Glavni Projekat T 150

Western Balkans Investment Framework
Infrastructure Project Facility
Technical Assistance 6 (IPF6)

TA 2016032 R0 IPA
WB13 – MNE – TRA ‐ 01
Design Documentation for Tunnel Rehabilitation on the Railway
Line Vrbnica ‐ Bar
GLAVNI PROJEKAT TUNELA T 150
MAIN DESIGN TUNNEL T 150

Februar 2020.
February 2020.

IPF6 Consortium

Leave this page blank

WB13‐MNE‐TRA‐01 SUEZ ‐ IPF6 Consortium
MAIN DESIGN of TUNNEL T 150

European Western Balkans Joint Fund (EWBJF)

Western Balkans Investment Framework (WBIF)
Infrastructure Projects Facility Technical Assistance
6 (IPF 6) Infrastructures: Energy, Environment,
Transport and Social

The technical assistance operation is financed under the Western Balkans Investment Framework (WBIF) which is a
joint initiative of the EU, International Financial institutions, bilateral donors and the governments of the Western
Balkans which supports socio‐economic development and EU accession across the Western Balkans through the
provision of finance and technical assistance for strategic investments, particularly in infrastructure, energy
efficiency and private sector development.
Disclaimer: This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this
publication are the sole responsibility of IPF6 Consortium and can in no way be taken to reflect the views of the
European Union or the European Investment Bank.


SUB‐PROJECT DATA SUMMARY
Rehabilitation of tunnels on Vrbnica – Bar railway
NAME OF PROJECT
ACTION Sub‐project implementation
PROJECT CODE WB13 – MNE – TRA ‐01
Railway Infrastructure of Montenegro (ŽICG)
BENEFICIARY
Ministry of Transport and Maritime Affairs – Project promoter
SECTOR Transport
COUNTRY Montenegro
LEAD IFI European Investment Bank
DATE OF ISSUE February, 2020.


SADRŽAJ

1. OPŠTI DEO ....................................................................................................................... 1
1.1. REŠENJE O REGISTRACIJI ............................................................................................... 2
1.2. POLISA OSIGURANJA ..................................................................................................... 5
1.3. LICENCA ZA IZRADU PROJEKTNE DOKUMENTACIJE ...................................................... 8
1.4. REŠENJE O IMENOVANJU ODGOVORNOG I GLAVNOG PROJEKTANTA ...................... 12
1.5. LICENCA ODGOVORNOG PROJEKTANTA .................................................................... 16
1.6. LICENCA GLAVNOG PROJEKTANTA – za složene inženjerske objekte ........................ 20
1.7. LICENCE ZA IZRADU PROJEKTNE DOKUMENTACIJE ZA ELEKTROTEHNIČKI DEO ........ 23
1.8. LICENCE ODGOVORNOG PROJEKTANTA ZA ELEKTROTEHNIČKI DEO ......................... 28
1.9. UGOVOR O POSLOVNO TEHNIČKOJ SARADNJI ........................................................... 32
2. TEHNIČKI DEO ................................................................................................................ 35
2.1. PROJEKTNI ZADATAK .................................................................................................. 36
2.2. TEHNIČKI IZVEŠTAJ – POSTOJEĆE STANJE TUNELA ..................................................... 63
2.2.1 Uvodni deo ......................................................................................................................... 64
2.2.2 Stanje tunela ....................................................................................................................... 65
2.2.3 Podloge za projektovanje ................................................................................................... 66
2.2.4 Izvod iz geotehničkog elaborata ......................................................................................... 67
2.3. TEHNIČKI IZVEŠTAJ – PROJEKTOVANE MERE SANACIJE ............................................ 115
2.3.1 Sanacija konstrukcije tunela ............................................................................................. 116
2.3.2 Pozicije rada...................................................................................................................... 126
2.3.3 Zaključne napomene ........................................................................................................ 136
2.4. ANALIZA STABILINOSTI ............................................................................................. 137
2.4.1 Opšti deo .......................................................................................................................... 138
2.4.2 Statički proračun............................................................................................................... 138
2.4.3 Geometrija preseka i opterećenje u tunelu ..................................................................... 139
2.4.4 Profil na stacionaži ST km 300+100 .................................................................................. 142
2.4.5 Profil na stacionaži ST km 300+400 .................................................................................. 148
2.4.6 Profil sa debljinom obloge u kaloti d=0,3m ...................................................................... 153
2.4.7 Profil sa debljinom obloge u kaloti d=0,75m .................................................................... 159
2.5. TEHNIČKI USLOVI ...................................................................................................... 165
2.5.0 Opšti deo .......................................................................................................................... 166
2.5.1 Pripremni radovi ............................................................................................................... 168
2.5.2 Reprofiliranje obloge tunela ............................................................................................. 171
2.5.3 Betonski radovi ................................................................................................................. 173
2.5.4 Armirački radovi ............................................................................................................... 179
2.5.5 Hidroizolacija obloge tunela ............................................................................................. 181
2.5.6 Drenažni radovi ................................................................................................................ 183
2.5.7 Ostali, razni radovi ............................................................................................................ 185
2.6. DOKAZNICE MERA ..................................................................................................... 194


2.6.1 DOKAZNICE MERA Frezanje betona ................................................................................. 197
2.6.2 DOKAZNICE MERA Mlazni beton , Zaštitni mlazni beton i Armaturna mreža .................. 198
2.6.3 DOKAZNICE MERA Hidroizolacija ..................................................................................... 200
2.6.4 DOKAZNICE MERA Drenažni radovi .................................................................................. 201
2.6.5 DOKAZNICE MERA Injektiranje ......................................................................................... 203
2.6.6 DOKAZNICE MERA Plombe ............................................................................................... 203
2.7. PREDMER .................................................................................................................. 204
2.8. PREDRAČUN .............................................................................................................. 210
2.9. DINAMIČKI PLAN ....................................................................................................... 217
2.10. BEZBEDNOST OD POŽARA ......................................................................................... 218
2.10.1 Izvori opasnosti ................................................................................................................. 219
2.10.2 Zabrane i dopuštenja ........................................................................................................ 219
2.10.3 Mere bezbednosti pri izvođenju radova na železničkoj pruzi .......................................... 219
2.10.4 Uzroci požara u železničkim tunelima .............................................................................. 220
2.10.5 Predviđene mere zaštite u tunelima ................................................................................ 220
2.10.6 Klasifikacija požara prema vrsti zapaljivih materija .......................................................... 221
2.10.7 Sredstva za gašenje požara .............................................................................................. 222
2.10.8 Izbor ručnih prenosnih aparata za gašenje požara .......................................................... 223
2.10.9 Karakteristike usvojenih aparata za gašenje požara ........................................................ 224
2.10.10 Dodatne mere zaštite od požara .................................................................................. 225
2.10.11 Postupak u slučaju požara ............................................................................................ 225
2.10.12 Rezime .......................................................................................................................... 226
2.11. ODLAGANJE OTPADNOG MATERIJALA ..................................................................... 227
2.11.1 Način upravljanja otpadom .............................................................................................. 228
2.11.2 Zbrinjavanje građevinskog otpada ................................................................................... 228
2.11.3 Priprema i predaja dokumentacije o upravljanju građevinskim otpadom ...................... 229
2.11.4 Zaštita životne sredine ..................................................................................................... 229
2.11.5 Razvrstavanje i deponovanje građevinskog otpada ......................................................... 229
2.11.6 Prostori za čuvanje opasnih materija ............................................................................... 230
2.11.7 Rezime .............................................................................................................................. 231
3. ELEKTROTEHNIČKI DEO ................................................................................................ 232
3.1. Opšte ......................................................................................................................... 233
3.2. Podjela postrojenja u električnom smislu................................................................. 233
3.3. Izvori opasnosti ......................................................................................................... 233
3.4. Zabrane i dopuštanja ................................................................................................ 234
3.5. Opšte zabrane ........................................................................................................... 234
3.6. Izuzetna dopuštenja .................................................................................................. 236
3.7. Faze radova ............................................................................................................... 237
3.8. Zaštita kontaktne mreže prilikom radova ................................................................. 238
4. PLAN UPRAVLJANJA SAOBRAĆAJEM ............................................................................ 239
4.1. TEHNIČKO – EKSPLOATACIONE KARAKTERISTIKE PRUGE VRBNICA – BAR ............... 240
4.1.1 Osnovni podaci pruge Vrbnica – Bar ................................................................................ 240


4.1.2 Saobraćaj na pruzi Vrbnica– Bar ....................................................................................... 244
4.1.3 Opremljenost pruge Vrbnica – Bar signalno‐sigurnosnim uređajima .............................. 244
4.1.4 Kontaktna mreža .............................................................................................................. 244
4.2. OSNOVNE PREPORUKE PRILIKOM REALIZACIJE PROJEKATA NA ELEKTRIFICIRANIM
PRUGAMA I ORGANIZACIJA RDOVA NA PRUZI ......................................................... 245
4.2.1 Saobraćaj na pruzi Vrbnica – Bar, sa osvrtom na intervale u kojima je moguće izvoditi
radove sanacije ................................................................................................................................. 245
4.2.2 Organizacija radova na otvorenoj pruzi i u staničnom području kada se radovi izvode u
uslovima odobrenih zatvora pruge, tj. intervala saobraćaja, utvrđenih knjižicom reda vožnje. ..... 246
4.2.3 Zatvaranje kolosjeka van staničnog područja – Smjernice za Izvođače radova ............... 246
4.2.4 Zatvaranje kolosjeka u stanici ‐ Smjernice za Izvođače radova ........................................ 248
4.2.5 Dodatni uslovi potrebni za odobrenje zatvora pruge ...................................................... 248
4.2.6 Radovi pod saobraćajem – Smjernice za izvođača radova ............................................... 249
4.3. BEZBJEDONOSNE MJERE KOJE SE ODNOSE NA RADOVE SA I BEZ ISKLJUČENJA
NAPONA U KONTAKTNOJ MREŽI .............................................................................. 250
4.3.1 Procedura isključenja napona u kontaktnom vodu .......................................................... 250
4.3.2 Zabranjeni postupci koji se odnose na kontaktnu mrežu ................................................ 251
4.4. ORGANIZACIJA ŽELJEZNIČKOG SAOBRAĆAJA ZA VRIJEME IZVOĐENJA RADOVA ..... 254
4.4.1 Opšti principi .................................................................................................................... 254
4.4.2 Mjere organizacije saobraćaja .......................................................................................... 254
4.4.3 Otprema radnog voza ili TMD sa materijalom na gradilište na kolosjeku sa obustavljenim
saobraćajem ..................................................................................................................................... 256
4.4.4 Brzina pružnih vozila ......................................................................................................... 259
4.4.5 Dužnosti izvođača radova i ŽICG ...................................................................................... 259
4.4.6 Ostali potrebni uslovi o kojima treba voditi računa ......................................................... 260
4.5. DUŽNOSTI POJEDINIH RADNIKA PRI OBAVLJANJU RADOVA NA PRUZI .................... 263
4.5.1 Dužnosti rukovodioca radova saobraćajnih poslova ........................................................ 263
4.5.2 Dužnosti zaštitnog čuvara................................................................................................. 263
4.5.3 Dužnosti radnika upozorivača: ......................................................................................... 264
4.5.4 Dužnost mašinovođe vozova kod radova koji se obavljaju pod saobraćajem smanjenom
brzinom 264
4.5.5 Dužnost vođe i vozača pružnog vozila .............................................................................. 265
4.5.6 Transport radnika ............................................................................................................. 265
4.5.7 Sigurnosno vrijeme i sigurnosno rastojanje ..................................................................... 266
4.6. TUNEL BROJ 150 ....................................................................................................... 267
4.6.1 Položaj tunela br.150 ........................................................................................................ 267
4.6.2 Analiza saobraćaja vozova na mostovima ........................................................................ 268
4.7. PREDVIĐENA VRSTA I OBIM RADOVA U TUNELU BR.150 ......................................... 269
4.7.1 Pregled radova sanacije i predlozi za izvođenje istih ....................................................... 269
4.8. LOKACIJA I OBEZBJEĐENJE GRADILIŠTA ZA SANACIJU TUNELA ................................ 271
4.8.1 Radovi na sanaciji tunela uz obustavljanje saobraćaja i zatvor pruge ............................. 271
4.8.2 Radovi na sanaciji tunela uz obezbjeđenje mjesta rada .................................................. 275


4.9. ZAKLJUČAK ................................................................................................................ 277
5. GRAFIČKA DOKUMENTACIJA ........................................................................................ 278
5.1. SADRŽAJ GRAFIČKE DOKUMENTACIJE ...................................................................... 279


SPISAK PRILOGA

1.1 Podužni profil i osovina tunela T150 – snimljeno stanje‐
2.1 Poprečni profili St 300+026 – St 300+066 – snimljeno stanje
3.1 Razvijeni geotehnički profili tunela T150 ‐1‐
3.4 Razvijeni geotehnički profili tunela T150 – legenda‐
4.1 Poprečni geotehnički presek 1 tunela na KM St 300+035
5.1 Reprofilisani Tipovi TIP 1, TIP 2, TIP 3
5.2 Sanacija TIP 1, TIP 2, TIP 3
6.1 Poprečni profili St 300+026 – St 300+051


6.15 Poprečni profili St 300+506
7.1 Podužni profil tunela T150
8. DETALJI
8.1 Detalj radne spojnice TIP 1‐1
8.2 Detalj radne spojnice TIP 1‐2/3
8.3 Detalj radne spojnice TIP 2/3‐2/3
8.4 Detalj armiranja i ugradnje ankera
8.5 Šema ugradnje ankera
8.6 Detalj hvatanja curkova
8.7 Detalj obrade oko konzola
8.8 Detalj drenaže u niši – povezivanje sa postojećim kanalom
8.9 Detalj drenaže u niši – povezivanje sa revizionim šahtom
8.10 Plan armature T150
8.11 Plan Injekcionih bušotina T150
8.12 Detalj IBO ankera
8.13 Detalj sanacije kaverni
8.14 Detalj remenate


1. OPŠTI DEO

1 | P a g e

1.1. REŠENJE O REGISTRACIJI

2 | P a g e

3 | P a g e

4 | P a g e

1.2. POLISA OSIGURANJA

5 | P a g e

6 | P a g e

7 | P a g e

1.3. LICENCA ZA IZRADU PROJEKTNE DOKUMENTACIJE

8 | P a g e

9 | P a g e

10 | P a g e

11 | P a g e

1.4. REŠENJE O IMENOVANJU ODGOVORNOG I
GLAVNOG PROJEKTANTA

12 | P a g e

Na osnovu statuta preduzeća, donosim:

RJEŠENJE

o imenovanju odgovornog i glavnog projektanta za izradu glavnog
projekta

GLAVNI PROJEKAT
Rehabilitacije tunela na željezničkoj pruzi Vrbnica ‐ Bar
TUNEL T 150

Za glavnog projektanta imenuje se

Veljko Radović, dipl.inž.građ.

Za odgovornog projektanta imenuje se

Veljko Radović, dipl.inž.građ.

Imenovani ispunjava uslove u skladu sa članom 84. Zakona o uređenju prostora i izgradnji
objekata ("Sl.list CG", br. 51/08 od 22.08.2008) za izradu predmetne tehničke dokumentacije.

U Podgorici, novembar 2019.god. DIREKTOR:

Tamara Sredanović

13 | P a g e

PODACI O PROJEKTANTIMA
NAZIV OBJEKTA PROJEKTANT GLAVNI PROJEKTANT
Rehabilitacija tunela na
željezničkoj pruzi Veljko Radović, dipl.inž.građ
Vrbnica ‐ Bar Licenca br. UPI 107/7 3273/2 od
TUNEL T 150 Licenca br. UPI 107/7‐2499/6 20.07.2018.
od 25.07.2019.

DJELOVI TEHNIČKE DOKUMENTACIJE
PROJEKAT PROJEKTANT ODGOVORNI PROJEKTANT
GLAVNI PROJEKAT
TUNELA T 150
Veljko Radović, dipl.inž.građ
Rehabilitacija tunela na Licenca br. UPI 107/7 3273/2 od
Licenca br. UPI 107/7‐2499/6
željezničkoj pruzi 20.07.2018.
od 25.07.2019.
Vrbnica ‐ Bar

DJELOVI TEHNIČKE DOKUMENTACIJE – ELEKTROTEHNIČKI DEO
PROJEKAT PROJEKTANT ODGOVORNI PROJEKTANT
GLAVNI PROJEKAT
TUNELA T 150 LA COLLINA DOO
Žarko Pavlović, dipl.inž.el.
Rehabilitacija tunela na Licenca br. UPI 107/7‐621/2 Licenca br. UPI 107/7 1038/2
željezničkoj pruzi od 23.10.2019. od 23.05.2018.
Vrbnica ‐ Bar

14 | P a g e

15 | P a g e

1.5. LICENCA ODGOVORNOG PROJEKTANTA

16 | P a g e

17 | P a g e

18 | P a g e

19 | P a g e

1.6. LICENCA GLAVNOG PROJEKTANTA – za složene
inženjerske objekte

20 | P a g e

21 | P a g e

22 | P a g e

1.7. LICENCE ZA IZRADU PROJEKTNE DOKUMENTACIJE
ZA ELEKTROTEHNIČKI DEO

23 | P a g e

24 | P a g e

25 | P a g e

26 | P a g e

27 | P a g e

1.8. LICENCE ODGOVORNOG PROJEKTANTA ZA
ELEKTROTEHNIČKI DEO

28 | P a g e

29 | P a g e

30 | P a g e

31 | P a g e

1.9. UGOVOR O POSLOVNO TEHNIČKOJ SARADNJI

32 | P a g e

33 | P a g e

34 | P a g e

2. TEHNIČKI DEO

35 | P a g e

2.1. PROJEKTNI ZADATAK

36 | P a g e

37 | P a g e

38 | P a g e

39 | P a g e

40 | P a g e

41 | P a g e

42 | P a g e

43 | P a g e

44 | P a g e

45 | P a g e

46 | P a g e

47 | P a g e

48 | P a g e

49 | P a g e

50 | P a g e

51 | P a g e

52 | P a g e

53 | P a g e

54 | P a g e

55 | P a g e

56 | P a g e

57 | P a g e

58 | P a g e

59 | P a g e

60 | P a g e

61 | P a g e

62 | P a g e

2.2. TEHNIČKI IZVEŠTAJ – POSTOJEĆE STANJE TUNELA

63 | P a g e

2.2.1 Uvodni deo
Tunel broj 150 se nalazi na stacionaži km 300+266,68 i ukupne je dužine 481,52 metara,
pri čemu je početna stacionaža tunela na km 300+025,92 a izlazna na km 300+507,44.
Projektovan je i izveden kao jednokolosečni, pri čemu se 103,96 metara nalazi na pravcu, a
377,56 metara u krivini. Tip betonske konstrukcije je IIIa, IVa i V.
Na podužnom preseku se može zaključiti da se tunel nalazi u blagom padu sa rastom
stacionaže od 6,314 ‰, na dužini od 441,64m i 3‰ na 39,8 metara pri čemu se najviša tačka
GIŠ‐a nalazi na ulaznom portalu i iznosi 579.16 m.n.m.

64 | P a g e

2.2.2 Stanje tunela
U svim tunelima na pruzi Vrbnica – Bar, postoje manja ili veća oštećenja iz kog razloga je
potrebno planirati i izvesti radove sanacije odnosno rehabilitacije tunelske obloge, prvenstveno
da bi se sprečilo ubrzano propadanje betona od dejstva vode i leda, i očuvala i osigurala
stabilnost konstrukcije od ispada pojedinih delova na kolosek i u krajnjoj meri sprečio
poremećaj ili prekid u odvijanju saobraćaja.
Osnovni problem za stabilnost konstrukcije su male marke betona korišćena pri izgradnji
(MB 10 i MB 15), i nekompaktnost betona tokom izgradnje, zbog čega se delovi konstrukcije
osipaju i odvaljuju. Odvaljivanje većih delova obloge prema koloseku ugrožava bezbedno
odvijanje saobraćaja i nesmetano napajanje električnom energijom kontaktne mreže i odvijanje
elektrovuče na pruzi Vrbnica – Bar. Isto tako, mala je debljina tunelske obloge u kaloti (svodu
tunela na visini preko 3 metra od gornje ivice šine) koja nije izvedena u projektovanoj debljini,
što posebno ugrožava stabilnost konstrukcije.

65 | P a g e

2.2.3 Podloge za projektovanje

2.2.3.1 Opšte
Za izradu projektne dokumentacije korišćene su podloge koje uradio Cowi i to: Geodetske
podloge. Izveštaj o stanju u tunelu sa definisanim stepenom oštećenja, ali bez detaljnog prikaza
po tunelima tj. mapiranja postojećeg stanja. Geotehnički elaborate koji je uradila GEOTEHNIKA
MONTENEGRO, NIKŠIĆ

2.2.3.2 Osvrt na podloge za projektovanje
Geodetske podloge sadrže:
 dispoziciju šina u tunelu
 podužni profil šina sa kotama i
 poprečne profile sa definisanjem svetlog profila
Geodetske podloge je uradio COWI i iste sadrže poprečne profile na 10 metara i situaciju
unutar tunela definisane položajem šina i širinom profila. Geodetske podloge sadrže
neophodne podatke za izradu projektne dokumentacije.
Geotehničke podloge
Geotehničke podloge je uradio Cowi, ali one nisu dovoljne za izradu tehničke
dokumentacije, pa je dodatne radove na tunelu uradio GEOTEHNIKA MONTENEGRO, NIKŠIĆ. Na
osnovu podloga koje uradio Cowi i dodatnih radova koje je uradio GEOTEHNIKA MONTENEGRO,
NIKŠIĆ urađen je elaborate koji je dovoljan za izradu Glavnog projekta rekonstrukcije tunela.
Dodatni radovi sadrže:
 Rekognosciranje tunela
 Istražno geotehničko bušenje sa uzimanjem uzoraka betona tunelske obloge radi
utvrđivanja kvaliteta betona.
 Bušenje tunelske obloge radi utvrđevanja debljine betonske obloge i definisanja
šupljine između betonske obloge i stenske mase
 Detalno inženjersko geološko kartiranje
 Analiza bušotina i uzoraka, fotografisanje jezgra.
Na osnovu svih gore navedenih radova urađen je geotehnički elaborate pa se na osnovu
toga izvod iz geotehničkog elaborate.

66 | P a g e

2.2.4 Izvod iz geotehničkog elaborata

2.2.4.1 Geomorfološka svojstva terena
Tunel 150 se nalazi u gradskom jezgru Bijelog Polja. Šira okolinu terena karakteriše
aluvijalna zaravan reke Lim iz koje se dižu manja uzvišenja. Kroz jedno od tih uzvišenja je i
probijen predmetni tunel.
Okolni masivi se uzdižu visoko i dostižu visine od 1000m.n.v, dok je rečno korito na
prosečnoj visini od 560m.n.v. Kao topografske odrednice se mogu navesti Obrov, Žuta kosa i
Džafića brdo.

2.2.4.2 Geološka građa terena u zoni tunela
Šira okolina istražnog prostora u geotektonskom smislu pripada tzv. Ćehotinsko‐
bjelasičkoj tektonskoj jedinici, prema OGK, tumač za list Ivangrad. To je u suštini navlaka
regionalnog karaktera, navučena preko Durmitorske jedinice na zapadu, dok je sa istoka, na nju
navučena Limska tektonska jedinica.
Na predmetnoj lokaciji, zbog malog broja i male površine otkrivenih izdanaka, krupniji
elementi rupturne i plikativne tektonike slabo se uočavaju, mada je njihovo prisustvo
neosporno, obzirom na paleozojsku starost kompleksa.
Tunel broj 150 je izveden u stenskim masama mlađeg paleozoika, pri čemu se izdvajaju
metapeščari i škriljci. U okviru metapeščara javljaju se litoklastične stene sa prelazom u
liskunovite i feldspatske.
Litoklastični metapeščari imaju najveću zastupljenost u okviru ovog kompleksa i javljaju se
uglavnom u obliku banaka, koji se mestimično nepravilno smenjuju sa glinovitim sedimentima.
U najvećem delu su izgrađeni od kvarca, plagioklasa, ortoklasa sa odlomcima kvarcita i rožnaca.
Cementacija je silicijska ili sericitsko‐silicijska, retko gvođevita, pri čemu je uvek kontaktnog
tipa. Ova masa je predstavljena u vidu čvrstih stena, tamnosive ili sive boje sa psamitskom
strukturom.
Kvarcni metapeščari koje sadrže i prelaze u gvožđevite kvarcne peščare su tamnosive do
mrkosive boje. Javljaju se u vidu čvrstih i kompaktnih stenskih masa, masivne teksture. Najčešće
su jednostavnog mineralnog sastava, pa mestimično predstavljaju prave monomineralne stene.
Dominantan sastojak je kvarc sa zastupljenošću od oko 90%, a pored njega se najčešće nalazi
muskovit. Cementacija je silicijska i najčešće je kontaktnog tipa.
Karakteristično za najveći deo ovih peščara je da su izrazito škriljavi.
Metamorfisani konglomerati su pretežno uzragđeni od valutaka kvarca, kvarcita, komada
peščara i sericitskih škriljaca. Prvobitna cementacija je bila glinovito‐silicijskog sastava, pri čemu
sadašnji matriks čine mikrokristalasti kvarc i sericit. U pogledu boje mogu biti sive, mrke ili
rimenkaste.

67 | P a g e

Liskunoviti peščari se najčešće javljaju u vidu slojeva ili kao proslojci u laporovito‐
glinovitim sedimentima. Boje su uglavnom svetlosiva, do mrkosive. Izgrađeni su najvećim delom
od zrna kvarca (preko 50%), plagioklasa, muskovita, sericita i hlorita. Cementovani su silicijskim
ili silicijsko‐gvožđevitim vezivom pa su zbog toga uglavnom dosta čvrsti i kompaktni. Najčešće
su izrazito škriljave teksture, mada se mogu uočiti i banci. Bez obzira na način pojavljivanja
izuzetno su krti i neotporni na dinamičke uticaje,
Kvarcni peščari se podređeno javljaju i nisu konstatovani na istražnom području. Ističu se
kao čvrsti i kompaktni, a javljaju se u vidu slojeva i banaka. Boja im je siva ili mrkosiva. Kvarc je
dominantan sastojak, a cementacija je najčešće silicijska.
Konglomeratični peščari su relativno retki i javljaju se u vidu slojeva. Najčešće su veoma
čvrsti i kompaktni mrkosive boje.
Veoma značajan član ovog kompleksa sa učestalom pojavom su kvarc‐sericitski i grafitični
škriljci.
Kvarc‐sericitski škriljci se javljaju na velikom rasprostranjenju i dosta su zastupljeni na
lokaciji predmetnog tunela. Izuzetno su trošni i podložni su površinskom raspadanju. Generalno
lošim fizičko‐mehaničkim karakteristikama doprinosi i osobina da se lako cepaju duž površina
slojevitosti. Javljaju se u različitim bojama od bledomrke do sivožute. Dominantna komponenta
škriljaca je sericitsko‐muskovitskog tipa sa sitnozrnim kvarcom. Glinovita komponenta je dosta
prisutna u ovim stenama i na oko dosta liče grafitičnim škriljcima svetlije boje.
Grafitični škriljci su takođe mogu često konstatovati na ovom delu terena. U okviru
celokupne serije izgrađuju posebne zone debele i do nekoliko metara gdje se kao proslojci ili
interkalacije javljaju peščari. Odlika ovih stena je tamna, skoro crna boja, škriljava tekstura usled
koje se veoma lako listaju duž površina škriljavosti.
Relativno su jednostavnog sastava gde su mikrolitični kvarc i sericit izmešani sa crnom
grafitičnom komponentom.
Stenske mase Paleozojskog kompleksa podložne su površinskoj degradaciji i izmeni.

Obzirom na njihovu starost, debljina površinskog pokrivača može biti veoma velika, tako da je
prosečna veličina između 4 ‐6 metara.

2.2.4.3 Hidrogeološka svojstva terena u zoni tunela
Najveći broj oštećenja na tunelskim konstrukcijama se uglavnom javlja kao posledica
dejstva podzemne vode ili interakcije podzemne vode i atmosferskih uslova. Podzemna voda,
kada se u većoj koncentraciji nađe u zaleđu tunelske obloge, vrši konstantan hidrostatički
pritisak, koji u dužem vremenskom periodu može izazavati mehanička oštećenja.
Pritisak podzemne vode na tunelsku oblogu se može značajno povećati u zimskom
periodu kada zbog smrzavanja dolazi do pojave leda. Prilikom zamrzavanja, kao što je poznato,
dolazi do povećanja zapremine vode od oko 11%. U uslovima sprečenog bočnog širenja, pritisak
se prenosi direktno na tunelsku konstrukciju i uslovljanja velike deformacije. Stepen oštećenja

68 | P a g e

će prevashodno zavisiti od jačine i dužine smrzavanja, kao i od stanja tunelske obloge. Uticaj
smrzavanja je svakako najitenzivniji u portalnim zonama, gde se najčešće i uočavaju velika i
duboka oštećenja.
Pored ovih mehaničkih uticaja, podzemna voda ima i fizičko‐hemijski uticaj na beton.
Svojim prisustvom, ček i bez prisustva agresivnih primesa, voda menja površinsku strukturu
betona i utiče na njegovo ‘’starenje’’.
U skladu sa napred navedenim veoma je važno, pri definisanju načina i tipa sanacije
tunela, uzeti u obzir hidrogeološke uslove u okolini tunela.
Na osnovu hidrogeoloških svojstava, sa aspekta vodopropusnosti, mogu se izdvojiti:
 osnovne stene (škriljci): vodonepropusni do slabovodopropusni ‐ sa malom

pretežno subkapilarnom pukotinskom poroznošću;
 deluvijalne tvorevine, aluvijalne i terasne naslage, koje su slabopropusne do

srednje vodopropusne ‐ međuzrnske, podređeno i pukotinske poroznosti. Njihovo
rasprostranjenje je znatno na ovim prostorima. Propusnost im direktno zavisi od
granulometrijskog sastava drobine, šljunkova i peskova kao i od procentualnog
učešća i prostornog položaja frakcija gline i prašine u njima. U slučaju povećanog
sadržaja glinene komponente u ovim naslagama se smanjuje njihova
vodopropusnost. Lokalno, učešće glinovite komponente može biti toliko da su
pojedini lokaliteti nepropusni za podzemne vode.
Kao što je već navedeno, stenska masa u okolini tunela broj 150 je paleozojske starosti i
predstavljena je pretežno uškriljenim metapeščarima. Ove stenske mase su vodonepropusne i
predstavljaju donju barijeru za podzemne vode. Peščari sa silikatnim vezivom predstavljaju
čvrstu i krtu sredinu u kojoj je sistem diskontinuiteta po pravilu izraženiji, sa pukotinama većeg
zeva i sa manje pukotinske ispune.
Svakako, manji prilivi vode se mogu očekivati duž elemenata rupturnog sklopa, kao i duž
kontakta različitih litoloških sredina, prevashodno peščara i listastih metamorfnih strena.
Akviferi manje izdašnosti se mogu formirati u okviru intenzivnije ispucalih stenskih masa.
Najveću koncentraciju podzemne vode treba očekivati na kontaktu deluvijalno‐eluvijalnog
pokrivača i čvrste stenske mase. Kroz pokrivač od poluvezanih stenskih masa se odvija
vertikalna filtracija vode do kontakta sa kompaktnom stenom.
U toku radova na izgradnji tunela došlo je do intenzivnog mehaničkog dejstva na okolnu
stensku masu. Radovi su značajno povećali stepen ispucalosti stenske mase, pa samim tim i
mogućnost formiranja akvifera. Takođe, tunel je sa svojim sistemom dreniranja postao veštačka
eroziona baza, ka kojoj se ubrzao protok i povećao dotok podzemne vode.
Veliki problem po pitanju priliva podzemne vode u tunel predstavljaju zazori između
tunelske obloge i stenske mase. Ovaj problem je naročiti izražen u zoni kalote tunela.
Tehnologija kojom je tunel rađen uglavnom nije omogućavala potpuno zapunjavanje ovog
prostora, a prisutan je i problem skupljanja betona što svakako utiče na formiranje zazora. U

69 | P a g e

vreme izgradnje tunela kontaktno injektiranje nakon izrade sekundarne podgrade nije bila
ustaljena praksa. Ovaj zazor može biti i metarskih dimenzija, dok su prosečne vrednosti u
dijapazonu od 0,1 do 0,3m. Na osnovu dosadašnjih iskustava sa terena sličnih karakteristika
zazori se javljaju kontinuirano duž tunela što omogućava kretanje vode iznad tunelske obloge,
kao i formiranje zbijenih akvifera u sezonama hidrološkog maksimuma. Ovim činjenicama treba
dati značaja pri predlaganju sanacionih mera za trajno rešavanje pitanja procurivanja podzemne
vode u tunel.

2.2.4.4 Inženjersko‐geološka svojstva terena u zoni tunela
Na predmetnoj lokaciji geotehnički model terena se sastoji od kvartarnog pokrivača i
čvrste stenske mase koja je predstavljena paleozojskim škriljavim kompleksom.
Paleozojski škriljavi kompleks je većim delom izgrađen od škriljaca (sericitski i kvarc‐
sericitski), metamorfisanih peščara i alevrolita, dok su unutar njih podređeno zastupljeni
kvarciti i proslojci krečnjaka i konglomerata. Navedeni litološki članovi se neciklično smenjuju, a
javljaju se u vidu tanjih i debljih paketa. Prostorna orijentacija slojevitosti – škriljavosti ima
generalno pružanje SSI ‐ JJZ sa padom ka SZ. Izmereni elementi pada daju statističke vrednosti
azimuta od 3300 sa padom pod uglom od 35o, iako se lokalno javljaju razlike kao posledica
ubranosti kompleksa.
Zbog malog broja i male površine otkrivenih izdanaka, krupniji elementi rupturne i
plikativne tektonike nisu mogli biti registrovani iako je njihovo prisustvo sigurno, obzirom na
veliku starost kompleksa. Kompletna stenska masa je osim primarnih diskontinuiteta
(škriljavosti i slojevitosti), tektonski ubrana i polomljena.
U svežem stanju škriljci su mrko‐sive, zelene i mrkozelene boje, dok u zoni površinske
degradacije zadobijaju žutu, mrkožutu do smeđu boju, kao posledicu oksidacije. Ova stenska
masa je dosta trošna, sa jasno izraženom škriljavom teksturom (foto 1).
Metamorfisani peščari (metapeščari), mogu biti feldspatski, liskunoviti i kvarcni, što

prevashodno zavisi od primarnog sastava. Stenska masa je izdeljena u blokove uglavnom cm do
dcm reda veličine koje formiraju površine škriljavosti i pukotine. U svežem stanju uškriljeni
peščari su tamnosive boje.
Metaalevroliti (alevrofiliti i alevroliti) su nastali od finozrnog detritusa, sastavljenog od
kvarca, liskuna i plagioklasa. Cementnovani su silicijsko‐glinovitim vezivom. Najčešće su škriljave
teksture i lako se cepaju duž ravni škriljavosti. Boje su sivožute do svetlo zelene.
U neposrednoj okolini tunela broj 150 nisu uočeni izdanci osnovne strene. U daljoj okolini
tunela, izvršeno je nekoliko merenja i elemti pada glavne familije pukotina (šrkiljavosti) su
iznosili Eps 304/33. Pored pukotina škriljavosti, uočene su još dve familije pukotina sa
elementima pada: Ep1 82/70 i Ep2 242/59.

70 | P a g e

Foto 1 Raspadanje škriljavih stena
Pokrivač stenskih masa paleozojskog škriljavog kompleksa čine kvartarne tvorevine u vidu
sledećih genetskih tipova; rečne terase Lima, aluvijon, deluvijum i proluvijum.
Deluvijalne tvorevine (dl) su litološki predstavljene zaglinjenim prašinasto‐peskovitim

naslagama sa drobinom matičnih stena. Najmanja količina drobine je na površini terena dok sa
dubinom, procentualno učešće i veličina fragmenata drobine raste. Naslage ovog tipa su slabo
sortirane i slabo konsolidovane. Formiraju kontinualni pokrivač osnovne stene, a debljine su od
1,5 do 4,0m. Kontakt prema degradiranim paleozojskim stenama (eluvijalnoj raspadini) nije
jasno izražen.
Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za deluvijalne

tvorevine, koje izgrađuju ovu oblast, su:
 Zapreminska težina γ = 18 ‐ 20 kN / m3
 Ugao unutrašnjeg trenja φ= 18‐230
 Kohezija c = 10 ‐ 15 kN / m2
 Modul stišljivosti Ms = 6000 – 8000 kPa
 Poassonov koeficijentν =0.36
Ove stenske mase pripadaju III ‐ IV kategoriji iskopa po kategorizaciji GN‐200.
Aluvijalne naslage (al) su zastupljene u vidu prašinastih glina sa sočivima zaglinjenog peska i
šljunka. U podini se nalazi krupnozrni šljunak, krupnih poluzaobljenih i zaobljenih valutica.
Pored aluvijona Lima, aluvijalne naslage se mogu naći i u okolnim potočnim dolinama.

71 | P a g e

Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za aluvijalne naslage,
koje izgrađuju ovu oblast, su:
 Kohezija c = 5 ‐ 15 kN / m2
 Modul stišljivosti Ms = 8000 – 10000 kPa
 Poassonov koeficijent ν =0.34
Ove stenske mase pripadaju III kategoriji iskopa po kategorizaciji GN‐200.
Terasni sedimenti (t1 i t2) su predstavljeni zaglinjenom peskovito‐prašinastom masom koji
se smjenjuje sa slojevima šljunka. Šljunkovi se javljaju u vidu slabovezanih pljosnatih izduženih
fragmenata liskunovitih pješčara i konglomerata paleozojskih stena.
Lokalno, mogu se javiti i proslojci i/ili sočiva prašinastih glina. Izuzimajući lokacije u kojima
se javljaju manja sočiva glina, ove naslage karakteriše dobra zbijenost. Terasne naslage su svetlo
do tamno mrke boje, sa prosečnom debljinom oko 6 m, dok maksimalna može biti i do 20 m.
Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za terasne sedimente,
koje izgrađuju ovu oblast, su:
 Kohezija c = 5‐15 kN / m2
 Modul deformacija D = 10000 ‐ 15000 Mpa
Ove stenske mase pripadaju III ‐ IV kategoriji iskopa po kategorizaciji GN‐200.
Uzimajući u obzir tip i vrstu projekta, laboratorijskim geomehaničkim ispitivanjima

obuhvaćen je određeni broj uzorka iz sredina koje su angažovane u sadejstvu sa tunelom. U
proceni parametara stenske mase, velikom delom je korišćena postojeća dokumentacija,
obzirom da precizno definisanje parametara u ovakvim stenskim masama zahteva veoma
obimna istraživanja i ispitivanja. Kako se projektnim zadatkom ne predviđaju obimni građevinski
radovi u stenskoj masi, broj i obim ispitivanja je usaglašen sa predviđenom interakcijom stenska
masa – objekat.
Čvrstoća na smicanje i deformabilnost čvrstih stenskih masa dominantno zavise od
prisustva i karakteristika mehaničkih diskontinuiteta u njima (površine škriljavosti i klivaža,
pukotine, i sl.) duž kojih može u potpunosti odsustvovati sila kohezije, a vrednosti uglova
unutrašnjeg trenja su značajno manje. Velike razlike u čvrstoći, iz tih razloga postoje između
monolitnih delova mase i realnog stenskog masiva, kao i između različitih varijeteta i litoloških
članova i njihovih mehaničkih diskontinuiteta. Velike rezlike u parametrima čvrstoće i
deformabilnosti se mogu javiti i u okviru istog uzorka, kao posledice izuzetne anizotzropije ovih

72 | P a g e

stenskih masa. Anizotropija se javlja kao posledica već pomenutih diskontinuiteta i najviše je
uslovljena orijentacijom primarne familije diskontinuiteta u odnosu na pravac glavnih napona.
Heterogenost masiva u pogledu fizičko‐mehaničkih svojstava dodatno usložnjavaju efekti
površinske alteracije stenske mase, koja je opet u direktoj povezanosti sa sistemom pukotina.
Izbor parametara merodavnih za eventualne proračune stabilnosti i naponsko

deformacijske analize, izvršen je uz uvažavanje:
‐ rezultata laboratorijskih ispitivanja uzoraka, pri čemu posebnu pažnju treba obratiti na
stepen njihove reprezentativnosti i uslove ispitivanja,
‐ realnih svojstava stenskih masa metamorfnog kompleksa (litološka heterogenost,

strukturno‐teksturna svojstva, stepen ispucalosti i karakteristike pukotina, stepen površinske
degradacije, i dr.),
‐ rezultata laboratorijskih i ''in situ'' ispitivanja u sličnim geološkim sredinama,
‐ postojeće empirijske korelacione veze između fizičko‐mehaničkih svojstava, strukturnih
svojstava i rejtinga stenske mase (RMR, Q, Analysis of Rock/Soil Strength using RocLab).
Stepen izdeljenosti čvrstih stenskih masa je prikazan uz pomoć pokazatelja RQD (%), koji
služi i za prikaz opšteg kvaliteta stenskog masiva. Za metapeščare i metaalevrolite je računat na
osnovu detaljnog merenja pukotinskih rastojanja na okolnim izdancima. Usled veoma
nepovoljnih tekstrukturnih svojstava, za uškriljene metapeščare i metaalevrolite, koji imaju
listastu do pločastu teksturu, ovaj parametar se ne može objektivno proceniti na osnovu
izdeljenosti jezgra, jer u toku bušenja dolazi do njegovog drobljenja, duž površina škriljavosti.
Zato se, na osnovu navedenih proračuna i iskustva, usvaja da je vrednost RQD 35‐45%.
Na otkrivenim izdancima jasno se može videti izražena škriljavost kompleksa (foto 1).
Stenska masa je izdeljena familijom bliskih pukotina sa prosečnim rastojanjem od 2 do 5cm.
Pukotine su glatke, ravne, mestimično i sjajne, sa prostiranjem između 3 i 10m. Pukotinska
ispuna je uglavnom glinovitog sastava, a veličina zeva može biti od nekoliko milimetara do par
centimetara. Pored ove, glavne familije pukotina, javlja se još jedna jasno izražena familija u
okviru sistema. Pukotine te familije imaju statističke elemente pada EP 245/65. Diskontinuiteti
ove familije se javljaju na međusobnom rastojanju od 10 do 50cm i prostiranja su preko 3m.
Ravne su, slabo hrapave, sa zevom veličine do jednog centimetra. Pukotinska ispuna je
glinovitog sastava.
Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika metaalevrolita –

alevrofiliti i alevroliti, koji izgrađuju ovu oblast, su:

73 | P a g e

Ove stenske mase pripadaju IV kategoriji iskopa po kategorizaciji GN‐200.
Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za metapepčare –

liskunovite sa proslojcima argilošista, koji izgrađuju ovu oblast, su:
Ove stenske mase pripadaju V kategoriji iskopa po kategorizaciji GN‐200.
Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za škriljce –

metapeščari sa povećanim sadržajem kvarca, koji izgrađuju ovu oblast, su:
Ove stenske mase pripadaju V‐VI kategoriji iskopa po kategorizaciji GN‐200.

2.2.4.5 Seizmičnost terena
Utvrđivanje seizmičnost terena duž železničke pruge Vrbnica‐Bar izvršeno je na osnovu
podataka obrađenih u okviru Sektorske studije: Prirodne karakteristike Crne Gore, urađene kao
osnova za Prostorni plan Crne Gore (Glavatović 2005). Između ostalih, korišćena su i istraživanja
iz seizmološko‐geološke karte razvijene za gradske sredine Bijelog Polja, Mojkovaca i Kolašina.
Kada se sagledaju podaci sa karte seizmičke mikro reionizacije Crne Gore (Radulović V.,
Glavatović B. i dr. 1982), pruga na delu Vrbnica –Kolašin pripada VII ° MCS. Ovo područje se
karakteriše kao mirna regija po pitanju seizmičnosti, obzirom da njoj nisu registrovana žarišta
zemljotresa.
Šire područje Bijelog Polja se nalazi u 7. seizmičkoj zoni osnovnog nivoa seizmičkog
intenziteta MCS skale. Za povratni period od 100 godina, sa verovatnoćom događanja od 63%,
mogu se očekivati zemljotresi od maksimalno 7,2 stepena i ubrzanje na kamenoj podlozi a0 =
0.063 g.
Šire područje Mojkovca nalazi se u seizmičkoj zoni od 7 osnovnih nivoa seizmičke
intenzitet MCS skale. Za povratni period od 100 godina, sa verovatnoćom događanja od 63%,
mogu se očekivati zemljotresi od maksimalno 7,3 stepena i ubrzanje na kamenoj podlozi a0 =
0.068 g.

74 | P a g e

Šire područje Kolašina nalazi se u seizmičkoj zoni od 7 osnovnih nivoa seizmičke intenzitet
MCS skale. Za povratni period od 100 godina, sa verovatnoćom događanja od 63%, mogu se
očekivati zemljotresi od maksimalno 7,5 stepena i ubrzanje na kamenoj podlozi a0 = 0.068 g.
Na karti seizmičke mikro reionizacije Crne Gore izdvajaju se četiri zone s obzirom na
stepen seizmičnosti:
 Južni, primorski region, Ulcinj‐Skadar, Budva i Boka‐Kotorska zona, sa potencijalnim
maksimalnim intenzitetom od 9 stepeni MCS skale u slučaju srednjeg tla,
 Zona Podgorica‐Danilovgrad, sa potencijalnim maksimalnim intenzitetom od 8
stepeni MCS skala u slučaju srednjeg tla,
 Centralni dio Crne Gore sa sjevernim regionom, uključujući Kolašin, Žabljak
Mojkovac, Bijelo Polje i Pljevlja, sa potencijalnim maksimalnim intenzitetom od 7
stepen MCS skale u slučaju srednjeg tla,
 Seizmička zona Berana, koja može generisati zemljotres sa maksimalnim
intenzitetom od 8 stepeni MCS skale.

75 | P a g e

Slika 1 Karta seizmičkog hazarda za povratni period od 95 godina
Posmatrajući mapu seizmičke reonizacije Crne Gore, veći deo trase pruge pripada MCS‐u
od 7 stepeni, pri čemu se prvenstveno misli na potez od Vrbnice do tunela Trebješica.
Sa priloženih mapa (Slike 1 i 2) jasno se može videti da se lokacija tunela nalazi u okviru
zone 7. stepena po MCS‐u i sa prognoziranim ubrzanjem od 0,08 za povratni period od 100
godina.

76 | P a g e

Slika 2 Karta sezmičkog hazarda Crne Gore za povratni period od 475 godina

2.2.4.6 Geotehničke osobine tunelske obloge

2.2.4.6.1 Metoda kartiranja tunelske obloge
Metode kartiranje tunelske obloge su prilagođene vrsti i obimu projekta. Obzirom da se
kartiranjem obuhvataju tuneli različite dužine i stepena oštećenja izgrađeni u različitim
geotehničkim sredinama, potrebno je omogućiti prikaz svih vrsta i stepena oštećenja.
Istovremeno, u obzir treba uzeti i veoma detaljna i obimna istraživanja izvedena u prethodnim
fazama projekta.
Oštećenja na tunelskoj oblozi su za potrebe ovog projekta, a uz uvažavanje svih
prethodnih istraživanja i ispitivanja, podeljena po vrsti i stepenu rizika za odvijanje saobraćaja.
Osnovni tip oštećenja, koji je ujedno i najbrojniji na istraživanim tunelima, predstavlja
degradaciju tunelske obloge. Ovaj tip oštećenja se javlja u vidu gubljenja matriksa između zrna
agregata. Primarno, ova vrsta oštećenja nastaje kao posledica lošeg izvođenja, najčešće usled
lošeg kvaliteta i načina ugradnje betona. Mestimično, nastaje i kao posledica delovanja procesa
smrzavanja na mestima provlažavanja ili procurivanja vode. Najčešće, ova vrsta oštećenja je
inicirana lošim izvođenjem, da bi se nivo oštećenja povećavao u zavisnosti od prisustva vode i

77 | P a g e

dejstva mraza.
Pretežno, površina ovih oštećenja je do 1m2, sa dubinom degradacije do 10cm.
Drugi tip oštećenje po brojnosti predstavljaju horizontalne pukotine. Ove pukotine se
javljaju prvenstveno na kontaktu različitih faza izgradnje tunela, tačnije predstavljaju spojnice u
fazama betoniranja. Uglavnom su stisnute sa zevom manjim od 0,5cm mada u ekstremnim
slučajevima mogu biti i veće od centimetra. Najčešće se javljaju u okviru jedne kampade, mada
nisu retki slučajevi kada se prostiru i više od 12 metara. Karakteristične su i po tome da u
najvećem broju slučajeva predstavljaju mesta intenzivnog uviranja podzemne vode u tunel.
Ovaj tip oštećenja po pravilu nastaje kao posledica lošeg izvođenja. Ostali negativni uticaju kao
što su podzemna voda i mraz, samo utiču na povećanje zeva i delimično prostiranja pukotine.
Područja sa pukotinama se izdvajaju kao sledeći tip oštećenja tunelske obloge. Ove
deformacije se karakterišu pojavom jedne ili više kosih pukotina i nastale su preopterećenjem
materijala u tunelskoj oblozi. Do preopterećenja je moglo da dođe usled više činilaca, a najčešći
su pritisak stenske masa ili neravnomerno sleganje kampade. Obzirom na način nastanka, ova
vrsta opterećenja je najčešće javlja u kalotnom delu i sa te strane može predstavljati veći rizik
po bezbedno odvijanje saobraćaja. Pored ove geneze, kose pukotine se na nekim lokacijama
javljaju i kao posledica lošeg izvođenja, odnosno dugih prekida u betoniranju jednog elementa.
Na ovim lokacijama je u slučaju intenzivnog priliva podzemne vode vremenom dolazilo do
provlažavanja, a zatim i procurivanja vode. Usled dejstva mraza, zev ovih pukotina je na nekim
mestima značajno povećan i omogućava povećano uviranje podzemne vode.
Vertikalne pukotine se slično kao i horizontalne nalaze na prekidima betoniranja. Ove
pukotine predstavljaju kontakte susednih kampada na kojima je došlo do manjih ili većih
kretanja usled različitih faktora. Najaveće deformacije ovog tipa su nastale na mestima gde je
betoniranje naredne kampade izvršeno bez skidanja drvene oplate na prethodnoj. Na ovim
mestima su delovi drvene oplate za betoniranje ostali zarobljeni u betonu i vremenom, usled
truljenja, nestali. Ove pojave su uočene i na horizontalnim pukotinama, ali su manje izražene
usled sleganja kalotnog dela obloge. Vertikalne pukotine veoma često predstavljaju lokacije
uviranja podzemne vode u tunel i sa tog stanovišta su nepovoljnije od horizontalnih. Obzirom
da je njihovo prostiranje najčešće duž kalote od leve do desne murete, a ne tako retko i duž
čitavog profila, omogućavaju uviranje vode u kalotnom delu što predstavlja povećani rizik po
odvijanje saobraćaja.
Veća oštećenja tunelske obloge su nastala na mestima gde je došlo do kombinacije više
tipova deformacija. Najčešće, velika oštećenja se javljaju na spojevima kampada u visini murete.
Ukrštanje horozontalnih i vertikalnih pukotina u kombinaciji sa dotokom vode, superponuje
delovanje mraza i dovodi do ispadanja većih delova obloge.
Lokalno veća oštećenja se mogu uočiti i na mestima gde nije jasno definisan uzrok
nastanka. Najčešće, razlog oštećenja na ovim mestima treba tražiti u lokalno izuzetno
nepovoljnim faktorima kao što su veliki protok vode u zaleđu obloge ili značajno lošije
karakteristike ugrađenog betona.
Kako bi se jasno prikazale sve vrste oštećenja, za potrebe ovog projekta je definisano šest
vrsta oštećenja koja će biti prikazana na profilu.

78 | P a g e

Najtežu vrstu oštećenja tunelske obloge predstavlja degradacija klase A. Na ovim
lokacijama tunelska podgrada je potpuno degradirana i najčešće se može videti stenska masa u
zaleđu. Obzirom na stepen oštećenja, realno je očekivati ispadanje delova obloge, kao i stenske
mase iz zaleđa. Dotok vode na ovim lokacijama može biti ogroman (više od 100l/min).
Oštećenja sa oznakom B predstavljaju mesta velike degradacije tunelske obloge, pri čemu
je dubina oštećenja do 0,5m. Na ovim lokacijama postoji rizik od ispadanja delova obloge, ali je
mogućnost za to manja nego kod oštećenja markiranih sa A.
Horizontalne pukotine su obeležene oznakom C. Ove pukotine najčešće prati degradacija
betona u neposrednoj okolini.
Vertikalne pukotine imaju oznaku D i kao i kod horizontalnih, beton u njihovoj okolini je
manje ili više degradiran.
Oznaka E1 predstavlja područja sa degradiranim betonom u užem smislu. Dubina ovih
oštećenja ne prelazi 20cm. Najčešće, ova oštećenja su posledica loše tehnologije gradnje i
odnose se na segregaciju betona. Na nekim od ovih mesta je usled delovanja različitih spoljnih
faktora, došlo je popuštanja cementnog veziva i ispadanja agregata.
Područja tunelske obloge na kojima su se javile pukotine su označene sa E2. Ove pukotine
nisu direktno vezane za faznu tehnologiju izgradnje tunela kao tipovi oštećenja C i D, već su
nastali delovanjem sila većih od čvrstoće betona u tunelskoj oblozi ili su posledica prekida u
betoniranju jedne kampade.
Pored tipa oštećenja, potrebno je bilo definisati i stepen rizika koje svako oštećenje ima
po sigurnost odvijanja saobraćaja. Ista vrsta ili intenzitet oštećenja će nositi značajno veći rizik
ako se nalaze u kalotnom delu tunela. Direktna opasnost od pada dela obloge na železničku
kompoziciju ili na šine je značajnija od same činjenica degradacije obloge u boku tunela. Usled
tehnologije kojom su tuneli građeni, kao i na osnovu izvedenih istražnih radova, nedvosmisleno
je utvrđeno da je tunelska obloga najtanja u kalotnom delu. Uzimajući ovu činjenicu u obzir
jasno je i da će ista dubina oštećenja različito uticati na stabilnost obloge u zavisnosti na kom
delu profila se nalazi. Kao posledica ovih i mnogih drugih faktora, a u skladu sa rezultatima
prethodnih istraživanja, izvršena je kategorizacija svih oštećenja po stepenu rizika.
Oštećenja sa oznakom jedan (1) predstavljaju teška oštećenja tunelske konstrukcije. Ova
oštećenja mogu ugroziti stabilnost tunelske konstrukcije ili sigurnost železničkih kompozicija, a
predstavljaju i lokacije intenzivnog priliva vode u tunel.
Oštećenja sa oznakom dva minus (2‐) su lokacije sa intenzivno oštećenim betonom, pri
čemu je dubina oštećenja do 0,5m. Ova oštećenja ne predstavljaju momentalni rizik po
odvijanje saobraćaja, ali će u kratkom vremenskom periodu uticati na njega. Na ovim
lokacijama se takođe očekuje intenzivan priliv vode u tunel.
Oznaka dva (2) predstavlja oštećenja sa značajno oštećenim betonom ili prilivom vode, ali
bez rizika po stabilnost tunelske konstrukcije. Ova oštećenja mogu izazavati mala ometanja
saobraćaja.

79 | P a g e

Tabela br.1 Legenda oštećenja tunelske obloge

80 | P a g e

Sa oznakom dva plus (2+) su markirana oštećenja koja neće izazvati prekide saobraćaja i
dubine su do 0,2m. Oštećenja betona mogu biti značajna ali nemaju uticaja na stabilnost
konstrukcije.
Oštećenja sa oznakom tri (3) predstavljaju manje pojave degradacije, bez velikog značaja
u procesu sanacije.
Kako bi se jasno prikazali svi tipovi oštećenja i stepen njihovog rizika po stabilnost
konstrukcije i bezbednost odvijanja saobraćaja, formirana je kombinovana tabela oštećenja.
Naime, svakom tipu oštećenja dodeljeno je više odgovarajućih stepena rizika. Ovaj proces nije
bio jednoobrazan obzirom da svaki tip oštećenja nema mogućnost da nosi svaki stepen rizika.
Na primer, najteži tip oštećenja (A) ni u kom slučaju neće moći da ima inedeks 2+ ili 3 obzirom
da predstavlja opasnost po stabilnost tunelske konstrukcije.
U tabeli br. 1 prikazani su svi predviđeni tipovi oštećenja sa dodeljenim stepenom rizika.
Na osnovu ove podele izvršeno je kartiranje tunelske obloge i kasnije izdvajanje zona sa
različitim tipovima sanacija.

Foto 2 Ledenice na kaloti tunela 150
Pritok vode u tunel pored rizika od otpadanja delova tunelske obloge predstavlja glavnu
opasnost po sigurno odvijanje saobraćaja. U zimskim mesecima, usled niskih temperatura,
dolazi do smrzavanja vode, pri čemu se kao najopasne izdvajaju ledenice formirane na kaloti
tunela (foto br. 2) . Na mestima gde je povećan pritok vode, značajne količine leda se formiraju i
na oporcima tunela, što takođe može predstavljati opasnost po bezbedno odvijanje saobraćaja
(foto br. 3).

81 | P a g e

Foto 3 Led u bokovima tunela 150
Pored direktne opasnosti od udara železničke kompozicije u nakupine leda, zamrzavanje
izaziva još čitav niz negativnih pojava u tunelu. Prvenstveno, smrzavanjem dolazi do znatnog
slabljenja fizičko‐mehaničkih osobina betona, što u dužem vremenskom periodu može dovesti
do potpunog gubitka čvrstoće i sloma konstrukcije. Led usled svoje osobine povećanja
zapremine dovodi do proširivanja zeva postojećih pukotina, a izdvaja se i kao glavni uzročnik
otpadanja labilnih delova obloge. Pored degradacije tunelske obloge, formiranje leda u tunelu
može dovesti i do oštećenja elektromreže.
Tekuća voda u tunelu takođe izaziva čitav niz negativnih pojava pri čemu se izdvaja
abrazivno i rastvaračko dejstvo na samu tunelsku oblogu. Voda svojim proticanjem vrši
mehanički uticaj na beton u tunelskoj oblozi i eroduje ga. Nisu retki primeri gde su se
intenzivnim dejstvom tekuće vode erodovale betonske konstrukcije debljine i preko jednog
metra. Pored toga, voda kao rastvarač deluje na cementno vezivo slabeći ga, što smanjuje
čvrstoću betona.
Voda se u tunelu najčešće javlja u vidu vlaženja i manjih procurivanja, mada nisu retke ni
pojave većih doticaja duž pukotina ili značajno oštećenih delova kampada. Veliki problem u
definisanju stvarne količine dotoka podzemne vode u tunel predstavljaju sezonske oscilacije u
količini vode. U letnjim mesecima, potpuno je nerealna mala količina vode u portalnim
delovima, naročito posle dužih sušnih perioda. O intenzivnom protoku vode u ovim delovima
tunela međutim mogu jasno posvedočiti nakupine istaložene iz podzemne vode (najčešće
karbonati) (foto br. 4). Takođe, zimi je teško utvrditi stvarni pritok vode obzirom da su pukotine
po pravilu zaleđene i nije jasno kog intenziteta je protok.

82 | P a g e

Foto 4 Nakupine istaložene iz rastvora podzemne vode
Uzimajući u obzir sve do sada navedeno, jasna je važnost sprečavanja prodora podzemne
vode u tunel. Obzirom na vrstu projekta, različitost pojava podzemne vode u tunelima duž
predmetne železničke pruge, heterogenost po pitanju tipova izdani stenske mase u zaleđu, a
uzimajući u obzir i prethodna istraživanja odlučeno je da se pojave vode u tunelu podele na tri
osnovna tipa i to:
 Veliki pritok vode,
 Značajan pritok vode i
 Zanemarljiv pritok vode.
Veliki pritok vode označava kampade na kojima se javlja curenje vode, ili je izuzetno veliki
broj lokacija sa kapanjem vode. Procena je da minimalni dotok na ovim lokacijama (u zavisnosti
od vremenskih prilika) iznosi 10l/min.
Značajan pritok vode se kartira na kampadama sa pojavom više lokacija kapanja vode ili
pojedinačnog manjeg curenja vode.
Zanemarljiv pritok vode opisuje kampade u kojima se javlja pojedinačna pojava kapanja
slabog intenziteta ili vlaženja.
Sva tri navedena tipa pojave podzemne vode u tunelu su jasno prikazana na razvijenom
podužnom profilu tunela (prilog br. 3) i markirana su odgovarajućim bojama. Veliki pritok
podzemne vode u tunel je označen intenzivno plavom bojom, dok su kampade sa značajnim

83 | P a g e

pritokom zabojene svetlijom nijansom plave. Kampade sa zanemarljivim pritokom podzemne
vode u tunel nisu zabojene. Na ovaj način jasno se mogu uočiti i izdvojiti delovi tunela sa
povećanim dotokom podzemne vode, što olakšava donošenje odluke o vrstu i tipu sanacione
mere.
Na osnovu do sada izvršenog prikaza tipova i rizika od oštećenja, kao i na osnovu
prikazanog pritoka podzemne vode izvršena je klasifikacija kampada po stepenu oštećenja.
Izdvojena su tri različita tipa oštećenja i prikazana grafički šrafurama na razvijenom podužnom
profilu tunela (prilog br. 3) i to:
 Visok stepen oštećenja,
 Srednji stepen oštećenja i
 Nizak stepen oštećenja.
Ovi stepeni oštećenja predstavljaju ukupni uticaj svih prisutnih negativnih pojava na
tunelskoj pogradi.

2.2.4.6.2 Predlog tipova sanacionih mera
Kao što se može videti iz rezultata kartiranja tunelske obloge glavni zadaci u procesu
sanacije ovog tunela će se odnositi na:
 Sprečavanje prodora podzemne vode u tunel;
 Zapunjavanja zazora između stenske mase i tunelske obloge i
 Sanacije oštećenja tunelske obloge.
Sprečavanju prodora vode u tunel se kao osnovnom zadatku i uzročniku najvećeg broja
oštećenja na ovom tunelu mora se posvetiti najveća pažnja. Prvenstveno, potrebno je sprečiti
kontakt postojeće tunelske obloge i podzemne vode, obzirom na stanje obloge. Obloga je u
dosta lošem stanju i nije realno očekivati da ona u uslovima prisustva podzemne vode bude
vodonepropusna, a dalji kontakt sa vodom će ubrzano degradirati njena fizičko‐mehanička
svojstva. Potvrda za ovo se može naći na fotografijama kernova betona, na kojima se uočava
pojava saćaste strukture betona. Najefikasniji način za odbijanje podzemnih voda od tunelske
obloge je injektiranje slobodnog prostora. Na ovaj način betonska obloga će se izolovati od
podzemne vode slojem sveže cementne mase, a postojeće degradacije u oblozi sa spoljašne
strane će biti plombirane.
Pored sprečavanja prodora podzemne vode, postiže se i drugi cilj sanacije, a to je
zapunjavanje zazora između betonske obloge i stenske mase. Ova vrsta radova se iz tog razloga
može nazvati kontaktno injektiranje. Kontaktno injektiranje je važno i iz mnogih drugih razloga
obzirom da postojeći zazori uzrokuju mnoge negativne posledice od kojih možemo izdvojiti:
 Akumulaciju podzemnih voda;
 Neravnomerno prenošenje napona na tunelsku oblogu;
 Amplifikacija seizmičkih i dinamičkih sila

84 | P a g e

Kao što je i prikazano prilikom opisa stanja tunelske obloge, u kalotnom delu duž celog
tunela postoji zazor između stenske mase i obloge. U ovom međuprostoru je realno očekivati
da dolazi do akumulacije podzemne vode, čiji su efekti izuzetno negativni naročito u zimskom
periodu kada dolazi do smrzavanja.
Usled neravnomernog kontakta stenske mase i obloge dolazi do koncentracije napona
obzirom da se svi naponi stenske mase iz jedne zone ne prenose ravnomerno na podgradu već
isključivo na manje tačke kontakta. Na ovoj način se povećava mogućnost oštećanja obloge
usled preopterećenja.
Prilikom prolaska železničkih kompozicija (naročito u uslovima povećane brzine kretanja)
kao i u uslovima delovanja seizmičkih sila izuzetno je važno da tunelska konstrukcija i okolna
stenska masa deluju zajedno. Na mestima gde postoji prekidi, amplificiraju se seizmičke sile i
stvaraju površinki talasi koji imaju najdestruktivnije dejstvo na objekte. Zapunjavanjem zazora,
omogućava se da stenska masa i tunelska obloga deluju kao spregnuta konstrukcija što će u
mnogome smanjiti deformacije koje su neminovne u dugom periodu eksploatacije tunela.
Iz svih navedenih razloga, predlog je da se celom dužinom tunela izvršiti kontaktno
injektiranje. Ovaj proces je redovna praksa u svetskoj tunelogradnji čak i pri izgradnji novih
tunela, obzirom da nije moguće garantovati da nakon očvršćavanja betona, usled skupljanja i
sleganja, neće doći do formiranja zazora. Čak i tako mali zazori mogu dugoročno stvoriti
probleme, pa ova mera u slučajevima gde su otvori metarskih dimenzija, još više dobija na
važnosti.
Obzirom na projektovani i očekivani period eksploatacije objekta, realno je očekivati da će
vremenom doći do stvaranja novih deformacija koje su neminovne na ovako dugačkim linijskim
objektima. Takođe, praksa je pokazala da je nerealno očekivati da se u stvarnim uslovima
injektiranjem postigne apsolutna vodonepropusnost. Iz tog razloga, a u skladu sa pozitivnim
iskustvima svetske prakse u sanaciji tunela, predlaže se izrada vodonepropusne barijere sa
unutrašnje strane tunela. Vodonepropusne barijere se mogu izvesti na više načina pri čemu su
najčešće u upotrebi:
 Vodonepropusne membrane od polivinil hlorida ili
 Prskane vodonepropusne membrane.
Na projektantu je da se odluči o tipu hidroizolacije koja je najpogodnija za predviđenu
tehnologuju sanacije tunela. Preko usvojenog tipa hidroizolacije, postavlja se sloj torkreta,
debljine od 5 do 10cm. Ovaj torkret mora ima noseću ulogu pa se armira čeličnim mrežama,
vlaknima ili kombinacijom ove dve metode. Pozitivna su iskustva u kombinaciji ove dve vrste
armiranja, obizirom da se na taj način ubrzavaju radovi, smanjuju rashodi i dobijaju najbolji
rezultati prilikom provere kvaliteta izvedenih radova.
Bez obzira na tip vodonepropusne barijere koju projektant odabere ona se mora postaviti
na stabilnu, ravnu i glatku površinu. U suprotnom rizikuje se pojava procurivanja koja u veoma
kratkom vremenskom periodu može izazavati ozbiljna oštećenja na oblozi usled povećanih
hidrauličkih gradijenata. Kad se u obzir uzme sadašnje stanje tunelske obloge i stepen njenog
oštećenja, kao i rezultati laboratoriskih ispitivanja, jasno je da se na određenim delovima
tunela mora izvršiti reprofilacija. Reprofilacija podrazumeva uklanjanje oštećenog dela

85 | P a g e

betonske obloge i izradu novog sloja betona koji će obezbediti potrebnu debljinu tunelske
obloge. Obim reprofilacije će biti u direktoj srazmeri sa stepenom oštećenja kampade, pri čemu
se mora uzeti u obzir da se jednim delom mora ući u manje oštećeni deo kako bi se obezbedila
kvalitetna veza novog i starog betona. Ustaljena svetska praksa je da se u ovim slučajevima za
popunjavanje praznina koristi prskani beton – torkret.
Na osnovu prezentovanih činjenica zaključujemo da se proces sanacije tunela može
sastojati iz sledećih sanacionih mera:
1. Reprofiliranja;
2. Kontaktnog injektiranja;
3. Izrade drenažnih bušotina;
4. Oberhasli metoda dreniranja;
5. Postavljanja hidroizolacione membrane i
6. Izrade završnog sloja torkreta.
Reprofilacija će biti u direktnoj vezi sa stepenom oštećenja kompade. Na kampadama sa
visokim stepenom oštećenja će biti uklonjeno do 15cm postojećeg betona. Delovi obloge gde su
oštećenja dublja će biti sanirani do ulaska u relativno kompaktan beton, tj na tim delovima će
biti izvršeno plombiranje. Novi sloj betona (torkreta) treba ankerisati u postojeću oblogu
kratkim ankerima dužine 30‐50cm.
Kampade čiji je stepen oštećenja ocenjen kao srednji zahtevaju da se ukloni do 5cm
postojećeg betona i isti zameni svežim slojem. Kao i u prethodnom slučaju novi beton treba
ankerisati u postojeći, a eventualna dublja oštećenja od 5cm plombirati.
Drenažne bušotine će se raditi na spojevima kampada. Njihov cilj je da spuste nivo
podzemne vode i smanje pritisak na oblogu. Na kampadama gde je utvrđen veliki i značajan
pritok podzemne vode izvodiće se ukupno dve drenažne bušotine, sa svake strane profila po
jedna. Bušotine se postavljaju nisko, tik izanad GIŠ‐a, koliko to tehničke mogućnosti garniture za
bušenju budu dozvolile sa preporučenom dužinom bušotine od 3m. Drenažne cevi treba da
budu prečnika ᴓ50mm, umotane u geotekstil.
Kao što su rezultati kartiranja tunelske obloge pokazali, najveći dotok vode u tunel se
odvija duž spojeva kampada. Na ovim mestima je iz navedenog razloga potrebano prihvatiti
podzemnu vodu i kontrolisano je sprovesti.
U tom cilju se primenjuje metoda oberhasli metoda, koja podrazumeva proširivanje
postojećeg spoja i ugradnju polutke plastične cevi. Otvoreni deo cevi se ugrađuje ka oblozi dok
se spoljašnji poravnava sa tunelskom oblogom malterom. Ovu meru je potrebno primeniti na
kampadama u kojima je utvrđen veliki i značajan pritok podzemne vode, dok se po potrebi
primenjuje u na lokacijama sa zanemarljivim pritokom.
Kako bi se unificirao proces sanacije tunela i obezbedilo lakše izvođenje građevinskih
radova, za predmetni tunel će se predložiti tri tipa sanacionih mera.

86 | P a g e

TIP 1 – predložena mera sanacije
Tip 1 sanacionih mera se primenjuje na kampadama koje su ocenjene visokim stepenom
oštećenja. Kod njih je potrebno ukloniti oko 15cm postojećeg betona na delu koji je oštećen, a
sve u zavisnosti od odnosa potrebnog i svetlog profila kao i kvaliteta betona. Delovi obloge gde
su oštećenja dublja će biti sanirani do ulaska u relativno kompaktan beton, tj na tim delovima
će biti izvršeno plombiranje. Novi sloj betona (torkreta) treba ankerisati u postojeću oblogu
kratkim ankerima. U zaleđu tunelske obloge treba izvršiti kontaktno injektiranje pri čemu se
preporučuje injektiranje celog profila. Na spojevima kampada izvršiti oberhasli metodu
dreniranja (postavljanje polutki od PVC cevi u šliceve na radnim spojnicama – spojnicama
kampada), za lakšu odvodnju voda iz stenskog masiva uz prethodno postavljanje drenažnih cevi
u dnu oporaca. Na ovako pripremljenu podlogu postaviti sloj odabrane hidroizolacije i zaštiti je
prskanim betonom. Eventualno u slučaju pojave velkih procurivanja uraditi barbakane u
oporcima (plave linije na skici). Skica predloga za sanaciju TIP 1 se može videti na slici br 3.

Slika 3 Sanacija TIP 1 –predložena mera sanacije

87 | P a g e

Tip 2 sanacionih mera se primenjuje na kampadama koje su ocenjene srednjim stepenom
oštećenja. Na njima je potrebno ukloniti oko 10cm postojećeg betona u zoni oštećenja, a sve u
zavisnosti od odnosa potrebnog i svetlog profila kao i kvaliteta betona. Delovi obloge gde su
oštećenja dublja će biti sanirani do ulaska u relativno kompaktan beton, tj na tim delovima će
biti izvršeno plombiranje. Novi sloj betona (torkreta) treba ankerisati u postojeću oblogu
kratkim ankerima. U zaleđu tunelske obloge treba izvršiti kontaktno injektiranje pri čemu se
preporučuje injektiranje samo kalotnog dela profila. Na spojevima kampada izvršiti oberhasli
metodu dreniranja (postavljanje polutki od PVC cevi u šliceve na radnim spojnicama –
spojnicama kampada), za lakšu odvodnju voda iz stenskog masiva uz prethodno postavljanje
dve drenažne cevi u dnu oporaca. Na ovako pripremljenu podlogu postaviti sloj odabrane
hidroizolacije i zaštiti je prskanim betonom. Eventualno u slučaju pojave velkih procurivanja
uraditi barbakane u oporcima (plave linije na skici). Skica predloga za sanaciju TIP 2 se može
videti na slici br 4.

Slika 4 Sanacija TIP 2 – predložena mera sanacije

88 | P a g e

Tip 3 sanacionih mera se primenjuje na kampadama koje su ocenjene niskim stepenom
oštećenja. Na njima se samo lokalno vrši uklanjanje degradiranog betona i to do dubine
oštećenja od oko 5cm, odnosno do ulaska u relativno kompaktan beton. Dodatna reprofilacija
se može vršiti u slučaju potrebe za povećanjem svetlog profila tunela i dovođenja na propisane
dimenzije. U zaleđu tunelske obloge treba izvršiti kontaktno injektiranje i to isključivo u
kalotnom delu profila. Na spojevima kampada po potrebi, izvršiti oberhasli metodu dreniranja
(postavljanje polutki od PVC cevi u šliceve na radnim spojnicama – spojnicama kampada), za
lakšu odvodnju voda iz stenskog masiva uz prethodno postavljanje dve drenažne cevi u dnu
oporaca. Na ovako pripremljenu podlogu postaviti sloj odabrane hidroizolacije i zaštiti je
prskanim betonom. Skica predloga za sanaciju TIP 3 se može videti na slici br 5.

Slika 5 Sanacija TIP 3 – predložena mera sanacije

89 | P a g e

2.2.4.6.3 Opis stanja tunelske obloge
Kartiranje tunelske obloge je vršeno za svaku kampadu zasebno. Na svakoj kampadi su
izdvajana uočena oštećenja i markirana na podužnom planu. Kabinetskim radom, vršeno je
poređenje podataka prethodnih istraživanja sa rezultatima kartiranja i formirana je konačna
ocena stanja tunelske obloge.
Uzimajući u obzir tip i važnost objekta, predviđeni period eksploatacije kao i uslove u
kojima se tunelska konstrukcija nalazi, odlučeno je da se predlozi sanacionih mera daju na
osnovu izdvojenih kvazihomogenih zona. Kvazihomogenim zonama se objedinjavaju prostori sa
istim ili sličnim osobinama (stanjima tunelske obloge) na kojima će biti primenjene iste
sanacione mere. Na ovaj način, značajno se pojednostavljuje proces izvođenja sanacije tunela,
što sigurno vodi do ekonomičnijih rešenja uz smanjenje vremena potrebnog za sanaciju.
Kvazihomogene zone će za potrebe ovog projekta predstavljati označeni stepeni
oštećenja tunelske obloge. Iz tih razloga, tekstualni opis oštećenja tunelske obloge će biti
izvršen po izdvojenim zonama kako bi se lakše sagledalo predloženo sanaciono rešenje.

Foto 5 Vegetacija na tunelskoj oblozi
KAMPADE broj 1 do 9 – su ocenjene visokim stepenom oštećenja. Na ovom potezu tunel
se nalazi u portalnom i priportalnom delu gde se najčešće i očekuju velika oštećenja. U prve tri
kampade je u vreme istraživanjana konstatovan veliki, a na ostalom delu značajan priliv
podzemne vode. Vidljivi su tragovi ranijih sanacija koje se sada nalaze u veoma lošem stanju
obzirom da je veći deo nanetog betona otpao. Prisutne su rupe i pukotine u tunelskoj oblozi, a
iz nekih se konstantno vrši dreniranje podzemne vode o čemu svedoči pojava vegetacije (foto
5). Velika oštećenja su dubine do 35cm (foto 6) i dužine do 3m. U okviru ove zone se nalazi i

90 | P a g e

istražni profil na stacionaži km 300+035, gde je u kaloti izmeren zazor izmedju stenske mase i
betona u iznosu od 115cm.
Na ovom potezu se predlaže sanacija TIP 1.

Foto 6 Duboka oštećenja na kampadi broj 7
KAMPADE broj 10 do 28 – su ocenjene srednjim stepenom oštećenja. Oštećenja na ovom
delu tunela su prvenstveno posledica inicijalno segregiranog betona (foto 8) koji je kasnije pod
uticajem negativnih faktora dodatno degradiran.
Prisutne su i pukotine, naknadno sanirane, iz kojih se i dalje vrši infiltracija vode foto
7177. Na ovom delu tunela posebnu pažnju treba obratiti na kampade broj 19, 20 i 21 na
kojima je utvrđen veliki pritok podzemne vode (foto 7). Lokalno, kvalitet betona može biti
zadovoljavajući pa neće biti potrebno vršiti reprofilaciju do dubine od 5cm, o čemu treba da se
prilikom radova izjasni Nadzorni organ.
U okviru ove zone se nalazi i istražni profil broj 2, km 300+100, na kome su konstatovani
zazori između tunelske obloge i stenske mase veličine do 15cm.

91 | P a g e

Foto 7 Povećan dotok vode na kampadi broj 20

Foto 8 Oštećenja na kampadi broj 27

92 | P a g e

KAMPADE broj 29 do 31 – su ocenjene velikim stepenom oštećenja. Pritok podzemne
vode je ocenjen kao značajan. Tipovi oštećenja su različiti od značajnih pojava segregacije (foto
9) do ostataka oplate i potpuno degradiranih prethodnih mera sanacije (foto 10).

Foto 9 Oštećenja na kampadama 28‐ 29
KAMPADE BROJ 32 DO 42 – su ocenjene srednjim stepenom oštećenja. Pojave
procurivanja podzemne vode na ovoj deonici su ocenjene kao značajne izuzev kampade broj 39
na kojoj je zanemarljiv pritok. Oštećenja su prevashodno posledica izvođenja (foto 11), a uočeni
su i ostaci degradiranih naknadnih sanacija (foto 12).

93 | P a g e

Foto 10 Ostatci drvene oplate u betonu, kampada broj 30


94 | P a g e

Foto 12 Degradirane prethodne sanacije, kampada broj 37
KAMPADE broj 43 i 44 – su ocenjene niskim stepenom oštećenja i u njima je utvrđen
zanemarljiv pritok podzemne vode. Na ovom potezu je utvrđeno lokalno procurivanje malog
intenziteta (foto 13) koje se lokalno može sanirati plombiranjem ili injektiranjem.
KAMPADE broj 45 do 49 – su ocenjene srednjim stepenom oštećenja. Pritok podzemne
vode je ocenjen kao značajan. Na tunelskoj oblozi su pored tragova segregacije betona foto
7209, jasno vidljive i kose pukotine, iz kojih se javlja pojačano procurivanje podzemne vode
(foto 14).

95 | P a g e

Foto 13 Procurivanje u kampadi broj 44

Foto 14 Izgled kampade broj 46

96 | P a g e

KAMPADE broj 50 i 51 – su ocenjene niskim stepenom oštećenja. Količina podzemne vode
je zanemarljiva. Oštećenja se ogledaju u vidu lokalnih provlažavanja podzemne vode (foto 15).

Foto 15 Provlažavanje u kampadi broj 49
KAMADE broj 52 i 53 – su ocenjene srednjim stepenom oštećenja. Kod njih je konstatovan
i značajan pritok podzemne vode. Betonska obloga nije površinski značajno oštećena ali se javlja
dosta pukotina iz kojih procuruje podzemna voda (foto 16).

97 | P a g e

Foto 16 Pukotine sa procurivanjem, kampada broj 51

KAMPADE broj 54 do 61 su ocenjene niskim stepenom oštećenja. Pritok podzemne vode
je zanemarljiv izuzev na kampadama 59 i 61. Oštećenja se uglavnom ogledaju u postojanju
horizontalnih i vertikalnih spojnica nastalih prilikom izgradnje (foto 17). Značajnije oštećenje se

98 | P a g e

nalazi na kampadi broj 59 (foto 18) gde iz kalote dolazi do značajnijeg procurivanja. Ovo
procurivanje treba adekvatno rešiti plombiranjem ili injektiranjem.

Foto 18 Procurivanje u kampadi broj 59
KAMPADE 62 do 70 – su ocenjene visokim stepenom oštećenja. Priliv podzemne vode je u
vreme istraživanja bio veoma različit. Kampade 62, 64 i 65 su imale zanemarljiv pritok dok je u
kampadama 63, 66,67 i 70 on bio značajan. Kampade 68 i 69 karakteriše veliki pritok podzemne
vode (foto 19).
Oštećenja se uglavnom javljaju u vidu povećane degradacije inicijalno segregiranog

betona. Posebno nepovoljna činjenica je da se veliki deo oštećenja javlja i u kalotnom delu (foto
22). Ovaj deo tunela karakterišu kampade koje su većim delom oštećene i kod njih se
reprofilacija može primeniti na celom profilu.

99 | P a g e

Foto 19 Veliki pritok vode na kampadi broj 69

Foto 20 Oštećenja kalote u kampadi broj 66

100 | P a g e

Foto 21 Intenzivno procurivanje vode u kampadi broj 72
KAMPADE broj 71 i 72 ‐ su ocenjene srednjim stepenom degradacije i prisutna je značajna
količina vode. Oštećenja se javljaju u vidu segregacije i intenzivnog procurivanja vode (foto 21).
KAMPADE broj 74 do 77 – su ocenjene niskim stepenom oštećenja. Podzemna voda se
javlja u zanemarljivom obimu. Oštećenja su lokalna i uglavnom u vidu segregacije nastale
prilikom izgradnje tunela. Prisutni su i tragovi ranijih sanacija koji nisu degradirani (foto 22).

101 | P a g e

Foto 22 Tragovi ranijih sanacija, kampada broj 74
KAMPADE broj 78 do 83 – su ocenjene srednjim stepenom oštećenja. Na većini je
utvrđen značajan priliv podzemne vode izuzev na kampadi broj 83 gde je priliv zanemarljiv. U
okviru kampade broj 78 se javlja i jedno veće oštećenje dubine 20cm (foto 23), koje treba
sanirati plombiranjem. Na ostalom delu ove zone oštećenja se javljaju u vidu degradiranog
betona ili pukotina (foto 23).

102 | P a g e

Foto 23 Oštećenje na kampadi broj 77
KAMPADE broj 84 do 87 – su ocenjene visokim stepenom oštećenja. U vreme istraživanja
utvrđen je značajan pritok podzemne vode ali se u vreme intenzivnih padavina pritok verovatno
može značajno povećati. Kao i na ulaznom portalu prisutna je duboka degradacija betona (foto
24), ali i zjapeće pukotine koje se prostiru čitavom debljinom tunelske obloge (foto 25). Duž
ove deonice poželjno je izvršiti injektiranje duž čitavog profila.

103 | P a g e


Foto 25 Dugačke pukotine u kampadi broj 86

104 | P a g e

Istražni profil broj 1 se nalazi na stacionaži km 300+035. Zazor između betonske obloge i
stenske mase je utvrđen na celom delu kalote. U centralnom delu kalote je izmeren izuzetno
veliki zazor od čak 115cm, dok je u bokovim iznosio 35, odnosno 10cm
Bušenjem je utvrđena zadovoljavajuća debljina tunelske obloge u kaloti i uznosila je u
proseku 60cm.
Kernovanje betonske obloge je izvršeno na ovom mestu i dobijen je kern dužine 28cm
(foto 26). Beton u oblozi je loše zbijen sa pojavom malih, lokalno većih vazdušnih džepova.
Agregat je litološki heterogen, maksimalne veličine zrna do 9cm u uzorku. Laboratorijski je
utvrđena pritisna čvrstoća uzorka od 19,8MPa.

Foto 26 Kenr na istražnom profilu broj 1
stenske mase je utvrđen na celom delu kalote. U centralnom delu kalote je izmeren zazor

105 | P a g e

veličine 15cm, dok je u bokovim iznosio 15, odnosno 10cm
Bušenjem je utvrđena mala debljina tunelske obloge u kaloti i iznosila je pretežno oko
40cm.
(foto 27). Beton u oblozi je izuzetno loše zbijen sa pojavom velikih međusobno povezanih
vazdušnih džepova. Agregat je litološki heterogen, maksimalne veličine zrna do 15cm u uzorku.
Laboratorijski nije utvrđena pritisna čvrstoća uzorka obzirom da je prilikom pripreme uzorka
došlo do njegovog loma. Ovo je još jedna potvrda loših karakteristika betona na ovom profilu.

veličine 10cm, dok je u bokovim iznosio 5cm

106 | P a g e

Bušenjem je utvrđena relativno mala debljina tunelske obloge u kaloti i iznosila je 50cm.
Laboratorijski nije utvrđena pritisna čvrstoća betona obzirom da je usled velike poroznosti bilo
nemoguće ispitati dobijenu dužinu kerna.
.

veličine 15cm, dok je u bokovim iznosio 10 odnosno 5cm
Bušenjem je utvrđena relativno zadovoljavajuća debljina tunelske obloge u kaloti i iznosila
je između 60 i 70cm.

107 | P a g e

(foto 29). Beton u oblozi je u relativno dobrom stanju, dobro zbijen sa retkom pojavom malih
Laboratorijski je utvrđena pritisna čvrstoća uzorka od 36MPa.

stenske mase je utvrđen na većem delu kalote. U centralnom delu kalote je izmeren zazor
veličine 10cm, a u levom boku iznosi 5cm
Bušenjem je utvrđena relativno zadovoljavajuća debljina tunelske obloge u kaloti i iznosila
je između 60 i 80cm.
(foto 30). Beton u oblozi je u lošem stanju, sa pojavom manjih i većih međusobno povezanih

108 | P a g e

vazdušnih džepova. Agregat je litološki relativno homogen, maksimalne veličine zrna do 5cm u
uzorku. Laboratorijski je utvrđena pritisna čvrstoća uzorka od 15,8MPa.

stenske mase je utvrđen na većem delu kalote. U centralnom delu kalote je izmeren zazor
veličine 35cm, dok je u levom boku iznosio 5cm
Bušenjem je utvrđena zadovoljavajuća debljina tunelske obloge u kaloti i iznosila je
između 60 i 80cm.
Laboratorijski je utvrđena pritisna čvrstoća uzorka od 30,6 MPa.

109 | P a g e

stenske mase je utvrđen samo u cenztralnom delu kalote, ali je bio izuzetno velikih dimenzija,
čak 75cm.
Bušenjem je u centralnom delu kalote utvrđena mala debljina tunelske obloge i iznosila je
samo 45cm.
vazdušnih džepova. Lokalno, mogu se uočiti i seitni komadi drveta zarobljeni u masi. Agregat je
litološki heterogen, maksimalne veličine zrna do 9cm u uzorku. Laboratorijski je utvrđena
pritisna čvrstoća uzorka od 21,2MPa.

110 | P a g e

Sumirajući rezultate svih istražnih radova duž tunela broj 150 utvrđeno je veoma loše
stanje tunelske podgrade u zoni kalote duž kampada broj 62 do 70. Istražne bušotine su utvrdile
ralativno dovoljnu debljinu obloge, ali je stepen degradacije betona izuzetno veliki.
Iz navedenog, zaključujemo i predlažemo projektantu da na delu tunela broj 150 od
kampade broj 62 do kampade broj 70 izvrši dodatno ojačanje tunelske podgrade u kalotnom
delu.
Dodatno ojačanje kalote bi moglo biti izvedeno reprofilacijom postojećeg profila. Dubina
reprofilacije treba da bude dovoljna kako bi omogućila postavljanje jačih armaturnih mreža
(Q257 ili slične) koje mogu obezbediti dovoljnu čvrstoću konstrukcije i nadomestiti oslabljeni
beton u kaloti. Ovako ojačanu konstrukciju je moguće ankerisati u stensku masu i tako dobiti
trajno sigurno rešenje.

111 | P a g e

2.2.4.6.4 Portali tunela
Ulazni portal se nalazi na stacionaži km 300+026 (foto 33). Na ulaznom portalu nisu
uočena strukturna oštećenja koja bi trebalo sanirati. Na portalu je potrebno očistiti postojeći
drenažni sistem i naneti novi sloj betona koji će biti otporniji na dejstvo atmosferilija.
Foto 33 Ulazni portal tunela broj 150
Izlazni portal se nalazi na stacionaži km 300+508. Na portalu su vidljiva strukturna
oštećenja u vidu horizontalne pukotine koja odvaja vršni metar konstrukcije (foto 34). Beton je
u izuzetno lošem stanju i neophodno je izvršiti potpunu sanaciju portala, koja treba da uključi i
vraćanje nedostajućih delova profila (foto 35).

112 | P a g e

Foto 34 Izlazni portal tunela 150

Foto 35 Oštenja na izlaznom portalu tunela broj 150

113 | P a g e

2.2.4.7 Zaključne napomene
Geotehničkim elaboratom detaljno je snimljeno i analizirano postojeće stanje betonske

obloge, karakteristike terena i kvalitet materijala u tunelu T150. Na osnovu snimljenog stanja
definisan je stepen oštećenja po kampadama.
Na osnovu ostećenja, kampade tunela su podeljene u tri kategorija kvaliteta trenutnog
stanja. Za svaku kategoriju stanja tunelske ogloge dodeljen je adekavatan tip sanacije.

114 | P a g e

2.3. TEHNIČKI IZVEŠTAJ – PROJEKTOVANE MERE
SANACIJE

115 | P a g e

2.3.1 Sanacija konstrukcije tunela
2.3.1.1 Opis podgradne konstrukcije
U ovom delu su dati osnovni opisi pojedinih tipova sanacionih konstrukcija i mera, njihova
svrha, kvalitet i tehnologija izvođenja radova. U posebnom delu projekta su dati posebni
tehnički uslovi za izvođenje pojedinih radova koji obuhvataju: opise pojedinih radova, kvalitet
primenjenih materijala, način merenja i plaćanja.
Za sve grupe radova potrebno je angažovati izvođača sa odgovarajućom opremom,
iskustvom i stručnom radnom snagom za obavljanje ovakvih poslova. Pored toga izvođač je
dužan da pre početka izvođenja radova izradi tehnologiju izvođenja radova koju će odobriti
Nadzorni organ.
Neophodno je da se na pozicija mlaznog betona, injektiranja i obrade betonske podloge,
pre početka izvođenja, izvrši komplet predviđenih radova na probnoj površini, čije mesto
predloži Izvođač radova, a odobri Nadzor, čime bi se dobila potvrda predviđenih količina
utroška materijala i potvrda kvaliteta materijala za ugradnju.
Pre pristupanja glavnim grupama radova, vrši se čišćenje terena, kao i odstranjivanje
slojeva ili delova betonske obloge sklonih odvajanju i odpadanju. Na kraju čišćenja mora se
imati bezbedan tunelski profil za rad.

2.3.1.2 Tehničko rešenje sanacije tunelske obloge
Tehničko rešenje sanacije tunelske obloge, koje će dovesti do produžetka veka tunela i
povećanja stabilnosti odosno sigurnosti u toku eksploatavcije tunela, je definisano sledećim
pozicijama rada:
 Ojačavanje postojeće betonske obloge
 Saniranje manjih oštećenja betonske obloge parcijalno
 Saniranje većih oštećenja betonske obloge parcijalno
 Izradom šlica na kampadama radi odvođenja voda
 Kontaktno injektiranje izmešu stenske mase i betonske obloge
 Izradom hidroizolacije
 Izradom zaštite hidroizolacije
 Izradom drenaže duž celog tunela

2.3.1.3 Sanacione mere
Mere sanacije su definisane tipovima podgrade i to kao tip 1,2 i 3. Na osnovu mera
sanacije iz geotehničkog elaborate i sagledavanja postojećeg stanja, a kako bi se unificirao
proces sanacije tunela i obezbedilo lakše izvođenje građevinskih radova, za predmetni tunel
predviđeni su tri tipa sanacionih mera.

116 | P a g e

2.3.1.3.1 TIP 1
Sanacija tipa 1 definisana je podužnim profilom u skladu sa merama sanacije koje su date
u mapiranom i razvijenom geološkom profilu. Tip 1 sanacionih mera se primenjuje na
kampadama koje su ocenjene visokim stepenom oštećenja. Kod njih je potrebno ukloniti 15cm
postojećeg betona po celom profilu, u zavisnosti od odnosa potrebnog i svetlog profila kao i
kvaliteta betona. Delovi obloge gde su oštećenja dublja će biti sanirani do ulaska u relativno
kompaktan beton, tj na tim delovima će biti izvršeno plombiranje. Novi sloj betona (torkreta)
treba ankerisati u postojeću oblogu kratkim ankerima dužine 40 cm. U zaleđu tunelske obloge
treba izvršiti kontaktno injektiranje pri čemu se injektiranje vrši u kalotnom delu, mureti i na
vrhu oporca. Na reprofilisanu podlogu i naneti sloj mlaznog betona postaviti sloj prskane
hidroizolacije i zaštiti je prskanim betonom. Skica za sanaciju TIP 1 se može videti na slici br 6 i
7. U slučaju da se nakon prvog frezanja dubine 8cm dođe do zdravog betona, Nadzorni organ
može da datu kampadu prebaci u naredni sanacioni Tip 2.
Mere date tipom 1 sastoje se od:
1. Kontaktnog injektiranja, uz prethodno izvođenje kontrolnih bušotina radi

utvrđivanja šupljine između stene i betona obloge.
2. Reprofiliranja postojeće betonske obloge radi obezbeđenja svetlog profila tj

gabarita za prolaz vozova. Frezanje betonske obloge se vrši u dubini od 15 (7 + 8)
cm. Gde je 7cm predviđeno za obnovu tunelske obloge, a 8cm kao zaštitni sloj od
prskanog betona. Dodatno štemovanje se vrši na delovima obloge koji su duble
oštećeni od dubine frezanja (plombe P1). Reprofilacija se vrši u dve faze, prva
dubine 8cm gde se procenjuje da li kampada može da pređe u Tip 2, a druga ako
ne nastavlja frezanje do dubine od ukupno 15cm.
3. Ugradnja mlaznog betona u dva sloja od po 3,5cm između kojih se radi armiranje
mrežom i kratki ankeri za vezu postojećeg betona i mlaznog betona, kao i za
fiksiranje armaturne mreže. Posle izrade prvog sloja mlaznog betona, ugrađuju se
kratki ankeri i armaturna mreža, nakon čega se konstrukcija zatvara drugim
slojem mlaznog betona.
4. Kako je površina mlaznog betona dosta neravna i gruba preko iste se radi
reparaturni malter.
5. Ugradnja kratkih ankera.
6. Preko izravnate površine reparaturnim malterom i ugrađenih ankera za fiksiranje
armaturne mreže, ugrađuje se prskana hidroizolaija u debljini 3 mm.
7. Nakon izrade hidroizolacije radi se prskani beton u dva sloja debljine od po 4cm sa
armaturnom mrežom između.
Kampade koje se rade po Tipu sanacije 1 na tunelu T150 su: K1‐K9; K29‐K31 i K62‐K70.

117 | P a g e

Slika 6 TIP 1 –Reprofilisanje profila

118 | P a g e

Slika 7 TIP 1 –Saniranje profila

119 | P a g e

2.3.1.3.2 TIP 2
Tip 2 sanacionih mera se primenjuje na kampadama koje su ocenjene srednjim stepenom
oštećenja. Na njima je potrebno ukloniti 8cm po celoj površini profila, a u zavisnosti od odnosa
potrebnog i svetlog profila kao i kvaliteta betona. Delovi obloge gde su oštećenja dublja će biti
sanirani do ulaska u relativno kompaktan beton, tj na tim delovima će biti izvršeno plombiranje.
Novi sloj betona (torkreta) treba ankerisati u postojeću oblogu kratkim ankerima dužine 40 cm.
U zaleđu tunelske obloge treba izvršiti kontaktno injektiranje pri čemu se injektiranje vrši u
kalotnom i delu murete profila. Na reprofiisanu i pripremljenju podlogu postaviti sloj prskane
hidroizolacije i zaštiti je prskanim betonom. Skica za sanaciju TIP 2 se može videti na slici br 8 i
9.
1. Kontaktnog injektiranja, uz prethodno izvođenje kontrolnih bušotina radi

utvrđivanja šupljine između stene i obloge betona.
2. Reprofiliranja postojeće betonske obloge radi obezbeđenja svetlog profila tj

gabarita za prolaz vozova. Frezanje betonske obloge se vrši u dubini od 8 cm. Gde
je 8cm predviđeno za zaštitni sloj od prskanog betona. Dodatno štemovanje se
vrši na delovima obloge koji su duble oštećeni od dubine frezanja (plombe P2).
3. Kako je površina posle frezanja neravna, preko nje se radi sloj reparaturnog
maltera.
armaturne mreže, ugrađuje se prskana hidroizolacija u debljini od 3mm.
Ovakav vid sanacije je izuzetno efikasan i u zadnjih 20 godina je našao veliku primenu kod
postojećih objekata. Sama hidroizolacija se primenjuje i kod novih objekata.
Kampade koje se rade po Tipu sanacije 2 na tunelu T150 su: K10‐K28; K32‐K42; K45‐K49;
K52‐53; K71‐K73 i K78‐K83.

120 | P a g e


121 | P a g e


122 | P a g e

2.3.1.3.3 TIP 3
Tip 3 sanacionih mera se primenjuje na kampadama koje su ocenjene niskim stepenom
oštećenja. Na njima se vrši uklanjanje površinskog sloja betona samo radi obezbeđivanja
prostora za ugradnju I zaštiti hidoizolacija. Delovi obloge sa degradiranim betonom i to ako su
veće dubine oštećenja od dubine frezanja, saniraju se lokalno do ulaska u relativno kompaktan
beton. Novi sloj betona trebalo bi ankerisati u postojeću oblogu kratkim ankerima dužine 40cm.
U zaleđu tunelske obloge treba izvršiti kontaktno injektiranje i to isključivo u kalotnom delu
profila. Na reprofilisanu i pripremljenu podlogu postaviti sloj prskane hidroizolacije i zaštiti je
prskanim betonom. Skica za sanaciju TIP 3 se može videti na slici br 10 i 11.
1. Kontaktnog injektiranja u kalotnom delu, uz prethodno izvršeno kontrolno

bušenje radi utvrđivanja dimenzija zazora između stene i obloge tunela.
2. Reprofiliranja postojeće betonske obloge radi obezbeđenja svtlog profila tj

gabarita za prolaz vozova. Reprofiliranje betonske obloge se vrši u debljini od 8cm
za zaštitni sloj prskanog betona.
3. Kako je površina betona dosta neravna i gruga preko iste se radi reparaturni
malter,
armaturne mreže, ugrađuje se prskana hidroizolacija u debljini od 3mm.
Ovakav vid sanacije je izuzetno efikasan i u zadnjih 20 godina je našao veliku primenu kod
postojećih objekata. Sama hidroizolacija se primenjuje i kod novih objekata.
Kampade koje se rade po Tipu sanacije 3 na tunelu T150 su: K43‐44; K50‐K51; K54‐K61;

K74‐K77 i K84‐K87.

123 | P a g e


124 | P a g e


125 | P a g e

2.3.2 Pozicije rada

2.3.2.1 Pripremni radovi
Po uvođenju u posao od strane Insvestitora, Izvođač je dužan da formira gradilište. Za
potrebe Izvođača i Nadzora formiraju se na dogovorenom mestu gradilišne kancelarije
privremenog tipa u skladu sa opisom iz Tehničkih uslova.
Pre početka izvođenja radova Izvođač i Investitor potpisuju nulto stanje i beleže kroz
zapisnik sva oštećenja na fabričkim i tipskim elementima konstrkcije tunela, kao i na samom
gornjem stoju pruge. Ova pozicija se ne odnosi na tunelsku oblogu već na sledeće:
1. Kontaktnu mrežu sa konzolnim nosačima;
2. Pragove, šine, pribor i ostale skretne elemente ako postoje;
3. Signale, kablove, znakove i druga železnička obeležja;
4. Stanje AB poklopaca kanala;
5. Stanje tucanika;
6. Ostale elemente od značaja;
Izvođač je dužan da adekvatno zaštiti svu imovimu koja se nalazi u tunelu ili da u slučaju
kvara ili oštećenja, nadoknadi napravljenu štetu.
Pre početka radova Izvođač je dužan da formira kontrolni profil kako bi se ustanovilo
stanje odnosno pozicija šina i obloge tunela. Kontrola slobodno profila bi se izvršila pre početka
izvođenja radova, u toku izvođenja radova radi kontrole slobodnog prostora i obavezno po
završetku izrade zaštitnog sloja mlaznog betona.

2.3.2.2 Radovi na portalima
Teren oko i iznad ulazno izlaznih portala je potrebno dodatno urediti, na način tako da bi
trebalo uraditi sledeće. Teren iznad portala očistiti od rastinja i humisa, u širini od 1‐1.5m.
Upotrebu bilo koje mehanizacije iznad zone ulaznog portala (posebno iznad kalotnog
dela) u pisanoj formi mora da odobri Nadzorni organ.
Portalne zidove je potrebno očistiti peskarenjem od nečistoća, vegetacije i drugih naslaga
koje s vremenom nastale i pojavile se na portalu. Dodatno je potrebno ukloniti sve labilne
delove betona i formirati odgovarajuću podlogu za sanaciju betona portala.
Ispucale i oštećene zidove sanirati reparaturnim malterom u slučaju manjih oštećenja ili
prskanim betonom ako je potrebna veća količina betona kako bi se portal doveo u projektovano
stanje.

126 | P a g e

Ako se ukaže potreba usled pojave velike vode u okolini portala, na zidu uraditi (izbušiti)
barbakane Φ 100 na visini od 1,0 – 1,5m od vrha pruge, da bi se prostor iza zida oslobodio od
vode. Voda iz barbakana bi se sprovela u rigole.
Celu površinu čela portala , na kraju premazati, zaštitnim premazom za kamen i ciglu, koji
ima funkciju zaštite od vode i izduvnih gasova i soli.

2.3.2.3 Niše za sklanjanje radnika i održavanje pruge
Dati tunel poseduje niše za održavanje pruge i iste se saniraju prema tipu sanacije na tom
delu pruge. U datim nišama su predviđeni revizioni šahtovi za novi sistem drenaže za odvod
brdske vode.
Unutar same niše se vodi sekundarana drenažna cev Ø50, tako da formira slovo П i spaja
se sa primarnom drenažnom cevi. Unutar revizionog šahta u niši na najnižom kotom formira se i
spoj sa postojećim odvodnim kanalom..

2.3.2.4 Kontaktno injektiranje
Pre početka injektiranja izvođač je dužan da izvrši kontrolno bušenje kako bi se utvrdio
tačan zazor u dotičnoj kampadi. Kontrolno bušenje se vrši na svakoj kampadi kroz tri bušotine u
kaloti. Središnja na 12h, a bočne na 10h odnosno 2h.
Predviđeno je izvesti trajno – kontaktno injektiranje, upotrebom cementne injekcione

mase (sastav cement + voda, v/c = 0.6, sa eventualnim dodatkom plastifikatora i benbonita 2%).
Injektiranjem treba popuniti prostor između betonske obloge i stene i veće pukotine u steni u
zoni obloge. Pored sistematskog izvođenja injektiranje na pukotinama ova pozicija radova će se
obavljati na kampadnim i pukotinama koje su jako oštećene dejstvom vode i leda. Injektiranje
se vrši sa cementnom emulzijom uz eventualni dodatak peska samo u slučaju ako je šuplina
velika, ako je zazor mali samo cementnom emulzijom. Zapunjavanje inketiranja je
definisanogore datim tipovima u zavisnosti od stepena oštećenja betonske obloge.
Za potrebe injektiranja se izvode bušotine prečnika 46 mm, u šah polje rasporedu na
rastojanju u oba pravca 3 – 4 m. Dubina bušotine je 1 – 1,2 m , od toga je 60‐70 % u betonu
postojećeg tunelskog svoda, a ostatak u stenskoj masi. Pripremljena mešavina pod pritiskom se
ubacuje u stensku masu uz pomoć pakera. Injekcioni pritisci su 1‐2 bara, stim da ako je šuplina
velika mora se raditi iz dva ili više puta.
U slučaju da utrošak injekcione mase prelazi 1,5m3 po dužnom metru tunela, potrebno je
obavestiti Nadzornog organa i obustaviti injektiranje. Po završenom injektiranju u susednim
kampadama, vraća se na doinjektiranje kroz nove bušotine u istoj kampadi.
Izvođač je dužan da po završenoj poziciji izvrši kontrolno injektrinaje na 2 profila u tunelu
po nalogu Nadzornog organa.
Uzorci injekcione mase se uzimaju za svako posebno injektiranje. Odnosno svaki put kada
se formira injekciona formacija.

127 | P a g e

2.3.2.5 Reprofilacija tunelske obloge
Reprofilacija tunela se vrši celom dužinom uz pomoć rotacionih freza montiranih na
kombinerku, mali bager ili sličnu mašinu kaja može da se kreće kroz ograničen prostor
tunelskog otvora.
Frezanjem bi se skidao površinski sloj betona u dubini od 8cm na celoj dužini tunela i još
dodatno na određenim kampadama (tip 1) dodatnih 7cm. Frezanje se sprovodi u dve faze: Prva
dubine 8cm, posle koje se procenjuje stanje obloge od strane Nadzora, tako da u slučaju dobrog
stanja ofrezanog betona kampada iz Tipa 1 može preći u Tip 2 i Druga faza do konačne dubine
od 15cm u slučaju lošeg stanja obloge.
Kako je primećeno da u kalotnom delu tunela obloga ima manju debljinu od projektovane
za taj tip podgrade i kako je kalota najostljivija na reprofilaciju u kalotnom delu frezanje se viši
samo ako:
1. Stanje obloge je loše i potrebno je ukloniti degradirani i ispucali beton
2. Postoji potreba za dodatni prostor za smeštaj vučnog voda
3. Nije moguće ugraditi sloj prskanog betona na postojeću oblogu
U navedenim slučajevima se obloga freza po datom tunelskom tipu. U slučaju da je
moguće ugraditi zaštitni sloj betona za hidroizolaciju preko postojeće linije obloge, frezanje se
izostavlja i obloga se priprema čišćenjem vodom pod pritiskom ili peskarenjem tako da je
moguće naneti sloj reparaturnog maltera, hidroizolaciju i zaštitni sloj mlaznog betona.
Na delovima koji imaju oštećenja koja su dublja od dubine frezanja, uradiće se lokalne
dubinske plombe do zdravog betona. Štemovanje se vrši u kvadratnoj ili pravougaonoj formi (u
zavisnosti od oblika oštećenja) za zaobljenim izivama.
Na mestima konzolnih nosača VV ostavljaju se ostrva oko 1,0m x 1,0m tako da beton oko
nosača ostane nenarušen. Ostrvo se posle reprofilacije i nanošenja prskane hidroizolacije (5.1)
štiti hidroizolacionim premazom (5.2) tako da se ostave čisti navoji ankera i navrtke za
eventualne intervencije ili zamene na kontaktnoj mreži. U slučaju da prilikom reprofilacije dođe
do narušavanja homogenosti betona oko i ispod konzolne ploče vešaljke, a samim tim i do
destabilizacije vešaljke Izvođač je duzan da obavesti Nadzorni organ i da to mesto sanira
odgovarajućim metodama.

2.3.2.6 Izrada šlica na kampadnim spojnicama
Pored datih mera sanacije rade se žljebovi na mestu spoja kampada tako što isti ušlicavaju
u dubini od 3 cm i širini 5 cm. Nakon izrade šlica rade se polutke od pvc cevi Ø 50mm i kao takve
se fiksiraju u svemu prema datom detalju u projektu. Na ovaj način se sva voda na kapadama
kontrolisano odvedena u novoprojektovani sistem drenaže. Na delu betonske obloge gde je

128 | P a g e

konstatovano probijnje vode ista se spušta sa fleksibilnim crevima u postojeći sistem drenaže.
Pored toga daju se i drenažne cevi na dnu tunelskih tipova kako bi se i dodatno zarobljena voda
odvela u sistem drenaže.

2.3.2.7 Obrada pukotina
Vrši se pregled i obeležavanje pukotina po završenom frezanju i štemovanju dubinskih
plombi. Priprema pukotine se odnosi se odnosi i na pukotine kod portala, tehnološke rupe i
ostale obeležene pukotine. Treba zaseći pukotine i izduvati komprimovanim vazduhom.
Pukotine popuniti epoksidnim malterom sa puniocem od kvarcnog peska u svemu prema
tehničkim listovima proizvođača materijala. Ukoliko u pukotini postoji dotok vode, pre
zaptivanja pukotine, neophodno je da se izvrši privremeno zatvaranje vode, injektiranjem
materijalom.

2.3.2.8 Prskani beton (mlazni)
Mlazni beton se nanosi po izvršenom frezanju i ostalim pozicijama rada na reprofiliranju
tunelske obloge koje su predviđene projektom na dadoj kampadi.
Granulometriski sastav agregata treba da se kreće u sledećim granicama:
 Granulacija: od 0.20 ‐ 5.00mm
 od 0 ‐ 0,2 mm = 15%
 od 0,2 ‐ 1,0 mm = 25%
 od 1,0 ‐ 3,0 mm = 35%
 od 3,0 ‐ 5,0 mm = 25%
Navedena područja granulacije mogu da budu revidirana, ako se eksperimentalno dokaže
da je to opravdano, kroz projekat betona i shodno odobrenju Nadzornog organa.
Aditivi odnosno dodaci moraju odgovarati uslovima i Pravilniku za beton i armiran beton i
specijalnim uslovima ovog važećeg pravilnika na području Crne Gore. Predviđa se najviše
primena aditiva – ubrzivača, kao i plastifikatora. Nabačena mešavina koja sadrži ubrzivač, mora
otpočeti sa vezivanjem odmah (najkasnije u roku od 1 minuta), a završiti sa vezivanjem
najkasnije 10 sati, po izlasku iz mešalice. Svi aditivi se moraju proveriti za vreme probnog
prskanja i mogu se primeniti samo ukoliko su dobijeni pozitivni rezultati probnog testa. Ako su
aditivi u tečnom stanju, njihovo doziranje se vrši kroz vodu koja se ubrizgava u mlaznicu. Ako su
aditivi u praškastom stanju, njihovo doziranje se vrši u suvu mešavinu. Aditivi se dodaju i biraju
tako da njihovo delovanje ne počne pre izlaska iz mlaznice.
Čvrstoća na pritisak prskanog betona koji sadrži ubrzivač mora biti min 5.0 MPa, nakon 6
sati . Program prethodnih ispitivanja u skladu sa zahtevima projekta, trebalo bi Izvođač radova
da dostavi Nadzornom organu radi odobrenja. U postupku prethodnih ispitivanja treba
obuhvatiti provere svih komponenata betona i opreme te dokazati sva projektom predviđena

129 | P a g e

svojstva gotovog betona. Na osnovu ovih ispitivanja treba sastaviti recepturu mešavine za
prskani beton. Potrebno je izvršiti probno prskanje kako bi se proverilo svojstvo ugradljivosti
mlaznog betona sa opremom Izvođača.
Na izvedenim probnim površinama potrebno je proveriti osoblje i opremu. Naknadno
treba izvršiti ispitivanje očvrslog betona pomoću jezgra.
Ako se radi sa ubrzivačem potrebno je dokazati čvrstoću betona za starost od 6, 12, 24
sata, zatim 3, 7 i 28 dana. Ako se radi bez ubrzivača čvrstoća betona se dokazuje nakon 7 i 28
dana. Marka betona definiše se kockom strane 20 cm. Konačno odobrenje planirane mešavine
daje se po završetku ispitivanja svih projektom predvićenih svojstava. Odobrenje daje u pisanoj
formi kroz građevinski dnevnik Nadzorni organ.
U postupku kontrolnog ispitivanja treba obuhvatiti projektom predviđena svojstva

prskanog betona u svežem stvrdnjavajućem i očvrslom stanju. Ispitivanje prskanog betona u
svežem stanju sprovodi se najmanje jednom na svakih 30‐40 m3 prskanog betona . Ispitivanje
prskanog betona u očvrslom stanju vrši se na valjcima prečnika D=12.5 mm i sprovodi se na
seriji od tri valjka koji su izvađeni na svakih 30‐40 m3 ugrađenog prskanog betona. Srednja
čvrstoća od tri uzastopno ispitana uzorka mora biti veća ili jednaka propisanoj marci betona.
Pojedinačni rezultati ne smeju biti manji od 90% propisne marke prskanog betona. Čvrstoća na
zatezanje se ispituje na uzorcima istim kao i za črstoću na pritisak, takozvanom brazilskom
metodom.
Ukoliko se zbog većih debljina obloge, prskani beton nanosi u više slojeva, potrebno je
voditi računa da se novi sloj nanese neposredno nakon vezivanja donjeg sloja, a ne na već
otvrdlu podlogu.
Receptura koju predloži Izvođač mora biti verifikovana od ovlašćenog Instituta i treba da
zadovoljava kriterijume navedene u opisu u podledu čvrstoće, ganulometrijskog sastava,
aditiva, ugradljivosti i obradljivosti kao i da ima otpornost na mraz M100 i klasu
vodonepropusnosti V6.

2.3.2.9 Priprema površine za hidroizolaciju
Obrada površine prskanog beona ili površine posle reprofilacije za nanošenje
hidroizolacije. Komlpetna površina tunelske obloge se tretira ‐ gletuje reparaturnim malterom,
pri čemu se istim ili sličnim materijalom vrši popunjavanje svih neravnina, kaverni i tehnoloških
rupa.
Reparacija površine podrazumeva gletovanje koje se vrši reparaturnim malterom klase R4
koji mora zadovoljiti uslove date standardom EN 1504‐3, a koji podrazumeva sledeće
karakteristike.
Odnosno:
 Pritisna čvrstoća maltera posle 28 dana (EN 12190) mora biti 45 MPa
 Prionljivost (EN 1542) 2,0 MPa

130 | P a g e

 Termička kompatibilnost (smrzavanje‐odmrzavanje): prionljivost nakon 50 ciklusa
(EN 13687‐1) 2,0 Mpa
 Modul elastičnosti (EN 13412) 20 GPa
 Kapilarno upijanje ≤ 0,5 kg m‐2 h ‐0,5
 Jednostavan za mešanje i nanošenje
 Mogućnost nanošenja na vertikalnim i površinama „iznad glave“
 Dobru prionljivost za podlogu
 Mogućnost nanošenja na niskim temperaturama
 Mogućnost nanošenja na vlažne površine
 Ne dolazi do skupljanja niti pucanja
 Poseduje hemijsku otpornost i otpornost na udarce
Reparirana površina je izravnata površina, glatka i ravna i kao takva je podloga za
nanošenje hidroizolacionog sloja – premaza.

2.3.2.10 Hidroizolacija
Pri analizi bilo kakvog sanacionog rešenja, morali smo, prvo, da razmišljamo o
ograničenom prostoru u tunelu (svetao otvor tunela), tako da bi bilo kakva kombinacija
hidroizolacije lepljene ili slične na postojeću oblogu, (koja bi i u ovom slučaju, takođe, morala da
se pripremi, sanira i izravnja) , a zatim da sa izradi zaštitna klasična betonska obloga koja bi
morala da ima debljinu od oko 5cm pa i više santimetara, bi bila neizvodljiva, zbog ograničenog
slobodnog profila u tunelu.
Iz napred navedenih razloga analizirali smo tri moguće rešenja sanacije tunela i to:
 Kruta hidroizolacija
 Izolacija sa geotekstilom i PVC om
 Savremana hidroizolacija

2.3.2.10.1 Primena krute hidroizolacije ‐ torkret sa dodatkom aditiva za vodonepropustljivost
Ovaj način je dosta korišćen na našim prostorima, posebno kada su u pitanju podzemni
vojni objekti tipa rezervoara, skladišta, skloništa itd.
Osnovna mana ovog sanacionog rešenja vezana je za samu sposobnost torkreta da
podnese i prenese zadate uticaje bez prslinskih deformacija.
Onog trenutka kada torkret počne da radi po fazi 2 (presek sa prslinama) torkret izolacija
gubi svoju osnovnu funkciju – vodonepropustljivost, jer bez obzira što je torkret kao materijal
vodonepropusan, voda prolazi između prslina, led počinje da širi prsline, što se odvija vrlo

131 | P a g e

progresivno, pa bi brzo došli u situaciju da razmišljamo o novim sanacionim merama.

2.3.2.10.2 Primena hidroizolacije sa geotekstilom i PVC om
Ovaj tip hidroizolacije se dosta primenjivao u zadnjih 20 godina jer ona obezbeđuje
odvođenje vode duž celog tunela sa denažnim cevima, a tunel ostaje suv.
Problem se može javiti kod tunela sa pojavom leda. Kako PVC hidroizolaciona menbrana
ima džepove sa vazbuhom gde se može javiti led i na taj način oštetiti svojim bubrenjem
oblogu.
Zaptivanje PVC hidroizolacije oko elemenata koji su fiksno ugrađeni u oblogu tunela, kao
što su signali, znakovi i konzole kontaktne mreže, je problematično i mogu se javiti lokalna
procurivanja na mestu koncentrisanih diskontinualnih spojeva.

2.3.2.10.3 Primena savremene fleksibilnih izolacionih materijala
Ovaj tip hidroizolacije se nanosi prskanjem. Reč je o novim materijalima i novim
tehnologijama rada, koji se već duže vreme primenjuju u svetu, tako da imamo primere već
izvedenih sanacija u svetu, koje se prate duži period i pokazuju dobre rezultate.
Materijali su vodonepropusni, a sposobni da prime i prenesu strukturne pokrete u

osnovnoj nosećoj konstrukciji, bez oštećenja. Materijali su ekološki neškodljivi, otporni na
visoke i niske temperature i njihov ciklus smenjivanja. U slučaju požara u tunelu ne razvijaju
otrovne gasove.
Ovakva hidroizolacija se nanosi prskanjem i čvrsto prijanja uz predhodno pripremljenu
podlogu, da bi se preko nje ugradio mlazni beton, koji se čvrsto vezuje za hidroizolaciju i sve to
čini jednu celinu (betonska postojeća podloga, hidroizolacija, mlazni beton)
Rad po ovoj tehnologiji je brz, sanacija obloge se daleko brže odvija nego kod klasičnog
načina. Trenutna, možda na prvi pogled, veća cena tih novih materijala, u krajnjoj instanci, kroz
vreme trajanja i jednostavnost izvođenja, kao i sigurnost vodonepropusnosti konstrukcije na
duži period, pokazuje uštedu.
Ako bi kasnije, u toku eksploatacije tunela, došlo do eventualnog propadanja
hidroizolacije na nekom mestu obloge, pojavi se trag vlaženja, lako je intervenisati, jer znamo
tačno mesto prodora vlage. Voda iza hidroizolacije ne može da „šeta“ duž hidroizolacione
membrane, jer ovakva, prskana hodroizolacija, celom površinom čvrsto prijanja uz postojeću
oblogu. Znači, tamo gde se pokaže vlaga, samo na tom mestu je moguć prodor vlage.
U OVOM PROJEKTU, ODULČENO JE KORIŠĆENJE OVAKVE MENBRANE TJ. PRSKANU

VRSTU HIDROIZOLACIJE.
Preko reparaturnog maltera predviđeno je nanošenje premaza od polimer‐cementne

vodonepropusne mase. Može se koristiti vodonepropusna masa Hidrostop AN ili sličan premaz.
Nanosi se premaz, u broju slojeva prema preporuci proizvođača, debljine 2‐5 mm ovim

132 | P a g e

projektom je dato da bude 3mm.
Hidroizolaciona masa treba da zadovolji sledeće uslove:
 Mogućnost nanošenja na betonsku oblogu
 Dobru prionljivost za podlogu
 Ne zahteva dodatnu zaštitnu oblogu
 Debljina potrebnog sloja manja od 5 mm
 Otpornost na naftu i mašinsko ulje
 Otpornost na pozitivan i negativan pritisak vode
 Otpornost na smrzavanje
 Mogućnost spoljašnje i unutrašnje upotrebe
 Paropropusnost
Predviđena je elastomerna hidroizolacija koja se nanosi prskanjem, tipa MASTERSEAL (ili
slična) koja, takođe, može da podnosi i određena pomeranja u kostrukciji. Nanošenje prskane
hidroizolacije (180m2/času – prosečna brzina nanošenja u opisu proizvođača)
Ovaj tip hidroizolacije koji se na predhodno pripremljenu podlogu, nanosi, mašinski,
prskanjem ima sledeće prednosti:
 vreme nanošenja je mnogo kraće nego kod klasične hidroizolacije
 čvrsto prijanja uz podlogu
 preko ovakve hidroizolacije se direktno nanosi mlazni beton koji čvrsto prijanja uz
hidroizolaciju čime se postiže kompaktnost obloge (podloga, hidroizolacija,
zaštitni sloj betona)
U slučaju potrebe skidanja većeg dela oštećenja obloge, pa bi nosivost preostale obloge
bila dovedena u pitanje, predviđeno je konturno injektiranje tla neposredno uz tunelsku
oblogu, da bi se prihvatili naponi od okolnog tla, do završetka sanacije unutar tunela.
Odluku o ovim radovima će doneti Nadzorni organ, na licu mesta, ako se za ovim
radovima ukaže potreba.

2.3.2.10.4 Prodori vode kroz oblogu tunela (curkovi)
U slučaju pojave većih prodora vode kroz oblogu posle frezanja i štemovanja stare obloge
potrebno je dodatno sprovesti dotok vode u drenažu na način da na mestima pojave većih
curkova, (položaj i potrebu određuje Nadzorni organ na gradilištu), voda će se prihvatati
ubacivanjem creva ∅50mm i sprovesti do drenažnih cevi ispod pešačkih staza. Preko tih creva
će se uraditi prskana hidroizolacija i mlazni beton kao i na ostalom delu tunela.

133 | P a g e

2.3.2.10.5 Zaštita konzola kontaktne mreže hidroizolacionim premazom
Kada se ofrezana površina oko ostrva ostavljenog za konzole kontaktne mreže zaštiti
prskanom hidroizolacijom, tako da se i bočne strane ostrva isprskaju hidroizolacijom (5.1.)
nanosi se hidroizolacioni premaz na čelo i preko urađene prskane membrane na bokovima
ostrva. Hidroizolacioni premaz mora biti hemijski i mehanički kompatibilan sa hidroizolacionom
membranom i nanosi se preko dela ostavljenog betona oko konzolne ploče i na samu čeličnu
konzolnu ploču kako bi se postiglo zaptivanje. Hidroizolacioni premaz se ne nanosi na navoje i
navrtke ankera konzole kako bi bila moguća eventualna intervencija na konzolama.

2.3.2.11 Mlazni beton – zaštita hidroizolacije
Posle završenih radova na izradi hidroizolacije i potpunog očvršćavanja hidroizolacije duž
cele površine profila obloge tunela pristupa se izradi zaštite nanošenjem mlaznog betona MB30,
armiranog armaturnom mrežom d=8cm, (ovakva zaštita – mlazni beton sa armaturom, je
ujedno i zaštita obloge od eksplozije u slučaju požara u tunelu)‐ Nanošenje mlaznog betona
preko hidroizolacije. Po nanošenju i očvršćavanju mlaznog betona, beton podloga, hidroizolacija
i mlazni beton (zaštita hidroizolacije) čine kompaktnu celinu.
Zaštitni malzni beton posle izvođenja i provere svih radova u tunelu potrebno je obeležiti
sigurnosnim trakama sa padom ka nišama i izlazu odnosno ulazu tunela kao po propisima.

2.3.2.12 Drenažni sistem
Brdska voda koja se proceđuje kroz stenu i staru oblogu tunela biće zaustavljena
prskanom hidroizolacionom membranom. Gravitacionim tečenjem će se niz vodonepropusnu
membranu spustiti do oporaca tunela, gde će kroz drenažni sistem betona ući u podužnu
perforiranu drenažnu cev. Drenažni sloj betona se ugrađuje iznad i oko podužne drenažne cevi
Ø110, koja se postavlja na sloj podbetona pod nagibom, koji odgovara nagibu tunela, a ne
manjim od 1,5%. Podužna drenaža se na mestu svake niše uvodi u revizioni šaht, koji ostavlja
mogućnost naknadnog pregleda i intervencije u slučaju začepljenja. Unutar niše, postavlja se
sekundarna drenažna ceve Ø50 koja se postavlja u obliku slova П, a spaja se sa primarnom
podužnom drenažom cevi Ø110.
Na mestu poslednje/prve niše, odnosno niše koja ima najnižu kotu, primarna drenažna
cev se uvodi putem poprečnih cevi Ø50 u postojeći odvodni kanal, kako bi se sprečilo
nagomilavanje i mržnjenje vode na samom poralu tunela. Postojeći odvodni kanal potrebno je
izbušiti ili pažljivo oštemati tako da je poprečne cevi Ø50 moguće ugraditi kroz zid odvodnog
kanala. Oštećena mesta postojećeg odvodnog kanala je potrebno sanirati reparaturnim
malterom. Takođe je potrebno da se proctor oko cevi Ø50 zaptije raparaturnim malterom.
Primearna drenaža se od tog mesta vodi do samog izlaza tunela, gde vodu iz poslednjih 50m
uvodi istim pristupom u postojeći odvodni kanal. Kako je postojeći odvodni kanal sa svojim
dnom prosečno na oko 1m dubine, voda u njemu bi trebalo da ostane u tečnom stanju.
Pošto su na radnim spojnicama betoniranja, spojevima kampada, primećeni najveće
količine vode u njima je postavljenja oberhasli metoda drenaže. Ona podrazumeva ugradnju

134 | P a g e

polutke od PVC cevi Ø50 koja se fiksira tako da sprovodi najveću količinu vode direktno do
primarne drenažne cevi Ø110.

2.3.2.13 Kontrolna merenja u tunelu
U toku izvođenja radova ugradiće se reperi na pojedinim profilima u tunelu za praćenje
pomeranja. Naknadno po završenim radovima postavljeni bi bili reperi kojima bi se pratilo
eventualno pomeranje tunelske obloge, kroz duži vremenski period, u određenom intervalu
vremena ili pri pojavi eventualnih, neočekivanih, pukotina na oblozi tunela, posle saniranja. Ova
merenja bi organizovala služba za održavanje ovog tunela. U slučaju većih pomeranja brdske
mase bi moglo, blagovremeno da se interveniše, da ne bi došlo do većih oštećenja, ili čak loma
tunelske obloge.
Reperi bi se postavili na oblozi od mlaznog betona – 5 repera po profilu, na tri poprečna
profila ‐ ulazni, srednji i izlazni deo tunela, a uz saglasnost Nadzornog organa na gradilištu.

2.3.2.14 Ugradnja remenata
Na mestima gde je prvobitna tunelska obloga totalno degradirala i ispala u blokovima
tako da su ostale šupljine ugrađuju se rešetkaste remenate. Remenate se ugrađuju na rasteru
50cm u dužini koja pokriva šupljinu sa još dodatnim cca 1m na krajevima koji zalaze u zdrav
beton. Remenate se ugrađuju tako da najmanje ostane 15cm od linije svetlog profila, tako da se
prilikom frezanje ne ošteti mlazni beton koje je ugrađen preko remenata. Preko remenata se
postavlja armaturna mreža Q188 i na gornjoj strani (prema steni) se postavlja geotekstil 500g
kako bi se zadrzao mlazni beton koji se ugrađuje preko postavljenih i fiksiranih remanata.
Remenate se izrađuju od armaturnih šipki RØ25 formiranih u trougao i rešetkastu ispunu
od RØ12, sa poljima od 25cm.
Ma mestima gde su ugrađuju remenate su ugrađuju i samobušeći IBO ankeri kako bi
osigurali mesto odrona. Ankeri se ugrađuju do dužine tako da sidrenje bude u steni minimalno
1,5m.
U slučaju velikih kaverni, potrebno je da se zazor ispuni siporeks blokovima ili sličnim
prefabrikovanim elementima kako bi se injekciona masa smanjila i zadržala na mestu sanacije
kaverne.
Dato rešenje je alternativno koje podrazumeva da predviđene remenate i debljina
mlaznog betona odgovaraju stanju na terenu. Rešenje se izvodi po detaljima 8.13 i 8.14 datim u
grafičkoj dokumentaciji.
Konačno rešenje se može dati tek pošto Izvođač izvrši detaljno bušenje i merenje na
mestima gde je utvrđeno postojanje kaverni. Po dobijenim podacima i kada se sa tačnošću
može konstatovati dimenzije i pozicija kaverne, Izvođač će dati predlog rešenja uz konsultacije
sa Projektantom i saglasnost Nadzornog organa.

135 | P a g e

2.3.3 Zaključne napomene

Za potrebe izrade ovog projekta izvršeno je merenje (snimanje) postojećeg stanja tunela.
Snimljeno stanje se može smatrati samo uslovno tačno, jer će se pravo stanje prslina i pukotina
sagledati tek posle detaljnog čišćenja i frezanja obloge. Stoga postoji mogućnost da se pojedini
radovi, dati ovim projektom, povećaju ili smanje u svom obimu.
Posle izvođenja pozicije frezanje, koje će biti 8cm po celoj dužini tunela, kontroliše se i
snima novonastalo stanje na ofrezanim kampadama. U slučaju da se posle frezanja kampada
oceni kao lošija ili bolja, Nadzor može doneti odluku o primeni drugog tipa sanacije u skladu sa
novonastalom situacijom.
Kao mogućnost ojačanja tunelskog preseka, kada se ukaže potreba za intervencijom iza
obloge, razmatrana je mogućnost lokalnog kontaktnog injektiranja. S tim u vezi treba biti
spreman i na mogućnost ugradnje stenskih injekcionih ankera ili dodatnog ojačanja tunelske
obloge čeličnim remenatama ili jačom armaturnom mrežom.
O tome, da li će se neke od ovih mera primeniti, zavisi pre svega od zatečenog stanja u
tunelu, a odlučiće se na licu mesta kroz Nadzornu službu i Projektanski nadzor.
U predračunskim kalkulacijama, biće predviđeni ovi, mogući radovi, kroz stavku „Ostali,
razni radovi“.
Radovi koji podrazumevaju totalnu rekonstrukciju i dodatno ojačanje tunelske obloge su
dati tipske detalje (8.12; 8.13 i 8.14) tako da se izvode na svim mestima gde se javi potreba za
ojačanje ili rekonstrukciju tunelske obloge.

136 | P a g e

2.4. ANALIZA STABILINOSTI

137 | P a g e

2.4.1 Opšti deo
Predložene sanacione mere su određene na osnovu stepena oštećenosti i stanja tunela.
Karakter oštećenja koji se javlja u tunelu nije strukturan, odnosno nije narušio opštu stabilnost
konstrukcije. Oštećenja su nastala u najvećem delu od višedecenijskog uticaja vode i leda, kao i
drugih lokalnih uticaja.
Cilj sanacije tunela je da se obezbedi zadovoljavajuća sigurnost i trajnost. Predviđene
sanacione mere predstavljaju uobičajene pozicije rada za rehabilitaciju tunela. Ovakvi radovi ne
ugrožavaju odvijanje železničkog saobraćaja, osim u terminima zatvora pruge.
Za izvođenje radova trebalo bi izabrati odgovarajućeg Izvođača koji ima iskustava sa
izvođenjem ovakvih i sličnih radova u tunelima. Izvođenje mora biti praćeno odgovarajućim
stručnim Nadzorom. Eventualna odstupanja i promene u Projektu su moguća, ako se za to javi
potreba ili nužda, uz prethodnu saglasnost Projektanta i Nadzora.
2.4.2 Statički proračun
Proračunom su obuhvaćene četiri varijante tunelskog tipa koji se javljaju u tunelu T150.
Proračunski podaći za dve varijante su uzeti iz rezultata istražnih radova na terenu, a za druge
dve varijante su usvojene vrednosti projektovanog podgradnog tipa.
Za proračun su uzimane samo minimalne odnosno maksimalne vrednosti uticaja i
dimenzija tunelske obloge.
Usvojeni tunelski tipovi za proračun:
1. Istražni profil na stacionaži ST km 300+100, sa debljino betona u kaloti d=0,4m.
2. Istražni profil na stacionaži ST km 300+400 sa debljinom betona u kaloti d=0,6m.
3. Tunelski tip sa minimalnim dimenzijama u kaloti d=0,3m.
4. Tunelski tip sa maksimalnim dimenzijama u kaloti d=0,75m.
Za statički proraču usvojeni su uticaji od sopstvene težine betona 2400kg/m3 I uticaj od
sveže injekcione mase od 150kN/m2 odnosno 1,5 bara.
Usvojena marka betona, kao prosečna vrednost ispitanih uzoraka je MB20, što prema
propisima za nearmirami beton dovodi do sledećih dopuštenih napona:
Dozvoljeni naponi pritiska su 5MPa ili 5000kN/m2
Dozvoljeni naponi zatezanja su 10% od napona pritiska odnosno (‐0,5) MPa ili (‐500)
kN/m2

138 | P a g e

2.4.3 Geometrija preseka i opterećenje u tunelu
Model preseka tunela
9 10 11
8 12
7 13
6 14
5 15
28 4 16 29
27 3 17 30
2 18
26 31
25 1 19
32
24 20 33
23 21
22
39
38 34
37 36 35

139 | P a g e

Geometrija preseka štapova i čvorova
9 9 10 10 11
8 11
8 12
7 12
7 13
6 13
6 14
5 14
5 15
4 15
28 28 4 16 29 29
3 16
27 27 3 17 30 30
2 17
26 2 18 31
26 31
1 18
25 25 1 19
32
24 19 32
39 24 20 33
23 33
23 20
22 22 21 21
39 38 34
37 35
36
38 34
37 36 35

140 | P a g e

Opterećenje od injektiranja

141 | P a g e

2.4.4 Profil na stacionaži ST km 300+100

Dobijena pomeranja

Max: 0.383
Max: mm
0.640 mm
Max: 0.282 mm
Max: 0.258 mm Max: 1.220 mm
Max: 0.193 mm Max: 0.927 mm
Max: 0.129 mm Max: 0.348 mm
Max: 0.101 mm Max: 0.119 mm
Max: mm
Max: 4.112 0.085 mm Max: 0.102
Max: mm
4.120 mm
Max: mm
Max: 4.087 0.068 mm Max: 0.085
Max: mm
4.096 mm
Max: mm
Max: 4.069 0.052 mm Max: 0.068
Max: mm
4.059 mm
Max: mm
Max: 4.087 0.035 mm Max: 0.051 mm
Max: 3.964 mm
Max: 0.012 mm
Max: 0.038
Max: mm
4.088 mm
Max: 0.002 mm Max: 0.014 mm
Max: 0.005 mm
Load 3 : Displ
Displacem

142 | P a g e

Dijagram momenata (M)

Max:
Max: 20.189
Max: 20.151 20.189
kNm kNmkNm
Max: -21.734 kNm
Max: -29.747 kNm Max: -40.464 kNm
Max: 53.395 kNm Max: 38.492 kNm
Max: 88.605 kNm Max:

Max: 88.605 kNm Max: 72.180
72.180 kNm
kNm
Max: -1.980 kNm Max: 42.326

Max:kNm
-1.980 kNm
Max:
Max: -1.973 44.872 kNm
kNm Max: 29.371
Max:kNm
-1.973 kNm
Max: -1.968 kNm Max: -1.956 kNm
Max:
Max:-1.980 kNm
-63.779 kNm Max: -17.680 kNm
Max: -1.915 kNm
Max: -63.779 Max:
kNm 36.974 kNm
Max: -1.980
-55.213 kNm
kNm
Max: 4.189 kNm Max: -55.213 kNm
Max: 0 kNm
Load 4 : Bending
Max: 0 kNm Max: 0 kNm
Max: 0 kNmMax: 0 kNmMax: 0 kNm

143 | P a g e

Dijagram normalnih sila (N)

636.445
636.548635.705kN
kN
625.890 kNkN 635.810 kNkN
623.430
626.679 kN 624.217 kN
620.148 kN 615.929 kN
637.260 kN 633.041 kN
643.796 kN 638.706 kN
664.916 kN 659.826 kN
689.072 kN 683.508 kN
712.184 kN 706.620 kN
703.933 kN 698.056 kN
187.189 kN 187.189 kN 219.803 kN 219.803 kN

743.813 kN 745.494 kN 742.119 kN 737.936 kN
794.685 kN
74.940 kN
785.374 795.548 kN
781.999 85.952
kN kN
76.097 kN 87.108 kN
849.511 kN
834.988 kN
834.445
842.296 kN
66.936 kN 94.058 kN
68.647 kN 96.672 kN
903.060 kN
888.151 kN
241.321 kN 107.858 kN
-8.652682.859 kN kN882.056 kN
kN -8.652
111.913 kN
252.889kN
164.321 kN 927.380 kN
209.871 kN 198.206 kN
169.658
171.545 kN
kN 734.207 kN
204.350 kN
kN 166.902 kN -185.140 kN -185.140 kN
172.466 kN
24.387 kN 168.630
17.759 kN 193.151 kN
698.699 kN
Load 4 : Axial Force :Displacement
225.711 kN Force - kN
750.047 kN
40.227 kN 33.028 kN 208.991 kN

144 | P a g e

Dijagram transverzalnih sila (T)

Max: 41.874
Max: 38.410 Max: kN
kN 82.055 kN
Max: -79.199 kN
Max: 85.787 kN
Max: -83.585 kN
Max: 107.572 kN Max:-105.969

-19.249 kN
Max: kN
Max: 20.148 kN Max: 65.889 kN
Max:
Max:0-65.323
kN kN Max: 7.915
0 kN kN
Max: 09.104
kN kN Max: 11.634
0 kN kN
0 kN kN
Max: -12.808 Max: 12.722
0 kN kN
Max:-39.695
Max: 0 kN kN Max:
Max: 25.821
0 kN kN
Max: 044.127
Max: kN kN Max:
Max: 0-40.733
kN kN
0 kN kN
Max: -14.597 Max: 16.034 kN
0 kN kN 0 kN
Max: -0.712
Load 2 : Shear Y : Displa

Fo

145 | P a g e

Numerička analiza i uticaji u štapovima i čvorovima

5 1 5 47.52 3.87 0.00 0.00 0.00 4.48
6 ‐33.07 0.09 0.00 0.00 0.00 ‐2.60
2 5 397.60 20.15 0.00 0.00 0.00 50.89
6 ‐397.60 ‐20.15 0.00 0.00 0.00 ‐30.78
3 5 445.11 24.02 0.00 0.00 0.00 55.38
6 ‐430.67 ‐20.06 0.00 0.00 0.00 ‐33.37
4 5 712.18 38.43 0.00 0.00 0.00 88.61
6 ‐689.07 ‐32.09 0.00 0.00 0.00 ‐53.39

Maksimalni uticaji u oporcu
M=88,61 kNm
N=712,18 kN

10 1 10 8.77 1.01 0.00 0.00 0.00 1.08
11 ‐8.84 ‐0.38 0.00 0.00 0.00 ‐0.73
2 10 388.54 41.87 0.00 0.00 0.00 11.54
11 ‐388.54 34.13 0.00 0.00 0.00 ‐9.58
3 10 397.32 42.89 0.00 0.00 0.00 12.62
11 ‐397.38 33.75 0.00 0.00 0.00 ‐10.30
4 10 635.70 68.62 0.00 0.00 0.00 20.19
11 ‐635.81 54.00 0.00 0.00 0.00 ‐16.49

Maksimalni uticaji u kaloti
M=20,19 kNm
N=635,70 kN

146 | P a g e

Kontrola napona preseka u kaloti
Momenat 20,19 kNm

Normalna sila 635,7
h1= 0,4 m Visina kalote

B= 1 m Dužina kalote
A= h1 x l1 A= 0,4 m2
∗ℎ12 W= 0,026667 m3
W
σ
σ= 1589,25 ± 757,125
σ= 2346,375 kn/m2 < σdoz
σ= 832,125 kn/m2 < σdoz
Kontrola napona preseka u oporcu
Momenat 88,61 kNm

Normalna sila 712,18
h1= 1 m Debljina oporca

B= 1 m Dužina oporca
A= h1 x l1 A= 1 m2
∗ℎ12 W= 0,166667 m3
W
σ
σ= 712,18 ± 531,66
σ= 1243,84 kn/m2 < σdoz
σ= 180,52 kn/m2 < σdoz

147 | P a g e

2.4.5 Profil na stacionaži ST km 300+400

Dobijena pomeranja

Max: 0.258 mm
Max: 0.263 mm
Max: 0.264 mm Max: 0.273 mm
Max: 0.258 mm Max: 0.271 mm
Max: 0.215 mm Max: 0.232 mm
Max: 0.152 mm Max: 0.173 mm
Max: 0.133 mm Max: 0.151 mm
Max: 0.099
Max: 4.119 mm mm Max: 0.120 mm mm
Max: 4.129
Max: 0.077
Max: 4.102
Max: 0.057
Max: 4.063
Max: 0.035
Max: 4.087 mm mm Max: 0.054 mm
Max: 3.966 mm
Max: 0.011 mm Max: 0.039 mm mm

Max: 4.088
Max: 0.002 mm Max: 0.014 mm
Max: 0.005 mm
Load 3 : Displacement
Displacement - mm

148 | P a g e


Max: 18.160 kNm

Max: -17.846 kNm Max: -18.639 kNm
Max: -29.752 kNm Max: -30.397 kNm
Max: 36.164 kNm Max: 35.529 kNm
Max: 46.514 kNm Max: 45.812 kNm
Max:
Max: -1.980 99.613
-99.613kNm
kNm kNm Max: -101.072
101.072
Max:kNm
-1.980
kNm kNm
Max: kNm
Max: -1.973 41.770 kNm Max: 27.176 kNm kNm
Max: -1.973
Max: -1.968 kNm Max: -1.956 kNm
Max:Max:
-1.980 kNm kNm
-59.805 Max: -11.436 kNm
Max: -59.805 kNm Max: -1.915 kNm
Max: 37.294 kNm
Max:Max: -1.980
-48.639 kNmkNm
Max: 3.972 kNm Max: 40.293Max:
kNm -48.639 kNm
Max: 0 kNm
Load 4 : Bending Z : Displacement

Max: 0 kNm
Max: 0 kNm Moment - kNm

149 | P a g e


670.092
671.316669.906kN
kN
kN 671.154
660.539 kN 660.247kN
kN
669.899 kN 669.583 kN
665.577 kN 665.314 kN
682.689 kN 682.426 kN
686.510 kN 686.283 kN
707.630 kN 707.403 kN
727.225 kN 726.977 kN
750.337 kN 750.089 kN
735.881 kN 735.477 kN
300.682 kN 300.682 kN 316.765 kN 316.765 kN

767.785 kN 773.458 kN 774.375 kN 767.381 kN
814.913 kN
805.362
3.797 kN 820.302
806.279 kN
kN kN
30.905
4.953 kN 32.061 kN
865.130 kN
851.854 kN
45.561 846.721
854.565
kN kN 76.279 kN
47.271 kN 78.893 kN
910.873 kN
896.042 kN
239.619 kN
886.373 kN 119.085 kN
4.376 kN 4.376
692.575 kN kN
123.140 kN
251.187 kN
164.380 kN 930.329 kN
206.386 kN 196.684 kN
743.642 kN
169.862
171.604 kN
kN 202.828 kN -186.201 kN-186.201 kN
167.095 kN
24.003 kN 168.823
172.670 kN
kN186.730 kN
17.311 kN
708.415 kN
Load 4 : Axial Force :Displacement
222.226 kN 759.482 kN Force - kN
39.843 kN 32.580 kN 202.570 kN

150 | P a g e


4 1 4 88.43 ‐18.41 0.00 0.00 0.00 ‐19.45
5 ‐68.49 19.45 0.00 0.00 0.00 0.55
2 4 391.43 ‐72.55 0.00 0.00 0.00 ‐42.81
5 ‐391.43 72.55 0.00 0.00 0.00 ‐29.62
3 4 479.87 ‐90.96 0.00 0.00 0.00 ‐62.26
5 ‐459.93 92.00 0.00 0.00 0.00 ‐29.07
4 4 767.78 ‐145.54 0.00 0.00 0.00 ‐99.61
5 ‐735.88 147.20 0.00 0.00 0.00 ‐46.51

M=99,61 kNm
N=767,78 kN

10 1 10 22.87 2.40 0.00 0.00 0.00 ‐5.04
11 ‐23.65 5.16 0.00 0.00 0.00 4.34
2 10 395.82 40.96 0.00 0.00 0.00 16.39
11 ‐395.82 35.04 0.00 0.00 0.00 ‐14.89
3 10 418.69 43.36 0.00 0.00 0.00 11.35
11 ‐419.47 40.20 0.00 0.00 0.00 ‐10.55
4 10 669.91 69.37 0.00 0.00 0.00 18.16
11 ‐671.15 64.33 0.00 0.00 0.00 ‐16.88

M=18,16 kNm
N=669,91 kN

151 | P a g e

Momenat 18,16 kNm


A= h1 x l1 A= 0,6 m2
∗ℎ12
W W= 0,06 m3
σ= 1116,517 ± 302,6667
σ= 1419,183 kn/m2 <σdoz
σ= 813,85 kn/m2 <σdoz
Momenat 99,61 kNm

h1= 0,8 m Visina oporca

A= h1 x l1 A= 0,8 m2
∗ℎ12
W W= 0,106667 m3
σ
σ= 959,35 ± 933,8438
σ= 1893,194 kn/m2 <σdoz
σ= 25,50625 kn/m2 <σdoz

152 | P a g e

2.4.6 Profil sa debljinom obloge u kaloti d=0,3m

Dobijena pomeranja

Max: 0.319 mm
Max: 0.325 mm
Max: 0.379 mm Max: 0.394 mm

Max: 0.386 mm Max: 0.402 mm
Max: 0.343 mm Max: 0.361 mm
Max: 0.195 mm Max: 0.218 mm
Max: 0.164 mm Max: 0.182 mm
Max: 0.110
Max: 4.135
Max: 0.083
Max: 4.106
Max: 0.058
Max: 4.065
Max: 0.033
Max: 3.966 mm
Max: 0.010 mm
Max: 0.036 mm mm
Max: 4.087
Max: 0.002 mm Max: 0.013 mm
Max: 0.005 mm
Load 3 : Displace
Displacemen

153 | P a g e


Max: 0.510 mm
Max: 0.521 mm
Max: 0.607 mm Max: 0.630 mm

Max: 0.618 mm Max: 0.644 mm
Max: 0.548 mm Max: 0.578 mm
Max: 0.313 mm Max: 0.349 mm
Max: 0.262 mm Max: 0.291 mm
Max: 0.176
Max: 6.616
Max: 0.134
Max: 6.570
Max: 0.093
Max: 6.504
Max: 0.052
Max: 6.345 mm
Max: 0.016 mm
Max: 0.057 mm mm
Max: 6.539
Max: 0.003 mm Max: 0.020 mm
Max: 0.008 mm
Load 4 : Bending Z
Dis

154 | P a g e


654.245
654.857654.078kN
kN
kN 654.702
643.479 kN 643.247kN
kN
648.159 kN 647.915 kN
641.513 kN 641.365 kN
650.069 kN 649.922 kN
652.542 kN 652.450 kN
663.102 kN 663.010 kN
682.532 kN 682.431 kN
694.088 kN 693.987 kN
681.166 kN 680.927 kN
301.348 kN 301.348 kN 310.030 kN 310.030 kN

705.094 kN 712.889 kN 713.417 kN 704.855 kN
745.393 kN
736.817 749.124
737.345 kN
kN kN
-10.569
-44.901 kN -46.057 kN -9.413 kN
784.404
772.788 kN kN
kN
47.932769.249
777.118
kN kN 73.962
49.643 kN 76.576 kN
821.641 kN
807.588 kN
210.574 kN kN 117.592 kN
19.524642.170 kN 800.974
kN 19.524 kN
121.647 kN
222.142 kN
148.762 kN 836.233 kN
176.607 kN 175.557 kN
679.983 kN
154.159
155.986 kN
kN kN -165.924 kN-165.924 kN
23.185 kN 153.411 kN 181.701
156.967 kN 151.683 kN
18.191 kN 160.811 kN
658.010 kN
Load 4 : Axial Force
192.447 kN 695.823 kN
39.025 kN 33.461 kN 176.651 kN

155 | P a g e


61.598Max: Max: 135.890

kN 67.660 kN kN
Max: -59.990
-66.028 kN
kN
Max: -136.259 kN
113.204 kN Max: 146.021 kN
Max: -146.237 kN -113.479 kN
100.530 kN 83.024 kN
-82.974 kN -100.926 kN
Max: 162.101 kN
11.453 kN -11.426 kN
Max: -162.052 kN
Max:
Max:14.621 kN kN
-134.111 Max:
Max: 134.798
-14.594 kNkN
Max:
-7.920 kN Max: 7.920kN
-80.096
-132.863 kN
kN Max:
Max: 7.920kN
133.574
88.763 kN
-7.920 kN
7.896
kN kN
Max: -5.363 kN 87.011 7.896
kN kN
Max: 6.376
-7.896 kN -78.344 -7.896 kN
Max:-51.444
-2.747
Max: 7.872
kN kNkN Max: 7.817
2.392 4.095
kN kN
-7.872 kN -7.817 kN
64.315
Max: kN
7.920
kN kN
0 kN
-7.920 kN -48.852 Max:
Max:54.144
-2.0497.659
kN kN kN
-7.659 kN
Max: 85.699 kN
Max: -42.351
Max: 0 kN kN 49.079 kN
7.920
Max: 0
-58.808 kN kN
kN -7.920 kN
0 kN 22.145
Max: -12.901
-19.503 kN Max:
Max: 46.049
0 kN kN
kN
10.9070 kN Max: -81.968 kN
Max:
0 kN
Load 4 : Shear Y : Displac
0 kN 0 kN Fo
0 kN 0 kN 0 kN

156 | P a g e


4 1 4 49.21 ‐9.13 0.00 0.00 0.00 ‐10.16
5 ‐34.25 9.91 0.00 0.00 0.00 0.65
2 4 391.48 ‐73.91 0.00 0.00 0.00 ‐46.97
5 ‐391.48 73.91 0.00 0.00 0.00 ‐26.82
3 4 440.68 ‐83.04 0.00 0.00 0.00 ‐57.13
5 ‐425.73 83.82 0.00 0.00 0.00 ‐26.17
4 4 705.09 ‐132.86 0.00 0.00 0.00 ‐91.40
5 ‐681.17 134.11 0.00 0.00 0.00 ‐41.87

M=91,40 kNm
N=705,09 kN

10 1 10 11.62 1.21 0.00 0.00 0.00 ‐2.35
11 ‐12.01 2.57 0.00 0.00 0.00 2.00
2 10 397.18 41.07 0.00 0.00 0.00 17.76
11 ‐397.18 34.93 0.00 0.00 0.00 ‐16.20
3 10 408.80 42.29 0.00 0.00 0.00 15.42
11 ‐409.19 37.49 0.00 0.00 0.00 ‐14.20
4 10 654.08 67.66 0.00 0.00 0.00 24.66
11 ‐654.70 59.99 0.00 0.00 0.00 ‐22.72
4 4 767.78 ‐145.54 0.00 0.00 0.00 ‐99.61
5 ‐735.88 147.20 0.00 0.00 0.00 ‐46.51

M=99,61 kNm
N=767,78 kN

157 | P a g e

Momenat 24,66 kNm

Normalna sila 654,7

A= h1 x l1 A= 0,3 m2
∗ℎ12
W W= 0,015 m3
σ
σ= 2182,333 ± 1644
σ= 3826,333 kn/m2 <σdoz
σ= 538,3333 kn/m2 <σdoz
Momenat 91,4 kNm

h1= 0,6 m Visina oporca

A= h1 x l1 A= 0,6 m2
∗ℎ12
W W= 0,06 m3
σ
σ= 1175,15 ± 1523,333
σ= 2698,483 kn/m2 <σdoz
σ= -348,183 kn/m2 <σdoz

158 | P a g e

2.4.7 Profil sa debljinom obloge u kaloti d=0,75m

Dobijena pomeranja

Max:
Max:0.062
Max: 0.060 mm
Max: mm
0.0620.061
mm mm
Max: 0.050 mm Max: 0.054 mm
Max: 0.041 mm Max: 0.047 mm
Max: 0.036 mm Max: 0.043 mm
Max: 0.033 mm Max: 0.040 mm
Max: 0.029
Max: 4.087
Max: 0.024
Max: 4.069
Max: 0.019
Max: 4.038
Max: 0.013
Max: 3.949 mm
Max: 0.005 mm
Max: 0.016 mm mm
Max: 4.077
Max: 0.002 mm Max: 0.006 mm
Max: 0.002 mm
Load 1 : Displa
Displacem

159 | P a g e


Max: Max:
-22.808 kNm kNm
-23.520
Max: -43.145 kNm Max: -44.920 kNm
Max: -36.967 kNm Max: -39.444 kNm
Max: 64.400 kNm Max: 61.117 kNm
Max: 98.731 kNm Max: 95.109 kNm

Max: 98.731 kNm Max: 95.109 kNm
Max: -1.980 kNm Max: 32.080

Max:kNm
-1.980 kNm
Max:
Max: -1.973 48.912 kNm
kNm Max: 29.053
Max: kNm
-1.973 kNm
Max: -1.968 kNm Max: -1.956 kNm
Max:
Max:-1.980 kNm
-68.093 kNm Max: -18.417 kNm
Max: -1.915 kNm
Max: -68.093 Max:
kNm 39.267 kNm
Max: -1.980kNm
-58.932 kNm
Max: 4.334 kNm
Max: -58.932 kNm
Max: 0 kNm
Lo
Max: 0 kNm
Max: 0 kNm

160 | P a g e


645.197652.040
653.570651.753kN
kN
kN 653.313
kN kN
644.492 kN
656.897 kN 656.162 kN
659.733 kN 658.715 kN
681.123 kN 680.105 kN
691.590 kN 690.457 kN
717.991 kN 716.857 kN
743.115 kN 741.875 kN
772.005 kN 770.765 kN
762.352 kN 760.940 kN
205.999 kN 205.999 kN 230.299 kN 230.299 kN

802.232 kN 803.221 kN 803.712 kN 800.820 kN
852.532 kN 857.243 kN
843.59299.859 kN 101.015 kN
81.778 kN 80.621 kN
843.101 kN
911.686 kN
896.683 kN
892.292
900.141 kN
70.670 kN 103.805 kN
72.381 kN 106.419 kN
965.760 kN
950.326 kN
258.029939.901
kN kN 114.951 kN
-9.345726.023 kN kN
kN -9.345
119.006 kN
269.597kN
175.799 kN 990.080211.875
kN
222.149 kN kN
181.321
183.023 kN
kN 782.311 kN
kN 218.019
184.129 kN
24.516 kN 180.069 178.341 kN
kN -198.481 kN-198.481 kN
17.335 kN 204.465 kN
741.863 kN
Load 4
237.989 kN 798.151 kN
40.356 kN 32.605 kN 220.305 kN

161 | P a g e


Max: 71.490 kN
Max: 139.482 kN Max: -68.705 kN
Max: -138.667 kN
Max: 133.841 kN
Max: -133.436 kN
Max: 193.997 kN
Max: -193.391 kN
Max: 38.341
Max: kN kN
-127.597 Max:
Max: 128.426
-38.002 kN kN
Max: 7.920 kN 7.920 kN

Max: 4.488
Max: 7.896
22.761kN
Max:-27.081
Max: kN
kN Max: 21.312
Max: 7.896 kN
kN
Max:
Max: 7.872 kN
-94.278 Max:
Max:34.620 kN
7.817 kN
Max: 7.920
0 kN kN Max:
Max:67.173
7.659 kN
Max: 116.672 kN
Max: -46.411
Max: 0 kN kN 7.920
Max: 0 kN kN
0 kN kN
Max: -13.136 Max:
Max: 51.790
0 kN kN
Max: 0 kN
Max: -113.562 kN

162 | P a g e


3 1 3 139.61 0.18 0.00 0.00 0.00 9.55
4 ‐114.69 1.65 0.00 0.00 0.00 ‐10.29
2 3 387.32 14.05 0.00 0.00 0.00 21.02
4 ‐387.32 ‐14.05 0.00 0.00 0.00 ‐6.97
3 3 526.94 14.23 0.00 0.00 0.00 30.57
4 ‐502.01 ‐12.40 0.00 0.00 0.00 ‐17.26
4 3 843.10 22.76 0.00 0.00 0.00 48.91
4 ‐803.22 ‐19.84 0.00 0.00 0.00 ‐27.62

M=48,91 kNm
N=843,10 kN

5 1 5 87.75 ‐1.03 0.00 0.00 0.00 8.80
6 ‐69.69 5.98 0.00 0.00 0.00 ‐12.31
2 5 394.75 25.00 0.00 0.00 0.00 52.91
6 ‐394.75 ‐25.00 0.00 0.00 0.00 ‐27.94
3 5 482.50 23.96 0.00 0.00 0.00 61.71
6 ‐464.45 ‐19.01 0.00 0.00 0.00 ‐40.25
4 5 772.00 38.34 0.00 0.00 0.00 98.73
6 ‐743.11 ‐30.42 0.00 0.00 0.00 ‐64.40

M=98,73 kNm
N=772,00 kN

163 | P a g e

Momenat 98,73 kNm

Normalna sila 772

A= h1 x l1 A= 0,75
∗ℎ12
W W= 0,09375
σ
σ= 1029,333 ± 1053,12
σ= 2082,453 kn/m2 <σdoz
σ= -23,7867 kn/m2 <σdoz
Momenat 48,91 kNm

Normalna sila 843,1
h1= 1 m Visina oporca

A= h1 x l1 A= 1
∗ℎ12
W W= 0,166667
σ= 843,1 ± 293,46
σ= 1136,56 kn/m2 <σdoz
σ= 549,64 kn/m2 <σdoz

164 | P a g e

2.5. TEHNIČKI USLOVI

165 | P a g e

2.5.0 Opšti deo
Sve odredbe ovih tehničkih uslova smatraju se kao sastavni deo opisa svake pozicije
predmera i predračuna kao i svake grupe radova. Opšti opis na početku pojedinih grupa radova
odnosi se na sve pozicije radova za datu grupu izuzev ako nije drugačije opisano u detaljima
same pozicije. Tehnički uslovi izvođenja radova podležu opisima iz Tehničkog Izveštaja.
Izvođač je takođe dužan da se detaljno upozna sa projektom, elaboratoma i lokacijom
objekta, radi dobijanja jasne predstave o obimu i vrsti glavnih i privremenih radova, odnosno
transporta i prenosa koji će se vršiti u skladu sa ovim tehničkim uslovima.
Ukoliko materijal u pojedinim pozicijama nije dovoljno jasno preciziran u pogledu

kvaliteta, izvođač je dužan da podnese svoje predloge nadzornom organu na odobrenje.
Jediničnom cenom za svaki rad predviđen predračunom obuhvaćeni su:
 potpuno izvršenje sa svim predradnjama, transportom i svim potrebnim radnim
operacijama;
 sav rad, materijal sa rasturom, spojni materijal, amortizacija, dažbine, takse i svi
ostali troškovi koji se odnose na ovaj objekat;
 troškovi i takse privremenih priključaka instalacije vodovoda, kanalizacije, elektrike
‐ privremene električne instalacije i telefona;
 sve potrebne pokretne i nepokretne radne, transportne i pomoćne skele sa
izradom, postavljanjem, skidanjem, dovozom i odvozom. Isto važi i za privremene
pomoćne objekte;
 čišćenje i održavanje pomoćnih objekata i objekata koji se koriste za vreme
gradnje;
 Izvođač vrši obeležavanje vezujući se na predhodno uspostavljene stalne tačke;
 obezbeđenje nesmetanog prolaza saobraćaja kao i obezbeđenje radnika pri
izvođenju svih radova.
 sve higijensko tehničke zaštitne mere, za sve osobe na gradilištu.
Rasveta reflektorima u tunelu mora omogućiti sigurno izvođenje radova. Po potrebi svetlo
se može zaseniti kako bi se usmerilo na područja unutar gradilišta i izbeglo iritiranje. Rasveta u
tunelu mora pokrivati celu dužinu izvođenja radova i ne sme biti manja od potrebne dužine za
siguran rad i pristup, najmanje 100 W (vati) na svakih 10 m dužine tunela. Alternativan izvor
energije i sistem rasvete u slučaju nužde mora postojati kako bi se omogućilo izvođenje
neophodnih zahvata i sigurna evakuacija u slučaju prekida primarnog napajanja. Takođe mora
biti dostupan odgovarajući broj ručnih svetiljki na ključnim mestima u tunelu.
Izvođač će isporučiti, postaviti, pustiti u rad i održavati dovoljan broj pumpi i cevi za
kontrolu i odvod vode iz bilo kog dela podzemnih radova. Zadržavanje vode neće biti
dopušteno. Tunel će se drenirati tokom izvođenja na način kako to bude zahtevao Nadzorni
organ i u skladu sa projektom.

166 | P a g e

Po završetku svih radova i instalacija na objektu, izvođač je dužan da o svom trošku ukloni
sve privremene objekte zajedno sa celokupnim alatom i opremom, inventarom i skelama, da
gradilište očisti, da sva raskopavanja dovede u prvobitno stanje. Sav šut odneti sa gradilišta na
za to određeno mesto za deponovanje, odobreno od strane Nadzornog organa.
Izvođač radova ima obavezu da Nadzoru obezbediradni prostor na gradilištu minimalne
površine 12m2. Prostorija mora biti opremljena elektro instalacijama napona 220V, adekvatnim
grejanjem i hlađenjem i internet konekcijom. Objekat mora da u blizni ima sanitarni čvor sa
tehničkom vodom. Radni prostor mora biti potpuno opremljen nameštajem i kompjuterskom
opremom, nakon završetka izvođenja radova sva oprema će biti vraćeni Izvođaču.
Nameštaj mora da sadrži:
 Dva radna stola sa kancelarijskim stolicama,
 Radni sto za sastanke sa četiri obične radne stolice,
 Jedana orman za smeštaj dokumentacije
 Dva fiokara i čiviluk
Mini kuhinja:
 Sudopera,
 Elektrčni rešo,
 Frižider,
 Opremu i posuđe za spremanje kafe i čaja (8 osoba),
 Dispanzer za vodu (sa redovnom dobavkom vode za piće)
Računarska i druga oprema:
 Dva laptop računara (komplet), sa instaliranim programima za rad u toku
izvođenja objekta,
 Jedan multifunkcijski štampač i skener A4,
 Jedan štampač u boji A3,
 Obezbeđenje servisa, potrošnog materijala i slično.
Lokacije radnog prostora za Nadzor se definiše na šemi organizacije gradilišta. Izvođač
radova je dužan da obezbedi čuvanje radnog prostora van radnog vremena. Kvalitet prostora,
opreme i uslove radnog prostora predlaže Izvođač radova, a verifikuje i prihvata Nadzor.

167 | P a g e

2.5.1 Pripremni radovi

2.5.1.1 Mobilizacija
Opis
Dovoženje i odvoženje sve potrebne mehanizacije, mašina i opreme na gradilište.

Transport i skladišćenje materijala na dogovoreno mesto za deponovanje materijala. Formiranje
gradilišnih prostorija za Izvođača i Nadzor. Prostorije moraju da sadrže kancelarijski nameštaj i
ostali pribor za obavljanje funkcije na gradilištu. Kancelarija mora da sadrži: Sto, stolice, orman,
kompjuter, štampač i ostale elemente potrebne za obavljanje Nadzora u skladu sa opisom iz
Opšteg dela.
Plaćanje
Plaćanje je paušalno

2.5.1.2 Geodetsko obeležavanje
Opis
Potrebo je obeležiti sve tačke od značaja u tunelu, označiti i obeležiti kampade. Snimanje
nultog stanja po uvođenju u posao od strane Investitora. Snimiti stanje pre i posle reprofiliranja
tunela, kao i nakon nanošenja novog sloja obloge.
Plaćanje
Plaćanje je po dužnom metru tunela.

2.5.1.3 Čišćenje terena oko ulaznog i izlaznog portala
Opis
Prostor oko ulaznih i izlaznih delova tunela ‐ portala, bočno od portala i iznad portala
treba očistiti od rastinja i korova, skinuti humisni sloj i izravnati eventualne neravnine u tlu
nastale tokom vremena. Ova pozicija obuhvata i sva dodatna čišćenja i uklanjanja prethodno
postavljenih privremenih mera sanacije: valoplast na kaloti, armaturne mreže, ankeri, pragovi i
slične prirvemene dodatne pozicije na konstrukciji tunela.
Plaćanje
Plaćanje je paušalno a posle prihvatanja od strane Nadzornog organa na gradilištu.

168 | P a g e

2.5.1.4 Zaštita konzola kontaktne mreže
Opis
Ova pozicija obuhvata zaštitu svih konzola kontaktne mreže u tunelu. Zaštita se vrši
žilavom hartijom, jutom ili pvc folijama. Zaštitni sloj se postavlja tako da ne dozvoli oštećenja na
konzoli prilikom izvođenja radova na frezanju, mlaznom betonu i slično. Reprofilaciju raditi tako
da se ostavi betonsko ”ostrvo“ oko konzole kontaktne mreže.
Plaćanje
Plaćanje je po komadu jedne konzole, posle prihvatanja od strane Nadzornog organa na
gradilištu.

2.5.1.5 Zaštita kontaktnog voda kontaktne mreže
Opis
Ova pozicija obuhvata zaštitu kontaktnog voda u tunelu. Zaštita se vrši žilavom hartijom,
jutom ili pvc folijom. Zaštitni sloj se postavlja tako da ne dozvoli oštećenja prilikom izvođenja
radova u tunelu. Obavezno je skidanje svih zaštita pre uključenja napona u kontaktnoj mreži.
Plaćanje
Plaćanje je po metru dužnom zaštićenog kontaktnog voda, posle prihvatanja od strane
Nadzornog organa na gradilištu.

2.5.1.6 Zaštita gornjeg stroja pruge
Opis
Ova pozicija obuhvata zaštitu tako da se u toku izvođenja radova onemogući zapunjavanje
tucanika blatom, matrijalom od reprofiliranja, injektiranja, torkreta i drugih radova koje pri
svom izvođenju imaju pojavu sitnih čestica koje mogu da dovedu do prljanja tucanika.
Plaćanje
Plaćanje je po metru dužnom zaštićenog koloseka, i prihvatanja od strane Nadzornog
organa na gradilištu.

2.5.1.7 Kontrola slobodnog profila
Opis
Ova pozicija obuhvata montažu ramovske konstrukcije na radni voz ili drugo železničko

169 | P a g e

prevozno sredstvo i prolaz kroz tunel sa praćenjem rastojanja između obloge i rama. Montažni
ram simulira gabaritni profil voza koji mora da bez kačenje obloge prođe kroz tunel. Profil se
provlači pre početka izvođenja radova, kako bi se utvrdilo i iskontrolisalo zatečeno stanje
tunela, u toku izvođenja radova, kao i po završetku svih betonskih radova vezanih za oblogu
(pozicija 3.3.)
U slučaju da se javi na određenim delovima zadiranje profila u oblogu zatečenog tunela

potrebno je o tome izvestiti Nadzor i Projektanta kako bi se izjasnli po pitanju reprofilacije
obloge na mestima kačenja.
U slučaju da se javi zadiranje profila u novoizvedeno stanje tunelske obloge, potrebno je
izvršiti lokalno štemovanje da bi se obezbedio slobodni profil. Nadzorni organ je duzan da
odobri dodatno štemovanje.
Plaćanje
Plaćanje je paušalno posle prihvatanja od strane Nadzornog organa na gradilištu.

2.5.1.8 Kontrolno bušenje
Opis
Ova pozicija obuhvata bušenje u kaloti na svakoj kampadi tunela. Bušotine se izvode tako
da jedna bude u osi tunela, a druge dve na spoju kalote i oporaca. Bušotine se izvode do dubine
kada se konstatuje probijanje betonske obloge tunela i meri se zazor između postojeće obloge
tunela i stene. Bušotine se mogu posle iskoristiti kao injekcione bušotine. Potrebno je da se
uradi jedan kontrolni profil u svakoj kampadi.
U odnosu na veličinu zazora u toj i susednim kampadama, određuje se i ograničava
utrošak injekcione mase od strane Nadzornog organa.
Plaćanje
Plaćanje je po komadu izvedene bušotine. Cena obuhvata sve radove potrebne za
izvođenje i merenje bušotine i zazora.

170 | P a g e

2.5.2 Reprofiliranje obloge tunela
Za sve pozicije rada cenom treba obuhvatiti nabavku i dopremanje materijala, sav rad na
gradilištu, priprema i ugradnja sa utroškom potrebne energije, kao i dokazivanjem kvaliteta
ugrađenih materijala i svi drugi prateći radovi.
2.5.2.1 Frezanje ruiniranog i segregiranog betona
Opis
Ova pozicija obuhvata frezanje postojeće betonske obloge radi ojačanja postojeće obloge
tunela i izrade hidroizolacije. Frezanje date obloge dato je po tipvima 1, 2 i 3, tako što se kod
tipa 1 uklanja postojeći beton u dubini 15 cm, kod tipa 2 u dubini od 8 cm i kod tipa 3 u dubini
od 8 cm. Frezanje se vrši mašinski putem rotacione freze, montirane na bager ili drugu sličnu
građevinsku mašinu koja može da pristupi poziciji rada u tunelu. Pri frezanju naročto je važno
da ne dođe do prekoračenja tj viška iskopa u odnosu na teorisku liniju iskopa.
Frezanje se u kalotnom delu uz saglasnost Nadzora i u slučaju da su ispunjeni tehnički
uslovi može zameniti pozicijom čišćenje obloge vodom pod pritiskom, peskarenjem ili sličnom
abrazivnom metodom koja bi pripremila podlogu za nanošenje reparaturnog maltera. Plaćanje
bi se tada vršilo kao po poziciji 2.5.7.4.
Plaćanje
Plaćanje je po teoriskoj liniji iskopa uz obračun po m3, sa odvozom na deponiju do 5km.

2.5.2.2 Štemovanje ruiniranog i segregiranog betona
Opis
Ova pozicija obuhvata štemovanje postojeće betonske obloge koja su mestimična, na
delovima lokalno oštećene obloge. Štemovanje se vrši pneumatskim alatkama ili drugim za
obijanje betona, na velikim površinama može se primeniti i dodatno frezanje. Položaj
udubljenja su data na razvijenom tunelskom profilu, a odnose se na lokalna udubljenja od 10cm
i više koja ostaju vidna na površini betona po završenoj poziciji frezanja (2.4.2.1). Ukoliko su
udubljenja betonskoj oblozi manje dubine od dubine frezanja na odgovarajućem tipu 1, 2 ili 3
od 15 cm odnosno 8 cm i dođe se do zdrave betonske obloge, dodatna štemovanja se ne rade.
Ukoliko su udubljenja veća onda se ona moraju izvesti sve do zdrave betonske obloge u površini
1 metar kvadratni. Štemovanje se vrši u obliku četvovougla sa zaobljenim uglovima. Tačna
površina će se utvrditi prilikom štemovanja uz prisustvo Nadzornog organa.
Plaćanje
Plaćanje je po teoriskoj liniji iskopa uz obračun po m3, sa osvozom na deponiju do 5km.

171 | P a g e

2.5.2.3 Štemovanje šlica na spoju kampada sa ugradnjim polutke
Opis
Ova pozicija obuhvata štemovanje na spoju kampada dimenzija dubine 3cm i širine 5cm.
Nakon štemovanja postavlja se polutka (½) cefi Ø50 i ista se fiksira cementnim malterom.
Polutka ide po celom poprečnom preseku čime se svodi u novoprojektovanu drenažu. Preko
iste se radi reparatni malter tako što se izravna sa postojećom oblogom.
Plaćanje
Plaćanje se vrši po metru dužnom izvedenog šlica sa ugradnjom i obradom polutke drenažne
cevi.

2.5.2.4 Obrada pukotina
Opis
Ova pozicija rada će se obavljati na pukotinama koje su kontinualne kroz celu debljinu
betona i jasno su izražene posle frezanja tunelske obloge. Broj ovih pukotina i spojnica određuje
geološko kartiranje i procenjena dužina pukotina je 100 metara. Ukupnu dužinu određuje
Nadzorni organ, na licu mesta, pošto se obloga očisti od prljavštine i sagleda deformacijsko
stanje obloge tunela. Obrada se vrši ušlicavanjem na delu pukotine u širini 3‐5cm i ista se
popunjava reparatnim malterom. Nakon toga se rade unakrsne bušotine pod uglom prema
pukotini dužine cca 15cm i postavljaju pakeri i ubrizgava se epoksidna masa sa vodootpornim
svojstvima.
Plaćanje
Obračun i plaćanje je po m1 sanirane pukotine, a uz saglasnost Nadzora na gradilištu.

172 | P a g e

2.5.3 Betonski radovi

2.5.3.1 Izrada mlaznog betona MB30 debljine 7cm.
Opis
Ova pozicija rada se odnosi na prvi sloj prskanog (mlaznog) betona koji se ugrađuje posle
frezanja obloge na tipu sanacije TIP 1. Kako se u njemu skida frezanjem 15cm starog betona.
Mlazni beton se nanosi po izvršenom frezanju(2.1) i ostalim pozicijama rada na reprofiliranju
tunelske obloge 2.2; 2.3; i 2.4 koje su predviđene projektom na dadoj kampadi. Mlazni beton se
nanosi u više slojeva kao što je dato projektnom dokumentacijom u zavisnosti od tipa sanacije
primenjenog na tom delu tunela. Za tip 1, mlazni beton se nanosi u dva sloja i to: prvi zaštitni
sloj debljine 3,5cm i završni zaštitni sloj 3,5cm. Između se ugrađuje armaturna mreža.
Granulometriski sastav agregata treba da se kreće u sledećim granicama:
 Granulacija: od 0.20 ‐ 5.00mm
 od 0 ‐ 0,2 mm = 15%
 od 0,2 ‐ 1,0 mm = 25%
 od 1,0 ‐ 3,0 mm = 35%
 od 3,0 ‐ 5,0 mm = 25%
Navedena područja granulacije mogu da budu revidirana, ako se eksperimentalno dokaže
da je to opravdano, kroz projekat betona i shodno odobrenju Nadzornog organa.
Aditivi odnosno dodaci moraju odgovarati uslovima i Pravilniku za beton i armiran beton i
specijalnim uslovima ovog važećeg pravilnika na području Crne Gore. Predviđa se najviše
primena aditiva – ubrzivača, kao i plastifikatora. Nabačena mešavina koja sadrži ubrzivač, mora
otpočeti sa vezivanjem odmah (najkasnije u roku od 1 minuta), a završiti sa vezivanjem
najkasnije 10 sati, po izlasku iz mešalice. Svi aditivi se moraju proveriti za vreme probnog
prskanja i mogu se primeniti samo ukoliko su dobijeni pozitivni rezultati probnog testa. Ako su
aditivi u tečnom stanju, njihovo doziranje se vrši kroz vodu koja se ubrizgava u mlaznicu. Ako su
aditivi u praškastom stanju, njihovo doziranje se vrši u suvu mešavinu. Aditivi se dodaju i biraju
tako da njihovo delovanje ne počne pre izlaska iz mlaznice.
Čvrstoća na pritisak prskanog betona koji sadrži ubrzivač mora biti min 5.0 MPa, nakon 6
sati . Program prethodnih ispitivanja u skladu sa zahtevima projekta, trebalo bi Izvođač radova
da dostavi Nadzornom organu radi odobrenja. U postupku prethodnih ispitivanja treba
obuhvatiti provere svih komponenata betona i opreme te dokazati sva projektom predviđena
svojstva gotovog betona. Na osnovu ovih ispitivanja treba sastaviti recepturu mešavine za
prskani beton. Potrebno je izvršiti probno prskanje kako bi se proverilo svojstvo ugradljivosti
mlaznog betona sa opremom Izvođača.
Na izvedenim probnim površinama potrebno je proveriti osoblje i opremu. Naknadno
treba izvršiti ispitivanje očvrslog betona pomoću jezgra.

173 | P a g e

Ako se radi sa ubrzivačem potrebno je dokazati čvrstoću betona za starost od 6, 12, 24
sata, zatim 3, 7 i 28 dana. Ako se radi bez ubrzivača čvrstoća betona se dokazuje nakon 7 i 28
dana. Marka betona definiše se kockom strane 20 cm. Konačno odobrenje planirane mešavine
daje se po završetku ispitivanja svih projektom predvićenih svojstava. Odobrenje daje u pisanoj
formi kroz građevinski dnevnik Nadzorni organ.
U postupku kontrolnog ispitivanja treba obuhvatiti projektom predviđena svojstva

prskanog betona u svežem stvrdnjavajućem i očvrslom stanju. Ispitivanje prskanog betona u
svežem stanju sprovodi se najmanje jednom na svakih 30‐40 m3 prskanog betona . Ispitivanje
prskanog betona u očvrslom stanju vrši se na valjcima prečnika D=12.5 mm i sprovodi se na
seriji od tri valjka koji su izvađeni na svakih 30‐40 m3 ugrađenog prskanog betona. Srednja
čvrstoća od tri uzastopno ispitana uzorka mora biti veća ili jednaka propisanoj marci betona.
Pojedinačni rezultati ne smeju biti manji od 90% propisne marke prskanog betona. Čvrstoća na
zatezanje se ispituje na uzorcima istim kao i za črstoću na pritisak, takozvanom brazilskom
metodom.
Ukoliko se zbog većih debljina obloge, prskani beton nanosi u više slojeva, potrebno je
voditi računa da se novi sloj nanese neposredno nakon vezivanja donjeg sloja, a ne na već
otvrdlu podlogu.
Receptura koju predloži Izvođač mora biti verifikovana od ovlašćenog Instituta i treba da
zadovoljava kriterijume navedene u opisu u podledu čvrstoće, ganulometrijskog sastava,
aditiva, ugradljivosti i obradljivosti kao i da ima otpornost na mraz M100 i klasu
vodonepropusnosti V6.
Plaćanje
Obračunava se površina i debljina nanošenja prskanog betona. Izvođaču će biti plaćena
jedinična ugovorena cena po m3 izvedenog mlaznog betona, određene i odobrene debljine.

2.5.3.2 Izrada mlaznog betona
Opis
Važe opšti tehnički uslovi, deo vezan za mlazni beton poziciju 3.1
Ova pozicija se odnosi na prskani beton koji se nanosi u plombe kao i u veća udubljenja na
tunelskoj oblozi, popunjavanje kaverni ili slične pozicije rada koje podrazumevaju izradu
prskanog betona, a nisu obuhvaćene pozicijama 3.1 i 3.3 iz ovih tehničkih uslova.
Plombe se armiraju u dve zone armaturnom mrežom Q188 i učvršćuju za zdravi beton
tunelske obloge sa 4 ankera u ćošku (za tipične plombe 1,0x1,0 m).
Plaćanje
Izvođaču će biti plaćena jedinična ugovorena cena po m3 izvedenog mlaznog betona.

174 | P a g e

2.5.3.3 Zaštitni mlazni beton
Opis
Važe opšti tehnički uslovi, deo vezan za mlazni beton poziciju 3.1
Ova pozicija se odnosi na prskani beton koji se ugrađuje kao zaštitni sloj hidroizolacije.
Prskani beton se armira armaturnom mrežom Q188 sa pozicijom kao što je dato u grafičkoj
dokumentaciji. Zaštitni sloj prskanog betona je predviđen projektom u debljini od 8cm, a nanosi
se u dva sloja po 4cm između kojih se ugrađuje armaturna mreža Q188.
Plaćanje
Izvođaču će biti plaćena jedinična ugovorena cena po m3 izvedenog mlaznog betona.

2.5.3.4 Betoniranje revizionih šahtova u tunelu
Opis
Ova pozicija obuhvata iskop i betoniranje revizionih šahtova sa betonom MB30 komplet
sa poklopcem i ostalim betonskim elementima.
Prostor gde se betonira mora da bude zaštićen od svih vrsta voda za vreme betoniranja i
procesa vezivanja betona. Beton se ugrađuje u sloju maksimalne visine 30cm i nabija
pervibratorom. Nadzorni organ neće dozvoliti betoniranje, ukoliko izvođač ne raspolaže bar
jednim ispravnim pervibratorom. Spravljanje betona vršiti mašinski ili na licu mesta uz
saglasnost Nadzornog organa. Transport organizovati na takav način, da se obezbedi
homogenost mase i spreči segregacija. Beton se mora ugraditi pre nego što dođe do procesa
vezivanja.
Beton šahtova može biti liven na licu mesta ili se kompletna šaht donosi prefabrikovana
i postavlja na projektom predviđenom mestu. Moraju se u svemu ispoštovati opšti tehnički
uslovi za beton i armiran beton .
Vrsta ispitivanja i testiranja shodno urađenom i primljenom projektu betona mora da se
podnese Nadzornom organu na odobrenje. Sva testiranja moraju da se izvrše na zadovoljstvo
Nadzornog organa, a svi rezultati testiranja podnesu Nadzornom organu na odobrenje. Beton
mora odgovarati zahtevima iz projekta u pogledu marke, otpornosti na upijanje vode, dejstvo
mraza i soli.
Ugrađivanje betona može početi, pošto Nadzorni organ pregleda i odobri postavljenu
armaturu
U projektu betona, koji radi Izvođač, a saglasnost daje Nadzor, se definišu sve radne
operacije u vremenskom i prostornom trenutku (Vreme skidanja oplate, vreme i način
negovanja i zaštite ovih betona, izgled vidljivih površina, itd). Moraju se u svemu ispoštovati

175 | P a g e

opšti tehnički uslovi za beton i armiran beton
Plaćanje
Obračun se radi po komadu. Količine se određuje po komadu ugrađene pozicije koje
prihvati Nadzor, a platiće se po ugovorenim jediničnim cenama, po jedinici mere, pri čemu
jedinične cene predstavljaju punu naknadu za sav rad na nabavci,transportu, ugradnji,
negovanju betona, kao i eventualno crpljenje vode iz prostora iznad postojećih temelja a ispod
staza gde se betonira.

2.5.3.5 Ugradnja podbetona drenažnih cevi ‐ Nearmiran beton MB20
Opis
Ova pozicija obuhvata podbeton drenažnih cevi. Beton mora odgovarati zahtevima iz
projekta u pogledu marke. Ugrađivanje betona može početi, pošto Nadzorni organ odobri
mesto ugradnje betona. Beton se ugrađuje u sloju visine 5‐10cm( zavisno od ukupne visine
nearmiranog betona) i nabija pervibratorom.
Plaćanje
Količina koja se plaća je broj kubnih metara ugrađenog betona, mereno na licu mesta i
odobreno od strane nadzornog organa. Količine određene na prethodno opisan način, platiće se
po ugovorenim jediničnim cenama, po jedinici mere, pri čemu jedinične cene predstavljaju
punu naknadu za sav rad na nabavci, transportu, ugradnji i negovanju betona.

2.5.3.6 Izrada mono betona drenažni beton MB10
Opis
Ova pozicija odnosi se na jednofrakciski beton oko i iznad drenažnih cevi. Opis radova je u
skladu sa opštim uslovima za betonske radove ovih tehničkih uslova.
Plaćanje
Količina koja se plaća je broj kubnih metara betona marke MB10, potpuno završenog i
odobrenog od strane nadzornog organa. Pri sračunavanju količina za plaćanje koriste se
dimenzije iz projekta ili prema nalogu Nadzora. Ukoliko beton dostigne višu marku, za plaćanje
se priznaje samo zahtevana marka.

2.5.3.7 Ravnanje reparaturnim malterima
Opis

176 | P a g e

Da bi prskana hidroizolacija bolje prijanjala uz podlogu i da bi utrošak materijala bio
manji, predhodno ofrezana ili podloga od prskanog betona sa koje su očišćeni svi nestabilni
delovi betona se ravna reparatornim malterima veće čvrstoće, visokog modula elastičnosti, koji
ispunjava zahteve novih evropskih normi i boljeg prijanjanja tipa R4 ‐ (EMACO S88C) ili sličan.
Malteri se postavljaju na predhodno pripremljenu površinu bez tragova prašine i nečistoća.
Utrošak ovakvih reparaturnih maltera bi trebalo da bude cca 5kg/m2. Izbor vrste materijala koji
se ugrađuje, mora da odobri Nadzorni organ i Projektant, a materijal mora da bude sertifikovan
od nadležnih institucija.
Reparaturni malter se ugrađuje mašinski, putem pumpi i mašina za mašinsko
malterisanje. Malter se po nabacivanju na podlogu ravna letvama tako da se dobije glatka
površina. Kao vođice letvi za ravnanje, mogu se postavljati okiten creva.
Prednosti reparaturnih maltera:
 Pogodan je za rad, brže postiže čvrstoću, pogodni su za zatvaranje većih neravnina
 Ove vrste materijala se mogu nanositi uspešno i na vertikalne površine i plafone, u
suvom i vlažnom okruženju
 Materijal je formulisan novom tehnologijom sa sistemom kompenzacije skupljanja
i ojačan vlaknima za minimalizaciju pojave pukotina.
 Može se primenjivati u slojevima do 50mm bez potrebe za dodatnom armaturom
 Visoke je početne i konačne čvrstoće, dobre obradivosti za laku ugradnju i završnu
obradu
 Visoki modul elastičnosti i velika prionljivost na betonsku podlogu osiguravaju
prenos opterećenja
 Velika mu je otpornost na proces smrzavanja – odmrzavanja
 Visoke je otpornosti na karbonatizaciju
 Otpornost na sulfate
 Niska propustljivost za vodu i hloride
 Bez hlorida je
Plaćanje
Meri se obrađena površina obloge tunela i debljina nanošenja, a uz saglasnost i
prihvatanje Nadzornog organa. Plaćanje se vrši po m2 nanetog maltera, a po prihvatanju i
odobrenju od strane Nadzornog organa. Cenom su obuhvaćeni rad , radna snaga, materijal,
alatke i mašine koje se koriste za izvođenje ove pozicije radova.

2.5.3.8 Obrada većih neravnina, pukotina i spojnica reparaturnim malterima
Opis

177 | P a g e

Veće neravnine koje se javljaju pri spojevima betoniranja, loše postavljenim oplatama i
slično. Pukotine koje ne moraju da se injektiraju, a takođe i ostale manje neravnine na
postojećoj pripremljenoj oblozi i spojnice sa postavljenim polutkama bi se izravnale
reparacionim malterom (MASTER EMACO S5400) ili sličan, a zatim bi se preprskale
hidroizolacijom zajedno sa ostalim delom tunelske obloge. Na taj način bi utrošak prskane
hidroizolacije bio smanjen Površine na koje se nanose ovi reparacioni malteri treba da budu
predhodno pripremljene čiste bez tragova prašine i nečistoća. Odluku o tome koje pukotine ne
moraju posebno da se tretiraju, već samo da se izravnaju ovim reparacionim malterima, donosi
Nadzorni organ, na gradilištu. Odluku o ispravnosti izvedenih radova donosi Nadzorni organ na
gradilištu.
Plaćanje
Meri se površina obrađene pukotine ili oštećenja postojeće obloge tunela, a uz saglasnost
i prihvatanje Nadzornog organa Plaćanje se vrši po m2 obrađene površine, a po prihvatanju i
odobrenju od strane Nadzornog organa. Cenom su obuhvaćeni rad , radna snaga, materijal i
alatke koje se koriste za izvođenje ove pozicije radova.

178 | P a g e

2.5.4 Armirački radovi
2.5.4.1 Ugradnja armaturne mreže u mlazni beton 7 cm
Opis
Pozicija se odnosi na ugradnju armaturne mreže Q188 u novu oblogu tunela od mlaznog
betona. Armaturna mreža se postavlja u jednom sloju u tipu sanacije 1 primenjenog na tom
delu tunelske obloge. Ova pozicija je vezana za poziciju 3.1.
Za TIP 1, frezanje postojeće tunelske obloge u debljini od 15cm, postavlja se jedan sloj
armaturne mreže tako da se prvo nanosi zaštitni sloj mlaznog betana od 3,5cm, na koji se po
očvršćavanju pričvršćuje armaturna mreža uz pomoć kratkih ankera (pozicija 7.2), a potom se
nanosi još jedan sloj mlaznog betona debljine 3,5cm.
Armaturna mreža se postavlja tako da dobro i pravilno prijanja uz podlogu i vezuje se
primarno za ankere iz pozicije 7.2. , a po potrebi se fiksira kratkim vinklama (10‐15cm) od
armature Ø6 ili slično. Konstruktivna armatura Ø6 se postavlja tako da armaturna mreža dobro
prijanja uz podlogu. Armaturne mreže se postavljaju tako da dužina preklopa iznosi 3 okca u
oba pravca postavljanja.
Pre ugradnje armaturne mreže, Izvođač je u obavezi da Nadzoru dostavi na odobrenje
sertifikat o proizvodnji i ispitivanju armaturne mreže od izabranog dobavljača.
Nadzorni organ je dužan da pregleda postavljenu armaturu pre betoniranja.
Plaćanje
Plaćanje se vrši po kg ugrađene i prihvaćene armaturne mreže od strane Nadzora. U cenu ulaze
konstruktivni ankeri za fiksiranje Ø6.

2.5.4.2 Ugradnja armaturne mreže u plombe
Opis
Pozicija se odnosi na ugradnju armaturne mreže Q188 u plombe od mlaznog betona.
Armaturna mreža se postavlja dve zone. Razmak između prve i druge zone zavisi od dubine
plombe primenjene na tom mestu tunelske obloge . Ova pozicija je vezana za poziciju 3.2.
Armaturna mreža Q188 se postavlja u dubinske plombe u dve zone, prva na naneti prvi

sloj betona 2,5 – 5,0 cm (u zavisnosti od dubine plombe), a druga 2,5 ‐ 5,0 cm pred završni sloj
mlaznog betona kojim se plomba dovodi u reprofilisanu liniju tunela. Armaturna mreža se
pričvršćuje kratkim ankerima (pozicija 7.2) u ćoškovima obrađene površine za tipičnu plombu
1,0 x 1,0 m ili na razmaku od 1,0m za plombe većih dimanzija.
Plaćanje
Plaćanje se vrši po kg ugrađene i prihvaćene armaturne mreže od strane Nadzora.

179 | P a g e

2.5.4.3 Ugradnja armaturne mreže u zaštitni sloj mlaznog betona
Opis
Pozicija se odnosi na ugradnju armaturne mreže Q188 u novu oblogu tunela od mlaznog
betona. Armaturna mreža se postavlja u jednom ili dva sloja u zavisnosti od tipa sanacije
primenjenog na tom delu tunelske obloge. Ova pozicija je vezana za poziciju 3.3.
Preko izvedene i očvrsle hidroizolacije nanosi se dodatni zaštitni sloj mlaznog betona
debljine 8cm (2x4cm). U slučaju izvođenja varijante zaštitnog sloja sa armaturnom mrežom
prvo nanosi sloj mlaznog betana od 4 cm, na koji se po očvršćavanju pričvršćuje armaturna
mreža, a potom se nanosi još jedan sloj mlaznog betona debljine 4 cm.
Armaturna mreža se postavlja tako da dobro i pravilno prijanja uz podlogu i vezuje se
primarno za ankere iz pozicije 7.2. , a po potrebi se fiksira kratkim vinklama (10‐15cm) od
armature Ø6 ili slično. Konstruktivna armatura Ø6 se postavlja tako da armaturna mreža dobro
prijanja uz podlogu. Konstruktivna armatura za fiksiranje se ugrađuje u isto vreme kao i kratki
ankeri (pre hidroizolacije) da se ne naruši kontinuitet hidroizolacije. U slučaju da se naknado
izvode još neki radovi koji perforiraju hidroizolacionu membranu, bušotina se mora zaptiti
vodonepropusnim silikonom, živom gumom ili sličnim zaptivajućim proizvodom. Armaturne
mreže se postavljaju tako da dužina preklopa iznosi 3 okca u oba pravca postavljanja.
Pre ugradnje armaturne mreže, Izvođač je u obavezi da Nadzoru dostavi na odobrenje
sertifikat o proizvodnji i ispitivanju armaturne mreže od izabranog dobavljača.
Nadzorni organ je dužan da pregleda postavljenu armaturu pre betoniranja.
Plaćanje
Plaćanje se vrši po kg ugrađene i prihvaćene armaturne mreže od strane Nadzora. U cenu ulaze
konstruktivni ankeri za fiksiranje Ø6.

2.5.4.4 Ugradnja remenata
Opis
Pozicija se odnosi na ugradnju rešetkastih remenata 3xR Ø25 sa ispunom RØ12 u šupljine
u postojećoj tunelskoj oblozi. Remenate se postavljaju na rasteru od 0,5m i spajaju se
armaturnim mrežama sa obe strane Q188. Na strani ka steni, armaturna mreža se pokriva i
dodatnim slojem geotekstila 500g.
Plaćanje
Plaćanje se vrši po dužnom metru ugrađene remenate. U cenu ulazi sav rad, izrada nosača
i dodatni materijal (armaturna mreža i geotekstil).

180 | P a g e

2.5.5 Hidroizolacija obloge tunela

2.5.5.1 Nanošenje elastomerne prskane hidroizolacije
Opis
Ugradnja prskane hidroizolacije MASTERSEAL ili slične. Za hidro‐izolaciju tunelske

kostrukcije koristiti materijale novijih tehnologija koji imaju ateste ovlašćenih instituta zemalja
EU, s tim da se isti podnose nadzornom organu na odobrenje. Ovi materijali moraju imati
potvrdu svog kvaliteta od strane merodavnih institucija u Crnoj Gori. Ovaj tip hidroizolacije se
na predhodno pripremljenu podlogu , nanosi , mašinski, prskanjem u debljini od 2 do 5 mm.
Nanesena hidroizolacija premošćava izvesna pomeranja–trpi istezanja u vrednosti debljine
nanosa.
Materijal koji se koristi za nanošenje prskane hidroizolacije treba da bude takav da
nanešena hidroizolacija zadovoljava sledeće karakteristike:
 Nanesena površina hidroizolacije bude bez mehura, ogrebotina i rupa
 Čvrstoća na istezanje je 4,0MPa, koja lokalno može da se smanji na 1,0 MPa ako je
izložena konstantnom dejstvu vode na +20°C
 elastičnost varira između 80% i 140% na temperaturi ‐20°C do +20°C
 pri testiranju u debljini od 3mm premošćava pukotinu od 3mm – 100% elastična)
 da hidroizolacija bude otporna na proces mržnjenje/odmrzavanje –testirana na 50
ciklusa
 dobre adheziona i zatezna čvrstoća (sila prijanjanja sa obe strane bar 1,2 MPa
±0,2 MPa)
 paro‐otporna
 otporna na CO2 i hloride
Kontrola kvaliteta se vrši na osnovu izbora vrste materijala koji se ugrađuje, koji mora da
odobri Nadzorni organ i Projektant, a materijal mora da bude sertifikovan od strane nadležnih
institucija.
Usvojeno je da se hidroizolaciona membrana nanosi u debljini nanosa od 3mm, osim ako
je drugačija preporuka proizvođača za usvojenu marku hidroizolacije. Odabrana hidroizolacija
od strane Izvođača, mora da bude odobrena od strane Nadzornog organa.
Plaćanje
Meri se obrađena površina obloge tunela i debljina nanošenja, a uz saglasnost i
prihvatanje Nadzornog organa. Plaćanje se vrši po m2 nanetog materijala ,određene debljine a
po prihvatanju i odobrenju od strane Nadzornog organa. Cenom su obuhvaćeni rad , radna
snaga, materijal, alatke i mašine koje se koriste za izvođenje ove pozicije radova.

181 | P a g e

2.5.5.2 Nanošenje hidroizolacionog premaza
Opis
Pozicija se odnosi na nanošenje hidroizolacionog premaza na deo betona koje je na mestu
spajanja konzole vešaljke i betona tunelske obloge. Ovaj tip hidroizolacije se na predhodno
pripremljenu podlogu, očišćenu od nečistoća i prašine. Nanesena hidroizolacija se radi po
završetku prskane hidroizolacije (pozicija 5.1), a pre ugradnje zaštitnog sloja prskanog betona
od 8cm (pozicija 3.3.).
Usvojiće se debljina nanošenja nanosa po preporuci proizvođača za usvojenu marku
hidroizolacionog premaza. Kontrola kvaliteta se vrši na osnovu izbora vrste materijala koji se
ugrađuje, koji mora da odobri Nadzorni organ i Projektant, a materijal mora da bude
sertifikovan od strane nadležnih institucija.
Plaćanje
Obračun je po komadu, odnosnu mestu obrađenog betona pored vešaljke po prihvatanju
od strane nadzornog organa. Cenom su obuhvaćeni rad , radna snaga, materijal, alatke i mašine
koje se koriste za izvođenje ove pozicije radova.

182 | P a g e

2.5.6 Drenažni radovi
Ovom stavkom obuhvaćen je sav potreban materijal, pribor i sav rad potreban za
izvođenje drenažnih radova, drenaže i za njeno povezivanje sa glavnim odvodom bilo preko
šahta ili direktno u odvodni kanalizacioni kanal.

2.5.6.1 Ugradnja drenažne cevi (polietilenska cev) PE‐100, D315
Opis
Drenažna cev se postavlja na sloju mršavog betona (podbeton 3.5) debljine 5‐10 cm.
Izvođač je dužan da pre početka radova proveri da li su visinske kote iskopa izvedene po
projektu i zatraži odobrenje od Nadzornog organa. Sloj ispod drenažnih cevi postavlja
,izravnavajućeg betona MB 20, postavlja se kako bi omogućilo dreniranje i kanalisanje drenažne
vode do sabirka i odvoda u kanalizacioni sistem tunela.
Drenažne cevi na gornjoj polovini svog preseka moraju biti perforirane, a spojevi
drenažnih cevi se ne zalivaju osim veze sa sabirnim šahtom. Drenažne cevi omotavaju se u
geotekstil (300 gr/m2‐500 gr/m2)
Iznad drenažnih cevi prema detalju iz projekta ugrađuje se drenažni beton (pozicija 3.6.
MB10) ili mono granulat šljunka , koji predstavlja pred‐filter za procednu i podzemnu vodu.
Ugrađivanje ovih pred‐filtera mora biti veoma pažljivo kako ne bi došlo do oštećenja
drenažne cevi a time i same funkcije drena. Materijal za drenažne cevi Polipropilen PP (SN8).
Plaćanje
Merenje se vrši po jednom metru dužnom ugrađene cevi, što se ustanovljava na osnovu
stvarnih mera, kako to odobri Nadzorni organ. Revizione šahte se mere po broju komada
ugrađenih gotovih šahti, kako to odobri nadzorni organ. Drenažne cevi se naplaćuju prema
jediničnoj ugovorenoj ceni za 1m dužni u koju je uključen kompletan rad i materijal sa svim
pojedinačnim radovima, te izvođač nema pravo da zahteva nikakve dodatne naplate. Šahte se
plaćaju po komadu komplet izvedene šahte.

2.5.6.2 Ugradnja sekundarne drenažne cevi Ø50
Opis
U nišama tunala se vrši prikupljanje oceđene vode u sekundarnu drenažnu cev prečnika

50mm. Cev se postavlja po obodu niše tako da formira slovo П i spaja se primarnom drenažnom
cevi 110mm u revizionom šahtu. Potrebno je obraditi cevi i postaviti fabričke spojne elemente
tako da se oceđena voda sprovede do primarne drenaže.
Drenažne cevi na gornoj polovini svog preseka moraju biti perforirane i zaštićene

183 | P a g e

geotehstilom kao u poziciji 6.1.
Plaćanje
Obračun se vrši po komadu obrađene i spojene drenažne instalacije u niši, a po odobrenju
Nadzornog organa. Plaćanje je po kom. U cenu je uračunata cena materijala, rad i radna snaga.

2.5.6.3 Ugradnja barbakana u portalu
Opis
Pozicija se odnosi na barbakane koje se ugrađuju u portalni zid u slučaju da za tako nešto
postoji potreba. Predviđeno je da se na evidentiranim mestima velike vode izvode bušotine
Ø100, u dubini 1 – 3 m. U bušotine se naknadno ugrađuju barbakane od perforiranih PVC cevi
Ø75.
Plaćanje
Plaćanje je paušalno. U cenu ulaze svi radovi koje se odnose na barbakane u čeonom
portalnom zidu, na ulazu i izlazu iz tunela.

184 | P a g e

2.5.7 Ostali, razni radovi

2.5.7.1 Kontaktno vezno injektiranje
Opis
Injektiranje se vrši u svrhu osiguranja zavese u steni koja treba u celini da smanji
propusnost materijala oko tunela. Veznim injektiranjem se ubrizgava injekciona smesa u
kontaktnu zonu između stenske mase i tunelske obloge koja se na nju oslanja. Svrha je
uspostavljanje što bolje veze između konstrukcije građevine i stene, kako bi se one što bolje
povezale u jednu konstrukcijsku celinu. Zavesa obuhvata kontakt stene i betona i zonu stene do
dubine oko 0,5 – 1,0 m. Za injektiranje se mogu primeniti smese, odnosa v/c =0,6‐0,8. Razmak
bušotina je uobičajeno 3,0 – 4,0 m, prečnik 46 mm. Injekcioni pritisci su 1‐2 bara.
Raspored bušotina, njihova dubina, smer bušotina, sastav injekcione smese i pritisak
injektiranja određen je projektom ili elaboratom izrađenim na bazi probne deonice.
Sastav smese za zaptivno – vezno injektiranje određuje se elaboratom za injekcione
radove i to na osnovu geomehaničkih osobina stenske mase. Smese za injektiranje moraju biti
ispitane i tokom rada kontrolisane.
Injektiranje treba izvoditi tako da se po obimu svoda postojeće konstrukcije dobiju po
mogućnosti isti pritisci.
Injekciona masa se sastoji od vode, cementa i bentonita 2% i, po potrebi, raznih aditiva i
dodataka u različitim odnosima količina. Količine sastojaka koje su utvrđene recepturom
iskazuju se u odnosima masa i mere se prilikom pripreme. Generalno, injekcione mase treba da
imaju sledeće osobine:
 dobru obradivost,
 dobru sposobnost tečenja,
 malo otpuštanje vode,
 malu sposobnost bujanja,
 nikakvu ili malu razliku čvrstoće uzoraka na mešalici i na izlazu injektora,
 okvirni odnos suva materija: voda je oko 1:0,6.
Sastav mase bitno zavisi od materijala koji se nabavlja, tako da na gradilištu treba
napraviti probnu masu kod svake nove isporuke materijala kako bi se potvrdilo da je odnos
sastojaka ispravan. Uzorke treba čuvati na gradilištu.
Tokom rada treba uzimati kontrolne uzorke na mešalici i na izlazu iz injektora i formirati ih
u valjke prečnika 100 mm. Treba pratiti da li postoji razlika u pritisnoj čvrstoći valjaka na
mešalici i na izlazu iz injektora. Značajnije razlike u čvrstoći valjaka ukazuju na gubitak vode u
transportu. To znači da injekciona masa nema dovoljnu sposobnost zadržavanja vode što treba
odmah korigovati.

185 | P a g e

Kontrola materijala sprovodi se u skladu s odredbama odgovarajućih standarda. Izveštaj o
ispitivanju sastojaka injekcione mase je sastavni deo završnog izveštaja.
Na gradilištu treba kontrolisati:
 odnos suve materije prema vodi (uzorci se vade iz mešalice za konačnu masu),
 viskozitet prema Marsh‐u,
 relativnu gustoću,
 sedimentacijsku zapreminu.
U centralnoj laboratoriji treba sprovesti ispitivanja fizičko‐mehaničkih karakteristika

stvrdnute injekcione mase, uključujući i vreme vezivanja. Ako se koriste aditivi, oni moraju imati
odgovarajući atestni dokument, a njihova funkcionalnost mora biti proverena u kontrolnoj
masi.
Utrošci injekcionih masa računaju se u m3. Potrebno je kontrolisati odnos suve materije i
vode (sm/v). Odnos je ispravno odabran, ako je konzistencija mase takva da je bušotina
konzistento prima masu.
Izvođač je dužan da na gradilištu instalira opremu za injektiranje kojom će moći zadovoljiti
kriterijume predviđenih masa, radnih i završnih pritisaka i količine predviđene za ugradnju.
Oprema za pripremu mase za injektiranje mora omogućiti dobijanje odgovarajuće mase i
kontinuiranu isporuku prema zahtevima projekta. Merni uređaji za merenje pritisaka
(manometri) moraju biti ispravni i baždareni, i sa podelom na skali od 0,1 bara.
Sva mehanizacija i oprema sa kojom će izvođač obavljati radove mora odgovarati
zahtevima zaštite na radu.
 Oprema za bušenje i injektiranje;
 bušilice s odgovarajućim priborom za izradu bušotina rotacionom ili udarno‐
rotacionom tehnikom;
 uređaji za pripremanje injekcione mase – mešalice i injektori;
 pumpe;
 odgovarajući zaptivači;
 cevi za smesu, manometri.
Oprema mora biti odabrana tako da omogući rad i s najgušćim smesama, kao i za rad s
cementnim malterom. S tim u vezi, najveća dužina voda za injektiranje, od injektora do
bušotine, ne sme biti veća od oko 200 m. Izvođač je dužan da na gradilištu instalira injektore
kojima može, bez smetnji, da zadovolji završni kriterijum pritisaka injektiranja. Mehanizacija i
uređaji za pripremanje i ugradnju injekcione mase moraju biti međusobno usklađeni i u
uslovima najvećih intenziteta ubrizgavanja mase putem jednog ili više injektora.
Završni pritisci injektiranja definisani su opsegom od 1 ‐ 2bara. Pritisci se mere na vrhu
bušotine. Pritiske treba povećavati postupno. Izvođač je dužan da opremi liniju injektiranja

186 | P a g e

uređajem kojim se pritisak injektiranja može ograničiti na maksimalnu dopuštenu vrednost i koji
sprečava svaku mogućnost pogrešnog manevra. Pritisak injektiranja uvek treba da bude
podešen na utvrđeni pritisak završetka injektiranja. On će biti utoliko niži, ukoliko je protok
injektiranja veći. Pritisak završetka injektiranja sme se dostići tek kad protok injektiranja bude
vrlo mali.
Kontrola kvaliteta sastoji se od:
 ispitivanja pogodnosti komponentnih materijala,
 tekuće kontrole,
 kontrolnog ispitivanja i
 provere kvaliteta uskladištenih materijala.
Mase za injektiranje i prethodna ispitivanja se spravlja na sledeći način. Kod pripreme
injekcionih masa, treba se pridržavati receptura datih na osnovu sprovedenih laboratorijskih
ispitivanja, a pre početka injektiranja obavezno je izvršiti kontrolu napravljene mase. Treba
proveriti:
 hemijsku analizu vode za pripremanje injekcione mase,
 početak i kraj vezivanja cementa,
 stabilnost zapremnine,
 stabilnost injekcione mase (dekantacijski procenat),
 ispitivanje pritisne čvrstoće mase za injektiranje,
 ispitivanje injektibilnosti mase za određeni odnos (1:3 do 1:0,6) izvršiti probnim
injektiranjem,
 tokom ispitivanja treba vršiti stalnu kontrolu viskoziteta i dekantacijskog procenta
mase u skladu s definisanom recepturom.
Ispitivanje vodopropusnosti se vrši na sledeći način. Kontrola uspešnog izvođenja
injektiranja vrši se pomoću kontrolnih bušotina sa pritisnom probom pri čemu se utvrđuje
postignuta vodonepropusnost injektirane stene.
U slučaju da utrošak injekcione mase prelazi 1,5m3 po dužnom metru tunela, potrebno je
obavestiti Nadzornog organa i obustaviti injektiranje. Po završenom injektiranju u susednim
kampadama, vraća se na doinjektiranje kroz nove bušotine u istoj kampadi. Maksimalni utrošak
mase po bušotini je 1m3 mase, nakon čega se prelazi na susedne bušotine. U slučaju dostizanja
maksimalnih utrošaka prilikom izvođenja radova, mora se obavestiti Nadzorni organ.
Izvođač je dužan da po završenoj poziciji izvrši kontrolno injektrinaje na 2 profila u tunelu
po nalogu Nadzornog organa.
Uzorci injekcione mase se uzimaju za svako posebno injektiranje. Odnosno svaki put kada
se formira injekciona formacija. U slučaju injektiranje u jednoj turi prelazi 10m3 ugrađene
mase, uzima se uzorak na svakih započetih 10m3.

187 | P a g e

Bušotine za injektiranje se izvode u dužini minimalno L=100cm, odnosno dok se ne
konstatuje da je probijena primarna podgradna konstrukcija. Prečnik bušotina je minimalno
Ø46, a pozicije su date u šemi injekcionih bušotina.
Plaćanje
Radovi na injektiranju obračunavaju se po m3 utrošene injekcione mase. Troškove za
postavku, premeštanje i demontiranje svih potrebnih uređaja i skela, uredno zatvaranje svih
injekcionih rupa po celoj dužini cementnim malterom, čišćenje betonske obloge od cementne
suspenzije iz bušotina, čišćenje otpadnog materijala i injekcione mase u tunelu, sve smetnje i
prekide uzrokovane paralelnim radovima, izvođač mora uračunati u jediničnu cenu bušenja i
injektiranja, jer mu se neće posebno priznati ni obračunati. U jediničnu ugovorenu cenu ulazi
nabavka materijala i pomoćnog materijala alat, pribor i radna snaga.

2.5.7.2 Ugradnja kratkih ankera
Opis
Kratki ankeri dužine tela 40cm i dodatna vinkla oko 5cm služe za ugradnju armaturne
mreže, za armiranje novog betona tunelske obloge, kao i za sprezanje stare i nove konstrukcije
tunela. Kratki ankeri se ugrađuju tako da se u bušotinu promera Ø30 ugrađuje šipka od
armature Ø16 od koje je napravljen anker sa kukom (kao što je dato u grafičkoj dokumentaciji).
Armaturna šipka je dužine cca 45 cm (40cm telo + 5cm vinkla) i ugrađuje se u bušotinu tako da
minimalno sidrenje bude 27,5cm. Ankeri se zalivaju cementnom masom, na način tako da
ugrađeni ankeri vire na površini tako da je ostavljen dovoljan prostor za vezivanje
odgovarajućeg sloja armatura. Na kraju anker se savija pod pravim uglom, tako da ostane vinkla
ne manja od 5cm da može da fiksira armaturnu mrežu.
Bušotine za ankere i ankeri iz ove pozicije se ugrađuju pre ugradnje hidroizolacijone
membrane tako da se ne naruši kontinuitet hidroizolacije. U slučaju sanacionog Tipa 1 ankeri se
ugrađuju u dve faze: Prva posle prvog sloja mlaznog betona, a druga posle raparaturnog
maltera.
Za sanacioni Tip 1, bušotine se izvode u dve dubine sa neizmeničnim unakrsnim
rasporedom dubine 35cm za fiksiranje armaturne mreže iz pozicije 4.1, odnosno 28cm za
ugradnju armaturne mreže iz pozicije 4.2.
Za sanacione Tipove 2 i 3 sve bušotine se izvode iste dubine 35cm tako da se za njih
vezuje armaturna mreža iz pozicije 4.2.
U slučaju da zbog tehničko tehnoloških uslova rada na terenu Izvođač ima mogućnost za
ugradnju drugačijeg tipa ankera (ankeri sa rascepkom, samobušeći ili slično) koji bi imali istu
funkciju sprezanja stare i nove obloge i fiksiranja armaturnih mreža, može je predložiti Nadzoru
na odobrenje. U slučaju izmene Izvođač mora dobiti odobrenje od strane Nadzora.
Ankeri sa rascepkom i navrtkom se ugrađuju po istom rasporedu samo u odgovarajuće
bušotine u zavisnosti od prečnika ankera. Za anker M16, prečnik bušotine je 16,5mm (zavisnosti

188 | P a g e

od proizvođača). Ankeri se prave od navojne šipke (brezona) dužine 40cm koja se spaja sa
klinom i ekspandujućom metalnom košuljicom na kraju bušotine.
Izvođač takođe može predloziti i drugačiji tip ankerisanja i uz saglasnost Nadzora izvoditi
odogovarajuće zamenske ankere po rasporedu datom u grafičkoj dokumentaciji.
Plaćanje
Plaćanje i obračun je po komadu. U cenu ulazi sav rad potreban da se ugradi anker.
Cenom je obuhvaćeno: nabavka, transport, bušenje, ugradnja, zalivanje i zaštita od prskanog
betona.

2.5.7.3 Ugradnja stenskih ankera
Opis
U slučaju da se javi potreba ugrađuju se stenski ankeri na evidentiranim mestima gde
postoji potreba za ojačanjem konstrukcije ili na mestima propisanim projektom. Ankeri koji se
ugrađuju su samobušeći IBO Ø32 dužine 3m, sa minimalnom dužinom sidrenja u zdravoj steni
1,5m. Bušotine se injektiraju cementnom smešom kao po stavci 7.1. Po završenom injektiranju
iočvršćavanju injekcione mase, postavljaju se pločiće i navrtke i ankeri se utežu na 100kN.
Ispitivanje ugrađenih ankera se vrši po očvršćavanju injekcione mase na projektovanu silu
od 100kN u iznosu od 3% ili minimalno 2 komada.
U slučaju da zbog tehničko tehnoloških uslova rada na terenu Izvođač ima mogućnost za
ugradnju drugačijeg tipa ankera koji bi imali istu funkciju, može je predložiti Nadzoru na
odobrenje. U slučaju izmene projektovanih ankera Izvođač mora dobiti odobrenje od Nadzora i
Projektanta.
Plaćanje
Plaćanje i obračun je po komadu. U cenu ulazi svi potrebni radovi oko izrade bušotina,
ugradnje ankera, injektiranja, ispitivanja i zatezanja pločica.

2.5.7.4 Peskaranje portalnih zidova
Opis
Čeoni portalni zidovi se peskare da bi se odstranili ostatci postojeće boje i ostalih
nečistoća, vegetacije i drugih naslaga. Takođe se na taj način čiste i fuge kamenih blokova na
delu zidova koji su obloženi kamenom. Ovom pozicijom je takođe obuhvaćeno i uklanjanje svih
nestabilnih delova betonske konstrkcije portala. Kontrolu kvaliteta peskarenja vrši Nadzor na
gradilištu. Tek po proveri kvaliteta i prihvatanja površina koje su peskarene, od strane Nadzora
na gradilištu, moguće je nastaviti sa daljom rehabilitacijom čeonih zidova tunela

189 | P a g e

Plaćanje
Plaćanje je po m2 očišćene površine.

2.5.7.5 Saniranje portalnih zidova
Opis
U slučaju da postoje oštećenja na betonskoj konstrukciji portalnih zidova, čeoni portalni
zidovi se saniraju tako da se dovedu u projektovano stanje. U slučaju manjih neravnina i
pukotina može se primeniti reparacija repaaturnim malterom slično poziciji 3.8. U slučaju većih
udubljenja može se rimeniti malzni beton kako bi se hormirao novi noseći sloj betona slično
poziciji 3.2. Kontrolu kvaliteta sanacije vrši Nadzor na gradilištu. Tek po proveri kvaliteta i
prihvatanja površina koje su sanirane, od strane Nadzora na gradilištu, moguće je nastaviti sa
nanošenjem vodootpornog premaza.
Plaćanje
Plaćanje je po m2 sanirane površine.

2.5.7.6 Vodootporni premaz preko cele površine čeonih portalnih zidova
Opis
Nakon potpune predhodne pripreme opisane u tačkama 7.4. i 7.5. pristupa se konačnoj

zaštiti svih obrađenih (očišćenih) površina, zaštitnim premazima koji su vodootporni. Ovakav
vodootporni materijal mora da poseduje sve potrebne sertifikate kvaliteta i vodootpornosti ‐
mora da bude prihvaćen od strane Nadzora i Projektanta.
Plaćanje
Plaćanje je po m2 zaštićene površine zida.

2.5.7.7 Farbanje sigurnosnih traka
Opis
Na izvedenom zaštitnom sloju prskanog betona potrebno je iscrtati i ofarbati sigurnosne
trake između niša tunela. Trake se farbaju u skladu sa pravilnikom.
Plaćanje
Plaćanje je po metru duznom. U cenu je uračunat sav rad i materijal.

190 | P a g e

2.5.7.8 Hvatanje curkova
Opis
Na delovima tunela gde su evidentna curenja veće količine vode neophodno je izbušitu
rupu prečnika Ø 50cm i istu crevom vertikalno odvesti u drenažu, Cev se mora uštemovati tako
da bude poravnata sa oblogom. Fiksiranje cevi se izvodi sa reparatnim malterom.
Plaćanje
Plaćanje je po komadu komplet sav rad i materijal.

2.5.7.9 Zamena oštećenih AB poklopaca kablovske kanalizacije
Opis
U slučaju da se evidentiraju oštećeni AB poklopci kablovske kanalizacije dimenzija 100 x

35 x 5 cm potrebno je iste zameniti novim. Izvođač je dužan da evidentira početno stanje
oštećenih poklopaca, a sva ostala oštećenja koja se jave u toku izvođenja radova da sam
nadoknadi..
Plaćanje
Plaćanje je po komadu. U cenu je uračunat sav rad i materijal.

2.5.7.10 Čišćenje zatvorenog odvodnog kanala
Opis
U slučaju da se evidentiraju zapušenja odvodnog kanala na mestima gde su povezuje novi
sistem drenaže sa odvodnim kanalom, potrebno je isti očistiti i omogućiti nesmetano kretanje
vode.
Plaćanje
Plaćanje je po metru dužnom očišćenjenog kanala. U cenu je uračunat sav rad i materijal
potreban za izvođenje radova na čišćenju odvodnog kanala.
2.5.7.11 Zamena oštećenih AB poklopaca odvodnog kanala
Opis
U slučaju da se evidentiraju oštećeni AB poklopci odvodnog kanala dimenzija 60 x 60 x 6
cm potrebno je iste zameniti novim. Izvođač je dužan da evidentira početno stanje oštećenih
poklopaca, a sva ostala oštećenja koja se jave u toku izvođenja radova da sam nadoknadi..
Plaćanje

191 | P a g e

Plaćanje je po komadu. U cenu je uračunat sav rad i materijal.

2.5.7.12 Merenje u tunelu
Opis
Mere se pomeranja repernih tačaka na oblozi tunela, za ceo tunel (5 repera po profilu na
tri profila ‐ ulaz ‐ sredina i izlaz iz tunela). Reperi se postavljaju pre reprofiliranja obloge tunela i
prati se pomeranje u odnosu na nulto snimljeno stanje. Kada se sa reprofilacijom dođe do
mesta repernih tačaka snima se novo stanje, odnosno konačno stanje Faze I. Po reprofilaciji se
ponovo postavljaju reperi na mestu profila na novu površinu tunelske obloge i snima se novo
stanje Faze II koje se prati sve do nanošenja mlaznog betona, pre koga se snima konačno stanje
Faze II.
Plaćanje
Cena je data po jednom komadu profila (5 repera po profilu na tri profila ‐ ulaz ‐ sredina i
izlaz iz tunela)

2.5.7.13 Projektantski nadzor
Opis
Angažovanje Projektanta tokom izvođenja radova na rehabilitaciji tunela. Konsultantske

usluge oko izmena i dopuna Glavnog projekta i povremeno prisustvo na objektu radi kontrole
ključnih pozicija rada. Obim angažovanja Projektanta definiše Nadzor Investitora prema
stvarnim potrebama.
Plaćanje
Plaćanje je na mesečnom nivou.

2.5.7.14 Ugradnja repera za merenje pomeranja obloge, konvergencija, u
toku eksploatacije saniranog tunela
Opis
Po završenoj sanaciji tunela, ugrađuju se na dogovorena mesta reperi, koji se ostavljaju za
praćenje konvergencije i stanja tunela u toku eksploatacije od strane Investitora. Meri se
pomeranja obloge, u toku eksploatacije saniranog tunela. Merenje se vrši geodetskim
instrumentima u globalnom koordinatnom sistemu. Merenje pomeranja se vrši zavisno od
programa i algoritma koji se daje kroz projekat dugoročnog osmatranja tunela.
Plaćanje

192 | P a g e

Cena se daje paušalno.

2.5.7.15 Izrada Elaborata originalnih terenskih podataka
Opis
Pozicija se odnosi na geodetsko snimanja od strane ovlašćene i licencirane geodetske
organizacije po završenim radovima na rehabilitaciji tunela. Potrebno je upoređenje dobijenih
podatata izvedenog stanja i nultog stanja.
Plaćanje
Obračunava se paušalno.
2.5.7.16 Izrada Projekta Izvedenog Stanja
Opis
Pozicija se odnosi na izradu Projekta Izvedenog Stanja po dobijenim snimcima od strane
ovlašćene i licencirane geodetske organizacije. Projektom je potrebno obuhvatiti sve radove
koji su postojali u toku izvođenja radova.
Plaćanje

193 | P a g e

2.6. DOKAZNICE MERA

194 | P a g e

300025.9
2
DOKAZNICE MERA T150 300507.4
4
Tabela D1
481.52
Drenaž Polog
Frezanj Mlaz Mlazni Mono na a od
Popreč e ni Hidroizolacij beton Armaturn dren. cev beton
ni Kampad betona beton a obloge a mreža Beton Ø110 a
presek a
Broj ST 300+ m3/m m3/m m2/m m3/m m2/m m3/m m/m m3/m
1 26 2.097 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
2 36 2.694 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
3 51 2.408 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
4 66 2.703 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
5 76 2.963 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
6 81 1.369 0.000 18.05 1.448 18.08 0.047 2 0.026
7 91 1.593 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
8 106 1.297 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
9 121 1.441 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
10 131 1.574 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
11 146 1.417 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
12 156 1.255 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
13 171 1.351 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
14 181 1.205 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
15 186 2.746 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
16 196 2.598 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
17 201 1.417 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
18 216 1.228 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
19 236 1.530 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
20 291 1.376 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
21 296 1.476 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
22 301 1.668 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
23 306 1.551 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
24 311 1.516 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
25 316 1.922 0.000 18.78 1.506 18.82 0.047 2 0.026
26 331 1.578 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
27 346 1.374 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
28 361 1.216 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
29 366 2.097 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
30 381 2.789 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
31 401 2.465 1.164 16.50 1.310 32.90 0.058 2 0.046
32 411 2.639 1.164 17.83 1.430 35.89 0.047 2 0.026
33 416 1.438 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
34 431 1.405 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
35 436 0.930 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
36 451 1.527 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
37 456 1.368 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
38 461 1.574 0.000 18.05 1.448 18.08 0.047 2 0.026
39 476 1.533 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046
40 491 1.496 0.000 16.50 1.309 16.29 0.058 2 0.046

195 | P a g e

41 496 1.382 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047

42 501 1.441 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047
43 506 1.083 0.000 16.50 1.262 16.11 0.058 2 0.047

196 | P a g e

2.6.1 DOKAZNICE MERA
Frezanje betona
Poprečni Frezanje Rastojanje Frezanje
presek Kampada betona profila betona
Broj ST 300+ m3/m (m) (m3)
1 26 2.097
2 36 2.694 10 23.96
3 51 2.408 15 38.26
4 66 2.703 15 38.33
5 76 2.963 10 28.33
6 81 1.369 5 10.83
7 91 1.593 10 14.81
8 106 1.297 15 21.67
9 121 1.441 15 20.53
10 131 1.574 10 15.07
11 146 1.417 15 22.44
12 156 1.255 10 13.36
13 171 1.351 15 19.55
14 181 1.205 10 12.78
15 186 2.746 5 9.88
16 196 2.598 10 26.72
17 201 1.417 5 10.04
18 216 1.228 15 19.84
19 236 1.530 20 27.58
20 291 1.376 55 79.91
21 296 1.476 5 7.13
22 301 1.668 5 7.86
23 306 1.551 5 8.05
24 311 1.516 5 7.67
25 316 1.922 5 8.60
26 331 1.578 15 26.25
27 346 1.374 15 22.14
28 361 1.216 15 19.43
29 366 2.097 5 8.28
30 381 2.789 15 36.65
31 401 2.465 20 52.54
32 411 2.639 10 25.52
33 416 1.438 5 10.19
34 431 1.405 15 21.32
35 436 0.930 5 5.84
36 451 1.527 15 18.43
37 456 1.368 5 7.24
38 461 1.574 5 7.35
39 476 1.533 15 23.30
40 491 1.496 15 22.72
41 496 1.382 5 7.20
42 501 1.441 5 7.06
43 506 1.083 5 6.31
TOTAL 820.94

197 | P a g e

Mlazni beton , Zaštitni mlazni beton i Armaturna mreža
Mlazni
Mlazn beton Mlazni
Poprečn Kampad i oblog Armaturn Rastojanj Mlazni beton Armaturna
i presek a beton e a mreža e profila beton obloge mreža
Broj ST 300+ m3/m m3/m m2/m (m) (m3) (m3) (kg)
1 26 1.164 1.310 32.90
2 36 1.164 1.310 32.90 10 11.64 13.10 329.00
3 51 1.164 1.310 32.90 15 17.46 19.65 493.50
4 66 1.164 1.310 32.90 15 17.46 19.65 493.50
5 76 1.164 1.310 32.90 10 11.64 13.10 329.00
6 81 0.000 1.448 18.08 5 2.91 6.90 127.44
7 91 0.000 1.309 16.29 10 - 13.79 171.80
8 106 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28
9 121 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28
10 131 0.000 1.309 16.29 10 - 13.09 162.85
11 146 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28
12 156 0.000 1.309 16.29 10 - 13.09 162.85
13 171 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28
14 181 0.000 1.309 16.29 10 - 13.09 162.85
15 186 1.164 1.310 32.90 5 2.91 6.55 122.96
16 196 1.164 1.310 32.90 10 11.64 13.10 329.00
17 201 0.000 1.309 16.29 5 2.91 6.55 122.96
18 216 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28
19 236 0.000 1.309 16.29 20 - 26.18 325.70
20 291 0.000 1.309 16.29 55 - 72.00 895.68

21 296 0.000 1.262 16.11 5 - 6.43 80.98
22 301 0.000 1.262 16.11 5 - 6.31 80.54
23 306 0.000 1.309 16.29 5 - 6.43 80.98
24 311 0.000 1.309 16.29 5 - 6.55 81.43
25 316 0.000 1.506 18.82 5 - 7.04 87.76
26 331 0.000 1.262 16.11 15 -

198 | P a g e

20.76 261.95
27 346 0.000 1.262 16.11 15 - 18.93 241.61
28 361 0.000 1.262 16.11 15 - 18.93 241.61
29 366 1.164 1.310 32.90 5 2.91 6.43 122.52
30 381 1.164 1.310 32.90 15 17.46 19.65 493.50
31 401 1.164 1.310 32.90 20 23.28 26.20 658.00
32 411 1.164 1.430 35.89 10 11.64 13.70 343.97
33 416 0.000 1.309 16.29 5 2.91 6.85 130.45
34 431 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28

35 436 0.000 1.262 16.11 5 - 6.43 80.98
36 451 0.000 1.262 16.11 15 - 18.93 241.61

37 456 0.000 1.262 16.11 5 - 6.31 80.54
38 461 0.000 1.448 18.08 5 - 6.78 85.46
39 476 0.000 1.309 16.29 15 - 20.68 257.70
40 491 0.000 1.309 16.29 15 - 19.64 244.28

41 496 0.000 1.262 16.11 5 - 6.43 80.98
42 501 0.000 1.262 16.11 5 - 6.31 80.54
43 506 0.000 1.262 16.11 5 - 6.31 80.54
26.40
TOTAL 163.15 629.63 30,087.79

199 | P a g e

Hidroizolacija
Poprečni Rastojanje
presek Kampada Hidroizolacija profila Hidroizolacija
Broj ST 300+ m2/m (m) (m2)
1 26 16.50
2 36 16.50 10 165.00
3 51 16.50 15 247.50
4 66 16.50 15 247.50
5 76 16.50 10 165.00
6 81 18.05 5 86.38
7 91 16.50 10 172.75
8 106 16.50 15 247.50
9 121 16.50 15 247.50
10 131 16.50 10 165.00
11 146 16.50 15 247.50
12 156 16.50 10 165.00
13 171 16.50 15 247.50
14 181 16.50 10 165.00
15 186 16.50 5 82.50
16 196 16.50 10 165.00
17 201 16.50 5 82.50
18 216 16.50 15 247.50
19 236 16.50 20 330.00
20 291 16.50 55 907.50
21 296 16.50 5 82.50
22 301 16.50 5 82.50
23 306 16.50 5 82.50
24 311 16.50 5 82.50
25 316 18.78 5 88.20
26 331 16.50 15 264.60
27 346 16.50 15 247.50
28 361 16.50 15 247.50
29 366 16.50 5 82.50
30 381 16.50 15 247.50
31 401 16.50 20 330.00
32 411 17.83 10 171.65
33 416 16.50 5 85.83
34 431 16.50 15 247.50
35 436 16.50 5 82.50
36 451 16.50 15 247.50
37 456 16.50 5 82.50
38 461 18.05 5 86.38
39 476 16.50 15 259.13
40 491 16.50 15 247.50
41 496 16.50 5 82.50
42 501 16.50 5 82.50
43 506 16.50 5 82.50
TOTAL 7,979.90

200 | P a g e

Drenažni radovi
Mono Pologa Mono

Poprečni dren. Drenažna od Rastojanje dren. Drenažna Pologa od
presek Kampada Beton cev Ø110 betona profila beton cev Ø110 betona
Broj ST 300+ m3/m m/m m3/m (m) (m3) (m) (m3)
1 26 0.058 2 0.046
2 36 0.058 2 0.046 10 0.58 20.00 0.46
3 51 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
4 66 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
5 76 0.058 2 0.046 10 0.58 20.00 0.46
6 81 0.047 2 0.026 5 0.26 10.00 0.18
7 91 0.058 2 0.046 10 0.53 20.00 0.36
8 106 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
9 121 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
10 131 0.058 2 0.046 10 0.58 20.00 0.46
11 146 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
12 156 0.058 2 0.046 10 0.58 20.00 0.46
13 171 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
14 181 0.058 2 0.046 10 0.58 20.00 0.46
15 186 0.058 2 0.046 5 0.29 10.00 0.23
16 196 0.058 2 0.046 10 0.58 20.00 0.46
17 201 0.058 2 0.046 5 0.29 10.00 0.23
18 216 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
19 236 0.058 2 0.046 20 1.16 40.00 0.92
20 291 0.058 2 0.046 55 3.19 110.00 2.53
21 296 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.23
22 301 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.24
23 306 0.058 2 0.046 5 0.29 10.00 0.23
24 311 0.058 2 0.046 5 0.29 10.00 0.23
25 316 0.047 2 0.026 5 0.26 10.00 0.18
26 331 0.058 2 0.047 15 0.79 30.00 0.55
27 346 0.058 2 0.047 15 0.87 30.00 0.71
28 361 0.058 2 0.047 15 0.87 30.00 0.71
29 366 0.058 2 0.046 5 0.29 10.00 0.23
30 381 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
31 401 0.058 2 0.046 20 1.16 40.00 0.92
32 411 0.047 2 0.026 10 0.53 20.00 0.36
33 416 0.058 2 0.046 5 0.26 10.00 0.18
34 431 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
35 436 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.23
36 451 0.058 2 0.047 15 0.87 30.00 0.71
37 456 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.24
38 461 0.047 2 0.026 5 0.26 10.00 0.18
39 476 0.058 2 0.046 15 0.79 30.00 0.54
40 491 0.058 2 0.046 15 0.87 30.00 0.69
41 496 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.23

201 | P a g e

42 501 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.24

43 506 0.058 2 0.047 5 0.29 10.00 0.24
TOTAL 27.46 960.00 21.47

202 | P a g e

300025.92
2.6.5 DOKAZNICE MERA 300507.44
Injektiranje 481.52
širina zazor dužina -

Injektiranje (m) (m) prosečna komada Masa (m3)
Tip1 9.0 0.25 5.534713 21 261.5151724
Tip2 6.0 0.15 5.534713 46 229.1371034
Tip3 3.0 0.05 5.534713 20 16.60413793

Svega
injektiranje 507.26
25% 634.07

300025.92
2.6.6 DOKAZNICE MERA 300507.44
Plombe 481.52

PLOMBE širina (m) visina (m) dubina (m) komada Količina (m3)
P1 1 1 0.1 75 7.5
P2 1 1 0.25 65 16.25
P3 1 1 0.5 5 2.5
dodatne
plombe 1 1 1 10 12.00
PLOMBE 155 m2
948.6 kg armature
Kom ankera za
620 plombe

Svega
plombe 38.25
25% 47.81

203 | P a g e

2.7. PREDMER

204 | P a g e

PREDMER RADOVA Sanacija Tunela T150
300+025.
T150 Ulazni portal ST km. 92
Dužina tunela
300+507.
481.52
Izlazni portal ST km. 44 m
broj Cena Ukup

R.b Jed.
opis VRSTA RADOVA Količina u na
r. Mere evrima cena
a
1 PRIPREMNI RADOVI
Mobilizacija i formiranje gradilišta.
Pozicija obuhvata dovoženje i odvoženje sve
potrebne mehanizacije, mašina i opreme, kao i
transporta i deponovanja materijala potrebnih za
izvođenje radova.
Mobilizacija uključuje i formiranje gradilišnih
kancelarija za Nadzor i Izvođača sa svi
potrebnim elementima.
1.1 Obračunava se paušalno pauš. 1.00
Geodetsko snimanje i obeležavanje tunela.
Pozicija obuhvata snimanje nultog stanja, kao i
snimanje stanja reprofiliranja i sanacije tunelske
obloge u toku i nakon završenih radova na
tunelu.
1.2 Obračunava se po metru dužnom. m1 481.52
Čišćenje terena oko ulaznog i izlaznog portala.
1.3 Obračunava se paušalno. pauš. 1.00
Zaštita konzola kontaktne mreže žilavom
hartijom, jutom ili PVC folijom.
Jediničnom cenom obuhvaćena je nabavka i
ugradnja zaštite kompletne konzole.
1.4 Obračun po komadu zaštićene konzole. kom 20.00
Zaštita kontaktnog voda žilavom hartijom, jutom
ili PVC folijom.
Jediničnom cenom obuhvaćena je nabavka i
ugradnja zaštite kompletnog voda.
1.5 Obračun po metru dužnom. m1 481.52
Zaštita gornjeg stroja pruge tako da se u toku
izvođena radova onemogući zapunjavanje
tucanika materijalom od reprofiliranja,
injektiranja i torkreta.
Obračun po metru dužnom zaštićenog
1.6 koloseka. m1 481.52
Kontrola slobodnog profila.
Provlačenje kontrolnog profila pre, u toku i
nakon izvođenja radova.
Formiranje gabaritnog profila na radni voz i
provlačenje kroz tunel sa merenjem odstojanja
od obloge.
1.7 Obračunava se paušalno. pauš. 1.00

205 | P a g e

Kontrolno bušenje u kaloti. Bušotine se izvode u

osi i na spojevima kalote i oporaca, 3 bušotine
po profilu i meri se rupa između stene i
betonske obloge.
Potebno je da u svakoj kampadi izvede jedan
profil kontrolnog bušenja.
1.8 Obračun po komadu kom 261.00
1 UKUPNO PRIPREMNI RADOVI
REPROFILIRANJE OBLOGE
2 TUNELA
Za sve pozicije radova cenom treba obuhvatiti
nabavku i dopremanje materijala, sav rad na
gradilištu, priprema i ugradnja sa utroškom
potrebne energije, kao i dokazivanjem kvaliteta
ugrađenih materijala i svi drugi prateći radovi.
Frezanje ruiniranog i segregiranog betona do
zdrave osnove na betonskoj oblozi u debljini od
8 - 15cm u zavisnosti od tipa primenjene
sanacione mere. Štemovanje obraditi po celom
profilu. Pozicija obuhvata odvoz materijala do
5km.
2.1 Obračun po m3. m3 820.94
Štemovanje ruiniranog i segregiranog betona do

zdrave osnove na betonskoj oblozi samo manjih
površina u zavisnosti od primenjeg tipa
podgrade. Ovi delovi su označeni u razvijeno
profilu, a u porečnim profilima su date dubine
istih. Štemovanje obraditi u četvorouglu sa
zaobljenim uglovima. Pozicija obuhvata odvoz
2.2 materijala do 5km. Obračun po m3. m3 47.81
Štemovanje šlica na spoju kampada sa
ugradnjom polutke od PVC cevi ili fleksibinog
creva, sa fiksiranjem istog. Štemovanje obraditi
u širini 5cm i dubinom 3cm. Pozicija obuhvata
štemovanje nabavku i ugradnju cevi i
fiksiranjem iste.
2.3 Obračun po m dužnom obrađene spojnice. m1 1,392.00
Obrada pukotina obuhvata ušlicavanje same

pukotine širine 3cm i dubine 1cm sa
zapunjavanjem reparatnim malterom.
Nakon toge se rade bušotine dužine cca 15cm i
pakerima se ubrizgava epoksidna smeša sa
vodootpornim svojstvima.
2.4 Obraćun po metru dužnom kopletne pukotine. m1 100
UKUPNO REPROFILIRANJE OBLOGE
2 TUNELA
3 BETONSKI RADOVI
Izrada mlaznog betona MB30 debljine 7cm.
Armiranog armaturnom mrežom. Mlazni beton
se nanosi u dva sloja od po 3,5cm.
Prvi sloj mlaznog betona posle frezanja na Tipu
1.
3.1 Obračun po m3 m3 163.15

206 | P a g e

Izrada mlaznog betona MB30 u plombe.

Mlazni beton koji se ugrađuje u dubinske
plombe kao i velika udubljenja, kaverne i slične
pozicije rada.
Izrada zaštitnog mlaznog betona MB30

Armiranog armaturnom mrežom. Beton se
izvodi u dva sloja debljine 4 cm x 2 = 8cm i
3.3 služi kao zaštita hidroizolacije.Onračun po m3 m3 629.63
Betoniranje revizionih šahtova u tunelu za
sabirnu kanalsku cev obostrano betonom MB30.
3.4 Obračun po kom kom 18.00
Izrada podbetona drenažnih cevi od betona MB
20.
Izrada mono betona MB 10.
Ravnanje reparaturnim malterima tipa EMACO
S88C ili sličan. Priprema površine za nanošenje
hidroizolacije.
3.7 Obračun po m2 m2 7704.32
Obrada većih neravnina, pukotina i spojnica
reparaturnim malterima tipa MASTER EMACO
5400 ili slično.
3 UKUPNO BETONSKI RADOVI
4 ARMIRAČKI RADOVI
Ugradnja armaturne mreže Q188. Za poziciju
3.1
Ugradnja armaturne mreže u osnovni sloj
mlaznog betona debljine 7cm, na tipu 1.
4.1 Obračun po kg kg 6,070.54
3.2
Ugradnja armaturne mreže u plombe. Mreža se
ugrađuje u dve zone po celoj površini plombe.
4.2 Obračun po kg kg 948.60
3.3
Ugradnja armaturne mreže u zaštitni sloj
mlaznog betona debljine 8cm.
4.3 Obračun po kg kg 24,017.25
4 UKUPNO ARMIRAČKI RADOVI
HIDROIZOLACIJA OBLOGE
5 TUNELA
Nanošenje elastomerne prskane hidroizolacije
MASTERSEAL ili slično, u debljini od 3 mm .
5.1 Obračun po m2 m2 7979.90

207 | P a g e

Nanošenje hidroizolacionog premaza

SIKALASTIC ili slično. Premaz se nanosi na
delove oko konzola vešaljki
5.2 Obračun po kom kom 20.00
UKUPNO HIDROIZOLACIJA OBLOGE
5 TUNELA
6 DRENAŽNI RADOVI m1
Ugradnja drenažne cevi (polietilenska cev)PE-
100, D315, isečena i otvorena.
6.1 Obračun po metru dužnom m1 960.00
Ugradnja sekundarnih horizontalnih drenažnih
cevi (Φ 50mm) u niše tunela i povezivanje sa
primarnom drenažnom cevi (6.1).
Ugradnja barbakana -horizontalnih drenova od
PVC cevi Φ100 mm, u zidu portala.
6.3 Obačunava se paušalno pauš 1.00
6 UKUPNO DRENAŽNI RADOVI
7 OSTALI, RAZNI RADOVI

Kontaktno vezno injektiranje stenske mase, iza
obloge tunela.
Pozicija obuhvata pripremu i formiranje
injekcione formacije, izradu bušotine za
injektiranje (mogu se koristiti bušotine iz pozicije
1.8) i injektiranje zazora između stene i obloge
tunela.
U cenu ulazi sav potreban materijal i rad za
izvođenje pozicije, kao i probno i kontrolno
injektiranje.
Ugradnja kratkih ankera R ∅16, L=0,4m.Ankeri

se ugrađuju u bušotine ∅30, cena komplet sa
7.2 injektiranjem.Obračun po komadu kom 3079.00
Ugradnja stenskih IBO ankera R ∅32, L=3m.
Ankeri se ugrađuju sa krunom ∅76, komlet sa
injektiranje, postavljanjem pločica i navrtki i
utezanjem.
Peskarenje čeonih portalnih zidova.
Pozicija obuhvata čišćenje postojećeg portala
od nečistoća, vegetacije i drugih naslaga.
Pozicija takođe obuhvata uklanjanje svih
nestabilnih delova betonske konstrukcije
portala.
7.4 Obračun po m2 portalne površine m2 100.00
Sanacija čeonih portalnih zidova.
Pozicija obuhvata repariranje betonske
konstrukcije portala reparatnim malterima kao
po poziciji 3.8 ili sličnim metodama tako da se
portal dovede u projektovano stanje.

208 | P a g e

Nanošenje vodootpornog premaza preko cele

površine čeonih portalnih zidova.
Farbanje sigurnosnih traka.
Pozicija obuhvata sav rad i materijal vezan za
iscrtavanje i farbanje sigurnosnih traka u tunelu.
7.7 Obračun po metru duznom m1 964.00
Hvatanje curkova.
Pojava probijanja veće količine vode kroz
oblogu tunela.
Zamena AB poklopaca kablovske kanalizacije.
Dimenzija 100x35x5cm.
Čišćenje odvodnog kanala na mestima spajanja
sa novim drenažnim sistemom.
7.10 Obračunava se po metru dužnom očišćene cevi m1 100.00
Zamena AB poklopaca odvodnog kanala.
Dimenzija 60x60x6cm.
Merenja u tunelu, na 3 profila.
Postavljanje i geodetsko prećenje repernih
tačaka u toku izvođenja radova
7.12 Obračunava se po komadu kom 3.00
Projektanski nadzor mesečn
7.13 Obračun na mesečnom nivou o 5.00
Ugradnja repera za meranje konvergencije u
toku eksploatacije.
7.14 Obračunava se paušalno pauš 1.00
Izrada Elaborata originalnih terenskih podataka
izvedenog stanja, geodetsko snimanje radova
po završetku izvođenja.
Izrada Projekta Izvedenog Stanja.
Komisija za tehnički pregled objekta
7 UKUPNO OSTALI RADOVI

209 | P a g e

2.8. PREDRAČUN

210 | P a g e

PREDRAČUN RADOVA Sanacija Tunela T150

ST 300+025
T150 Ulazni portal km. .92
Dužina tunela
ST 300+507
481.52
Izlazni portal km. .44 m
broj
R.b Jed. Količin Cena u Ukupna
opi VRSTA RADOVA
r. Mere a evrima cena
sa
1 PRIPREMNI RADOVI
Mobilizacija i formiranje gradilišta.
Pozicija obuhvata dovoženje i odvoženje
sve potrebne mehanizacije, mašina i
opreme, kao i transporta i deponovanja
materijala potrebnih za izvođenje radova.
Mobilizacija uključuje i formiranje
gradilišnih kancelarija za Nadzor i
Izvođača sa svi potrebnim elementima. € €
1.1 Obračunava se paušalno pauš. 1.00 25,000.00 25,000.00
Geodetsko snimanje i obeležavanje
tunela.
Pozicija obuhvata snimanje nultog
stanja, kao i snimanje stanja
reprofiliranja i sanacije tunelske obloge u
toku i nakon završenih radova na tunelu. € €
1.2 Obračunava se po metru dužnom. m1 481.52 10.00 4,815.20
Čišćenje terena oko ulaznog i izlaznog
portala. € €
1.3 Obračunava se paušalno. pauš. 1.00 3,000.00 3,000.00
Zaštita konzola kontaktne mreže žilavom
Jediničnom cenom obuhvaćena je
nabavka i ugradnja zaštite kompletne
konzole. € €
1.4 Obračun po komadu zaštićene konzole. kom 20.00 150.00 3,000.00
Zaštita kontaktnog voda žilavom
Jediničnom cenom obuhvaćena je
nabavka i ugradnja zaštite kompletnog
voda. € €
1.5 Obračun po metru dužnom. m1 481.52 40.00 19,260.80
Zaštita gornjeg stroja pruge tako da se u
toku izvođena radova onemogući
zapunjavanje tucanika materijalom od
reprofiliranja, injektiranja i torkreta.
Obračun po metru dužnom zaštićenog € €
1.6 koloseka. m1 481.52 25.00 12,038.00
Kontrola slobodnog profila.
Provlačenje kontrolnog profila pre, u toku
i nakon izvođenja radova.
Formiranje gabaritnog profila na radni
voz i provlačenje kroz tunel sa merenjem € €
1.7 odstojanja od obloge. pauš. 1.00 4,000.00 4,000.00

211 | P a g e

Kontrolno bušenje u kaloti. Bušotine se

izvode u osi i na spojevima kalote i
oporaca, 3 bušotine po profilu i meri se
rupa između stene i betonske obloge.
Potebno je da u svakoj kampadi izvede
jedan profil kontrolnog bušenja. € €
1.8 Obračun po komadu kom 261.00 40.00 10,440.00
€
1 UKUPNO PRIPREMNI RADOVI 81,554.00
REPROFILIRANJE
2 OBLOGE TUNELA
Za sve pozicije radova cenom treba
obuhvatiti nabavku i dopremanje
materijala, sav rad na gradilištu,
priprema i ugradnja sa utroškom
potrebne energije, kao i dokazivanjem
kvaliteta ugrađenih materijala i svi drugi
prateći radovi.
Frezanje ruiniranog i segregiranog
betona do zdrave osnove na betonskoj
oblozi u debljini od 8 - 15cm u zavisnosti
od tipa primenjene sanacione mere.
Štemovanje obraditi po celom profilu.
Pozicija obuhvata odvoz materijala do
5km. € €
2.1 Obračun po m3. m3 820.94 240.00 197,026.45
Štemovanje ruiniranog i segregiranog
betona do zdrave osnove na betonskoj
oblozi samo manjih površina u zavisnosti
od primenjeg tipa podgrade. Ovi delovi
su označeni u razvijeno profilu, a u
porečnim profilima su date dubine istih.
Štemovanje obraditi u četvorouglu sa
zaobljenim uglovima. Pozicija obuhvata
odvoz materijala do 5km. € €
2.2 Obračun po m3. m3 47.81 500.00 23,906.25
Štemovanje šlica na spoju kampada sa
ugradnjom polutke od PVC cevi ili
fleksibinog creva, sa fiksiranjem istog.
Štemovanje obraditi u širini 5cm i
dubinom 3cm. Pozicija obuhvata
štemovanje nabavku i ugradnju cevi i
fiksiranjem iste. Obračun po m dužnom € €
2.3 obrađene spojnice. m1 1392 10.00 13,920.00

212 | P a g e

Obrada pukotina obuhvata ušlicavanje

same pukotine širine 3cm i dubine 1cm
sa zapunjavanjem reparatnim malterom.
Nakon toge se rade bušotine dužine cca
15cm i pakerima se ubrizgava epoksidna
smeša sa vodootpornim svojstvima.
Obraćun po metru dužnom kopletne € €
2.4 pukotine. m1 100 150.00 15,000.00
UKUPNO REPROFILIRANJE OBLOGE €
2 TUNELA 249,852.70
3 BETONSKI RADOVI
Izrada mlaznog betona MB30 debljine
7cm. Armiranog armaturnom mrežom.
Mlazni beton se nanosi u dva sloja od po
3,5cm.
Prvi sloj mlaznog betona posle frezanja
na Tipu 1. € €
3.1 Obračun po m3 m3 163.15 520.00 84,840.25
Izrada mlaznog betona MB30 u plombe.
Mlazni beton koji se ugrađuje u dubinske
plombe kao i velika udubljenja, kaverne i
slične pozicije rada. € €
3.2 Obračun po m3 m3 57.38 500.00 28,687.50
Izrada zaštitnog mlaznog betona MB30
Armiranog armaturnom mrežom. Beton
se izvodi u dva sloja debljine 4 cm x 2 =
8cm i služi kao zaštita € €
3.3 hidroizolacije.Onračun po m3 m3 629.63 550.00 346,295.13
Betoniranje revizionih šahtova u tunelu
za sabirnu kanalsku cev obostrano
betonom MB30. € €
3.4 Obračun po kom kom 18.00 700.00 12,600.00
Izrada podbetona drenažnih cevi od
betona MB 20. € €
3.5 Obračun po m3 m3 21.47 140.00 3,005.45
Izrada mono betona MB 10. € €
3.6 Obračun po m3 m3 27.46 150.00 4,118.25
Ravnanje reparaturnim malterima tipa
EMACO S88C ili sličan. Priprema
površine za nanošenje hidroizolacije. € €
3.7 Obračun po m2 m2 7,704.32 20.00 154,086.40
Obrada većih neravnina, pukotina i
spojnica reparaturnim malterima tipa
MASTER EMACO 5400 ili slično. € €
3.8 Obračun po m2 m2 100.00 35.00 3,500.00
€
3 UKUPNO BETONSKI RADOVI 637,132.98
4 ARMIRAČKI RADOVI
Ugradnja armaturne mreže Q188. Za
poziciju 3.1
Ugradnja armaturne mreže u osnovni
sloj mlaznog betona debljine 7cm, na € €
4.1 tipu 1. kg 6,070.54 1.50 9,105.81

213 | P a g e

Obračun po kg

poziciju 3.2
Ugradnja armaturne mreže u plombe.
Mreža se ugrađuje u dve zone po celoj
površini plombe. € €
4.2 Obračun po kg kg 948.60 1.50 1,422.90
poziciju 3.3
Ugradnja armaturne mreže u zaštitni sloj
mlaznog betona debljine 8cm. 24,017.2 € €
4.3 Obračun po kg kg 5 1.50 36,025.88
€
4 UKUPNO ARMIRAČKI RADOVI 46,554.59
HIDROIZOLACIJA
5 OBLOGE TUNELA
Nanošenje elastomerne prskane
hidroizolacije MASTERSEAL ili slično, u
debljini od 3 mm . € €
5.1 Obračun po m2 m2 7979.90 50.00 398,995.00
Nanošenje hidroizolacionog premaza
SIKALASTIC ili slično. Premaz se nanosi
na delove oko konzola vešaljki € €
5.2 Obračun po kom kom 20.00 100.00 2,000.00
UKUPNO HIDROIZOLACIJA OBLOGE €
5 TUNELA 400,995.00
6 DRENAŽNI RADOVI m1
Ugradnja drenažne cevi (polietilenska
cev)PE-100, D315, isečena i otvorena. € €
6.1 Obračun po metru dužnom m1 960.00 35.00 33,600.00
Ugradnja sekundarnih horizontalnih
drenažnih cevi (Φ 50mm) u niše tunela i
povezivanje sa primarnom drenažnom
cevi (6.1). € €
Ugradnja barbakana -horizontalnih
drenova od PVC cevi Φ100 mm, u zidu
portala. € €
6.3 Obačunava se paušalno pauš 1.00 500.00 500.00
€
6 UKUPNO DRENAŽNI RADOVI 37,700.00
7 OSTALI, RAZNI RADOVI

214 | P a g e

Kontaktno vezno injektiranje stenske

mase, iza obloge tunela.
Pozicija obuhvata pripremu i formiranje
injekcione formacije, izradu bušotine za
injektiranje (mogu se koristiti bušotine iz
pozicije 1.8) i injektiranje zazora između
stene i obloge tunela.
U cenu ulazi sav potreban materijal i rad
za izvođenje pozicije, kao i probno i
kontrolno injektiranje. € €
7.1 Obračun po m3 m3 634.07 380.00 240,946.80
Ugradnja kratkih ankera R ∅16, L=0,4m.
Ankeri se ugrađuju u bušotine ∅30, cena
komplet sa injektiranjem. € €
Ugradnja stenskih IBO ankera R ∅32,
L=3m.Ankeri se ugrađuju sa krunom
∅76, komlet sa injektiranje,
postavljanjem pločica i navrtki i € €
7.3 utezanjem.Obračun po komadu kom 150.00 100.00 15,000.00
Peskarenje čeonih portalnih zidova.
Pozicija obuhvata čišćenje postojećeg
portala od nečistoća, vegetacije i drugih
naslaga.
Pozicija takođe obuhvata uklanjanje svih
nestabilnih delova betonske konstrukcije
portala. € €
7.4 Obračun po m2 portalne površine m2 100.00 30.00 3,000.00
Sanacija čeonih portalnih zidova.
Pozicija obuhvata repariranje betonske
konstrukcije portala reparatnim
malterima kao po poziciji 3.8 ili sličnim
metodama tako da se portal dovede u
projektovano stanje. € €
Nanošenje vodootpornog premaza preko
cele površine čeonih portalnih zidova. € €
Farbanje sigurnosnih traka.
Pozicija obuhvata sav rad i materijal
vezan za iscrtavanje i farbanje
sigurnosnih traka u tunelu. € €
7.7 Obračun po metru duznom m1 964.00 5.00 4,820.00
Hvatanje curkova.
Pojava probijanja veće količine vode
kroz oblogu tunela. € €
Zamena AB poklopaca kablovske
kanalizacije.
Dimenzija 100x35x5cm. € €
Čišćenje odvodnog kanala na mestima
spajanja sa novim drenažnim sistemom.
Obračunava se po metru dužnom € €
7.10 očišćene cevi m1 100.00 10.00 1,000.00

215 | P a g e

Zamena AB poklopaca odvodnog

kanala.
Dimenzija 60x60x6cm. € €
7.11 Obračun po komadu kom 10.00 50.00 500.00
Merenja u tunelu, na 3 profila.
Postavljanje i geodetsko prećenje
repernih tačaka u toku izvođenja radova € €
7.12 Obračunava se po komadu kom 3.00 1,000.00 3,000.00
Projektanski nadzor meseč € €
7.13 Obračun na mesečnom nivou no 5.00 5,000.00 25,000.00
Ugradnja repera za meranje
konvergencije u toku eksploatacije. € €
7.14 Obračunava se paušalno pauš 1.00 1,000.00 1,000.00
Izrada Elaborata originalnih terenskih
podataka izvedenog stanja, geodetsko
snimanje radova po završetku izvođenja. € €
Izrada Projekta Izvedenog Stanja. € €
Komisija za tehnički pregled objekta € €
€
7 UKUPNO OSTALI RADOVI 374,846.80
Proračunske cene su date bez PDV-a

REKAPITULACIJA TUNELA T150

1 PRIPREMNI RADOVI € 81,554.00
2 REPROFILIRANJE OBLOGE TUNELA € 249,852.70
3 BETONSKI RADOVI € 637,132.98
4 ARMIRAČKI RADOVI € 46,554.59
5 HIDROIZOLACIJA OBLOGE TUNELA € 400,995.00
6 DRENAŽNI RADOVI € 37,700.00
7 OSTALI, RAZNI RADOVI € 374,846.80
8 NEPREDVIĐENI RADOVI 5% € 91,431.80
SVEGA RADOVI U TUNELU € 1,920,067.87

Proračunske cene su date bez PDV-a

REKAPITULACIJA TUNELA T150 - sa PDV-om
1 PRIPREMNI RADOVI € 98,680.34
2 REPROFILIRANJE OBLOGE TUNELA € 302,321.77
3 BETONSKI RADOVI € 770,930.90
4 ARMIRAČKI RADOVI € 56,331.06
5 HIDROIZOLACIJA OBLOGE TUNELA € 485,203.95
6 DRENAŽNI RADOVI € 45,617.00
7 OSTALI, RAZNI RADOVI € 453,564.62
8 NEPREDVIĐENI RADOVI 5% € 110,632.48
SVEGA RADOVI U TUNELU sa PDV (21%) € 2,323,282.13

216 | P a g e

2.9. DINAMIČKI PLAN

217 | P a g e
ID Task No. Task Name Duration Start Finish 13 Dec '20 07 Feb '21 04 Apr '21 30 May '21 25 Jul '21 19 Sep '21 14 Nov '21 09 Jan '22 06 Mar '22 01 May '22 26 Jun '22 21 Aug '22 16 Oct '22 11 Dec '22 05 Feb '23 02 Apr '23
T M F T S W S T M F T S W S T M F T S W S T M F T S W S T M F T S W S
0 0 Dinamika ‐ T150 545 days Mon Fri 31‐03‐23
01‐03‐21
1 1 Pripremni radovi 60 days Mon 01‐03‐21 Fri 21‐05‐21
2 1.1 Mobilizacija I 20 days Mon 01‐03‐21 Fri 26‐03‐21
formiranje
gradilišta
3 1.2 Geodetsko 15 days Mon 29‐03‐21 Fri 16‐04‐21
snimanje I
obeležavanje
tunela
4 1.3 Čišćenje terena 5 days Mon 19‐04‐21 Fri 23‐04‐21
oko ulaznog I
izlaznog portala
5 1.4 Zaštita konzola 5 days Mon 26‐04‐21 Fri 30‐04‐21

KM
6 1.5 Zaštita 5 days Mon 26‐04‐21 Fri 30‐04‐21

kontaktnog voda
7 1.6 Zaštita gornjeg 5 days Mon 26‐04‐21 Fri 30‐04‐21

sloja pruge
8 1.7 Kontrola 2 wks Mon 29‐03‐21 Fri 09‐04‐21
slobodnog
profila
9 1.8 Kontrolno 30 days Mon 12‐04‐21 Fri 21‐05‐21
bušenje u kaloti
10 2 Reprofilisanje 290 days Mon 26‐04‐21 Fri 03‐06‐22

obloge tunela
11 2.1 Frezanje 40 wks Mon 26‐04‐21 Fri 28‐01‐22
ruiniranog i
sagregiranog
betona
12 2.2 Štemovanje 5 wks Mon 31‐01‐22 Fri 04‐03‐22
ruiniranog i
sagregiranog
betona
13 2.3 Štemovanje šlica 10 wks Mon 07‐03‐22 Fri 13‐05‐22
na spoju
kampada
14 2.4 Obrada pukotina 3 wks Mon 16‐05‐22 Fri 03‐06‐22
15 3 Betonski radovi 475 days Mon 03‐05‐21 Fri 24‐02‐23

16 3.1 Izrada mlaznog 60 days Mon 31‐01‐22 Fri 22‐04‐22
betona 7cm
Task Project Summary Manual Task Start-only Deadline
Project: Dinamika - T150 Split Inactive Task Duration-only Finish-only Progress

Date: Mon 17-02-20 Milestone Inactive Milestone Manual Summary Rollup External Tasks Manual Progress
Summary Inactive Summary Manual Summary External Milestone
Page 1
17 3.2 Izrada mlaznog 20 days Mon 03‐05‐21 Fri 28‐05‐21
betona ‐ plombe
18 3.3 Izrada zaštitnog 90 days Mon 12‐09‐22 Fri 13‐01‐23

mlaznog betona
19 3.4 Betoniranje 10 days Mon 16‐01‐23 Fri 27‐01‐23

revizionih
šahtova u tunelu
20 3.5 Izrada 10 days Mon 30‐01‐23 Fri 10‐02‐23

podbetona
drenažnih cevi
21 3.6 Izrada mono 10 days Mon 13‐02‐23 Fri 24‐02‐23
betona
22 3.7 Ravnanje 30 days Mon 07‐03‐22 Fri 15‐04‐22
reparaturnim
malterom tipa
EMACO S88C
23 3.8 Obrada većih 10 days Mon 18‐04‐22 Fri 29‐04‐22
neravnina,
pukotina i
spojnica
24 4 Armirački radovi 475 days Mon 31‐05‐21 Fri 24‐03‐23
25 4.1 Ugradnja 60 days Mon 25‐04‐22 Fri 15‐07‐22
armature Q188 ‐
mlazni beton
7cm
26 4.2 Ugradnja 10 days Mon 31‐05‐21 Fri 11‐06‐21
armature Q188 ‐
plombe
27 4.3 Ugradnja 10 wks Mon 16‐01‐23 Fri 24‐03‐23
armature Q188 ‐
zaštitni sloj
28 5 Hidroizolacija 110 days Mon 25‐04‐22 Fri 23‐09‐22
obloge tunela
29 5.1 Nanošenje 20 wks Mon 25‐04‐22 Fri 09‐09‐22
elastomerne
prskane
hidroizolacije
30 5.2 Nanošenje 10 days Mon 12‐09‐22 Fri 23‐09‐22
hidroizolacionog
premaza
SIKAELASTIC
31 6 Drenažni radovi 470 days Mon 14‐06‐21 Fri 31‐03‐23
32 6.1 Drenažne cevi 5 wks Mon 13‐02‐23 Fri 17‐03‐23
PE‐100, D315

Page 2
33 6.2 Sekundarne 2 wks Mon 20‐03‐23 Fri 31‐03‐23
horiz.drenažne
cevi R 50
34 6.3 Ugradnja 2 wks Mon 14‐06‐21 Fri 25‐06‐21
barbakana PVC
R 100
35 7 Ostali, Razni 420 days Mon 01‐03‐21 Fri 07‐10‐22
radovi
36 7.1 Kontaktno vezno 40 days Mon 01‐03‐21 Fri 23‐04‐21
injektiranje
stenske mase
37 7.2 Ugradnja kratkih 60 days Mon 18‐07‐22 Fri 07‐10‐22

ankera R 16,
L=0,4m ‐
bušotine R 30
38 7.3 Ugradnja 53 days Mon 01‐03‐21 Mon 08‐08‐22
stenskih IBO
ankera R 32,
l=3m
39 7.4 Peskarenje 10 days Mon 24‐05‐21 Fri 04‐06‐21
čeonih portalnih
zidova
40 7.5 Sanacija čeonih 5 days Mon 07‐06‐21 Fri 11‐06‐21

portalnih zidova
41 7.6 Nanošenje 5 days Mon 14‐06‐21 Fri 18‐06‐21

vodootpornog
premaza na
portal
42 7.7 Farbanje 5 days Mon 21‐06‐21 Fri 25‐06‐21
sigurnosnih
traka
43 7.8 Hvatanje 0 days Mon 01‐03‐21 Mon 01‐03‐21 01-03
curkova
44 7.9 Zamena AB 5 days Mon 01‐03‐21 Fri 05‐03‐21
poklopaca
kablovske
kanalizacije
45 7.1 Čišćenje 5 days Mon 31‐05‐21 Mon 07‐06‐21
odvodnog
kanala
46 7.11 Zamena AB 5 days Mon 01‐03‐21 Fri 05‐03‐21
poklopaca
odvodnog
kanala

Page 3
47 7.12 Merenja u 2 days Mon 12‐04‐21 Tue 13‐04‐21
tunelu
48 7.13 Projektantski 20 wks Mon 12‐04‐21 Fri 27‐08‐21
nadzor
49 7.14 Ugradnja repera 1 wk Mon 28‐06‐21 Fri 02‐07‐21
za merenje
konvergencije u
toku
eksploatacije
50 7.15 Izrada Elaborata 10 days Mon 05‐07‐21 Fri 16‐07‐21

originalnih
terenskih
podataka
51 7.16 Izrada Projekta 10 days Mon 19‐07‐21 Fri 30‐07‐21

Izvedenog stanja

Page 4

2.10. BEZBEDNOST OD POŽARA

218 | P a g e

2.10.1 Izvori opasnosti
Na radovima sanacije tunela na elektrificiranoj pruzi Vrbnica – Bar, primarna opasnost od
požara potiče od strujnog udara zbog delova kontaktne mreže, koji su redovno pod
naponom. Izvori opasnosti mogu biti i noseće konstrukcije kontaktne mreže, kao i ostali
metalni delovi pored elektrificiranih pruga, zbog mogućnosti da i oni dođu pod napon.
Postojanje napona u kontaktnoj mreži može izazvati opasne napone u svim metalnim
delovima koji se nalaze duž pruge elektrificirane monofaznim sistemom 25kV 50Hz. Zona
opasnosti od kontaktne mreže je u prečniku od 2m oko kontaktnog voda. Svi metalni objekti
ili njihovi elementi koji nalaze se na rastojanju manjem od 8m trebaju se uzemljiti, jer bi u
protivnom mogli postati izvori opasnosti od udara električne energije.

2.10.2 Zabrane i dopuštenja
Delovi kontaktne mreže: vozni, napojni i obilazni vodovi, strujne veze, priključni vodovi,
rasklopni aparati, poprečna užad gipkih portala, svi elementi opreme za vešanje od provodnika
do izolatora, kao i svi izolatori, stalno su pod naponom. Svaki direktni ili indirektni dodir sa
nekim od takvih elemenata kontaktne mreže opasan je po život, čak i kada je napon u njima
isključen. Tek kada napon u tim delovima bude isključen, i kada bude izvršeno njihovo
uzemljenje i izjednačenje potencijala, smatra se da više nisu pod naponom.
Strogo zabranjene radnje u svim uslovima stanja kontaktne mreže obuhvataju

radnje koje direktno mogu ugroziti lica koja se nalaze u blizini, a to su:
 postavljanje i skidanje motki za uzemljenje, kao i dodirivanje njihovih provodnika

bez odgovarajuće zaštitne opreme,
 približavanje nosećim konstrukcijama kontaktne mreže,
 postavljanje i slaganje bilo kakvog materijala oko nosećih konstrukcija kontaktne mreže,
 nošenje uspravnih predmeta ispod naponskog voda,
 paljenje vatre u neposrednoj blizini nosećih konstrukcija ili drugih dijelova KM-a,
 skidanje i pomeranje zaštitnih naprava koje upozoravaju na električne instalacije,

bacanje bilo kakvih predmeta na provodnike ili noseće konstrukcije kontaktne mreže.
2.10.3 Mere bezbednosti pri izvođenju radova na železničkoj
pruzi
Prema Zakonu o bezbednosti, organizaciji i efikasnosti železničkog prevoza (Sl.list CG,
001/14, 006/14), član 57, pre započinjanja radova na železničkoj pruzi moraju se preduzimati
mere za bezbedno odvijanje saobraćaja i sigurnost radnika koji izvode te radove.

219 | P a g e

Ovlašćeno lice Investitora u dogovoru sa Izvođačem radova na sanaciji tunela dužni su da
pre početka radova obezbede mesto na kome se izvode radovi odnosno postave motke za
uzemljenje u zonama ulaznog i izlaznog portala po isključenju napona u KM.
Lica Izvođača radova dužna su da po završetku radova, sa pruge uklone ostatke materijala,
sredstva rada i druge predmete koji su postavljeni prilikom izvođenja radova.
Prema Pravilniku o zaštite na radu na željeznicama ("Službeni list SRCG", br. 11/88), član
83, svi radovi na elektrificiranoj pruzi pri kojima radnici mogu biti neposredno ili posredno
izloženi opasnostima od udara električne struje visokog napona mogu se obavljati tek nakon
isključenja napona i uzemljenja vodova.

2.10.4 Uzroci požara u železničkim tunelima
Kako su tuneli zančajno zaštićeni od spoljašnjih uticaja sredine i požara iz prirode,
električne instalacije i uređaji mogu da budu glavni uzrok pojave požara u tunelu. Opasnost od
pojave požara javlja se zbog štetnog toplotnog dejstva na same električne instalacije, uređaje i
okolinu i to:
 Usled pojave prekomernih struja u slučaju preopterećenja, zemljospoja ili kratkog spoja;
 U slučaju kvara kod električne opreme kod koje se javlja luk ili varničenje;
 Kod električne opreme koja prouzrokuje fokusiranje ili koncentraciju toplote.
U toku korišćenja električnih instalacija i opreme mogu da se jave sledeće opasnosti i
štetni uticaji koji mogu da prouzrokuju požar:
 Struja kvara (kratak spoj, zemljospoj);
 Termičko naprezanje;
 Struja preopterećenja;
 Uticaj okoline (lokomotiva, voz, radne mašine i sl.) i
 Ljudski faktor.
2.10.5 Predviđene mere zaštite u tunelima
Električne instalacije i uređeji koji mogu biti uzrok požaru, otklonjene su pravilnim
izborom opreme. Svi naponski vodovi su dimenzionisani tako da u normalnom radu ne može
doći do zagrevanja iznad dozvoljene temperature. Pravilnim dimenzionisanim zaštitnih uređaja
(osigurača) ne dozvoljavaju se veća strujna opterećenja od dozvoljenih u vremenu kada bi
moglo da dođe do prekomernog zagrevanja.

220 | P a g e

Oprema kod koje se u slučaju kvara može pojaviti varničenje ili elektro luk smeštena je u
kućišta od nezapaljivog materijala. Znači, da bi se otklonile navedene opasnosti i štetni uticaji
od izbijanja požara predviđene su sledeće mere zaštite:
 Opasnosti od struje kvara (kratak spoj i zemljospoj) ova opasnost otklonjena je pravilnim
izborom preseka, vrste provodnika i zaštitnih uređaja (osigurača, sklopki itd.) tako da se
deo instalacije koji je u kvaru isključuje prije nego što dođe do nedozvoljenog zagrevanja
vodova i opreme.
 Opasnost od termičkog naprezanja provodnika otklonjena je pravilnim izborom preseka
provodnika prema strujnom opterećenju.
 Opasnost od štetnog delovanja okoline. Ova opasnost otklonjena je pravilnim izborom
odgovarajuće zaštite električne instalacije opreme i uređaja s obzirom na mesto
ugradnje.
2.10.6 Klasifikacija požara prema vrsti zapaljivih materija
Za izbor sredstva za gašenje požara od presudnog je značaja koja vrsta i količina materije
gori, odnosno koje je sredstvo najefikasnije da ugasi požar i spreči njegovo dalje širenje.
Međutim u praksi je najčešći slučaj da je požar zahvatio više zapaljivih materijala, različitih
vrsta, a time i različitih osobina. U tom slučaju se po mogućnosti treba izabrati ono sredstvo za
gašenje koje je efikasno za više zapaljivih materija koje učestvuju u požaru.
Prema standardu EN 2:2011, a u skladu sa prirodom postojanosti materijala pri
sagorijevanju, klasifikuju se u sledećih pet klasa požara, a za njihovo gašenje upotrebljavaju se
sledeća sredstva:
Klasa A: požari čvrstih zapaljivih materija (požari sa stvaranjem žara ‐ drvo, papir,
slama, tekstil, ugalj i sl.);
Sredstva za gašenje mogu biti:
 voda,
 pena,
 suvi prah.
Klasa B: požari zapaljivih tečnosti (požari bez žara ‐ benzin, lakovi, smole, katran, i sl.);
 pena,
 suvi prah,
 ugljen‐dioksid.
Klasa C: požari zapaljivih gasova (gradski gas, acetilen, metan, propan, butan, i dr.);
 suvi prah,
 ugljen‐dioksid i
 specijalni gasovi.

221 | P a g e

Klasa D: požari zapaljivih metala (aluminijum i magnezijum, i njihove legure, natrijum,
kalijum i dr.);
 suvi prah,
 zemlja i
 pesak.
Klasa F: obuhvata požare zapaljivih ulja i masti (sagorijevaju plamenom). Sredstva za
njihovo gašenje mogu biti:
 sapunasta pena,
 vatrogasna deka ili vlažni prekrivači.
Pored pomenutih pet klasa požara, postoje i požari na električnim instalacijama i
potrošačima, kao što su kablovi, motori, generatori, trafoi, elektronski uredjaji i sl. Za gašenje
ovih požara najbolje je upotrijebiti suvi prah, ugljendioksid i druge gasove, koji su naročito
pogodni za gašenje požara elektronske opreme, jer ne oštećuje ove skupe i osjetljive uređaje.
2.10.7 Sredstva za gašenje požara
Sredstva za gašenje požara su materije (tečne, čvrste i gasovite) koje se izbacuju na požar i
tom prilikom vrše prekid procesa gorenja. Ne postoji univerzalno sredstvo za gašenje požara. U
zavisnosti od materije koja gori, upotrebljavaju se i različita sredstva za gašenje.
Voda kao sredstvo za gašenje požara, od svih sredstava za gašenje požara najveći značaj i
ulogu ima voda.Uvek postoji mogućnost da se pri gašenju požara koristi bilo iz prirodnih izvora
bilo iz vodovodne mreže, rezervoara ili bunara. Pored ovih, voda ima i drugih prednosti jer se
pomoću nje mogu u smeši sa drugim supstancama dobiti nova sredstva za gašenje‐pena. Za
gašenje požara koristi se pun, raspršen mlaz i vode.
Voda je podesno sredstvo za gašenje požara klase A, a ograničeno sredstvo za gašenje
požara klase B i požara na električnim instalacijama. Kod gašenja ovih požara potrebno je
rashladno dejstvo sredstava za gašenje jer je neophodno uništiti žar. Isto tako vodu treba
upotrijebiti i kod požara gde je neophodno sniziti temperaturu ispod termperature paljenja
materije.
Prah kao sredstvo za gašenje požara, je sredstvo za gašenje požara sastavljeno od fino
usitnjenih hemijskih proizvoda. Uvođenjem drugih sredstva za gašenje požara (pena i CO2) nisu
u potpunosti zadovoljeni svi uslovi gašenja. Tako su mnogi zahtevi, koji ne mogu biti ispunjeni,
ili su delimično ispunjeni pri gašenju vodom, penom ili CO2 gasom zadovoljeni upotrebom praha
za gašenje požara, kao što su:
 mogućnost gašenja električnih urećaja pod naponom,
 neotrovnost i neškodljivost u odnosu na čoveka i materijale,
 mogućnost gašenja skoro svih vrsta požara i
Prah kao sredstvo za gašenje požara u zavisnosti od vrste gasi požare svih klasa A, B, C, D i

222 | P a g e

požare na električnim instalacijama. Prah za gašenje požara se primenjuje u aparatima za
gašenje požara (prenosnim i prevoznim).
Ugljen dioksid kao sredstvo za gašenje, uspješno se koristi za gašenje požara klase B i C.
Pošto je ugljen dioksid inertni gas on, pokrivanjem gorive površine, smanjuje dovod kiseonika iz
vazduha u žarište požara, i samim tim utiče na prekid sagorevanja.
Gašenje požara ne ostavlja posledice na materijalu koji se gasi. To omogućava njegovu
primenu kod električnih uređaja, čak i onda kada se isti nalaze pod naponom struje.
2.10.8 Izbor ručnih prenosnih aparata za gašenje požara
Aparati za gašenje požara mogu biti ručni prenosni i prevozni aparati. Upotrebljavaju se za
početno gašenje požara, kao deo početne i preventivne zaštite od požara. U cilju sprečavanja
širenja požara neophodna je trenutna intervencija svakog ko se nađe u predmetnom objektu.
Za ovakve intervencije potrebno je odrediti prema odgovarajućim kriterijuma, sredstvo za
gašenje, tip, kapacitet, broj aparata i njihov pravilan raspored na gradilištu.
Raspored i tip aparata na privremenom gradilištu:
Mesto PP aparata i Prve pomoći S‐9 CO2‐5 Prva

pomoć
Radni vagon‐na mestu izvođenja radova 1 2 1
Kancelarija izvođača radova 1 ‐ 1
Kancelarija nadzornog organa 1 ‐ 1
Magacin – mesto za odlaganje alata i 1 1 1
opreme
Trpezarija – mesto određeno za ishranu 1 ‐ 1
Garderober – mesto određeno za 1 ‐ 1
presvlačenje
Ukupno 6 3 6
Navedenu PP i opremu za pružanje Prve pomoći Izvođač je obavezan da poseduje na
radnom vozu u toku izvođenja radova u tunelu.
Izabrani ručni prenosivi aparati, koji se smeju upotrebljavati za gašenje požara električnih
uređaja pod naponom moraju biti jednoobrazno i upadljivo označeni natpisom: »UPOTREBA
DOZVOLJENA ZA GAŠENJE POD NAPONOM«.
Aparati za gašenje se raspoređuju i postavljaju u blizini mesta mogućeg izbijanja požara,
uvek na uočljivom i pristupačnom mestu. Svi ručni "S" aparati se postavljaju na zid, na visini od
1 do 1,5 m do vraha aparata, dok "CO2" aparati se postavljaju na podnoj površini. Pregled
ispravnosti aparata za gašenje koji se nalaze na korišcenju, obavlja se periodično svakih šest
meseci po isteku garantnog roka. Izvršeni pregled ispravnosti i servisno održavanje upisuje se u
kontrolni list. Pozitivni rezultat kontrolnog ispitivanja potrebno je vizuelno označiti na aparatu,
nale‐pnicom, koja sadrži datum izvršenog ispitivanja.

223 | P a g e

2.10.9 Karakteristike usvojenih aparata za gašenje požara
Prenosni aparati za gašenje požara prahom tipa «S« (pod stalnim pritiskom) spadaju u
opremu za početno gašenje požara. Usvojeni aparati su namenjeni za početno gašenje požara
klase A, B, C, D. Spadaju u kategoriju univerzalnih aparata za gašenje požara.
Kompaktna konstrukcija i jednostavan način upotrebe čini ove aparate pogodnim za
gašenje požara pri radu na gradilištu. Karakteristike i način upotrebe ovih aparata:
APARAT ZA GAŠENJE PRAHOM »S«,
pod stalnim pritiskom
 doneti aparat do mesta požara,
 izvući osigurač,
 usmeriti mlaznicu prema požaru ,
 pritisnuti ručicu.
Uputstvo za korišćenje aparata tipa S‐9

Tip S‐9
Težina punog aparata (kg) 12,5
Količina punjenja 9
Tip praha ABCE
Radni pritisak 12‐14
Vreme neprekidnog pražnjenja 20
Domet mlaza (m) 12,5
Prečnik posude (mm) 175
Ukupna visina (mm) 540
Karakteristike aparata tipa S‐9
Takođe na radnom vozu kao i u magacinu potrebno je obezbediti “CO2” PP aparat od 5 kg,
koji se koristi za požare klase B, C i E kao i električnih instalacija pod naponom. Karakteristike i
način upotrebe ovih aparata:
APARAT ZA GAŠENJE
UGLJENDIOKSIDOM »CO2‐5«,
 osloboditi mlaznicu;
 izvući osigurač;
 pritisnuti polugu, do kraja i zadržati;
 mlaznicu okrenuti u pravcu požara.
Uputstvo za korišćenje aparata tipa CO2‐5

Tip "CO2"‐5
Sadržaj CO2 (kg) 5
Težina punog aparata (kg) 11
Vreme neprekidnog pražnjenja (s) 6
Domet mlaza (m) 4
Ventil sigurnosni (bar) 167
Karakteristike aparata tipa CO2‐5

224 | P a g e

2.10.10 Dodatne mere zaštite od požara
Da bi se obezbedila odgovarajuća preventivna zaštita od požara, neophodno je preduzeti
sljedeće:
 Vršiti redovno uklanjanje drveća, rastinja i lišća na mestu izvođenja radova.
 Zabraniti pušenje i upotreba otvorenog plamena na lokaciji gradilišta.
 Evakuacione puteve unutar tunela i na gradilištu, uvek držati prohodnim i nezakrčenim.
 Obezbijediti stalan i nesmetan pristup opremi za zaštitu od požara.
 Napraviti Upustvo o ponašanju prilikom požara i sa istim upoznati sva lica na gradilištu.
Obaveza Izvođača radova je da obezbedi zaposlenim da se prema posebno utvrđenom
Programu, upoznaju sa opasnostima od požara i drugih akcidenata, vezanim za poslove i
zadatke na koje su raspoređeni, kao i sa merama, uređajima i sredstvima za gašenje požara,
praktičnom upotrebom ručnih prenosnih PP‐aparata i druge opreme i sredstava za zaštitu od
požara i sa materijalnom i drugom odgovornošću zbog nepridržavanja propisanih mera zaštite
od požara.
Sve navedene mere obezbjeđuju sigurnost i svode na minimum opasnoti od mogućih
požara pri izvođenju radova na sanaciji tunela.
2.10.11 Postupak u slučaju požara
Kada se iz bilo kojih razloga nisu poštovale mere predostrožnosti ili pak požarno
preventivne mere, a dođe do izbijanja požara, postoje tri faze u postupku gašenja i to:
 I faza: Gašenje priručnim sredstvima gdje u prvom redu dolazi u obzir ručni
prenosni aparati za gašenje, a zavisno od vrste požara može se upotrijebiti i voda
(ako to materijal koji gori dozvoljava). Ukoliko je moguće obavezno isključiti
električnu struju. Postupak početnog gašenja izvode sve osobe koje se nađu na
mestu izbijanja požara. Vreme pražnjenja aparata je 20 sekundi sa dometom
mlaza od 4 ‐ 6 m.
 II faza: Ova faza nastupa kada se prvom fazom nije uspeo ugasiti požar. U ovoj fazi
gašenje požara odvija se organizovano. Obaveštava se vatrogasna jedinica
telefonom i ona rukovodi akcijom gašenja. Svi ljudi su podređeni komandi
dežurnog vatrogasca iz vatrogasne jedinice i njegovim uputstvima. Takođe se
obašeštavaju i otpravnici u susednim pružnim mestima.
 III faza: Ova faza nastupa kod požara većeh razmera, tj. kada u prethodnim
postupcima nije došlo do gašenja. U ovoj fazi rukovodilac akcije gašenja putem
radio veze, obavještava jedinicu i traži pojačanje u ljudstvu i tehnici. Do dolaska
pojačanja, nastoji da požar lokalizuje i ne dozvoli njegovo dalje širenje, koristeći
raspoloživa protivpožarna sredstva.

225 | P a g e

2.10.12 Rezime
U železničkim tunelima na pruzi Beograd – Bar, koji su izrađeni od nearmiranog betona,
smatra se nije ugrožena stabilnost konstrukcije, kako beton ima veliku požarnu otpornost.
Sanaciom tunela će se obnoviti betonska obloga i samim tim povećati požarna otpornost
tunela.
Materijali koji se koriste za sanaciju konstrukcije tunela su generalno negorivi (beton,
armaturna mreža, čelični ankeri i prskana hidroizolacija) i kao takvi ne predstavljaju opasnost za
širenje prilikom izbijanja požara. U izvesnoj meri javljaju se i materijali koji su gorivi (PVC cevi,
drvena oplata, geotekstil i slično.), takve materijale je potrebno skladištiti i odlagati na
bezbednoj udaljenosti od elemenata KM koji mogu doći pod napon.
Pre početka izvođenja radova na rehabilitaciji tunela, Izvođač radova potrebno je da
upozna sve učesnike na Projektu sa pravilima ponašanja i opasnostima rada na elektrificiranim
prugama kao i sa postupcima u slučaju izbijanja požara.
Neophodno je da, pored gradilišnih tabla, postoje i table upozorenja sa propisanim
merama zaštite u susednim pružnim mestima kao i u privremenoj gradilišnoj bazi. Pored PP
aparata potrebno je da stoje table sa uputstvima za upotrebu i postupcima u slučaju požara.
Zakoni, propisi i standardi:
 Zakon o zaštiti i spašavanju (»Sl.list RCG« br. 13/07, 05/08, 86/09, 32/11,54/16),
 Zakon o planiranju prostora i izgradnju objekata ("Sl. list CG", br. 064/17, 044/18,
063/18, 011/19), Zakon o Željeznici (Sl. CG broj 27/2013);
 Zakonu o bezbjednosti, organizaciji i efikasnosti željezničkog prevoza (Sl. CG broj 1/2014;
 Pravilnik o bližim uslovima, načinu ugradnje i upotrebe aparata za gašenje požara u
vozovima ("Sl. list CG", br. 012/18)
 Pravilnik o mjerama za bezbjedno odvijanje saobraćaja i bezbjednost zaposlenih koji

izvode radove na pruzi. („Sl.list CG, broj 39/17)

226 | P a g e

2.11. ODLAGANJE OTPADNOG MATERIJALA

227 | P a g e

2.11.1 Način upravljanja otpadom
Kao i kod drugih građevinskih zahvata, pri sanaciji tunela, nastaju određene količine
čvrstog otpada naročito pri aktivnostima frezanja tunelske obloge i prilikom betoniranja
mlaznim betonom. Svi ostali radovi su manjeg obima i ne očekuje se stvaranje velike količine
čvrstog otpada.
Pravilan put upravljanja otpadom podrazumeva:
 sakupljanje,
 privremeno skladištenje,
 lokacija deponovanja,
 transport i
 obrada otpada /reciklaža.

2.11.2 Zbrinjavanje građevinskog otpada
Posmatrajući kompletno problematiku zbrinjavanja građevinskog otpada, uređenja
okoline gradilišta i zaštitu životne sredine, mora se konstatovati da je sanacija tunela na
železničkoj pruzi specifičan projekat.
Organizacija pripremnih radova na predmetnom tunelu, sprovodi se u načelu na taj način
da se na prikladnom mestu, u smislu transporta potrebnog materijala i opreme i blizine objekta,
oformi gradilišna baza. Ovo je mesto koje služi kao baza za dopremu alata, materijala, opreme,
ljudstva i kao mesto pripreme za izvođenje radova. Prema tome, na tako oformljenom gradilištu
(bazi) obavljaju se grđevinski zahvati u smislu građenja i raspoloživi teren se uz minimalne
pripreme i eventualne manje građevinske zahvate (npr. postavljanje kontejnera za boravak
ljudi, uređenje terena za odlaganje materijala i alata, parkiranje vozila, postavljanje ograde i sl.)
prilagodi potrebama boravka ljudi. Konkretni građevinski zahvati, u smislu frezanja, betoniranja,
hidroizolacije i ostalih radova izvode se na terenu koji je, zavisno od baze, na većoj ili manjoj
udaljenosti u odnosu na istu.
Prema tome, nakon završetka sanacije tunela, potrebno je rasformirati gradilište (bazu).

Odnosno potrebno je teren koji je bio zauzet za vreme izvođenja radova dovesti u stanje koje je
bilo zatečeno pre izgradnje. To podrazumeva demontažu svih eventualno ugrađenih objekata
(kontejnera i sl.), demontažom ograde ukoliko već nije postojala i transportom viška materijala,
opreme i otpadnog materijala na lokacije predviđene za deponovanje takvog materijala.
Shodno Pravilniku o postupanju sa građevinskim otpadom, načinu i postupku prerade

građevinskog otpada, uslovima i načinu odlaganja građevinskog otpada mora se preduzeti
sledeće:
 Građevinski otpad na gradilištu skladišti se odvojeno po vrstama građevinskog otpada u
skladu sa katalogom otpada i odvojeno od drugog otpada, na način kojim se ne zagađuje
životna sredina.

228 | P a g e

 Odlaganje građevinskog otpada koji se privremeno skladišti na gradilištu ili u objektu u
kojem se izvode građevinski radovi može se vršiti u kontejnere (definisana mesta)
postavljene na gradilištu, uz gradilište ili uz objekat na kojem se vrše građevinski radovi.
 Izvođač mora obezbijediti da se iz objekta izdvoji opasan građevinski materijal, radi
sprečavanja mešanja opasnog građevinskog materijala sa neopasnim građevinskim
otpadom,ukoliko je to tehnički izvodljivo.
 Građevinski otpad može se privremeno skladištiti na gradilištu do završetka građevinskih
radova,a najduže jednu godinu.
 Građevinski otpad može se privremeno skladištiti i na drugom gradilištu Investitora ili
drugom mestu koje je uređeno za privremeno skladištenje građevinskog otpada.
Kao čvrsti otpad slučajno mogu nastati i delovi na mašinama, vozilima, ambalaža
građevinskih materijala i sl. Sve vrste ovakvog otpada se odlažu u posebnim kontejnerima ili na
određenim mestima u objektu.

2.11.3 Priprema i predaja dokumentacije o upravljanju
građevinskim otpadom
Propisi koji uređuju postupanje sa otpadom su izradjeni na osnovu Zakona o zaštiti
životne sredine. Zbrinjavanje otpada uređuju još i propisi, koji se odnose na specifične vrste
otpadaka (azbest, baterije i akumulatori, otpadna ulja, titanov dioksid, infektivni otpaci,
korištene automobilske gume, građevinski otpaci, otpaci životinjskog porijekla itd). U tim
uputstvima je opisano obavezno postupanje sa otpadom, koji nastaju pri građevinskim
radovima zbog gradnje, rekonstrukcije, adaptacije, obnove ili odstranjivanja objekta.

2.11.4 Zaštita životne sredine
Kod izvođenja radova sanacije pojavljuju se razni otpadni materijali koji su štetni za
okolinu. Svakodnevni otpad koji se javlja treba sakupiti u određenom periodu i odvesti ga na
komunalnu deponiju.
Ostatke ugrađenog betona i ruševine betonskih proizvoda treba odvesti na deponiju
građevinskog odpada, dogovorenu sa Investitorom.
Sva armature, plastika i ostali reciklažni otpad se takođe mora odvesti na predviđenu
deponiju.

2.11.5 Razvrstavanje i deponovanje građevinskog otpada
Pri razmeštanju materijala je potrebno uzimati u obzir dinamiku izvođenja radova i
tehnologiju gradnje. Na gradilište se materijali dovoze samo u takvim količinama, koje su
potrebne za tekuće ugrađivanje i ne predstavljaju prepreku za izvođenje drugih radova i

229 | P a g e

transporta. Mesta deponija moraju biti definisana i dostupna železničkim saobraćajem.
Uobičajeno se na gradilištu privremeno deponuje:
 betonski otpad – šut
 plastične cevi
 armatura
 drvo i drvenini poluproizvodi
 elementi za oblaganje i zaštitu
 montažne skele i oplate
 ambalaža građevinskih proizvoda
Skladištenje materijala mora biti uređeno tako, da nisu ugroženi sigurnost i zdravlje
radnika. Najviša dozvoljena visina ručno složenih mesta skladištenja je 2 m uz izuzetak slaganja
lakših komada materijala.

2.11.6 Prostori za čuvanje opasnih materija
Opasni materijali moraju biti na gradilištu čuvani u prostorima, koji su odvojeni od drugih i
označeni, uređeni namenski u skladu sa osobinama materijala i uputstvima iz sigurnosnih
uputstava. Pretakanje opasnih tečnosti u posude namenjene za čuvanje hrane ili vode i druge
posude, koje po nameni ne odgovaraju, je zabranjeno.
Na gradilištu se uobičajeno upotrebljavaju sledeće opasne materije (nastaje opasni
otpad):
 goriva i maziva pogonskih motora građevinske mehanizacije
 tehnički gasovi (hlađenje, zavarivanje, rezanje, plameno zagrijavanje…)
 bitumen, katran i drugi izolacioni materijali na bazi ugljikovodonika
 boje, lakovi, lepkovi
 ulje za oplatu
 druge toksične materije
Neposredno na radnim mestima na gradilištu je dozvoljeno čuvati opasne materije samo
u onoj količini, koja je nužna za jednodnevni rad i to u originalnoj ambalaži.
Skladišta gde se čuvaju veće količine opasnih materija moraju biti odvojena od ostalih
objekata i prostora za boravak. Materije koje međusobno reaguju, je potrebno prostorno
odvojiti. Skladište mora biti opremljeno sa odgovarajućim znacima za upozoravanje. U
neposrednoj blizini čuvanja opasnih materija moraju biti uvijek biti dostupna odgovarajuća
sredstva i oprema za pružanje prve pomoći, u slučaju čuvanja zapaljivih ili eksplozivnih materija
i oprema za gašenje. U neposrednoj blizini moraju biti takođe i kopije sigurnosnih dokumenata.
Odvoz ambalaže opasnih materija i opasnih otpadaka treba organizovati na propisan način i sa
propisanom evidencionom dokumentacijom, koju zahtijevaju propisi o upravljanju otpadom,
koji nastanu pri građevinskim radovima.

230 | P a g e

2.11.7 Rezime
Sa gledišta zaštite životne sredine značajno je da se sve navedene i druge vrste opasnog
otpada moraju separatno sakupljati i evakuisati sa predmetnog tunela.
Sav čvrsti otpad koji se prema posebnim ugovorima ne reciklira, odlaže se u sudove
nadležnog komunalnog preduzeća koje ih prema ugovoru prazni, a otpad odvozi svojim
specijalnim vozilima.
Čvrsti otpad kao što je papir, drvo, plastika, metal mora da se separira i odlaže u posebne
kontejnere specijalizovanog preduzeća i odvozi na reciklažu.
Komunalni otpad koji nastaje u gradilišnoj bazi i na samom mestu rada Izvođač je dužan
da redovno odvozi na komunalne deponije i time obezbedi higijenske uslove i zdravlje svih
učesnika na projektu.
Pre početka izvođenja radova na rehabilitaciji tunela, Izvođač radova izrađuje Plan
upravljanja otpadom, u skladu sa zakonskom regulativom.
Zakoni, propisi i standardi:
 Zakon o upravljanju otpadom ("Službeni list Crne Gore", br. 064/11 od 29.12.2011)
 Pravilnik o postupanju sa građevinskim otpadom, načinu i postupku prerade

građevinskog otpada, uslovima i načinu odlaganja cement azbestnog građevinskog
otpada ("Službeni list Crne Gore", br. 50/12 od 01.10.2012)
 Zakon o životnoj sredini (Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 12/96, 55/00)

231 | P a g e

3. ELEKTROTEHNIČKI DEO

232 | P a g e

3.1. Opšte
Ovaj dio predstavlja poseban segmenat sóbzirom da se gradilište sanacije tunela
br.150 nalazi na pruzi koja je elektrificirana monofaznim sistemom 25kV, 50Hz. Zbog toga je
је u toku sanacije neophodno primjenjivati mjere zaštite od direktnog i indirektnog dodira
djelova pod naponom. Opis izvora opasnosti i potrebnih mjera zaštite dat je u daljem tekstu.
Izvođač je dužan da svojim normativnim dokumentima i organizacijom izvođenja radova
obezbijedi uvođenje i sprovođenje mjera zaštite na radu,kao i saradnju sa nadležnim stručnim
službama Željezničke infrastrukture Crne
3.2. Podjela postrojenja u električnom smislu
Kontaktna mreža (KM) na pruzi je redovno pod monofaznim naponom 25kV, 50Hz.
 Kontaktna mreža služi da se električna energija prenese od elektrovučne
podstanice, preko pantografa do električne lokomotive. Dijelovi kontaktne
mreže pruge koji su redovno pod naponom: vozni, napojni i obilazni vodovi,
strujne veze, priključni vodovi, rasklopni aparati, svi elementi opreme za vešanje
od provodnika do izolatora, kao i svi izolatori.
 Uzemljeni djelovi kontaktne mreže: konzolni stubovi kontaktne mreže, stubovi i
prečke krutih portala, elementi opreme za vješanje i zatezanje do izolatora,
pogoni rastavljača, provodnici povratnog voda, sve zemljovodne veze i
uzemljivači.
 Ostale uzemljene metalne konstrukcije odnosno njihovi djelovi koji se nalaze u
zoni mogućeg mehaničkog dodira i električnog uticaja od djelova kontaktne
mreže pod naponom, kao što su: stubovi signala, osvjetljenja, razglas, stubovi i
metalni ormarići pružnog telefona, metalne konstrukcije mostova i nadvožnjaka,
metalne ograde, nadstrešnice perona, branici, cjevovodi, ralejni ormarići,
vazdušni i kablovski energetski i telekomunikacioni vodovi i sl.
 Neutralni, neuzemljeni delovi kontaktne mreže: provodnici voznog voda

neutralne sekcije kada neutralna sekcija nije uzemljena.
3.3. Izvori opasnosti
Primarna opasnost potiče od prisustva napona u djelovima kontaktne mreže koji su
redovno pod naponom.

233 | P a g e

Izvor opasnosti predstavljaju i šine koloseka i provodnici povratnog voda koji su pod
naponom i kada je napon u kontaktnoj mreži isključen, ako se električna vuča odvija sa jedne
ili obe strane dela pruge čiji je vozni vod pod naponom.
Izvor opasnosti mogu biti i noseće konstrukcije kontaktne mreže kao i ostali metalni
delovi pored elektrificiranih pruga, zbog mogućnosti da i oni dođu pod napon.
Postrojenje napona u kontaktnoj mreži može izazvati opasne napone u svim metalnim
predmetima koji se nalaze duž pruge elektrificirane monofaznim sistemom 25kV, 50Hz na
udaljenosti manjoj od 65m od kolosjeka. Takvi opasni naponi se mogu pojaviti i u
provodnicima niskonaponske mreže, žicovodima, cjevovodim, olucima, metalnim ogradama i
sl.
Pri radu, kretanju i bavljenju na području elektrificiranih koloseka može doći do
električnog udara u slučaju približavanja, indirektnog ili direktnog dodira sa djelovima voznog
voda, šina i nosećih konstrukcija. Tom prilikom zbog proticanja struje određene jačine dolazi
do lakših ili težih povreda ljudskog organizma, fizičkih povreda od pada, a kao posledica može
nastupiti i smrt.
U cilju blagovremenog obavještavanja osoblja, korisnika željezničkih usluga i ostalih lica
u blizini elektrificiranih kolosjeka, neophodno je da se u svakom službenom mjestu vidno
istakne stalno upozorenje o opasnostima i zabranjenim postupcima na elektrificiranim
prugama. Ono se ističe u službenim i javnim prostorijama.
3.4. Zabrane i dopuštanja
Svaki direktni ili indirektni dodir sa nekim od djelova kontaktne mreže koji su stalno pod
naponom opasan je po život čak i kada je napon na njima isključen.
Tek kada napon u tim djelovima bude isključen i kada bude izvršeno njihovo uzemljenje
i izjednačenje potencijala smatra se da više nisu pod naponom.
3.5. Opšte zabrane
Sledeći postupci su zabranjeni u svim uslovima stanja kontaktne mreže:
 Postavljanje i skidanje motki za uzemljenje, kao i dodirivanje njihovih

provodnika bez odgovarajuće zaštitne opreme, odnosno protivno propisanom
redosljedu postupaka.

234 | P a g e

 Približavanje nosećim konstrukcijama kontaktne mreže na kojima se dešavaju

nenormalne pojave, kao što su pucketanja, varničenje, svjetlucanje, cvrčanje.
 Postavljanje i slaganje bilo kakvoh materijala oko nosećih konstrukcija kontaktne
mreže, u prostoru njihovih temelja.
 Nošenje uspravljenih predmeta, zastava, transparenata i sl. na staničnom

području i na području putnog prelaza koji se ukršta sa elektrificiranim
kolosjekom u istom nivou.
 Izdizanje antenskih štapova na sredstvima veze ili vozilima na otvorenim
teretnim kolima kada se ova nalaze na elektrificiranim kolosjecima, ili se takva
sredstva odnosno vozila kreću preko prelaza u istom nivou ispod provodnika
kontaktne mreže.
 Paljenje vatre u neposrednoj blizini nosećih konstrukcija ili drugih djelova KM.
 Skidanje i pomjeranje zaštitnih naprava koje upozoravaju na električne

instalacije (pune ili rešetkaste ograde, mreže, tablice upozorenja i sl.)
 Bacanje bilo kakvih predmeta na provodnike, djelove ili noseće konstrukcije
kontaktne mreže.
 Prekidanje kontinuiteta povratnog voda (šine) kontaktne mreže ako se

električna vuča odvija s jedne ili obje strane pruge gdje se prekida povratni vod.
 Prije isključenja napona u KM, izvršenja uzemljenja i izjednačenja potencijala,

svim radnicima i svim drugim osobama koje se kreću u blizini kontaktne mreže
ZABRANJENI SU sledeći postupci:
 Dodir sa djelovima kontaktne mreže koji su stalno pod naponom.
 Dodir sa djelovima kontaktne mreže koji vise, sa žicom koja se otkinula od
napojnih, obilaznih ili voznih vodova, kao i sa svim predmetima koji nabačeni
vise sa djelova kontaktne mreže.
 Pristup mjestu pada prekinutog provodnika na tlo, unutar kruga poluprečnika
15m, čiji centar predstavlja pali provodnik, odnosno kraj metalnog djela koji je u
dodiru sa palim provodnikom.
 Ulazak bilo kojim djelom tela ili alatom odnosno predmetom u zoni opasnosti.

235 | P a g e

 Penjanje na noseće konstrukcije kontaktne mreže i ostale metalne konstrukcije.
 Penjanje na krov kućice za mašinovođu, na krov dizel ili elektrovučnog vozila i na
krovove putničkih i teretnih kola, na otvorena teretna kola, vagone‐cisterne,
hladnjače i građevinske mašine za održavanje kolosjeka, kao i za dizalice sa
pokretnim kranom kada se nalaze na elektrificiranom kolosjeku.
 Polivanje vodom bilo kojeg dijela koji je stalno pod naponom.
 Gašenje vodom požara na tovaru, kolima, lokomotivama, skladištima i drugim

objektima uz djelove stabilnih postrojenja električne vuče.
 Rad drumskim i građevinskom dizalicama ako će bilo koji dio dizalice prilikom
rada prići na rastojanje manje od 8m od najbližeg djela pod naponom.

3.6. Izuzetna dopuštenja
Od propisanih postupaka, zaštitnih mjera i zabrana može se odstupiti u određenim
prilikama. Izuzetna dopuštanja za odstupanje od propisanih postupaka ili mjera i utvrđenih
zabrana mogu biti:
Za spasavanje unesrećenog od električnog udara kada se nalazi u zoni opasnosti ili je
ostao u dodiru sa provodnicima i drugim djelovima preko kojih je električni udar, mogu se
preduzeti sve hitne mjere, pažljivo izvlačenje, pa je pored upotrebe motke za uzemljenje, bez
provodnika na njoj, dopuštena i upotreba drugih izolovanih sredstava, ali uvijek tako da
spasilac time ne ugrozi sebe i druge pomagače u spasavanju. Ako se tom prilikom mora ući u
područje bliže od 15m, kretanje spasioca mora biti posebno prilagođeno, u cilju izbegavanja
uticaja mogućeg napona koraka.
Za gašenje požara u početnoj fazi dopuštena je upotreba sredstava za gašenje požara

na električnim instalacijama iz svih pozicija i kada je okolno postrojenje pod naponom, ali
tako da ne dođe do ugrožavanja od visokog napona lica koje gasi. Ukoliko se prilikom gašenja
požara ne raspolaže sredstvima koja su predviđena za gašenje požara kod električnih
postrojenja, dozvoljeno je gašenje i vodom, ali samo kada predhodno postoji potvrda
ovlašćenog željezničkog radnika da je napon u kontaktnoj mreži svih kolosjeka i u svim
vodovima u neposrednoj blizini mjesta požara pouzdano isključen.
Upotreba vode i šmrkova za razne potrebe u blizini postrojenja koja su pod naponom
dopuštena je kada su u pisanoj formi i sa dovoljno zaštitnih mjera propisani svi postupci i
radnje kojih se moraju pridržavati radnici koji rukuju vodom odnosno šmrkovima kako ne bi

236 | P a g e

došlo do ugrožavanja njihove bezbednosti.
Dopušta se rad raznim vrstama dizalica u blizini elektrificiranih kolosjeka kada one ne
ugrožavaju mehaničku stabilnost kontaktne mreže, kada su u pisanoj formi utvrđena uputstva
za rad i propisane mjere bezbjednosti i kada su svi radnici koji rukuju dizalicama i tovarima
predhodno sa njima na dokazani način upoznati, a napon u kontaktnoj mreži takvih kolosjeka
isključen.
Detaljne odredbe o postupanju u blizini elektrificirane pruge, kojih je neophodno

pridržavati se, navedene su u sledećim normativnim dokumentima:
Pravilnik o mjerama za odvijanje saobraćaja i bezbjednost zaposlenih koji izvode radove na pruzi (SL
CG 39/17).
Uputstvo 228 za obavljanje poslova na prugama JŽ elektrificiranim monofaznim sistemom 25kV, 50Hz
(ZJŽ 28/90‐10)
Uputstvo 227 o mjerama bezbjednosti od električne struje na elektrificiranim prugama JŽ (ZJŽ 287‐
8/78)
Priručnik 227a za primjenu mjera bezbjednosti od električne struje na KM monofaznog sistema 25kV,
50Hz JŽ (ZJŽ 300‐7)
EN 16704‐1:2016 Railway applications ‐ Track ‐ Safety protection on the track during work ‐ Part 1:
Railway risks and common principles for protection of fixed and mobile work sites.
Railway applications ‐ Track ‐ Safety protection on the track during work ‐ Part 2‐2: Common solutions
and technology ‐ Requirements for barriers

3.7. Faze radova
U pripremi za izvođenje radova mora se detaljno razraditi metodologiju i tehnologiju
rada, sa posebnim mjerama bebjednosti, u uslovima odvijanja željezničkog saobraćaja pod
naponom u kontaktnoj mreži.
Izvođač je dužan da obuhvati i snosi sve troškove za opremu, materijal i rad, koji su
predviđeni Elaboratom o uređenju gradilišta, planom mjera zaštite na radu i projektom
organizacije i tehnologije izvođenja radova i odvijanja saobraćaja.
Izvođač radova mora da podnese zahtjev Direkciji za željeznice/ŽICG za odobrenje
izvođenja radova i zahtev za korišćenje zatvora pruge, laganih vožnji i drugih potrebnih uslove
za bezbjedno izvođenje radova.
Nakon dobijanja svih potrebnih dozvola, odobrenja (uključujići odobrenja za intervale
zatvora saobraćaja, laganih vožnji itd.) i uslova, Izvođač mora, prema odobrenom Elaboratu o
uređenju gradilišta, obezbjediti gradilište i mjere za zaštitu radnika, bezbjednost saobraćaja i
radova.

237 | P a g e

Pruga je elektrificirana monofaznim sistemom 25kV, 50Hz i koja je redovno pod
naponom. U toku radova u pružnom pojasu neophodno je primjenjivati mjere zaštite od
direktnog i indirektnog dodira djelova pod naponom. Izvođač je dužan da svojim normativnim
dokumentima i organizacijom izvođenja radova obezbjedi uvođenje i sprovođenje mjera
zaštite na radu, kao i saradnju sa stručnim službama ŽICG.
Izvođač radova vrši obuku i proveru obučenosti radnika sa opasnostima od saobraćaja
vozova i visokog napona u kontaktnoj mreži, što će oni potvrditi u pisanoj formi. Obuku i
proveru vrši ovlašćena ustanova.
Svi radovi u pružnom pojasu (8 m od ose pruge) moraju biti prijavljeni ŽICG. Bezbjedno
kretanje radnika pored pruge je na udaljenosti većoj od 2,5m od ose kolosijeka. Opasna zona
je unutar 2,5m. Slobodni profil pruge je ograničeni prostor koji mora biti slobodan za prolaz
željezničkih vozila. Kod elektrificirane pruge je utvrđena Sigurna udaljenost od neizolovanih
djelova kontaktne mreže, obilaznog voda i pantografa gde se najbliže mogu približavati
osoblje, alati i oprema, bez nastanka opasnosti.
3.8. Zaštita kontaktne mreže prilikom radova
Kako je sanacija tunela br.150 predviđena bez demontaže kontaktne mreže, to je prije
početka radova neophodno preduzeti mjere njene zaštite od betona i prašine.
U tom cilju je potrebno adekvatnim materijalima zaštititi vozni vod i tunelske konzole sa
izolatorima. Ukoliko se dogodi da ipak prilikom radova dođe do nanošenja naslaga betona na
djelove kontaktne mreže, neophodno je odmah pristupiti njihovom uklanjanju. Takođe,
neophodno je voditi računa da uzemljenja tunelskih konzola budu zaštićena od betona. Ako
zbog prirode radova mora doći do demontaže uzemljenja, to je neophodno na kraju radova u
saradnji sa stručnim službama Željezničke infrastrukture obezbijediti njihovu ponovnu
montažu.
Takođe, prilikom sanacionih radova, neophodno je voditi računa da rastojanje djelova

kontaktne mreže pod naponom od obloge tunela smije iznositi minimalno 27cm.
Prilikom sanacije obloge tunela na mjestima gdje su pričvršćenje tunelske konzole (20
tunelskih konzola), neophodno je voditi računa da se obezbijedi prostor ko njih, kako bi se
nesmetano moglo pristupiti navedenim djelovima alatom (ključem za demontažu vijaka).
Prije početka radova, neophodno je kontaktirati službu kontaktne mreže Željezničke
infrastrukture Crne Gore.

238 | P a g e

4. PLAN UPRAVLJANJA
SAOBRAĆAJEM

239 | P a g e

4.1. TEHNIČKO – EKSPLOATACIONE KARAKTERISTIKE

PRUGE VRBNICA – BAR
4.1.1 Osnovni podaci pruge Vrbnica – Bar
Željeznička Pruga Vrbnica ‐ Bar je dio željezničke pruge Beograd – Bar, poznate kao
„barska pruga“. Izgrađena je 1976. godine i od tada je u eksploataciji. U vrijeme kad je građena,
ova pruga je bila najveći željeznički poduhvat u Evropi i spada u najkompleksnije i najskuplje
željezničke pruge u smislu održavanja.
Dužina pruge Vrbnica ‐ Bar je 169,21 km i ima veliki značaj za Crnu Goru. Ona je glavna

željeznička pruga u Crnoj Gori i predstavlja jedinu željezničku vezu kojom se Crna Gora, preko
Beograda povezuje sa evropskim željezničkim sistemom.
Pruga je svojom cijelom dužinom jednokolosječna, normalne širine kolosjeka (1435 mm).
Pruga je projektovana za brzine od 75 km/h do 90 km/h. Osovinsko opterećenje pruge je
22,5 t (225 kN), a dozvoljena masa po dužnom metru je 8,0 t/m (kategorija D4). Pruga je
elektrificirana, monofaznim sistemom 25kV/50Hz i sa zaustavnim putem od 700 m.
Pruga prolazi kroz pretežno planinski region i na dijelu od Bara do Kolašina savladava
visinsku razliku od preko 1000 m.
U toku svog eksploatacionog vijeka na dijelu pruge Vrbnica – Bar pored redovnih tekućih
održavanja vršena su i investiciona održavanja gornjeg i donjeg stroja pruge, kao i
elektroenergetskih postrojenja i pratećih objekata na pruzi.
U sledećim tabelama prikazane su osnovne tehnčike karakteristike pruge:
PRUGA VRBNICA ‐ BAR
GODINA PUŠTANJA U SAOBRAĆAJ 1976.godina
Dužina otvorene pruge sa staničnim 169.21
prolaznim kolosjecima (km) elektricifirana
Dužina staničnih kolosjeka (km) 65.71
D4
Kategorija pruge (važeća)
(22,5 t po osovini; 8 t/m)
9 stanica,
Službena mjesta (broj) 8 ukrsnica,
19 stajališta
Površina staničnih i
35.138,00 m²
poslovnih zgrada
Tabela br.1 – Osnovni podaci

240 | P a g e

Mostovi 108 mostova
(broj,vrsta) (92 betonski, 16 čeličnih)
ukupna dužina mostova u m': 8,404.49
Tuneli (broj ) 106 tunela
ukupna dužina tunela u m': 51,597.00
Galerije (broj) 14 galerija
ukupna dužina galerija u m': 391.57
Broj propusta ispod pruge (kom) 372 propusta
Trup pruge (nasip, usjek i zasjek) u km 107 km
Dužina potpornih zidova u km 45,30 km
Registrovana klizišta
2.890,00 m
(ukupna dužina u m')
Putni prelazi 10
Podvožnjaci 10
Tabela br.2 – Objekti i trup pruge
Mojkovac, Trebešica,
EVP (elektrovučno postrojenje)
Podgorica i Bar
PSN (postrojenje za sekcionisanje sa Bijelo Polje,Kolašin,
neutrolnog voda) Bratonožiće i Virpazar
Mijatovo Kolo, Trebaljevo,
PS (postrojenje za sekcionisanje) Lutovo, Kos, Bioče,
Golubovci i Sutomore
Zgrada kontaktne mreže ‐ KM Mojkovac i Podgorica
Tabela br.3 – Objekti elektrotehničke djelatnosti

Dužina
Pripadajući otovorene Dužina Broj
Pružne Službena Dilatacione Max nagib
dio pruge od pruge sa stančnih skretničkih
dionice mjesta sprave ‰
km. do km. prol. kol. u kolosijeka m´ postrojenja
m´
1 stanica,
PD Bijelo 287+438‐
27,162.00 10,362.37 2 ukrsnice, 37 1 18.00
Polje 314+600
4 stjališta
1 stanica,
PD 314+600‐
25,000.00 4,162.53 1 ukrsnica, 13 17.80
Mojkovac 339+600
3 stajališta
2 stanice,
339+600‐
PD Kolašin 24,800.00 6,001.05 1 ukrsnica, 17 2 25.00
364+400
3 sajališta
PD 364+400‐ 3 ukrsnice,
40,000.00 4,345.04 12 1 25.00
Podgorica I 404+400 4 stajališta
2 stanice,
PD 404+400‐
27,280.00 17,407.68 1 ukrsnica, 70+3 ukrš. 1 7.40
Podgorica II 431+680
3 sajališta
431+680‐ 3 stanice,
PD Bar 24,970.00 23,420.00 100+6 ukrš. 8.40
455+650 2 stajališta
Tabela br.4 – Osnovni podaci za prugu po pružnim dionicama

241 | P a g e

Zgrada Magacin
Službeno Stanična Robni Tovarna Ostali
pružne pružne Kolska vaga
mjesto zgrada magacin rampa objekti
dionice dionice
st. Bijelo Kolska vaga
da da da da da
Polje PSN
uk.Kruševo da

uk.
Mijatovo da da da PS

Kolo
st.
da da da da Zgrada KM
Mojkovac
uk.
da da da PS
Trebaljevo
Hangar za
snjegočistač
st. Kolašin da da da da Pumpa za

gorivo
PSN
uk.Kos da da da PS

st.
da da da EVP
Trebešica
uk.Lutovo da da PS

uk.
da da PSN
Bratonožići
uk.Bioče da da PS

Zgrada KM
st. Zgrada CDU
da da da da da da
Podgorica Zgrada stare
pošte
st.
da
Golubovci
st.Virpazar da

st.
da
Sutomore
st. Bar da

Tabela br.5 – Osnovni podaci za stanične objekte

242 | P a g e

Tuneli Mostovi Propusti ispod Galerije

Trup pruge, Potporni Betoski
Dužina Širina Podvožnjak Nadvožnjak Putni prelazi u Klizišta Drenaže
Pružna dionica Broj Dužina Broj Broj Broj Dužina usijek, zasijek i zidovi jarkovi nivou
ukupno otvora kom. kom. m´ m´
kom m` kom. kom. kom. m´ nasip m` m´ m´ kom.
m´ m´
PD Bijelo Polje 11 3,044.59 23 (20AB+3čel.) 2,031.30 89 132.00 23,791.00 12,200.00 22,507.00 2 1 270 (2) 1860 (3)
23 (19AB+4
PD Mojkovac 20 10,735.59 1,877.50 75 113.00 4 161.00 15,903.40 7,855.00 9,194.00 1 400 (1) 299 (1)
čel.)
18
PD Kolašin 19 17,149.25 1,645.03 41 69.50 6,866.10 4,585.00 571.60 320 (2) 81
(15AB+3 čel.)
30
PD Podgorica I 52 13,010.78 2,165.26 93 133.50 10 230.57 26,501.79 7,850.00 9,050.00 3 1 1
(26AB+4čel.)
PD Podgorica II 1 389.79 5 (3AB+2čel.) 416.60 10 15.50 17,219.02 600.00 3 2 5
PD Bar 3 7,158.32 9 268.80 64 118.00 15,696.13 2,350.00 7,357.00 1 1 4 1900 (3) 4460 (3)
Tabela br.6 – Pregled objekata donjeg stroja

Slika 1 – Željeznička mreža Crne Gore

243 | P a g e

4.1.2 Saobraćaj na pruzi Vrbnica– Bar
Analiza saobraćaja vozova je urađena na osnovu njanovijeg reda vožnje koji je aktuelan za
2019./2020. godinu. Ovdje data analiza saobraćaja vozova ima za cilj da ukaže na red veličine
opterećenja pruge Vrbnica – Bar. Opterećenje se poslednjih godina nije mnogo menjalo, tako
da se na osnovu ovog reda vožnje može steći dovoljno dobar utisak o opterećenju pruge
Vrbnica – Bar.

4.1.2.1 Putnički saobraćaj
Vrbnica– Bar se koristi za saobraćaj putničkih vozova svih kategorija. Analizom reda
vožnje za 2018./2019. pokazuje se da ovom prugom saobraća 4 para međunarodnih vozova za
prevoz putnika od kojih su dva para sezonskih međunarodnih vozova sa prevozom automobila.
Ostalo su dva para unutrašnjih vozova koji se mogu svrstati u kategoriju regionalnih.

4.1.2.2 Teretni saobraćaj
Pored vozova za prevoz putnika, na pruzi Vrbnica – Bar saobraćaju i teretni vozovi.
Analizom reda vožnje za 2018./2019. pokazuje se da na ovoj pruzi saobraća veći broj pari
teretnih vozova, i svi su međunarodni teretni vozovi. Od toga, samo 1 voz je za Albaniju, a sve
ostalo su međunarodoni vozovi za i iz Srbije.
Ovom broju teretnih vozova treba dodati i teretne vozove koji saobraćaju na pruzi kao
fakultativni vozovi, kao i lokomotivske vožnje. U ove teretne vozove spadaju međunarodni
teretni vozovi, unutrašnji teretni vozovi i lokomotivske vožnje. Međutim, ovaj broj teretnih
vozova nije konstantan u posmatranom periodu i može varirati od dana do dana.
4.1.3 Opremljenost pruge Vrbnica – Bar signalno‐sigurnosnim
uređajima
Pruga Vrbnica – Bar je opremljena sistemom elektrorelejnog osiguranja tipa SpDr64
SIMENS. Saobraćaj se odvija sa međustaničnom zavisnošću, a kontrola međustaničnog
rastojanja se vrši pomoću brojača osovina. Pruga Vrbnica – Bar je opremljena jednoznačnom
signalizacijom, što znači da svaki signal ima svoj predsignal kojim se predsignališu signalni znaci
glavnih signala i da svaki signalni znak daje tačno jedan pojam kojim se naređuje mašinovođi
kako da postupi iza tog signala.
4.1.4 Kontaktna mreža
Pruga Vrbnica – Bar je cijelom svojom dužinom elektrificirana pruga monofaznim
sistemom 25kV/50Hz.

244 | P a g e

4.2. OSNOVNE PREPORUKE PRILIKOM REALIZACIJE

PROJEKATA NA ELEKTRIFICIRANIM PRUGAMA I
ORGANIZACIJA RDOVA NA PRUZI
Napomena: Ovim preporukama daju se osnovne informacije prilikom realizacija radova na
pruzi. Iste služe kao smjernice budućim izvođačima i ponuđačima radi sagledavanja sistema
rada na pruzi. U određenim djelovima poglavlja, smjernice sadrže i “više” informacija nego što
će biti potrebno prilikom realizacije ovog projekta, ali projektant je mišljenja da isto treba da
bude navedeno u ovom projektu, radi stvaranje cjelokupne integralne slike sistema rada na
pruzi.
Takođe obaveza Izvođača radova je, da bliže informacije o načinu realizacije projekta, sa
svim potrebnim detaljima, dostavi prije otpočinjanja projekta nadležnim službama ŽICG, a sve u
cilju dobijanja odobrenja za početak radova, Telegrama i Saobraćajnog uputstva.
4.2.1 Saobraćaj na pruzi Vrbnica – Bar, sa osvrtom na intervale u
kojima je moguće izvoditi radove sanacije
Analizom reda vožnje sagledan je cjelokupan saobraćaj na pruzi Vrbnica – Bar, kao i
odobreni zatvori pruge. Prilikom realizacije ovog projekta, tj. izvođenja radova na sanaciji tunela
br.150 na dijelu pruge između službenih mjesta Stanice Bijelo Polje i Ukrsnice Kruševo,
potrebno je obezbijediti sledeće uslove:
 Svakodnevne zatvore pruge uz isključenje napona u kontkatnoj mreži za vrijeme
izvođenja radova u toku jednog radnog dana;
Odobreni zatvori pruge sa isključenjem napona u kontaktnoj mreži, shodno dostupnom
Redu vožnje za 2018. /2019. godinu su:
Između službenih mjesta:
 Bijelo Polje – Kruševo sa intervalom od 12.05 – 16.45 (h) između vozova 430 i 431
U službenim mjestima:
Zbog eventualnog korišćenja staničnih kolsjeka za smještaj radnih vozova i utovara
potrebne radne opreme i materijala za dnevne aktivnosti:
 Stanica Bijelo Polje sa intervalom od 13.30 – 15.20 (h) između vozova
45750/45772/45776/47620/48450 i 45101/45771/45773/48453

 Ukrsnica Kruševo sa intervalom od 12.05 – 16.45 (h) između vozova 430 i 431

245 | P a g e

4.2.2 Organizacija radova na otvorenoj pruzi i u staničnom
području kada se radovi izvode u uslovima odobrenih
zatvora pruge, tj. intervala saobraćaja, utvrđenih knjižicom
reda vožnje.
U zavisnosti od vrste i obima planiranih radova na kolosjeku, radovi se mogu izvoditi u
uslovima potpune obustave željezničkog saobraćaja, odnosno pri zatvoru pruge ili kolosjeka, ili
u uslovima odvijanja saobraćaja vozova, s tim što se brzina vozova ograničava, odnosno uz
uvođenje tzv. „lagane vožnje“ vozova. Radovi na pruzi koji su takve prirode da njihovo izvršenje
utiče na redovno i uredno odvijanje saobraćaja i utiče na bezbjednost saobraćaja, moraju se
izvoditi pod zatvorom kolosjeka ili pruge. Ukoliko su radovi takve prirode da uz povećanu
opreznost vozovi mogu saobraćati, radovi se izvode u uslovima odvijanja saobraćaja uz
uvođenje „lagane vožnje“.
Prilikom izvođenja radova na sanaciji tunela br. T150, radove je potrebno izvoditi pri
zatvoru pruge i uz isključenje napona u kontaktnoj mreži.
4.2.3 Zatvaranje kolosjeka van staničnog područja – Smjernice za
Izvođače radova
Planirane radove za koje intervali nisu predviđeni opštim redom vožnje, naknadno
odobrava nadležna služba ŽICG na osnovu pisanog zahtjeva, koji podnosi radna organizacija –
izvođač radova.
Izvođač radova u zahtjevu kojim traži odobrenje radova na pruzi mora da navede:
 koje radove planira da izvede,
 da li planira da radove izvede pod saobraćajem ili pod potpunom obustavom
željezničkog saobraćaja,
 da li je potrebno isključenje napona u kontaktnim vodovima,
 tačan datum kada je planirao da započne sa radovima,
 vrijeme trajanja radova,
Ukoliko postoji više izvođača ili podizvođača radova, nadležna služba ŽICG će odobriti
zahtjevani zatvor kolosjeka samo u slučaju kada dobije potvrdu od svih izvođača, odnosno
podizvođača o spremnosti za izvođenje planiranih radova.
Prilikom podnošenja zahtjeva za odobrenje zatvora pruge zbog izvođenja planiranih
radova u neposrednoj blizini kolosjeka, moraju se obavijestiti sve zainteresovane službe koje
učestvuju u izvođenju ovih radova.
O zatvoru pruge koji je odobren izvođaču radova, nadležna služba ŽICG, najkasnije 5 dana
prije dana početka radova, mora obavijestiti i:
 šefove stanica između kojih se nalazi dionica na kojoj su predviđeni radovi i za koju je
traženo odobrenje zatvora kolosjeka;

246 | P a g e

 šefove ostalih službenih mesta koja se nalaze na dionici pruge na kojoj je planiran zatvor
pruge;
 nadležnu operativnu službu;
Nadležna služba koja je odobrila zatvor pruge, obavještava izvođača radova koje službe su
još upoznate sa odobrenim zatvorom.
Zainteresovane jedinice i službe koje su planirane da učestvuju u radovima na pruzi i koje
su dobile obavještenje o odobrenom zatvoru pruge, dužne su da, odmah po dobijenom
pisanom obavještenju, potvrde prijem odobrenja zatvora pruge nadležnoj službi koja je to
odobrenje izdala, kao i izvođaču radova koji je odobrenje tražio. Izvođač radova može da
otpočne radove tek po prijemu pisane potvrde svih zainteresovanih službi i odobrenja stanica
da radovi mogu otpočeti.
Na sam dan početka odobrenog zatvora pruge, odobrenje izvođaču radova za neposredan
početak radova daju susjedne stanice na čijem međustaničnom rastojanju se nalazi dionica koja
se zatvara za saobraćaj, uz prethodno sporazumijevanje sa nadležnom službom ŽICG.
Rukovodilac radova na pruzi, nakon odobrenja za neposredni početak radova, upisuje u
saobraćajni dnevnik (S‐14) jedne od susjednih stanica tačno vrijeme početka i završetka
zatvaranja pruge. Ovo upisivanje početka i završetka zatvora pruge, službeno lice stanice odmah
dokazno (preko registrofona koji snima razgovor) javlja susjednoj stanici i svim ostalim
službenim mjestima koja redovno učestvuju u komunikaciji između stanica (ukoliko ih ima).
Nakon ovoga, rukovodilac radova izdaje obavještenje radnicima da radovi mogu da počnu.
Rukovodilac radova koga je angažovalo preduzeće – Izvođač radova, a na čiji zahtev je
odobren zatvor pruge, je dužan da sprovede zaštitne mjere u cilju obezbjeđenja mjesta rada na
pruzi (gradilišta).
Ukoliko se radovi izvode u uslovima dozvoljenog saobraćaja vozova, uz smanjenje brzine
na mjestu izvođenja radova, o uvedenim laganim vožnjama otpravnik vozova mora opštim
nalogom obavještavati vozno osoblje i vođe pružnih vozila.
Ako se na jednom međustaničnom rastojanju nalaze dva ili više gradilišta, izvođenje
radova se reguliše posebnim uputstvom kojim se obuhvata i saobraćaj radnih vozova. Kretanje
radnih vozila, pružnih vozila i pružne mehanizacije unutar gradilišta, kao i između gradilišta,
reguliše rukovodilac radova. U cilju bezbjednosti svih navedenih vozila, kao i svih radnika na
gradilištima, potrebno je koristiti telefonske ili radio veze.
Sva mehanizovana gradilišta kao i grupe od 3 ili više radnika koji obavljaju radove na pruzi
pod saobraćajem, moraju imati jednog ili više radnika koji vrše ulogu zaštitnog čuvara. U slučaju
nedovoljne vidljivosti zaštitnom čuvaru se može dodijeliti jedan ili više radnika – upozorivača
čija je uloga da osmatraju prugu i da u slučaju nailaska voza obavijeste zaštitnog čuvara, ili
uređaji za najavu nailaska voza.
Rukovodilac radova je obavezan da svakom radniku na gradilištu pokaže mjesto gdje će se
skloniti u slučaju najave nailaska voza.

247 | P a g e

Kada su radovi na pruzi završeni, rukovodilac radova o tome obavještava ovlašćena lica
ispred ŽICG koja na osnovu izvršenih radova određuju uslove pod kojima će se odvijati
saobraćaj nakon prestanka zatvora kolosjeka. Uslove u smislu uvođenja laganih vožnji i
signalisanja istih za vrijeme izvođenja radova ispunjava Izvođač radova.
Pri određivanju vremena trajanja zatvora pruge, mora se uzeti u obzir vrijeme potrebno
da se izvrši kontrola visine vješanja KM.
4.2.4 Zatvaranje kolosjeka u stanici ‐ Smjernice za Izvođače
radova
Ukoliko je potrebno da se izvrši zatvaranje kolosjeka u stanici, zbog obavljanja radova na
kolosjeku ili u neposrednoj blizini kolosjeka, tj utovaru opreme i materijala na radni voz,
odobrenje za zatvor staničnog kolosjeka daje Šef te stanice na zahtjev Izvođača radova, pri
čemu vodi računa o redovnom i urednom odvijanju željezničkog saobraćaja. O podnijetom
zahtjevu za zatvor staničnog kolosjeka, kao i o odobrenju tog zatvora, Šef stanice mora da
obavijesti susjedne stanice, nadležni organ ŽICG i sve zainteresovane službe koje će učestvovati
u radovima. Sve obaviještene strane potvrđuju prijem odobrenja o zatvaranju staničnog
kolosjeka izvođaču radova koji je tražio zatvaranje kolosjeka u stanici, ali i Šefu stanice koji je
dao odobrenje. Ukoliko zatvaranje staničnog kolosjeka ne može da se izvede bez poremećaja u
redovnom odvijanju željezničkog saobraćaja, onda odobrenje zatvora kolosjeka daje nadležni
organ ŽICG. Izvođač radova je dužan da podnese zahtjev za odobrenje zatvora kolosjeka u
stanici najkasnije 10 dana prije dana predviđenog za izvođenje radova, a odobrenje se mora
dostaviti Izvođaču najkasnije 5 dana prije početka radova. Odobrenje za neposredan početak
radova na staničnom kolosjeku ili u blizini njega, rukovodiocu radova daje otpravnik vozova te
stanice. Ovo odobrenje otpravnik vozova daje usmeno, a rukovodilac radova početak i
završetak zatvaranja staničnog kolosjeka upisuje u Saobraćajni dnevnik.
4.2.5 Dodatni uslovi potrebni za odobrenje zatvora pruge
Mjesto na otvorenoj pruzi na kome se vrše radovi za vrijeme zatvora pruge, mora se
opremiti telefonskom ili radio vezom u cilju ostvarivanja komunikacije sa susjednim stanicama
ali i sa susjednim gradilištima, ukoliko se radovi odvijaju na više gradilišta (tj. lokacija) na
zatvorenoj pruzi.
Neposredni početak zatvora pruge se ne smije odobriti niti radovi smiju otpočeti, ukoliko
Izvođač radova nije obezbijedio odgovarajuće uređaje za sporazumijevanje koji moraju biti
ispravni i u funkcionalnom stanju.
Ukoliko je u odobrenju za zatvor pruge, odnosno staničnog kolosjeka naznačeno vrijeme u
kojem je dozvoljeno trajanje zatvora, to vrijeme se ne smije prekoračiti bez odobrenja
nadležnog organa ŽICG.
Izuzetno, pri trajanju zatvora kolosjeka i odvijanju radova na pruzi, ukoliko se ukaže
potreba, mogu se dozvoliti suprotna kretanja radnog voza (za dostavu materijala), kao i pružnih
vozila uz najveće mjere opreznosti.

248 | P a g e

Detaljnije odredbe o mjerama bezbjednosti za vrijeme izvođenja radova u uslovima

zatvora pruge propisuje odgovorno lice nadležnog organa ŽICG.
4.2.6 Radovi pod saobraćajem – Smjernice za izvođača radova
U zavisnosti od vrste i obima planiranih radova na kolosjeku i u neposrednoj blizini
kolosjeka, radovi se mogu izvoditi i pri dozvoljenom saobraćaju vozova, s tim što se brzina
vozova ograničava, odnosno uz uvođenje tzv. „lagane vožnje“ vozova.
Procedura koja se odnosi na dobijanje odobrenja za izvođenje radova u uslovima
dozvoljenog saobraćaja vozova uz smanjenje brzine je ista kao i u slučaju kada se traži zatvor
pruge ili kolosjeka. I u ovom slučaju izvođač radova mora da uputi zahtjev odgovarajućoj
nadležnoj službi ŽICG najkasnije 10 dana prije dana predviđenog za početak radova. Nadležni
organ ŽICG mora da odgovori najkasnije 5 dana prije početka radova.
U zavisnosti od vrste i obima radova, kao i lokacije gradilišta, izvođač radova zahtijeva
odobrenje radova pod saobraćajem, uz smanjenje brzine kretanja vozova. Koliko će biti
smanjena brzina, to određuje sam izvođač u dogovoru sa nadležnim službama. Bez obzira da li
se radovi izvode pod zatvorom pruge (kolosjeka) ili da li se odvijaju pod saobraćajem vozova uz
smanjenje brzine (“lagana vožnja”), ovlašćeni radnici ŽICG i Izvođača radova su zaduženi za
pravilno postavljanje svih signalnih oznaka kojim se štiti područje gradilišta na pruzi (zaustavni
signalni kotur, signali lagane vožnje, početak i završetak lagane vožnje, signalna oznaka „radovi
na pruzi“ i opozivni signal).

249 | P a g e

4.3. BEZBJEDONOSNE MJERE KOJE SE ODNOSE NA

RADOVE SA I BEZ ISKLJUČENJA NAPONA U
KONTAKTNOJ MREŽI
4.3.1 Procedura isključenja napona u kontaktnom vodu
Ukoliko su planirani radovi na pruzi koji zahtijevaju isključenje napona, izvođač radova je
dužan da blagovrijemeno o tome obavijesti ŽICG kako bi se obezbijedio ovlašćeni radnik za
održavanje KM (kontktne mreže), koji će da vrši sve aktivnosti koje su vezane za uključenje i
isključenje napona u KM. U zavisnosti od mjesta gradilišta na pruzi, odnosno stanice, ovlašćeni
radnik za održavanje KM će, u dogovoru sa CDU (Centar daljinskog upravljanja) dispečerom da
izvrši isključenje napona u mreži, nakon čega je dužan i da izvrši uzemljenje kontaktnog voda i
da upiše isključenje napona u poseban dokument. Ukoliko je gradilište na takvom dijelu pruge
gdje naponom u KM upravlja CDU dispečer, onda on izvršava opisane radnje i upisuje u poseban
dnevnik isključenje napona.
Ukoliko se u toku izvođenja radova na pruzi pojavi situacija koja zahtijeva isključenje
napona KM, rukovodilac radova će kontaktirati ovlašćeno lice ispred ŽICG koje će dalje da
preduzme sve potrebne aktivnosti u skladu sa važećim zakonima i propisima u Crnoj Gori,
prema opisanom postupku.
Radovi na kolosjeku i u neposrednoj blizini kolosjeka izvode se bez isključenja napona u

voznom vodu, pod uslovom da radnici i alati kojima radnici rukuju ne pređu granicu zone
opasnosti. Zona opasnosti se prostire na udaljenosti od 2 m, mjereno od najisturenijeg dijela
KM koji je pod naponom, odnosno ta granica se prostire u prostoru kolosjeka i vodova
kontaktne mreže na visini od 3 m iznad gornje ivice šina (GIŠ).
Mašine koje se kreću kolosjekom ne smiju svojim najisturenijim dijelom da se približe
najbližem dijelu KM koji je pod naponom na rastojanju manje od 0,5 m. Mašine i kranovi, koji
rade na donjem stroju, a koji se ne kreću kolosjekom, mogu se koristiti na prostoru ispod
voznog voda koji je pod naponom samo pod uslovom da njihovi najistureniji djelovi ne dođu u
zonu opasnosti.
Kada radovi na pruzi i pružnim postrojenjima moraju da se izvode uz isključenje napona u
kontaktnoj mreži i sa njenim uzemljenjem, onda ti radovi moraju biti obezbijeđeni od strane
ekipe ili ovlašćenog radnika za održavanje KM. Izvođač radova, odnosno ovlašćeni radnik ŽICG
sa kojim je izvođač radova u kontaktu, treba blagovremeno da najavi jedinici nadležnoj za
održavanje KM potrebu da se sprovede zaštita gradilišta.
Na osnovu ovog zahtjeva radna jedinica za održavanje KM će uputiti blagovremeno svog
ovlašćenog radnika koji vrši potrebne aktivnosti isključenja napona.
Ukoliko se planom rada previđa raskidanje veza nekog od provodnika vezanih za šine
(šinski prespoji, međušinski i međukolosječni prevezi i veze uzemljenja), sektor za održavanje
KM mora o tome biti blagovremeno obaviješten kako bi uputili svog radnika da izvrši spajanje

250 | P a g e

tih veza.
Radovi mogu otpočeti tek kada rukovodilac radova na gradilištu dobije pisanu i obostrano
potpisanu fonogramsku informaciju od ovlašćenog radnika za održavanje KM da je napon
isključen i vozni vod uzemljen.
Na otvorenoj pruzi, u stanicama, na mostovima, u tunelima i ispod drugih vještačkih
objekata na pruzi, radnici koje je angažovao izvođač radova mogu raditi do visine od 3 m iznad
GIŠ‐a (gornje ivice šina), a da se napon u kontaktnoj mreži ne isključuje.
Za rad na većoj visini pored pruge i kontaktne mreže, kao i za rad iznad postrojenja
kontaktne mreže mjerodavno je, u pogledu zaštite od napona u KM, za svaku pojedinačnu
situaciju i prema lokalnim uslovima, konsultovati jedinice nadležne za održavanje KM.
Kada se radovi završe, rukovodilac radova izvještava o tome prisutnog ovlašćenog radnika
za održavanje KM, potpisujući izjavu da su radovi završeni, radnici povučeni, da se može ukinuti
obezbeđenje gradilišta, a napon u vozni i ostale vodove uključiti, što fonogramski upisuje u E‐
dnevnik ovlašćenog radnika. Ovlašćeni radnik za održavanje KM tek posle toga uklanja motke za
ograničenje gradilišta i preduzima potrebne postupke za ponovno uključenje napona.
Skladištenje materijala pored pruge, između stubova KM, je dozvoljeno pod uslovom da
radnici sa alatom koji se nalaze na vrhu uskladištenog materijala ne mogu dospjeti u zonu
opasnosti od najbližeg dijela kontaktne mreže koji je pod naponom, a takođe skladišteni
materijala ne smije ugrožavati mjere slobodnog profila pruge propisane Pravilnikom o
održavanju gornjeg stroja pruga. Noseću konstrukciju KM ne smije nikakav materijal koji se
skladišti pored pruge da dodiruje.
4.3.2 Zabranjeni postupci koji se odnose na kontaktnu mrežu
4.3.2.1 Opšte zabrane
Zabranjeno je:
 postavljanje i skidanje motki za uzemljenje, kao i dodirivanje njihovih provodnika bez
odgovarajuće zaštitne opreme, odnosno protivno propisanom redosljedu postupaka;
 postavljanje i slaganje bilo kakvog materijala oko nosećih konstrukcija kontaktne mreže,
u prostoru njihovih temelja;
Zabranjeni postupci kod izvođenja radova u stanicama i na otvorenoj pruzi
Prije isključenja napona u kontaktnom vodu, sprovedenog uzemljenja i postupka

izjednačavanja napona, zabranjeno je:
 Izvoditi radove drumskim i građevinskim dizalicama u stanici, ukoliko postoji mogućnost
da bilo koji dio dizalice prilikom rada priđe kontaktnom vodu koji je pod naponom na
rastojanju manjem od 8 m.
 Rad korišćenjem raznih tipova dizalica u blizini elektrificiranih kolosjeka je dopušten
kada one ne ugrožavaju mehaničku stabilnost kontaktne mreže, kada su u pisanoj formi

251 | P a g e

utvrđena uputstva za rad i propisane mjere bezbjednosti, kada su svi radnici koji rukuju
dizalicama prethodno sa njima na dokazni način upoznati, i kada je napon u kontaktnoj
mreži takvih kolosjeka isključen.
 Korišćenje metalnih pantljika za mjerenje dužine i izdizanje graduisanih letvi za
geodetska mjerenja u blizini stabilnih postrojenja električne vuče na staničnim
područjima i duž otvorene pruge;
 Dodirivanje golim rukama ili neizolovanim alatima:
 dvije šine jednog kolosjeka,
 krajeva dvije šine u jednom šinskom nizu koje su spojene izolovanim šinskim
sastavom ili između kojih je raskinut prespoj,
 šine s jedne i druge strane njenog preloma odnosno prereza,
 krajeva razdvojenih ili prekinutih provodnika iskrišta, kolosječnih prigušnica,

provodnika povratnog voda i uzemljenja;
 Polaganje dugačkih metalnih predmeta neposredno van kolosjeka, poprečno u odnosu

na njega.
 Na kontaktnoj mreži ili u njenoj neposrednoj blizini, kada postoji opasnost da se pri
obavljanju radova alatom ili djelovima tijela uđe u zonu opasnosti, ne smije se započeti
bilo kakav rad prije nego sto se napon u odgovarajućem voznom, obilaznom ili
napojnom vodu isključi i vod uzemlji povezivanjem pomoću motke za uzemljenje sa
šinom ‐ povratnim vodom KM. Izuzetak čine radovi koji se obavljaju na pruzi i pružnim
postrojenjima do visine 3 m iznad GIŠ.
 Pružna vozila i pružne mašine za radove na kolosjeku mogu se svojim najisturenijim
djelovima približiti dijelu kontaktne mreže koji je pod naponom na minimalno rastojanje
od 50 cm kod monofaznih sistema 25 kV/50 Hz, samo ako su ispunjeni sledeći uslovi:
 radna mašina mora imati mehaničke elemente kojima se ograničava kretanje
pokretnih djelova mašine čija je uloga da onemoguće da ovi djelovi prekorače
naznačeno minimalno rastojanje;
 svi metalni djelovi radne mašine moraju biti pouzdano galvanskom vezom spojeni
preko osovinskih slogova sa šinom – povratnim vodom kontaktne mreže;
 svi istureni pokretni djelovi radne mašine moraju biti povezani odgovarajućim
provodnicima sa osovinskim slogovima radi obezbjeđenja njihovog zemljovodnog
kontinuiteta;
 za vrijeme približavanja isturenih pokretnih djelova radne mašine delovima KM
pod naponom radnici ne smiju da se penju niti da silaze sa masine, niti da ih stojeći
na zemlji dodiruju, ali se mogu nalaziti na mašini na mjstu koje je za takve uslove

252 | P a g e

predviđeno.
Za vrijeme izvođenja radova koji se mogu obavljati bez isključenja napona u kontaktnoj
mreži, za bezbjednost gradilišta i radnika na njemu odgovoran je rukovodilac radova na mjestu
rada.
Za radove koji se moraju obavljati sa isključenjem napona u kontaktnoj mreži i
uzemljenjem, za ograničenje gradilišta, uzemljenje i izjednačenje potencijala odgovoran je
ovlašćeni radnik za održavanje kontaktne mreže.
Ukoliko radove obavljaju radnici koji ne pripadaju službi za održavanje kontaktne mreže,
bez obzira da li pripadaju ŽICG ili ne, za njihovu bezbjednost odgovoran je rukovodilac radova
na mjestu rada.
Rukovodilac radova na mjestu rada dužan je da izvršava sve zahtjeve ovlašćenog radnika
za održavanje KM koji se odnose na obezbjđenje gradilišta od uticaja električne struje iz KM.
Sva međusobna saopštenja u vezi sa bezbjednošću gradilišta i radnika vode se pisanim
putem u knjizi saopštenja, kojom raspolaže ovlašćeni radnik za održavanje kontaktne mreže, uz
obostrano potpisivanje (dokazna komunikacija).
Kada se radovi na pruzi završe, rukovodilac radova je dužan da se uvjeri da su svi radnici
napustili svoja mjesta rada, da ih obavijesti da se obezbjeđenje gradilišta ukida i da se ne smije
obavljati nikakav dalji rad, nakon čega pristupa uklanjanju postavljenih zaštitnih sredstava.
Ovlašćeni radnik za održavanje KM smije da započne uklanjanje postavljenih zaštitnih
sredstava tek kada ga rukovodilac radova pisanim putem obavijesti da su radovi završeni, da su
svi radnici napustili svoja mjesta rada, te da se KM može staviti pod napon.

253 | P a g e

4.4. ORGANIZACIJA ŽELJEZNIČKOG SAOBRAĆAJA ZA

VRIJEME IZVOĐENJA RADOVA
4.4.1 Opšti principi
Nakon analize specifičnosti izvođenja radova na sanaciji tunela broj 150, predlog je, da se
radovi obave pod zatvorom pruge i sa isključenjem napona u KM (kontaktnoj mreži) uz propisno
uzemljenje.
U toku izvođenja radova na sanaciji tunela broj 150, doprema i otprema potrebnog
materijala, mašina i druge opreme, ljudstva i sredstava moguće je vršiti drumski ili prugom iz
pripadajućih stanica, shodno tehnologiji radova koju definiše Izvođač radova.
U cilju postizanja što manjeg poremećaja reda vožnje, radove na sanaciji tunela broj 150
treba planirati u periodima kada redom vožnje nije planiran železnički saobraćaj, odnosno za
vrijeme redovnog održavanja pruge ili u onim periodima dana/noći kada po redu vožnje ima
najmanje vozova čiji saobraćaj bi bio poremećen planiranim radovima.
U zavisnosti od vrste radova koji su planirani, a imajući na umu bezbjednost gradilišta i
radnika koji će biti angažovani od strane izvođača na poslovima sanacije tunela, treba nastojati
da se radovi odvijaju pod zatvorom kolosjeka i kada je željeznički saobraćaj obustavljen i
isklučen napon u KM.
Ukoliko se pojavi potreba za obimnijim radovima, koji bi zahtijevali zatvaranje pruge na
period duži od dnevnih/noćnih građevinskih zatvora, izvođač radova je dužan da dobije
saglasnost i odobrenje nadležnih službi ŽICG po utvrđenoj proceduri.
Organizacija željezničkog saobraćaja za vrijeme izvođenja radova na rekonstrukciji

mostova koji su predmet ovog Projekta je u tijesnoj vezi sa organizacijom i tehnologijom faznog
izvođenja planiranih radova.
4.4.2 Mjere organizacije saobraćaja
 Saobraćaj vozova na prugama Crne Gore obavlja se po važećem redu vožnje. U
situacijama u kojima postoji mogućnost da nastanu odstupanja i poremećaji u izvršenju
reda vožnje, operativna služba ima zadatak da blagovremeno procjenjuje i preduzima
operativne mjere predviđene važećim propisima koji imaju za cilj da se ova odstupanja
eliminišu ili svedu na minimum.
 Operativna služba za potrebe operativnog regulisanja saobraćaja svakodnevno prikuplja

od stanica i jedinica za vuču vozova podatke koji su od značaja sa aspekta uticaja na
izvršenje reda vožnje i mogućeg njegovog poremećaja (raspoloživost i imobilizacija vučnih
sredstava, vanrednim događajima, kvarovima na infrastrukturnim postrojenjima,
imobilizaciji vučenih sredstava, itd.). Operativna služba posebne operativne mjere
preduzima u slučajevima zatvora kolosjeka.

254 | P a g e

 Operativna služba se odlučuje da li će saobraćaj za vrijeme trajanja zatvora regulisati
operativno ili je za to potrebno postaviti posebnu organizaciju saobraćaja vozova. Ukoliko
je potrebno izraditi posebnu organizaciju saobraćaja vozova, ŽPCG (Željeznički Prevoz
Crne Gore) je dužan da je izradi i dostavi operativnoj službi, ali i drugim zainteresovanim
izvršnim službama.
 Na osnovu stvarnog stanja u saobraćaju, vozova na pruzi na kojoj je predviđen zatvor
pruge ili kolosjeka, pored opštih mjera određenih pri objavljivanju zatvora pruge,
operativna služba mora da preduzme i dopunske mjere za rješavanje problema koji nisu
mogli biti ranije predviđeni. U te mjere spadaju:
 Postupak sa vozovima koji su po važećem redu vožnje ili po posebnoj organizaciji
saobraćaja u uslovima zatvora pruge trebalo da pređu mjesto zatvora prije
početka samog zatvora pruge, a zbog zakašnjenja to nije slučaj.
 Usaglašavanje rasporeda rada lokomotiva u pomenutim uslovima.
 Briga o redovnosti i urednosti saobraćaja radnih vozova namijenjenih dopremi

materijala potrebnog za radove na pruzi.
 Briga o vozovima koji vuku bruto od posebnog značaja, ukoliko ih ima.
 Pored ovih mjera, potrebno je preduzeti i druge mjere u zavisnosti od trenutne situacije u
saobraćaju, radi postizanja maksimalne urednosti i redovnosti saobraćaja i što veće
efikasnosti pri obavljanju radova na pruzi, kao i očuvanja bezbjednosti saobraćaja za
vrijeme zatvora pruge.
 Za vrijeme trajanja zatvora pruge, posebno u uslovima poremećaja u saobraćaju u odnosu
na važeći red vožnje, stanicama na čijem se odsjeku vrše radovi na pruzi pod zatvorom,
mora se pružiti sva potrebna pomoć kako bi se izbjeglo nagomilavanje vozova koji zbog
zatvora pruge čekaju raspored po stanicama i time dodatno pogoršavali uslova za dalje
izvršavanje reda vožnje.
 Vozovi koji će biti otkazani usled radova na pruzi, odnosno kojima će biti skraćena ili
promijenjena relacija na kojoj saobraćaju u odnosu na relaciju po redu vožnje, zavisi od
komercijalne, odnosno saobraćajno‐poslovne politike i to određuje ŽPCG.
 Radovi za koje se procijeni da se mogu obavljati u uslovima bez zatvora pruge i
obustavljanja saobraćaja vozova, propisaće se saobraćaj vozova smanjenom brzinom,
odnosno organizovaće se uvođenje „lagane vožnje“. Uvođenje lagane vožnje, dužina na
kojoj će se propisati lagana vožnja i veličina ograničenja brzine vozova zavisiće od vrste
predviđenih radova na pruzi, njihovog obima, mjesta na kojima će se obavljati (udaljenosti
od kolosjeka) i određuje ih sam izvođač radova u dogovoru sa nadležnom službom ŽICG. S
obzirom da je dužina tunela relativno ktratka samim tim i dužina gradilišta će biti kratka i
ne očekuju se značajniji uticaji na poremećaj u izvršenju reda vožnje vozova zbog
uvođenja laganih vožnji na ovim dionicama.

255 | P a g e

4.4.3 Otprema radnog voza ili TMD sa materijalom na gradilište
na kolosjeku sa obustavljenim saobraćajem
 Pružna vozila koja saobraćaju samo između dvije susjedne stanice, pružna vozila koja se
otpremaju do izvjesne tačke na otvorenoj pruzi i pružna vozila koja otpočinju vožnju sa
otvorene pruge, uvode se u saobraćaj kao pružna vozila. Za saobraćaj ovih pružnih vozila
ispostavlja se odgovarajuća propusnica.
 Kada motorna pružna vozila saobraćaju preko dvije stanice, ne računajući onu u kojoj
otpočinju vožnju, kao i u slučaju kada se pružnom vozilu dodaju teretna kola moraju se
uvesti u saobraćaj kao voz i za njihovo kretanje primenjuju se sve odredbe pravilnika koji
se odnose na regulisanje saobraćaja vozova.
 Izuzetno, pružna vozila se ne moraju uvoditi u saobraćaj kao vozovi i kad im se dodaju
teretna kola, samo u slučaju kada je predviđeno da vrše radove usljed kojih bi došlo do
njihovog dužeg zadržavanja po službenim mjestima, što bi otežalo poslove oko izvršenja
saobraćajne službe.
 Kada se pružno vozilo otprema kao voz, mora mu se ispostaviti putni list.
 Pružno vozilo koje se uvodi u saobraćaj kao voz, uvodi se po podesnoj trasi putničkog ili
teretnog voza najkasnije na dva sata prije njegovog polaska, osim u slučajevima kada to
nadležna služba ne odredi drugačije.
 Za svaku namjeravanu vožnju pružnog vozila, u stanici ili na otvorenoj pruzi, vođa
pružnog vozila mora prethodno da traži odobrenje od otpravnika vozova. Dato
odobrenje važi samo za određeni kolosjek, određenu prugu i određeni smjer. Za
promjenu kolosjeka, pruge ili smjera, vođa pružnog vozila mora da traži novo odobrenje
od otpravnika vozova.
 Za kretanje pružnog vozila u staničnom prostoru, otpravnik vozova daje odobrenje samo
telefonom ili usmeno, o čemu obaveštava stanično osoblje.
 Za vožnju pružnog vozila do susjedne stanice ili do izvjesnog mjesta na otvorenoj pruzi,
odobrenje daje isključivo otpravnik vozova. Za svaku ovakvu vožnju mora se ispostaviti
propusnica koja važi samo za jedno međustanično rastojanje.
 Vožnji pružnog vozila iz stanice ili sa otvorene pruge, otpravnici vozova susjednih stanica
se moraju dogovoriti.
 Vođi pružnog vozila se može uručiti propusnica i dati odobrenje za izlazak iz stanice,
odnosno dati odobrenje za odlazak sa otvorene pruge i vozilo postaviti na kolosjek tek
po primljenom pristanku od susjedne stanice.
 Ako pružno vozilo otpočinje vožnju iz stanice, vođa pružnog vozila mora lično da
preuzme propusnicu od otpravnika vozova ili ovlašćenog staničnog radnika. Kod polaska
pružnog vozila sa otvorene pruge, vođa pružnog vozila sam popunjava propusnicu na

256 | P a g e

osnovu naređenja od otpravnika vozova susjedne stanice.
 Odobrenje za vožnju pružnog vozila iz stanice ili sa otvorene pruge do izvjesnog mjesta
na otvorenoj pruzi, smije se dati samo u slučaju ako će vođa pružnog vozila o skidanju
vozila sa pruge moći da obavijesti obje susjedne stanice, ili ako je komunikacija moguća
samo sa jednom stanicom, pružno vozilo će smjeti da saobraća samo u slučaju kada ta
stanica ima komunikacijom sa drugom stanicom.
 Odlazak pružnog vozila se mora najaviti narednoj stanici. U izvještaju se mora navesti:
 vrsta pružnog vozila,
 stanica odlaska i stanica dolaska pružnog vozila,
 vrijeme polaska iz stanice i
 vrijeme dolaska u narednu stanicu.
 Namjeravanom odlasku pružnog vozila iz stanice, otpravnik vozova mora obavijestiti
stanično i pružno osoblje najmanje 3 minuta prije polaska pružnog vozila.
 Ako pružno vozilo otpočinje vožnju sa otvorene pruge, vođa pružnog vozila mora tražiti
odobrenje od otpravnika vozova pozadnje stanice u odnosu na smjer kretanja, uz
prisustvo otpravnika vozova naredne stanice. Pozadnja stanica može da da odobrenje
samo uz saglasnost i pristanak naredne stanice. Vođa pružnog vozila, u tom slučaju, sam
popunjava propusnicu, uz naglašavanje da je propusnicu popunio po naređenju
otpravnika vozova. Ova propusnica važi samo do naredne stanice. Ukoliko pružno vozilo
treba da nastsvi vožnju, mora se izdati naredna propusnica.
 Na međustaničnim rastojanjima koji su opremljeni brojačima osovina, kada pružno
vozilo saobraća do izvesne tačke na otvorenoj pruzi gde je skinuto sa kolosjeka, odnosno
kada se pružno vozilo postavi na kolosjek na otvorenoj pruzi odakle se vraća u pozadnju
stanicu ili saobraća do naredne stanice, pa se na pojedinim prostornim odsjecima pojavi
prividno zauzeće, prvi naredni voz, bez obzira u kom smjeru saobraća mora se opremiti
u staničnom razmaku. Vozno osoblje ovog voza se obavještava opštim nalogom da
odnosni prostorni signal pokazuje signalni znak za zabranjenu vožnju i da za njihov voz
izuzetno ne važi.
 Pružno vozilo koje nije uvedeno u saobraćaj kao voz, dalju vožnju od prostornog,
odnosno ulaznog signala smije nastaviti:
 ako ovlašćeni radnik daje signalni znak NAPRIJED,
 ako vođa pružnog vozila dobije dozvolu za dalju vožnju putem telefona kod ulaznog
signala i
 ako ulazni signal pokazuje signalni znak 12a (oprezan ulazak u stanicu sa 10 km/h).
Za uzastopno pružno vozilo, signalni znak NAPRIJED daje vođa prethodnog pružnog
vozila.
 Dolazak pružnog vozila u narednu stanicu se mora javiti pozadnjoj stanici u vidu odjave.
 Poslije završetka vožnje pružnog vozila, otpravnik vozova stanice koja je obavijestila
službena mjesta na pruzi i vođe pružnih radova o odlasku vozila, mora ih obavijestiti i o

257 | P a g e

završetku vožnje (da je pružno vozilo stiglo u narednu stanicu).
 Sva naređenja, izveštaji i podaci o kretanju pružnih vozila se evidentiraju.
 Istovremeno kretanje više odvojenih pružnih vozila u istom smjeru, između 2 susjedne

stanice je dozvoljeno samo u slučaju da rastojanje između pružnih vozila nije manje od
400 m. Svako pružno vozilo mora imati svoju propusnicu.
 Kada se pružna vozila kreću jedan za drugim, daje se izveštaj o odlasku i dolasku za svako
pružno vozilo posebno.
 Voz smije da se otpremi iza pružnog vozila, samo u slučaju kada je i poslednje pružno
vozilo prispelo u narednu stanicu i kada je skinuto sa kolosjeka.
 Ako nije primljen odnosni izveštaj, a proteklo je vrijeme koje je navedeno u propusnici,
otpravnik vozova je dužan da provjeri stanje sa narednom stanicom i sa drugim
službenim mjestima i telefonskim službenim mjestima na otvorenoj pruzi i prema
potrebi naredi skidanje vozila sa kolosjeka.
 Kada je sporazumijevanje nemoguće vožnja pružnih vozila je dozvoljena samo u
slučajevima ukazivanja pomoći kod nezgoda.
 Kretanje pružnih vozila između stanice i mjesta izvođenja radova na otvorenoj pruzi za
vrijeme zatvora pruge (kolosjeka) regulišu otpravnik vozova i rukovodilac radova. U ovu
svrhu, mjesto radova na otvorenoj pruzi mora biti snabdjeveno telefonom u cilju
sporazumevanja sa susjednim stanicama i prelazom puta preko pruge.
 Kretanje motornih pružnih vozila i radnog voza unutar zatvora pruge reguliše
Rukovodioc radova.
 Za vožnju pružnih vozila otpravnik vozova polazne stanice ispostavlja propusnicu u koju
upisuje:
 prezime i ime vođe pružnog vozila,
 zanimanje vođe pružnog vozila,
 cilj vožnje,
 Za vožnju iz susjedne stanice ili do izvjesnog mjesta na otvorenoj pruzi otpravnik vozova
u propusnicu još upisuje:
 brojeve voza koji saobraćaju do prve stanice,
 zakašnjenja vozova,
 prije vremena otpremljene vozove,
 saobraćaj drugih pružnih vozila,
 vrijeme do kog pružno vozilo treba da stigne u narednu stanicu (da se skine sa
kolosjeka),
 vrijeme zadržavanja na otvorenoj pruzi, itd.

258 | P a g e

4.4.4 Brzina pružnih vozila
 Pri slaboj vidljivosti usled loših meteoroloških uslova, propisana brzina za sve nagibe
mora biti smanjena na polovinu propisane vrednosti.
 Pružno vozilo koje ne saobraća kao voz, kroz tunele ne smije ići brzinom većom od 20

km/h.
 Motorna pružna vozila smiju voziti preko skretnica najviše polovinu brzine označene na
pružnom vozilu, ukoliko knjižicom reda vožnje preko takvih skretnica nije propisana
manja brzina. A ako pružno vozilo ne saobraća kao voz, ta brzina ne smije biti veća od 35
km/h.
 Vožnja pružnih vozila natovarenih dugačkim predmetima kroz stanicu mora biti “u
pravac”. Izuzetno, može biti “u skretanje”, pri čemu brzina ne smije preći 5 km/h. Vožnja
ovakvih pružnih vozila se mora najaviti zainteresovanim stanicama najmanje 2 sata prije
planiranog polaska iz stanice.
 Kada motorno pružno vozilo vuče zakvačene prikolice, brzina ne smije biti veća od 25
km/h, a kada ih gura, brzina se ograničava na 10 km/h.
4.4.5 Dužnosti izvođača radova i ŽICG
 Izvođač radova je dužan da na adekvatan način obezbijedi mjesto izvođenja radova bilo
da se radovi obavljaju pod zatvorom kolosjeka ili u uslovima saobraćaja vozova
smanjenom brzinom (laganom vožnjom). Pod ovim se podrazumeva postavljanje svih
potrebnih signala i signalnih oznaka kojima se obezbjeđuje gradilište na pruzi (zaustavni
signalni kotur, signalna oznaka „lagane vožnje, početak lagane vožnje, kraj lagane
vožnje, signalna oznaka „radovi na pruzi“, opozovni signal) kao i sve ostale mjere kojima
se obezbjeđuje gradilište.
 Određivanje da li će se radovi na pruzi izvoditi pod zatvorom pruge ili u uslovima
saobraćaja vozova uz smanjenje brzine, odnosno uvođenja lagane vožnje.
 Ukoliko se odredi da se radovi ili dio radova na nekoj kosini mogu izvoditi pod
saobraćajem vozova uz smanjenu brzinu, izvođač radova u dogovoru sa nadležnim
službama ŽICG određuje koliko je ograničenje brzine.
 Izvođač radova dužan je da obezbijedi sredstva za sporazumijevanje, sredstva za
najavljivanje nailaska voza kojim se radnici upozoravaju u slučaju kada se radovi odvijaju
u uslovima saobraćaja vozova smanjenom brzinom, odnosno pri zatvoru kolosjeka kada
se približava radni voz sa materijalom ili TMD.
 Izvođač radova je dužan da se pridržava svih željezničkih zakona, kao i svih drugih
relevantnih zakona, propisa, pravila i uputstava za vrijeme izvođenja radova i boravka na
pruzi.

259 | P a g e

 Prije početka radova, izvođač radova je dužan da edukuje angažovane radnike, da ih
informiše i upozna sa svim predviđenim radovima koji su planirani da se rade na pruzi u
toku zatvora pruge, odnosno u uslovima saobraćaja vozova smanjenom brzinom, da ih
upozna sa osnovnim mjerama bezbjednosti na radu, sa svim mjerama kojih se moraju
pridržavati za vrijeme izvođenja radova na pruzi i za vrijeme boravka na pruzi i njenoj
blizini, sa sredstvima zaštitne opreme koju svaki radnik na pruzi mora koristiti, imajući u
vidu specifičnosti poslova prilikom izvođenja radova, kao i to da je pruga i prostor pored
i oko elektrificirane pruge opasno mjesto na kome se obavlja saobraćaj i da u svakom
trenutku moraju biti svjesni svoje bezbjednosti.
 U slučaju bilo kakvih nejasnoća, nedoumica ili nepoznavanja procedura, obavezno je
kontaktirati nadležne službe ŽICG.
 Investitor i izvođač radova moraju da budu u stalnoj komunikacionoj vezi sa nadležnim
službama Željezničke infrastrukture Crne Gore prije početka radova i tokom trajanja
izvođenja radova na predmetnoj dionici.
 Dužnost nadležnih službi ŽICG koje se tiču izvođenja radova na pruzi, obuhvataju:
 Davanje pisanog odobrenja za obavljanje radova na dionici pruge na kojoj se nalazi
tunel predviđen Projektom sanacije, a na osnovu pisanog zahtjeva izvođača
radova.
 Davanje odobrenje za neposredni početak izvođenja radova na pruzi.
 Određivanje uslova pod kojim se, nakon privremeno ili potpuno završenih radova,
pruga pušta u saobraćaj.
 Propisivanje ponašanja radnika na mjestu izvođenja radova.
 Po potrebi, Uputstvo za rad u stanicama, između kojih se nalazi tunel predviđen za
sanaciju, za vrijeme izvođenja radova, donijeće nadležne službe ŽICG. Pri izradi ovih
uputstava ŽICG će imati u vidu da će ove stanice, pored svojih uobičajenih zadataka koje
se odnose na prijem i otpremu vozova, kao i regulisanje hoda vozova, biti korišćene i za
smještaj pomoćnog voza, ali i materijala neophodnog za rekonstrukciju kosina na njenoj
dionici i da će se iz ovih stanica vršiti doprema i otprema materijala, opreme i mašina do
mjsta izvođenja radova. Iz tog razloga treba planirati i dio staničnih kapaciteta u ovim
stanicama za obavljanje ovih aktivnosti.
Nakon izvršenih analiza, kao najoptimalnije rješenje predlog je da privremeno gradilište
za opsluživanje radova natunelu br. 150, bude smješteno u željezničkoj stanici “Bijelo Plje” ili
ukrsnici “Kruševo”. Ostavlja se mogućnost da budući izvođači radova privremeno gradilište
formiraju u jedoj od susjednih stanica, shodno svojoj dinamici i potrebama.
4.4.6 Ostali potrebni uslovi o kojima treba voditi računa
 U toku izvođenja radova treba imati na umu da se na posmatranoj dionici, bez obzira da
li se radovi odvijaju pod zatvorom kolosjeka, mogu pojaviti motorna pružna vozila, radne
mašine i slično.
 Takođe, radnici i ostala službena lica koja će se u vrijeme izvođenja radova na pruzi

260 | P a g e

nalaziti na gradilištu, moraju voditi računa da se na predmetnoj dionici, zbog potrebe
dovoza novog materijala i odvoza starog materijala mogu pojaviti i radni vozovi čiji
saobraćaj mora biti predviđen Uputstvom o organizaciji saobraćaja i vršenja saobraćajne
službe za vrijeme izvođenja radova.
 Sva željeznička vozila koja će se koristiti u toku izvođenja radova na sanaciji tunela
moraju posjedovati upotrebnu dozvolu, moraju biti u tehnički ispravnom stanju i moraju
ispunjavati sve propisane normative kojima se uređuje bezbjednost željezničkog
saobraćaja u Crnoj Gori.
 Osoblje koje će biti angažovano na poslovima upravljanja i korišćenja željezničkih voznih
sredstava mora biti stručno osposobljeno i mora posjedovati zdravstvenu grupu u skladu
sa propisima i standardima kojima se uređuje bezbjednost željezničkog saobraćaja u
Crnoj Gori.
 Na mestu izvođenja radova potrebno je obezbijediti adekvatan prostor za privremeni
smještaj materijala i opreme koji će se dopremiti željeznicom (ukoliko nema adekvatnog
pristupnog puta), a koji će se koristiti za sanaciju i rekonstrukciju Projektom predviđenog
tunela.
 Izuzetno je važno da se poštuju pravila tovarenja (kontrola da su svi djelovi kola, tereta i
pričvrsnog pribora na svom mestu i da su pravilno postavljeni i dobro pričvršćeni) i
poštuje granica tovarnog profila kod radnog voza koji će se koristiti za dopremu
materijala, opreme i mašina, naročito na onim djelovima na kojima radni voz mora proći
kroz tunel na svom putu do mjesta radova na pruzi.
 Ukoliko su neki djelovi opreme takvih gabarita da je prekoračenje tovarnog profila
neminovno, takav radni voz se mora otpremati kao naročita pošiljka. ŽICG će preduzeti
sve potrebne mjere u skladu sa Zakonima, Pravilnicima i Uputstvima koji važe na
prugama Crne Gore kako bi se postigao potreban nivo bezbjednosti kod saobraćaja
ovakvih radnih vozova.
 Ukoliko se pojavi slučaj da se neki voz koji je po redu vožnje trebalo da prođe dionicu na
kojoj se obavljaju radovi na pruzi prije nego što ti radovi započnu, a zbog velikog
kašnjenja ti radovi su ipak počeli prije nego što se voz pojavio, operativna služba će
odrediti koja pozadnja stanica ima dovoljno kolosječnih kapaciteta da se u njoj takav voz
zaustavi i sačeka da se radovi na pruzi završe.
 Ukoliko se ukaže potreba da, izuzetno, mora proći neki voz od posebne važnosti, u
dogovoru sa Izvođačem radova, privremeno će se prekinuti odobreni zatvor pruge do
prolaska voza od posebne važnosti.
 Operativna služba, u slučaju zaustavljanja većeg broja teretnih vozova zbog radova na
pruzi pod zatvorom kolosjeka, kao dodatnu mjeru smanjenja poremećaja izvršenja reda
vožnje može primijeniti organizaciju saobraćaja spojenih vozova uz potpuno poštovanje
svih odredbi koje se odnose na spojene vozove.
 Sve mjere koje operativna služba donese i primijeni u cilju eliminisanja i smanjenja

261 | P a g e

poremećaja reda vožnje nastalog usljed radova na sanaciji tunela na pruzi Vrbnica ‐ Bar,
su privremenog karaktera sve dok odgovarajuće službe ŽPCG ne propišu i ne objave
drugačije.
 Treba nastojati, ukoliko je to moguće, da se teretni vozovi iz rasporednih, ranžirnih i
polaznih stanica pokrenu u takvo vrijeme da na dionicu na kojoj su predviđeni radovi na
pruzi za taj dan, dođu u vrijeme kada nema zatvora.
 Promjene u saobraćaju za sve vrijeme izvođenja radova iziskuju i određene mjere za
obaveštavanje svih korisnika željezničkog prevoza i službenog osoblja, a koje se moraju
sprovoditi za sve vrijeme trajanja izmena reda vožnje. Pri tome se treba pridržavati svih
propisanih mjera za objavljivanje promjene u saobraćaju vozova koji važe na prugama
Crne Gore.
 ŽPCG je dužan da izvrši blagovrijemeno obavještavanje putnika i drugih korisnika
željezničkih usluga o svim eventualnim promjenama u redu vožnje na više nivoa.
 Obavještavanje putnika i drugih korisnika željezničkih usluga o nastalim i predstojećim

promjenama u izvršavanju reda vožnje u putničkom željezničkom saobraćaju treba
zadužiti sredstva javnog informisanja (zvanične sajtove ŽPCG, i dr.), ali i blagajne kod
izdavanja putnih isprava i konduktere kod njihove kontrole.
 Obavještavanje željezničkog i voznog osoblja o nastalim promjenama u izvršenju reda

vožnje vozova (putničkih i teretnih), vršiće polazne odnosno rasporedne stanice prema
važećim propisima na uobičajen način. O radovima zbog kojih se obustavlja željeznički
saobraćaj obavještavaju se sve zainteresovane radne jedinice, službeno i vozno osoblje.

262 | P a g e

4.5. DUŽNOSTI POJEDINIH RADNIKA PRI OBAVLJANJU

RADOVA NA PRUZI
4.5.1 Dužnosti rukovodioca radova saobraćajnih poslova
Lice koje je zaduženo da rukovodi radovima na pruzi, ima sledeća zaduženja:
 Rukovodilac radova je odgovoran za stručno izvođenje radova, bezbjednost

saobraćaja na mjestu izvođenja radova na pruzi i bezbjednost radnika koji izvode
radove na pruzi.
 Rukovodilac radova mora imati položeni stručni ispit za rad na jednokolosečnoj
elektrificiranoj pruzi.
 Održava stalnu komunikacionu vezu sa susjednim stanicama
 Određuje sigurnosno vrijeme i sigurnosno rastojanje.
 Određuje mjesta na kojima će se postaviti radnici koji će osmatrati prugu i
najavljivati nailazak voza (zaštitni čuvar i radnici upozorivači).
 Stara se da je gradilište pravilno označeno i obezbijeđeno signalima i signalnim
oznakama (signali lagane vožnje, signalna oznaka „mjesto rada na pruzi“, opozovni
signal, itd.).
 Objavljuje početak radova i završetak radova na pruzi kako radnicima tako i
susjednim stanicama.
 Sva odstupanja u izvršavanju reda vožnje prenosi zaštitnom čuvaru i radnicima‐

upozorivačima, a po potrebi i drugim radnicima.
 Stara se da se radnici povuku iz tovarnog profila kolosjeka kod najave nailaska
voza.
 Reguliše kretanje radnih vozova na gradilištu i između gradilišta, ako postoje na
istom međustaničnom rastojanju više gradilišta.
4.5.2 Dužnosti zaštitnog čuvara
Dužnosti zaštitnog čuvara su:
 Zaštitni čuvar se stara o bezbjednosti radnika na pruzi
 Odgovoran je za ispravnost svih sredstava za sporazumijevanje i najavu nailaska
voza.
 Mora da bude obaviješten o svim odstupanjima i izmjenama u izvršenju reda

263 | P a g e

vožnje na dionici na kojoj se vrše radovi na pruzi.
 Da blagovrijemeno upozori radnike na nailazak voza i da vodi računa da se svi
radnici sklone van slobodnog profila pruge.
 Vodi dnevnik i prenosi sva obavještenja koja dobija putem telefona, prenosi
rukovodiocu radova i radniku upozorivaču (ukoliko postoji).
 Da stalno osmatra prugu, ukoliko nema radnika upozorivača koji bi to radili
umjesto njega.
 Ukoliko postoje razlozi zbog kojih nije u mogućnosti da pouzdano obavlja svoju
dužnost (loša vidljivost, prekid na komunikacionim vezama, kvar na opremi za
najavljivanje nailaska voza), dužan je da o tome obavijesti rukovodioca radova koji
će u tom slučaju preduzeti odgovarajuće bezbjednosne mjere.
4.5.3 Dužnosti radnika upozorivača:
Ukoliko se radovi na pruzi izvode u takvoj organizaciji da se angažuju jedan ili više radnika
– upozorivača, njegove dužnosti su da :
 Zaštitnom čuvaru najavi nailazak voza u momentu kada čelo voza dođe do mjesta
početka sigurnosnog rastojanja.
 Provjerava ispravnost sredstava za najavljivanje nailaska voza.
 Ne smije napuštati svoje mjesto osmatranja sve dok se ne završe radovi na pruzi i
dok o tome ne dobije potvrdu od rukovodioca radova.
 Umjesto zaštitnog čuvara, može se koristiti automatizovan sistem najave nailaska
voza, odnosno automatski uređaji za najavu nailaska voza koji direktno
obavještavaju radnike na gradilištu o nailasku voza.
4.5.4 Dužnost mašinovođe vozova kod radova koji se obavljaju
pod saobraćajem smanjenom brzinom
Signalni znak PAZI daje mašinovođa kod svih vozova i to u slučajevima:
 kada je potrebno upozoriti na nailazak voza ili da se treba ukloniti sa, odnosno
udaljiti od kolosjeka, ispred „Prenosne pružne opomenice“ (signala „Mjesto rada
na pruzi“), prije ulaska u tunel, prije nailaska na most ili vijadukt, prije izlaska iz
tunela i prije prelaska preko mosta ili vijadukta, pred svakim većim usjekom,
mostom i svakim većim objektom koji sprječavaju vidik, kada je to potrebno u cilju
opšte sigurnosti.
 Kada mašinovođa naiđe na prenosnu pružnu opomenicu, odnosno na signal
MJESTO RADA NA PRUZI, dužan je da kod ove oznake da signalni znak PAZI

264 | P a g e

zvučnom sirenom i da ga ponavlja više puta sve do nailaska na mjesto rada, kako
bi najavio radnicima koji rade na pruzi da se voz približava i da se uklone sa pruge.
4.5.5 Dužnost vođe i vozača pružnog vozila
 Vođa pružnog vozila ne smije dozvoliti postavljanje vozila na kolosjek niti
pokretanje pružnog vozila u stanici ili na pruzi bez prethodnog odobrenja
otpravnika vozova.
 Za vrijeme dok je pružno vozilo na kolosjeku dužnost je vođe i vozača pružnog
vozila da se staraju o bezbjednosti svih lica na njemu, ali i o bezbjednosti vozova.
Sva pisana i usmena naređenja moraju da se izvrše, a signalni znaci pružnog i
staničnog osoblja da se ispoštuju.
 Vozač pružnog vozila mora davati signalni znak PAZI ispred prelaza puta preko
željezničke pruge, ispred krivine, usjeka, ulaska u tunel, ulaska na most ili vijadukt,
izlaska iz tunela i prelaska preko mosta ili vijadukta, kao i kod nailaska na pružnu
opomenicu.
 Prikolice koje vuče motorno vozilo mogu se postavljati na otvorenoj pruzi pod
sledećim uslovima:
 da se utovar ili istovar vrši samo po danu i u uslovima potpune vidljivosti,
 da rastojanje između motora i poslednje prikolice ne bude veće od 400 m,
 da je vođa pružnog vozila udaljen od poslednje prikolice najviše na daljinu koja
 omogućava potpunu vidljivost i sporazumijevanje,
 da se pokretanje prikolice ne vrši brzinom većom od ljudskog hoda,
 da je prikolica koja se nalazi na najnižoj tački osigurana i ručnim papučama,
 da je za zadržavanje zbog utovara i istovara dobijeno odobrenje od otpravnika
vozova i da je to upisano u propusnicu.
4.5.6 Transport radnika
Transport radnika do mjesta rada na pruzi se redovno vrši pristupnim saobraćajnicama,
ukoliko one postoje. Ukoliko ih nema ili su takvog kvaliteta da se ne mogu koristiti u tu svrhu,
onda se transport radnika od željezničke stanice ili stajališta do mjesta rada na pruzi vrši
željezničkim vozilom ili putničkim vozom. Ukoliko se mjesto rada na pruzi nalazi u blizini stanice,
moguće je da se radnici, pješice sami upute na mjesto rada na pruzi. U tom slučaju radnici se
moraju kretati bankinom, na minimalnom rastojanju od 1,5 m od najbližeg šinskog traka,
odnosno minimum 2,2 m od ose kolosjeka. Kretanje kolosjekom je zabranjeno.

265 | P a g e

4.5.7 Sigurnosno vrijeme i sigurnosno rastojanje
Sigurnosno vrijeme je vrijeme koje je potrebno da bi se kolosjek raščistio. Vrijeme koje
protekne od momenta uočavanja voza pa do momenta njegovog nailaska na gradilište mora biti
duže od sigurnosnog vremena. Zavisi od lokalnih prilika, vrste radova i dužine gradilišta i ne
može biti kraće od 30 s, osim u slučaju kada se koriste automatski uređaji za najavu nailaska
voza (tada može biti i kraće od 30s). Sigurnosno rastojanje je rastojanje koje voz pređe u toku
sigurnosnog vremena, a zavisi od najveće dopuštene brzine voza na dionici pruge od početka
uočavanja voza pa do samog gradilišta i od sigurnosnog vremena.

266 | P a g e

4.6. TUNEL BROJ 150
4.6.1 Položaj tunela br.150
Tunel broj 150 nalazi se na stacionaži pruge km 300+266,68 i ukupne je dužine 481,52
metara, pri čemu je početna stacionaža tunela na km 300+025,92, a izlazna na km 300+507,44.
Projektovan je i izveden kao jednokolosečni, pri čemu se 103,96 metara nalazi na pravcu, a
377,56 metara u krivini. Tip betonske konstrukcije je IIIa, IVa i V.
Na podužnom presjeku se može zaključiti da se tunel nalazi u blagom padu sa rastom
stacionaže od 6,314 ‰, na dužini od 441,64m i 3‰ na 39,8 metara pri čemu se najviša tačka
GIŠ‐a nalazi na ulaznom portalu i iznosi 579.16 m.n.m.
Kolosjek u tunelu je zavaren u DTŠ, sa šinama tipa 49E1. Kolosječni pribor je tipa “K”.
Kolosječnu rešetku čine drveni pragovi na međusobnom osovinskom rastojanju od 60 cm.
Tucanički zastor je krečnjačkog tipa.
Tunel broj 150 lociran je na međustaničnom rastojanju između Željezničke stanice Bijelo
Polje (km 296+937,50) i Ukrsnice Kruševo (km 304+237,85).
Stacionaža objekata na pruzi Vrbnica – Bar je stacionaža pruge Beograd – Bar koja se mjeri
od Beograda. Početak tunela (posmatrano iz smjera Bijelog Polja) nalazi se na rastojanju od oko
3088 m od stanične zgrade Bijelo Polje. Početak tunela (posmatrano iz smjera Kruševa) nalazi se
na rastojanju od oko 3730 m od stanične zgrade Kruševo.

Slika 2 – Položaj tunela broj 150 u odnosu na susjedna službena mjesta

267 | P a g e

Ulazni portal
Tunela br.150
Km 300+025,92
Izlazni portal
Tunela br.150
Km 300+507,44

Slika 3 – Položaj tunela broj 150
4.6.2 Analiza saobraćaja vozova na mostovima
Analiza saobraćaja vozova na dionici na kojoj se nalazi tunel broj 150, predstavlja analizu
saobraćaja vozova na dionici barske pruge između stanice Bijelo Polje i ukrsnice Kruševo.
Cjelokupno međustanično rastojanje Bijelo Polje ‐ Kruševo iznosi oko 7,3 km. Posmatrana
dionica pruge, od stanice Bijelo Polje do ukrsnice Kruševo je dio pruge Beograd – Bar i analiza
teretnog i putničkog željezničkog saobraćaja koja je data i opisana u tački 4.1.2 u potpunosti
važi i ovdje jer svi vozovi koji saobraćaju barskom prugom, prolaze ovu dionicu. Praktično, po
redu vožnje koji je dat, nema vozova koji počinju i koji završavaju vožnju na ovoj dionici.

268 | P a g e

4.7. PREDVIĐENA VRSTA I OBIM RADOVA U TUNELU

BR.150
4.7.1 Pregled radova sanacije i predlozi za izvođenje istih
Radovi na sanaciji tunela broj 150 mogu se podijeliti na sledeće radove:
 Pripremni radovi;
 Reprofilacija tunelske obloge;
 Betonski radovi;
 Armirački radovi;
 Hidroizolacija obloge tunela;
 Drenažni radovi;
 Ostali razni radovi
Tehničko rješenje sanacije tunelske obloge, koje će dovesti do produžetka vijeka tunela i
povećanja stabilnosti odosno sigurnosti u toku eksploatacije tunela, je definisano sledećim
pozicijama rada:
 Obezbjeđenje slobodnog profila;
 Ojačavanje postojeće betonske obloge;
 Saniranje manjih oštećenja betonske obloge parcijalno;
 Saniranje većih oštećenja betonske obloge parcijalno;
 Izradom šlica na kampadama radi odvođenja voda;
 Kontaktno injektiranje između stijenske mase i betonske obloge;
 Izradom hidroizolacije;
 Izradom zaštite hidroizolacije;
 Izradom drenaže duž cijelog tunela;
Mjere sanacije su definisane tipovima podgrade i to kao tip 1,2 i 3. Na osnovu mjera
sanacije iz geotehničkog elaborate i sagledavanja postojećeg stanja, a kako bi se unificirao
proces sanacije tunela i obezbijedilo lakše izvođenje građevinskih radova, za predmetni tunel
predviđeni su tri tipa sanacionih mera, što je detaljno objašnjeno u dijelu projekta “Sanacija
konstukcije tunela”.
Na osnovu prezentovanih činjenica zaključujemo da se proces sanacije tunela sastoji iz
sledećih sanacionih mjera:

269 | P a g e

1. Reprofiliranja;
2. Kontaktnog injektiranja;
3. Izrade drenažnih bušotina;
4. Oberhasli metoda dreniranja;
5. Postavljanja hidroizolacione membrane i
6. Izrade završnog sloja torkreta.
Bez obzira što su navedeni radovi vrlo zahtjevni i obimni, iste je moguće izvoditi u
odobrenim dnevnim zatvorima pruge uz obavezno isključenje napona u kontaktnoj mreži.
Izvođač radova je dužan da od ŽICG zvanično zatraži odobrenje zatvora pruge uz
dostavljanje obavezne prateće dokumentcije, koja definiše dužinu trajanja radova, tehnologiju
izvođenja radova i ostale podatke koji su nephodni za izdavanje Telegrama i Saobraćajnog
uputstva.
Radove na mostu je moguće izvoditi svakonevno u odobrenim dnevnim zatvorima pruge,
nakon čega bi se ista otvarala za saobraćaj uz prethodno uvedenu “laganu vožnju” na dijelu na
kome se izvode radovi sanacije.
Predlog za uvođenje lagane vožnje je da se ona ograniči na brzinu od 30 km/h.

270 | P a g e

4.8. LOKACIJA I OBEZBJEĐENJE GRADILIŠTA ZA

SANACIJU TUNELA
4.8.1 Radovi na sanaciji tunela uz obustavljanje saobraćaja i
zatvor pruge
Zbog specifičnosti lokacije tunela (koji je dijelom lociran ispod naseljenog mjesta)
pristupne drumske saobraćajnice koja bi zadovoljavale tehničko‐eksploatacione karakteristike
za dopremu mašina, opreme, materijala i ljudstva do tunela potrebno je izbjeći.
Iz tog razloga je neophodno i praktičnije da se organizuje doprema ljudstva i pomenutog
materijala i tehnike željeznicom.
Prema tome, za potrebe radova na sanaciji tunela, za dopremu materijala, mašina,
opreme i ljudstva, treba koristiti željeznicu i njene kapacitete.
U tom smislu kao privremen gradilišna baza (koja će služiti za smještaj opreme, mašina,

materijala i sl) može biti locirana u jednom od dva susjedna službena mjesta, i to Stanici Bijelo
polje ili u Ukrsnici Kruševo.
Bijelo Polje je lokalni centar i kao takav poseduje sve prednosti u pogledu nabavke
potrebnog materijala za sanaciju i rehabilitaciju tunela.
Sa druge strane, ukrsnica Kruševo takođe raspolaže sa dovoljnim brojem staničnih
kapaciteta i prostornih platoa, koji bi se mogli koristit za potrebe privremene gradilišne baze,
koja bi predstavljla logistiku za izvođačke radove u tunelu.

271 | P a g e

Slika 4 – Međustanično rastojanje i položaj tunela koji se sanira

272 | P a g e

Slika 5 – Šema ukrsnice Kruševo

Slika 6 – Šema stanice Bijelo Polje

PODACI O SKRETNICAMA PODACI O OBJEKTIMA

OZNAKA NAZIV OBJEKTA KM POLOŽAJ NAPOMENA

BROJ TIP I UGAO
GODINA
UGRADNJE
KM POLOŽAJ NAPOMENA A STANIČNA ZGRADA 296+937,50
B ODMARALIŠTE VOZNOG OSOBLJA 296+858,00
1
2
49E1 ‐ 200 ‐ 6°
49E1 ‐ 300 ‐ 6°
2007
2007
296+506,66
296+551,89 C
ROBNI MAGACIN + Kancelarijski
prostor uz robni magacin
297+158,47
24.90 x 13.80
(8.0 x 8.0)

3 49E1 ‐ 300 ‐ 6° 2008 296+551,94 D PRUŽNA DIONICA 296+607,97
4 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 1975 296+602,59 E TOVARNA RAMPA IND.KOL. 297+559,54 37 x 6,3 x 1,3 m
6 49E1 ‐ 300 ‐ 6° 2007 296+641,27 POLOVNA P1

P2
PERON 1
PERON 2
296+768-297+050
296+768-297+050
282 x 3.6 x 0.4 m
282 x 6.25 x 0.4 m

7 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 2008 296+647,53
8 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 1975 297+050,49
F
G
MAGACINSKA RAMPA
KOLSKA VAGA
297+188.47
297+394.94
60 x 20 x 1.10 m

9a 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 1975 297+333,59 H PS 295+725
11 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 2008 297+398,64 PODACI O KOLOSJECIMA

12 49E1 ‐ 300 ‐ 6° 2007 297+404,94 POLOVNA
13 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 1975 297+443,42
BROJ
KOLOSJEKA
TIP ŠINE
DOZVOLJENI OSOVINSKI
PRITISAK (KN)
DUŽINA KOLOSJEKA
UKUPNA KORISNA
NAMJENA
KOLOSJEKA
NAPOMENA
15 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 2008 297+489,13 I 49E1 22,5 763.67 640,35
16 49E1 ‐ 300 ‐ 6° 2007 297+494,37 II 49E1 22,5 942.48 640,35
III 49E1 22,5 1123.27 826,98 PROLAZNI
18 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 2007 297+512,84
19 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 1975 297+533,81
POLOVNA
IV
V
49E1
49E1
22,5
22,5
1078.13
840.83
730,73
730,73

21
22
49E1 ‐ 200 ‐ 6°
49E1 ‐ 300 ‐ 6°
1975
2007
297+558,04
297+584,79
VI
VII
49E1
49E1
22,5
22,5
937.19
751.11
663,59
663,59
KD.OD MEĐ. DO MEĐ.
23
23a
49E1 ‐ 300 ‐ 6°
49E1 ‐ 200 ‐ 6°
2007
1975
297+629,93
297+630,09
1a
1b
49E1
49E1
22,5
22,5
283,10
200.22
212,00
107,00
MAGACINSKI
KOL. ZA VAGU
1c 49E1 22,5 200.22 109,00
24 49E1 ‐ 300 ‐ 6° 2007 297+642,79 Izvlačnjak A 49E1 22,5 148.91 127,00
25 49E1 ‐ 200 ‐ 6° 1975 297+713,64 Izvlačnjak B 49E1 22,5 377.04 361,68

273 | P a g e

Slika 7 – Pregledna Šema stanice Bijelo Polje

274 | P a g e

Svaki izvođač radova prilikom organizacijie radova treba da vodi računa o potrebnom
broju kolosjeka u stanici koja će biti izabrana kao baza iz koje će se dopremati mašine, oprema,
materijal i ljudstvo do mjesta radova i kod kojih se za potrebe dopreme opreme i materijala
koriste željeznički kapaciteti. Takođe, treba voditi računa i o prostornim kapacitetima u tim
stanicama za skladištenje potrebnog materijala i opreme. Sve aktivnosti u vezi sa skladištenjem
opreme, materijala i mašina, kao i organizacijom njihove dopreme do mjesta radova u tunelu
moraju biti izvedene u skladu sa svim bezbjednosnim uslovima.
4.8.2 Radovi na sanaciji tunela uz obezbjeđenje mjesta rada
Iz smjera stanice Bijelo polje, signalni znak „LAGANO“ postavlja se na 500 m od mjesta na
kome voz treba da vozi smanjenom brzinom. Na istom mjestu se postavlja i pružna opomenica
„MJESTO RADA NA PRUZI“ za isti smjer posmatranja (prema Baru). Ako se ulazni portal tunela
uzme kao početak mjesta rada na pruzi koji se nalazi u km 300+025,92 signalni znak „LAGANO“ i
pružnu opomenicu „MJESTO RADA NA PRUZI“ treba postaviti u km 299+525,92. Mjesto gdje
počinje vožnja voza smanjenom brzinom označava se signalnim znakom „POČETAK LAGANE
VOŽNJE“ u km 300+025,92 Dozvoljena brzina će se odrediti u dogovoru sa izvođačem radova i
nadzornim licem ispred ŽICG, u zavisnosti od vrste i obima radova na pruzi (predloženo je 30
km/h). Tunel br.150, u ovom slučaju posmatra se kao jedno gradilište, pa se kraj mjesta radova
na sanaciji ovog tunela smatra završetak tunela, tj izlazni portlal tunela (km 300+507,44). Na
tom mjestu treba staviti „OPOZIVNI SIGNAL“, kojim se označava mjesto od koga prestaje lagana
vožnja. Iza ovog signala, mašinovođa mora da nastavi da vozi još neko vrijeme propisanom
brzinom, kako bi se obezbijedilo da i posljednja osovina posljednjih kola u vozu prođu opozivni
signal na bezbjedan način
Napomena: Na jednokolosječnim prugama mjesto od kojeg počinje potreba za
smanjenom brzinom može se označiti i na takav način što se na zadnjoj sivoj strani opozivnog
signala stavlja oznaka brzine. U ovakvom slučaju zelena površina opozivnog signala okrenuta
je prema zaštićenom mjestu i služi kao opozivni signal za suprotni smjer iako je postavljen sa
lijeve strane kolosjeka s obzirom na smjer vožnje.
Analogno se vrši i obezbjeđenje gradilišta gledano iz drugog smjera (prema stanici Bijelo
polje).
Napomena: Svi signalni znaci se zadržavaju do kraja realizacije projekta osim što se pružna
opomenica “„MJESTO RADA NA PRUZI“ nakon završenog dnevnog zatvora pruge, a prije
otvaranja pruge za saobraćaj uklanja do idućeg dana i ponovnog izvođenja radova, nakon čega
se ista ponovo postavlja za vrijeme izvođenja radova.
Način obezbjeđenja mjesta izvođenja radova na sanaciji tunela vidi se na slici br.8.

275 | P a g e

Slika 8 – Obezbjeđenje gradilišta i postavljanje siganlizacije uz uvedenu laganu vožnju

276 | P a g e

4.9. ZAKLJUČAK
Radovi na pruzi mogu da se vrše pod potpunom obustavom saobraćaja, odnosno pod
zatvorom pruge ili u uslovima odvijanja saobraćaja vozova smanjenom brzinom, odnosno pod
„laganom vožnjom“. Kada se planiraju radovi u zoni kolosjeka, oni se, obavezno, vrše pod
zatvorom i najčešće pod isključenim naponom u kontaktnoj mreži u zoni izvođenja radova i sa
pravilno izvedenim uzemljenjem tog dijela kontaktne mreže. Radovi koji se vrše van zone
kolosjeka, koji ne ugrožavaju i ne ometaju redovno odvijanje saobraćaja, obavljaju se pod
laganom vožnjom, odnosno uz smanjenje brzine kretanja vozova na mjestu gde se vrše radovi.
U slučaju kada se radovi odvijaju u uslovima potpune obustave željezničkog saobraćaja,
moraju se obezbediti uslovi za bezbjedno kretanje pružnih vozila (u slučaju zatvora pruge kada
se koriste za dopremu materijala, opreme, mašina i ljudstva). U uslovima kada se radovi izvode
u uslovima odvijanja saobraćaja, uz smanjenje brzine, mora se obezbijediti bezbjedno kretanje
svih vrsta vozova koji po redu vožnje treba da saobraćaju na posmatranoj dionici za vrijeme
obavljanja radova, uz propisano smanjenje brzine kretanja. Pored toga, potrebno je obezbijediti
i bezbjedan rad radnika i bezbjednu manipulaciju sa mašinama i opremom za vrijeme izvođenja
radova na sanaciji tunela. Iz tog razloga, postoji potreba donošenja, objavljivanja i primjene
Uputstva o organizaciji i regulisanju saobraćaja za vrijeme izvođenja radova na sanaciji tunela
br.150 na pruzi Vrbnica ‐ Bar, kako od strane upravljača ovog dijela javne željezničke
infrastrukture i željezničkih prevoznika koji upotrebljavaju predmetnu željezničku
infrastrukturu, tako i izvođača radova. To Uputstvo se donosi na osnovu regulativa iznijetih i
datih u dijelu koji se odnosi na opšti dio ovog separata, odredbi Ugovora koji se sklapa između
izvođača radova (sa podizvođačima) i upravljača infrastrukture Crne Gore (ŽICG).
Kako se prilikom realizacije ovog projekta predlaže uvođenje lagane vožnje brzinim od 30
km/h na dijelu na kom se vrši sanacija tunela, a kako su paramteri geometrije kolosjeka u
funkciji brzine, obaveza izvođača radova je da parametre geometrije kolosjeka (smjer,
nadvišenje, stabilnost, vitopernost, poprečni nagib i sl.) uz poligonaciju kontaktne mreže,
prilagodi laganoj vožnji, tj. brzini na pruzi, kako zbog uslova bezbjednog odvijanja saobraćaja na
pruzi, tako i zbog očuvanja ugrađenih elemenata gornjeg stroja i kontaktne mreže.

Rezime za buduće izvođače radova:

 Obaveza Izvođača radova je da pripremi sopstveni “Plan upravljanja saobraćajem” sa
jasno definsanim detaljima oko načina realizacije projekta, shodno svojoj tehnologiji
rada i potrebama;

 Izvođač radova je obavezan da propisno signališe “lagane vožnje”;

Izvođač je obavezan da u okviru svog tima ima odgovornu osobu za koordinaciju
željezničkim saobraćajem, sa položenim stručnim ispitom za rad na jednokolosječnoj
elektrificiranoj pruzi.

277 | P a g e

5. GRAFIČKA DOKUMENTACIJA

278 | P a g e

5.1. SADRŽAJ GRAFIČKE DOKUMENTACIJE
BR.
PRILOGA NAZIV STRANA

1.1 Podužni profil i osovina tunela T150 – snimljeno stanje 1

2.1 Poprečni profili St. 300+026 ‐ St. 300+066 – snimljeno stanje 2

3.1 Razvijeni geotehnički profili tunela T150 ‐1‐ 14
3.4 Razvijeni geotehnički profili tunela T150 – legenda‐ 17

4.1 Poprečni geotehnički presek 1 tunela na KM St 300+035 18

5.1 Reprofilisani tipovi ‐ TIP 1, TIP 2, TIP 3 25
5.2 Sanacija ‐ TIP 1, TIP 2, TIP 3 26

6.1 Poprečni profili St. 300+026 ‐ St. 300+051 27

279 | P a g e

6.15 Poprečni profili St. 300+506 41

7.1 Podužni profil tunela T150 42

8.1 Detalj radne spojnice TIP 1 ‐ TIP 1 43
8.2 Detalj radne spojnice TIP 1 ‐ TIP 2/3 44
8.3 Detalj radne spojnice TIP 2/3 ‐ TIP2/3 45
8.4 Detalj armiranja i ugradnje ankera 46
8.5 Šema ugradnje ankera 47
8.6 Detalj hvatanja curkova 48
8.7 Detalj obrade oko konzola 49
8.8 Detalj drenaže u niši ‐ povezivanje sa postojećim kanalom 50
8.9 Detalj drenaže u niši ‐ povezivanje sa revizionim šahtom 51
8.10 Plan armature T150 52
8.11 Plan Injekcionih bušotina T150 53
8.12 Detalj IBO ankera 54
8.13 Detalj sanacije kaverni 55
8.14 Detalj remenate 56

280 | P a g e
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
LEGEND / LEGENDA:
Tunnelwalls (laser scanning)
Zidovi tunela (lasersko skeniranje)
Clearance profile 1, Loading gauge profile (profile of
A A the vehicle) valid for normal track lines.
Ordinance on maintaining of superstructure
Slobodni profil 1, Tovarni profil (profil vozila)
Clearance profile 2, Limitation of transit

cars for international traffic
Slobodni profil 2, Ogranicenje tovarnog profila
za tranzitna kola u medunarodnom saobracaju
Clearance Profile GB, acc. to Network Statement 2017
Rail
Power line
B B Napojni vod
PI: 300+341
PI: 300+331
PI: 300+321
PI: 300+351
PI: 300+336
PI: 300+311
PI: 300+326
PI: 300+346
PI: 300+361
PI: 300+301
PI: 300+316
PI: 300+356
PI: 300+291
PI: 300+363
PI: 300+366
PI: 300+371
PI: 300+271
PI: 300+276
PI: 300+376
PI: 300+381
PI: 300+256
PI: 300+246
PI: 300+236
PI: 300+211
PI: 300+226
PI: 300+386
PI: 300+391
PI: 300+189
PI: 300+396
PI: 300+401
PI: 300+406
PI: 300+411
6
21
26
PI: 300+41
431
436
PI: 300+4
+441
PI: 300+4
+446
0+451
PI: 300+
0+456
PI: 300+
0+461
6
PI: 300
71
0+46
PI: 300
76
81
00+4
PI: 30
PI: 30
86
00+4
PI: 30
91
00+4
PI: 30
00+4
496
00+4
501
PI: 3
PI: 3
506
C C
PI: 3
00+
00+
PI: 3
PI: 3
00+
PI: 3
PI: 3
PI: 3
PI: 300+026
PI: 300+031
PI: 300+036
PI: 300+041
PI: 300+046
PI: 300+051
PI: 300+056
PI: 300+061
PI: 300+066
PI: 300+071
PI: 300+076
PI: 300+081
PI: 300+306
PI: 300+281
PI: 300+086
PI: 300+091
PI: 300+296
PI: 300+286
PI: 300+261
PI: 300+269
PI: 300+251
PI: 300+266
PI: 300+096
PI: 300+101
PI: 300+241
PI: 300+231
PI: 300+221
PI: 300+106
PI: 300+111
PI: 300+201
PI: 300+216
PI: 300+121
PI: 300+191
PI: 300+206
PI: 300+116
300+131
PI: 300+181
PI: 300+196
PI: 300+171
PI: 300+126
PI: 300+141
PI: 300+186
PI: 300+132
PI: 300+151
PI: 300+161
PI: 300+176
PI: 300+136
PI: 300+166
PI: 300+146
PI: 300+156
PI:
08
0+5
D D
30
PI:
PROJEKTANT/DESIGNER: INVESTITOR/INVESTOR:
SBCC d.o.o. Western Balkan Investment Fra mework (WBIF)
Bulevar crnogorskih junaka 2 Infrastructures Projects Facility Technical Assistance
Cetinje 6 (IPF6)
sbcc.cetinje@gmail.com
Objekat/Object: Lokacija/Location:
TUNEL T 150 TUNEL T 150 NA PRUZI VRBNICA - BAR
TUNNEL T 150 TUNNEL T 150 ON THE RAILWAY VRBNICA - BAR
Glavni i Odgovorni projektant/ / Razmjera/
E Main and Responsible designer: E Type of technical documentation: Scale:
B.Sc.Civ.Eng. Glavni projekat/Main design 1:1000

Projektant/Designer: / Br.priloga/
Part of the technical documentation: Att. number:
B.Sc.Civ.Eng. Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150
1.1
Saradnici/Associates: Prilog/Attachment: Br.strane/
Page No.:
Mast.Civ.Eng. LONGITUDINAL PROFILE AND THE TUNNEL CENTRE LINE T 150 1
- surveyed condition-
Datum izrade i MP/Date of production and Stamp: Datum revizije i MP / Date of revision and Stamp :
F F
SEPTEMBAR 2019. godine
SEPTEMBER 2019.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 14 15 16
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:
the vehicle) valid for normal track lines.
A A Slobodni profil 1, Tovarni profil (profil vozila)

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E
Main and Responsible designer: Type of technical documentation: Scale:

B.Sc.Civ.Eng.
Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150 2.1
Page No.:
Mast.Civ.Eng. - snimljeno stanje -
Cross-sections Chain. 300+026 - Chain. 300+066 2
- surveyed condition
F F
Datum izrade i MP/Date of production and Stamp: Datum revizije i MP / Date of revision and Stamp:

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
PROJEKTANT/DESIGNER: INVESTITOR:
INVESTITOR/INVESTOR:
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150
2.2
Page No.:
Cross-sections Chain. 300+071 - Chain. 300+111
- surveyed condition 3
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Saradnici:
Page No.:
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
2.5
Page No.:
- surveyed condition 6
F F
Datum izrade i MP/Date of production and Stamp: MP:/ Date of revision and Stamp:
Datum revizije i MP

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Saradnici/Associates: Prilog:
Prilog/Attachment: Br.strane/
Page No.:
7
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
9
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
2.9
Page No.:
F F
Datum revizije i MP

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
F F
Datum revizije i MP

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E
1:100
B.Sc.Civ.Eng. Glavni projekat/Main design
B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
1 2 3 4 5 6 7 8
LEGEND / LEGENDA:

Rail
Power line
Napojni vod
B B
C C
D D
Cetinje 6 (IPF6)
E E

B.Sc.Civ.Eng.

Page No.:
F F

SEPTEMBER 2019.
1 2 3 6 7 8
P1 P2
35cm
10cm
Cetinje 6 (IPF6)
P1 P2 TUNNEL T 150 TUNNEL T 150 ON THE RAILWAY VRBNICA - BAR
KAMPADA
2
6
CAMPADE redni broj 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Main and Responsible designer: Type of technical documentation: Scale:

STATIONING 300+026 300+030 300+040 300+050 300+060 300+070 300+080 300+090 300+100 300+110 300+120 300+130 300+140 300+150 300+160 300+170 300+180 Projektant/Designer: / Br.priloga/
B.Sc.Civ.Eng.
THE DAMAGE LEVEL V V V V V V V V V S S S S S S S S S S S S S S S S S S S Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150 3.1
DEBLJINA OBLOGE 2)60 2)40 Saradnici/Associates: Prilog/Attachment: Br.strane/
LINING THICKNESS 1)60 3) 55 1)60 3) 45 Page No.:
Mast.Civ.Eng. TUNELA T 150/
ZAZOR OBLOGA - STENA 2)115 2)15 DEVELOPED GEOTECHNICAL TUNNEL PROFILE T 150 14
LINING VOID - ROCK 1)10 3) 35 1)10 3) 15
TIP SANACIONE MERE
TIP 1 / TYPE 1 TIP 2 / TYPE 2
SEPTEMBER 2019.
P3 P4
Cetinje 6 (IPF6)
P3 P4 Objekat/Object: Lokacija/Location:
KAMPADA TUNNEL T 150 TUNNEL T 150 ON THE RAILWAY VRBNICA - BAR
6
CAMPADE redni broj 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 Glavni i Odgovorni projektant/ / Razmjera/
STATIONING 300+026 300+190 300+200 300+210 300+220 300+230 300+240 300+250 300+260 300+270 300+280 300+290 300+300 300+310 300+320 300+330 300+340 B.Sc.Civ.Eng. Glavni projekat/Main design 1:100
THE DAMAGE LEVEL V V V S S S S S S S S S S S N N S S S S S N N S S N N N N N N Part of the technical documentation: Att. number:
B.Sc.Civ.Eng.
DEBLJINA OBLOGE 2)50 2)60 Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150 3.2
LINING THICKNESS 1)60 3) 65 1)70 3) 70 Saradnici/Associates: Prilog/Attachment: Br.strane/
ZAZOR OBLOGA - STENA 2)10 2)15 Page No.:
LINING VOID - ROCK 1)5 3) 5 1)5 3) 10 DEVELOPED GEOTECHNICAL TUNNEL PROFILE T 150 15
TIP SANACIONE MERE
TIP 1 / TYPE 1 TIP 2 / TYPE 2 TIP 3 / TYPE 3 TIP 2 / TYPE 2 TIP 3 / TYPE 3 TIP 2 / TYPE 2 TIP 3 / TYPE 3 Datum izrade i MP/Date of production and Stamp: Datum revizije i MP / Date of revision and Stamp:

SEPTEMBER 2019.
P5 P6 P7
20cm
Cetinje 6 (IPF6)
P5 P6 P7 Objekat/Object: Lokacija/Location:
KAMPADA TUNNEL T 150
2
TUNNEL T 150 ON THE RAILWAY VRBNICA - BAR
CAMPADE redni broj 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 Glavni i Odgovorni projektant/ / Razmjera/
STATIONING 300+026 300+350 300+360 300+370 300+380 300+390 300+400 300+410 300+420 300+430 300+440 300+450 300+460 300+470 300+480 300+490 300+500 300+508 B.Sc.Civ.Eng. Glavni projekat/Main design 1:100
THE DAMAGE LEVEL N N N V V V V V V V V V S S S N N N N S S S S S S V V V V Part of the technical documentation: Att. number:
B.Sc.Civ.Eng.
DEBLJINA OBLOGE 2)60 2)60 2)45 Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150 3.3
LINING THICKNESS 1)80 3) 75 1)80 3) 80 1)80 3) 80 Saradnici/Associates: Prilog/Attachment: Br.strane/
ZAZOR OBLOGA - STENA 2)10 2)35 2)75 Page No.:
LINING VOID - ROCK 1)0 3) 0 1)5 3) 0 1)0 3) 0 DEVELOPED GEOTECHNICAL TUNNEL PROFILE T 150 16
TIP SANACIONE MERE
TIP 1 / TYPE 1 TIP 2 / TYPE 2 TIP 3 / TYPE 3 TIP 2 / TYPE 2 TIP 3 / TYPE 3 Datum izrade i MP/Date of production and Stamp: Datum revizije i MP / Date of revision and Stamp:

SEPTEMBER 2019.
A Obloga veoma degradirana sa rupama. Postoji rizik od C(2-) Jasno vidljive horizontalne spojnice betoniranja sa degradiranim betonom.
ispadanja labilnih delova obloge. -

B(2-) Lining degraded - depth between 0.2 and 0.5m. Low risk of unstable lining blocks. Significantly C(2-) Horizontal concrete joints with degraded concrete are clearly visible. Significantly degraded concrete,
degraded concrete, with a large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic with a large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to
cause traffic disruption.
safety. Damage is likely to cause traffic disruption.
(usled ispadanja betona).
A Lining very degraded with holes. There is a risk of the labile B(2) C(2) Jasno vidljive horizontalne spojnice betoniranja sa degradiranim betonom.
parts of the lining falling out. - Severe damage (severely damaged
concrete and / or large inflow of water) that could compromise the .
B(2) Lining degraded - depth between 0.2 and 0.5m. Low risk of unstable lining blocks. Significantly degraded C(2) Horizontal concrete joints with degraded concrete are clearly visible. Significantly degraded concrete, with
stability of the tunnel structure (breakdown / overload) or traffic concrete, with a large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage a large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to
safety (due to concrete fallout). is likely to cause traffic disruption.
cause traffic disruption.
C(2+) Jasno vidljive horizontalne spojnice betoniranja sa degradiranim betonom. Degradirani beton, sa ili bez
B(2+) Lining degraded - depth between 0.2 and 0.5m. Low risk of unstable lining blocks. Significantly C(2+) Horizontal concrete joints with degraded concrete are clearly visible. Significantly degraded concrete,
degraded concrete, with a large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. with a large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to
Damage is likely to cause traffic disruption. cause traffic disruption.
D(2-) Jasno vidljive vertikalne spojnice betoniranja sa degradiranim betonom.

E1(2-)
E2(2-)
D(2-) Clearly visible vertical concreting joints with degraded concrete. Significantly degraded concrete, with a
large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause E1(2-) Areas with degraded concrete (depth <0.2m). Significantly degraded concrete, with a large inflow of
traffic disruption. water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause traffic E2(2-) Cracked areas. Significantly degraded concrete, with a large inflow of water, but without the immediate risk
disruption. of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause traffic disruption.
D(2) Jasno vidljive vertikalne spojnice betoniranja sa degradiranim betonom.

E1(2)
E2(2)
D(2) Clearly visible vertical concreting joints with degraded concrete. Significantly degraded concrete, with a
large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause E1(2) Areas with degraded concrete (depth <0.2m). Significantly degraded concrete, with a large inflow of water,
but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause traffic disruption. E2(2) Cracked areas. Significantly degraded concrete, with a large inflow of water, but without the immediate risk of
traffic disruption. tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause traffic disruption.
D(2+) Jasno vidljive vertikalne spojnice betoniranja sa degradiranim betonom. Degradirani beton, sa ili bez
Degradirani beton, sa zenemarljivim pritokom vode,
D(2+) Clearly visible vertical concreting joints with degraded concrete. Significantly degraded concrete, with a
E1(2+) Areas with degraded concrete (depth <0.2m). Significantly degraded concrete, with a large inflow of water,
large inflow of water, but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause
but without the immediate risk of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause traffic disruption. E2(2+) Cracked areas. Significantly degraded concrete, with a large inflow of water, but without the immediate risk
traffic disruption.
of tunnel construction or traffic safety. Damage is likely to cause traffic disruption.
Cetinje 6 (IPF6)
HIGH level of damages MODERATE level of damages LOW level of damages
Scale:
PRITOK VODE U KAMPADE / WATER INFLOW Main and Responsible designer: Type of technical documentation:
B.Sc.Civ.Eng.
VELIKI pritok vode ZANEMARLJIV pritok vode
LARGE water inflow SIGNIFICANT water inflow NEGLIGIBLE water inflow Page No.:
Mast.Civ.Eng.
LEGENDA/LEGEND
17

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
115 cm
60cm
10 cm
55 cm LEGEND:
35 cm
60 cm
SHALES, leafy,
friable, wet, grey brown
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
1
Page No.:
TUNELA NA KM 300+035/
Mast.Civ.Eng. GEOTECHNICAL CROSS-SECTION OF TUNNEL 1
AT KM CHAIN 300+035 18

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
15 cm
40cm
45 cm LEGEND:
10 cm 15 cm
60 cm
SHALES, leafy,
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
10 cm
50 cm
5 cm
65 cm LEGEND:
5 cm
60 cm
SHALES, leafy,
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
15 cm
60 cm
70 cm LEGEND:
5 cm 10 cm
70 cm
SHALES, leafy,
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
10 cm
60 cm
75 cm
LEGEND:
80 cm
SHALES, leafy,
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
35 cm
60cm
80 cm
5 cm LEGEND:
80 cm
SHALES, leafy,
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:

SEPTEMBER 2019.
LEGENDA:
75 cm
45 cm
80 cm LEGEND:
80 cm
SHALES, leafy,
in colour
TUCANIK
*
*
Cetinje 6 (IPF6)

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:

SEPTEMBER 2019.
3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3
Cetinje 6 (IPF6)
TUNEL T 150 TUNEL T150 NA PRUZI VRBNICA - BAR
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Br.strane:
Reprofilisani tipovi - TIP 1, TIP 2, TIP 3/ Page No.:
Mast.Civ.Eng.
Reprofiled types TYPE 1, TYPE 2, TYPE 3 25
Datum izrade i MP/Date of production and Stamp: Datum revizije i MP

MP:/ Date of revision and Stamp :

SEPTEMBER 2019.
3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3
3 3 3 3 3 3
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Br.strane:
Sanacija - TIP 1, TIP 2, TIP 3/ Page No.:
Mast.Civ.Eng.
Rehabilitation TYPE 1, TYPE 2, TYPE 3 26

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.


SEPTEMBER 2019.
PREDMER RADOVA
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
6.5
Page No.:
Mast.Civ.Eng.
MP:/ Date of revision and Stamp:

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.
MP:/ Date of revision and Stamp:

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
6.9
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
6.10
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
6.11
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
6.12
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150
Razmjera:

Br.priloga:
B.Sc.Civ.Eng.
Br.strane:
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
TUNNEL T 150

B.Sc.Civ.Eng.
Page No.:
Mast.Civ.Eng.
Cross-section Chain. 300+506 41

SEPTEMBER 2019.
Tip san.mere
Rehabilitation measure type
Stationing
Track elevation SBCC d.o.o. Western Balkan Investment Fra mework (WBIF)
Cetinje 6 (IPF6)
Kampada Objekat/Object: Lokacija/Location:

Ring Glavni i Odgovorni projektant/ / Razmjera/

B.Sc.Civ.Eng. Glavni projekat tunela T150 / Main design tunnel T150 7.1.1
Length Saradnici/Associates: Prilog/Attachment: Br.strane/
Page No.:
Mast.Civ.Eng. LONGITUDINAL SECTION OF THE TUNNEL 42

SEPTEMBER 2019.
625,00
20cm
620,00
Cetinje 6 (IPF6)

Page No.:
Mast.Civ.Eng. LONGITUDINAL SECTION OF THE TUNNEL 42

SEPTEMBER 2019.
Spojnica Tip 1- Tip 1
Joint Type 1- Type 1
Cetinje 6 (IPF6)
B.Sc.Civ.Eng Glavni projekat tunela T150/Main design tunnel T150 8.1
DETALJ RADNE SPOJNICE TIP 1-TIP 1 Page No.:
Mast.Civ.Eng. DETAILS OF THE WORK JOINT TYPE 1-1 43

SEPTEMBER 2019.
Spojnica Tip 1- Tip 2/3
Joint Type 1- Type 2/3
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ RADNE SPOJNICE TIP 1 - TIP 2/3 Page No.:
Mast.Civ.Eng. DETAILS OF THE WORK JOINT TYPE 1-2/3 44

SEPTEMBER 2019.
Spojnica Tip 2/3 - Tip 2/3
Joint Type 2/3 - Type 2/3
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ RADNE SPOJNICE TIP 2/3 -TIP 2/3 Page No.:
Mast.Civ.Eng. DETAILS OF THE WORK JOINT TYPE 2/3-2/3 45

SEPTEMBER 2019.
a2
DETALJ ARMIRANJA i UGRADNJE ANKERA
35cm TIP 1 / TYPE 1
REINFORCEMENT DETAILS AND INSTALLATION OF ANCHORS
5
a2 40cm prskani beton MB30, d=3,5 cm shortcrete MB30, d=3,5 cm
ugradnja ankera anchors installation
reinforced net Q 188
prskani beton MB30, d=3,5 cm shortcrete MB30, d=3,5 cm
200cm
hidroizolacija d=3mm waterproofing d=3mm
protective concrete MB30, d=8,0 cm
a1
28cm
5
a1
40cm
a1
TIP 2 i 3 / TYPE and 3
a1
5
ugradnja ankera anchors installation
a1 40cm
hidroizolacija d=3mm wateproofing d=3mm
protective concrete MB30, d=8,0 cm
a2
200cm
a2
a1
5
a1
40cm
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ ARMIRANJA I UGRADNJE ANKERA Page No.:
REINFORCEMENT AND ANCHORS INSTALLATION DETAILS
Mast.Civ.Eng. 46

SEPTEMBER 2019.
VERTIKALA
POGLED NA ANKERE / ANCHOR VIEW
VERTICAL
a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1
a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2
projektovana osovina
a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1
15 200 200 200 200 200 200 200 200 15

400 400 400 400
1630
TIP 2 i 3 / TYPE 2 and 3

TIP 1 / TYPE 1 Za tipove 2 i 3 svi ankeri su a1 / For types 2 and 3 all anchors are a1
a2 a1
35cm
5
5

a2 40cm a1 40cm
Cetinje 6 (IPF6)
200cm
200cm

a1 a1
28cm
5
5

a1 a1
40cm 40cm Projektant/Designer: / Br.priloga/
Page No.:
Mast.Civ.Eng. ANCHORS INSTALLATION SCHEME
47

SEPTEMBER 2019.
DETALJ HVATANJA CURKOVA
DETAILS OF CATCHING LEAKS
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ HVATANJA CURKOVA Page No.:
Mast.Civ.Eng. DETAILS OF CATCHING LEAKS 48

SEPTEMBER 2019.
OSTRVO KONZLE VV
DETALJ OBRADE OKO KONZOLA Frezanje obloge po tipu sanacije
DETAILS OF BRACKET PROCESSING Ostavlja se ostrvo oko konzole
BRACKET ISLAND VV
m
Lining milling by rehabilitation type
0c
10
Applying sprayed waterproofing
Applying waterproofing coating
100cm
Coating is applied on the island and plate
Leaving clean anchor threads
Protective shortcrete installation
Shortcrete is installed to the edge of the island
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ OBRADE OKO KONZOLA Page No.:
Mast.Civ.Eng. DETAILS OF BRACKET PROCESSING 49

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
Page No.:
Mast.Civ.Eng. Detail of niche drainage - connection to
the existing channel 50

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
Page No.:
Mast.Civ.Eng. DETAIL OF NICHE DRAINAGE - CONNECTION WITH
THE MANHOLE 51

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)

Page No.:
Mast.Civ.Eng. Reinforcement T plan 52

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)

Page No.:
Mast.Civ.Eng. Reinforcement T plan 52

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)

Page No.:
Mast.Civ.Eng. Grouting drills T 150 plan 53

SEPTEMBER 2019.
Cetinje 6 (IPF6)
B.Sc.Civ.Eng. 1:100
Glavni projekat/Main design

Page No.:
Mast.Civ.Eng. Grouting drills T 150 plan 53

SEPTEMBER 2019.
RASPORED IBO ANKERA
THE ARRANGEMENT OF IBO ANCHORS
DETALJ IBO ANKERA
IBO ANCHORS DETAIL b b b
b b b
300
b
b
b b b b
OSA KALOTE
300
b
CALOTTE AXES
b b b
300
b
b
b b b
150 300 150

600
* tipski detalj na mestima gde se ukaè potreba za oja~anjem

* tipical detail at places where need arises for additional reinforcement
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ IBO ANKERA Page No.:
Mast.Civ.Eng. IBO ANCHORS DETAIL 54

SEPTEMBER 2019.
RASPORED REMENATA
CENTERING DISPOSITION
DETALJ SANACIJE KAVERNI
CAVERN REHABILITATION DETAIL b b b
200
b
b b
b b b b
OSA KALOTE
CALOTTE AXES
50 50
100
* tipski detalj na mestima gde se ukaè potreba za oja~anjem

* tipical detail at places where need arises for additional reinforcement
Cetinje 6 (IPF6)
DETALJ SANACIJE KAVERNI Page No.:
Mast.Civ.Eng. CAVERN REHABILITATION DETAIL 55

SEPTEMBER 2019.
DETALJ REMENATE
CENTERING DETAIL
DETALJ NASTAVKA REMENATE SBCC d.o.o. Western Balkan Investment Fra mework (WBIF)
CONTINUATION CENTERING DETAIL Cetinje 6 (IPF6)
M16
DETALJ REMENATE Page No.:
M16
Mast.Civ.Eng. CENTERING DETAIL 56

SEPTEMBER 2019.

Leave this page blank

Glavni Projekat T 150

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Glavni Projekat T 150

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Stenske mase Paleozojskog kompleksa podložne su površinskoj degradaciji i izmeni.

 osnovne stene (škriljci): vodonepropusni do slabovodopropusni ‐ sa malom

 deluvijalne tvorevine, aluvijalne i terasne naslage, koje su slabopropusne do

Metamorfisani peščari (metapeščari), mogu biti feldspatski, liskunoviti i kvarcni, što

Deluvijalne tvorevine (dl) su litološki predstavljene zaglinjenim prašinasto‐peskovitim

Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za deluvijalne

Uzimajući u obzir tip i vrstu projekta, laboratorijskim geomehaničkim ispitivanjima

Izbor parametara merodavnih za eventualne proračune stabilnosti i naponsko

‐ realnih svojstava stenskih masa metamorfnog kompleksa (litološka heterogenost,

Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika metaalevrolita –

Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za metapepčare –

Procenjene vrednosti parametara fizičko‐mehaničkih karakteristika za škriljce –

Oštećenja se uglavnom javljaju u vidu povećane degradacije inicijalno segregiranog

Geotehničkim elaboratom detaljno je snimljeno i analizirano postojeće stanje betonske

1. Kontaktnog injektiranja, uz prethodno izvođenje kontrolnih bušotina radi

2. Reprofiliranja postojeće betonske obloge radi obezbeđenja svetlog profila tj

1. Kontaktnog injektiranja, uz prethodno izvođenje kontrolnih bušotina radi

2. Reprofiliranja postojeće betonske obloge radi obezbeđenja svetlog profila tj

1. Kontaktnog injektiranja u kalotnom delu, uz prethodno izvršeno kontrolno

2. Reprofiliranja postojeće betonske obloge radi obezbeđenja svtlog profila tj

Kampade koje se rade po Tipu sanacije 3 na tunelu T150 su: K43‐44; K50‐K51; K54‐K61;

Predviđeno je izvesti trajno – kontaktno injektiranje, upotrebom cementne injekcione

U postupku kontrolnog ispitivanja treba obuhvatiti projektom predviđena svojstva

Materijali su vodonepropusni, a sposobni da prime i prenesu strukturne pokrete u

U OVOM PROJEKTU, ODULČENO JE KORIŠĆENJE OVAKVE MENBRANE TJ. PRSKANU

Preko reparaturnog maltera predviđeno je nanošenje premaza od polimer‐cementne

Max: 0.193 mm Max: 0.927 mm

Max: 0.129 mm Max: 0.348 mm

Max: 0.101 mm Max: 0.119 mm

Max: -21.734 kNm

Max: -29.747 kNm Max: -40.464 kNm

Max: 53.395 kNm Max: 38.492 kNm

Max: 88.605 kNm Max:

Max: -1.980 kNm Max: 42.326

Max: -1.968 kNm Max: -1.956 kNm

187.189 kN 187.189 kN 219.803 kN 219.803 kN

Max: 107.572 kN Max:-105.969

Max: 20.148 kN Max: 65.889 kN

Load 2 : Shear Y : Displa

Kontrola napona preseka u kaloti

Momenat 20,19 kNm

h1= 0,4 m Visina kalote

σ= 2346,375 kn/m2 < σdoz

σ= 832,125 kn/m2 < σdoz

Kontrola napona preseka u oporcu

Momenat 88,61 kNm

h1= 1 m Debljina oporca

σ= 1243,84 kn/m2 < σdoz

σ= 180,52 kn/m2 < σdoz

Max: 0.215 mm Max: 0.232 mm

Max: 0.152 mm Max: 0.173 mm

Max: 0.133 mm Max: 0.151 mm

Max: 0.011 mm Max: 0.039 mm mm

Max: 18.160 kNm

Max: -29.752 kNm Max: -30.397 kNm

Max: 36.164 kNm Max: 35.529 kNm

Max: 46.514 kNm Max: 45.812 kNm

Max: -1.968 kNm Max: -1.956 kNm

Load 4 : Bending Z : Displacement

300.682 kN 300.682 kN 316.765 kN 316.765 kN

Kontrola napona preseka u kaloti

Momenat 18,16 kNm