WAR ON DRUGS

Muli na namang tumambad sa

atin ang mapait na balita ng mga
napatay sa patuloy na kampanya ng
gobyerno laban sa illegal drugs.
Ngunit ang nakapukaw ng
pansin at mas pinag-alab ang galit ng
marami ay ang pagkamatay ni Kian
Loyd delos Santos ng Caloocan
City.  Si Kian ang pinakabagong
menor de edad na napatay sa war on
drugs.  Sa datos ng mga pag-aaral, 31 na ang napapatay na ang gulang ay 18
pababa, kung saan apat na taong gulang ang pinakabata.
Matagal nang nababahala ang marami sa conduct of operation ng mga pulis. 
Tila ang nagiging pattern ay engkuwentro na nauuwi sa patayan at ang laging
dahilan ay “nanlaban” diumano ang mga inaaresto.  Sa agresibong pamamaraan ng
police operation, bukod sa may mga nadadamay na inosenteng biktima, marami rin
ang bilang ng mga napagkakamalan lamang.
Sa kaso ni Kian, may mga nakasaksi sa kalye na siya ay dinampot ng mga pulis na
nakasibilyan. May kuha pa ang CCTV camera kung saan kitang-kita ang dalawang
pulis na may taong kinakaladkad papunta sa pinangyarihan ng krimen. Kalaunan ay
inamin ng mga pulis na si Kian nga ang nakunang kinakaladkad. Bagama’t umuusad
pa lamang ang imbestigasyon, tila malakas
ang ebidensiya laban sa pagmamalabis ng
mga umarestong pulis.
Sa paulit-ulit na karahasan at
patayang tulad nito, tila hindi na maaaring
igiit na “normal” ang sinasabing legit police
operations, lalo pa’t nasa mahigit 3,000 na
ang bilang ng mga napapatay. Dagdag pa
rito, maraming bilang na ng pulis ang na-
relieve sa serbisyo at pinatawan ng kasong
kriminal at administratibo, patunay lamang
na hindi na normal at nararapat ang naging
asal ng maraming pulis. Malinaw na malaki ang kailangang kumpunihin ng mga
kapulisan sa kanilang procedures, intelligence and investigation, at higit sa lahat, sa
kanilang moral character.
Sa puntong ito, magandang ipagsigawan ng taong bayan ang accountability ng
gobyerno.  Kailangang maging maigting ang boses ng mamamayan, lalo na ng
simbahan, na igiit ang halaga at dignidad ng bawat buhay, mapa-adik, pusher o
kriminal man. Kailangang hingin ng mga mamamayan sa gobyerno ang pagsiguro
nitong dadaan sa due process at iingatan ang buhay ng bawat isa.  Kailangan ding
ipagsigawan ang mabilis na pag-usad ng hustisya para sa lahat ng naging biktima
ng war on drugs, lalo pa’t mga menor de edad at mga mahihirap ang unang
tumutumba sa giyerang ito ng gobyerno.  Panagutin ang mga taong nagmamalabis
sa kanilang kapangyarihan at pilit binabaluktot ang batas. Kailangang hamunin ang
gobyerno na hulihin ang mas malalaking isda na siyang pinagmumulan ng supply ng
droga.  Habulin ang mga malalaking sindikato, drug lords, mga politiko at pulis na
sangkot at nagpoprotekta sa mga kanila.  Kung mapuputol ang supply ng droga, sa
mga lansanga’y hindi na ito aabot pa.
Kaakibat ng lahat ng ito,
mahalagang bigyang-diin ang
panawagan na ihinto na ng
pangulo ang mga pananalitang
maaaring nagbibigay ng maling
signal sa ilang mga kapulisan
na maging trigger happy sa
kanilang mga operasyon. Hindi
mahirap isipin na itinutulak ng
mga komento ng pangulo ang
pagiging agresibo ang mga pulis
at paghubog ng kultura ng karahasan sa ating lipunan.
Sa huli, hindi dapat kalimutan ang malawakang pagsolusyon sa kahirapan. Ito ang
siyang pangunahing dahilan kung bakit pumapasok sa kalakalan ng illegal drugs ang
malaking bilang ng mahihirap. Mahalaga ring paalalahanan ang bawat pamilya na
pag-ukulan ng mahusay na  pagsubaybay ang bawat miyembro nito upang hindi
mahulog sa droga. Hindi rin matatawaran ang papel ng simbahan sa pagtuturo ng
kahalagahan ng buhay at pagdidisipulo sa mga kabataan para maiiwas sila sa
ganitong uri ng bisyo.
Sa war on drugs, kailangang magtulungan ng lahat ng sangay ng lipunan. Dalangin
natin na wala nang susunod pang Kian.