TÌM HIỂU VỀ WEB 3.

0
III. PHÂN TÍCH XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA WEB 3.0:
Mục tiêu cuối cùng của Web 3.0 là tạo ra các trang web thông minh, kết nối vạn
vật và hòa nhập hơn. Phải mất hơn mười năm để chuyển từ web gốc Web 1.0 sang
Web 2.0 và dự kiến sẽ mất nhiều thời gian để có thể hoàn toàn chuyển đổi sang Web
3.0.
Tuy nhiên, các công nghệ khiến người dùng xác định Web 3.0 hiện đang được
phát triển. Thiết bị gia dụng thông minh sử dụng mạng không dây và Internet of
Things ( IoT ) là ví dụ về cách Web 3.0 đã tác động đến công nghệ.
1. Sự ra đời của Web 3.0 – Semantic Web
Trong bối cảnh bùng nổ của Internet đầu thế kỷ 21, Web 2.0 dần dần bộc lộ
những yếu điểm khi không thể đáp ứng được các yêu cầu của người dùng nhanh
chóng. Người dùng Internet giờ đây không chỉ cần có thể tương tác được với website
mà còn yêu cầu làm sao có thể giải quyết nhu cầu nhanh chóng và tiện lợi nhất mà
không phải truy cập quá nhiều website.
Semantic Web là một phong trào do Hiệp hội World Wide Web (W3C) dẫn đầu
nhằm tiêu chuẩn hóa các định dạng dữ liệu chung trên Internet để giải quyết những
vấn đề của Web 2.0. Bằng cách khuyến khích sự bao hàm của nội dung ngữ nghĩa
trong các trang web, Semantic Web hướng đến việc chuyển đổi các nội dung web hiện
tại bao gồm phần lớn các văn bản không có cấu trúc hoặc bán cấu trúc thành “dữ liệu
web” có ý nghĩa. Và người ta gọi phong trào Semantic Web này là Web 3.0. Mục tiêu
cuối cùng của Semantic Web là tạo ra các trang web thông minh, kết nối vạn vật
(Internet of things) hòa nhập chung với nhau.
Nhờ có Semantic Web, Google có thể nhanh chóng tìm thứ chúng ta cần, Spotify
tự động tìm những bài hát chúng ta có thể thích nghe. Facebook sẽ hiển thị quảng cáo
những món đồ mà chúng ta có nhu cầu. Nói chung, ứng dụng của Semantic Web đối
với cuộc sống của chúng ta là vô hạn.
Tuy nhiên Internet còn có rất nhiều vấn đề mà Semantic Web vẫn chưa thể giải
quyết, đó là việc ăn cắp dữ liệu. Người dùng không thể kiểm soát dữ liệu của mình
cũng như không lưu trữ được giá trị gốc của dữ liệu. Trong thời đại ngày nay, dữ liệu
cá nhân của bạn là thứ đáng giá nhất trên internet. Nhờ có dữ liệu cá nhân của hàng tỷ
người dùng mà Facebook và Google đã vươn lên thành những tập đoàn lớn nhất thế
giới.
2. Crytocurrency và Blockchain – Sự khởi đầu của Web 3.0:
Bất cứ lĩnh vực nào cũng đều có một vài ứng dụng của công nghệ blockchain.
Trong khi thế giới gọi blockchain là Internet 2.0, nhà đồng sáng lập ethereum kiêm
nhà sáng lập Consensys, ông Joseph Lubin, cho rằng nó là Web 3.0.
 Crytocurrency hoạt động dựa vào công nghệ Blockchain. Công nghệ này giúp ta
thực hiện giao dịch mà không phải thông qua một bên thứ 3 nào. Blockchain cung cấp
một cuốn sổ cái. Tại đây chứa toàn bộ các giao dịch trên mạng lưới.
Khi bạn thực hiện một giao dịch, đầu tiên nó sẽ được xác thực bởi các thợ đào.
Thợ đào ở đây thực chất là một máy tính. Các máy này thực hiện việc xác minh cho
các giao dịch. Đổi lại họ sẽ được phần thường là một số tiền mã hóa.
Tiếp đó, nếu không có bất kỳ sự gian lận nào thì giao dịch của bạn sẽ được thêm
vào cuốn sổ cái này. Đồng nghĩa với việc chuyển tiền của bạn thành công.
Với Crytocurrency bạn có thể chuyển nó đi từ người này sang người khác mà
không cần thông qua một bên thứ ba nào khác như ngân hàng để tạo dựng niềm tin.
Ngoài ra, nó có mã nguồn mở và hoàn toàn phi tập trung. Mọi giao dịch trên mạng
lưới của Crytocurrrency đều công khai và bất cứ ai cũng có thể kiểm tra. Một khi bạn
thực hiện một giao dịch thì không có gì có thể chỉnh sửa hoặc đảo ngược nó.
Blockchain công cộng như Etherum cung cấp nền tảng phi tập trung để chạy các
hợp đồng thông minh và loại bỏ các trung gian cho phép cá nhân giao tiếp trực tiếp.
Ethereum là một nền tảng điện toán phân tán chuỗi khối chạy trên công nghệ
Blockchain, thông qua việc sử dụng chức năng hợp đồng thông minh (Smart
Contract). Ethereum có thể thực hiện các giao dịch, hợp đồng mạng ngang hàng thông
qua đơn vị tiền điện tử là Ether (ETH). Không những thế chúng còn được đánh giá là
một nền tảng ứng dụng hữu ích và tự tạo ra hệ sinh thái tài chính phân tán cho riêng
mình.
3. Nền tảng Web phi tập trung và Tokenized Network:
3.1 Nền tảng Web phi tập trung
Trong bối cảnh này, blockchain dường như trở thành động lực của Internet thế
hệ tiếp theo - Web 3.0. Blockchain đổi mới cách dữ liệu được lưu trữ và quản lý. Nó
cung cấp một tập dữ liệu duy nhất được quản lý chung. Lớp trạng thái duy nhất này
lần đầu tiên kích hoạt lớp định giá giá trị cho Internet. Nó cho phép chúng ta gửi dữ
liệu theo cách được bảo vệ bằng bản sao, cho phép các giao dịch P2P thực sự mà
không cần trung gian. Nền tảng của những Website được vận hành theo mô hình này
gọi là nền tảng Web 3.0 phi tập trung.
Bản thân Internet of Things là kết quả của khả năng tương tác ngôn ngữ máy và
AI cũng là kết quả của sự tương tác ngôn ngữ máy ở một mức độ nhất định. Nói dễ
hiểu, không có Semantic Web thì IoT và công nghệ AI không thể ra đời.
3.2 Tokenized Network:
Sẽ thật thiếu sót nếu Web 3.0 không có Tokenized Network. Một mạng lưới phi
tập trung luôn cần một loại tiền điện tử phi tập trung để các thành viên trao đổi giá trị,
nếu sử dụng một loại tiền điện tử tập trung như Paypal thì sự phi tập trung của mạng
là vô nghĩa. Nói một cácg dễ hiểu, Tokenized Network là hệ thống kinh tế phi tập
trung dành cho Internet thế hệ mới.
Sự khác biệt chính của Tokenized Network so với một mạng lưới thanh toán
thông thường là đảm bảo rằng chi tiết giao dịch được bảo vệ trong toàn bộ vòng đời
giao dịch tại Blockchain.
4. Web3 Foundation - Tổ chức tiên phong của Web 3.0:
Web3 Foundation được thành lập bởi Tiến sĩ Gavin Wood tại Thụy Sỹ và lấy
trọng tâm là phát triển, triển khai và bảo trì “Web3”. Web3 Foundation thúc đẩy sự
phát triển của các công nghệ và ứng dụng sáng tạo trong lĩnh vực giao thức phần mềm
phi tập trung của crypto.
Mục đích của Web3 Foundation là nuôi dưỡng và quản lý các công nghệ và ứng
dụng tiên tiến ở tất cả các cấp của hệ thống công nghệ Web3. Trọng tâm hoạt đô ̣ng là
nghiên cứu, phát triển, triển khai, tài trợ và bảo trì các công nghệ Web3, giáo dục, hỗ
trợ phần mềm trung gian và các ứng dụng.
Hiện tại, Web3 chủ yếu đề cập đến các ứng dụng cho phép người dùng tương tác
với chuỗi khối Ethereum. Ethereum là một nền tảng điện toán có tính chất phân tán,
công khai, mã nguồn mở dựa trên công nghệ Blockchain, thực hiện các chương trình
smart contract. Nền tảng Ethereum cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng
dụng phi tập trung (decentralized applications) dựa trên "built-in economic functions".
Nó cho phép thời gian hoạt động liên tục, giảm hoặc loại bỏ kiểm duyệt, sự có mặt
của bên thứ ba, giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn giữa các đối tác trên mạng internet.
Điều làm cho Ethereum trở nên đặc biệt đó là blockchain đầu tiên có ngôn ngữ
"turing hoàn chỉnh". Ngày nay ngôn ngữ này được biết đến với cái tên Smart Contract.
Smart contract có thể giữ giá trị (tiền điện tử) và phân phối chúng. Ethereum cho đến
nay vẫn là cộng đồng developer mạnh mẽ với vị trí dẫn đầu mặc dù các công nghệ
như Lightning Network đang là những ngôi sao đang lên.
Mặc dù còn sơ khai, Web3 vẫn là nơi lý tưởng để phát triển bất kỳ dự án nào.
5. Ưu điểm của Web 3.0:
- Chia sẻ dữ liệu dễ dàng: Việc các lập trình viên hiện nay phải tốn công sức
ngồi viết ra các công cụ để đọc dữ liệu mỗi khi muốn chuyển dữ liệu từ trang web này
sang trang web khác thì giờ đây hệ thống web 3.0 sẽ giúp họ không phải mất quá
nhiều công sức như vậy. Họ chỉ cần thông báo họ sẽ gửi dữ liệu thì hệ thống web 3.0
sẽ tự động viết phần mềm đọc đúng những dữ liệu đó.
- Tính đồng bộ: Một trong các tiện ích của web 3.0 thể hiện rõ trong thời gian
gần đây đó chính là ta có thể đăng nhập bằng tài khoản Facebook, Google ngay khi
truy cập một trang web, ứng dụng nào đó. Các app tin tức có thể truy vấn dữ liệu thời
tiết từ Yahoo dễ dàng, không cần phải tự mình đi tìm hay thu thập dữ liệu phức tạp.
Dropbox có thể được tích hợp nhanh với Microsoft Office….
 - Cho ra các kết quả tìm kiếm chính xác: Sự trao đổi thông tin của Web 3.0 còn
giúp quá trình tìm kiếm thông tin của người dùng trên Internet dễ dàng, hiệu quả hơn
và trả về đúng các thông tin liên quan đến những từ khoá được tìm kiếm. Đó là do các
website sử dụng dữ liệu theo định dạng chuẩn, và những bộ máy như Google Search,
Bing Search, Yahoo Search chỉ việc đọc dữ liệu đó để phân tích và ghi nhớ, không cần
phải đi xuyên qua những file HTML phức tạp và không theo cấu trúc nhất định như
trước đây.
6. Thách thức của Web 3.0:
- Khối lượng dữ liệu khổng lồ: World Wide Web hiện có cả tỉ trang web trên đó,
mỗi trang web lại tạo ra một lượng dữ liệu to nhỏ khác nhau. Các cảm biến, thiết bị di
động, hành vi của người dùng lại tạo thêm một đống nữa. Chính vì thế, nếu các nhà
thiết kế, nhà phát triển web không kịp thay đổi công nghệ thì sẽ không thể đảm đương
được hết những dữ liệu này, và không mang lại hiệu quả tối đa cho người dùng.
Những hệ thống tự động hóa cũng phải được thiết kế lại để xử lý lượng dữ liệu đầu
vào rất rất lớn. Dữ liệu trùng lặp cũng là một vấn đề cần được cân nhắc.
- Dữ liệu không rõ ràng: những từ như "trẻ", "cao" hoặc "lớn" có thể được xem
là dữ liệu không rõ ràng, hay nói cách khác là quá chung chung. Như thế nào là trẻ?
Như thế nào là cao, cao bao nhiêu? Lớn là gì, lớn ra sao, so với cái gì? Kết quả là
những truy vấn tìm kiếm của người dùng cũng sẽ chung chung như thế, ngoài ra còn
có sự chung chung trong dữ liệu được cung cấp bởi các công ty / tổ chức, hoặc sự
chung chung trong các cơ sở dữ liệu kiến thức sẽ khiến việc xử lý, giao tiếp trở nên
khó khăn
- Bảo mật: Khi dữ liệu được chia sẻ dễ dàng với khối lượng lớn thì cũng mang
theo nguy cơ cao về an toàn, bảo mật thông tin. Tuy nhiên, vấn đề này được đánh giá
là có thể khắc phục bởi các công nghệ bảo mật mới.
- Sự thiếu nhất quán: Mặc dù đã có các chuẩn chung nhưng chắc chắn sẽ luôn có
sự khác biệt xuất hiện Có thể là vì giải pháp 1 tốt hơn giải pháp 2 nhưng giải pháp 2
lại dễ dùng hơn nên cả hai tồn tại song song. Điều đó tạo ra sự thiếu nhất quán trong
thế giới Word Wide Web. Như hiện nay cũng thế, Flash và Silverlight, JSON và
XML,...
7. Những sự xuất hiện đầu tiên của Web 3.0:
7.1 Steemit – Sự kết hợp giữa blog và mạng xã hội:
 Định nghĩa:
Steemit là một mạng xã hội thuộc thệ sinh thái của nền tảng Steem được xây
dựng trên Blockchain. Về cơ bản thì Steemit cũng giống như các trang mạng xã hội
phổ biến khác như Facebook, Reddit, Twitter hay Medium. Tuy nhiên, điểm khác biệt
của Steemit nằm ở cơ chế “nhận thưởng” khi người dùng tham gia mạng lưới và tạo ra
những nội dung có giá trị, tức là bạn có thể kiếm được tiền khi tạo ra nội dung hoặc
tương tác với các thành viên khác dựa trên số lượt bình chọn (gọi là “Upvote”) ở mỗi
bài viết, nó tương tự như lượt “Like” trên Facebook. Bạn cũng có thể tích cực bình
luận ở bài viết của người khác, và nhận thưởng khi bình luận của bạn được người khác
upvote. Và tiền thưởng mà người dùng nhận được chính là đồng Steem coin và các
đồng tiền điện tử khác trong hệ sinh thái của Steem.
 Cách Steemit hoạt động:
Nếu như các mạng xã hội khác lưu trữ tất cả nội dung, hình ảnh, video trên các
máy chủ riêng của họ thì Steemit lại trữ nội dung trên một blockchain, đó là Steem.
Việc sử dụng blockchain để lưu trữ mang lại một số lợi ích thiết thực. Điển hình là
việc bạn giữ quyền sở hữu vĩnh viễn đối với những nội dung của mình và không ai có
thể tự ý xóa bỏ nội dung đó.
Quan trọng hơn, toàn bộ hệ thống quản lý tiền luôn được blockchain xây dựng
và củng cố mỗi ngày. Blockchain tạo ra một lượng Steem mới mỗi ngày. Trong đó,
những người nắm giữ Steem Power được hưởng 5%, 75% thuộc về cộng đồng, trong
khi những người đào Steem sẽ lấy nốt 10% còn lại. Và người dùng kiếm được bao
nhiêu trong số 75% kia tùy thuộc vào việc bài viết của họ có “hot” không.
 Các đồng tiền điện tử chính trong hệ sinh thái Steemit:
Trong hệ sinh thái Steem sẽ có 3 loại token khác nhau là STEEM, STEEM
Dollar và STEEM Power. Trong đó, STEEM và STEEM Dollar có tính thanh khoản
còn STEEM Power thì không.
- STEEM: STEEM là một trong ba loại token được sản xuất bởi blockchain
Steem. STEEM là loại tiền tệ chuẩn mực, mang tính thanh khoản cao
trong nền tảng. STEEM được giao dịch rộng rãi trên các sàn giao dịch
tiền kỹ thuật số phổ biển hiện nay.
STEEM có thể quy đổi thành STEEM Power, và STEEM Dollar có thể
quy đổi thành STEEM.
- STEEM Dollar: Nhằm tránh sự lo lắng của các thành viên Steemit về sự
tăng giảm giá của đồng STEEM, Steem tạo ra STEEM Dollar. Theo đó,
mỗi 1 STEEM Dollar tương ứng với 1 USD. Điều này có nghĩa là giá trị
của STEEM Dollar ổn định hơn hẳn STEEM. Việc quy đổi STEEM
Dollar thành STEEM được diễn ra trong blockchain Steem hoặc sàn giao
dịch nội bộ. Ở sàn giao dịch nội bộ này tỷ giá giữa STEEM và STEEM
Dollar do người bán tự định giá.
- STEEM Power: STEEM Power (ký hiệu: SP) là STEEM đã bị khóa lại,
tức là bạn không thể rút ra được ngay lập tức. STEEM Power trao cho
người dùng quyền gây ảnh hưởng trong mạng Steemit. Càng có nhiều
STEEM Power, phiếu bầu của bạn càng giá trị, giúp cho người viết có
nhiều tiền hơn khi bạn bình chọn cho họ.
 Kết luận:
Việc kiếm tiền trên Steemit là không hề đơn giản, nếu bạn đang tìm kiếm một
hình thức kiếm tiền nhanh chóng thì Steemit không phải lựa chọn thích hợp. Steemit
thường sẽ thích hợp với những bạn có kỹ năng viết blog về một chủ đề gì đó mà họ
am hiểu, dân MMO (kiếm tiền online) cũng khá nhiều người chọn Steemit để kiếm
tiền.
Steemit mang đến một nguồn thu nhập ổn định, còn kiếm được nhiều hay ít còn
tùy thuộc vào thời gian, công sức bạn bỏ ra, bài viết càng hay, càng hữu ích thì càng
nhận được nhiều vote, comment từ đó độ uy tín của tài khoản sẽ ngày càng tăng và
điểm Steem Power cũng sẽ tăng theo. Vì thế nếu bạn để ý trên Steemit có những bài
post chỉ sau vài giờ chia sẻ đã nhận được vài USD đến vài trăm USD nhưng ngược lại
có những bài cũng không nhận được xu nào.
7.2 Dtube – Sự thay thế cho Youtube:
Vì tất cả nội dung video đều được lưu trữ trên các máy chủ YouTube, nên người
dùng cuối không có quyền kiểm soát những gì xảy ra với video của mình. YouTube
quyết định những gì nên có trên nền tảng của họ, chứ không phải người dùng. Nếu
người dùng muốn kiếm tiền từ video của họ thông qua quảng cáo, YouTube là "nhà
môi giới" quyết định việc kiếm tiền.
Thuật toán của YouTube được cho là quảng bá nội dung một cách công bằng,
nhưng một số người sáng tạo nội dung nhận thấy sự không nhất quán trong hệ thống
này và khiến cho một số kênh biến mất chỉ sau một đêm. Và khi Dtube ra đời, nó đã
giải quyết được vấn đề này của Youtube.
 Định nghĩa:
Dtube – viết tắt của Decentralized Tube (kênh Phi tập trung) là một nền tảng
video giống như Youtube được xây dựng trở thành ứng dụng top đầu của Steemit. Vì
vậy nó được sử dụng cùng một nền tảng với các quy tắc tương tự nhưng chú trọng đặc
biệt vào nội dung video. Về cơ bản, người dùng đăng tải video và được thưởng khi
người dùng tạo và tải nội dung lên.
 Lợi ích khi Dutube được xây dựng trên nền tảng Blockchain:
Cả Steemit và Dtube đều được xây dựng trên blockchain. Blockchain tới thời
điểm hiện tại hẳn không còn xa lạ gì – nó là nền tảng mà Bitcoin được xây dựng trên
đó. Về cơ bản nó chứa một danh sách lưu trữ an toàn và phi tập trung. Nó không thể bị
sửa đổi và dữ liệu được quản lý bởi một mạng lưới ngang hàng. Bằng cách sử dụng
blockchain, Dtube mang lại lợi ích về nhiều mặt:
- Không kiểm duyệt: Đặc điểm của blockchain là nó được phân quyền – nghĩa là
không một thực thể nào có thể kiểm soát những gì người dùng tải lên và gửi đi.
Không có video nào được tải lên trên Dtube có thể bị chặn đối với người xem vì
vấn đề bản quyền hoặc nội dùng không thân thiện với gia đình. Nhiều người yêu
thích khía cạnh này vì nó thực sự kích thích sức sáng tạo vô giới hạn của họ.
- Không quảng cáo: Một tính năng tuyệt vời khác của việc sử dụng nền tảng
Steemit là không có quảng cáo. Người xem có thể tận hưởng trải nghiệm xem
thuần túy mà không bị gián đoạn với quảng cáo thương mại.
 - Không thể xóa nội dung: Một khi video được tải lên, chúng sẽ tồn tại mãi mãi
trên mạng, không ai có thể xóa nó dù là người tạo ra nó. Điều này cũng có nghĩa
là người dùng cần phải tự tin 100% đối với nội dung mà họ tải lên bởi vì họ
không thể chỉnh sửa chúng sau đó.
- Không có lượt xem: Youtube tập trung chủ yếu vào các video nổi tiếng và có
lượt xem cao. Trên Dtube, số lượt xem thậm chí không được hiển thị. Thay vào
đó, số tiền mà một video tạo ra cho người tải lên được hiển thị.
- Không gian cho người mới bắt đầu: Dtube đã trở thanh trung tâm cho những
người sáng tạo nội dung nhỏ hơn, chưa có nhiều cơ hội phát triển với Youtube
 Kết luận:
Dtube vẫn còn là phiên bản thử nghiệm, và việc chạy hay tải các video lên Dtube
có thể sẽ mất thời gian. Và hệ thống chỉ bật chế độ kiếm tiền cho các video trong vòng
7 ngày kể từ ngày đăng tải, nghĩa là nội dung cũ hơn không thể kiếm được tiền.
Dtube là một nền tảng mới nên không thể tránh được những thiếu sót nhưng nó
vẫn là một trong những trang web đáng để mắt tới. Mặc dù là một nhân tố tương đối
nhỏ, nhưng nó lại có một nhóm người sáng tạo nội dung khổng lồ với cách tiếp cận
mới mẻ. Dtube đang thể hiện như một lựa chọn thay thế thú vị cho người sáng tạo
video muốn có sức ảnh hưởng tức thời và kiếm thêm thu nhập, nhưng nó vẫn là một
nền tảng khó tiếp cận đối với đa số mọi người.