NOUVELLE VERSION (YEESALAAT )

Les bienfaits du mouton de Tabaski (liniou oumplé ci tabaski )lèn ci ay ndiarign ci kharoum tabaski )
LINIY BEUGUEU WAKH NAK MOUNGUI VALABLE CI BISSOU TABASKI REK .(BISSOU TABASKI REK
LANKO MANA DEF )

QUAND ON EGORGE UNE BETE,ON DIRA

Bismila-hi allahou akbar rabbanà takhabbal minà innaka samìoul alimou.

Bismillàhir-rahmànir-rahìmi :

KOU BEUG DIEUKEUR(borom keur) WALA DIABAR(sokhna)

*DERR bi:Kèp kou tòk lou yag amo dieukeur tanga beugko ,(wala goor gou beug diabar )kharmi
bounko rayè ba fèèsko,dangay dieul dèrr bi dendi ko(manam tendre) cii souf(dou don péron nak)ci
souf ngakoy dèf ,

dangay dieul ay bant satt-ko(manam yatt ko)bam sèw ,kogn bounèk nga samp kosi dàthie ko ,werko
bam matt diourom gnari fann(7 jours)boko guènnè souf sim lalèwòn fòfou ngay toub bolèkok
gnakh(erbe)bouniy wakh BEEYWER-NGUEL ,

djigueen dio khamni beug na dieukeur wala goor gou beug diabar,bouko sangò day am bayrèp
goor ,wala djigueen ,goor gni daniy mèlni wègn wou guiss mango ci mom ,di nga guiss gnoula labat
si ,ta dou guèn 40 jours yi .(inchalah)

..............................................................

BO BAGNEE MOY YALLA ,WALA KO BAGN MOU MOY YALLA(wala ko wolouwoul bagn mou moy Yalla
mo kham sa diekeur wala sa diabar )

..............................................................

*BOUM (corde)biniy takkè khar mi,bo eundè kharr ci sa keur takkosi bèn bant,bò dèmè bakoy
rèndi ,PAAKA(couteau) bi wara rayy(rèndi) kharr-mi ,mom ngay daguè boùm gui ,doko fèthi nak ,

nga wakh BISMILLAHI dagko ci dig bi(milieu)boko daguè ba wara yob khar mi ,la dèss thia bant ba
mom ngay firignthi(rothi)touti takalko ki nga khamni mom nga bagn mou MOY YALLA(nga takko ci
ndigueum (nit koum mandi dòn nga khamni bagn nga mou moy YALLA mom ngakoy takal )
wala nga dieulko khothie ko ci ndokh sèpiko diokhko mou nàan(boir)dou moy Yalla mouk(inchalah).
man ngako defal sa diekeur wala sa sokhna boudè wòlouwoko(wayè boumko kham )

..............................................................

BO BEUGUE FATHIE KOU TEUKH (wala KO KHAMNI LOUM YOR MOU DEEM )

*DEREET dji(sang) gni am diafè-diafèy nop(oreilles)(teukh) dankosiy tokkhal ,dangay dieul sa

bàràmou sangkalèn nga lalkosi tokhalko ci say nop ,ci biss bòbou ngay yeugèèni tanèna.(inchalah)

Gni am lokho bou beun(manam moy kò khamni loum yor mou dèm)nga khamni khaliss boum am dou
takhaw ,bò dieulè DEREET dji bòlèkok FOUDEUN tayko ci sa lokho bam mat diouromi minute (5
mn)nga rakhasko

,Yalla dinala mousseul ci lokho bou beun(manam mousseulla ci lo yor dou takhaw)boko dèfè ci bissou
tabaski bi lò amati foumouy dèm dingko kham.(inchalah)

..............................................................

KHALE BI LAMMEN WI LEROUL NGA BEUG MOU LERR.

*WEEKHTAN wi: khalè bi am gnari att ,ba gneinti att (de 2 à 4 ans ) bou am diafè-diafè(problem)
wakh (manam khalè bo khamni limiy wakh dou sètt ), ci bissou tabaski bi fèkhèl ba guènnè WEKHTAN
wi ta boum tothie ,nga dieul cassou attàya dèfsi ndokh bam digg fèthialiko ak wèkhtan gui ,(wala nga
tokhal kosi)yeungueulko diokhko mou naàn ko bèn yoon(1 fois) ,lammèn wi(langue) dina lèrr.
(inchalah)

..............................................................

BO BAGNE DOUG KASSO WALA KO BAGN MOU DOUG KASSO(prison)

*RESS wi: gni bagna dèm kasso(prison) bounko dieulè ci biss bi ta bum.laal souf nga bind ci bèn baat
bouniy wakh("Moud hàmatàni") ci arabe lankoy bind)mongui ci souràte AR-RAHMAN ‫) مدها متا ن‬bic
boko bindè baxna apres nga lakk ko bamou gnorr koussa lèkk do doug kasso(prison)ndakh do fèkè
ayyou kasso ,tè ayyou kasso boulafi naròna fèk dangay guèn keur ga wala bereup ba .(inchalah)

..............................................................

KOU BEUG SA KHEL NEKH BA LO DEG DIAPKO wala LO DIANG MOKAL KO.

*PAAKA bi :(couteau)khalè bi, wala mag mi ,nga khamni amoul khèl mou nèkh ,ta limiy diang douko
kham day fatté ,PAAKA biy rayy kharr mi dangsiy bind IQRA BISMI… dèf tour wi(le nom de la
personne)
ex:mouhamed,wala ousmane wala fatoumata etc…(ci arabe lankoy bind),tangalko bamou
tang(keurign mosi gueun wala matt) nga fayko ci ndokh(l’eau) mi kharmi di moudjè nààn apres nga
nan ko(boire)wala diokhko mou naàn ,mo kham khalè bi wala mag mi ,khèl mi loumou dèg diapko
,loumou diang mokal ko.(inchalah)waye ben nit kep moko mana utiliser

..............................................................

BO BAGNE AM DIAFE-DIAFE SEUY ,wala BAGNA TEULEE.(impuissance sexuelle)AM KATANU SEUY ,TA
KEN DULA.TAK XALA BA DIAPLA,TA DAY DEGEREUL SAKARA

*KHOUR yi(les testicules)(di djègalou ci baat bi )booko dieulè ta bagnko fess(do dindi dèrr bi) nga
baxalko ci 1 litre ndox bam fuur ,nga dèfsi khorom(sel)khorom rek lay am ,bakhalko bamou bakh,nga
sèppiko dàdi naàn(boir)ndokh mi(ndokh mi rek ngay nàan) defkoci caas bu mak nan ko ben yoon,lisi
dess nga soulko boko dèfè do am diafè-diafèy seuy ci ngòra ta do teulé mouk.(inchalah)

..............................................................

KOU BEUG NIT GNI SAFOO SA KADDOU(mo kham woykat bi, wala diangkat bi,wala conférencier bi
wala theatarkat bi etc…)

*LAMMEGN wi:(langue) kou am fèbarou gnak khorom(manam ko khamni dou wakh lou saf kèn,nga
khamni ay wakham kèn douko considerer )ni ngay dèf bamou deign ,moy dangay dagg ci lammènou
kharr mi ta bum doon xarr mu moùmeu ,nga bind saarou(souràt) LAMYAKOUNI LAZIINA KAFAROU
bamou agg(djèkh)ci keuyit wou sèll ,wala nga bind HABASA WATAWALLA dieul saafara sòsou ngay
toguè lammèn wi

(la langue du mouton)dèfsi khorom(sel)(khorom rek ngasiy def)togko bamou gnor ,nga naàn(boir)
gninkh mi(ndokh-mi).waye do lek lammen wi ,sòko dèfè nit gni sa kaddou dankoy safò(sa wakh
dalèndi nèkh) (mo kham woykat bi, wala diangkat bi,wala conférencier bi wala theatarkat bi etc…)
inchalah

..............................................................

BOUSA SOKHNA TOLLE DIGUEUNTè NGA BAGN GNOU OPERER KO wala MOU AM DIAFE-DIAFE.

*NDOKH(l’eau)miniy weuguè kharr mi(weug moy diokh ndokh mou naàn)gni nga khamni daniy am
doòm bagn gnou opèrer lèn(operation) ,KHARR mi boko dieundè eundiko ci keur gui ,bou tiimè
mbalkami wala siwo bi wala loum mandi dòn,bousi kheussè naàn(boir)rek manga dieul sa bidon sotti
ci deignthi .

Bou Yalla dèfè nga am djigueen diou toll ci am doòn ta mou workoni carnet visite bim yoròn docteur
yi barré nanko ,nga khamni am doòm rekka ci dess ,diokhko mou naàn(boir)bèn goùkh sotti ci lokhom
raay ci biireum(vente) boukoy dèf na gnikoy rawalè takhaw ndakh boun yèkhè mou am doòm ,ta
boko nanè ta matou gui matoul dina am doòm ,
kon li gueun moy nga bayyi ba dèm maternité(hopital)dògko def ,louko moy di nga weussin ci keur
gui .kon nansi teey.bouko nàanè dina accouchè ci diamm ta kèn douko opèrer.ta ndokh mi Yalla dasè
def barkè ba ndokhmi dou khèègn ,dou yakhou ,(inchalah)

FI KHARMI DON WÈKKHOO bunko rènde banopi ,SOUF sosu boko tibbè ,ndiaay moko siw mu diarr
inchalah

BOLI KHAR MI boko dieulè weerko bam wow,ku amè engine(engime) nga dieulko sottici ndox mu
diaar ci pakhmi,beun beun bi dial nga nanko dina werr inchalah

DJEREGUENDIEUF YALLA NANOU YALLA DEFAL DEG AK TOP CI BARKEP BOROM TOUBA(àmiiine)