WYMAGANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KL.
Sprawności / konieczne
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający)
I. Kształcenie • wypowiada się na temat
świata przedstawionego
literackie utworu
i kulturowe • dostrzega obrazy poetyckie
w utworach
o nieskomplikowanej
strukturze semantycznej
• zna pojęcie fikcja literacka
• wymienia prawdopodobne
(realistyczne) elementy
świata przedstawionego
podstawowe
(ocena: dostateczny)
• omawia wybrane elementy
świata przedstawionego
utworu
• wypowiada się na temat
obrazów poetyckich
w wierszach
• odróżnia fikcję literacką od
rzeczywistości
• wymienia
nieprawdopodobne
(fantastyczne) elementy
świata przedstawionego
Wymagania
rozszerzone dopełniające
(ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry)
UCZEŃ
• porównuje wybrane • funkcjonalnie
elementy świata wykorzystuje wiedzę na
przedstawionego temat świata
w różnych utworach przedstawionego
• analizuje podczas analizy tekstów
i interpretuje obrazy podejmujących grę
poetyckie z konwencją literacką
w czytanych • analizuje rolę środków
utworach językowych w tworzeniu
obrazów poetyckich
• odróżnia fikcję • określa rolę autora
filmową od tekstu w kreowaniu fikcji
rzeczywistości literackiej
• wypowiada się na • wypowiada się na temat
temat fantastyki elementów
w baśniach, mitach fantastycznych
i legendach w utworach
współczesnych
• wskazuje różnice między
elementami świata
przedstawionego mitu,
legendy, baśni
ponadprogramowe
(ocena: celujący)
• interpretuje teksty poetyckie
na poziomie metaforycznym
• podczas analizy utworów
odwołuje się do różnych
kontekstów literackich
i kulturowych
• dostrzega symboliczne treści
w utworach literackich
i plastycznych
• stawia pytania problemowe
w odniesieniu do odbieranych
tekstów
• dostrzega i objaśnia związki
między warstwą językową,
brzmieniową a semantyczną
utworów poetyckich
• w sposób przemyślany
komentuje zachowania
bohaterów, uwzględniając
przy tym motywy ich działania
oraz kontekst sytuacyjny
1
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• rozpoznaje czytany utwór • wskazuje cechy gatunkowe • wymienia cechy • funkcjonalne • kreatywnie wykorzystuje
jako baśń, mit, legendę, baśni, mitu, legendy, charakterystyczne wykorzystuje wiedzę posiadaną wiedzęi umiejętności
dziennik, pamiętnik, dziennika, pamiętnika różnych gatunków o cechach gatunkowych w sytuacjach problemowych
powieść detektywistyczną literackich utworów w ich analizie dotyczących odbioru tekstów
i podróżniczą • omawia funkcję i interpretacji kultury
mitów i legend • wyraża opinie na temat tekstów
literackich i innych tekstów
• zna pojęcie epitet, • rozpoznaje w tekście • wskazuje w tekście • objaśnia funkcje kultury, trafnie dobierając
porównanie, przenośnia, niektóre epitety, literackim epitety, językowych środków argumenty na poparcie swojego
uosobienie, ożywienie, porównania, przenośnie (w porównania, stylistycznych stanowiska
wyraz tym uosobienie przenośnie (w tym w czytanych utworach • ma szerokie kompetencje
dźwiękonaśladowczy, i ożywienie), wyrazy uosobienia w zakresie odbioru różnych
apostrofa dźwiękonaśladowcze, i ożywienia), wyrazy tekstów kultury
apostrofy dźwiękonaśladowcze,
apostrofy

• wskazuje tytuł, podtytuł, • nadaje tytuły, śródtytuły • dostrzega funkcję •analizuje wpływ tytułu,
puentę utworu wybranym częściom tytułu, podtytułu, podtytułu, puenty na
• wskazuje punkt utworu puenty, punktu interpretację tekstu
kulminacyjny kulminacyjnego jako
w opowiadaniu elementu
konstrukcyjnego
utworu

2
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• rozpoznaje wers, zwrotkę
i refren, wskazuje rymy
w wierszu, zna pojęcie
rytm
• odróżnia wiersz rymowy
od wiersza bez rymów
• określa wers, • używa funkcjonalnie
zwrotkę, refren, pojęć wiersz rymowy,
rymy, liczbę sylab bezrymowy oraz rymy
w wersie jako i rytm podczas analizy
elementy rytmizujące wiersza
wypowiedź
• zna pojęcia rymy
męskie
i żeńskie oraz rymy
dokładne
i niedokładne

• wyodrębnia wydarzenia • omawia wydarzenia • analizuje przebieg • stosuje bogate

fabuły i ustala ich kolejność fabuły, używa pojęć wątek zdarzeń w ujęciu słownictwo określające
i akcja przyczynowo- następstwo zdarzeń
skutkowym

• zna pojęcie dialog, • objaśnia pojęcie dialog • porównuje • omawia sposób zapisu
wyszukuje wypowiedzi wypowiedzi dialogu w tekście
bohaterów tekstu bohaterów
i narratora

• zna pojęcia podmiot • omawia cechy bohatera,
liryczny, narrator, bohater narratora, podmiotu
lirycznego
• określa motywy • charakteryzuje bohatera,
działania bohatera, podmiot liryczny
określa stosunek i narratora w czytanych
narratora do utworach
wybranych
elementów świata
przedstawionego
utworu

3
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• zna pojęcia narracja • odróżnia narratora • objaśnia funkcję • wykorzystuje

pierwszoosobowa pierwszoosobowego od różnych typów funkcjonalnie wiedzę
i narracja trzecioosobowaa narratora narracji w tekście o różnych typach narracji
trzecioosobowego w analizie tekstu

• wskazuje w tekście • określa cechy bohaterów • prezentuje swój • posługuje się

bohatera głównego, różnych typów pogląd na temat argumentami, wyrażając
pierwszoplanowego, • objaśnia, czym cechuje się bohatera głównego swój stosunek do postaci
drugoplanowego, bohater historyczny głównej w utworze
tytułowego

• określa tematykę utworu • omawia tematykę utworu • określa problematykę • omawia problematykę
utworu utworu

• zna pojęcie wątek • objaśnia pojęcie wątek • używa funkcjonalnie • skazuje różne wątki
pojęcia wątek w utworze

• nazywa swoje reakcje • opisuje wrażenia • opisuje wrażenia • opisuje emocje

czytelnicze towarzyszące odbiorowi towarzyszące towarzyszące odbiorowi
tekstów literackich odbiorowi różnych różnych tekstów kultury
tekstów kultury

• odbiera teksty literackie na • rozumie proste przenośne • odczytuje przenośne • funkcjonalnie

poziomie dosłownym znaczenia w tekstach sensy utworów wykorzystuje wiedzę do
opartych na objaśnienia przenośnych
nieskomplikowanych znaczeń w tekstach
konstrukcjach

4
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• wypowiada się na temat • określa doświadczenia • zestawia sytuację • komentuje sytuację

sytuacji bohaterów i sytuację bohaterów bohaterów literackich bohaterów literackich
literackich i filmowych literackich oraz filmowych z własnymi w odniesieniu do
doświadczeniami doświadczeń
współczesnych
nastolatków

• wypowiada się na temat • przedstawia własne • uzasadnia swoje • funkcjonalnie używa

wybranych zagadnień rozumienie utworu rozumienie utworu różnych środków
i znaczeń utworu językowych do
uzasadnienia swojego
rozumienia utworu

• podejmuje próbę • wykorzystuje • wykorzystuje • wykorzystuje

interpretacji tekstów w interpretacji tekstów w interpretacji w interpretacji tekstów
własne doświadczenia tekstów znajomość wiedzę o różnych
innych utworów tekstach kultury
literackich

• wypowiada się na temat • wyraża opinię na temat • ocenia bohatera • posługuje się
postaci literackiej, bohaterów i zdarzeń literackiego argumentami, wyrażając
wskazuje pozytywne swój stosunek do
i negatywne cechy bohaterów i sytuacji
bohatera

• posługuje się pojęciami: • rozróżnia pozytywne • zestawia wartości • odczytuje wartości

dobro – zło, przyjaźń – i negatywne zachowania i ich przeciwieństwa i antywartości wpisane
wrogość, prawda – bohaterów literackich w utworach na w teksty kultury
kłamstwo, pokój – wojna zasadzie kontrastu
w odniesieniu do treści
omawianych utworów

5
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• rozpoznaje tekst literacki • rozpoznaje tekst • odróżnia tekst • określa funkcje tekstu
rozpoznaje artykuł prasowy informacyjny literacki od literackiego
• wymienia cechy artykułu informacyjnego i informacyjnego,
prasowego • odróżnia tekst prasowego
prasowy od
literackiego

• wyszukuje w tekście • odczytuje informacje • dostrzega w tekście • odczytuje treści

informacje wyrażone wyrażone wprost treści wyrażone wyrażone wprost
wprost wprost i pośrednio i pośrednio

• określa temat tekstu • wyciąga wnioski z tekstu • określa główną myśl • analizuje i interpretuje
• używa pojęcia przesłanie • odczytuje przesłanie tekstu główną myśl tekstu
w odniesieniu do legendy niektórych legend i mitów • odczytuje przesłania • formułuje samodzielnie
i mitu legend i mitów przesłanie legendy i mitu

• objaśnia pojęcie tytuł, • wyodrębnia w tekście • określa funkcję • omawia relacje między
wstęp, rozwinięcie, cząstki kompozycyjne wstępu, rozwinięcia, częściami wypowiedzi
zakończenie, akapit zakończenia

• wydobywa z tekstu • porządkuje informacje • odróżnia informacje • hierarchizuje informacje

wskazane informacje z tekstu ważne od
drugorzędnych

• wskazuje określenia • odróżnia określenia • wskazuje opinie • objaśnia subiektywny

opisujące i oceniające opisujące od oceniających w wypowiedziach charakter opinii
bohaterów tekstów

• rozpoznaje czytany utwór • wskazuje • funkcjonalnie • charakteryzuje komiks

jako komiks charakterystyczne cechy wykorzystuje wiedzę jako tekst kultury
komiksu o budowie komiksu
do jego odbioru

6

Sprawności / konieczne podstawowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny)
• odróżnia dzieło literackie • rozpoznaje różne teksty
od filmu i spektaklu kultury
teatralnego • wskazuje środki
• odróżnia film od programu artystycznego wyrazu
informacyjnego charakterystyczne dla
literatury, filmu, teatru
• posługuje się terminami: • posługuje się terminami
lalki, kostium, rekwizyty, związanymi z teatrem
dekoracja w kontekście lalkowym, zna pojęcie
widowiska teatralnego znaki teatru
• posługuje się pojęciami • wie, jak zbudowany jest
związanymi z filmem: scenariusz filmowy
aktor, reżyser, scenariusz • rozpoznaje wybrane
filmowy gatunki filmowe
• zna pojęcie adaptacja • objaśnia pojęcie adaptacja
utworu literackiego utworu w odniesieniu do
wybranych dzieł filmowych
• wypowiada się na temat • porównuje treści tekstów
treści tekstów kultury kultury z rzeczywistością
znaną mu z własnego
doświadczenia
Wymagania
rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
(ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)
UCZEŃ
• nazywa tworzywo • objaśnia swoistość
przekazów tekstów kultury
audiowizualnych przynależnych do
(ruchome obrazy, literatury, teatru, filmu,
dźwięk) muzyki, sztuk
plastycznych
i audiowizualnych
• wyodrębnia różne • rozpoznaje znaki teatru
elementy składające i środki wyrazu
się na widowisko charakterystyczne dla
teatralne, określa teatru lalkowego
funkcje znaków • określa właściwości
teatralnych i funkcje różnych
• posługuje się ze elementów dzieła
zrozumieniem filmowego
terminami
związanymi ze sztuką
filmową
• wskazuje różnice • wskazuje różnice
między tekstem pomiędzy tekstem
literackim a jego literackim a jego
adaptacją adaptacją sceniczną
i radiową
• komentuje treści • odbiera tekst kultury
tekstów kultury jako źródło wzbogacania
w odniesieniu do własnych doświadczeń
własnego
doświadczenia
7

Sprawności / konieczne
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający)
• dokonuje odczytania
tekstów przez przekład
intersemiotyczny,
posługując się konwencją
realistyczną (np. ilustracja)
• z uwagą odbiera filmy,
spektakle teatralne,
słuchowiska, programy
radiowe i telewizyjne,
zwłaszcza adresowane do
dzieci i młodzieży
II. Kształcenie • rozpoznaje
językowe w wypowiedziach
rzeczowniki, czasowniki,
przymiotniki, przysłówki
oraz niektóre liczebniki
i przyimki
• rozpoznaje odmienne
części mowy
Wymagania
podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
(ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)
UCZEŃ
• dokonuje odczytania • dokonuje odczytania • dokonuje odczytania
tekstów przez przekład tekstów przez tekstów przez przekład
intersemiotyczny, przekład intersemiotyczny,
posługując się bardziej intersemiotyczny, posługując się konwencją
złożoną konwencją posługując się abstrakcyjną (w
realistyczną (np. komiks) konwencją połączeniu z muzyką)
symboliczną (np.
plakat, kolaż)
• świadomie odbiera filmy, • wykorzystuje wiedzę • aktywnie odbiera filmy,
spektakle teatralne, na temat tekstów spektakle teatralne,
słuchowiska, programy kultury, odbierając słuchowiska, programy
radiowe filmy, spektakle radiowe i telewizyjne,
i telewizyjne, zwłaszcza teatralne, zwłaszcza adresowane
adresowane do dzieci słuchowiska, do dzieci i młodzieży,
i młodzieży programy radiowe czyniąc je źródłem
i telewizyjne, swoich działań twórczych
zwłaszcza
adresowane do dzieci
i młodzieży
• rozpoznaje w tekście • wskazuje różnice • określa funkcje różnych • świadomie i funkcjonalnie
liczebniki oraz przyimki między różnymi części mowy wykorzystuje wiedzę
częściami mowy w wypowiedzeniu i umiejętności językowe
w zakresie słownictwa,
składni, fleksji i fonetyki
• swobodnie stosuje wiedzę na
temat budowy wypowiedzeń
• rozpoznaje nieodmienne • odróżnia części mowy • funkcjonalnie i budowy tekstu
części mowy odmienne od wykorzystuje wiedzę w wypowiedziach ustnych
nieodmiennych o odmiennych i pisemnych
i nieodmiennych
częściach mowy
8
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• rozpoznaje formy
bezokolicznika
• dostrzega rolę czasownika
w wypowiedzi
• rozumie funkcję • funkcjonalne • funkcjonalnie wykorzystuje
bezokolicznika wykorzystuje wiedzę werbalne i pozawerbalne środki
o osobowych wyrazu
i nieosobowych formach • swobodnie wykorzystuje wiedzę
czasownika o języku jako narzędziu
w wypowiedziach skutecznej komunikacji

• rozpoznaje w tekście • rozpoznaje w tekście
formy przypadków, liczby, formy przypadków, liczby,
osoby, czasu, rodzaju rodzaju gramatycznego
gramatycznego odpowiednio:
odpowiednio: rzeczownika, przymiotnika i liczebnika
czasownika
• wyszukuje i wskazuje • przekształca konstrukcję
w tekście czasowniki strony czynnej i biernej
w stronie czynnej czasownika i odwrotnie
i w stronie biernej
• stara się przestrzegać • przestrzega poprawności
poprawności gramatycznej gramatycznej wyrazów
wyrazów odmiennych odmiennych, tworząc
wypowiedzi
o nieskomplikowanej
strukturze językowej
• oddziela temat • określa funkcje różnych
fleksyjny od końcówki form gramatycznych
odmiennych części mowy
w wypowiedzeniu
• poprawnie i celowo • używa form strony
stosuje formy strony biernej i czynnej
czynnej i biernej czasownika dla uzyskania
czasownika jednoznaczności treści
wypowiedzi
• stosuje poprawne • stosuje poprawne formy
formy gramatyczne gramatyczne wyrazów
wyrazów odmiennych odmiennych
• przedstawia oryginalne
rozwiązania ułatwiające naukę
gramatyki i ortografii
• przestrzega zasad
poprawności językowej oraz
zasad etykiety językowej
w każdej sytuacji
komunikacyjnej
• świadomie i funkcjonalnie
wykorzystuje synonimy,
frazeologizmy w celu
wzbogacenia warstwy
językowej wypowiedzi
• samodzielnie poszerza wiedzę
i umiejętności poza treści
przewidziane podstawą
programową i programem
nauczania

• używa przymiotników • rozumie rolę • uwzględnia • używa we właściwych

i przysłówków we przymiotników w wypowiedziach kontekstach
właściwych kontekstach i przysłówków w opisie różne natężenie cech przymiotników
świata i właściwości i przysłówków o różnych
natężeniach cechy

9

Sprawności / konieczne
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający)
• zna pojęcia podmiot,
orzeczenie, przydawka,
dopełnienie, okolicznik
• wskazuje wyrazy
nadrzędne i podrzędne
w związkach wyrazowych
• nazywa niektóre typy
związków wyrazowych
• rozpoznaje wypowiedzenia
oznajmujące, pytające
i rozkazujące
• odróżnia zdanie
pojedyncze rozwinięte
i nierozwinięte, zna pojęcia
zdanie pojedyncze i zdanie
złożone
podstawowe
(ocena: dostateczny)
• rozpoznaje podmiot,
orzeczenie, przydawkę,
dopełnienie i okolicznik
w zdaniu
• objaśnia pojęcia związek
zgody, związek rządu,
związek przynależności
• wie, jakie części mowy
występują najczęściej
w związkach wyrazowych
różnych typów
• używa celowo
wypowiedzeń
oznajmujących, pytających
i rozkazujących
• rozpoznaje w tekście
zdanie pojedyncze
rozwinięte i nierozwinięte,
zdanie pojedyncze
i złożone, odróżnia zdanie
i wypowiedzenie bez
osobowej formy
czasownika
Wymagania
rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
(ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)
UCZEŃ
• rozpoznaje funkcje • wyjaśnia funkcję
składniowe orzeczenia, podmiotu,
orzeczenia, przydawki, dopełnienia
podmiotu, przydawki, i okolicznika w zdaniu
dopełnienia
i okolicznika w zdaniu
• używa ze • używa funkcjonalnie
zrozumieniem pojęć nazw wszystkich typów
związek zgody, związków wyrazowych
związek rządu, podczas analizy
związek składniowej zdań
przynależności
• odróżnia różne typy
związków
wyrazowych
• używa wypowiedzeń • funkcjonalnie
wykrzyknikowych ze wykorzystuje wiedzę
świadomością ich o różnych typach
funkcji wypowiedzeń ze względu
na cel wypowiedzi
• rozpoznaje • określa funkcję zdań
równoważnik zdania, współrzędnie złożonych
określa typy zdań różnego typu
złożonych
współrzędnie
10
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• przekształca zdania • przekształca konstrukcje • rozumie • wykorzystuje wiedzę

złożone w pojedyncze składniowe – zdania funkcjonalność i umiejętności w zakresie
i odwrotnie w równoważniki zdań przekształceń przekształceń
i odwrotnie składniowych składniowych
w wypowiedziach
ustnych i pisemnych

• rozpoznaje wersję • objaśnia, czym się różni • wskazuje główne • funkcjonalnie posługuje
mówioną wersja mówiona języka od cechy języka się wersja mówioną
i pisaną języka wersji pisanej mówionego i pisaną języka
i pisanego

• wie, w jakich sytuacjach • posługuje się oficjalną • posługuje się • zna i funkcjonalnie
używa się oficjalnej , i nieoficjalną odmianą oficjalną nieoficjalną stosuje formy
a w jakich nieoficjalnej polszczyzny odmianą polszczyzny grzecznościowe używane
odmiany polszczyzny ze świadomością w oficjalnej i nieoficjalnej
zróżnicowania tych odmianie polszczyzny
form

• rozumie dosłowne i proste • odróżnia znaczenia • rozpoznaje wyrazy • świadomie wykorzystuje

przenośne znaczenia dosłowne wyrazów od wieloznaczne wyrazy o przenośnych
wyrazów w wypowiedzi znaczeń przenośnych znaczeniach do
tworzenia własnych
wypowiedzi

• zna pojęcie związek
frazeologiczny
• używa stałych związków • używa różnych • używa poprawnie
wyrazowych ze związków i celowo różnych
zrozumieniem frazeologicznych związków
i świadomością celu w wypowiedziach frazeologicznych
ustnych i pisemnych w wypowiedziach
ustnych i pisemnych

11
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• świadomie tworzy • stosuje różne typy • posługuje się • podkreśla intencje

wypowiedzi wyrażające wypowiedzeń w zależności pozawerbalnymi wypowiedzi
różne intencje od zamierzonego celu środkami pozawerbalnymi
wypowiedzi komunikowania się środkami
stosownie do porozumiewania się
okoliczności i celu
wypowiedzi

• używa ze zrozumieniem • wie, że formy fleksyjne • świadomie zastępuje • funkcjonalnie stosuje

pojęć synonim, wyraz wyrazów nie są ich powtarzające się synonimy w celu
bliskoznaczny synonimami wyrazy ich wzbogacenia językowego
synonimami wypowiedzi

• w sposób logiczny i spójny • wie, że treść tworzonych • używa spójników • stosuje synonimy w celu
wypowiada się na tematy zdań powinna nawiązywać i zaimków (bez uzyskania spójności
związane z otaczającą do wcześniejszych części znajomości terminów tekstu
rzeczywistością tekstu – etap
propedeutyczny)
w celu zespolenia
tekstu

• rozumie, że tekst jest • rozróżnia typy • wie, że niektóre • funkcjonalnie

komunikatem komunikatu: informacyjny, komunikaty różnią się wykorzystuje wiedzę
literacki, ikoniczny systemem znaków o różnych typach
komunikatów

• zna pojęcia nadawca • identyfikuje nadawcę • identyfikuje i opisuje • funkcjonalnie posługuje

i odbiorca wypowiedzi, wypowiedzi nadawcę i odbiorcę się terminami nadawca
posługuje się nimi w opowiadaniach, wypowiedzi lirycznej i odbiorca wypowiedzi
w odniesieniu do różnych powieściach, baśniach, podczas odbioru tekstów
sytuacji codziennych mitach, legendach kultury

12

Sprawności / konieczne
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający)
• określa sytuację
komunikacyjną
• rozpoznaje komunikaty
wyrażane za pomocą
gestów i mimiki
• zna pojęcia głoska, litera,
sylaba
• zna pojęcie etykieta
językowa i stara się
stosować jej zasady
Wymagania
podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
(ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)
UCZEŃ
• rozumie wpływ sytuacji • dostosowuje sposób • posługuje się różnymi
komunikacyjnej na kształt wyrażania się werbalnymi
wypowiedzi i zachowania do i pozawerbalnymi
sytuacji środkami komunikacji
komunikacyjnej stosownie do sytuacji
• rozpoznaje i nazywa • rozpoznaje znaczenie • nazywa i komentuje
uczucia wyrażane za różnych emocje wyrażane za
pomocą postawy ciała niewerbalnych pomocą różnych form
środków komunikacji ekspresji pozasłownej
• objaśnia różnicę między • określa funkcje • wykorzystuje wiedzę
głoską a literą głosek, liter, sylab o głoskach, literach
i sylabach w analizie
warstwy brzmieniowej
tekstów
• stosuje zasady etykiety • przestrzega zasad • przestrzega zasad etykiety
językowej w sytuacjach etykiety językowej językowej podczas
codziennych wymaganych komunikacji za pomocą
w korespondencji narzędzi nowoczesnych
technologii informacyjno –
komunikacyjnych
13
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• zna zasady pisowni: • stara się przestrzegać
– rz, ż, ó, u, h, ch, poprawności ortograficznej
– nie z rzeczownikami,
przymiotnikami, w zakresie pisowni:
czasownikami, – rz, ż, ó, u, h, ch,
liczebnikami i i – nie z rzeczownikami,
przysłówkami przymiotnikami,
– wielką i małą literą czasownikami,
– przyimków i wyrażeń liczebnikami
przyimkowych i przysłówkami
– ą i ę oraz -em i -om – wielką i małą literą
– i po spółgłoskach – przyimków i wyrażeń
– zakończeń -i, -ii,-ji przyimkowych
– ą i ę oraz -em i -om
– i po spółgłoskach
– zakończeń -i, -ii,-ji
w podanym zestawie
ortogramów
• stosuje w większości • stosuje we wszystkich
wyrazów zasady wyrazach zasady
pisowni: pisowni:
– rz, ż, ó, u, h, ch, – rz, ż, ó, u, h, ch,
– nie z rzeczownikami, – nie z rzeczownikami,
przymiotnikami, przymiotnikami,
czasownikami, czasownikami,
liczebnikami liczebnikami
i przysłówkami i przysłówkami
– wielką i małą literą – wielką i małą literą
– przyimków i wyrażeń – przyimków i wyrażeń
przyimkowych przyimkowych
– ą i ę oraz -em i -om – ą i ę oraz -em i -om
– i po spółgłoskach – i po spółgłoskach
– zakończeń -i, -ii,-ji – zakończeń -i, -ii,-ji
w podanym zestawie w podanym zestawie
ortogramów ortogramów

• zna wybrane zasady • stara się przestrzegać • stosuje w większości • stosuje we wszystkich
dotyczące oznaczania zasad dotyczących wyrazów zasady wyrazach zasady
spółgłosek dźwięcznych oznaczania spółgłosek oznaczania oznaczania spółgłosek
i bezdźwięcznych dźwięcznych spółgłosek dźwięcznych
i bezdźwięcznych dźwięcznych i bezdźwięcznych
w zestawie ortogramów i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów
zawartych w zestawie zawartych
w ćwiczeniach ortogramów w ćwiczeniach
zawartych
w ćwiczeniach

14
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• zamyka wypowiedzenia • stosuje poprawnie kropkę, • stosuje w większości • stosuje we wszystkich

kropką, znakiem zapytania
lub wykrzyknikiem
znak zapytania lub wypowiedzeń wypowiedzeniach
wykrzyknik na końcu poznane zasady poznane zasady użycia
wypowiedzeń, zna zasady użycia przecinka przecinka w zdaniu
dotyczące użycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złożonym
w zdaniach pojedynczych pojedynczym
i złożonych i złożonym

III. Tworzenie • udziela poprawnych • krótko wypowiada się na • wypowiada się • świadomie porządkuje • pisze bezbłędne językowo,
wypowiedzi i logicznych odpowiedzi na podany temat związany logicznie na tematy i komponuje treść swoich oryginalne pod względem
pytania z otaczającą związane wypowiedzi treści i stylu różne formy
• słucha z uwagą rzeczywistością z poznanymi tekstami • prezentuje własne wypowiedzi
uczestników rozmowy, • włącza się do rozmowy kultury stanowisko w rozmowie • swobodnie posługuje się
mówi na temat, w kulturalny sposób • reaguje na werbalnymi i pozawerbalnymi
uczestnicząc w rozmowie wypowiedzi innych środkami wyrazu
rozmówców w wypowiedziach ustnych

• rozpoznaje argumenty • posługuje się argumentami • rozpoznaje • używa przemyślanych • operuje bogatym
w wypowiedzi argumenty argumentów na poparcie słownictwem z różnych
w rozmowie odnoszące się do swojego stanowiska kręgów tematycznych
faktów, logiki oraz • w sposób szczególny dba
odnoszące się do o poprawność ortograficzną,
emocji interpunkcyjną, fleksyjną
i składniową wypowiedzi
• tworzy logiczne • zna pojęcie akapit • tworzy wypowiedzi • tworzy semantycznie • zapisuje teksty w sposób
i w przeważającej części i  rozumie jego funkcję o właściwej pełne i bogate językowo przejrzysty z wielką dbałością
uporządkowane w wypowiedzi kompozycji i układzie wypowiedzi o stronę graficzną
wypowiedzi graficznym i podział logiczny
w formie akapitów
• wyszukuje w tekście • ocenia przydatność • dokonuje selekcji • wypracowuje skuteczne • podejmuje działalność
informacje uzyskanych informacji informacji metody selekcji literacką i kulturalną
informacji

15

Sprawności / konieczne
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający)
• tworzy według podanego
wzoru wypowiedzi
w następujących formach
gatunkowych:
opowiadanie (twórcze,
odtwórcze), opis
(przedmiotu, miejsca,
krajobrazu, postaci), list,
sprawozdanie, dedykacja,
zaproszenie,
podziękowanie,
ogłoszenie, życzenia,
charakterystyka
• recytuje ze zrozumieniem
tekst poetycki lub
fragment prozy
• sporządza według
podanego wzoru
odtwórczy plan ramowy
i szczegółowy wypowiedzi
podstawowe
(ocena: dostateczny)
• tworzy samodzielnie
wypowiedzi
w następujących formach
gatunkowych:
opowiadanie (twórcze,
odtwórcze), opis
(przedmiotu, miejsca,
krajobrazu, postaci), list,
sprawozdanie, dedykacja,
zaproszenie,
podziękowanie,
ogłoszenie, życzenia,
charakterystyka
• artykułuje prawidłowo
głoski podczas recytacji,
dostosowuje tempo
recytacji do treści utworu
• sporządza samodzielnie
odtwórczy plan ramowy
i szczegółowy wypowiedzi
Wymagania
rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
(ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)
UCZEŃ
• tworzy poprawne • tworzy bogate językowo • prowadzi blog
językowo, spójne, wypowiedzi w różnych internetowytworzy prezentacje
zgodne z cechami formach gatunkowych, multimedialne
kompozycyjnymi stosuje funkcjonalnie • redaguje twórcze, oryginalne
wypowiedzi różne środki językowe teksty informacyjne o szkole
w następujących przeznaczone do gazetki lub na
formach stronę internetową
gatunkowych:
opowiadanie
(twórcze, odtwórcze),
opis (przedmiotu,
miejsca, krajobrazu,
postaci), list,
sprawozdanie,
dedykacja,
zaproszenie,
podziękowanie,
ogłoszenie, życzenia,
charakterystyka
• recytuje tekst • głosowo interpretuje
z odpowiednią tekst
intonacją, dykcją
i napięciem
emocjonalnym
• stosuje jednolitą • dba o zwięzłość
formę wypowiedzeń wypowiedzi w zapisie
(bez czasownika) planu ramowego
w zapisie planu i szczegółowego
ramowego
i szczegółowego
16
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• redaguje według podanego • tworzy samodzielnie • rozplanowuje • funkcjonalnie

wzoru proste notatki prostą notatkę w formie kompozycję układu wykorzystuje wiedzę
w różnych formach tabeli, kilkuzdaniowej treści w notatce o różnych formach
wypowiedzi, planu notatek

• opowiada o treści • omawia problematykę • funkcjonalnie • opowiada o treści,

przeczytanych utworów przeczytanych utworów wykorzystuje wiedzę problematyce i formie
o języku poznanych tekstów
w wypowiedziach na kultury
temat tekstów

• wie, że współczesne • używa właściwych zapisuje poprawne, • zna i stosuje zasady

komunikaty (SMS, e-mail) zwrotów grzecznościowych komunikatywne netykiety w komunikacji
muszą być poprawne pod w swoich wiadomościach wiadomości SMS internetowej
względem językowym SMS oraz korespondencji
i ortograficznym internetowej

• tworzy według podanego • tworzy samodzielnie • tworzy poprawne • tworzy bogate językowo
wzoru opowiadania na opowiadania na tematy językowo, spójne, wypowiedzi w różnych
temat dalszych losów związane z treścią zgodne z cechami formach gatunkowych
bohatera tekstu poznanych utworów kompozycyjnymi inspirowane treścią
opowiadania na poznanych utworów
podstawie tekstu

• podejmuje próby • pisze scenariusz filmowy, • samodzielnie pisze • pisze scenariusz filmowy
redagowania scenariusza korzystając z rad scenariusz filmowy, na podstawie własnych
zamieszczonych na podstawie pomysłów
w podręczniku fragmentów lektury

17
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• odwołuje się do swojej • stosuje zwroty • funkcjonalnie stosuje • funkcjonalnie i twórczo

wiedzy o języku grzecznościowe odpowiednie wykorzystuje wiedzę
w tworzonych w wypowiedziach ustnych konstrukcje o języku w tworzonych
wypowiedziach i pisemnych składniowe wypowiedziach
w różnych sytuacjach
komunikacyjnych

IV. • czytając głośno, • czyta płynnie tekst, • czyta tekst, stosując • czytając głośno, • wykorzystuje narzędzia TIK
uwzględnia różne znaki podkreślając głosem odpowiednie tempo przekazuje intencję (np. smartfon, tablet) do
Samokształcenie interpunkcyjne ważne słowa i intonację tekstu zapisywania i katalogowania
w zależności od treści informacji
• opracowuje własne bazy
• zapisuje odręcznie • porządkuje według • zapisuje informacje • opracowuje własne informacji, np. kartoteki, fiszki
informacje pozyskane własnego pomysłu za pomocą edytora sposoby szybkiego z hasłami, foldery plików
z różnych źródeł uzyskane informacje tekstu i efektywnego • wykorzystuje programy,
zapisywania informacji aplikacje i gry edukacyjne do
samodzielnej nauki języka
• korzysta z różnych źródeł • wybiera informacje • selekcjonuje • gromadzi dane w sposób polskiego
informacji (np. książki, uzyskane z różnych źródeł informacje uporządkowany • zwraca uwagę na aspekty
edukacyjne programy i wykorzystuje je w nauce w celu wykorzystania i zapewniający łatwy moralne związane
telewizyjne, strony i rozwijaniu pasji ich w różnych dostęp do potrzebnych z korzystaniem z zasobów
internetowe) sytuacjach typowych informacji internetowych
i nietypowych (odpowiedzialność, uczciwość,
poszanowanie cudzej
• korzysta z zasobów • zna zasady korzystania • korzysta z zasobów • funkcjonalnie własności)
szkolnej biblioteki z zasobów bibliotecznych bibliotek on-line wykorzystuje wiedzę na • przestrzega praw autorskich
temat zasobów dotyczących zasobów
bibliotecznych internetu
w docieraniu do • opisuje źródła internetowe
informacji

18
 Wymagania
Sprawności / konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające ponadprogramowe
obszary
umiejętności (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) (ocena: celujący)

UCZEŃ

• korzysta ze słownika
ortograficznego
• potrafi odnaleźć wskazane
hasło w encyklpedii
• zna budowę słownika
ortograficznego
• wyszukuje hasła
w encyklopedii
• korzysta ze słownika • określa funkcje • bierze udział i odnosi sukcesy
wyrazów słowników w konkursach przedmiotowych
bliskoznacznych • korzysta ze słowników z języka polskiego
• korzysta z informacji on-line
zawartych
w encyklopedii

• podejmuje próbę oceny • ocenia przydatność • konfrontuje ze sobą • krytycznie ocenia

prawdziwości informacji uzyskanych informacji informacje uzyskane i weryfikuje informacje
uzyskanych z internetu z różnych źródeł, uzyskane z różnych
szczególnie źródeł
internetowych

• zna legendy związane ze
swoim regionem
• wyszukuje informacje na • wykorzystuje wiedzę • aktywnie interesuje się
temat ważnych zdarzeń i umiejętności do życiem kulturalnym
i postaci związanych ze przetwarzania swojego regionu
sowim regionem informacji o życiu
kulturalnym regionu

• korzysta z internetu • rozwija umiejętności • zna wybrane zasady • postrzega nowoczesne

w celach edukacyjnych
• kształci umiejętności
tworzenia prezentacji
multimedialnej
efektywnego korzystania
z zasobów internetu
netykiety technologie informacyjne
i przestrzega ich jako narzędzia do
rozwijania
i prezentowania
własnych zainteresowań

Lektura obowiązkowa • czyta większość • czyta większość • czyta wszystkie • czyta wszystkie • chętnie czyta i zna wiele
i uzupełniająca wymaganych lektur wymaganych lektur wymagane lektury wymagane lektury tekstw ponadprogramowych
przynajmniej we w całości i analizuje ich w całości w całości i interpretuje je
fragmentach i analizuje świat przedstawiony i interpretuje w połączeniu
podstawowe elementy ich wybrane wątki z kontekstami
świata przedstawionego

19
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu
trudności. Brak wiedzy i umiejętności nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu.

20