H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng
Bài 2: H th ng
K tn ih
th ng

Ôn t p

Nguy n H ng Th nh
ch ng 1
 Bài 2: H th ng

H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a N i dung
h th ng

K tn ih
th ng Các khái ni m c b n v h th ng
Ôn t p
ch ng 1
Ví d v h th ng.
Phân lo i và các thu c tính c a h th ng.
Bài t p ch ng 1.
 Khái ni m H th ng -Biết input, output=>sys
-Biết input, sys=>output?
sys=> tính chất của hệ thống?
H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng

K tn ih
th ng nh ngh a
Ôn t p
ch ng 1
M t h th ng c tr ng b i các m i quan h gi a tín hi u u
vào và tín hi u u ra.
V m t toán h c: h th ng là t h p các phép toán trên tín
hi u u vào thu c tín hi u u ra mong mu n.

Bi u di n T là “hàm số” của

y (t) =
input T [x (t)] ho c y (n) = T [x (n)]
x(t)
V i x (t) (ho c x (n)) là tín hi u u vào, y (t) (hay y (n)) là tín
hi u u ra, T là hàm bi n i.
 Ví d v h th ng.

H th ng
B khu ch i

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1

Hình 1: Ví d h th ng có tác d ng khu ch i tín hi u

 Ví d v h th ng.

H th ng
B gi i h n biên :

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1

Hình 2: Ví d h th ng có tác d ng gi i h n biên c a tín hi u

 Ví d v h th ng.

H th ng

Các h th ng ph c t p h n c coi nh g m nhi u h

Khái ni m c th ng n gi n t n i ti p nhau
b n

Tính ch t c a
h th ng

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1

Hình 3: VD: S h th ng thu phát trong truy n thông s .

 Series & Parallel
Signals &
Systems

NGUYEN
Hong Thinh

Objectives

Introduction
Definition
System Types
Interconnections

Systems’
Properties

LTI Systems

10/26
 Feedback
Signals &
Systems

NGUYEN
Hong Thinh

Objectives

Introduction
Definition
System Types Mọi hệ thống phức tạp đều có thể phân tích thành
Interconnections kết nối của các hệ thống đơn
Systems’
Properties => chỉ xét từng hệ thống đơn, từng cách kết nối
LTI Systems

11/26
 quy ước:
Các tính ch t c a h th ng input: x(t), x(n)
output: y(t), y(n)
H th ng
H th ng liên t c và h th ng r i r c

Khái ni m c H th ng liên t c theo th i gian n u tín hi u vào, tín hi u

b n
ra và các tín hi u trung gian liên t c theo th i gian.
Tính ch t c a
h th ng H th ng r i r c theo th i gian n u tín hi u vào, tín hi u
ra và các tín hi u trung gian r i r c theo th i gian.
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
Ví d
v i th i gian

K tn ih H th ng liên t c theo th i gian:

th ng

Ôn t p
y (t) = x (t)2
ch ng 1 I
sin(t) 0 < t < 2fi
y (t) =
0 Otherwise
H th ng r i r c theo th i gian:
y (n) = u(n) + r (n ≠ 1)
 Các tính ch t c a h th ng

H th ng

Khái ni m c
b n H th ng m t ho c nhi u u vào ra.
Tính ch t c a
h th ng
H th ng có H th ng có th có m t ho c nhi u u vào, m t ho c
nhi u u ra:
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
SISO: Single Input Single Output
MISO: Multiple Input Single Output
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih
th ng SIMO: Single Input Multiple Output
Ôn t p
ch ng 1
MIMO: Multiple Input Multiple Output
 Các tính ch t c a h th ng t-2 hiện tại
t-1 t t+1 t+2
mốc thời gian Quá khứ Tương lai
H th ng
nhớ= bộ nhớ để lưu tín hiệu x

Khái ni m c H th ng có nh và h th ng không nh
b n

Tính ch t c a
h th ng H th ng g i là không nh (h th ng t nh) n u u ra c a
H th ng có
nh /không nh tín hi u ch ph thu c vào th i i m o.
Ví d : y (t) = sin(fit)x (t)
H th ng nhân qu
H th ng tuy n

y (n) = 2n x (n)
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian
Ng c l i, h th ng g i là h th ng có nh (h th ng
ng).
K tn ih
th ng

Ôn t p Ví d : y (t) = x (t) + x (t ≠ 1) cần bộ nhớ lưu x(t-1)

ch ng 1
y (n) = x (n + 1)
 Ví d

H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1
 Bài t p

H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng
H th ng có nh , h th ng không nh
Các h th ng sau là có nh hay không có nh :
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n a) y (n) = x (n) + y (n ≠ 1) =x(n)+x(n-1) +y(n-2) có nhớ
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian
b) y (n) = 2(n≠1) x (n) ko nhớ
K tn ih c) y (n) = (n ≠ 1).x (n)
th ng

Ôn t p
ch ng 1
 input: nguyên nhân
output: kếtCác
quả tính ch t c a h có
thtínnghiệu vào mới có tín hiệu ra
=> có NQ
H th ng
nhân quả: có nhân có quả
H th ng nhân qu , h th ng phi nhân qu
Khái ni m c
b n H th ng nhân qu n u tín hi u u ra ch xu t hi n sau
Tính ch t c a khi có tín hi u u vào. t-2 t-1 t t+1 t+2
h th ng
H th ng có i u này có ngh a là: tín hi u ra ch ph thu c vào tín
hi u vào th i i m hi n t i và quá kh . y (t0 ) ch ph
nh /không nh
H th ng nhân qu

thu c vào x (t) v i t Æ t0 .

H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian Ng c l i, h th ng g i là phi nhân qu .
K tn ih y(t) chỉ phụ thuộc vào x ở thời điểm hiện tại và quá khứ => nhân quả
th ng

Ôn t p Ví d
ch ng 1

y (t) = x (t + 1) là h th ng phi nhân qu

y (n) = x (n ≠ 1) + x (n ≠ 2) là là h th ng nhân qu
 Ví d

H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1

thời điểm n=1, chưa tín hiệu vào , đã có tín hiệu ra => ko NQ
 Ví d v h th ng.

H th ng
H th ng sau có nhân qu không?

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1
ko nhân quả
 Bài t p

H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng
H th ng nhân qu , h th ng phi nhân qu
Các h th ng sau là có nhân qu hay phi nhân qu :
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n a) y (n) = x (n) + y (n ≠ 3)
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian
b) y (n) = 2n+1 x (n)
K tn ih c) y (n) = x (n) + x (n + 1) + x (n ≠ 1) ko nhân quả
th ng

Ôn t p
ch ng 1
 Các tính ch t c a h th ng
Tổ hợp tuyến tính: k1.x1(t)+ k2.x2(t)
H th ng

H th ng tuy n tính, h th ng phi tuy n

Khái ni m c
b n H th ng tuy n tính n u nó tho mãn nguyên l˝ ng
Tính ch t c a nh t và x p ch ng. V m t toán h c: H th ng T:
h th ng
H th ng có
nh /không nh
y (t) = T (x (t)) (ho c y (n) = T (x (n))) là h th ng tuy n
H th ng nhân qu tính khi và ch khi:
x1==> T(x1)
x2==> T(x2) T (–x1 + —x2 ) = –T (x1 ) + —T (x2 ) v i –, — ”= 0
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian H th ng không tho mãn i hệ u kithống
n tuyphi
n tính g i là phi
y(t)= [x(t)]^2
K tn ih tuy n. x1 =>x1^2 tuyến
th ng
x2=>x2^2
Ôn t p
ch ng 1
(x1+x2) =>(x1+x2)^2 !=x1^2 +x2^2
Ví d
y [n] = nx [n] là h th ng tuy n tính vì:
T (–x1 +—x2 ) = n(–x1 +—x2 ) = –nx1 +—nx2 = –T (x1 )+—T (x2 )
 Ví d v h th ng.

H th ng
Phân tích- Tổng hợp

Khái ni m c
b n H th ng tuy n tính
Tính ch t c a
h th ng
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1 a T(x1) + b T(x2) T(ax1+bx2)
 Bài t p x1(t)==>x1(t)^2
x2(t)==>x2(t)^2
H th ng (x1+x2) =>(x1+x2)^2 khác với x1^2+ x2^2
a: hệ thống phi tuyến

Khái ni m c
b n
H th ng tuy n tính, h th ng phi tuy n
Tính ch t c a
h th ng
Các h th ng sau là có tuy n tính hay không:
H th ng có
nh /không nh a) y (t) = x (t)2 Phi tuyến
2n .x (n)
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
b) y (n) = Tuyến tính đưa ra 1 ví dụ, khôngthoả mãn
I
1 x (n) Ø 0
H th ng n nh
x1(n)= 1 =>y1 (n)=1
c) y (n) =
H th ng b t bi n
v i th i gian
Phi tuyến x2(n)=-2=>y2(n)=0
K tn ih 0 x (n) < 0 x(n)=x1(n)+x2(n)= -1=>y(n)=0 != y1+y2
th ng

Ôn t p
d) y (t) = cos(x (t)) Phi tuyến
e) y (n) = x (2 ≠ n)
ch ng 1
Tuyến tính
x1(n)==>y1(n)= x1(2-n)
x2(n)==>y2(n)= x2(2-n)
x(n)=ax1(n)+ bx2(n)==>y(n)= x(2-n)= a x1(2-n)+ b x2(2-n)= a y1(n)+ by2(n)

f) y(n)= x(n)+1 Phi tuyến

 Các tính ch t c a h th ng
(a1 x1+ a2 x2)^2 <= (a1^2+ a2^2)(x1^2+ x2^2)
H th ng
H th ng n nh

Khái ni m c H th ng n nh n u tín hi u u vào có biên h uh n

b n
thì u ra c ng có biên h u h n.
Tính ch t c a
h th ng Tính ch t n nh c a h th ng còn g i là BIBO
(Bounded Input Bounded Output). V m t toán h c:
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
N u ÷Mx < Œ : ’t : |x (t)|2 < Mx thì h th ng là n nh
H th ng n nh
H th ng b t bi n
n u c ng xác nh c
v i th i gian
My < Œ : |y (t)|2 < My < Œ, ’t
K tn ih
th ng V i h th ng r i r c: ÷Mx < Œ : ’n : |x (n)|2 < Mx thì h
Ôn t p
ch ng 1
th ng là n nh n u c ng
÷My < Œ : |y (n)|2 < My < Œ, ’n
y(n)^2 =(x(n) + x(n-1))^2 < 2 (x^2(n) + x^2(n-1))< 4Mx
Ví d (a1x1+a2x2)^2 < (a1^2+a2^2)(x1^2+x2^2)

y (n) = x (n) + x (n ≠ 1) h th ng n nh.

 Bài t p
y(n)= 1/x(n) không ÔD

H th ng

Khái ni m c
b n
H th ng n nh
Tính ch t c a
h th ng
Các h th ng sau có n nh không?
H th ng có
nh /không nh a) y (t) = cos(x (t)) y(t)^2 <=1 ổn định
H th ng nhân qu I
H th ng tuy n
1 nØ0
tính/phi tuy n
b) y (n) = x (n)u(n) trong ó u(n) = y(n)^2 < Mx => ODO
0 n<0
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih c) y (t) = x (t)x (t ≠ 1) => y(t)^2 = x(t)^2 x(t-1)^2 < Mx^2 => ÔD

th ng qn
Ôn t p
d) y (n) = k=≠Œ x (k) Không ổn định
ch ng 1
e) y (n) = nx (n)
Giả sử x(n)^2 <Mx
y(n)^2 = n^2 x(n)^2 =< n^2 Mx -> vô cùng,khi n->vô cùng
Không ổn định
 Các tính ch t c a h th ng x(t)==> y(t)
BB:x(t-t0)==>y(t-t0)
bất biến với phép dịch
H th ng
thời gian
H th ng b t bi n v i th i gian

Khái ni m c H th ng là b t bi n v i th i gian n u tín hi u ra ch ph

b n
thu c vào tín hi u u vào mà không ph thu c vào th i
i m quan sát.
Tính ch t c a
h th ng
dịch tín hiệu vào t0 thì tín hiệu ra cũng bị dịch t0
y (t) = T (x (t)) thì T (x (t ≠ t0 )) = y (t ≠ t0 )
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n y (n) = T (x (n)) thì T (x (n ≠ n0 )) = y (n ≠ n0 )
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian
Ng c l i: h th ng g i là ph thu c v i th i gian.
K tn ih
th ng
Ví d
Ôn t p
ch ng 1
H th ng b t bi n v i th i gian x(t)===>y(t)=tx(t)

y (t) = x (t)2 x(t-t0)==>tx(t-t0)

y(t-t0)=(t-t0)x(t-t0)
y (t) = cos(x (t)) [phép đổi biến]
H th ng không b t bi n (ph thu c) v i th i gian: y(t)=t.x(t)
 Ví d v h th ng.

H th ng

Khái ni m c
dịch thời gian
b n

Tính ch t c a
h th ng
H th ng có
nh /không nh
H th ng nhân qu
H th ng tuy n
tính/phi tuy n
dịch thời gian
H th ng n nh
H th ng b t bi n
v i th i gian

K tn ih
th ng

Ôn t p
ch ng 1
 K t n i h th ng

H th ng

Khái ni m c Các h th ng n gi n có th k t n i v i nhau t o thành

b n
m t h th ng ph c t p h n.
Tính ch t c a
h th ng Có 2 ki u k t n i là: K t n i n i ti p và k t n i song song.
K tn ih
th ng
y = T2 (T1 (x )) ”= T1 (T2 (x ))
Ôn t p Ch khi T1 , T2 là tuy n tính và
ch ng 1
b t bi n:
y = T2 (T1 (x )) = T1 (T2 (x ))

y = T1 (x1 ) + T2 (x2 )
 Nh ng tính ch t quan tr ng nh t c a h th ng

H th ng

Khái ni m c
b n

Tính ch t c a
h th ng

K tn ih Chúng ta th ng mong mu n thi t k h th ng có tính ch t:

th ng

Ôn t p n nh
ch ng 1
Tuy n tính
B t bi n
 Bài t p ôn t p ch ng 1

H th ng

Khái ni m c
b n
Các lo i bài t p c b n
Tính ch t c a
h th ng

K tn ih Tín hi u n ng l ng, tín hi u công su t.

th ng

Ôn t p
Tín hi u tu n hoàn, không tu n hoàn.
ch ng 1
Các phép toán trên tín hi u
Phân lo i h th ng và các tính ch t c a h th ng.
Xác nh u ra c a m t h th ng
 Bài t p ôn t p

H th ng
T tính ch t c a h th ng, xác nh tín hi u u ra:

Khái ni m c
Cho tín hi u u vào x (t) và u ra y (t) c a h th ng tuy n
b n tính b t bi n nh hình 26. Xác nh u ra c a h th ng khi
u vào là:
vẽ tín hiệu ra
Tính ch t c a
h th ng

K tn ih a) x (t ≠ 2) =>y(t-2)[bất biến]
th ng

Ôn t p b) 0.5.x (t)
ch ng 1
c) x (t ≠ 2) + 0.5x (t)

Cho
thu được
 Bài t p ôn t p

H th ng

M t h th ng H có c p vào/ra nh hình d i. Xác nh tính

Khái ni m c ch t nh /nhân qu /tuy n tính/b t bi n c a h th ng trên:
b n
Tính y1 trong [1,2] cần x1 trong [0,1]
Tính ch t c a nên hệ thống có nhớ
h th ng

K tn ih Tính y1, y2, y3 khi đã có x1,x2,x2

th ng => nhân quả
Ôn t p
ch ng 1
= -x1(t-2) Bất biến =-y1(t-2)

=x1-x2 Phi tuyến =y1+y2

 Bài t p ôn t p

H th ng
Xác nh tính ch t c a h th ng, xác nh tín hi u u ra:
Cho h th ng r i r c mô t b ng ph ng trình toán h c nh
Khái ni m c
b n sau: [(-1)^n+2]x(n)
Tính ch t c a y (n) = (≠1)n .x (n) + 2.x (n). H th ng trên là:
h th ng

K tn ih Nhân qu hay phi nhân qu ? NQ

th ng

Ôn t p
Tuy n tính hay phi tuy n? TT
ch ng 1
B t bi n v i th i gian hay bi n i theo th i gian?BD
n nh hay không n nh ÔD

V tín hi u ra khi tín hi u vào có d ng nh hình d i