên. Nếu bên nào cố tấn
công nhóm quân ñối phương, thì chính quân mình sẽ bị bắt chết.
Do ñó, không bên nào dám tấn công hoặc bắt quân bên nào.
Hổ khẩu – ñiểm mà khi ñặt 1 quân khác màu vào thì riêng quân
lẻ ñó nằm trong tình trạng bị ñánh bắt (Atari).
Vồ – ñặt quân vào hổ khẩu.
Vồ ngược – hy sinh một quân vào hổ khẩu, sau khi lấy quân ñó
ra, thì các quân ñối phương sẽ bị bắt chết ngược lại.
11
MỤC 1: BẮT QUÂN NHƯ THẾ NÀO?
PHẦN 1
BÀI TẬP ðen ñi trước trong hầu hết các bài tập
1.
I/ GIỚI THIỆU VỀ BÀI TẬP
TRÌNH ðỘ 1
Mục 1. Bắt quân như thế nào? 12

Mục 2. Làm gì ñể cứu quân ñang bị nguy hiểm? 14
Mục 3. Nhận thấy mối ñe doạ bị bắt quân 15 Chơi như thế nào ñể ăn ñược 1 quân Trắng?
Mục 4. Nối và cắt quân 16 2.
Mục 5. Cướp (ko) 17

Mục 6. Chinh quân 18
Chơi như thế nào ñể ăn ñược 1 quân Trắng?
Mục 7. Nhóm quân sống và nhóm quân chết 18
3.
Mục 8. Chơi như thế nào trong khai cuộc? 19
Mục 9. Kết thúc ván cờ và các nước cờ khác 20
12
4. 8.
Chơi như thế nào ñể ăn ñược quân Trắng?

9.
5.
Chơi như thế nào ñể ăn ñược 2 quân Trắng? Chơi như thế nào ñể ăn ñược 3 quân Trắng?
6. 10.

7.

11.

13
MỤC 2: LÀM GÌ ðỂ CỨU QUÂN ðANG BỊ NGUY HIỂM
12. 15.
Chơi như thế nào ñể ăn ñược 1 quân Trắng? Làm sao ñể cứu quân ñang bị Trắng ñe doạ ñánh bắt?
13. 16.
Có 1 quân ðen trong tình trạng bị ñánh bắt. Giữ nó như thế nào?
17.
14.
Có 2 quân ðen bị ñe doạ. Cứu chúng bằng cách nào?
14
18. 22.
ðen vừa chơi 1. Có cách gì ñể cứu 2 quân Trắng không?

Cứu quân ðen ñang bị Trắng doạ ăn bằng cách nào?
MỤC 3: NHẬN THẤY MỐI ðE DOẠ BỊ BẮT QUÂN
19.
23.
Làm sao ñể ñánh bắt 2 quân Trắng ở sát biên?

(ðánh bắt: Sau khi thực hiện nước ñi, quân ñối phương sẽ bị ăn ở
Làm sao ñể cứu 3 quân ðen? nước cờ kế tiếp)
20. 24.
Chơi như thế nào ñể giữ ñược 2 quân ðen ñang bị Trắng ñe doạ?
21.
Có cách gì ñể ñánh bắt quân Trắng ñơn lẻ ở giữa không?
25.
ðen sẽ ñánh bắt 3 quân Trắng bằng cách nào?

Có thể cứu 3 quân ðen bằng cách nào?
15
29.
26.
Thực hiện nước cờ nào ñể ñánh bắt 4 quân Trắng?
27.
ðen sẽ thực hiện nước cờ ñánh bắt ñôi như thế nào?
(ðánh bắt ñôi – ñánh bắt ñồng thời 2 quân cùng 1 lúc)
30.
Thực hiện nước cờ nào ñể ñánh bắt 3 quân Trắng?

Chơi làm sao ñể có nước cờ bắt ñôi?
28. MỤC 4: NỐI VÀ CẮT QUÂN
31.
ðen sẽ chơi như thế nào?

ðánh bắt quân Trắng lẻ loi bằng cách nào?
32.
Làm sao ñể liên kết tất cả các quân ðen?

16
33. 36.
ðen ñi ñâu ñể cắt rời 2 ñám quân của Trắng?

Trắng 1 vừa ăn 1 quân ðen trong thế “cướp”. ðen ñáp trả thế nào?
34.
37.
ðen ñáp trả Trắng 1 như thế nào?

ðen phải ñối phó với Trắng 1 ra sao?
38.
MỤC 5: CƯỚP (KO)
35.
Tối nhất cho ðen là nước cờ nào?
ðen phải trả lời như thế nào với Trắng 1 ñang bắt ñôi?
17
MỤC 6: CHINH QUÂN MỤC 7: NHÓM QUÂN SỐNG VÀ NHÓM QUÂN CHẾT
39. 41.
ðen phải làm sao ñể ñám quân của mình sống?

(ðám quân ñược coi là sống nếu tạo ñược 2 mắt thật.
ðám quân không có khả năng tạo ñược 2 mắt thật là ñám quân
chết, cuối ván cờ, chúng sẽ bị nhặt ra khỏi bàn cờ)
42.
ðen sẽ ăn 5 quân Trắng như thế nào?
40. Trắng ñi
ðen ñi ñâu ñể “giết” ñám quân Trắng?

43.
ðen tạo sống bằng cách nào?

ðen 1 ñánh bắt ñôi. Trắng phản ứng ra sao?
44.
Chơi như thế nào ñể ăn ñược ñám quân Trắng?

18
45. Trắng ñi 48.
Hãy tạo sống cho các ñám quân Trắng.

ðen có thể ñi ñâu?
46. (Có nhiều cách trả lời ñúng khác nhau)
49. Trắng ñi
ðám quân Trắng là sống hay chết?
MỤC 8: CHƠI NHƯ THẾ NÀO TRONG KHAI CUỘC?
47. Trắng ñi
Cần ñáp lại ðen 1 ra sao?
Trắng có thể chơi như thế nào cho tốt?

(Có nhiều cách trả lời ñúng khác nhau)
19
50. 53.
Trắng 1 là nước cờ không tốt, ðen ñáp trả như thế nào? ðen có thể chơi 1 như trong hình không?
54.
MỤC 9: KẾT THÚC VÁN CỜ VÀ CÁC NƯỚC CỜ KHÁC
51.
ðen có thể chơi như thế nào sau khi Trắng 1 ăn 2 quân ðen?
Chuyện gì ở ñây? ðen có thể chơi 1 không?
52.
55.
ðen có thể chơi như thế nào sau khi Trắng 1 ăn quân ðen?
ðen có thể nhặt quân Trắng ra khỏi bàn cờ sau khi chơi 1 không?
20
58. Những nước cờ phòng thủ sau cùng
56.
Cả 2 bên cần phải thực hiện các nước cờ phòng thủ trong ñất của
Ván cờ ñã kết thúc. mình trước khi ñiền quân vào ñất chung.
Hai bên tiếp tục ñiền quân vào ñất (ñiểm chung) như thế nào? ðó là những nước cờ nào?
57. ðếm ñất
59. Tù binh
Không có “tù binh”. Ai thắng và thắng bao nhiêu ñiểm?

Có 5 tù binh Trắng trong ñất ðen và có 2 tù binh ðen trong ñất
Trắng. ðó là những quân cờ nào?
21
60. MỤC 1: BẮT QUÂN NHƯ THẾ NÀO?
61.
ðen chơi ở bị trí nào ñể ăn quân Trắng?
62.
ðiểm (ñất) cuối cùng ở chỗ nào?
II/ GIỚI THIỆU VỀ BÀI TẬP
TRÌNH ðỘ 2
Mục 1. Bắt quân như thế nào? 22

ðen chơi ở bị trí nào ñể ăn 2 quân Trắng?
Mục 2. Làm gì ñể cứu quân ñang bị nguy hiểm? 24
63. Trắng ñi
Mục 3. Làm sao ñe doạ bắt quân? 24
Mục 4. Chinh quân 26
Mục 5. Vồ và vồ ngược 26
Mục 6. Nối và cắt quân 27
Mục 7. Nhóm quân sống và nhóm quân chết 28
Mục 8. Cướp (Ko) 29
Mục 9. Chơi khai cuộc như thế nào? 30 Trắng sẽ ăn quân ðen nào ñể cứu thoát ñám quân của mình?
Mục 10. Kết thúc ván cờ 30
22
64.
68.
ðen sẽ ăn quân của Trắng như thế nào?
65. ðen sẽ ăn quân Trắng nào?
69.
ðen sẽ ăn quân của Trắng như thế nào?
66.
ðen phải bắt quân Trắng như thế nào?

Quân Trắng nào sẽ bị ðen bắt?
70. Trắng ñi
67.
Sau ðen 1, Trắng phải bắt quân ðen ra sao?

ðen sẽ ăn quân ở ñâu?
23
MỤC 2: LÀM GÌ ðỂ CỨU NGUY QUÂN ðANG BỊ NGUY HIỂM? 74. Trắng ñi
71.
Nước cờ tốt nhất ñể Trắng ñánh bắt là nước cờ nào?
75.
ðen phải ñối phó lại Trắng 1 như thế nào?
72.
Chơi như thế nào ñể ñánh bắt 3 quân Trắng?
76. Trắng ñi
ðen ñáp trả Trắng 1 ra sao?
MỤC 3: LÀM SAO ðE DOẠ BẮT QUÂN?
73.
Chơi như thế nào ñể ñánh bắt 2 quân Trắng?
77.
Chơi như thế nào ñể ñánh bắt quân Trắng lẻ loi?
Chơi như thế nào ñể ñánh bắt quân Trắng lẻ loi phía trên?
24
ðen sẽ ñánh bắt 2 quân Trắng như thế nào?
78.
82.
ðen sẽ ñánh bắt 2 quân Trắng như thế nào?

Nước cờ ñánh bắt nào sẽ ñược ðen thực hiện?
79.
83.
ðen phải thực hiện nước cờ nào ñể ñánh bắt?
80. ðen phải tiếp tục như thế nào ở hình này?
84.
ðen sẽ chơi như thế nào ở hình này?
81. ðen ñánh bắt quân Trắng ñơn lẻ như thế nào?
85.
ðen chơi như thế nào ñể thực hiện ñánh bắt ñôi?
25
86. MỤC 5: VỒ VÀ VỒ NGƯỢC
89.
ðen chơi như thế nào ñể thực hiện ñánh bắt ñôi?
MỤC 4: CHINH QUÂN
87.
ðen chơi như thế nào ñể ăn ñược 2 quân Trắng bằng nước vồ
ngược?
(Vồ: ñặt quân vào hổ khẩu. Vồ ngược: sau khi hi sinh quân vào hổ
khẩu, có thể ăn lại 3 quân hoặc nhiều quân hơn)
90.
ðen sẽ ñánh bắt tiếp tục 11 quân Trắng như thế nào?
88. ðen phải chơi như thế nào ñể có thể bắt ñược 2 quân Trắng?
91.
ðen phải chơi như thế nào ñể tạo thế chinh quân?
Trắng vừa chơi 1 ăn 3 quân ðen. ðen ñáp trả lại ra sao?
26
92. 95.
Làm thế nào ñể cắt rời các ñám quân Trắng?

Trắng vừa chơi 1 ăn 2 quân ðen. ðen ñáp trả như thế nào?
96.
MỤC 6: NỐI VÀ CẮT QUÂN
93.
Làm sao ñể chia cắt ñám quân của Trắng thành 2 nhóm?
Trắng ñã chơi tại 1, ðen nối 4 quân ở trên với ñám quân ở bên dưới thế
nào? 97.
94.
ðen sẽ khai thác nhược ñiểm trong thế cờ của Trắng như thế nào?
98.
ðen phải chơi như thế nào ñể liên kết các ñám quân của mình?
ðen sẽ chơi tiếp tục như thế nào trong hình này?
27
MỤC 7: NHÓM QUÂN SỐNG VÀ NHÓM QUÂN CHẾT 103.
99.
ðen phải chơi như thế nào ñể giết ñám quân Trắng?
ðám quân của ðen sẽ ñược tạo sống bằng nước cờ nào?
104.
100.
Hãy chỉ ra cách giết ñám quân Trắng.
105.
ðen chơi như thế nào ñể tạo sống cho ñám quân của mình?
101.
ðen tạo sống như thế nào?
106.
Hãy tìm cách tạo sống cho ñám quân ðen.
102.
Nước cờ nào sẽ giúp cho ðen sống?
Hãy chỉ cho ðen cách giết ñám quân Trắng.
28
107. 111.
ðen phải chơi ở ñâu ñể tạo sống?
ðen sẽ sống bằng cách nào? 112.
108. Trắng ñi
ðen sống hay chết? Có cần ñi 1 nước phòng thủ không?

Làm sao ñể giết ñám quân ðen?
109.
113.
Nước ñi nào sẽ giúp cho ðen sống?
110.
Trắng ñã chơi 1. ðen ñối phó ra sao?
114.
ðen sẽ chơi như thế nào trong hình này?

Những nước cờ nào của ðen sẽ giết ñược các ñám quân Trắng?
29
115. 118.
Trắng vừa ñi 1. ðen phản ứng như thế nào?
116.
ðen ñối phó lại Trắng 1 ra sao? (có 2 cách)
MỤC 10: KẾT THÚC VÁN CỜ

Trắng vừa ăn 1 quân ðen trong thế cướp. ðen giải quyết như thế nào?
119. Xác ñịnh cụ thể ñất trống
MỤC 9: CHƠI KHAI CUỘC NHƯ THẾ NÀO?
117. Bên nào có ưu thế?
Ván cờ kết thúc. Cả 2 bên ñều có 3 tù binh. Hãy xác ñịnh ñất trống
và tính ñiểm.
Sau Trắng 8, thế cờ bên nào tốt hơn?
30
120. MỤC 1: TẠO SỐNG
121.
Nước cờ nào giúp ðen sống?
122.
Vẫn còn 2 ñiểm ñể tranh chấp. Chúng ở ñâu?
III/ GIỚI THIỆU VỀ BÀI TẬP
TRÌNH ðỘ 3
NHỮNG THẾ CỜ VỀ SỐNG VÀ CHẾT
ðen phải ñi ñâu ñể sống?
Mục 1. Tạo sống 31
Mục 2. Tiêu diệt nhóm quân 35 123. Trắng ñi
Mục 3. Sống và chết 38
Mục 4. Sống chung (Seki) 39
Mục 5. Cướp (Ko) 39
Mục 6. Siết khí 40 Trắng phải chơi như thế nào ñể sống?
124. Trắng ñi
Nước cờ nào làm cho ñán quân Trắng sống?
31
125. 128.
ðen ñi ñâu ñể tạo sống cho ñám quân của mình

ðen tạo 2 mắt cho ñám quân của mình bằng nước cờ nào?
126.
129.
ðen tạo sống bằng nước cờ nào?
130.
Chơi như thế nào ñể ñám quân ðen có 2 mắt?
127.
Chơi như thế nào ñể ñám quân ðen có 2 mắt?
131.

Chơi như thế nào ñể ñám quân ðen sống?
32
132. 135. Trắng ñi
Trắng tạo 2 mắt bằng cách nào?
136. Trắng ñi
Phải chơi làm sao ñể ñám quân ðen có 2 mắt?
133. Trắng ñi
ði ñâu ñể tạo sống cho ñám quân Trắng?
137. Trắng ñi
Phải chơi làm sao ñể tạo sống cho nhóm quân Trắng?
Trắng có thể tạo sống bằng cách hy sinh 3 quân của mình không?
138. Trắng ñi
134. Trắng ñi
Chơi như thế nào ñể tạo sống cho nhóm quân Trắng?
Trắng tạo sống bằng nước ñi nào?

33
139. 142.
ðen tạo sống bằng nước cờ nào? Nước cờ nào giúp cho ðen tạo sống?
143. (3 nước ñi)
140.
Nước cờ mấu chốt nào giúp ðen tạo sống?

Chơi làm sao ñể tạo sống cho ñám quân ðen?
144.
141.
ðen phải ñi nước cờ nào ñể tạo sống?
ðen ñi ñâu ñể tạo sống?

34
MỤC 2: TIÊU DIỆT NHÓM QUÂN
145.
147.
ðám quân ðen sẽ sống nhờ nước cờ nào?

Chơi làm sao ñể giết ñám quân Trắng?
146. 148.
Chơi như thế nào ñể tạo sống cho nhóm quân ðen?
ðen ñi ñâu ñể phá mắt thật của Trắng?
35
149. 152. Trắng ñi
Trắng ñi ñâu ñể chấm dứt hy vọng sống của ñám quân ðen?
Nước cờ nào của ðen sẽ dấn ñến cái chết cho ñám quân Trắng? 153.
150.
ðen phải chơi như thế nào ñể tiêu diệt ñược ñám quân Trắng?
154.
ðen ñi ñâu ñể kết liễu sự sống của ñám quân Trắng?
151. Trắng ñi
Nước cờ nào giúp ðen bắt chết ñám quân Trắng?
155.
Bằng nước cờ nào Trắng giết ñược ñám quân ðen?
ðen giết ñám quân Trắng bằng nước cờ nào?

36
159.
156.
ðen phải chơi như thế nào ñể kết thúc sự sống của ñám quân
Trắng?
160.
Chỉ bắt có 3 quân Trắng là chưa ñủ. Lựa chọn chính xác là cần phải tiêu
diệt toàn bộ ñám quân Trắng.
157. Trắng ñi
ðen ñi ñâu ñể Trắng không có 2 mắt?

Không phải là chuyện ăn 2 quân ðen. Cần tiêu diệt toàn bộ ñám quân
ðen. Bạn ñi nước cờ nào? 161.
158. Trắng ñi
Chơi như thế nào ñể tiêu diệt ñám quân Trắng?
Nước cờ nào của Trắng sẽ giết chết ñám quân ðen? 162.
Phải làm sao ñể giết ñược ñám quân Trắng?

37
163. Trắng ñi 167.
Nước cờ nào của ðen dẫn ñến cái chết của ñám quân Trắng?
Nước cờ nào chấm dứt hy vọng sống của ñám quân ðen?
MỤC 3: SỐNG VÀ CHẾT
164. Trắng ñi
168.
Trắng ñi ñâu ñể bắt chết ñám quân ðen?
165.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ðen ñi trước? Trắng ñi trước?
169.
ðen phải chơi như thế nào ñể tiêu diệt ñám quân Trắng?
166.
ðen ñi ñâu ñể phá mắt thật của ñám quân Trắng?

Bạn sẽ chơi như thế nào nếu ðen ñi trước? Trắng ñi trước?
38
170. 173.
ðen phải chơi ra sao ñể có kết quả sống chung?
174. Trắng ñi
Bạn sẽ ñi ñâu nếu ðen ñi trước? Trắng ñi trước?
MỤC 4: SỐNG CHUNG (SEKI)

Trắng ñi ñâu ñể có thể sống chung?
171.
175.
ðen phải ñi ñâu ñể tạo thế sống chung (seki)?
172. Sau Trắng 1, ðen có tạo cướp ñược không?
176. (2 nước ñi)
ðám quân ðen chỉ có thể sống khi tạo ñược thế cướp.
Làm sao ñây?
ðen phải lựa chọn nước cờ nào ñể có thể sống chung?
39
177. (2 nước ñi) 180.
Chơi làm sao ñể bắt 2 quân Trắng?
181. Trắng ñi (3 nước ñi)
Phải tạo cướp như thế nào ñể cứu sống ñám quân ðen?

Phải chơi như thế nào ñể bắt 5 quân ðen?
Trắng sẽ tạo cướp như thế nào ở hình này?
MỤC 6: SIẾT KHÍ Trắng bắt chết 7 quân ðen bằng cách nào?
179.
ðen phải giải quyết 2 quân Trắng như thế nào?
40
IV/ GIỚI THIỆU VỀ BÀI TẬP
185.
TRÌNH ðỘ 4
Mục 1. ðánh bắt (Atari) 41

Mục 2. Siết khí 42 ðen sẽ ñánh bắt quân Trắng bằng cách nào?
Mục 3. Gông quân 43
Mục 4. Vồ ngược 43 186.
Mục 5. Bắt tại cửa 44
Mục 6. Nước cờ mạnh và nước cờ yếu 44
Mục 7. Sống chung (Seki) 45
Mục 8. Nối và cắt quân 45
Mục 9. Nhóm quân sống và nhóm quân chết 46 ðen sẽ giải quyết thế cờ này như thế nào?
Mục 10. Chơi khai cuộc như thế nào? 48
187.
Mục 11. Kết thúc ván cờ 48
MỤC 1: ðÁNH BẮT (ATARI)
183.
Trắng 1 là nước cờ kém. ðen ñáp lại như thế nào?
188.
ðen ñi ñâu?
ðen ñối phó lại Trắng 1 bằng nước cờ nào?
184.
ðen bắt quân ra sao?
41
189. MỤC 2: SIẾT KHÍ
193.
ðen chơi như thế nào ñể bắt 2 quân Trắng?
194.
Phải chơi như thế nào ñể ñánh bắt ñám quân Trắng?
190.
ðen sẽ bắt 5 quân Trắng bằng cách nào? (có 2 cách)
195.
ðen có thể ñi ñâu ñể ñánh bắt ñám quân Trắng?
191. ðen ñánh bắt 2 quân Trắng bằng nước cờ nào?
196.
ðen ñang bị ñánh bắt ñôi. ðen sẽ cứu quân nào?
192. ði ñâu ñể bắt 4 quân Trắng? (có 2 cách)
ðen phải cứu nhóm 3 quân hay 2 quân ñang bị ñánh bắt?
42
MỤC 3: GÔNG QUÂN 200.
197.
Chơi ở ñâu ñể tóm gọn 2 quân Trắng?
Làm sao ñể bắt ñược quân Trắng lẻ loi MỤC 4: VỒ NGƯỢC
198. 201.
Chơi ra sao ñể bắt ñược 2 quân Trắng? Hãy sử dụng ñòn vồ ngược ñể ăn 3 quân Trắng.
199. 202.
Hãy sử dụng ñòn vồ ngược ñể ăn 3 quân Trắng.
203.
Bằng cách nào ðen bắt ñược 2 quân Trắng?
Ba quân Trắng sẽ bị tiêu diệt bởi ñòn vồ ngược của ðen
43
204. 208.
ðen sẽ bắt 6 quân Trắng bằng cách nào?

Hãy bắt 3 quân Trắng, sử dụng ñòn bắt tại cửa.
MỤC 5: BẮT TẠI CỬA
MỤC 6: NƯỚC CỜ MẠNH VÀ NƯỚC CỜ YẾU
205.
209. Bên nào lợi hơn?
Hãy bắt 3 quân Trắng, sử dụng ñòn bắt tạo cửa.
206.
(ðen 3 ñược chơi ở vị trí ∆ )

Hãy bắt 6 quân Trắng, sử dụng ñòn bắt tại cửa. ðen ñã thắng cướp với 1 và 3, trong khi ñó Trắng chiếm góc với 2
và dang ra chiếm biên trên với 4.
207. Bên nào giành ñược lợi thế hơn?
210. Tốt hay xấu?
Hãy sử dụng ñòn bắt tại cửa ñể bắt 3 quân Trắng.
ðen bắt quân với 1. ðây là nước ñi tốt hay xấu?
44
211. Tốt hay xấu?
215.
ðen bắt quân với 1. ðây là nước ñi tốt hay xấu?
MỤC 7: SỐNG CHUNG (SEKI)

ðen ñi làm sao ñể tạo sống chung?
212.
MỤC 8: LIÊN LẠC VÀ CHIA CẮT

Hãy tạo thế sống chung cho 4 quân ðen.
216.
213.
ðen chơi như thế nào ñể nối 2 ñám quân?

ðen sẽ tạo thế sống chung bằng nước ñi nào?
217.
214.
ðen ñi làm sao ñể tạo sống chung?

ðen ñi ñâu?
45
218. MỤC 9: NHÓM QUÂN SỐNG VÀ NHÓM QUÂN CHẾT
222.
Chơi như thế nào ñể tách rời 2 nhóm quân Trắng?
219. ðen tạo sống ra sao?
223.
ðen ñi tiếp ra sao?

ðen tạo sống ra sao?
220.
224.
ðen phải làm sao ñể liên kết 2 ñám quân bằng nước ñánh bắt?
221.
225.
ðen cắt và bắt 2 quân Trắng bằng cách nào?

46
226. 230.
ðen ñi ñâu ñể giết ñám quân Trắng?

Bằng nước cờ nào ðen sẽ giết ñược ñám quân Trắng? 231.
227.
Bằng nước cờ nào ðen sẽ giết ñược ñám quân Trắng?
228. Trắng ñi ðen ñi ñâu ñể giết ñám quân Trắng?

232. Trắng ñi
Nước cờ nào giúp Trắng tạo sống?

Trắng sẽ tạo sống bằng nước cờ nào?
229. Trắng ñi
233. Trắng ñi
Nước cờ nào giúp Trắng tạo sống?
Trắng sẽ tạo sống bằng nước cờ nào?
47
MỤC 10: CHƠI KHAI CUỘC NHƯ THẾ NÀO? MỤC 11: KẾT THÚC VÁN CỜ
234. 236. Trắng ñi
Trắng phải bảo vệ ñất của mình bằng nước cờ nào?

237. Trắng ñi
ðen sẽ tiếp tục ván cờ với nước nào? (Có nhiều cách lựa chọn hợp lý)
235.
Trắng phải bảo vệ ñất của mình bằng nước cờ nào?
238.
Ở ñâu lớn hơn, A hay B?

239.
ðen sẽ tiếp tục ván cờ với nước nào? (Có nhiều cách lựa chọn hợp lý)
Ở ñâu lớn hơn, A hay B?

48
PHẦN 2:
LỜI GIẢI
1. 2. 3.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng Bài giải ñúng

ðen chơi tại 1, ăn ñược quân Trắng. Với 1, ðen ăn ñược quân Trắng. Quân Trắng trong góc bị bắt bởi ðen 1.
Bài giải sai Bài giải sai Bài giải sai

ðen 1 ở vị trí này, Trắng 2 và chạy thoát. ðen 1 như thế này, Trắng 2 và cứu ñược ðen 1, Trắng 2 và cứu ñược quân.
quân của mình.
4. 5. 6.

ðen 1, bắt ñược 2 quân Trắng. ðen ăn ñược 2 quân Trắng. ðen ăn ñược 2 quân Trắng.
Bài giải sai Bài giải sai Nếu Trắng ñi trước

Nếu ðen ñi 1 như trong hình, Trắng 2 và Trắng cứu ñược quân. Trắng chơi 1, bắt 2 quân ðen.
chạy thoát.
50
7. 8. 9.

ðen ăn ñược 2 quân. Chơi tại 1, ðen ăn ñược 2 quân Trắng cùng ðen ăn ñược 3 quân.
một lúc.
Nếu Trắng ñi trước Nếu Trắng ñi trước

Trắng chơi 1, ăn 2 quân ðen. Kết quả sau cùng Trắng sẽ cứu ñược quân của mình bằng cách
ðây là thế cờ nhìn thấy sau khi ðen thực ñi 1.
hiện nước ăn quân.
51
10. 11. 12.

ðen ăn ñược 3 quân. ðen ăn ñược 3 quân. ðen ăn ñược 1 quân.
Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai Bài giải sai

Trắng chơi 1 và cứu ñược 3 quân. Sau khi ðen ñi 1, Trắng ñi 2 và ăn ñược 4 Sau ðen 1, Trắng 2 cứu ñược quân của
quân ðen. mình.
52
13. 14. 15.

ðen ăn ñược 5 quân. ðen ăn ñược 5 quân. ðen 1, nối cờ

Nếu ðen 1 như trong hình, Trắng 2 sẽ cứu Nếu ðen chơi 1 sẽ bị Trắng 2 ăn mất 4 quân. Nếu ðen 1, Trắng 2 ăn mất 1 quân ðen.
ñược quân
53
16. 17. 18.

ðen 1, nối cờ ðen 1, nối cờ. ðen 1, nối cờ

Trắng 2, sẽ ăn ñược quân ðen. Trắng 2, ăn 2 quân ðen. Trắng 2, ăn mất quân ðen
54
19. 20. 21.

ðen 1, nối cờ ðen 1, nối cờ ðen 1, nối cờ

Trắng 2, ăn 3 quân ðen. Trắng 2, ăn quân ðen. Trắng 2, ăn 3 quân ðen.
55
22. 23. 24.

Trắng không thể cứu 2 quân. Nếu cố gắng Trắng không thể thoát. Trắng không thể thoát.
chạy ñến 13, ðen 14 ăn các quân Trắng.
Bài giải sai Bài giải sai

Bài giải sai Trắng 2, ăn 3 quân ðen. Trắng 2, chạy thoát và vây ñược 4 quân
Nếu ðen tấn công như trong hình, Trắng sẽ ðen.
chạy thoát.
56
25. 26. 27.

ðen ñã tóm ñược 3 quân Trắng. ðen bắt ñược 4 quân Trắng. ðen bắt ñược 3 quân Trắng.

Trắng 2, chạy thoát. Trắng 2, chạy thoát. Trắng 2, chạy thoát.
57
28. 29. 30.

ðen bắt ñược quân Trắng. ðen 1, tấn công ñôi và ăn ñược 1 trong 2 ðen 1, tấn công ñôi và ăn ñược 1 trong 2
quân Trắng. quân Trắng.
Bài giải sai

Trắng 2, bắt ngược lại 5 quân ðen. Bài giải sai Bài giải sai
Trắng 2 nối cờ. ðen không thành công. Trắng 2 nối cờ. ðen không thành công.
58
31. 32. 33.

ðen nối cờ. Trắng bị tách rời làm 2. Một yếu ðen nối cờ. ðen 1, cắt các quân Trắng thành 2 ñám.
tố quan trọng cần chú ý khi ñấu cờ. Chơi ở bên trái hoặc bên phải 1 cũng ñạt
ñược ý ñồ.
Bài giải sai

Bài giải sai Trắng 2, cắt 1 quân ðen. Quân ðen này coi
Trắng 2, nối cờ. ðen bị tổn hại. như sẽ chết, Trắng nối ñược cờ. Nếu Trắng ñi trước
Trắng nối cờ.
59
34. 35. 36.

ðen liên kết cờ. ðen 1, tại cướp (ko) là nước ñi duy nhất Trong trường hợp này ðen phải nối cờ.
ñúng.
Bài giải sai Nước ñi không hợp luật

Trắng tách rời ðen thành 2 ñám yếu. Bài giải sai ðen không thể ăn lại quân Trắng với 1.
Sau Trắng 2, ðen bị tách rời thành 2 ñám.
60
37. 38. 39.

ðen 1, tạo cướp là nước cờ chính xác nhất. ðen 1, nối và Trắng không thể tạo cướp. ðen ñánh bắt liên tục ñến , Trắng hết thoát.
Trường hợp như thế này gọi là chinh quân.

Trắng 2, nối cờ và bắt chết ngược lại 2 quân Trắng 2, tạo cướp và 2 quân ðen không thể Bài giải sai
ðen. thoát. Trắng 2, thoát cờ.
61
40. 41. 42.

Sau Trắng 1, ăn ñám quân ðen, Trắng ðen tạo 2 mắt. ðám quân Trắng coi như chết
không cần lo bị tấn công ñôi.

Bài giải sai Trắng phá mất của ðen và giết ñược ñám Trắng tạo 2 mắt.
ðen 2, ăn 1 quân Trắng và thoát cờ, còn các quân ðen.
quân lẻ của Trắng sau này sẽ bị ðen ñánh
bắt ñôi.
62
43. 44. 45.

ðen tạo 2 mắt. ðám quân Trắng coi như chết. Trắng tạo ñược 2 mắt.

Sau Trắng 2, ðen không thể có 2 mắt. Trắng 2, tạo ñược 2 mắt. ðen ñiểm mắt và Trắng chết.
63
46. 47. 48.

Trắng chết. Chơi ở A, B, C, D ñều ñúng. ðó là vị trí góc Bất kỳ nước cờ nào từ A ñến H ñể chiếm
quan trọng cần phải chiếm. góc ñều ñúng.
Hình tham khảo

Trong trường hợp này Trắng sống. Bài giải ñúng Bài giải sai
Chiếm một trong 4 vị trí ở hình này cũng Trắng 2, chiếm ñược bị trí lợi hơn ðen 1 rất
ñúng. nhiều.
64
49. 50. 51.

Trắng 1 hoặc A ñều tốt. ðen 1 hoặc ở một trong các ñiểm A, B, C Cần phải ăn ngay quân Trắng.
ñều tốt.

Nếu Trắng chơi ở 1 hoặc ở góc khác, ðen 2 Bài giải sai ðen chỉ nối cờ một cách ñơn giản thì gặp
sẽ gây bất lợi cho Trắng. Nếu ðen 1, hoặc ở nơi khác, thì sau Trắng 2, khó khăn sau này.
ðen sẽ gặp khó khăn.
65
52. 53. 54.
Bài giải ñúng Nước ñi không hợp luật Nước ñi không hợp luật
Nếu có 1 quân cờ nào khác ở A, thì ðen 1 Nếu có quân ðen ở A, thì ðen sẽ ăn ñược 4
mới hợp luật. quân Trắng.
Bài giải sai
Nước ñi không hợp luật Hình tham khảo

Nếu có quân ðen ở A, thì ðen sẽ ăn ñược 6 Ở thế cờ này, ðen 1 là hợp luật.
quân Trắng.
66
55. 56. 57.

Chưa thể lấy 2 quân Trắng ra khỏi bàn cờ Có 2 ñiểm (ñất) chung: 1 và 2. ðen ñược 38 ñất: 33 ñiểm bên phải và 5 ở
trừ khi ở A có thêm bất kỳ 1 quân cờ nào giữa.
khác.
Bài giải ñúng

Hoàn toàn tương ñương khi ðen 1 và Trắng Bài giải ñúng
Bài giải ñúng 2. Trắng ñược 36 ñất: 29 và 7. Vì vậy Trắng
Chưa thể lấy quân Trắng ra khỏi bàn cờ trừ thua 2 ñất.
khi ở A có thêm bất kỳ 1 quân cờ nào khác.
67
58. 59.
60.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng

ðen 1 và Trắng 2 cũng là những nước củng Năm quân Trắng chết ñã ñược lấy ra khỏi Bài giải ñúng
cố cuối cùng. bàn cờ. ðen 1 là ñất cuối cùng của ván cờ.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng Bài giải sai

ðen 1 và Trắng 2 lấp vào 2 ñiểm chung cuối Hai quân ðen này cũng ñược nhặt ra khỏi Nếu ðen 1, chơi vào ñất chung, Trắng 2
cùng. bàn cờ mà không cần phải ñi quân vào A, B chiếm ñược 1 ñất.
và C, D
68
61. 62. 63.

Phải chơi như thế này mới cứu ñược ñám
quân Trắng.
Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai

Bài giải sai (2=∆)
Trắng 1, sẽ bị ðen 2 vồ ngược và Trắng chết
7 quân.
69
64. 65. 66.

ðen 1, ăn 2 quân Trắng kéo theo 2 quân
Trắng ở trong góc cũng chết.
Bài giải sai Bài giải sai (2=∆)

Bài giải sai Trắng 2, vồ ngược ăn 7 quân ðen.
Trắng cứu ñược 2 quân của mình.
70
67. 68. 69.
Bài giải sai(2=∆) Bài giải sai Bài giải sai

Trắng 2, vồ ngược 9 quân ðen. Trắng 2, ăn 2 quân ðen và cứu ñược cờ.
71
70. 71. 72.
Bài giải sai (2=∆) Bài giải sai Bài giải sai
Không những không ăn ñược 4 quân ðen,
Trắng còn mất 7 quân bởi ñòn vồ ngược.
72
73. 74. 75.

ðen không thể nối cờ vì nối là không về
ñược. Bị bắt tại cửa.

Bài giải sai
73
76. 77. 78.
74
79. 80. 81.

ðen bị chết 2 quân phía dưới. Tổn thất lớn. ðen bị bắt tại cửa. ðen tổn thất quá lớn.
75
82. 83. 84.

Trắng nối cờ, 2 quân ðen phía dưới khó Trắng 2, ðen chết các quân bên trong.
sống.
76
85. 86. 87.

ðánh bắt ñôi. ðánh bắt ñôi Chinh quân ñúng hướng.

Chinh quân sai hướng thường là thua cờ.
77
88. 89. 90.

ðen 1, vồ. Sau khi Trắng ăn quân ðen này Hai quân Trắng chết bởi ñòn vồ ngược.
sẽ bị vồ ngược.

Chinh quân sai hướng Bài giải sai
78
91. 92. 93.

Trắng chết, vì không thể tạo 2 mắt.

Trắng 2, cắt. ðen coi như chết 4 quân bên
trên.
79
94. 95. 96.

Chia cắt bên Trắng. ðám quân bên phải của
Trắng coi như chết.
Bài giải sai Nếu Trắng ñi trước

Coi như ðen chết các quân bên dưới. Nếu Trắng ñi trước
Trắng nối về và ăn toàn.
80
97. 98. 99.

ðen tạo 2 mắt.
Nếu Trắng ñi trước Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai

Trắng 1, bắt ñôi. ðiểm A không còn phải lo. Trắng 2, ñiểm mắt. ðen chết.
81
100. 101. 102.

ðám quân ðen sống. ðen tạo ñược 2 mắt. ðám quân Trắng chết.

ðám quân ðen chết. ðám quân ðen chết.
82
103. 104. 105.

ðám quân Trắng không thể có 2 mắt. ðám quân Trắng chết. Nếu Trắng ăn 2 quân ðen, ðen sẽ ăn lại 1 và
có 2 mắt thật.

Bài giải sai
83
106. 107. 108.

Trắng 1, vồ. ðen bị mắt giả và chết.
Nếu Trắng ñi trước Nếu ðen ñi trước

Bài giải sai
ðen chết.
84
109. 110. 111.

ðen có 2 mắt. ðen 1, ñiểm mắt. ðen sống nhờ tạo 2 mắt.
Bài giải sai Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai

Trắng 2, ñiểm mắt. ðen chết. Trắng tạo 2 mắt ñể sống. ðen bị ñiểm mắt và chết.
85
112. 113. 114.

Trong trường hợp này, ðen còn khí ngoài, ðen buộc phải bắt ñầu cuộc chiến cướp với
Trắng 1 là không thể chơi. Do ñó, tạo thời 1.
ðen vẫn an toàn.
Hình tham khảo

Bài giải sai Chơi như thế này chỉ có hại. ðó không phải
Bài giải sai ðen chết và Trắng sống khoẻ. là tinh thần tốt ñẹp của cờ vây. Sau này ðen
ðen ñã phí mất một nước ñi không cần thiết. vẫn phải mất nước ñể ăn quân Trắng.
Khi bị lấp hết khí ngoài, lúc này ðen mới
cần ăn ở 1.
86
115. 116. 117.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng 1 Bài giải ñúng

ðen cướp ñúng phía. Nhờ thế 6 quân ðen ðen 1, ñe doạ ăn 2 quân Trắng. Nếu Trắng Trắng chiếm ñược 3 góc của bàn cờ và ưu
ñược tăng them 1 khí. ñi A, ðen ñi B. thế hơn hẳn ðen.
Bài giải sai Bài giải ñúng 2 Hình tham khảo

Cướp sai phía, ðen bị mất 6 quân. ðen 1, ñe doạ 2 quân Trắng. Nếu Trắng ñi 2, ðây là diễn biến hợp lý. Mỗi bên ñược 2
ðen ñi 3. Nếu ðen chơi liền ở 3 là sai luật. góc.
87
118. 119. 120.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng Bài giải ñúng 1

ðen 1 hoặc A ñều là nước ñi tốt. Bạn hãy sắp xếp lại ñất sao cho dễ ñếm. Mỗi ðen 1 ñến 3 và Trắng 4 là chiếm những ñất
bên có 28 ñất. Kết quả hoà (Trong ñấu giải, cuối cùng. ðiểm A là ñất chung.
không có ván cờ hoà).
Bài giải sai

Nếu ðen chơi 1 ở nơi khác, Trắng 2 sẽ mang Bài giải ñúng 2
ñến bất lợi cho ðen. Trường hợp này Trắng lời hơn 1 ñất. ðen
Hình tham khảo mất 1 ñất ở 3, còn Trắng ñược 1 ñất ở bên
Sắp xếp như hình này cũng cho cùng kết phải 4.
quả.
88
121. 122. 123.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng Bài giải ñúng (3=∆)
ðen 1 là nước lựa chọn duy nhất. Trắng 3, ăn lại 1 quân của ðen.
Nếu Trắng ñi trước Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai

Trắng 1, phá mắt của ðen. Trắng không tạo ñược 2 mắt.
89
124. 125. 126.

Trắng tạo ñược 2 mắt. Nước ñi này giúp ðen tạo ñược mắt thật. Nước ñi này giúp ðen tạo ñược mắt thật.

Trắng chết. ðen chết. ðen chết.
90
127. 128. 129.

ðen 1, thủ 3 mắt và sống. ðen 1, thủ 2 mắt. ðen tạo thêm ñược 1 mắt ở góc và sống
khoẻ.

Sau Trắng 4, ðen không thể tạo 2 mắt và Trắng 2, ñiểm mắt. Bài giải sai
chết. Trắng 2, ñã phá mất mắt ở góc, ðen chết.
91
130. 131. 132.

ðen 1, mở thêm ñược một mắt nữa và sống.
92
133. 134. 135.
Bài giải ñúng (3=∆) Bài giải ñúng Bài giải ñúng
Nếu ðen ăn 3 quân Trắng, Trắng sẽ lại ăn 1 Trắng 1, thủ mắt. Trắng 1, ăn ngay tức khắc quân ðen tạo
quân ðen và sống. ñược 2 mắt và sống.
Bài giải sai

Bài giải sai ðen 2, ñiểm mắt. Bài giải sai
ðen 2, ñiểm mắt. Trắng chết hết. ðen 2, kéo ra. Trắng không thể tạo ñược 2
mắt và chết.
93
136. 137. 138.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng (3=1) Bài giải ñúng
Trắng 3, vồ ngược và sống.
Bài giải sai

Trắng bị mắt giả bởi ðen 2. Bài giải sai Bài giải sai
94
139. 140. 141.

ðen 1, Trắng sẽ không về ñược.

Trắng 2, nối. ðen chết.
95
142. 143. 144.

Hai quân Trắng chết chắc bởi ñòn vồ ngược.
96
145. 146. 147.

Trắng không thể nối 2 quân lại ñể tạo thành Trắng không thể nối 2 quân lại ñể tạo thành
gãy khúc 3 và không thực hiện ñược ñòn dọc 3.
ñiểm mắt.
Bài giải sai

Bài giải sai
Bài giải sai
97
148. 149. 150.

Trắng bị mắt giả và chết. Trắng bị mắt giả. Trắng không thể tạo ñược 2 mắt thật.

ðen ăn 2 quân Trắng, Trắng sẽ ăn lại 1 và có
2 mắt thật.
98
151. 152. 153.

ðen bị mắt giả. ðen bị mắt giả. Trắng bị mắt giả.
Bài giải sai (4=∆) Bài giải sai Bài giải sai
ðen 4, ăn lại 1 quân và có mắt thật.
99
154. 155. 156.

Trắng bị mắt giả.
100
157. 158. 159.

Nếu ăn quân Trắng ở giữa, 2 quân ðen ∆ bị ðen bị mắt giả.
chết bởi ñòn vồ ngược.

Bài giải sai Sau khi ăn quân Trắng 1, ðen có 2 mắt. Trắng có thể sống qua cướp.
101
160. 161. 162.

ðen 1, ñánh bắt ñôi. ðen ñiểm mắt.

Trắng 2, ñánh bắt ñôi và ăn ñược quân ðen Trắng thủ mắt.
lẻ, Trắng sống.
102
163. 164. 165.
Bài giải sai Bài giải sai . Bài giải sai
103
166. 167. 168.
Bài giải ñúng Bài giải ñúng Nếu ðen ñi trước

ðen thủ mắt.

Trắng ñiểm mắt.
104
169. 170. 171.
Nếu ðen ñi trước Nếu ðen ñi trước Bài giải ñúng

ðen 1, 2 ñám quân ở giữa sống chung.

Bài giải sai
ðen 1, như trong hình sẽ bị Trắng ăn gọn.
Nếu ðen chơi ở nơi khác, Trắng cũng ñi tại
1 của ðen và ðen chết.
105
172. 173. 174.

Sống chung. Nếu Trắng không chấp nhận Sống chung. Nếu ðen không chấp nhận sống chung, thì
thế, thì khi Trắng ñi them 1 quân, ðen ăn 4 Trắng có dọc 4, ðen không thể ñiểm mắt.
quân Trắng và tạo thành hình khúc 4. Trắng
không thể ñiểm mắt.
Bài giải sai

ðen chết. Bài giải sai (4=∆)
ðen tạo ñược dọc 3 và chơi 4, Trắng chết.
Bài giải sai (4=∆)
Trắng tạo dọc 3 và chơi 4, ñiểm mắt, ðen
chết.
106
175. 176. 177.

Sự sống của ðen bây giờ phụ thuộc vào Hy vọng sống của ðen thông qua cướp.
cuộc chiến cướp.

Bài giải sai ðen không còn cơ hội…
ðen không có lấy 1 cơ hội mong manh. ðen
chết.
107
178. 179. 180.

Con ñường duy nhất là phải cướp.

Trắng chết chắc.
108
181. 182. 183.

ðen ñã bị bắt tại cửa. Cho dù Trắng có ăn lại 1 quân. ðen vẫn
thoát khỏi tình trạng bị ñánh bắt.

ðen thoát nhờ ăn ñược 2 quân Trắng. Bài giải sai
ðen tự làm kiệt khí của mình và lăn ra chết
sau Trắng 2.
109
184. 185. 186.

ðen bị vồ ngược.
110
187. 188. 189.

Rất tích cực, quân Trắng lẻ không thể thoát. ðen bảo vệ ñược phần ñất ở bên phải. Bắt Trắng tại cửa.

Hai quân ðen vẫn chết và ðen bị lõm ñất Trắng thoát và ðen tổn thất lớn.
nặng.
111
190. 191. 192.

Các quân Trắng bị bắt ôm gọn. ðen nối quân và 2 quân Trắng bên trên chết Bỏ 3 quân ñể ăn ñám quân Trắng lớn hơn ở
chắc. bên dưới.
Bài giải sai

Trắng thoát, ñám quân ðen trong góc khó Trắng ăn 2 quân ðen và ðen gặp tổn thất
sống. nặng.
112
193. 194. 195.

Mỗi bên chỉ có 2 khí bằng nhau. ðen cần ñi ðen chơi tại 1 hoặc A ñều là siết khí của
siết khí trước. Trắng từ bên ngoài (khí ngoại hoặc khí
riêng). 5 quân Trắng còn 2 khí, 4 quân ðen
còn 3 khí. Trắng chết.
Bài giải sai

Nếu Trắng ñi trước
Mỗi bên chỉ có 2 khí bằng nhau. Trắng cần
ñi siết khí trước. Bài giải sai
ðen siết khí bên trong (khí nội hoặc là khí
chung) cũng là tự siết khí của mình. ðiều
này là ñại kị khi 2 bên ñang ñua nhau ñi siết
khí. ðen phải trả giá thích ñáng cho sai lầm
này bằng cái chết.
113
196. 197. 198.

Trong trường hợp cả 2 bên không còn khí Quân Trắng bị gong và không thể thoát than. Chính xác nhất là nước gông quân.
ngoài, cần phải chơi khéo léo. Trường hợp
này dễ phát sinh trường hợp sống chung.

ðể quân Trắng này chạy thoát ðen sẽ gặp Trắng chạy thoát, ðen sẽ gặp hoạ.
Bài giải sai khó khăn lớn vì ñây là quân cắt rời bên ðen.
Sống chung.
114
199. 200. 201.

Gông quân. Bạn hãy cố gắng ghi nhớ nước chạy quân ðòn vồ ngược.
ñồng thời gông quân như thế này. Một nước
cờ rất hiệu quả.

Trắng thoát. ðen tổn thất nặng.
Bài giải sai
115
202. 203. 204.

Vồ ngược. Vồ ngược.

Không những ñể thoát 6 quân Trắng mà ðen
còn bị chết 3 quân. Quá vô ý!
116
205. 206. 207.

ðòn bắt tại cửa. Trắng nối là không về. ðen 1, vồ là thủ thuật thường gặp ñể siết khí
ñối phương.

Bài giải sai
117
210.
208. 209.
ðen 1 là xấu
Bài giải ñúng Nước cờ này hoàn toàn không cần chơi.
Trắng nối không về.
Bài giải ñúng
Trắng có ưu thế lớn ở thế cờ này nhờ sự bối
trí quân hài hoà. Bạn hãy so sánh hình này
với hình bên dưới, vấn ñề sẽ ñược sáng tỏ.
Hình tham khảo

Bài giải sai ðen vẫn sống mà có lợi 1 ñiểm vì không cần
phải ñi ăn quân Trắng lẻ.
Hình tham khảo

ðen 1, là nước cờ rất quan trọng. So với
hình ở trên ðen có lợi tương ñương 30 ñiểm.
118
211. 212. 213.
ðen 1 là xấu Bài giải ñúng Bài giải ñúng

Nước cờ không cần thiết. Sống chung. Siết bớt của Trắng 1 khí ñể sống chung.
Hình tham khảo Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai

Cho dù Trắng có ñi A, Trắng vẫn không Trắng hơn ðen 1 khí ngoài do ñó siết khí là
thoát. ðen chết.
119
214. 215. 216.

Sống chung. ðen 1, liên kết cờ và bảo vệ ñược biên bên
trên.
Hình tham khảo Bài giải sai

Trong thế sống chung này mỗi bên ñều có 1 ðen tự siết khí và chết. Nếu Trắng ñi trước
mắt những mắt này không ñược tính ñiểm về Trắng thọc lên cắt ðen ra làm 2 và phá ñược
sau. nhiều ñất.
120
217. 218. 219.

ðen 1 là chính xác nhất. ðen 1, cắt cờ bên Trắng. Lợi ích của ðen rất Cắt như thế này là nước duy nhất ñúng.
lớn.

Nếu Trắng ñi trước Nước cờ buộc
121
220. 221. 222.

Thủ 2 mắt.

Trắng luôn nhiều hơn ðen 1 khí. ðiểm mắt.
122
223. 224. 225.

ðen 1, tạo ñược thêm 1 mắt ở góc.
Bài giải sai Nếu Trắng ñi trước Bài giải sai

Vồ ñể phá mắt.
123
226. 227. 228.

ðen ăn 2, Trắng ăn lại 1 và có 2 mắt thật.

ðen 2 ñiểm mắt.
124
229. 230. 231.

Trắng 1, thủ mắt. Trắng không thể tạo 2 mắt.
125
232. 233. 234.

Trắng tạo ñược gãy khúc 4. ðen không thể Bài giải ñúng
ñiểm mắt. ðen 1, hoặc các ñiểm từ A ñến D ñều ñúng.
CẦn phải chiếm sao góc hoặc các ñiểm gần
sao góc khi dàn trận trong khai cuộc.
Nếu ðen ñi trước

Hình tham khảo
Trắng 1, thủ 2 mắt, không có gì sai nhưng
chơi như vậy là lõm mất 1 ñất.
Bài giải sai
ðen 1, dĩ nhiên không tốt hơn Trắng 2. Thế
cờ Trắng tốt hơn.
126
235. 236. 237.

Bài giải ñúng Nước cờ củng cố, bảo vệ ñất. Góc trên phải Nước củng cố cần thiết. Góc dưới trái của
Sau khi chiếm góc, dãn biên (dãn về hướng của Trắng có giá trị 19 ñiểm. Trắng có giá trị 20 ñất.
sao biên) là ưu tiên hàng ñầu. Thay vì chơi
tại 1, ðen có thể ñi A, B, C ñều tốt.
Nếu ðen ñi trước Nếu ðen ñi trước

ðen thọc vòi vào ñất Trắng. Trắng tổn thất Trắng bị thiệt hại khá lớn.
nặng nề.
Hình tham khảo

ðen chơi ở các ñiểm A hoặc B hoặc C ñều
không mạnh bằng Trắng 1.
127
238. 239.

ðây là ñiểm mà Trắng cũng cần phải tranh ðen 1, bảo vệ ñất.
giành. Giá trị 3 ñất.
Bài giải sai

Bài giải sai Trắng 2, và ðen bị tổn thất.
ðen 1, chỉ ñược có 2 ñất thôi.
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
128

Cờ Thế căn bản

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cờ Thế căn bản

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TỰ HỌC CHƠI CỜ VÂY

Quyển 1 30kyu ñến 25kyu

Tác giả: Kano Yoshinori - 9dan

NHÓM QUÂN SỐNG CẦN CÓ HAI MẮT 7 Hình 1: là một bàn cờ

Nhóm quân phía trên, ñiểm A

Mục 1. Bắt quân như thế nào? 12

Mục 4. Nối và cắt quân 16 2.

Mục 5. Cướp (ko) 17

Chơi như thế nào ñể ăn ñược 1 quân Trắng?

Chơi như thế nào ñể ăn ñược quân Trắng?

Chơi như thế nào ñể ăn ñược 2 quân Trắng?

Chơi như thế nào ñể ăn ñược quân Trắng?

Chơi như thế nào ñể ăn ñược quân Trắng?

Có 2 quân ðen bị ñe doạ. Cứu chúng bằng cách nào?

Chơi như thế nào ñể ăn ñược quân Trắng?

ðen vừa chơi 1. Có cách gì ñể cứu 2 quân Trắng không?

Làm sao ñể ñánh bắt 2 quân Trắng ở sát biên?

ðen sẽ ñánh bắt 3 quân Trắng bằng cách nào?

Thực hiện nước cờ nào ñể ñánh bắt 4 quân Trắng?

Thực hiện nước cờ nào ñể ñánh bắt 3 quân Trắng?

ðen sẽ chơi như thế nào?

Làm sao ñể liên kết tất cả các quân ðen?

ðen ñi ñâu ñể cắt rời 2 ñám quân của Trắng?

ðen ñáp trả Trắng 1 như thế nào?

Tối nhất cho ðen là nước cờ nào?

ðen phải làm sao ñể ñám quân của mình sống?

ðen ñi ñâu ñể “giết” ñám quân Trắng?

ðen tạo sống bằng cách nào?

Chơi như thế nào ñể ăn ñược ñám quân Trắng?

Hãy tạo sống cho các ñám quân Trắng.

ðám quân Trắng là sống hay chết?

MỤC 8: CHƠI NHƯ THẾ NÀO TRONG KHAI CUỘC?

Trắng có thể chơi như thế nào cho tốt?

Không có “tù binh”. Ai thắng và thắng bao nhiêu ñiểm?

ðen chơi ở bị trí nào ñể ăn quân Trắng?

II/ GIỚI THIỆU VỀ BÀI TẬP

Mục 1. Bắt quân như thế nào? 22

ðen sẽ ăn quân của Trắng như thế nào?

65. ðen sẽ ăn quân Trắng nào?

ðen sẽ ăn quân của Trắng như thế nào?

ðen phải bắt quân Trắng như thế nào?

Sau ðen 1, Trắng phải bắt quân ðen ra sao?

Nước cờ tốt nhất ñể Trắng ñánh bắt là nước cờ nào?

Chơi như thế nào ñể ñánh bắt 3 quân Trắng?

ðen ñáp trả Trắng 1 ra sao?

MỤC 3: LÀM SAO ðE DOẠ BẮT QUÂN?

ðen sẽ ñánh bắt 2 quân Trắng như thế nào?

ðen phải thực hiện nước cờ nào ñể ñánh bắt?

ðen sẽ chơi như thế nào ở hình này?

MỤC 4: CHINH QUÂN

Làm thế nào ñể cắt rời các ñám quân Trắng?

Hãy chỉ ra cách giết ñám quân Trắng.

ðen tạo sống như thế nào?

Nước cờ nào sẽ giúp cho ðen sống?

Hãy chỉ cho ðen cách giết ñám quân Trắng.

ðen phải chơi ở ñâu ñể tạo sống?

ðen sẽ sống bằng cách nào? 112.

ðen sống hay chết? Có cần ñi 1 nước phòng thủ không?

Nước ñi nào sẽ giúp cho ðen sống?

ðen sẽ chơi như thế nào trong hình này?

Trắng vừa ñi 1. ðen phản ứng như thế nào?

ðen ñối phó lại Trắng 1 ra sao? (có 2 cách)

MỤC 10: KẾT THÚC VÁN CỜ

117. Bên nào có ưu thế?