1.

ფინანსური შუამავლების სამი უპირატესობა მოიცავს შემდეგს: ტრანსაქციური

დანახარჯები, ასიმეტრიული ინფორმაცია და risk sharing (მორალური რისკის
პრობლემა). როგორც ვიცით, ფინანსური შუამავლები ფულად სახსრებს
მეანაბრეებიდან მსესხებლებზე გადაცემენ, ე. ი. ის, ვისაც ფულის სამომავლო
შენახვა უნდა, ფულს აძლევს იმას, ვისაც იგი მოცემულ მომენტში სჭირდება.
ამას ბანკები და სხვა შემნახველი ინსტიტუტები აკეთებენ სესხის მიცემის
გზის, რასაც გარკვეული ცოდნა და ძალისხმევა ესაჭიროება. ამრიგად იმ
დროსა და ფულს, რომელიც დახარჯულია ფინანსური გარიგების
განხორციელებაზე, უწოდებენ ტრანსაქციურ დანახარჯებს.

ტრანსაქციური დანახარჯები (ე.ი. დრო და ფული დახარჯული ფინანსური

გარიგების განხორციელებაზე), ძირითადი პრობლემაა იმ ადამიანებისათვის,
რომლებიც ფლობენ ფინანსურ რესურსებს და მათი სესხად გაცემის სურვილი აქვთ.

ფინანსურ შუამავლებს შეუძლიათ მნიშვნელოვნად შეამცირონ ტრანსაქციური

დანახარჯები, რადგანაც მათ გააჩნიათ აღნიშნული დანახარჯების შემცირების
გამოცდილება.

გარდა ამისა, ისინი საშუალებას იძლევიან თავისუფალი ფულადი სახრები

გადავიდეს იმ ადამიანთა განკარგულებაში, რომელთაც სამეწარმეო უნარი და
საინვესტიციო შესაძლებლობები გააჩნიათ. ამასთან ტრანსაქციური დანახარჯების
დაბალი დონე საშუალებას აძლევს ფინანსურ შუამავლებს შესთავაზონ კლიენტს
მომსახურება ლიკვიდურობის უზრუნველყოფით, რაც გაუადვილებს მას გარიგების
დადებას.

ინფორმაციის ასიმეტრიულობა - ეწოდება მოვლენას რომელიც ფინანსური

გარიგებების დროს ინფორმაციის არასაკამრისობით არის გამოწვეული

Risk Sharing - ფინანსური შუამავლების მიერ, თანხების ინვესტირება

დივერსიფიცირებულ პორტფელში.

2. საინვესტიციო ბანკების (Investment Banks) ფუნქციაა კერძო კომპანიებისთვის,

მთავრობისთვის და სხვა ორგანიზაციებისათვის სახსრების მოზიდვის
უზრუნველყოფა. ამ მიზნით, საინვესტიციო ბანკები ახდენენ ფასიანი
ქაღალდების გამოშვების ორგანიზებას. გარდა ამისა, საინვესტიციო ბანკები,
ხელს უწყობენ და ზოგ შემთხვევაში ინიცირებენ ფირმების შერწყმას, ან
შთანთქმას. საინვესტიციო ბანკები ხშირად ახორციელებენ ანდერრაითინგს,
ანუ ხელმოწერას ფასიან ქაღალდებზე, რომლებსაც ათავსებენ ბაზარზე. იმ
შემთხვევაში, თუ ფასიან ქაღალდებს არ იყიდის გარე ინვესტორი,
 საინვესტიციო ბანკი შეიძენს მათ ემიტენტისგან წინასწარ განსაზღვრულ, ან
გარანტირებულ ფასად.

3. კომერციული ბანკების შემოსავალი:

 საპროცენტო
 ნოსტრო ანგარიშებიდან*;
 სესხებიდან:
 ბანკთაშორისი სესხებიდან;
 ფიზიკური პირების სესხებიდან;
 იურიდიული პირების სესხებიდან.
 ფასიანი ქაღალდებიდან;
 სხვა შემოსავლები;

 არასაპროცენტო შემოსავლები:
საკომისიოები და შემოსავლები გაწეული მომსახურებიდან;
საკონვერსიო ოპერაციებიდან მიღებული წმინდა მოგება/ზარალი;
ფასიანი ქაღალდების ოპერაციებიდან მიღებული წმინდა მოგება/ზარალი;
სხვა არასაპროცენტო შემოსავლები;

4. საპროცენტო განაკვეთის სტრუქტურაში ყველაზე მნ როლს თამაშობს

ანაბრების პროცენტები, ე.ი ყველაზე ძვირიანი მოზიდული რესურსის ფასი.
პროცენტები, რომელთაც ბანკები უხდიან მეანაბრეებს, ყოველთვის ნაკლებია
გაცემული კრედიტების ფასზე. ამ სხვაობის საფუძველზე ფორმირდება
საბანკო მოგების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მაჩვენებელი - სპრედი
(წმინდა საპროცენტო მარჟა).
წმინდა საპროცენტო მარჟა იგივე სპრედი არის სხვაობა პროცენტული
შემოსავალსა და პროცენტული ხარჯებს შორის. ეს არის ბანკის წარმატებული
საქმიანობის, მისი რენტაბელობის ამსახველი მნ მაჩვენებელი.
სპრედზე შეიძლება დამოკიდებული იყოს:
 რისკები;
 აგრესიულობა;
 სამიზნე კონკურენცია;
 პრიორიტეტები;
 საერთო მომგებიანობა;
 რესურსის ფასი;
  საპროცენტო განაკვეთის ზედა ზღვარი;
5. მინიმალური სარეზერვო მოთხოვნების განსაზღვრა ხდება მონეტარული
პილოტიკის მიერ მიერ ცალ-ცალკე ეროვნული და უცხოური ვალუტით
მოზიდულ სახსრებზე (მაგ. ბანკში განთავსებულ დეპოზიტებზე, ნასესხებ
სახსრებზე). მათი გაანგარიშება წარმოებს 14-დღიანი პერიოდის
ინტერვალების საშუალო მოზიდულ სახსრებზე;
სარეზერვო მოთხოვნების ცვლილებით ეროვნულ ბანკს შეუძლია გავლენა
იქონიოს ბანკების მიერ დაკრედიტების მოცულობაზე და საპროცენტო
განაკვეთებზე; უცხოური ვალუტითმოზიდული სახსრებისათვის სარეზერვო
მოთხოვნა შეიძლება გამოყენებულ იქნას, როგორც უცხოური ვალუტით
სესხების საპროცენტო განაკვეთებზე ზემოქმედების საშუალება. მაგალითად,
სარეზერვო მოთხოვნის ზრდა აძვირებს ბანკებისათვის რესურსის მოზიდვის
ხარჯებს, რაც შესაბამისად იწვევს გაცემულ უცხოური ვალუტის სესხებზე
საპროცენტო განაკვეთების ზრდასაც.
ამჟამად მოქმედი სარეზერვო მოთხოვნები შეადგენს 5%-ს ეროვნული
ვალუტით მოზიდულ სახსრებზე და 20%-ს - უცხოური ვალუტით ნასესხებ
სახსრებზე;
ვადიანობების მიხედვით, ეროვნული ვალუტით 1 წელზე მეტი ვადიანობის
და უცხოური ვალუტით 2 წელზე მეტი ვადიანობის ნასესხები სახსრები
გათავისუფლებულია სარეზერვო მოთხოვნებისაგან;
უცხოური ვალუტით 1-დან 2 წლამდე ვადიანობის ნასესხები სახსრებისათვის
სარეზერვო ნორმა შეადგენს 10 პროცენტს.

ქეისი
1. შემოსავალი 25,000,000 ლარი
EBITDA რეალიზაციის 75%
აქტივები 90,000,000
ვალდებულებები 75,000,000
 საბანკო მოკლევადიანი ვალდებულებები 60,000,000 ლარი

10 მლნ სესხის აღების შემთხვევაში საბანკო ვალდ გახდება 70,000,000ლარი. ჯამური

ვალლდ 80,000,000ლარი.

კკაპიტალი 15,000,000

კომპანიას სურს 10,000,000 ლარის ოდენობის ინვესტიციის მოზიდვა საკუთარ

ბიზნესში ახალი საწარმოო ხაზის შესაძენად. ორი ინსტრუმენტი:
 საბანკო კრედიტის აღება
  გამოუშვას სავალო ფასიანი ქაღალდი ბონდები

2. გამოთვლები 3 კითხვა\

10 წელი, იპოთეკური სესხი 200,000 დოლარი. სესხის ნომინალური საპროცენტო

განაკვეთი გამოთვალეთ

GEL Fund transfer price 7%

fee income 4,5%

OPEX 40%

COST OF RISK 0,5%

TAX EXPENSE 15%

CAPITAL 13%

ROE 20%

Interest rate –

Fund transfer Price – 7%

Net Margin - ამათი ჯამი

Fee Income – 4,5%

Revenue – ჯამი

Opex - 40%

Cost of risk – 0,5%

Income before tax - Revenue-ჯამი

Tax expense – 15%

Net income –

Capital - 14%

Roe – 20%