BİRİNCİ BÖLÜM

Mikro İktisada Giriş

 İktisat, sınırlı kaynakların sınırsız ihtiyaçlara uyarlanmasıdır.

 Kıtlık olmadan iktisat olmaz.
 İktisat bir tercih bilimidir.
 Ulusal ve uluslararası bazda ticaretin incelenmesidir.
 Para, bankacılık sermaye ve servetin incelenmesini de konu alır.
 Laboratuarı toplumdur.
 Analitik bir bilimdir; neden sonuç ilişkisi kurmaya çalışır.
 İnsan davranışlarının sadece iktisadi yönünü seçer.
 Malların üretimi ve dağıtımıyla da ilgilenir.

Gelir düzeyi: Mikro iktisatta gelir kavramı, bir tüketicinin, üreticinin veya firmanın gelirini ifade
etmektedir. Makro iktisatta gelir kavramı, ulusal geliri ifade eder.

Fiyat düzeyi: Mikro iktisatta fiyat kavramı üretim veya satış mallarının tek tek fiyatını ifade
etmektedir. Makro iktisatta fiyat kavramı, fiyatlar genel düzeyini ifade etmektedir.

Üretim düzeyi: Mikro iktisatta üretim kavramı, tek bir firmanın ya da tek bir sanayinin üretim
seviyesini ifade ederken; makro iktisatta üretim kavramı, ulusal üretimi ve endüstrideki toplam üretim
seviyesini ifade etmektedir.

İstihdam ve işsizlik düzeyi: Mikro iktisatta istihdam kavramı, tek bir firmada ya da tek bir
endüstrideki istihdam seviyesini ifade etmektedir. Benzer olarak işsizlik denildiğinde tek bir
endüstrideki işsizlik seviyesi anlaşılmaktadır. Makro iktisatta ise, istihdam veya işsizlik kavramı,
ulusal düzeyde istihdam veya işsizlik seviyesini ifade etmektedir.

 Bir ekonominin 3 temel sorunu:

- tam kullanım sorunu
- etkin kullanım sorunu
- üretilen mal ve hizmetlerin miktarını arttırmak (üretim olanakları eğrisi)

 B ve C gibi noktalarda ise mevcut kaynakların

tümü kullanılarak her iki maldan da
üretilmektedir.
 K noktasında kaynakların tümü üretim sürecine
dahil olduğu halde etkin girdi birleşimi
sağlanamamıştır.
 M noktasındaki üretim düzeyine mevcut
kaynaklarla ulaşmak mümkün değildir;
ekonominin büyümesi gerekir.
  Üretim olanakları eğrisinin bir bütün
olarak sağa kaymasına büyüme denir.
Büyüme kısa dönemde gerçekleşmez.
Uzun dönemde nüfusun artması,
teknolojinin artması, emeğin ve
sermayenin verimliliğinin artması vb.
nedenlerle üretim olanakları eğrisi
sağa kayar.
 Üretim olanakları eğrisinin sola
kaymasına ekonomik daralma denir.
Pozitif iktisat: Değer yargısı içermez, objektiftir. Var olanı ortaya koyar.

Normatif iktisat: Değer yargısı içerir, sübjektiftir. Olanı değil, olması gerekeni inceler.

Alternatif maliyet (Fırsat maliyeti): Yapılan her tercih, aynı zamanda diğer unsurlardan vazgeçme
anlamına gelmektedir. Bu duruma alternatif maliyet adı verilmektedir.

Hanehalkı: Aynı çatı altında yaşayan ve ortak finansal kararlar alan herkestir.

Firmalar: Şahıs şirketlerinden devlete kadar bütün üretici birimleri kapsamaktadır.

Devlet: Ekonomide gerekli düzenlemeleri yapan, piyasalara üretici ve tüketici olarak katılabilen ve
vergi toplama ayrıcalığına sahip birimdir.

Bağımlı değişken: Değeri bağımsız değişkene bağlı olan değişkendir.

Bağımsız değişken: Diğer değişkenlerdeki değişmelerden bağımsız olan değişkendir.

 Bağımlı değişken değiştiğinde eğri bir bütün olarak yer değiştirirken; bağımsız değişken
değiştiğinde eğri üzerinde hareket meydana gelmektedir.

Stok değişken: Değeri zamanın belli bir anında ölçülen değişkendir; statik bir durumu ifade eder.

Akım değişken: Belli bir zaman dilimi için ölçülen değişkendir. Burada bir zaman aralığı söz
konusudur.

İçsel (endojen) değişken: Değeri model içinde belirlenen değişkendir.

Dışsal (egzojen) değişken: Değeri model dışında belirlenen değişkendir.

  İhtiyaçlar; tatmin edildiğinde haz ve doyum, tatmin edilmediğinde acı ve üzüntü veren
durumdur. İhtiyaçlar, zorunlu ve zorunlu olmayan ihtiyaçlar şeklinde ikiye ayrılır.
- Zorunlu ihtiyaçlar, hayatın idame ettirilmesi için gerekli olan ihtiyaçlardır.
- Zorunlu olmayan ihtiyaçlar, hayatı devam ettirmek için gerekli olmayan ihtiyaçlardır.
 İhtiyaçların özellikleri;
- Sınırsızdır; bir defa karşılandığında sona ermez.
- Şiddetleri bakımından farklılık gösterirler.
- Tatmin edildikçe ihtiyaçların şiddetleri azalır.
- Bazı ihtiyaçların şiddeti tatmin edildikçe artar.
- İhtiyaçlar ikame edilebilir.

Mal: İhtiyaçları tatmin etme özelliği olan fiziksel varlıklardır.

Hizmet: Maddi özelliği olmayan şeylerdir.

 Mal türleri;
- Ekonomik mal; elde etmek için bedel ödenmesi gereken mallardır.
- Serbest mal; doğada her istendiğinde bedel ödenmeden bulunabilen mallardır.
- Tüketici malları; tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan mallardır (nihai mal).
- Üretici malları; üretimde kullanılan mallardır.
- Dayanıklı mallar; uzun süre fayda sağlayan mallardır.
- Dayanıksız mallar; faydası sağlandığında yok olan mallardır.
- İkame mallar; birbirlerinin yerine kullanılabilen mallardır.
- Tamamlayıcı mallar; kullanımı birbirine bağlı olan mallardır.

Eğim: Değişkenlerin birindeki bir birimlik değişmeye karşı, diğer değişkenin ne kadar değişeceğini
gösterir. Eğim, dikey eksende yer alan değişkendeki değişimin, yatay eksende yer alan değişkendeki
değişime oranıdır.

!!NOT!!: Doğrunun üstündeki tüm noktalarda eğim aynıdır.

 Eğrinin eğimi sabit değildir. Önce eğriye belli bir noktada teğet olan bir doğru çizilir. Teğet
olan bu doğru üzerinde iki nokta belirlenir ve doğrunun eğimi hesaplanır. Birbirine teğet olan
bir doğru ve eğrinin teğet oldukları noktadaki eğimleri aynıdır. Bu yüzden de doğrunun eğimi
bulunarak, eğrinin o noktadaki eğimi hesaplanabilir.
Eğim ile Esneklik Arasındaki Fark
Üretim faktörleri: üretim faktörleri emek, sermaye, müteşebbis ve topraktan oluşmaktadır.

Üretim faktörleri Üretim faktörlerinin gelirden aldığı paylar

Emek Ücret
Sermaye Faiz
Müteşebbis Kar
Toprak Rant
TOPLAM: Milli Gelir

Piyasa ekonomisi: Üretim, tüketim gibi kavramların piyasa sürecinde alındığı, hangi malların ne
kadar ve nasıl üretileceği gibi sorulara piyasanın cevap verdiği ekonomik sistemdir.

Kumanda ekonomisi (merkezi ekonomi): üretim, tüketim, bölüşüm gibi kararların merkezden
alındığı; hangi malların, ne kadar ve nasıl üretileceğine merkezden karar verilen ekonomik sistemdir.
Karma ekonomik sistem: piyasa ekonomisi sistemiyle kumanda ekonomisi sisteminin bir arada
uygulandığı; diğer bir ifadeyle üretim, tüketim, bölüşüm gibi kararların alınmasında hem piyasanın
hem de devletin etkin olduğu ekonomik sistemdir.

 İktisadi akılcılık ve homoeconomicus sahip olduğu özellikler;

- Tam bilgiye sahip olma
- Seçici olma
- Çoğu aza tercih etme
- Tercihler arasında tutarlı olma.