Sve češće i duže suše (smanjenje padavina i vlažnosti zemljišta), smanjenje

kapaciteta vodnih resursa i produženje vegetacionog perioda, povećanje

solarne radijacije, temperatura i isparavanja, usljed globalnih promjena klime
na Zemlji, osim zaoštravanja problema u vodoprivredi i energetici, ozbiljno
ugrožavaju i poljoprivredu i njenu proizvodnju.U ovakvim uslovima
navodnjavanje ne može biti dopunska mjera već način proizvodnje.

Godišnje potrebe za vodom kupine i maline iznose 500-600 mm, a deficit

vode koji treba nadoknaditi usljed nedostatka padavina je od 120-150 mm
(norme navodnjavanja).

Malina i kupina mogu da koriste skoro svu vlagu koja se nalazi u površinskom
sloju zemljišta, do 60 cm. Odgovarajuća količina vode neophodna je prilikom
uzgoja maline i kupine tokom čitave vegetacije, kako bi iste imale snažan rast
i postizale visoke prinose.

Nedostatak vode u periodu razvoja ploda imaće za posljedicu sitne plodove.

Najbolje bi bilo kada bi voda tokom cijele vegetacije bila ravnomerno
raspoređena. Količina vode koju zahtjeva malina i kupina za svoj rast i razvoj
zavisi od vremenskih uslova, stanja biljke, te energije rasta. Međutim,
utvrđeno je da se najviše norme vlage koja se upotrebi od strane ovih kultura
kreće 0,5-0,8 cm dnevno.

Zemljišta se razlikuju po količini vode koju mogu zadržavati u ovoj zoni. Na

primjer, dobro drenirana pjeskovita zemljišta mogu zadržavati vodu svega 5
cm, dok ilovače zadržavaju granicu iste i do 10 cm. Generalno se smatra da
sa navodnjavanem treba početi kada je 50% raspoložive-dostupne vlage u
zemljištu iskorišteno. Sa maksimalnom procjenom, ova situacija će se javiti u
5-10 dana, zavisno od tipa zemljišta i padavina.

Sazrijevanje plodova kupine i intenzivan porast izdanaka se odvija u periodu

kada su dnevne temperature uglavnom visoke pa je za uspješno gajenje,
redovno i obilato plodonošenje potrebno obezbijediti dosta zemljišne vlage,
naročito u periodu od cvjetanja do kraja zrenja, odnosno od početka juna do
kraja septembra.

Navodnjavati se može na više načina, a u praksi se najviše primjenjuje

navodnjavanje brazdama, vještačkom kišom i sistemima kap po kap.

Navodnjavanje brazdama je dosta rašireno u područjima gdje ima dosta

vode, pored rijeka. U brazde se pušta voda koja lagano natapa površinu oko
špalira kupine, a pri tom ne kvasi listove i plodove.

Sistem vještačke kiše se koristi na većim površinama i u organizovanoj

proizvodnji. Ovaj način navodnjavanja je dosta nepovoljan jer vlaženje
plodova u vrijeme zrenja podstiče razvoj truleži plodova.
Sistem „kap po kap“ je najekonomičniji i najpogodniji način navodnjavanja. U
odnosu na ostale načine navodnjavanja sistem „kap po kap“ posjeduje
sledeće prednosti:

Potrebna je manja količina vode – racionalna potrošnja;

sistem je prenosiv – lako se montira i demontira ;

u zavisnosti od spoljnih uslova određuje se količina vode koja može biti od

4,5 do 18 litara po metru za sat ;

uz vodu se može dodati i đubrivo za prihranu ako je potrebno;

ne kvase se list i plod , te ne stvara povoljne uslove za razvijanje truleži

ploda;

u nedostatku izvorišta voda se može dopremati i cisternama ;

obezbijeđuje stalnu umjerenu vlažnost zemljišta ujednačenog intenziteta

ukoliko je sistem pravilno izbaždaren , što se tiče protoka u špaliru zasada.

Broj zalivanja uglavnom zavisi od količine padavina u datom području i varira

iz godine u godinu.

Strategija zalivanja po fenofazama :

U nešto aridnijim područjima prvo navodnjavanje se obavlja već u aprilu ,

potom u maju i junu u fazi cvjetanja i početka intenzivnog porasta plodova.

Zatim u fazi neposredno pred zrenje, a sledeće sredinom avgusta, u vrijeme

punog zrenja plodova.

Poslednje, navodnjavanje, koje podstiče diferenciranje cvijetnih pupoljaka za

narednu godinu, obavlja se početkom septembra. Na nešto većim
nadmorskim visinama i humidnijim područjima pojedinih godina nije
neophodno navodnjavanje. Međutim i tada bar dva navodnjavanja, i to
početkom i u drugoj polovini avgusta, daju veoma pozitivne efekte.

Prekomerno zalivanje je rasipanje, a može biti i štetno, te ga treba

izbjegavati. Ono može za rezultat imati pojavu nežnih, mekanih plodova, koji
su izrazito osetljivi na dodir, čime se otežava manipulacija istim.
Takođe, prekomjerno navodnjavanje ispira hraniva, posebno azot, iz zone
korijenovog sistema, te sprečava aeraciju zemljišta, zatim normalan rast
korijena, te pogoduje razvijanju bolesti, trulež korijena.

Izvor: domaćinskakuća