03TB10

ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΥ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΚΕΛΥΦΩΝ ΚΑΙ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΥ

Πέμπτη 10.00-14.00

ΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗ- ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2021-2022

 Βιωσιμότητα- αειφορία

Η αντιμετώπιση των τρεχουσών

αναγκών σε ατομικό ή ομαδικό
επίπεδο, με την εκμετάλλευση των
πηγών του πλανήτη, δεν πρέπει να
υπονομεύει τη δυνατότητα να
καλυφθούν οι ανάγκες που θα
προκύψουν στις μελλοντικές γενιές
(Βrundtland Report, 1972)
το κλίμα και η
επιρροή του στο
σχεδιασμό
ΚΛΕΙΩ ΑΞΑΡΛΗ
Ομοτ. καθηγήτρια
Κλιματικά Ευαίσθητος σχεδιασμός /Αρχιτεκτονική
Περιβαλλοντικός σχεδιασμός /Αρχιτεκτονική

Ηλιακή Αρχιτεκτονική

Βιοκλιματικός σχεδιασμός /Αρχιτεκτονική

ενεργειακός σχεδιασμός

πράσινος σχεδιασμός/αρχιτεκτονική

βιώσιμη αρχιτεκτονική / σχεδιασμός

Αειφορικός σχεδιασμός/αρχιτεκτονική

ενεργειακός σχεδιασμός/αρχιτεκτονική

Βιομορφική /Βιομιμητική Αρχιτεκτονική

....................
Ο ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ –ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ-
ΑΕΙΦΟΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ αναφέρεται :
• στο σχεδιασμό πόλεων και ανοιχτών χώρων
• στο σχεδιασμό κτιρίων και του περιβάλλοντος
χώρου τους
 Ο ρόλος του ενεργειακού/ βιοκλιματικού
/αειφορικού σχεδιασμού
• Δημιουργία θερμικής/ οπτικής
άνεσης
• Εξοικονόμηση ενέργειας
• Αξιοποίηση ήπιων μορφών ενέργειας
• Η μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του
περιβάλλοντος
πολικό ψυχρό

Θερμο ξηρό Θερμό υγρό

 ΠΟΛΙΚΟ ΚΛΙΜΑ:
IGLOO “η βέλτιστη λύση”

μειωμένες
θερμικές απώλειες
(σχήμα,
διάταξη χώρων)
 κλίμα ερήμου:
τέντα “η βέλτιστη λύση”

απαίτηση δροσισμού
(αερισμός,
σκιασμός)
 Τα κλιματικά δεδομένα ενός τόπου (η ευνοϊκή τους
χρήση) και η κατασκευή που εγκαθίσταται σ’ αυτόν
(κέλυφος και εσωτερικό)
μπορούν να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό συνθήκες
άνεσης στο εσωτερικό και συνεπώς να
ελαχιστοποιήσουν την κατανάλωση ενέργειας για
μηχανικό φωτισμό – αερισμό – θέρμανση – ψύξη
 Τα κτίρια πρέπει να αναταποκρίνονται με δυναμικό τρόπο
στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες,
με τρόπο ώστε με το σχεδιασμό του κελύφους τους
να εκμεταλλεύονται εκείνα τα κλιματικά στοιχεία που θα
βοηθήσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη δημιουργία
θερμικής και οπτικής άνεσης για τους χρήστες, και συγχρόνως
να αποτρέπουν εκείνα που θα επιβαρύνουν την ενεργειακή
τους λειτουργία και θα δυσχεραίνουν την παροχή συνθηκών
άνεσης.
το κέλυφος του κτιρίου και
τα συστήματα ελέγχου του εσωκλίματος
επηρεάζουν:
•τη θερμική άνεση
•την οπτική άνεση
•την ακουστική άνεση
•την ποιότητα αέρα

Ο βαθμός ανταπόκρισης του κελύφους είναι

κριτήριο αξιολόγησης του σχεδιασμού
 Βιωσιμότητα- αειφορία

Η αντιμετώπιση των τρεχουσών

αναγκών σε ατομικό ή ομαδικό
επίπεδο, με την εκμετάλλευση των
πηγών του πλανήτη, δεν πρέπει να
υπονομεύει τη δυνατότητα να
καλυφθούν οι ανάγκες που θα
προκύψουν στις μελλοντικές γενιές
(Βrundtland Report, 1972)
 Το κέλυφος του κτιρίου
κέλυφος και ηλιασμός/ σκίαση
κέλυφος και διαφάνεια
κέλυφος και φωτισμός
κέλυφος και ενέργεια
κέλυφος και θόρυβος
κέλυφος και αερισμός
Κέλυφος και περιβαλλοντικό κόστος
Κέλυφος και αρχιτεκτονική έκφραση
Ο βαθμός ανταπόκρισης του κελύφους
είναι κριτήριο αξιολόγησης του
σχεδιασμού
Κλίμα:
η σύνθεση του καιρού για μια μεγάλη χρονική
περίοδο (που είναι απαραίτητη για την
απαλοιφή των σφαλμάτων και την εδραίωση
στατιστικών παραμέτρων).

Περιλαμβάνει το σύνολο των ατμοσφαιρικών

συνθηκών, και προσδιορίζεται από τις μέσες τιμές τους
Κλιματικός Χάρτης
Μέση Ετήσια Θερμοκρασία

πηγή : Χ. Αναγνωστοπούλου
 Κλιματική κατάταξη κατά Köppen

• Ξηρά κλίματα (Β): Δεν υπάρχουν θερμοκρασιακοί

περιορισμοί
• Τροπικά κλίματα (Α): Θερμές όλες οι εποχές, μέση
θερμοκρασία του ψυχρότερου μήνα ≥ 18οC
• Θερμά εύκρατα και βροχερά με ήπιους χειμώνες (C):
Τθ > 10οC και -3οC < Τψ <18οC
• Ψυχρά με δριμείς χειμώνες (D):
Τθ > 10οC και Τψ < -3οC
• Πολικά ή Αρκτικά κλίματα (Ε): Τθ < 10οC
• Ορεινά κλίματα (Η): Τθ < 10οC και h >1500m
 σε ποια κατηγορία
κατατάσσεται το κλίμα της
Ελλάδας?
 Ελλάδα : εύκρατο κλίμα
(τύπος C κατά Köppen)- κλίμα μεσογειακό
Τέτοια κλίματα εμφανίζουν συνήθως οι ακτές ηπειρωτικών εδαφών, μεταξύ
γεωγραφικών πλατών περίπου 30ο και 45ο

•η συνολική βροχόπτωση του έτους εμφανίζεται

μόνο το χειμώνα ενώ για 2-5 μήνες οι βροχοπτώσεις
είναι σπάνιες, με εξαίρεση κάποιες καταιγίδες

•σχετικά ήπιοι χειμώνες . Περιοχές που βρίσκονται

σε μεγαλύτερο γεωγραφικό πλάτος και είναι
αποκομμένες από τους ήπιους θαλάσσιους ανέμους
μπορεί να έχουν πιο ψυχρό χειμώνα και διακριτές
εποχές. Πολικά αέρια ρεύματα και περιοδικές
καταιγίδες προκαλούν βροχή ή χιόνι.
•οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες διαφέρουν ανά
περιοχές ανάλογα με την απόσταση από την
θάλασσα, το υψόμετρο και το γεωγραφικό πλάτος.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ

Ζώνη Α: 601 - 1100 ΒΗΘ

Ζώνη Β : 1101 - 1600 ΒΗΘ
Ζώνη Γ: 1601 - 2200 ΒΗΘ
Ζώνη Δ: >2201 ΒΗΘ

* ΒΗΘ: (βάση 18οC)

Κλίμα μεσογειακό: όχι πολύ χαμηλές
θερμοκρασίες το χειμώνα
• θερμομόνωση
• εσωτερικές αυλές
Κλίμα μεσογειακό:
πρόβλημα
υπερθέρμανσης το
καλοκαίρι
 κλίμα μεσογειακό:
μεταβαλλόμενη ανταπόκριση προς την
ηλιακή ακτινοβολία

Διώροφες κατοικίες στην Κατοικίες στις Κυκλάδες

Όσσα
 σχεδιάζοντας γνώση μετεωρολογικών
με το κλίμα και για το κλίμα δεδομένων
της περιοχής

η ημερήσια και εποχική μεταβολή του κλίματος

καθορίζουν
την πολυπλοκότητα και τη δυσκολία του βιοκλιματικού
σχεδιασμού
 Τα γεωφυσικά χαρακτηριστικά
μεταβάλλουν και εξειδικεύουν το
μακροκλίμα-
 Τύποι μεσοκλίματος
• παραλιακές περιοχές
• επίπεδη ανοικτή ύπαιθρος
• δάσος
• κοιλάδες
• ορεινές περιοχές
• αστικές περιοχές
 Στοιχεία του κλίματος
(Μετεωρολογικά ή κλιματικά στοιχεία)

•Θερμοκρασία •Έτήσιο θερμομετρικό

εύρος (Ε.Θ.Ε)
•Υγρασία του αέρα
•Ημερήσιο θερμομετρικό
•Παρουσία ή απουσία βροχής
εύρος (Η.Θ.Ε)
•Άνεμος
•Ατμοσφαιρική πίεση
•Ηλιοφάνεια
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ
μετεωρολογικός κλωβός
• Μέτρηση υπό
σκιά
• Σε ύψος 1.5-
2.0m από το
έδαφος
 ΣΧΕΤΙΚΗ ΥΓΡΑΣΙΑ ΑΕΡΟΣ (%)

Καταγραφή κλιματικών Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν Δ
Μ.ΟΡΟΣ
ΕΤΟΥΣ
στοιχείων σε πίνακες ή 1978 85 83 78 81 75 66 62 67 72 77 79 78 75

στατιστικά μεγέθη 1979

1980
83
87
82
80
82
81
79
78
77
79
61
65
58
61
66
66
67
70
84
78
84
82
85
77
76
75
1981 79 74 72 69 64 55 54 61 67 79 74 83 69
1982 84 74 79 82 79 65 68 70 73 80 78 82 76
1983 76 81 81 80 83 84 74 73 70 75 84 85 79

1984 79 86 83 83 74 67 66 75 74 75 79 81 77
1985 76 72 82 71 71 56 50 56 64 68 81 79 69

1986 74 80 78 66 72 65 52 52 65 66 76 70 68

250000 30
Ηλιακή Ακτινοβολία (Wh/m 2)

25
200000
Μέση Θερμοκρασία (°C)

20
150000
15
100000
10

50000
5

0 0
Ιαν Φεβ Μαρ Απ ρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ
Μήνας Ηλιακή Ακτινοβολία (Wh/m2)
Μέση Θερμοκρασία (°C)
άνεμος
 Ο άνεμος προσδιορίζεται από δύο
στοιχεία:
•Τη διεύθυνση. Ως διεύθυνση ορίζεται το
σημείο του ορίζοντα από το οποίο πνέει ο
άνεμος
•Την ένταση: Η ένταση εκφράζεται με την
ταχύτητα ή την πίεση που ασκεί ο άνεμος
πάνω στην επιφάνεια των διαφόρων
σωμάτων. P = kV2

(το k είναι μια σταθερά που εξαρτάται από το σχήμα της

επιφάνειας και την πυκνότητα του ανέμου)
ανεμόμετρα
 ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ
ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΑΝΕΜΟΥ (m/sec) ΑΝΕΜΟΥ
Ιανουάριος 2.1 ΒΔ
Φεβρουάριος 2.2 ΒΔ
Μάρτιος 2.0 ΒΔ
Απρίλιος 1.9 ΒΔ
Μάϊος 1.8 Ν
Ιούνιος 2.0 Ν
Ιούλιος 2.1 Ν
Αύγουστος 2.0 Ν
Σεπτέμβριος 1.8 ΒΔ
Οκτώβριος 1.6 ΒΔ
Νοέμβριος 1.6 ΒΔ
Δεκέμβριος 1.9 ΒΔ
Μ.Ο. ΕΤΟΥΣ 1.9
 Ια νο υ ά ρ ιο ς Φ εβ ρ ο υ ά ρ ιο ς

ΒΒΔ Β ΒΒΔ Β ΒΑ
ΒΒΑ ΒΒΑ
ΒΔ ΒΑ ΒΔ

ΔΒΔ ΑΒΑ ΔΒΔ ΑΒΑ

Ανεμολογικοί ρόδακες Δ

ΔΝ Δ ΑΝ Α
Α Δ

ΔΝ Δ
Α

ΑΝ Α

ΝΔ ΝΑ
Ν ΝΝΑ ΝΝΔ Ν
ΝΔ ΝΑ
ΝΝΔ ΝΝΑ

Prevailing Winds Μ ά ρ τιο ς Α π ρ ίλ ιο ς

W ind Fre que ncy (H rs)

ΒΒΔ Β ΒΒΑ ΒΑ ΒΒΔ Β ΒΒΑ

ΒΔ ΒΔ ΒΑ

ΔΒΔ ΑΒΑ ΔΒΔ ΑΒΑ

Δ Α Δ Α

ΔΝ Δ ΑΝ Α
ΔΝΑ
ΑΝ Δ
ΝΔ ΝΑ ΝΑ
ΝΝΔ Ν ΝΝΑ ΝΔ ΝΝΔ ΝΝΑ

Μ ά ιο ς Ιο ύ νιο ς

ΒΒΔ Β ΒΒΑ ΒΒΔ Β ΒΒΑ

ΒΔ ΒΑ ΒΔ ΒΑ

ΔΒΔ ΑΒΑ ΔΒΔ ΑΒΑ

Δ Α Δ Α

ΔΝ Δ ΔΝ Δ
ΑΝ Α ΑΝ Α
ΝΔ ΝΑ ΝΔ
ΝΝΔ ΝΝΑ ΝΝΔ ΝΝΑ ΝΑ
Ν

Ιο ύ λ ιο ς Αύ γ ου σ τος

ΒΒΔ Β ΒΒΑ ΒΒΔ Β ΒΒΑ

ΒΔ ΒΑ ΒΔ ΒΑ

ΔΒΔ ΑΒΑ ΔΒΔ ΑΒΑ

Δ Α Δ Α

ΔΝ Δ ΑΝ Α ΔΝ Δ
ΑΝ Α
ΝΔ ΝΔ ΝΑ
ΝΝΔ Ν ΝΑ ΝΝΔ ΝΝΑ
Ν
ΝΝΑ

Σ επ τέμ β ρ ιο ς Ο κτώ β ρ ιο ς

ΒΒΔ Β ΒΒΑ ΒΒΔ Β ΒΒΑ

ΒΔ ΒΑ ΒΔ ΒΑ
ΑΒΑ
ΔΒΔ ΔΒΔ ΑΒΑ

Δ Α Δ Α

ΔΝ Δ ΑΝ Α ΔΝ Δ
ΑΝ Α
ΝΔ ΝΑ
Ν ΝΝΑ ΝΝΔ ΝΝΑ ΝΑ
ΝΔ
ΝΝΔ
Ν

Ν ο έμ β ρ ιο ς Δ εκέμ β ρ ιο ς

ΒΒΔ Β ΒΒΑ ΒΑ ΒΒΔ Β ΒΒΑ ΒΑ

ΒΔ ΒΔ

ΔΒΔ ΑΒΑ ΔΒΔ ΑΒΑ

Οι κυριότεροι άνεμοι της περιοχής Δ

ΔΝ Δ
Α Δ Α

της Μεσογείου
ΑΝ Α ΔΝ Δ ΑΝ Α

ΝΑ ΝΑ
ΝΔ ΝΝΔ Ν ΝΝΑ ΝΔ ΝΝΔ ΝΝΑ

Ν
Ετήσια Πορεία Βροχής
1. Θαλάσσιος τύπος
max: Φθινόπωρο και το χειμώνα
2. Ηπειρωτικός τύπος
max: καλοκαίρι
3. Μεσογειακός τύπος
max: χειμώνα
4. Μουσσωνικός τύπος
άφθονες θερινές βροχές
5. Ισημερινός τύπος
max: Ισημερίες
6. Τροπικός τύπος των ανατολικών ακτών
max: φθινόπωρο
ηλιακή ακτινοβολία
ηλιακή ακτινοβολία

στην ατμόσφαιρα

στην επιφάνεια της γης

υπεριώδης ορατή υπέρυθρη

Η κατανομή της ενέργειας της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας,

ως συνάρτηση του μήκους κύματος, ονομάζεται φάσμα
 Ολική
ηλιακή
ακτινοβολία:
άμεση +
διάχυτη
Ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας (Ι)

είναι το ποσό της ηλιακής ενέργειας ανά μονάδα

επιφάνειας και ανά μονάδα χρόνου, που προσπίπτει
σε μια επιφάνεια κάθετη στις ηλιακές ακτίνες,
 Ένταση ηλιακής ακτινοβολίας

Μονάδες:
cal / cm2/min ή Kcal/cm2/h ή W/m2
 ΗΛΙΟΦΑΝΕΙΑ
• Ηλιοφάνεια είναι Κλάσμα ηλιοφάνειας:
το χρονικό
διάστημα (κυρίως
σε ώρες) που η
άμεση ηλιακή Ηπραγμ. / Ηθεωρ
ακτινοβολία φθάνει
μέχρι την
επιφάνεια του
εδάφους.
• Ηπραγμ.< Ηθεωρ
 ώρες ηλιοφάνειας για τη Θεσσαλονίκη
400

350

300
ΩΡΕΣ ΗΛΙΟΦΑΝΙΑΣ

250

200

150

100

50

0
ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
η ηλιοφάνεια (%) της θεωρητικής
 Θεσσαλονίκη
Γ.Π. 40°38’
Γ.Μ. 22°56’

Γεωγραφικό
Πλάτος

Γεωγραφικό
Μήκος