Professional Documents
Culture Documents
4 Thuyet Minh69
4 Thuyet Minh69
tác giả Ông được đánh giá là “một trong những nhà
văn viết kí hay nhất nước ta” (Nguyên Ngọc)
Tiết PPCT: 47 I/. Tìm hiểu chung Giới thiệu phong cách nghệ thuật
1/. Tác giả của tác giả có ghi âm lời giảng
Nét đặc sắc trong phong
cách nghệ thuật của Hoàng Phủ
Ngọc Tường: Sự kết hợp nhuần
Slide 5: nhuyễn giữa chất trí tuệ và trữ tình,
Giới thiệu giữa nghị luận sắc bén với tư duy đa
chiều được tổng hợp từ vốn kiến
tác giả thức sâu rộng về nhiều lĩnh vực, lối
viết hướng nội, súc tích, mê đắm và
tài hoa .
Câu hỏi D) Là nhà văn sinh ra và lớn lên ở Quảng Trị, chuyên viết về
tùy bút
tương tác
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
Tiết PPCT: 47 I/. Tìm hiểu chung Giới thiệu xuất xứ và nội dung
1/. Tác giả
2/. Tác phẩm
“Ai đã đặt tên cho dòng
sông” là bài bút kí xuất sắc được
chính của đoạn trích có ghi âm lời
viết tại Huế năm 1981, in trong tập
sách cùng tên.
giảng và bìa sách minh họa
Slide 7: Bài kí có 3 phần, đoạn trích
Giới thiệu SGK gồm phần thứ nhất và đoạn
kết, tập trung nói về cảnh quan thiên
tác phẩm nhiên sông Hương, sự gắn bó của
con sông với lịch sử và văn hoá của
xứ Huế. Qua đó nhà văn bộc lộ niềm
tự hào tha thiết, sâu lắng dành cho
dòng sông Hương, cho Xứ Huế thân
yêu và cũng là cho đất nước.
Đoạn clip thuyết minh về văn bản Thuyết minh nội dung chuyển thể
Slide 8: từ văn bản sách giáo khoa từ đầu
đến “tiếng gà..”
Bao Vinh Sử dụng bản đồ để giới thiệu thủy
Ngoại ô
Kim Long
Cồn Hến
trình sông Hương và những địa
Slide 9: Nguyệt Biều danh được nhắc đến trong văn
Lương Quán
Bản đồ Cồn Giã Viên bản. Từ đó, giáo viên định hướng
thủy trình bố cục cho học sinh cho học sinh
sông
Điện Hòn Chén
tìm hiểu đoạn trích. Có ghi âm lời
Hương Ngã ba Tuần
giảng
Slide10 : Tiết PPCT: 47 I/. Tìm hiểu chung Định hướng cho học sinh cảm
1/. Thủy trình sông Hương
a/. Sông Hương trong mối quan hệ với rừng già Trường Sơn
nhận vẻ đẹp sông Hương ở
thượng nguồn, trong mối quan hệ
với rừng già Trường Sơn. Có ghi
âm lời giảng
Slide 15: II/. Đọc-hiểu văn bản Cảm nhận chi tiết “Sông Hương
Đọc hiểu 1/. Thủy trình sông Hương
a/. Sông Hương trong mối quan hệ với rừng già Trường Sơn
là bản trường ca của rừng già”
văn bản - Sông Hương là “bản trường ca của rừng già”
- Sông Hương như “cô gái Di - gan phóng khoáng và với những chi tiết được khai thác
man dại”
- Khi ra khỏi rừng già, Sông Hương chế ngự sức mạnh bản từ văn bản. Đồng thời chốt lại các
năng và nhanh chóng mang vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành
“người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở” biện pháp pháp nghệ thuật có ghi
=> Biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, liên tưởng, nhân âm lời bài giảng.
hóa; sử dụng dày đặc các tính từ giàu sắc thái biểu cảm
→ Sông Hương như một người con gái của núi rừng tự
nhiên hoang dại, tràn đầy sức sống mãnh liệt và đầy cá
tính
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
Slide 18: II/. Đọc-hiểu văn bản Định hướng cho học sinh cảm
1/. Thủy trình sông Hương
a/. Sông Hương trong mối quan hệ với rừng già Trường Sơn nhận vẻ đẹp sông Hương ở
b/. Sông Hương trong mối quan hệ với thành phố Huế:
thượng nguồn, trong mối quan hệ
với thành phố Huế có ghi âm lời
giảng
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
Slide 23: Trước khi gặp kinh thành Huế, Sông Hương là Cảm nhận những chi tiết được
“người gái đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa
đầy hoa dại” được người tình mong đợi đến đánh thức. khai thác từ văn bản có ghi âm lời
bài giảng.
Biện pháp tu từ nhân hóa gợi vẻ đẹp dòng sông
thêm lãng mạn, tình tứ
7
Slide 24:
Khi ra khỏi núi, sông Hương đã đi qua những
địa danh nào?
A) Ngã ba Tuần, núi Ngọc Trản, điện Hòn Chén
B) Bãi Nguyệt Biều, Lương Quán; đồi Vọng Cảnh, Tam Thai,
Lựu Bảo
C) Dãy đồi phía tây nam thành phố, chùa Thiên Mụ; lăng
tẩm đền đài
D) Tất cả những địa danh trên
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
Slide 25: Khi ra khỏi núi, sông Hương mang một vóc dáng mới, Cảm nhận những chi tiết được
một sức sống mới đầy khao khát tuổi xuân
khai thác từ văn bản có ghi âm lời
bài giảng.
“sông Hương chuyển dòng liên tục, vòng giữa khúc quanh
đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm”
Slide 26: Khi ra khỏi núi, sông Hương mang một vóc dáng mới, Cảm nhận những chi tiết được
một sức sống mới đầy khao khát tuổi xuân
khai thác từ văn bản có ghi âm lời
bài giảng.
“sông Hương chuyển dòng liên tục, vòng giữa khúc quanh
đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm”
Slide 27: Rồi vượt qua “lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản Cảm nhận những chi tiết được
để sắc nước trở nên xanh thẫm”
khai thác từ văn bản có ghi âm lời
bài giảng.
Và như thế sông Hương tiếp tục “trôi đi giữa hai dãy
đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột
ngột khi qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo”
Với dòng chảy lững lờ “mềm như tấm lụa”
Slide 28: Dòng sông mềm Cảm nhận những chi tiết được
mại khi đi qua những dãy
đồi tây nam thành phố thì khai thác từ văn bản có ghi âm lời
ánh lên những mảng
phản quang nhiều màu
bài giảng.
sắc tuyệt đẹp
Sớm xanh
Trưa vàng Chiều tím
8
Slide 29: Rồi lại mang vẻ đẹp “trầm mặc” như “triết lí”
như “cổ thi” khi qua những “lăng tẩm đồ sộ”, qua
Cảm nhận những chi tiết được
những rừng thông u tịch… khai thác từ văn bản có ghi âm lời
bài giảng.
Đúng rồi! Bấm vào chỗ bất kì Sai rồi! Bấm vào chỗ bất kì để
để tiếp tụcanswer:
Your tiếp tục
1. Phan Trọng Luận (tổng chủ biên) – Lã Nhâm Thìn (chủ Các tài liệu tham khảo để sử dụng
Slide 33: biên phần Văn) – Bùi Minh Toán (chủ biên phần tiếng Việt)
trong bài giảng
– Lê A (chủ biên phần Làm văn), Ngữ văn 12tập 1, NXB
Các tài Giáo dục, 2009.
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hướng dẫn thực hiện chuẩn
liệu tham kiến thức, kĩ năng môn Ngữ văn lớp 12, NXB Giáo dục Việt
Nam, 2010.
khảo. 3. www.kenhvanhoc.vn
4. www.ungdungcongnghedayhoc.vn
9
Văn học
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG ?
(Hoàng Phủ Ngọc Tường)
? Khi ra khỏi núi, dòng chảy của sông Hương có giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”
được miêu ta như thế nào? được người tình mong đợi đến đánh thức.
? Dòng chảy của sông Hương trở nên sống động
khi qua những địa danh khác nhau của xứ Huế. - Nhưng khi ra khỏi núi, sông Hương
Em hãy tìm và chứng minh đều đó? bừng lên sức sống và niềm khao khát tuổi
? Qua đó, hãy rút ra nhận xét về bút pháp của xuân trong sự “chuyển dòng liên tục”, rồi
HPNT khi viết về đoạn này? Từ đó, em cảm nhận “vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn
được vẻ đẹp gì của sông Hương? mình theo những đường cong thật mềm”
=> HS thảo luận 2 phút theo nhóm 2 học sinh, để gặp TP tương lai của nó.
sau đó đại diện nhóm trình bày; GV nhận xét,
diễn giảng và chốt ý bằng lược đồ thủy trình ở - Từ ngã ba Tuần, sông Hương vẫn đi
ngoại vi TP Huế kèm theo hình ảnh minh họa. trong dư vang của TS với sắc nước xanh
* GV bình giảng: thẫm.
- Dù chảy trong dư vang TS nhưng sông Hương đã trở
thành con sông của xứ sở, của những tên đất, tên người - Có lúc sông Hương “mềm như tấm lụa”
chứa những bề sâu văn hóa. Nó đổi dòng liên tục bởi cái khi qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo.
xứ sở chập chùng những địa danh vừa lạ lùng vừa hư ảo:
ngã ba Tuần, điện Hòn Chén, núi Ngọc Trản, bãi Nguyệt - Có khi ánh lên những phản quang nhiều
Biều- Lương Quán, chùa Thiên Mụ, Vọng Cảnh, Tam
Thai, Lựu Bảo. màu sắc “sớm xanh, trưa vàng, chiều
- Trong cái nhìn tinh tế và lãng mạn của tác giả, toàn bộ tím”khi qua những dãy đồi núi phía tây
hành trình của dòng sông tựa như một cuộc tìm kiếm có ý nam TP.
thức của người con gái đi tìm người tình nhân đích thực
trong câu chuyện tình yêu nhuốm màu cổ tích. Trong cuộc - Rồi lại mang vẻ đẹp “trầm mặc” khi
tìm kiếm đó, sông Hương đã dâng tặng cho Huế những vẻ
đẹp rất riêng:
qua bao lăng tẩm, đền đài cho đến lúc
+ Vẻ đẹp đặc trưng với dòng chảy lững lờ “mềm như tấm bừng sáng, tươi tắn và trẻ trung khi gặp
lụa”, với màu nước nhạy cảm với ánh sáng luôn thay đổi “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga”
theo từng thời điểm trong ngày
+ Vẻ đẹp kín đáo trầm mặc như triết lí, cổ thi khi uốn lượn => Sông Hương hiện lên với vẻ đẹp vừa
quanh những rừng thông u tịch .. kiều diễm vừa cổ kính và mang đậm vẻ
- Như vậy, sông Hương được phản chiếu bằng những kiến
thức về văn hóa, lịch sử, văn học, địa lí. Dưới ngòi bút của đẹp của cố đô Huế.
ông, sông Hương hiện lên vừa kiều diễm, vừa cổ kính và
mang đậm vẻ đẹp của cố đô Huế.
c. Sông Hương khi đến giữa thành phố
GV cho HS xem clip sông Hương ở trong lòng Huế:
TP Huế.
GV:
- Ngay khi chạm với giây phút đầu tiên hội ngộ
với Huế, lập tức sông Hương đã có cảm xúc hoàn
toàn mới. Đó là cảm xúc gì?
- Dòng chảy của sông Hương trong lòng TP Huế
mang vóc dáng như thế nào?
- Sông Hương còn dâng tặng cho Huế sự sâu
lắng trong dòng chảy của mình. Tìm chi tiết - Khi gặp thành phố Huế, sông Hương
chứng minh điều đó? như tìm thấy chính mình “vui tươi hẳn
=> HS suy nghĩ, trả lời; GV nhận xét, diễn giảng lên giữa những bãi xanh biếc của ngoại ô
và chốt ý bằng lược đồ thủy trình ở trong TP Huế Kim Long” dòng chảy kéo một nét thẳng
kèm theo hình ảnh minh họa. đầy cá tính “ theo hướng tây nam – đông
bắc”, rồi “uốn một cánh cung rất nhẹ
13
Huệ.
- Là dòng sông sống hết mình với lịch sử
bi tráng của thế kỉ XIX.
- Chứng kiến thời đại của CM tháng Tám
bằng những chiến công rung chuyển và
GV: Trong ls và trong đời thường, sông tiếp tục có mặt trong những năm tháng bi
Hương đã hiện lên với những vẻ đẹp đáng trân hùng nhất của lịch sử đất nước sau này.
trọng và đáng mến. Nhà văn đã phát hiện và lí b. Trong đời thường: Sau những biến cố,
giải về những vẻ đẹp đó của Hương giang như thăng trầm của lịch sử, S.Hương trở về
thế nào? với cuộc sống bình thường mang vẻ đẹp
=> HS suy nghĩ, trả lời; GV chốt ý, diễn giảng. giản dị của một “người con gái dịu dàng
của đất nước”
c. Trong thi ca: S.Hương là nguồn cảm
hứng bất tận cho các thi nhân.
- Sông Hương là cái nôi của nền âm nhạc
dân gian và cổ điển Huế.
GV: Vì sao sông Hương lại có thể trở thành - Sông Hương không bao giờ lặp lại mình
dòng sông của thi ca, là nguồn cảm hứng bất tận trong cảm hứng của thi nhân: Nguyễn
cho người nghệ sĩ? Du, Bà Huyện Thanh Quan, Cao Bá
=> HS suy nghĩ, trả lời; GV chốt ý, diễn giảng. Quát, Tản Đà, Tố Hữu.
III. Tổng kết:
1/. Nghệ thuật:
- Văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế
và tài hoa .
GV: Văn phong của HPNT có điểm gì nổi bật - Ngôn từ phong phú, gợi hình, gợi cảm;
trong tác phẩm này? câu văn giàu nhạc điệu.
=> HS suy nghĩ, trả lời; GV chốt ý, diễn giảng. - Các biện pháp nghệ thuật : ẩn dụ, nhân
hóa, so sánh được sử dụng một cách hiệu
quả ....
2/. Ý nghĩa văn bản: Thể hiện những
GV: Đánh giá những giá trị của tác phẩm về phát hiện, khám phá sâu sắc và độc đáo
nội dung, nghệ thuật? về sông Hương, bộc lộ tình yêu tha thiết,
=> HS phát biểu; GV nhận xét, chốt ý. sâu lắng và niềm tự hào lớn lao của nhà
văn đối với dòng sông quê hương, đối với
Hoạt động 4: (10p) xứ Huế thân thương.
HỆ THỐNG KIẾN THỨC ĐÃ TÌM HIỂU
QUA BÀI HỌC
* Củng cố: Nêu cảm nhận của em về dòng sông
Hương khi đọc qua bài tùy bút của HPNT.
* Tích hợp: GV học sinh tự nhận thức về sự gắn
bó của mỗi cá nhân với quê hương đất nước.
* GV yêu cầu HS phát biểu phần ghi nhớ SGK
Định hướng:
- Võ Nguyên Giáp sinh năm 1911, quê ở Quảng Bình. Ông là nhà lãnh đạo kiệt xuất của
CMVN.
- Đoạn trích “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới” là chương XII của tập hồi kí
“Những năm tháng không thể nào quên” (do nhà văn Hữu Mai thể hiện theo lời kể của đại
tướng Võ Nguyên Giáp)
Thao tác 2: (8 phút) GV hướng dẫn HS đọc và rút ra nội dung văn bản . HS lắng
nghe, ghi nhận gợi ý của GV.
Định hướng:
- Những khó khăn ban đầu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, những quyết sách
đúng đắn và sáng suốt của Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Mối quan hệ khăng khít giữa đất nước và nhân dân, giữa lãnh tụ và quần chúng.
- Cảm hứng tự hào, giọng văn chân thành, giản dị. Từ đó biết trân trọng những năm
tháng đầy khó khăn và vinh quang của đất nước.
Hoạt động 6: Hướng dẫn tự học và soạn bài mới (5p)
* Hướng dẫn HS tự học:
- Tìm đọc trọn vẹn tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?. Viết cảm nghĩ về đoạn văn
anh (chị) yêu thích nhất.
- Tìm và phân tích những cách ví von, so sánh độc đáo của Hoàng Phủ Ngọc Tường
trong đoạn trích.
* Soạn bài mới: Quá trình văn học và phong cách văn học
- Trình bày khái niệm văn học và phong cách văn học? VD minh chứng.
- Những qui luật chung tác động đến quá trình văn học?
- Thế nào là trào lưu văn học? Tìm hiểu các trào lưu VH trên thế giới?