PŁAZY GROMADA: płazy

RZĄD: beznogie
RZĄD: ogoniaste
-żuchwowce
-zmiennocieplne RZĄD: bezogonowe
-bezowodniowce
-płucodyszne
-rozwój uzależniony od wody
-odpowiednio wysoka temperatura i wilgotność

POKRYCIE CIAŁA

-cienka skóra (nabłonek wielowarstwowy płaski) → oddychanie

-naga → barak tworów ochronnych
-wilgotna
-gruczoły śluzowe → nawilżenie, ochrona przez wysychaniem, rozpuszczanie gazów
oddechowych, zmniejszenie tarcia w wodzie

-gruczoły jadowe → substancje toksyczne ochrona przed drapieżnikami

-komórki barwnikowe → ubarwienie maskujące lub ostrzegawcze, niektóre
potrafią zmieniać ubarwienie zależnie od barwy otoczenia

SZKIELET
Szkielet języka

→ Zmniejszenie masy

→ możliwość wychylenia głowy nad

wodę

Kręgosłup z 4 części
1.szyjna – 1 krąg dźwigacz z
Tłumaczy oddech wgłębieniami na kłykcie potyliczne
przez skórę → bo 2.tułowiowa
nie ma efektywnej 3.krzyżowa- jeden krąg krzyżowy
wymiany gazowej 4.część ogonowa – u bezogonowych
zrośnięty w urostyl
Zrośnięte kości podudzia i
przedramienia
niewyodrębnione

UKŁAD POKARMOWY

-dorosłe płazy → drapieżniki, wodę pochłaniają przez skórę

-jama gębowo - gardzielowa z zębami zrośniętymi do kości szczękowych → do przytrzymania
pokarmu → pokarm połykany w całości przy pomocy gałek ocznych które się uwypuklają
-silnie umięśniony język nawilżony wydzieliną gruczołów ślinowych umożliwiającą chwytanie
pokarmu
-kloaka
Larwy bezogonowych
-żywią się planktonem i zawiesiną organiczną
-otwór gębowy otoczony zrogowaciałym naskórkiem umożliwiającym zeskrobywanie pokarmu a
także filtrowanie cząstek żywności z wody.
-Brak żołądka
-znacznie dłuższe jelito

UKŁAD ODDECHOWY

-pierwsze płuca → workowate - mała powierzchnia dyfuzyjna

-drogi oddechowe → tchawicokrtań
-jama gębowo gardzielowa
-skóra

Wentylacja jamy gębowo – gardzielowej

rytmiczne podnoszenie się i opadanie dna jamy gębowo- gardzielowej powoduje wciąganie
powietrza przez nozdrza i usuwanie do tą samą drogą na zewnątrz. W tym czasie krtań pozostaje
zamknięta a wymiana gazowa odbywa się przez nabłonek jamy gębowo-gardzielowej. Mało
efektywna

Bardziej efektywna jest wymiana gazowa przez skórę pokrytą śluzem → u niektórych gatunków
jest tak wydajna że prowadzi do zaniku płuc

-larwy oddychają za pomocą skrzeli zewnętrznych (ogoniaste i młode bezogonowe) lub

wewnętrznych (starsze larwy bezogonowe)

UKŁAD KRWIONOŚNY

-2 obiegi
- zamknięty
-2 przedsionki serca
-jedna komora serca
-mieszanie się krwi
-w komorze beleczki i blaszki → kierowanie krwi
-podłużna zastawka spiralna → częściowo zapobiega mieszaniu się krwi
-stożek tętniczy i zatoka żylna

UKŁAD NERWOWY

-liniowy
-większe kresomózgowie lepiej rozwinięte niż u ryb z 2 półkul mózgowych
-słabo rozwinięty móżdżek → mała ruchliwość, nieskomplikowany sposób Kresomózgowie
lokomocji Międzymózgowie
Śródmózgowie
zmysły Móżdżek
Rdzeń przedłużony
-oko z podwójną powieką → gruczoły nawilżające oko
- ucho środkowe z strzemiączkiem i błoną bębenkową. Połączone z
jamą gębowo-gardzielową przewodem słuchowym co umożliwia wyrównanie ciśnienia
działającego na błonę bębenkową → zabezpieczenie jej przed uszkodzeniem
-narząd jackobsona – węch i smak
u larw → linia naboczna
UKŁAD WYDALNICZY

→ pranercza -lejek i kłębuszek

→ moczowody
→ pęcherz moczowy (uchyłek kloaki)
-kloaka
-wydalają mocznik

ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ

-dymorfizm płciowy (najczęściej wielkość)

-u niektórych gatunków samce mają modzele godową → narośli skórne które umożliwiają pewny
uchwyt i trzymanie śliskiego ciała samicy podczas zapłodnienia
-jaja (skrzek) otoczone są galaretowatymi osłonkami które zapewniają zarodkom odpowiednie
warunki rozwoju oraz ochronę przed osobnikami

Neotenia – możliwość rozmnażania się larw → wynika z niedorozwoju tarczycy lub braku reakcji
na tyroksynę

bezogonowe ogoniaste beznogie

Zapłodnienie wewnętrzne – samce
Zapłodnienie zewnętrzne Zapłodnienie wewnętrzne
mają narząd kopulacyjny
Jaja w postaci galaretowatych Jaja składane w wodzie → przyklejone do Żyworodne → jaja i larwy rozwijają
pakietów i sznurów liści się w jajowodach lub jajorodne
Larwy podobne do osobników dorosłych
Larwy nazywane kijankami
różnica – posiadanie skrzeli zewnętrznych i Potomstwo przypomina osobniki
niepodobne do form dorosłych
fałdów skórnych tworzących płetwę ogonową dorosłe
Roślinożerne larwy Drapieżne larwy

CYKL ROZWOJOWY PŁAZÓW BEZNOGICH

Przystosowanie
kijanki
-ogon
-skrzela
-linia naboczna

Dojrzałość płciowa
po ok. 3 latach
PRZYSTOSOWANIA

LĄD WODA
Skóra pokryta śluzem chroni przed Skóra pokryta śluzem – zmniejsza opór wody
wyschnięciem
Pojawienie się płuc i 2 obiegów krwi Błona pławna między palcami
Wydalanie mocznika Lekka konstrukcja czaszki zmniejsza ciężar
płazów
Oko z powiekami chroni je przed U form larwalnych : skrzela, linia naboczna
wyschnięciem oraz ogon
Błona bębenkowa → pozwala odbierać dźwięki Nozdrza zewnętrzne→ umożliwiają pobieranie
z powietrza a kosteczka słuchowa przekazuje powietrza gdy ciało jest częściowo zanurzone
impuls do ucha środkowego
Obecność palców z przylgami → zwiększa Wypłukłe oczy z powiekami -> wystaję ponad
przyczepność płazów na lądzie powierzchnię wody
Długie kończyny → umożliwiają poruszanie się
na lądzie
Ażurowa czaszka → ułatwia poruszanie się na
lądzie, umożliwia dalsze skoki usprawnia tą
lokomocję

SYSTEMATYKA

GROMADA: płazy

RZĘDY:
1.beznogie
→ marszczelec pierścieniowy (wyraźne pierścienie)

W Polsce występują tylko ogoniaste i bezogonowe i wszystkie są pod ochroną

2.ogoniasta
→Salamandra plamista (największy w Polsce, lądowy tryb życia)
→ Traszka grzebieniasta (najbardziej zagrożony gatunek, grzebień godowy u samca)
→ Traszka Zwyczajna (grzebień godowy u samca, pospolity gatunek)
→ Traszka Karpacka
3.bezogonowe
→ Ropucha szara (największa w Polsce)
→ Żaba trawna (odporna na zimno, aktywna do późnej jesieni)
→ Rzekotka drzewna (przylgi na palcach, łapie owady w trakcie skoku)
→ Żaba wodna (żaba „zielona”)
→ Kumak nizinny (jaskrawe ubarwienie brzucha, silny jad)
→ Grzebiuszka ziemna (narośle na kończynach tylnych, drapieżnie kijanki większe od
osobników dorosłych)