Chuyên đề : Bài toán về tính chất của dãy tỉ số bằng nhau:

1. Kiến thức vận dụng :

a c
+)   a.d  b.c
b d
a c e a c e a be
+) Nếu   thì    với gt các tỉ số dều có nghĩa
b d f b d f bd  f
a c e
+) Có   = k Thì a = bk, c = d k, e = fk
b d f
II. Chøng minh tỉ lệ thức
A C
Để chứng minh tỉ lệ thức:  ta thường dùng các phương pháp sau:
B D
Phương pháp 1: Chứng tỏ rằng A. D = B.C
A C
Phương pháp 2: Chứng tỏ hai tỉ số và có cùng giá trị k.
B D
Phương pháp 3: sử dụng tính chất tỉ lệ thức.
n n

2)       
a na a c a c
Một số kiến thức cần nhớ 1)  (n  0)
b nb b d b d 
a c
VD: Cho tỉ lệ thức:  (a, b, c, d  0; a  b; c  d ) .Chứng minh rằng:
b d
a b cd a b cd ab cd
a)  ;  ; b) 
b d a c a b cd
Cách giải:
a c a  bk
a) C1: Đặt  k 
b d c  dk
a  b bk  b c  d dk  d
Có   k  1;   k 1
b b d d
ab cd
  (dpcm)
b d
a  b bk  b b a bk b a b a a b c d
Có   ;       (đpcm)
c  d dk  d d c dk d cd c a c
a c a b
C2: Từ :    . Áp dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau
b d c d
a b a b a b
có:   
c d cd cd
b ab ab cd
Từ   
d cd b d
a a b a b c d
Từ   
c cd a c

a c a  bk
b) C1: Đặt  k 
b d c  dk
 a  b bk  b b(k  1) k  1
Có:    (1)
a  b bk  b b(k  1) k  1
c  d dk  d d (k  1) k  1
   (2)
c  d dk  d d (k  1) k  1
ab cd
Từ (1);(2) ta có  (đpcm)
a b cd
a b a b ab cd
C2: Từ   
cd cd a b c d

Bài tập
Dạng 1 Vận dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau để chứng minh đẳng thức
a c a2  c2 a
Bài 1: Cho  . Chứng minh rằng: 2 2 
c b b c b
Bài 2: Cho a,b,c  R và a,b,c  0 thoả mãn b2 = ac. Chứng minh rằng:
a (a  2012b)2
=
c (b  2012c)2
a c 5a  3b 5c  3d
Bài 3: Chứng minh rằng nếu  thì 
b d 5a  3b 5c  3d
a 2  b2 ab
Bài 4:Biết 2  với a,b,c, d  0 Chứng minh rằng :
c  d 2 cd
a c a d
 hoặc 
b d b c
a c
Bài 5 : Cho tỉ lệ thức  . Chứng minh r»ng:
b d
ab a  b ab a 2  b2
2 2 2

 vµ    2
cd c2  d 2 cd  c  d2
Bài 6 : Cho dãy tỉ số bằng nhau:
2a  b  c  d a  2b  c  d a  b  2c  d a  b  c  2d
  
a b c d
ab bc cd d a
Tính M    
cd d a ab bc
Bài 7 : a) Chứng minh rằng:
x y z
Nếu  
a  2b  c 2a  b  c 4a  4b  c
a b c
Thì  
x  2 y  z 2x  y  z 4x  4 y  z
a b c
b) Cho:   .
b c d

abc
3

Chứng minh: 
a
 
bcd  d
x y z t
Bài 8: Cho   
y z t z t  x t  x y x y z
Chứng minh rằng biểu thức sau nhận giá trị nguyên.
x y y z z t t  x
P   
z t t  x x y y z
 yzx zx y x yz
Bài 9 : Cho 3 số x , y , z khác 0 thỏa mãn điều kiện :  
x y z
 x
Hãy tính giá trị của biểu thức : B = 1  1  
y z
1  
 y   z  x 
Bài 10 : a) Cho các số a,b,c,d khác 0 . Tính
T =x2011 + y2011 + z2011 + t2011 Biết x,y,z,t thỏa mãn:
x2010  y 2010  z 2010  t 2010 x 2010 y 2010 z 2010 t 2010
 2  2  2  2
a 2  b2  c 2  d 2 a b c d
b) Tìm số tự nhiên M nhỏ nhất có 4 chữ số thỏa mãn điều kiện:
M = a + b = c +d = e + f
a 14 c 11 e 13
Biết a,b,c,d,e,f thuộc tập N* và  ;  ; 
b 22 d 13 f 17
a b c
b) Cho 3 số a, b, c thỏa mãn :   .
2009 2010 2011
Tính giá trị của biểu thức : M = 4( a - b)( b – c) – ( c – a )2

BTVN
Bài 11: Cho dãy tỉ số bằng nhau :
2012a  b  c  d a  2012b  c  d a  b  2012c  d a  b  c  2012d
  
a b c d
ab bc cd d a
Tính M    
cd d a ab bc
Bài 12: Cho 3 số x , y , z, t khác 0 thỏa mãn điều kiện :
y  z  t  nx z  t  x  ny t  x  y  nz x  y  z  nt
   ( n là số tự nhiên)
x y z t
và x + y + z + t = 2012 . Tính giá trị của biểu thức P = x + 2y – 3z + t
Dạng 2 : Vận dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau để tìm x,y,z,…
1+3y 1+5y 1+7y
Bài 1: Tìm cặp số (x;y) biết :  
12 5x 4x
a b c
Bài 3 : Cho   và a + b + c ≠ 0; a = 2012.
b c a
Tính b, c.
Bài 4 : Tìm các số x,y,z biết :
y  x 1 x  z  2 x  y  3 1
  
x y z x yz
1 2 y 1 4 y 1 6 y
Bài 5 : Tìm x, biết rằng:  
18 24 6x
x y z
Bài 6: Tìm x, y, z biết:    x yz (x, y, z  0 )
z  y 1 x  z 1 x  y  2
3x 3 y 3z
Bài 7 : Tìm x, y, z biết   vµ 2x2  2 y 2  z 2  1
8 64 216
2x 1 4 y  5 2x  4 y  4
Bài 8 : Tìm x , y biết :  
5 9 7x