Επιστημονικό

καμπανάκι
για
I Τεύχος ι | τιμή 2,soc καρδιαγγειακά
επεισόδια

ΑΥΞΗΣΗ
κρουσμάτων σε
παιδιά και εφήβους

Η ΑΣΚΗΣΗ
σε ρόλο ρυθμιστή
του σακχάρου

Συνταγές
με τροφές.,
αντίδοτα
στον
διαβήτη

ΚΑΙ 01 ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
 Diabetes
Therapy .

\
Λ
 EDITORIAL 2 4 -2 5 Διαβήτης
& καρδιαγγειακά
Αγαπητέ αναγνώστη,

0 κύκλος που μπορεί να διαγράψει ένας διαβήτης μάς 2 6 -2 9 Ρυθμίστε τον διαβήτη
με σωστή διατροφή
κατευθύνει -οημειολογικά τουλάχιστον- σε έναν νέο κύκλο
εκδόσεων που οραματιστήκαμε όλοι εμείς εδώ στον
3 0 -3 3 Προδιαβήτης:
Ελεύθερο Τύπο. Η αρχή γίνεται με αυτό ακριβώς το τεύχος
Πώς θα τον ελέγξετε
που κρατάς στα χέρια σου. «Οργανό» μας, σε ένα παράξενο

παιχνίδι με τις λέξεις, θα αποτελεί ο διαβήτης. Ομως, οι δικές 3 4 -3 5 Διαβήτης & γρίπη
μας... ασκήσεις γεωμετρίας, όπως αυτές θα αποτυπωθούν

επί χάρτου, οδηγούν σε λύσεις που -πιστεύουμε- θα μπο­ 3 6 -3 7 Σακχαρώδης διαβήτης:

ρούσαν να βοηθήσουν χιλιάδες συμπολίτες μας. Περισ­ Διατροφή χωρίς κόπο,
2 -5 Στον κόσμο του
αλλά... με τρόπο
σότερους από1ένα εκατομμύριο, για να ακριβολογούμε, σακχαρώδους διαβήτη
όσοι δηλαδή υπολογίζονται οι πάσχοντες από σακχαρώδη'

διαβήτη στην Ελλάδα. 6 -7 Διαβήτης τύπου 1

Οταν ο οργανισμός δεν μπορεί
-εφευγοντας, όμως, απο τα γεωμετρικά πρότυπα και τα
να «δώσει» φυσιολογικά ινσουλίνη
ψυχρά στατιστικά στοιχεία της νόσου, θα προσεγγίσουμε τον
σακχαρώδη διαβήτη με μοιρογνωμόνιό μας την «ανθρω­ 8-11 Διαβήτης τύπου 2
πολογία». Ανδρες, γυναίκες, παιδιά, έφηβοι, άνθρωποι κάθε Ενα δύσκολο «παζλ»
ηλικίας, κοινωνικής προέλευσης και εκπαιδευτικής βαθμί­ παθολογικών καταστάσεων
δας, αλλά με ένα κοινό καθημερινό πρόβλημα. Τη διαχείριση

ρυ σακχόρου τους και, κατ' επέκταση, της υγείας τους. Από 1 2 -1 3 Οταν ο διαβήτης τύπου 2
χτυπά παιδιά
ας πολύ απλές συμβουλές για τη διατροφή και την άσκησή
ους έω ς τις πιο εξειδικευμένες γνώ όεις για τις διαγνωστι­ 3 8 -3 9 Η πτώση της θερμοκρασίας
14-15 Διαβήτης κύησης
κές τους εξετάσεις και τις θεραπευτικές τους επιλογές. απορρυθμίζει το σάκχαρο
Στη διατροφή το «κλειδί»
Αν υπολογίσουμε, μάλιστα, ότι σχεδόν οι μισοί διαβητικοί για την υγεία της εγκύου
4 0 -5 3 Επιστημονικά νέα
ασθενείς παραμένουν αδιάγνωστοι και δεν γνωρίζουν ότι η
και του εμβρύου

«μύτη» του διαβήτη τούς έχει ήδη τρυπήσει, τότε, αγαπητέ 5 4 -5 5 Γυμναστική:
16 -19 Διαβητικό πόδι
αναγνώστη, μάλλον θα πρέπει να βάλεις και τον εαυτό Ο σύμμαχός σας
Οταν μια μικρή πληγή
αου στην εξίσωση του προβλήματος. Το «τεστ» θα ενάντια στον διαβήτη
είναι η αρχή του κακού
ίο περνάμε μαζί μία φορά τον μήνα, με τις ειδικές
5 6 -5 7 Οι συνέπειες του διαβήτη
μας εκδόσεις για τον σακχαρώδη διαβήτη. 2 0 -2 3 Επανάσταση στη
στην ψυχική υγεία του
Στο τέλος, όμως, τη λύση θα τη βρούμε μαζί... ασθενούς

Λεωνίδας Καλλιδώνπς, 5 8 -6 4 Συνταγές... σύμμαχοι

l.kallidonis@gmail. com στον διαβήτη

ΙΔ ΙΟ Κ Τ Η Σ ΙΑ Ε Π ΙΜ Ε Λ Ε ΙΑ ΕΚ Δ Ο ΣΗ Σ Ε Μ Π Ο Ρ ΙΚ Η Δ ΙΕ Υ Θ Υ Ν Τ Ρ ΙΑ Φ Ω ΤΟ ΓΡΑ Φ ΙΕΣ
S A B D A .E . Λ Ε Ω Ν ΙΔ Α Σ Κ Α Λ Λ ΙΔ Ω Ν Η Σ Μ Α Ρ ΙΑ Δ ΙΑ Μ Α Ν Τ Α Κ Η Α Ρ Χ Ε ΙΟ «Ε Τ », S H U T T E R S T O C K
Δ ΙΕ Υ Θ Υ Ν Σ Η Δ ΙΑ Φ Η Μ ΙΣ Η Σ ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Σ Υ Κ Α Ρ Η Σ Α ΕΒ Ε
ΕΚΔΟΤΗΣ Σ Υ Ν Τ Ο Ν ΙΣ Μ Ο Σ ΥΛΗ Σ Κ Ω ΣΤ Α Σ Μ Π Α Ν ΙΑ Σ Δ ΙΑ Ν Ο Μ Η : Α Ρ Γ Ο Σ A Ε
Κ Α Τ Ε Ρ ΙΝ Α Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ
ΑΛΕΞΗΣΣΚΑΝΑΒΗΣ Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Ο Σ Δ ΙΑ Φ Η Μ ΙΣ Τ ΙΚ Ο Υ
ktheodoropoulou@e-typos.com
ι ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΛ ΕΥΘ ΕΡΟ Σ ΤΥΠ Ο Σ
π Α Γ ΙΑ Σ Λ Α Υ Ρ Α Σ 2
Δ ΙΕ Υ Θ Υ Ν Τ Η Σ C R E A T IV E D IR E C T O R ΠΑΥΛΟ ΣΣΟ ΥΡΟ ΒΕΛΗΣ
& .ΣΑ ΡΑ Ν Τ Α Π Ο Ρ Ο Υ ,
ΠΑΝΟΣΑΜ ΥΡΑΣ Σ Ο Φ ΙΑ Λ ΙΒ ΙΕ Ρ Α Τ Ο Υ Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Ο Σ Δ ΙΑ Φ Η Μ ΙΣ Η Σ Ν. Η Ρ Α Κ Λ Ε ΙΟ Τ .Κ . 14121,
Α Λ Ε Κ Ο Σ ΓΚΙΤΕΡΣΟ Σ
Τηλ. 210-8113000,
ιί Δ ΙΕ Υ Θ Υ Ν Τ Η Σ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Δ Η Μ ΙΟ Υ Ρ Γ ΙΑ Ε Ξ Ω Φ Υ Λ Λ Ο Υ Υ Π Ο Δ Ο Χ Η Δ ΙΑ Φ Η Μ ΙΣ Η Σ FAX 210-8113001
Γ ΙΑ Ν Ν Η Σ Τ ΣΑΠ Ρ Ο ΥΝ ΗΣ Δ Η Μ Ο Σ Π Α Ν Α Γ ΙΩ Τ ΙΔ Η Σ ΜΟΝΙΚΑΤΣΙΦΛΙΓΚΟΥ, sales@e-typos.com e-mail sales@ e-typos.com

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ & ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ 2,50€
“"ΚΟΣΜΟ ιου
oavcapwdovs διαβήτη
ν εξέλ εγ κ τες δ ια σ τά σ εις λα μ β ά νει ο
σακχαρώδης διαβήτης, σε συνδυασμό με
την παχυσαρκία. Τα τελευταία 30 χρόνια ο
διαβήτης στην Ελλάδα έχει τετραπλασιαστεί, ενώ
εκτιμάται ότι το 8 % - 9 % του πληθυσμού πάσχει
από τη νόσο. Επίσης, υπάρχει και ένα ποσοστό 3 %
- 4 % που δεν γνωρίζει ότι έχει διαβήτη. Τα στοιχεία
της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρίας είναι
αποκαρδιωτικά:
• Ο διαβήτης τύπου 1 αυξάνεται κατά 3 % κάθε
χρόνο σε παιδιά και εφήβους. Επίσης ο διαβήτης
τύπου 2 προσβάλλει πλέον όλο και μικρότερες
ηλικίες, νέους και παιδιά.
• Ο διαβήτης έχει υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης
στο δυτικό κόσμο, πράγμα που σχετίζεται με τη
διατροφή και την καθιστική ζωή.
• Οι διαβητικοί παρουσιάζουν ίδιο κίνδυνο
εμφράγματος μυοκαρδίου με αυτόν των μη
διαβητικών που είναι μεγαλύτεροι κατά 15 χρόνια.
Ο διαβήτης δηλαδή γηράσκει πρόωρα την καρδιά.
Ο ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ Σ ΑΣΘΕΝΗΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΤΗΣ Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Η Σ ΚΡΙΣΗΣ
Σε μελέτη διερεύνησης (τηλεφωνική επικοινωνία 600
ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη) της επίπτωσης της
οικονομικής κρίσης στην αντιμετώπιση των ασθενών,
διαπιστώθηκε:
Μ όνο 1 3 % θεωρεί την ποιότητα περίθαλψης
ικανοποιητική, το 3 4 % μέτρια και το 4 7 % κακή έως
απαράδεκτη. Το 5 3 % πιστεύει ότι η οικονομική κρίση
έχει επηρεάσει δυσμενώς την ποιότητα διατροφής.
Το 8 5 % θεωρεί ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει
δυσμενώς την προμήθεια φαρμακευτικών αγωγών
και αναλώσιμων υλικών.
ΤΡΟ Π Ο Ι Δ ΙΑ Γ Ν Ω Σ Η Σ
Η διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη στηρίζεται
στα αποτελέσματα αιματολογικών εργαστηριακών
ελέγχων των επιπέδων γλυκόζης, είτε σε τυχαία
εξέταση είτε επί της εμφάνισης συμπτωμάτων.
ΣΥΜ ΠΤΩΜ ΑΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ
Δ ΙΑ Β Η Τ Η
Τα συμπτώματα είναι παρόμοια και στους δύο
βασικούς τύπους σακχαρώδους διαβήτη (τύπου 1
και τύπου 2) και περιλαμβάνουν:
-> Πολυδιψία.
Ξηροστομία.
Πολυουρία.
-» Μειωμένη αντοχή.
Εντονη κόπωση.
4 Πολυφαγία.
Απότομη απώλεια βάρους.
Θολή όραση.
Πιο συγκεκριμένα, όταν τα επίπεδα γλυκαιμίας
είναι υψηλότερα του κανονικού, η γλυκόζη περνάει
 διαβήτης

ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
ΑΠΕΙΛΗ
0 σακχαρώδης διαβήτης
είναι μία από τις μεγαλύτερες
παγκόσμιες απειλές Υγείας του
21ου αιώνα. Υπολογίζεται πως
415 εκατομμύρια ενηλίκων
νοσούν σήμερα από διαβήτη
παγκοσμίως, υπάρχουν όμως
ακόμη 318 εκατομμύρια
ενήλικες με μειωμένη ανοχή
στη γλυκόζη! Τα δεδομένα
αυτά καταδεικνύουν αυξημένο
κίνδυνο επιπολασμού της
νόσου παγκοσμίως.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια
χρόνια νόσος κατά την οποία το
πάγκρεας δεν μπορεί να παραγάγει
αρκετή ινσουλίνη ή δεν μπορεί να
χρησιμοποιήσει ικανοποιητικά την
ινσουλίνη που παράγει. Η ινσουλίνη
είναι μια ορμόνη που παράγεται στο
πάγκρεας και είναι απαραίτητη, αφού
ο ρόλος της είναι η μεταφορά της
γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα.
Η γλυκόζη χρησιμοποιείται από τον
οργανισμό για την παραγωγή ενέργειας.
Η έλλειψη ή η μη αποτελεσματική
λειτουργία της ινσουλίνης προκαλεί
την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης
(υπεργλυκαιμία), τα οποία οδηγούν σε
διάφορες επιπλοκές στον οργανισμό.
 Μ
διαβήτης

στα ούρα. Για να αποβάλουν τη μεγάλη ποσότητα
γλυκόζης, οι νεφροί αποβάλλουν και νερό. Μπορούμε
να πούμε, δηλαδή, ότι ουρούμε συχνότερα και πίνουμε
συχνότερα υγρά για αντικατάσταση των υγρών που
έχουν αποβλπθεί. Επίσης, όταν ο οργανισμός δεν
παράγει αρκετή ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν παίρνουν
τη γλυκόζη που χρειάζονται για να παραγάγουν
ενέργεια και έτσι μπορεί να αισθάνεστε κουρασμένοι.
Τα συμπτώματα αυτά έρχονται ύστερα από αρκετό
διάστημα, ενώ στην αρχή μπορεί να μην υπάρχουν
καθόλου συμπτώματα.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις που απαιτούνται για τη
διάγνωση είναι:
1. Μέτρηση γλυκόζης πλάσματος νηστείας.
2. Μέτρηση μεταγευματικής γλυκόζης.
3. Μέτρηση καμπύλης σακχάρου.
4. Μ έτρ η σ η γ λ υ κ ο ζυ λ ιω μ έν η ς α ιμ ο σ φ α ιρ ίν η ς
(HbAlc).
Κάθε εξέταση από τις παραπάνω έχει διαφορετική
τιμή παθολογικής υπεργλυκαιμίας και θα πρέπει να
επιβεβαιώνεται με δεύτερη εξέταση.

ε η Ε1 ν Μ :

^ τρηεηγλυκο^ ( η ϊ ΓΛΥΚ0 Ζ„ ε.
2 .METPHi:HMETtfEn ^ αΡο¥
μ ε τ ρ η ϊη ΚΑΜΠ ΜΜοεφαπ >ιν '^
. ^^ηΖ Υ Μ Ω Μ Ε Μ ^ Λ
ΜΕΤΡΩ ί » ............

ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Οι τιμές του σακχάρου στο αίμα είναι καίριας
σημασίας για όλους τους ανθρώπους και ιδιαίτερα
για εκείνους που πάσχουν από διαβήτη. Γι’ αυτό
είναι σώφρον όχι μόνο να γνωρίζουμε ποιες είναι
οι φυσιολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα, ανάλογα
με την ηλικία μας, αλλά και να φροντίζουμε ώστε
να παίρνουμε τακτικές μετρήσεις (τα άτομα με
διαβήτη μπορεί να το κάνουν και πολλές φορές μέσα
στην ημέρα, αλλά όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να το
κάνουν με τακτικές εξετάσεις αίματος). Ο βασικός
σκοπός της μέτρησης της γλυκόζης (σακχάρου) του
αίματος είναι για να μας βοηθήσει στην πρόληψη
της υπογλυκαιμίας και της υπεργλυκαιμίας. Αν τα
επίπεδα είναι σταθερά χαμηλά ή υψηλά, θα πρέπει
να συζητήσετε πιθανή θεραπεία με το γιατρό σας.
Ας δούμε ποιες είναι οι φ υσιολογικές τιμές του
σακχάρου για τα άτομα που είναι 2 0 χρόνων και
πάνω:
Σάκχαρο νηστείας: Κάτω από Ί 0 0 mg/dL.
Πριν από το γεύμα: Μ εταξύ 70 m g/dL και 1 30
mg/dL.
Μετά το γεύμα (1 -2 ώρες): Κάτω από 180 mg/dL.
Π ρ ιν από σ ω μ α τικ ή άσκηση: Αν π α ίρ νετε
ινσουλίνη, τότε πρέπει να είναι τουλάχιστον 100
mg/dL.
Οταν πέφτετε για ύπνο: Μεταξύ 10 0 mg/dL και
140 mg/dL.
Κατά κανόνα, μετράμε τη φυσιολογική τιμή όταν
δεν έχουμε φάει τίποτα (μόνο νερό) για τουλάχιστον
8 ώρες. Αυτή είναι η τιμή του σακχάρου νηστείας

4
και δεν πρέπει να ξεπερνάει ποτέ τα TOO mg/dL.
Οποιαδήποτε μέτρηση άνω του 180 mg/dL ή κάτω
του 50 mg/dL θεωρείται επικίνδυνη και πρέπει να
επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
Η Σ Η Μ Α Σ ΙΑ ΤΗΣ Δ ΙΑ Γ Ν Ω Σ Η Σ
Η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική, αφού
ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια εξελισσόμενη
νόσος, συχνά ασυμπτωματική στα πρώιμα στάδια και
συνεπώς ο τακτικός εργαστηριακός έλεγχος μπορεί
να οδηγήσει σε ταχύτερη διάγνωση και καλύτερη
αντιμετώπιση της νόσου!
ΤΥΠ Ο Ι Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Ο Υ Σ Δ ΙΑ Β Η Τ Η
Υπάρχουν τρεις τύποι σακχαρώδους διαβήτη: ο
σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (γνωστός
και ως νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος),
ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και ο
διαβήτης κύησης. Ωστόσο, θα πρέπει
να εντάξουμε σε ειδική κατηγορία και το
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε παχύσαρκα
παιδιά και εφήβους.
Π Ο ΙΑ Α Τ Ο Μ Α Π ΡΕΠ ΕΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟ Ν ΤΑΙ
ΓΙΑ Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ ΙΑ Β Η Τ Η
Συστήνεται σε όλους τους ανθρώπους άνω των 45 ετών
να πραγματοποιούν τακτικούς ελέγχους των επιπέδων
της γλυκόζης του αίματος. Υπάρχουν όμως κάποιοι
προδιαθεσιακοί παράγοντες που επιβάλλουν οι έλεγχοι
αυτοί να ξεκινούν και από μικρότερες ηλικίες.
ΤΕΤΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΙΝΑΙ:
V Παχυσαρκία.
V Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη σε συγγενείς πρώτου
βαθμού.
V Μειωμένη σωματική δραστηριότητα.
V Ιστορικό διαβήτη κύησης ή γέννησης παιδιού με
σωματικό βάρος γέννησης άνω των 4,1 kg.
V Αρτηριακή υπέρταση.
V Δυσλιπιδαιμία.
V Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
V Διαταραγμένη ανοχή της γλυκόζης ή
5
διαβήτης

ΔΙΑΒΗΤΗΣ
ΤΥΠΟΥ 1
Οταν ο οργανιομόε δεν μπορεί
να «δίνσει» φυσιολογικά ινσουλίνη
σακχαρώ δης διαβήτης τύπου 1 είναι μια ασθένεια να έχει διαφορετική αιτία και κάποια τέτοια παραδείγματα είναι:

Ο
που σ υ ν ή θ ω ς εμφ ανίζεται σε παιδική ή εφηβική -> Χειρουργική επέμβαση στο πάγκρεας.

ηλικία και έχει αυτοάνοση αιτιολογία, δηλαδή ο ίδιος Αλλες νόσοι που μπορεί να προσβάλουν το πάγκρεας (ορισμένα

νοσήματα, όπω ς π κυστική ίνωση, μπορεί να οδηγήσουν σε

ο οργανισμός μέσω αντισω μάτω ν που παράγει επιτίθεται και

καταστρέφει τα β-κύτταρα του παγκρέατος, τα οποία παράγουν καταστροφή του παγκρέατος).

ινσουλίνη, με απ οτέλεσμα να υπάρχει ελάχιστη ή μηδενική

έκκριση ινσουλίνης. Π ερίπου το 5 - 1 0 % του σ υ νόλ ου τω ν ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΚΑΙ Π ΕΡΙΒΑΛ Λ Ο Ν ΤΙΚΑ ΤΑ ΑΙΤΙΑ
διαβητικών ασθενώ ν πάσχει από σακχαρώ δη διαβήτη τύπου Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που έχει φανεί να επηρεάζουν

1. Το 8 5 % τω ν περιστατικών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 τπ συχνότητα εμφάνισης του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 1. Οι

εμφανίζεται σε ηλικία μικρότερη τω ν 2 0 ετών, με μέση ηλικία πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 επηρεάζονται τόσο από

εμφάνισης τα 14 έτη. γενετικούς όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Επομένως,

ο διαβήτης τύπου 1 δεν είναι μια αμιγώς γενετική διαταραχή.

Α Δ Υ Ν Α Μ ΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ Αντιθέτους, είναι το αποτέλεσμα κάποιας αλληλεπίδρασης μεταξύ

Δεν είναι σαφώς γνωστή η ακριβής αιτιολογία του διαβήτη τύπου του περιβάλλοντος και της γενετικής προδιάθεσης για ανάπτυξη

1 αλλά το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο. Τα διαβήτη. Εχει ακόμα βρεθεί ότι α νά μεσ α σε διαφ ορετικές

άτομα με διαβήτη αυτού του τύπου πρέπει να λ α μβ ά νο υ ν εθνικότητες ή φ υλές ο σακχαρώ δης διαβήτης τύπου 1 έχει

εξωγενώς ινσουλίνη για να επιβιώσουν. Περίπου 1 στα 3 0 0 παιδιά διαφορετικά ποσοστά εμφάνισης.
και έφηβοι έχει διαβήτη τύπου 1. Η εξέλιξη του διαβήτη τύπου

1 είναι συνήθω ς σταδιακή και δεν εκδηλώνει συμπτώματα. Ο Ο Ε Π ΙΠ Ο Λ Α ΣΜ Ο Σ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ

οργανισμός έχει ήδη ξεκινήσει την ανοσολογική αντίδραση Στην Ελλάδα, σύμφ ω να με πρόσφατη μελέτη, 2 4 .7 8 5
προς τα β-κύτταρα του παγκρέατος πολύ πριν γίνει άνθρωποι εμφανίζονται να νοσούν με σακχαρώδη διαβήτη
εμφανές οποιοδήποτε σύμπτωμα. Η ανοσολογική τύπου 1 (13.323 αγόρια και 11.463 κορίτσια). Αυτό

αντίδραση μπορεί να εκδηλωθεί αυτόματα ή σημαίνει ότι το ποσοστό του σακχαρώ δους

να συμβεί με αφ ορμή κάποια εξω γενή

αιτία, όπω ς κάποια μόλυνση ή ίωση.
DIABETES διαβήτη τύπου 1 είναι στο 3 ,4 % του συνόλου
του πληθυσμού με διαβήτη και 0 ,2 4 % στο

Σπανιότερα, η αδυναμία από το πάγκρεας

να παράγει ινσουλίνη μπορεί να μην είναι
ΤΥΡΕ 1! σύνολο όλου του πληθυσμού. Επίσης φάνηκε
ότι στα αγόρια εμφανίζεται συχνότερα απ’ ό,τι
αποτέλεσμα ανοσολογικής αντίδρασης αλλά στα κορίτσια (0,26% έναντι 0,24%).

6

ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Από την ίδια ιπ φύοη τπς συγκεκριμένης νόσου είναι δεδομένο
όχι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης του σακχαρώδους διαβήτη
τύπου 1 είναι να λάβει το άτομο ινσουλίνη εξωγενώς. Η στιγμή
κατά την οποία γίνεται συνήθως η διάγνωση του διαβήτη τύπου
Ί δεν συμπίπτει με την έναρξη της νόσου. Το πιθανότερο είναι ότι
έχει ήδη καταστραφεί ένας σημαντικός αριθμός β-κυττάρων στο
πάγκρεας και η φυσιολογική έκκρισπ ινσουλίνης τείνει να μηδενιστεί.
Αυτό σημαίνει ότι ο οργανισμός πλέον δεν μπορεί να παράγει την
ποσότητα ινσουλίνης που χρειάζεται για τις καθημερινές του ανάγκες
και θα χρειαστεί να καλυφθεί με άλλο τρόπο. Ως γενικός κανόνας,
όμως, ισχύει ότι η πρόσληψη της ινσουλίνης θα πρέπει να καλύπτει
τις ανάγκες, όπως θα γινόταν με τη φυσιολογική έκκριση ινσουλίνης.
ΕΝΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΛΙΕΣ
Δύο είναι οι μέθοδοι για την πρόσληψη ινσουλίνης. Είτε μέσω
ένεσης είτε μέσω αντλίας ινσουλίνης. Η ενέσιμη ινσουλίνη μπορεί
να χορηγηθεί μέσω προγεμισμένων ή επαναχρησιμοποιούμενων
πενών. Ειδικά στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ί που η διάγνωση
γίνεται στην παιδική ηλικία, οι μέθοδοι χορήγησης παίζουν σημαντικό
ρόλο, αφού μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία του παιδιού και
εν τέλει τη σωστή προσέγγιση στην απαραίτητη θεραπεία. Η επιλογή
της θεραπείας και η απαραίτητη εκπαίδευση που απαιτείται για τη
διαχείριση της κατάστασης από το ίδιο το άτομο (ή την οικογένειά
του, αν πρόκειται για ένα μικρό παιδί) είναι καίριας σημασίας.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ
ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1
V Ανεξήγητα γρήγορη απώλεια *
βάρους.
V Πολυδιψία.
V Ευερεθιστότητα.
V Θολή όραση,
ν Αδυναμία και υπερβολική
κόπωση, λόγω απώλειας
πρωτεϊνών, νερού
και ηλεκτρολυτών.
V Ξηρότητα, κνησμός δέρματος.
V Λοιμώξεις ή τραύματα που
αργούν
να επουλωθούν.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τυπικά η αρχική εκπαίδευση χρειάζεται να καλύψει τον τρόπο της
παρακολούθησης της γλυκόζης στο αίμα, τις τεχνικές των ενέσεων
ινσουλίνης και τη διαχείριση των υπογλυκαιμιών. Η εκπαίδευση
πρέπει να είναι απλή και περιεκτική, ώ στε να αποφευχθεί η
υπερφόρτωση πληροφοριών για τον ασθενή και όποιον άλλο
εμπλέκεται στη θεραπεία, ενώ προσπαθεί να αντιμετωπίσει το
αρχικό σοκ της διάγνωσης. Κατά τη διάρκεια τω ν επόμενων
επισκέψεων στο γιατρό σταδιακά μπορεί να γίνει εκπαίδευση σε
προηγμένες τεχνικές διαχείρισης, καθώς και στους στόχους για
το γλυκαιμικό έλεγχο. Υπάρχουν διαφορετικά είδη ινσουλίνης και
διαφορετικά σχήματα θεραπείας που μπορεί να ακολουθεί κάποιος
ασθενής.
Ενα σημαντικό στοιχείο στη θεραπεία με ινσουλίνη για τα άτομα
με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 είναι η ποσότητα ινσουλίνης
που χρειάζεται κάθε φορά. Για να μπορέσει κανείς να υπολογίσει
αυτές τις ποσότητες (μονάδες ινσουλίνης) θα πρέπει το άτομο
να εκπαιδευτεί στον αυτοέλεγχο, ώ στε να αποφεύγονται οι
υπογλυκαιμίες. Η παρακολούθηση της γλυκόζης, δηλαδή η μέτρηση
επιπέδων σακχάρου στο αίμα, είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται
ο αυτοέλεγχος. Ειδικά για τα παιδιά που θα διαγνωστούν με
σακχαρώδη διαβήτη τύπου Λ θα πρέπει, στην εκπαίδευση που θα
λάβουν για να μπορέσουν να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα,
να λάβουν τις κατάλληλες συμβουλές για τη διατροφή, την
καθημερινότητα και τη σωματική άσκηση.
7
διαβήτης
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
ΤΥΠΟΥ 2
Ενα δύσκολο «παζλ» παθολογικών καταοτάσειυν
σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι μια χρόνια νόσος
0 που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει
την απαιτούμενπ ποσότητα ινσουλίνης ή ο ίδιος ο
οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά
επαρκής, ώστε να εξισορροπήσει τπ μεγάλη αντίσταση στην
την ινσουλίνη που παράγει. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση των
επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Μπορεί να χαρακτηριστεί και ως
πολυσύνθετη νόσος, καθώς συνοδεύεται από πολύ περισσότερα
στοιχεία πέρα από την ανεπάρκεια ινσουλίνης ή την αντίσταση
στην ινσουλίνη.
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ
Για παράδειγμα, πολλοί ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν
συνυπάρχουσες ασθένειες, όπως καρδιακή νόσο και υπέρταση
(υψηλή αρτηριακή πίεση) ή δυσλιπιδαιμία (μη φυσιολογικούς
τύπους ή επίπεδα λιπιδίων, όπως υψηλά τριγλυκερίδια, χαμηλή
HDL χοληστερόλη και αυξημένη LDL χοληστερόλη). Επίσης, οι
ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 είναι πιθανό να έχουν «μεταβολικό
σύνδρομο», δηλαδή συνύπαρξη τω ν περισσότερων από τις
προαναψερθείσες καταστάσεις, σε συνδυασμό.
ΟΤΑΝ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ
ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΩΣ «ΟΡΙΑΚΗ»
Ο διαβήτης τύπου 2 αφορά στο 90-95% του συνόλου του
διαβητικού πληθυσμού παγκοσμίως και αναφέρεται συχνά ως
«διαβήτης των ενηλίκων», γιατί αφορά σε άτομα με αντίσταση
στην ινσουλίνη αλλά και με μια σχετική ανεπάρκειά της. Επειδή,
λοιπόν, στους ανθρώπους αυτούς π ινσουλίνη δεν λείπει εντελώς,
απλώς δεν είναι τόση όση χρειάζονται, αρκετοί από αυτούς
μπορεί να μη χρειαστούν ποτέ ινσουλινοθεραπεία και άλλοι να
8
καθυστερήσουν πολύ. Η σχετική ανεπάρκεια δηλώνει ότι, ενώ
σε κάποιους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 η έκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας φαίνεται φυσιολογική, δεν είναι
ινσουλίνη που οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν. Οσον αφορά
στα συμπτώματα, δεν διαφέρουν από αυτά του σακχαρώδους
διαβήτη τύπου 1, αλλά δεν είναι τόσο οξέα, με αποτέλεσμα η
διάγνωση να επέρχεται αρκετά αργότερα από τπν εμφάνισή τους.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2
-> Τομές και μώλωπες που αργούν να επουλωθούν.
Αιμωδίες (μουδιάσματα) στα χέρια ή στα πόδια.
-» Θαμπή όραση.
Κόπωση.
Ξηρότητα και κνησμός δέρματος (φαγούρα).
Υποτροπιάζουσες ή συχνές λοιμώξεις, όπως λοιμώξεις του
δέρματος, των ούλων και της ουροδόχου κύστης.
-» Ευερεθιστότητα.
Αυξημένη δίψα, πείνα και διούρηση.
Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ «ΑΣΤΙΚΗΣ» ΝΟΣΟΥ
Υπολογίζεται πως 415 εκατ. άνθρωποι πάσχουν από διαβήτη
παγκοσμίως, με το 90-95% να αφορά σε σακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2. Πολλοί είναι οι λόγοι που συμβάλλουν στο συνεχώς
αυξανόμενο ποσοστό εμφάνισής του, όπως η καθιστική ζωή, οι
διατροφικές συνήθειες που αλλάζουν, αλλά και η γενικότερη
αλλαγή κουλτούρας στους λαούς, που σε μεγάλο βαθμό
καθορίζεται από τη διαβίωση σε μεγάλα αστικά κέντρα.
 διαβήτης

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ
[ΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
ΓΙΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ
ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2
Μια σειρά από παράγοντες
κινδύνου συμβάλλει στην
εμφάνιση της νόσου:
• Η παχυσαρκία.
• Η έλλειψη σωματικής
δραστηριότητας.
• Η ηλικία.
• Το οικογενειακό ιστορικό.
• Η εθνικότητα.

ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΣΥΧΝΗ ορίζει το μεταβολικό σύνδρομο ω ς τη συνύπαρξη τουλάχιστον

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
0 διαβήτης τύπου 2 αναπτύσσεται συνήθω ς μετά τα 4 0 αλλά
έχει αναφερθεί αύξηση των περιπτώσεων διαβήτη τύπου 2 στα
παιδιά, ακόμη και από την ηλικία των 4 ετών, καθώς και στους
εφήβους. Παρότι οι ορμόνες στην εφηβεία συνδέονται με μικρές
αυξήσεις της ινσουλινοαντοχής, οι κυριότεροι παράγοντες που
συμβάλλουν στην αυξημένη επίπτωση διαβήτη στους νέους είναι
η παχυσαρκία και ο καθιστικός τρόπος ζωής.
3 εκ τω ν κάτωθι (υπό φαρμακευτική αγωγή):
• Αυξημένη κοιλιακή περιφέρεια μεγαλύτερη από 102 cm στους
άνδρες και μεγαλύτερη από 8 8 cm στις γυναίκες.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (>130/85).
• Αυξημένα τριγλυκερίδια ορού σε κατάσταση νηστείας (> 1 5 0
mg/dL).
• H D L χοληστερόλη ορού < 4 0 m g/dL (άνδρες) ή 5 0 m g/dL
(γυναίκες).

• Διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (> 1 1 0 mg/dL).

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ:
ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΕΙ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ
Ο ό ρ ος μετα βολικό σ ύ ν δ ρ ο μ ο α να φ έρ ετα ι σε μία ο μ ά δ α
παραγόντω ν καρδιαγγειακού κινδύνου, όπω ς δυσλιπιδαιμία,
ινσουλινοαντοχή, παχυσαρκία και υπέρταση. Το σύνδρομο αυτό
προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο, θέτοντάς τους
σε αυξημένο κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Ιδιαίτερα σημαντικός
παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιακής νόσου είναι
η παχυσαρκία στην κοιλιακή περιοχή, η λεγάμενη «κεντρική
παχυσαρκία».
Η άμεση αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου και, κυρίως,
της παχυσαρκίας είναι απαραίτητη, διότι οι ασθενείς αυτοί
γρήγορα αναπτύσσουν διαβήτη, στεφανιαία νόσο και κινδυνεύουν
άμεσα από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Το Εθνικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Χοληστερόλης τω ν Η Π Α
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Η διάγνωση του διαβήτη βασίζεται στη μέτρηση τω ν επιπέδων
της γλυκόζης αίματος. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ)
και η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία (ADA) συνιστούν να
τίθεται π διάγνωση του διαβήτη με βάση τα αποτελέσματα σε
τουλάχιστον δύο δοκιμασίες ελέγχου γλυκόζης πλάσματος/
αίματος.
ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ
Υ π ά ρ χ ο υ ν τ ρ ε ις τ ύ π ο ι μ ε τ ρ ή σ ε ω ν τ η ς γ λ υ κ ό ζ η ς που
χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του διαβήτη:
• Ελεγχος της γλυκόζης αίματος νηστείας.
• Τυχαία μέτρηση της γλυκόζης πλάσματος.
• Δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης από το στόμα.

9
διαβήτης
ΓΛΥΚΟΖΗ Π Λ Α ΣΜ Α Τ Ο Σ ΝΗΣΤΕΙΑΣ: Μετριέται σε δείγμα
αίματος που έχει ληφθεί τουλάχιστον 8 ώρες μετά την τελευταία
λήψη οποιωνδήποτε θερμίδων. Για τα υγιή άτομα, οι φυσιολογικές
τιμές της γλυκόζης νηστείας είναι μικρότερες τω ν 1 0 0 mg/dL.
Τιμές της γλυκόζης νηστείας ίσες ή μεγαλύτερες από 1 2 6 mg/
dl_ σημαίνουν διάγνωση διαβήτη. Επειδή μικρές αυξήσεις της
γλυκόζης μπορεί να οφείλονται σε λοίμωξη, τραύμα και άλλους
τέτο ιο υ ς σ τρεσογόνους παράγοντες, μια τιμή της γλυκόζης
νηστείας μεγαλύτερη των 1 26 mg/dL θα πρέπει να επιβεβαιωθεί
με επανάληψη της μέτρησης μία άλλη ημέρα.
ΤΥΧΑΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ: Μπορεί
να γίνει σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή κατά τη διάρκεια της
ημέρας, ανεξάρτητα από τα γεύματα, αλλά θα αντικατοπτρίζει
π αράγοντες όπ ω ς η κατανάλω ση τρ ο φ ή ς και η σω ματική
δραστηριότητα. Το α π ο τέλεσ μα τη ς τυχαίας μέτρη ση ς της
γλυκόζης παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση και έχει ελάχιστη
χρησιμότητα στην κλινική πράξη. Αν τα τυχαία επίπεδα γλυκόζης
υπερβαίνουν τα 2 0 0 m g/dL και συνοδεύονται από συμπτώματα
διαβήτη, η διάγνωση του διαβήτη είναι επιβεβαιωμένη.
Δ Ο Κ ΙΜ Α Σ ΙΑ Α Ν Ο Χ Η Σ Τ Η Σ Γ Λ Υ Κ Ο Ζ Η Σ Α Π Ο ΤΟ
Σ Τ Ο Μ Α : Καθορίζει πόσο καλά χειρίζεται ο οργανισμός ένα
φορτίο γλυκόζης που λαμβάνεται από το στόμα. Αφ ού ληφθεί
μία μέτρηση γλυκόζης σε κατάσταση νηστείας, χορηγούνται στον
εξεταζόμενο 7 5 γραμμάρια γλυκόζης σε νερό. Στη συνέχεια
μετριέται η γλυκόζη αίματος στις επόμενες 2 ώρες. Τιμή γλυκόζης
μεγαλύτερη των 2 0 0 mg/dL δύο ώρες μετά τη φόρτιση γλυκόζης
αποτελεί κριτήριο για τη διάγνωση διαβήτη
10
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Υπάρχουν και συμπληρωματικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται
για τη ν πα ρ α κολούθ η σ η του διαβήτη. Ο ι εξετά σ εις α υτές
λειτουργούν συμπληρω ματικά προς τον έλεγχο της γλυκόζης
αίματος, παρέχοντας εναλλακτικές πληροφορίες σχετικά με το
γλυκαιμικό έλεγχο. Τέτοιες εξετάσεις είναι η ανάλυση ούρων και
το λιπιδαιμικό προφίλ.
Η ανάλυση ούρων αφορά στην ανάλυση της χημικής σύστασης
τω ν ούρων, που περιλαμβάνει και έλεγχο για την παρουσία
γλυκόζης.
Λ ιπιδαιμικό προφίλ. Ο δια βή τη ς τύπου 2 σχετίζεται με
κίνδυνο εμ φ ά νισ η ς στεφ α νια ία ς ν ό σ ο υ και είναι 2 έω ς 4
φ ορές μεγαλύτερος από αυτόν τω ν α τόμω ν που δεν έχουν
διαβήτη. Αυτός ο αυξημένος κίνδυνος οφείλεται πιθανώς στα
μη φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων (δυσλιπιδαιμία). Τα ελεύθερα
λιπαρά οξέα, τα τριγλυκερίδια και σ υνή θ ω ς η χοληστερόλη
ανευρίσκονται συχνά σε αυξημένες συγκεντρώσεις στο αίμα.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Δ ε ν υπάρχει τυπ οπ οιη μ ένη π ροσέγγιση στη θεραπ εία του
διαβήτη, αλλά κατά κανόνα οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2
καθοδηγούνται αρχικά να ακολουθήσουν πρόγραμμα δίαιτας
και σω ματικής άσκησης. Η δίαιτα και η άσκηση είναι ζωτικής
σημασίας για τον καλό έλεγχο του σακχάρου, ανεξάρτητα από
τον τύπο φ αρμακοθεραπείας που θα χρησιμοποιηθεί τελικά.
Επειδή μόνο με δίαιτα και άσκηση συνήθω ς δεν επιτυγχάνεται
ο γλυκαιμικός στόχος του ασθενούς, ξεκινά η χορήγηση από το
στόμα κάποιου αντιδιαβητικού δισκίου. Μ ε τον καιρό, μπορεί να
απαιτηθεί συνδυασμός φαρμάκων από το στόμα, αλλά και έναρξη
ενέσιμης αγωγής.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ
Δ ΙΑ Τ Ρ Ο Φ Η : Τα άτομα με σακχαρώ δη διαβήτη πρέπει να
διαμορφώ σουν ένα πρόγραμμα γευμάτων σε συνεννόηση με το
γιατρό τους. Το πρόγραμμα αυτό προσαρμόζεται στις ανάγκες
και τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου. Το πρόγραμμα γευμάτων
για το διαβήτη περιλαμβάνει τρεις συνιστώσες: Την ποσότητα
(υπολογισμός της πρόσληψης θερμίδω ν και της πρόσληψ ης
υδατα νθρ άκω ν), το υ ς τύ π ο υ ς τ ω ν τ ρ ο φ ώ ν και το χρ όνο
κατανάλωσης τω ν γευμάτων.
Α ΣΚΗ ΣΗ : Η μέτρια, συστηματική άσκηση βοηθά σημαντικά
στον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης και στη διατήρηση
της καρδιαγγειακής υγείας. Η άσκηση βελτιώνει την ευαισθησία
των ιστών στην ινσουλίνη και μειώνει τα επίπεδα ινσουλίνης
σε κατάσταση νηστείας και μεταγευματικά. Η προσαρμογή του
τρόπου ζωής μέσω της άσκησης μπορεί να είναι εξαιρετικά
σημαντική για τη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου στα άτομα
με διαβήτη τύπου 2. Η άσκηση ελαττώνει επίσης τον κίνδυνο
καρδιαγγειακής νόσου βελτιώνοντας το λιηιδαιμικό προφίλ
και βελτιώνοντας τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης στα διαβητικά
άτομα. Οταν συνδυαστεί με τροποποιήσεις στη δίαιτα, η άσκηση
μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά το σωματικό λίπος. Αυτός
είναι συνήθως ένας σημαντικός παράγοντας για την επίτευξη του
γλυκαιμικού ελέγχου στα άτομα με διαβήτη τύπου 2.
ΑΝ ΤΙΜ ΕΤΩ ΠΙΣΗ
ΤΟΥ ΣΑΚΧΑ ΡΩ ΔΟ ΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2
Σε αντίθεση με τις οξείες παθήσεις, όπως η πνευμονία ή π
σκωληκοειδίτιδα, όπου μπορεί να χορηγηθεί κάποια αντιβίωση
ή να γίνει χειρουργική επέμβαση, ο διαβήτης είναι μία χρόνια
νόσος και προϋποθέτει ότι ο ίδιος ο ασθενής θα συμμετέχει
ενεργά στη φροντίδα του. Ο κοινός θεραπευτικός στόχος και
για τους δύο τύπους διαβήτη είναι ο έλεγχος της γλυκόζης αλλά
διαφέρει ο τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου. Οι ασθενείς
με διαβήτη τύπου 2 συνήθως ξεκινούν με αντιδιαβητικά δισκία
από το στόμα, αλλά με τον καιρό είναι πιθανό ότι θα χρειαστεί
να περάσουν σε άλλους τρόπους ελέγχου του σακχάρου τους.
Επιπλέον, επειδή οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να
έχουν διάφορες συνυπάρχουσες ασθένειες, δεν είναι σπάνιο
ένας τέτοιος ασθενής να παίρνει πολλά διαφορετικά και συχνά
ακριβά φάρμακα.
Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ Φ ΑΡΜ ΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η φαρμακευτική αγωγή για το διαβήτη μπορεί να ξεκινήσει με
διάφορους τρόπους και θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τις
ανάγκες του ασθενούς. Τα αντιδιαβητικά δισκία χρησιμοποιούνται
για τη θεραπεία μόνο του διαβήτη τύπου 2. Συνταγογραφούνται
συνήθως όταν με το πρόγραμμα διαιτητικής αγωγής και άσκησης
δεν επιτυγχάνεται ο έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης. Ωστόσο,
καθώς ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 διαγιγνώσκεται
συνήθως χρόνια μετά την έναρξή του και η υπεργλυκαιμία είναι
σημαντική, ορισμένοι ασθενείς ξεκινούν αμέσως με αντιδιαβητική
αγωγή από το στόμα ή ακόμη και με ινσουλίνη. Τα τελευταία
χρόνια, αυξήθηκαν σημαντικά ο αριθμός και η ποικιλία των
αντιδιαβητικών φαρμάκων από του στόματος για τη θεραπεία
του διαβήτη τύπου 2. Σήμερα υπάρχουν αρκετές κατηγορίες
τέτοιων φαρμάκων που συνιστώνται στη θεραπεία της νόσου.
Κάθε κατηγορία έχει διαφορετικό μηχανισμό δράσης, ενώ
μπορούν να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα περισσότεροι τύποι.
Ο θεράπων ιατρός σας είναι εκείνος που θα αποφασίσει ποια
κατηγορία φαρμάκων ή συνδυασμός είναι ο καταλληλότερος
για εσάς με βάση τον τρόπο ζωής σας, τις ανάγκες σας και τις
τιμές που καταγράφονται στις μετρήσεις σας.
 el
διαβήτης Χρηστός Ζούπας,
Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος και
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης
της Παχυσαρκίας, του Μεταβολισρού και
των Διαταραχών Διατροφής

Οταν ο διαβύτηε τύπον 2

Χ Τ Υ Π Α ΠΑΤΑΤΑ
ριν από περίπου 10 χρόνια, η συχνότητα του τύπου 2 και της παχυσαρκίας στα παιδιά, με το σχολείο

σακχαρώ δους διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά, να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατροφική συμπεριφορά

αλλά ιδίως στους εφήβους, δεν ξεπερνούσε των παιδιών, χωρίς να παραγνωρίζεται, όμως, ο σημαντικός

το 3 % , όμως σήμερα η συχνότητα ξεπερνά -σε ορισμένες ρόλος της οικογένειας και της κοινωνίας γενικότερα. Δ εν

γεωγραφικές περιοχές- το 4 0 % ! Το στοιχείο αυτό από είναι εύκολο, σε μια σπάταλη και υπερκαταναλω τική

μόνο του δείχνει τις διαστάσεις επιδημίας που έχει λάβει η κοινωνία, να μάθεις στο παιδί, στον νέο ή τη νέα βασικές

συγκεκριμένη ασθένεια στις νεαρές ηλικίες. Σύμφ ω να με αρχές σωστής και υγιεινής διατροφής, όταν το περιβάλλον

τον κ. Χρήστο Ζούπα, ειδικό παθολόγο-διαβητολόγο και στο οποίο αναπτύσσεται και λειτουργεί ακολουθεί τελείως

πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης της Παχυσαρκίας, διαφορετικό τρόπο ζωής και διατροφής», παρατηρεί ο κ.

του Μ εταβολισμού και τω ν Διαταραχώ ν Διατροφής, «ο Ζούπας.

σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και π παχυσαρκία σε παιδιά και

εφήβους αποτελούν τις σύγχρονες μάστιγες της εποχής μας. ΣΥΓΧΡΟΝΗ Ε Π ΙΔ Η Μ ΙΑ
Η συχνότητά τους παγκοσμίους αυξάνεται εντυπωσιακά Ο π ω ς π ρ ο α ν α φ έρ θ η κ ε , σ ή μ ε ρ α η σ υ χ ν ό τ η τ α τ η ς

τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να αποτελούν ένα ν ό σ ο υ , σ υ ν δ υ α σ τ ικ ά με π α χ υ σ α ρ κ ία , α γ γ ίζ ε ι το

τεράστιο ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα, που 4 0 % στις εφ η βικ ές και μετεφ η β ικές ηλικίες, με ό,τι

μας υποχρεώνει να αναζητήσουμε επιτακτικά επιστημονικές α υ τό σ υ ν ε π ά γ ε τα ι γ ια τ η ν α ν ά π τυ ξή τους. Ε ξίσ ο υ

λύσεις και φροντίδα, ιδίως από τους γονείς». σημαντικό ό μ ω ς είναι ότι σε ποσ οστό άνω το υ 7 5 %

σ υ νυ π ά ρ χει β εβ α ρ η μ ένο ο ικ ο γ ενεια κ ό κλ η ρ ο νο μ ικ ό

ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΔΑΣΚΑΛΟ ΥΣ ιστορικό, σε πρώ του ή δ εύ τερ ου β α θ μ ού συγγενείς!

Η ΒΑΣΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Επίσης η εξέλιξη της παχυσαρκίας σε σακχαρώδη διαβήτη

Τι πρέπει να προσέχουν, λοιπόν, οι γονείς και ποια είναι π τύπου 2 στα παιδιά είναι γρηγορότερη απ’ ό,τι στους

ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του προβλήματος; ενήλικες, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνότερα και

«Δ εν υπάρχει καμία αμ φ ιβολία ότι το α π οκαλούμενο συντομότερα επιπλοκές και καρδιαγγειακά προβλήματα,

“περιβάλλον” αποτελεί τον πιο σημαντικό επιβαρυντικό που επ η ρ εά ζουν αρνητικά τη ν π οιότητα ζω ή ς και τη

παράγοντα στην εμφ άνιση του σακχαρώ δους διαβήτη βιωσιμότητα τω ν παχύσαρκων διαβητικών παιδιών. «Η

12
εξέλιξη της παχυσαρκίας σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
στα παιδιά ξεκινάει συνήθως με οριακά αυξημένα νηστικά
σάκχαρα ή ελαττωμένη ανοχή στη γλυκόζη, αρκετά χρόνια
πριν εκδηλωθεί ο σακχαρώδης διαβήτης», επισημαίνει ο κ.
Ζούπας. «...Πρόκειται, κυρίως, για παιδιά που γεννήθηκαν
υπέρβαρα (άνω των 4.000 γραμμ.) από υπέρβαρη μητέρα
που παρουσίασε διαβήτη εγκυμοσ ύνης ή γεννήθηκαν
φυσιολογικά (κάτω από 4.000 γραμμ.), αλλά πήραν πολλά
κιλά στην εφηβεία και έχουν βεβαρημένο οικογενειακό
ιστορικό (γονείς, παππούδες, γιαγιάδες) με σακχαρώδη
διαβήτη τύπου 2 ή/και παχυσαρκία».
Η Δ ΙΑ ΓΝ Ω ΣΗ
«...Σε αυτές τις περιπτώσεις η έγκαιρη διάγνωση με καμπύλη
σακχάρου ή/και τη γλυκοζυλιωμένη Ηβ(Α1 c), μια σχετικά
καινούργια εξέταση που αντικατοπτρίζει τις διακυμάνσεις
του σακχάρου για τους προηγούμενους 2 -3 μήνες, μας
βοηθά στην ταχύτερη έναρξη προληπτικής θεραπευτικής
αγωγής, με συστηματική άσκηση και υγιεινή διατροφή,
προκειμένου να χάσει κιλά και έτσι να καθυστερήσει ή να
αποφύγει την εξέλιξη της παχυσαρκίας σε σακχαρώδη
διαβήτη τύπου 2».
Η ΑΝ ΤΙΜ ΕΤΩ Π ΙΣΗ
Π ολ λές φ ορές η διάγνω ση του σακχαρώ δους διαβήτη
τύπου 2 στα παχύσαρκα ή υπέρβαρα νεαρά άτομα προκαλεί
στους ίδιους και τις οικογένειές τους πανικό. Α υτό που
πρέπει να τονίσει κανείς από την αρχή σε όλους είναι ότι
ο σακχαρώ δης διαβήτης στην εποχή μας δεν θεωρείται
αρρώστια, αλλά τρόπος ζωής. Ενα ς τρόπος ζω ής στον
οποίο διδά σκεται και εκπαιδεύετα ι κανείς να ζει σαν
φυσιολογικός άνθρωπος, χωρίς στερήσεις και υπερβολές.
Γιατί δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» τρόφιμα, αλλά καλές
και κακές επιλογές!
«Πρω ταρχικός στόχος μας είναι να συμφ ιλιώ σουμε τα
παιδιά και το άμεσο περιβάλλον τους με το πρόβλημα και να
τα κάνουμε να πιστέψουν ότι, αν θυσιάσουν κάποιες κακές
διατροφικές συνήθειες -και όχι μόνο- από το παρελθόν, θα
απολαύσουν ένα καλύτερο αύριο, με ποιότητα ζωής, χωρίς
προβλήματα και επιπλοκές», καταλήγει ο κ. Ζούπας.
Η σωστή και εντατικοποιημένη θεραπευτική προσέγγιση, με
βάση την άσκηση και την υγιεινή διατροφή, σε συνδυασμό
με τπ συστηματική παρακολούθηση και την ιδανική ρύθμιση
από την αρχή, φαίνεται ότι μπορεί να εξασφαλίσει μια καλή
«μεταβολική μνήμη».
13
 ΔΙΑΒΗΤΗΣ
ΚΥΗΣΗΣ
Στη διατροφή το «κβειδί» για την
ία σ ιις είκοσι γυναίκες μπορεί να εμφ ανίσει
σακχα ρώ δη δια βή τη κατά τη δ ιάρκεια τη ς
εγ κυμοσ ύνη ς της, λ όγ ω τω ν α λ λ α γ ώ ν που
συμβαίνουν στον οργανισμό κατά την κύηση, Η έγκαιρη και
αποτελεσματική ρύθμιση του σακχάρου εξασφ αλίζει την
υγεία τόσο της εγκύου όσο και του νεογνού. «Κλειδί» σ’ αυτό
είναι π προσεγμένη διατροφή. Οταν μιλάμε για σακχαρώδη
διαβήτη κύησης, αναφερόμαστε στην αυξημένη γλυκόζη στο
αίμα, που εμφανίζεται για πρώτη φ ορά κατά τη διάρκεια
εγκυμοσύνης. Κατά μέσο όρο το 5 % των γυναικών μπορεί να
παρουσιάσει σακχαρώδη διαβήτη κύησης, χωρίς να γνωρίζει
ότι έχει σακχαρώδη διαβήτη.
Η ΕΞΕΤΑΣΗ
Στις 2 4 - 2 8 εβ δ ο μ ά δ ες της κύησης γίνεται το τεστ της
καμπύλης γλυκόζης της μίας (1) ώ ρας με 5 0 γραμμάρια
γλυκόζης. Εάν η εξέταση απ οδειχθεί παθολογική, τότε
πρέπει να γίνει η τρίωρη καμπύλη με 1 0 0 γραμμ. γλυκόζης.
Στη συντριπτική πλειονότητά τους οι γυναίκες αυτές μετά
το ν τοκετό θα έχουν και πάλι φ υ σιολογικές τιμ ές στα
επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους. Ωστόσο, μετά τον τοκετό,
η μητέρα θα πρέπει να υποβάλλεται σε τακτικό έλεγχο για
την πιθανότητα ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2.
14
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Στην περίπτωση που η μητρική υπεργλυκαιμία δεν ελεγχθεί
αποτελεσματικά, αυξημένα ποσά γλυκόζης μεταφέρονται
στο έμβρυο, με αποτέλεσμα την υπερβολική ανάπτυξη του
εμβρύου και την αυξημένη περίμετρο κοιλιάς. Το έμβρυο
γίνεται μακροσωμικό και το βάρος του στη γέννηση μπορεί
να ξεπερνά τα 4 κιλά. Ετσι, αυξάνεται ο κίνδυνος για καισαρική
τομή, για επιπλοκές κατά τον τοκετό, όπως ο τραυματισμός,
καθώς και για μακροχρόνιες επιπλοκές σε ό,τι αφορά την
εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτω ν και σακχαρώ δους
διαβήτη του βρέφ ους στην ενήλικη φάση τη ς ζω ής του.
Επιπλέον, η εμβρυϊκή υπερινσουλιναιμία θεωρείται υπεύθυνη
για κάποια καθυστέρηση της πνευμονικής ω ρίμανσης και
δημιουργεί αυξημένη συχνότητα συνδρόμου αναπνευστικής
δυσχέρειας. Επίσης, αμέσω ς μετά τη γέννηση μπορεί το
βρέφ ος να παρουσιάσει υπογλυκαιμία, δηλαδή χαμηλό
επίπεδο σακχάρου στο αίμα, επειδή συνεχίζει να παράγει
μεγάλη ποσότητα ινσουλίνης, ενώ η προσφορά σακχάρου
από τη μητέρα έχει διακοπεί μετά τον τοκετό. Η μακροσωμία
σχετίζεται με μελλοντική παχυσαρκία κατά την παιδική και την
εφηβική ηλικία, με τις γνωστές επιπτώσεις της.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι όλες αυτές οι δυσμενείς για το
έμβρυο καταστάσεις προλαμβάνονται με την έγκαιρη θεραπεία
 1. Αποφεύγουμε ενδιάμεσα γεύματα, όπως χυμούς με ζάχαρη, Ο ΧΡΥΣΟΣ «ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ»
μπισκότα, γλυκά, πατατάκια. για το διαβήτη ms Kvnons
2. Δεν χρησιμοποιούμε υποκατάστατα ζάχαρης, καθότι δεν έχουμε
επαρκείς πληροφορίες για την ασφάλεια τους στη διάρκεια της
εγκυμοσύνης.
3. Τρώμε πολλά λαχανικά και φρούτα, αλλά άγουρα. Επίσης, τα
λαχανικά όχι πολύ βρασμένα.
4. Προτιμούμε ολικής αλέσεως προϊόντα, όπως ψωμί και ζυμαρικά.
5. Τρώμε άπαχα κρέατα και διαλέγουμε κρέας που δεν έχει
πέτσα, όπως κοτόπουλο, και τα ψήνουμε ή
τα βράζουμε. Με το ζωμό τους τα βάζουμε
στο ψυγείο, ώστε να αποχωρίζεται το ζωικό
λίπος, το οποίο αφαιρούμε πριν από την
προετοιμασία του φαγητού.
6. Αποφεύγουμε τα λίπη και τις μαργαρίνες, αλλά
προτιμούμε ελαιόλαδο για τπ μαγειρική.
7. Προτιμούμε γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, όπως άπαχο γάλα,
τυρί χαμηλών λιπαρών.
8. Δεν επιτρέπεται το αλκοόλ.
9. Προτιμούμε τα φρέσκα ψάρια και αποφεύγουμε τα παστά, τα
τηγανισμένα.
10. Δεν επιτρέπονται τα αλλαντικά και τα μαλακά τυριά, καθότι
αυξάνουν τον κίνδυνο ιπς λιστερίωσης στην εγκυμοσύνη, που
είναι λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και αποβολή.

ίου σακχαρώδους διαβήτη κύησης και ακρογωνιαίος λίθος
είναι η σωστή και ισορροπημένη διατροφή.
Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Ολες οι έγκυοι με διαβήτη κύησης είναι απαραίτητο με
τη διάγνωση να'λάβουν ένα σωστό και ισορροπημένο
διαιτολόγιο. Η δ ια τροφ ή πρέπει οπ ω σ δήπ οτε να
περιλαμβάνει 175 γραμμάρια υδατάνθρακες κατ’ ελάχιστον
καθημερινά, καθώς η γλυκόζη είναι το κύριο καύσιμο για την
ανάπτυξη του εμβρύου. Τα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου
εξαρτώνται αποκλειστικά από το περιεχόμενο του γεύματος
σε υδατάνθρακες. ΓΙροτιμώνται σύνθετοι υδατάνθρακες,
όπως τα δημητριακά (πολύσπορο ψωμί, ολικής αλέσεως
δημητριακά) και τα φρούτα και λαχανικά, που επιδρούν
λιγότερο στα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου απ’ ό,τι οι
απλοί (άσπρο ψωμί, γλυκά). Οι έγκυοι με διαβήτη συνιστάται
να λαμβάνουν τρία κυρίως γεύματα και τρία σνακ. Το πρωινό
πρέπει να έχει λιγότερους υδατάνθρακες για να βοηθήσει να
διατηρηθεί π ευγλυκαιμία, καθώς το πρωί η αντίσταση στην
ινσουλίνη είναι μεγαλύτερη. Κάθε ασθενής θα
πρέπει να μάθει να μετράει το σάκχαρό
της με το μετρητή γλυκόζης και να
μάθει πώς πρέπει να προσαρμόσει
τη διατροφή της ανάλογα με τα
ισοδύναμα υδατανθράκων, ώστε το
σάκχαρό τπς να παραμείνει συνέχεια ρυθμισμένο. Επίσης,
το πρωί πρέπει να γίνεται έλεγχος ούρων για κετόνες, που
πρέπει να είναι αρνητικός.
ΠΟΤΕ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ
Εάν δεν μπορούμε να πετύχουμε ευγλυκαιμία μόνο με τη
διατροφή, τότε είναι ανάγκη να χρησιμοποιηθεί φαρμακευτική
αγωγή με ινσουλίνη. Περίπου το 1 5 % των εγκύων με διαβήτη
κύησης μπαίνει σε ινσουλίνη, καθώς δεν επιτυγχάνονται
επιθυμητά επίπεδα σακχάρου μόνο με τη διατροφή.
Η Αμερικανική Ενωση για το Διαβήτη συνιστά τη χορήγηση
ινσουλίνης όταν:
• Το σάκχαρό νηστείας είναι μεγαλύτερο των 95 mg/dL.
• Μ ία ώρα μεταγευματικά το σάκχαρό είναι μεγαλύτερο
των 135 mg/dL.
Οι έγκυοι με σακχαρώδη διαβήτη ελέγχουν τη γλυκόζη
αίματος 4-6 φορές την ημέρα προγευματικά και
1 ώρα μετά. Κατά μέσο όρο, το 1/3 - τα 2/3 των
γυναικών που εμφανίζουν σακχαρώδη διαβήτη
στην εγκυμοσύνη θα τον εμφανίσουν και στην
επόμενη εγκυμοσύνη. Η Αμερικανική Διαβητολογική
Εταιρία συνιστά όλες οι γυναίκες με ιστορικό
διαβήτη κύησης να ελέγχονται κάθε τρία χρόνια
για σακχαρώδη διαβήτη, αλλά, εάν είναι άνω
ρ των 45 ετών, να ελέγχονται μία φορά το χρόνο.
 ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ
ΠΟΔΙ
Οταν μια μικρή πάηγη είναι η αρχή τον κακόν
νεξέλεγκιες διαστάσεις τείνει να λάβει μία από τις
συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη, το
διαβητικό πόδι. Είναι ίσως η πιο βαριά επιπλοκή των
διαβητικών ασθενών. Δηλαδή, το έλκος ή η γάγγραινα στα
κάτω άκρα που οδηγεί σε ακρωτηριασμό. Υπολογίζεται πως
σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε 20 δευτερόλεπτα ένας διαβητικός
υποβάλλεται σε ακρωτηριασμό του κάτω άκρου. Σύμφωνα με
τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για το Σακχαρώδη
Διαβήτη, το 7 0 % των ακρωτηριασμών που διενεργούνται
σήμερα σε όλο τον κόσμο αφορά σε διαβητικούς ασθενείς, οι
οποίοι διατρέχουν 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν
το ένα ή και τα δύο πόδια σε σύγκριση με άλλους.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΒΗ ΤΙΚΟ ΠΟΔΙ
ΚΑΙ ΠΩΣ Μ ΠΟ ΡΕΙΤΕ ΝΑ ΠΡΟΦΥΛΑΧΘΕΙΤΕ
Η ελλιπής ρύθμιση του διαβήτη καθώς και η μακροχρόνια
πορεία της νόσου μπορεί να προκαλέσουν δύο σημαντικά
προβλήματα για τα πόδια:
+ Τη διαβητική νευροπάθεια, δηλαδή τη μείωση της ικανότητας
να αισθάνεται κανείς πόνο, ζέστη ή κρύο.
+ Τη διαβητική αρτηριοπάθεια, δηλαδή τη μείω ση της
ικανότητας να λαμβάνουν τα άκρα περισσότερο αίμα όταν
χρειάζεται.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Υπό συνθήκες διαβητικής νευροπάθειας ή και αγγειοπάθειας τα
16
πόδια γίνονται εξαιρετικά ευαίσθητα ακόμα και στις πιο απλές
ενοχλήσεις, όπως ένα στενό παπούτσι, ένα πολύ ζεστό μπάνιο
ή έναν επιφανειακό μικροτραυματισμό.
Ολα αυτά είναι ικανά σε τόσο ευαίσθητα πόδια να προκαλέσουν
πληγές που δεν θεραπεύονται εύκολα, αλλά και σοβαρότερες
επιπλοκές που να απαιτούν μακροχρόνια νοσηλεία ή ακόμα και
ακρωτηριασμό. Τα στοιχεία είναι σοκαριστικά:
• Είναι αποδεδειγμένο ότι στο 8 5 % των ακρωτηριασμών των
κάτω άκρων που σχετίζονται με σακχαρώδη διαβήτη έχει
προηγηθεί έλκος ποδιού.
• Το 8 0 % των ελκών στα διαβητικά άτομα προκαλείται από
εξωτερικά τραύματα.
• Η συχνότητα του έλκους του ποδιού φθάνει το 4 - 1 5 % στο
διαβητικό πληθυσμό.
• Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη έχουν 25πλάσια πιθανότητα
να υποστούν ακρωτηριασμό.
• Το 7 0 % των ακρωτηριασμών γίνονται σε άτομα με σακχαρώδη
διαβήτη.
• Σε παγκόσμιο επίπεδο, κάθε χρόνο, 1 εκατομμύριο άτομα
με σακχαρώδη διαβήτη χάνουν το ένα τους άκρο, λόγω
αναγκαστικού ακρωτηριασμού.
• Κάθε 2 0 ” σε όλο τον κόσμο ένα άτομο με σακχαρώδη διαβήτη
υφίσταται ακρωτηριασμό κάτω άκρου.
• Το 7 0 % των ακρωτηριασθέντων ατόμων με σακχαρώδη
διαβήτη αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να πεθάνουν
μέσα σε 5 χρόνια.
 διαβήτης

3.000
ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΙ
ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΠΟΔΙΩΝ
ΕΤΗΣΙΩΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται
περίπου 3.000 ακρωτηριασμοί
διαβητικών ασθενών ετησίως,
με ένα συνολικό κόστος 30-
180 εκατ. ευρώ. Κόστος που
αυξάνεται κατά 70% μετά τον
ακρωτηριασμό, καθώς ο πάσχων
χρήζει βοήθειας από τρίτο
πρόσωπο, ενώ προστίθενται και
κοινωνικές παροχές όπως
η σύνταξη αναπηρίας.

ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ
Τα προειδοποιητικά συμπτώματα βλάβης στα νεύρα των σε θέσεις που δέχονται μεγάλη πίεση.

διαβητικών είναι: • Το πόδι φαρδαίνει, οι αρθρώσεις πρήζονται καί εμφανίζονται

• Μούδιασμα, ιδιαίτερα στα δάχτυλα τω ν άκρων. γαμψοδακτυλίες.

• Οξείς πόνοι ή αίσθηση μυρμηγκιάσματος. • Α ίσ θ η σ η μ ο υ δ ιά σ μ α το ς, μυρμήγκιασμα, μ π ερ δ εμ έν η

• Ελκη στα πόδια. αίσθηση, δηλαδή αίσθηση ότι τα πόδια είναι κρύα ενώ

• Αδυναμία στους μυς. στην πραγματικότητα είναι ζεστά, καθώς και ότι μειώνεται

• Αίσθηση καψίματος σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. ή εξαφανίζεται η αίσθηση μεταξύ ζεστού - κρύου.

• Ιτυτική δυσλειτουργία. • Αστάθεια βαδίσματος, αίσθηση βαδίσματος σε βαμβάκι.

• Π όνοι σε ηρεμία, ιδιαίτερα τη νύχτα, συχνά με κάψιμο.

Οι ενδείξεις νευροπάθειας είναι: Ανακούφιση βαδίζοντας πάνω - κάτω και δροσίζοντάς τα.

• Το δέρμα είναι ερυθρό, ζεστό, ξηρό, με σκασίματα και έλκη Επίσης, η ευαισθησία στον πόνο ελαττώνεται ή χάνεται. Ετσι,

σε σημεία πίεσης. ό,τι θα έπρεπε να προκαλεί πόνο δεν πονάει πια, π.χ. πολύ

• Ισχυρή τάση για σκληρύνσεις, ονυχομυκητιάσεις και κάλους στενά παπούτσια, τραυματισμοί, κάψιμο, πίεση.

17
 i
διαβήτης
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΟΠΑΘΕΙΑ
Επειδή, όταν συμβαίνει αυτό, τα κάτω άκρα δεν λαμβάνουν • Εξαιρετική μέριμνα ώστε να αποφεύγονται οι κάθε είδους

επαρκή ποσότητα αίματος, παρατηρούνται τα ακόλουθα: μικροτραυματισμοί.

• Τα πόδια είναι κρύα. • Αναζήτηση βοήθειας ειδικού σε περίπτωση εκδήλω σης

• Το δέρμα είναι λεπτό σαν περγαμηνή, χλομό ή μελανό, βλάβης.

ιδιαίτερα στα δάκτυλα και στο περίγραμμα των ποδιών. • Στα ξηρά πόδια χρησιμοποιούμε μαλακτική αλοιφή.

• Πόνοι στις γάμπες ή κράμπες στο βάδισμα, ανακούφιση όταν • Αποφεύγουμε καλλυντικά με οινόπνευμα και αντισηπτικό

στέκεστε. στο υγιές δέρμα.

• Οταν ξαπλώνει ο πάσχων, οι πόνοι ελαττώνονται μόνο όταν • Φ οράμε βαμβακερές, όχι στενές κάλτσες, ενώ οι κάλτσες

κρεμάει τα πόδια έξω από το κρεβάτι. μας δεν πρέπει να έχουν χονδρές ραφές. Καλό είναι, επίσης,

• Πληγές, τραυματισμοί και μυκητιάσεις. να είναι λευκές ώ στε να γίνει αντιληπτός οποιοσδήποτε

τραυματισμός.

Η ευθύνη των διαβητικών και των συγγενών τους είναι: • Φροντίζουμε να αγοράζουμε νέο ζευγάρι παπούτσια αργά το

• Να φροντίζουμε τη ρύθμιση του διαβήτη. απόγευμα και όχι πρωί. Προτιμάμε παπούτσια με κορδόνια,

• Να φροντίζουμε την καθημερινή άσκηση. άνετα και μαλακά, χωρίς ψηλά τακούνια. Το πόδι μας πρέπει

• Ν α ε ν η μ ε ρ ώ ν ο υ μ ε το πρ οσω π ικό υ γ ε ία ς που μα ς να χωρά ακριβώς στο παπούτσι χωρίς να στριμώχνεται ή να

παρακολουθεί για σκληροδερμίες, κάλους, κόψιμο στο δέρμα, περισσεύει.

λοιμώξεις, αλλαγές στο χρώμα. • Ατομα με κάλους, με ανατομικές ανωμαλίες ή παραμορφώσεις

• Προσέχετε οι ίδιοι για κάθε ένδειξη όπως μυρμήγκιασμα στα πρέπει να χρησιμοποιούν ειδικά για αυτούς σχεδιασμένα

πόδια, μούδιασμα ή μία περίεργη αίσθηση σαν να βαδίζετε παπούτσια.

πάνω σε βαμβάκι ή σαν να φοράτε στενές κάλτσες. • Για τους κάλους δεν χρησιμοποιούμε αλοιφές ή καυστικά
• Εάν δεν λειτουργεί σωστά το σύστημα συναγερμού πόνου, αυτοκόλλητα και αν εμφανιστούν φουσκάλες, δεν τις σπάμε.

τότε οι τραυματισμοί ή τα ακατάλληλα παπούτσια δεν • Δ εν πρέπει να φοράμε τα καινούργια παπούτσια συνέχεια,

γίνονται αντιληπτά. αλλά εναλλάξ με τα παλιά και να μη φοράμε τα παπούτσια

• Τακτική υγιεινή των ποδιών (κάθε μέρα). ποτέ χωρίς να τα ελέγξουμε από μέσα.
• Να ελέγχουμε τα πόδια κάτω από δυνατό φως, κάθε μέρα, • Να μπν περπατάμε ξυπόλητοι, φυσικά ούτε στη θάλασσα και,

με έναν καθρέπτπ από κάτω και να αναφέρουμε στο γιατρό επίσης, να μη χρησιμοποιούμε παντόφλες τύπου σαγιονάρας.

μας τυχόν παρατηρήσεις μας. • Να στεγνώνουμε καλά τα πόδια μετά το καθημερινό πλύσιμο

με μία πετσέτα και ποτέ στο τζάκι, στη σόμπα ή σε ηλεκτρική

θερμάστρα.

• Να προσέχουμε ανάμεσα στα δάχτυλα να μη μένει υγρασία

γιατί αναπτύσσονται μύκητες.

• Να χρησιμοποιούμε κρέμες για τα πόδια ώστε να μην είναι

ξερά (όχι ταλκ).

• Να λιμάρουμε (όχι να κόβουμε) τα νύχια σωστά, δηλαδή

ευθεία και ποτέ κυκλικά, μόνο με λίμα χάρτινη και να μη

χρησιμοποιούμε αιχμηρά αντικείμενα στα πόδια μας.

• Να μην περιποιούμαστε τα πόδια με πολύ ζεστό νερό

(ελαφρά χλιαρό) και να μην ελέγχουμε τη θερμοκρασία του
νερού με το πόδι αλλά με τον αγκώνα.

18
 π ΦΡΕΝΟ ΣΤΟΥΣ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟΥΣ
ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ ΤΩΝ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΠΟΔΙΩΝ
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
ΜΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ
ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ, Η ΟΠΟΙΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΕΔΩ
ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΟΥΤΖΙΑ ΤΉΣ ΙΤΑΛΙΑΣ
ΙΑΤΡΕΙΑ ΔΙΑΒΗ ΤΙΚΟ Υ ΠΟ ΔΙΟΥ
Σε όλα τα επίπεδα του συστήματος Υγείας και στον ιδιωτικό
χώρο πρέπει να γίνεται εκπαίδευση τω ν διαβητικών ατόμων
όσον αφορά στη φροντίδα τω ν ποδιών για την πρόληψη τω ν
ελκών. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερα ελπιδοφόρο μήνυμα για
την αντιμετώπιση του προβλήματος στη χώρα μας αποτελεί
π αξιοσημείωτη αύξπσπ του αριθμού τω ν Ιατρείων Διαβητικού
Ποδιού που καταγράφεται από τους ειδικούς τα τελευταία
χρόνια, καθώς και π μείωση τω ν ακρωτηριασμών σε ορισμένα
γεωγραφικά διαμερίσματα μετά τη λειτουργία τ ω ν ιατρείων
αυτών.
Μ ΕΤΑΜ ΟΣΧΕΥΣΗ ΔΕΡΜ ΑΤΟ Σ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦ ΥΓΗ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜ Ο Υ
Φρένο στους ανεξέλεγκτους ακρωτηριασμούς τω ν διαβητικών
ποδιών μπορεί να βάλει μια σύγχρονη μέθοδος με μεταμόσχευση
δέρματος από τον ίδιο τον ασθενή, η οποία εφαρμόζεται εδ ώ
και χρόνια στην Περούτζια της Ιταλίας. Συγκεκριμένα, ένα
κομμάτι δέρματος λαμβάνεται από τον ίδιο τον ασθενή και αφού
καλλιεργηθεί στο εργαστήριο μεταμοσχεύεται πάνω στο διαβητικό
έλκος. Με τη μέθοδο αυτή σ ώ ζοντα ι πόδια διαβητικών που
εμφανίζουν έλκη, τα οποία μπορεί να εξελιχθούν σε γάγγραινα
και να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμό. Η επέμβαση διαρκεί από
μισή έω ς μία ώ ρα και σε δύο - τρεις μέρες ο ασθενής μπορεί να
επιστρέφει στο σπίτι του. Το σημαντικό είναι ότι αποφεύγεται ο
κίνδυνος απόρριψης του μοσχεύματος, αφού αυτό προέρχεται
από τον ίδιο τον ηάσχοντα.
Το κόστος αυτής της θεραπείας, π οποία δυ σ τυ χ ώ ς δεν
εφαρμόζεται στην Ελλάδα, ανέρχεται στις 2.000-3.000 ευρώ.
Κόστος χαμηλό αν συγκριθεί με τον ακρωτηριασμό, ο οποίος,
μαζί και με την αναπηρία που προκαλεί, συνεπάγεται μεγαλύτερα
και μακροχρόνια κόστη.
19
δια(3ήτη<

Επανάσταση στη

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΑΝΤΛΙΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ την πρόβλεψη της πτώ σης τω ν τιμώ ν της δύο ώρες

Η θεραπεία με αντλία ινσουλίνης άλλαξε δραματικά τα αργότερα. Μ ε αυτόν τον τρόπο, η αντλία ινσουλίνης

τελευταία 15 χρόνια τη φιλοσοφία αντιμετώπισης του ρυθμίζεται και απενεργοποιείται ή επανενεργοποιείται

σακχαρώδους διαβήτη. Από μια σπάνια θεραπεία για αυτόματα, όταν χρειαστεί, δηλαδή σταματά ή συνεχίζει

άτομα με σακχαρώδη διαβήτη και σοβαρή αντίσταση να δίνει ινσουλίνη και έτσι αποφεύγεται η υπογλυκαιμία.

σ τη ν ινσουλίνη, έγ ινε θ ερ α π εία εκ λ ο γ ή ς για τη

βελτιστοποίηση της αντιμετώπισης του σακχαρώδους Μ Ε ΤΙ Μ ΟΙΑΖΕΙ Η ΑΝΤΛΙΑ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ
δ ια β ή τ η τ ύ π ο υ 1. Μ ε τ η ν α ν τ λ ία ιν σ ο υ λ ίν η ς Η αντλία ινσουλίνης είναι μια μικρή ηλεκτρονική

προσαρμόζεται η ινσουλίνη στην καθημερινότητα του συσκευή, στο μέγεθος ενός κινητού τηλεφώνου, που

διαβητικού ατόμου και όχι το αντίθετο, όπως συνέβαινε μπορεί εύκολα να φ ορεθεί στη ζώνη, σε μια τσέπη

έως τώρα κατά κύριο λόγο. ή ακόμα και να τη στερεώ σετε σε ένα στηθόδεσμο

κι έτσι να είναι κυριολεκτικά αόρατη στους άλλους,

ΕΝΑ ΒΗ Μ Α ΠΡΙΝ επ ιτρ έπ ο ντά ς σα ς μια πολύ διακριτική θεραπεία.

ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΧΝΗΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ Είναι τρ οφ οδ οτούμενη από μπαταρίες, παρέχοντας

Α ν τλ ίε ς ιν σ ο υ λ ίν η ς ν έα ς τεχνο λο γ ία ς, οι ο π ο ίες με ασφ άλεια στον οργανισμό υπ οδόρια ινσουλίνη,

συνοδεύονται από αισθητήρες γλυκόζης, προβλέπουν μέσω ενός λεπτού καθετήρα. Η αντλία μπορεί να
την πτώση των τιμών του σακχάρου, προστατεύοντας σας βοηθήσει να μιμηθείτε τον τρόπο που ένα υγιές

έτσι το διαβητικό ασθενή από την υπογλυκαιμία, η οποία πάγκρεας λειτουργεί: η αντλία, μέσω της συνεχούς

είναι απειλητική για τη ζωή του. υποδόριας έγχυσης ινσουλίνης (CSII), υηοκαθιστά την

Μάλιστα, με τις αντλίες αυτές μπορούμε να πούμε ότι ανάγκη για συχνές ενέσεις, χορηγώντας ακριβείς δόσεις

βρισκόμαστε στο προστάδιο για το τεχνητό πάγκρεας. ταχείας δράσης ινσουλίνης, 2 4 ώρες το 24ω ρο ώστε να

Οι αισθητήρες που συνοδεύουν τις νέου τύπου αντλίες ταιριάζει στις ανάγκες του οργανισμού σας.
ινσουλίνης τοποθετούνται υποδόρια στον ασθενή και
δίνουν ασύρματα τις τιμές της γλυκόζης, αλλά και ΒΑ Σ ΙΚ Ο Σ ΡΥΘΜΟΣ: Ε ν α ς π ρ ο γ ρ α μ μ α τισ μ έ ν ο ς

20
ρυθμός ινσουλίνης αποτελείται από μικρές ποσότητες
ιν σ ο υ λ ίν η ς οι ο π ο ίε ς χ ο ρ η γ ο ύ ν τ α ι σ υνεχώ ς,
μιμούμενος έτσι την παραγωγή βασικής ινσουλίνης
από το πάγκρεας που χρειάζεται ο οργανισμός για
τις βασικές του λειτουργίες. Ο προγραμματισμένος
ρυθμός αποφασίζεται από τον επαγγελματία υγείας
που σας παρακολουθεί και βασίζεται αποκλειστικά
στις ατομικές σας ανάγκες. Αυτή η χορήγηση βασικού
ρυθμού μπορεί επίσης να εξατομικευτεί βάσει των
πολύ συγκεκριμένων καθημερινών σας αναγκών. Για
παράδειγμα, μπορεί να ανασταλεί, να αυξηθεί ή να
μειωθεί για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, κάτι
που δεν είναι εφικτό με τη βασική ινσουλίνη βραδείας
δράσης.
ΔΟΣΗ: Επιπλέον δόση μπορεί να χορηγηθεί κατά
περίπτωση, προκειμένου να καλύψετε το φαγητό που
σκοπεύετε να καταναλώσετε ή να διορθώσετε μία
υψηλή τιμή γλυκόζης. Οι αντλίες ινσουλίνης διαθέτουν
υπολογιστές δόσης που σας βοηθούν να υπολογίσετε
τις μονάδες της δόσης βάσει των προσωπικών σας
ρυθμίσεων, οι οποίες έχουν προκαθοριστεί από τον
επαγγελματία υγείας που σας παρακολουθεί και
πάλι βάσει των δικών σας αναγκών.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΡΥΘΜΙΣΗ
ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ
Η θεραπεία με αντλία ινσουλίνης προσφέρει
πολλαπλά κλινικά οφέλη συγκριτικά με το πολλαπλό
σχήμα ενέσεων, όπως:
► καλύτερο έλεγχο της HbAI c (γλυκοζυλιωμένη
αιμοσφαιρίνη)
►λιγότερα υπογλυκαιμικά επεισόδια
►μείωση των γλυκαιμικών διακυμάνσεων
Μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη προσαρμογή των
δόσεων ινσουλίνης, ιδιαίτερα στα γεύματα και κατά τη
διάρκεια της νύχτας και με αυτό τον τρόπο να συμβάλει
στην επίτευξη καλύτερης γλυκαιμικής ρύθμισης.
Η αντλία ινσουλίνης μπορεί επίσης να σας προσφέρει
τα ακόλουθα πλεονεκτήματα, εξαιτίας της ικανότητάς
της να προσαρμόζει επακριβώς τη χορήγηση
ινσουλίνης:
• Μεγαλύτερη ευκολία στον υπολογισμό της δόσης:
d>
21
Μ
διαβήτης

Γ·ΟΙ ΑΝΤΛΙΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ
ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΟΣΟ ΚΑΙ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΓΙΑ
ΤΑ ΝΗΠΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ
ΠΑΙΔΙΑ, ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ
ΟΤΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ
ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗ ΓΝΩΣΗ
ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΝ
ΤΗ ΣΥΣΚΕΥΗ

0 υπολογισμός της απαιτούμενης δόσης ινσουλίνης με σκοπό να καθορίσει τη σωστή δόση.

μπορεί να γίνει μια αρκετά πολύπλοκη διαδικασία
με πολλές και διαφορετικές παραμέτρους που θα
πρέπει να ληφθούν υπόψπ. Σε εξελιγμένες αντλίες
υπάρχει ενσωματωμένο πρόγραμμα που σας βοηθάει
να εξασφαλίζετε κάθε φορά ακριβή δοσολογία,
λαμβάνοντας υπόψη την ενεργή ινσουλίνη που δρα
ήδη στον οργανισμό σας, την τρέχουσα τιμή γλυκόζης,
τους υδατάνθρακες που σκοπεύετε να καταναλώσετε
καθώς και τις προσωπικές σας ρυθμίσεις τπς ινσουλίνης
• Μεγαλύτερη ευελιξία: Η αντλία μπορεί εύκολα να
προσαρμοστεί ώστε να σας επιτρέπει να ασκείστε ή να
σας χορηγεί πολύ μικρές δόσεις ινσουλίνης ώστε να
καλύπτετε γεύματα και σνακ. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ
απλά με το πάτημα ενός κουμπιού. Επιπλέον, υπάρχει
και η επιλογή του προσωρινού βασικού ρυθμού ώστε
να μειώνετε ή να αυξάνετε αναλογικά το βασικό σας
ρυθμό, μια επιλογή που θα μπορούσατε να θέσετε
σε λειτουργία, π.χ. κατά την άσκηση ή σε περίπτωση
ασθένειας.

• Μεγαλύτερη άνεση: Η αντλία προσφέρει τπν

επιπλέον άνεση ενός μετρητή σακχάρου αίματος,
ο οποίος συνδέεται ασύρματα με την αντλία σας. Ο
μετρητής αυτός στέλνει αυτόματα τις μετρήσεις του
σακχάρου σας κατευθείαν στην αντλία, επιτρέποντάς
σας με αυτό τον τρόπο ακριβέστερο υπολογισμό δόσης,
καθώς και πιο εύκολη χορήγηση των επιπλέον δόσεων
ινσουλίνης.

22
 διαβήτης

ΑΝΤΛΙΕΣ ΓΙΑ Π Α ΙΔ ΙΑ
Τα α π ο τε λ έσ μ α τα π ρ ό σ φ α τω ν μ ε λ ε τώ ν δ είχ ν ο υ ν ότι οι
αντλίες ινσουλίνης μπορεί να είναι τόσο ασφ αλείς όσο και
αποτελεσματικές για τα νήπια και τα μικρά παιδιά, δεδομένου
ότι οι γ ονείς το υ ς έχουν και τη γνώ ση και το κίνητρο να
χρησιμοποιήσουν τη συσκευή. Μ ια αντλία ινσουλίνης μπορεί να
κάνει την εργασία της εξισορρόπησης της ινσουλίνης και της
γλυκόζης ευκολότερη και επίσης να βοηθήσει στη μείωση των
υπογλυκαιμιών. Π ολ λές κλινικές μελέτες επιβεβαιώ νουν ότι
οι ασθενείς όλω ν τω ν ηλικιών με διαβήτη Τύπου 1 οι οποίοι
μεταβαίνουν από τις πολλαπλές καθημερινές ενέσεις σε θεραπεία
με αντλία ινσουλίνης αναφέρουν βελτίωση της ποιότητας ζωής
τους και μεγαλύτερη ικανοποίηση με τη θεραπεία τους.
Φ ΙΛΙΚ ΕΣ ΑΝΤΛΙΕΣ ΣΤΟ ΝΕΑΡΟ ΧΡΗΣΤΗ
Ο ι αντλίες ινσουλίνης τελευταίας γενιάς δ ιαθέτουν πολλές
λειτουργίες και ρυθμίσεις που μπορεί να είναι ιδανικές για τους
νεαρούς χρήστες.
• Το λογισμικό τους λαμβάνει υπόψη του τις προηγούμενες
αντλία μπορεί και να αποσυνδεθεί (έως και για 6 0 λεπτά) για ντους,
κολύμπι ή έντονη δραστηριότητα. Επειτα πρέπει να ξανασυνδεθεί
και σε περίπτωση που η αντλία είχε αποσυνδεθεί για περισσότερο
από μια ώρα, ίσως πρέπει να γίνουν κάποιες προσαρμογές δόσης.
Οι γονείς πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους προκειμένου
να καθορίσουν τις σωστές ρυθμίσεις για το παιδί τους.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ
Η δ ιασκέδ αση και το παιχνίδι με το υ ς φ ίλ ο υ ς είναι ένα ς
από του ς καλύτερους τρόπους για να παραμείνει ένα παιδί
χαρούμενο και υγιές. Μ ε την αντλία ινσουλίνης η κοινωνική
ζωή του παιδιού μπορεί να είναι τόσο ευέλικτη όσο απαιτεί
το πρόγραμμά του. Οι πιο εξελιγμένες αντλίες διαθέτουν σετ
έγχυσης και αυτόματα εργαλεία εισαγωγής κατάλληλα για όλες
τις ηλικίες (περιλαμβανομένων των βρεφών) ώστε να βοηθούν
στη δ ιασφ άλιση τη ς απ οτελεσματικής παροχής ινσουλίνης
και να επιτρέπουν στα παιδιά να συνεχίζουν φυσιολογικά τις
καθημερινές τους δραστηριότητες.

δόσεις ινσουλίνης που έχουν χορηγηθεί και βρίσκονται ακόμα

στον οργανισμό, έτσι ώ στε οι υπολογισμοί τω ν επιπλέον

δόσεων να είναι πιο ακριβείς.

• Δ ια θ έ τ ο υ ν λειτουργία κ λ ειδ ώ μ α το ς για παιδιά η οποία

απενεργοποιεί τα κουμπιά της αντλίας, έτσι ώστε η χορήγηση

ιν σ ο υ λ ίν η ς να μη ν π ρ ο γ ρ α μ μ α τίζετα ι κατά λ ά θος. Το

τηλεχειριστήριο είναι επίσης διαθέσιμο προκειμένου οι γονείς

να έχουν τον αποκλειστικό έλεγχο.

ΠΟΥ Μ ΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΝ ΑΝΤΛΙΑ

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΤΟΥ;
Αυτή είναι μια από τις πρώτες και πιο συχνές ερω τήσεις που
κάνουν οι γονείς. Στην πραγματικότητα, π αντλία μπορεί εύκολα

να προσαρτηθεί σε μια ζώνη ή να μεταφερθεί σε μια τσέπη. Είναι

διαθέσιμες διάφορες θήκες αντλιών

ΑΝΤΛΙΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΣΗ

Διατυπώνονται συχνά ερωτήσεις για το πώς φοριέται η αντλία

κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως κάποιο σπορ, ένας χορός

ή ένα πάρτι. Συχνά, η αντλία μπορεί να παραμένει συνδεδεμένη

χωρίς να ενοχλεί κατά τη διάρκεια αυτών των δραστηριοτήτων. Η

 Αντώνιος Λέπουρας,
Παθολόγος-Διαβητολόγος,
Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής
Κλινικής του Διαβητολογικού Κέντρου
οτο Metropolitan General.

ΔΙΑΒΗΤΗΣ
&καρδιαγγειακά
Τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να υποσιούν σοβαρό καρδιαγγειακά επεισόδιο αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από σακχαρώδη
διαβήτη, ακόμη και πριν διαγνωστεί η πάθηση. Οι ειδικοί παθολόγοι-διαβητολόγοι αναγνωρίζουν, άλλωστε, ότι ο προδιαβήτης,
ο διαβήτης και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος είναι τρεις καταστάσεις που συνδέονται στενά μεταξύ τους και δεν πρέπει να τους
αντιμετωπίζουμε μεμονωμένα, αλλά στο σύνολό τους. Το κλειδί, φυσικά, στην πρόληψη των σοβαρών καρδιαγγειακών επιπλοκών
είναι ο συνδυασμός της έγκαιρης διάγνωσης του σακχαρώδους διαβήτη με την εξατομικευμένη θεραπεία.

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΟΣ Ο Κ ΙΝ ΔΥ Ν Ο Σ διάρκεια της ζωής, ακόμα και αν υπάρχει σχετικά καλή

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘ ΕΝΕΙΣ Μ Ε ΔΙΑΒΗΤΗ
Ο διαβήτης τετραπλασιάζει τον καρδιαγγειακά κίνδυνο
στους άνδρες, ενώ στις γυναίκες με διαβήτη φαίνεται
ότι, ενώ ο κίνδυνος είναι ίδιος με τους άνδρες σε όλες
τις ηλικίες, μετά την εμμηνόπαυση εξαπλασιάζεται! Η
Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρία (ΑΗΑ) επισημαίνει ότι
δύο στους τρεις ανθρώπους με διαβήτη πεθαίνουν από
καρδιακή νόσο. Ακόμα και στο στάδιο του προδιαβήτη,
όμως, αν και οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα δεν είναι
πολύ υψηλές, ο κίνδυνος ήδη διπλασιάζεται και,
σύμφωνα με κάποιες μελέτες, τετραπλασιάζεται.
Μ ΕΙΩ Ν Ο Ν ΤΑΣ ΤΟΝ ΚΙΝ ΔΥ Ν Ο
ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟ ΚΩΝ
Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας στο διαβήτη
είναι π μείωση του κινδύνου των επιπλοκών που είναι
στενά συνδεδεμένες μαζί του. Δηλαδή, η μείωση
της αυξημένης θνησιμότητας από καρδιαγγειακά,
σύμφωνα με τις σύγχρονες θεραπευτικές οδηγίες
του 2018. Ο κίνδυνος αυτός ξεκινά πριν ακόμη
ο διαβήτης διαγνωσθεί και είναι παρών κατά τη
ρύθμιση. «Αυτές οι τραγικές στατιστικές μάς βοήθησαν
να καταλάβουμε ότι στο διαβήτη η πρόωρη γήρανση
των αγγείων μας (αρτηριοσκλήρυνση) ξεκινά νωρίτερα,
πολύ πριν από την εμφάνιση και τη διάγνωση του
διαβήτη, πιθανόν δηλαδή από τα παιδικά μας χρόνια
και σίγουρα στο στάδιο του προδιαβήτη», αναφέρει
ο κ. Αντώνιος Λέπουρας, παθολόγος-διαβητολόγος,
διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής του
Διαβητολογικού Κέντρου στο Metropolitan General.
Για παράδειγμα, ο προδιαβήτης χαρακτηρίζεται από
τιμές του σακχάρου στο αίμα λίγο υψηλότερες από
το φυσιολογικό, αλλά όχι τόσο υψηλές για να έχουμε
διαβήτη που να χρειάζεται θεραπεία. «Αυτό που είναι
τραγικά εντυπωσιακό είναι ότι ήδη στα άτομα που
βρίσκονται στο στάδιο του προδιαβήτη ο κίνδυνος για
καρδιαγγειακά επεισόδια, δυστυχώς, είναι διπλάσιος
από συνομήλικους με παραπλήσιο τρόπο ζωής και ίδιο
εργαστηριακό έλεγχο, αλλά χωρίς σχετικά αυξημένα
σάκχαρα, μεταγευματικά ή νηστείας», τονίζει ο κ.
Λέπουρας. Χαρακτηριστικά, σε νεότερες ηλικίες,
το 4 0 - 5 0 % των εμφραγμάτων είναι σε άτομα με

προδιαβήτη! Το γ εγο νό ς αυτό αποτελεί πρόκληση
για τους επιστήμονες, οι οποίοι έχουν εστιάσει στους
τρόπους μείωσης του κινδύνου και της θνησιμότητας.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ
ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ
Η πρώιμη διάγνω ση και η θεραπευτική αγωγή τω ν
παραγόντω ν κινδύνου (κάπνισμα, υπερλιπιδαιμία,
υπέρταση, έλλειψ η σω ματικής άσκησης) μειώ νουν
σ η μ α ντικ ά τα κα ρ διαγγειακά επεισόδια. Π ο λ λ έ ς
μελέτες στο παρελθόν έχουν αποδείξει τη σημασία της
πρώιμης και καλής ρύθμισης του διαβήτη στην πρόληψη
τω ν επιπλοκών. Μ ε την αναγνώριση και τη θεραπεία
του διαβήτη έγκαιρα, με τη λήψ η φ αρμάκω ν και με
αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορούν να αποφευχθούν
οι επ ικ ίνδυνες κα ρ διαγγειακές επιπλοκές. «Ενα ς
σημαντικός λόγος που είναι απαραίτητη η διάγνωση
του διαβήτη, έστω και κατά τη στιγμή της καρδιακής
προσβολής, είναι ότι η διάγνωση μπορεί να καθοδηγήσει
τη μετέπειτα θεραπεία και, φυσικά, μέσω της διατροφής
και της άσκησης να προλάβει νέες καρδιαγγειακές
επιπλοκές», τονίζει ο κ. Λέπουρας.
i
διαβήτης
ΗΣΗΜΑΣΙΑ
ΤΩΝ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
Παθήσεις της καρδιάς και των μεγάλων
αγγείων, όπως στεφανιαία νόσος,
έμφραγμα του μυοκαρδίου, αγγειακό
εγκεφαλικό επεισόδιο, είναι, λοιπόν,
σαφώς συχνότερες σε άτομα που
πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη,
ιδίως διαβήτη τύπου 2. Ολοι οι ασθενείς
που πάσχουν από διαβήτη πρέπει να
ελέγχονται με καρδιογράφημα κάθε
χρόνο, ενώ, αν έχουν συμπτώματα που
υποδηλώνουν καρδιακές παθήσεις
(πόνος στο στήθος ή στο επιγάστριο,
δύσπνοια, οιδήματα κάτω άκρων), πρέπει
να υποβάλλονται σε πιο ειδικές εξετάσεις
και να έχουν τακτική καρδιολογική
παρακολούθηση.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕ ΧΡΟΝΟΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ
Η διάγνωση του διαβήτη, δυστυχώς, καθυστερεί μέχρι
και 9 χρόνια από την έναρξή του, ενώ αρκετές φορές
τίθεται αφού συμβούν οι συχνά δραματικές επιπλοκές
του. Υπολογίζεται ότι το 3 0 % τω ν διαβητικών και η
πλειονότητα τω ν α τό μ ω ν με προδιαβήτη αγ νοούν
τη διάγνω ση και το σ υσχετιζόμενο καρδιαγγειακά
κίνδυνο.
Μ ε λ έ τ η που π α ρ ο υ σ ιά σ τ η κ ε σ ε σ υ ν έ δ ρ ιο τ η ς
Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρίας αναφέρει: «Σε
1 0 % τω ν ασθενώ ν που είχαν πρόσφατα διαγνωστεί
και βρίσκονταν σε θεραπεία για καρδιακή προσβολή,
μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο αναγνωρίσθηκε
συνύπαρξη αρρύθμιστου διαβήτη, που δεν είχε μέχρι
τότε ανακαλυφθεί».
Α να γνω ρ ίζοντα ς τα άτομα με διαβήτη-προδιαβήτη
και θεραπεύοντάς τα σε πρώιμο στάδιο μπορούμε να
απ οτρ έψ ουμε καρδιαγγειακές επιπλοκές. Ν εότερ ες
θεραπευτικές φαρμακευτικές κατηγορίες (SG LT2 RA,
G LP1), πλην της δραστικής συμβολής τους στη ρύθμιση,
φαίνεται ότι μειώ νουν σημαντικά τις καρδιαγγειακές
επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη.
25
διαβήτης

ΜΕ ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
ε τις σ ύγ χ ρ ο νες ιν σ ο υ λ ίν ες, α λ λ ά και ΚΩΔΙΚΟΣ... «ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ»
υιοθετώντας ένα μοντέλο διατροφής που Οι υδατάνθρακες βρίσκονται στις αμυλούχες τροφές,

αξιοποιεί τους σωστούς υδατάνθρακες, οι στα ζυμαρικά, στο ρύζι, στις πατάτες, στα φρούτα,

ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2 μπορούν στα λαχανικά, στο γάλα, στη ζάχαρη. Ενα γραμμάριο

να επιτύχουν την άριστη ρύθμισή του και παράλληλα υδατάνθρακα παρέχει στον οργανισμό μας 4 θερμίδες.

να έχουν μεγάλη ποικιλία καθημερινά στο διαιτολόγιό Κ ά θ ε 15 γραμμάρια υδατανθράκω ν μάς δίνουν

τους. Καθώς, όμως, π διατροφή είναι ο ακρογωνιαίος ένα «ισοδύναμο» υδατάνθρακα, που είναι το μέτρο

λίθος για τη σωστή ρύθμιση του διαβήτη, προκύπτουν σύγκρισης της ποσότητας υδατανθράκων παγκοσμίως.

εύλογα ερωτήματα για το τι θα πρέπει να προσθέσουμε, Μ ε τα ισοδύναμα υδατάνθρακα, ο ασθενής μπορεί

να αφαιρέσουμε, να μειώσουμε ή να αυξήσουμε στο να υπ ο λο γίζει ακριβώ ς τη δόση της υπερταχείας

διαιτολόγιό μας. ινσ ο υλίνη ς, να καλύπ τει τα γ εύ μ α τά του και να

Η ρύθμιση του σακχαρώ δους διαβήτη, εκτός από μειώνει τα επίπεδα υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας

τη φαρμακευτική αγωγή, περιλαμβάνει την απώλεια που εμφ ανίζονται όταν δεν υπολογίζονται σωστά

β ά ρ ο υ ς, την άσκηση και την υ γ ιεινή διατρ ο φ ή οι υδατάνθρακες. Υπεργλυκαιμία εμφ ανίζεται όταν

(συνδυασμός και των τριών διατροφικών κατηγοριών καταναλώνονται περισσότεροι υδατάνθρακες, οι οποίοι

με αναλογία). Τα συστατικά των τροφών είναι: δεν καλύπτονται με την ινσουλίνη που χορηγείται ή

► Πρωτεΐνες (κρέας, ψάρι, τυρί, αβγό, γαλακτοκομικά). που παράγεται από το πάγκρεας και δεν είναι ικανή να

► Υδατάνθρακες. μεταβολίσει τη γλυκόζη π οποία καταναλώνεται από τον

►Λίπη (κορεσμένα και ακόρεστα). ασθενή. Γι’ αυτόν το λόγο, πρέπει να είναι ισορροπημένη

Είναι μύθος ότι οι διαβητικοί δεν πρέπει να τρώνε η διατροφή και να περιέχει σύνθετους υδατάνθρακες,

υδατάνθρακες. Αυτό το συμβούλευαν οι ιατροί πριν ώστε το μεταγευματικά σάκχαρο (2 ώρες μετά το γεύμα)

γίνει διαθέσιμη η ινσουλίνη, γιατί ήταν γνωστό ότι οι να είναι μέχρι 140 mg/dl. Αν έχετε σακχαρώδη διαβήτη,

υδατάνθρακες αυξάνουν το σάκχαρο μεταγευματικά. η καλύτερη δίαιτα για εσάς είναι αυτή που περιλαμβάνει

Σήμερα, όμως, οι διαβητικοί μπορούν να απολαμβάνουν τα αγαπημένα σας αλλά υγιεινά φαγητά σε σωστή
μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, που πρέπει να αναλογία και με σύνθετους υδατάνθρακες, όχι απλούς
περιλαμβάνει και υδατάνθρακες. (επεξεργασμένους) όπως η ζάχαρη.

26
 Π Ω Σ ΠΡΕΠΕΙ
Ν Α Τ Ρ Ε Φ Ε Τ Α Ι Ο Δ ΙΑ Β Η Τ Ι Κ Ο Σ

Πρέπει να επιλέγει τους σύνθετους υδατάνθρακες που είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες και μη
επεξεργασμένοι, όπως μαύρο ψωμί ή πολύσπορο, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, ρύζι μη αποφλοιωμένο.
V Μπορεί να τρώει όλα τα φρούτα της αρεσκείας του, αλλά άγουρα.
V Ενδείκνυται να καταναλώνει al dente τα ζυμαρικά και όχι πολυβρασμένα.
V Πρέπει να προτιμά τα ωμά λαχανικά που έχουν φυτικές ίνες και καθυστερούν την απορρόφηση
γλυκόζης, ώστε μεταγευματικά να μην αυξάνεται το σάκχαρό του.

Για να έχετε υπό έλεγχο τον σακχαρώδη διαβήτη σας,

θυμηθείτε αυτές τις συμβουλές υγιεινής διατροφής:
V Να μετράτε το φαγητό σας.
ν' Να χρησιμοποιείτε ελεύθερα καρυκεύματα, όπως ρίγανη, βασιλικό, λεμόνι.
V Να πίνετε 6 έως 8 ποτήρια νερό κάθε ημέρα.
Ενας διατροφολόγος - διαιτολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να σχεδιάσετε εξατομικευμένα μενού, τα
οποία περιλαμβάνουν τα τρόφιμα που τρώτε συνήθως. Για τους διαβητικούς είναι καλύτερο όταν τα
κύρια γεύματα και τα ενδιάμεσα μικρά γεύματα χωρίζονται σε διαστήματα 3 - 4 ωρών.
Χρειάζονται ποικιλία, φαντασία και γεύση για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτοί που
παίρνουν χάπια ή/και ινσουλίνη πρέπει να μιλήσουν με το γιατρό τους για τον καλύτερο συγχρονισμό
των γευμάτων με τη λήψη ινσουλίνης. Η ισορροπία μεταξύ της ποσότητας φαγητού και της άσκησης
είναι π βάση του καλού ελέγχου του σακχαρώδους διαβήτη!

27
διαβήτης

ΙΔΕΕΣ
ΓΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Το πρώ το βήμα για τη διαχείριση του διαβήτη

είναι π δημιουργία ενός ημερήσιου μενού, γι’ αυτό

και σας δίνουμε κάποιες ιδέες για μια ενδεικτική

δίαιτα. Μ η ν ξεχνάτε: Ο π οιον τύπο διαβήτη κι αν

έχετε, είστε υπεύθυνοι για τα τρόφιμα που τρώτε.

Το πρόγραμμα που παρατίθεται είναι ενδεικτικό και

εξαρτάται από τις ημερήσιες ανάγκες κάθε ασθενούς.

ΠΡΩΙΝΟ
2 φ ρυγανιές (κατά προτίμηση ολικής αλέσεως).

1 φλιτζάνι γάλα (1 ,5 % λιπαρά).

1 φέτα άπαχο τυρί.

ί

Α φ εψ ή μ α τα και καφές ελεύθερα, αρκεί ν α μην

έχ ο υ ν ζάχα ρη ή μέλι, να ι στα υπ ο κ α τά σ τα τα

ζάχαρης σε μικρές ποσότητες.

ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ - ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ
1 κρέμα άγλυκπ ή 1 φ ρ ο ύ το ή 1 γ ια ο ύ ρ τι ή

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗ Σ 2 κριτσίνια πολύσπορα ή 1 ζελέ άγλυκο.

Ο γ λ υ κ α ψ ικ ό ς δ είκ τ η ς α φ ο ρ ά σ τ η ν π ο ιό τ η τα

τω ν υ δ α τα νθ ρ ά κ ω ν και όχι στην ποσότητα. Ο σ ο ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ

χαμηλότερος είναι ο γλυκαιμικός δείκτης τω ν τροφών 9 0 - 1 2 0 γραμμάρια κρέας ή ψάρι ή κοτόπουλο.

τό σ ο λ ιγ ότερ ο είναι το μ ετα γ ευ μα τικ ό σάκχαρο. 2 ισ οδύνα μ α αμ ύλο υ (1 φ λιτζάνι πουρέ ή 2/3

Ουσιαστικά, ο γλυκαιμικός δείκτης δείχνει πόσο γλυκό φλιτζανιού ρύζι ή 1 φλιτζάνι ζυμαρικό βρασμένο ή

είναι ένα τρόφ ιμο το οποίο περιέχει 5 0 γραμμάρια 2 μικρές πατάτες).

υδατανθράκων σε σχέση με το λευκό ψωμί (ή καθαρή 2 φλιτζάνια ωμή σαλάτα ή 1 φλιτζάνι βραστή σαλάτα.

γλυκόζη) που περιέχει το ίδιο ποσοστό υδατανθράκων. 1 μικρό φρούτο.

Ο τα ν τα φ ρού τα είναι ώ ριμα ή τα όσπ ρια και τα

ζυμαρικά είναι πολυβρασμένα, αυξάνεται ο γλυκαιμικός ΒΡΑΔΙΝΟ
δείκτης. Γι’ αυτό προτιμούμε άγουρα φρούτα ή λιγότερο 6 0 - 9 0 γραμμάρια κρέας ή ψ άρι ή κοτόπουλο.

β ρ α σ μ ένα όσπ ρια και ζυμαρικά. Ο ι φ υτικές ίνες 1 φλιτζάνι πουρέ ή Τά φλιτζάνι ρύζι ή

καθυστερούν την απορρόφηση γλυκόζης και γι’ αυτόν 1 φλιτζάνι ζυμαρικό βρασμένο

το λόγο είναι προτιμότερο να καταναλώνονται φρούτα ή 2 μικρές πατάτες.

και όχι χυμοί. Ο ι έτοιμοι χυμοί φ ρούτω ν περιέχουν 2 φλιτζάνια ωμή σαλάτα ή

ζάχαρη και πρέπει να αποφεύγονται. Συνιστώνται μόνο 1 φλιτζάνι βραστή σαλάτα.

σε περίπτωση υπογλυκαιμίας, όπου χρειάζεται άμεση 1 μικρό φρούτο.

κατανάλωση υδατανθράκων.

28
«ΤΡΙΚ» ΥΓΙΕΙΝΑ ΚΑΙ.. . ΝΟΣΤΙΜΑ
ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ
• Χρησιμοποιήστε το 1 /2 του πιάτου σας για Λαχανικά.
• Τα φρέσκα λαχανικά, πλυμένα και ωμά ή ελαφρά βρασμένα
στον ατμό, προσθέτουν βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και
φυτικές ίνες στη διατροφή σας.
• Οι σούπες και οι σαλάτες είναι ένας πολύ καλός τρόπος για
να εμπλουτίσετε με λαχανικά τη διατροφή σας.
• Χρησιμοποιήστε απλές σάλτσες σαλάτας φτιαγμένες με χυμό
λεμονιών, μπλίτη, βαλσαμικό ξίδι και ελαιόλαδο σε μικρές
ποσότητες.
ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΛΑ
• Το αποβουτυρωμένο γάλα μπορεί να καταναλωθεί μαζί με
δημητριακά ολικής αλέσεως ή και μόνο του.
• Το γιαούρτι από αποβουτυρωμένο γάλα, χωρίς προσθήκη
ζάχαρης, μπορεί να υποκαταστήσει το γάλα.
ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΕΑΤΑ, ΤΑ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ,
ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΨΑΡΙΑ
• Χρησιμοποιήστε το 1/4 του πιάτου σας για άπαχα κρέατα,
πουλερικά και ψάρια.
• Το άπαχο μοσχάρι, το χοιρινό κρέας, το αρνί, το κοτόπουλο
χω ρίς δέρμα και η γαλοπούλα, τα προϊόντα σόγιας και
τα ψάρια παρέχουν πρωτεΐνες. Ψ ήστε τα, μαγειρέψτε τα
στον ατμό. Γαρνίρετε με χυμό λεμονιών, σκόρδο ή φρέσκια
ντομάτα.
ΓΙΑ ΤΑ ΣΙΤΗΡΑ, ΤΟ ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΤΟ ΑΜΥΛΟ
• Χρησ ιμοποιήστε το 1 /4 του πιάτου σας για 1 φ λιτζάνι
αμυλούχων τροφώ ν (καστανό ρύζι, ψωμί, μακαρόνια).
• Το καστανό ρύζι, το μαύρο ή πολύσπορο ψωμί, τα ζυμαρικά
ολικής αλέσεω ς και οι πατάτες είναι πλούσια σε ενέργεια.
Μετατρέπονται σε σάκχαρα στο σώμα σας.
• Κάθε γεύμα χρειάζεται άμυλο. Π ροτιμούμε δημητριακά
που περιέχουν πολλές φυτικές ίνες. Προτιμούμε τροφές με
χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
• Στο μεσημεριανό και στο βραδινό δίνουμε 4 5 - 5 0 γραμμάρια
ο
διαβήτης
υ δ α τα νθ ρ ά κ ω ν περίπου α ν ά λ ογ α με τις α νάγκες του
ασθενούς.
ΓΙΑ ΤΑ ΦΡΟΥΤΑ
• Τα φρέσκα φρούτα προσθέτουν γλυκύτπτα σε οποιοδήποτε
γεύμα. Τα περισσότερα μπορούν να φαγωθούν ολόκληρα.
• Προτιμούμε τα φρούτα να είναι άγουρα.
• Για σνακ προτιμούμε φρούτο που ένα ισοδύναμο δίνει 15
γραμμ. υδατανθράκων.
ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ
• Τα λαχανικά, τα φρούτα και τα σιτηρά περιέχουν φυτικές ίνες.
Οι ίνες προσδίδουν στα φρέσκα τρόφιμα την τραγανή γεύση
ί
και βοηθούν να διατηρείται σταθερό το επίπεδο γλυκόζης
αίματος, λόγω τη ς αργής απ ο ρ ρ όφ η σ ης τη ς γλυκόζης
μεταγευματικά.
• Χρειάζονται περίπου 2 5 - 3 0 γραμμάρια φ υτικώ ν ινώ ν
καθημερινά.
ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΗ
• Το λάδι και το λίπος έχουν 4 5 θερμίδες ανά κουταλάκι του
γλυκού. Χρησιμοποιήστε, κατά προτίμηση, ελαιόλαδο στα
γεύματά σας και τρώτε ψάρια πλούσια σε Ω 3 λιπαρά οξέα,
που έχουν καρδιοπροστατευτική δράση και ελαττώνουν τα
τριγλυκερίδια.
• Ν α προτιμάτε ψάρια παχιά, όπως ο σολομός, το σκουμπρί
και η σαρδέλα.
29
διαβήτης
ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ
IIws θα τον εΜγξετε
προδιαβήιης θεωρείται πρόδρομος ασθένεια
Ο για το διαβήτη τύπου 2. Συγκεκριμένα,
σύμφωνα με την κλινική Mayo; τα άτομα
με προδιαβήτη είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν
διαβήτη τύπου 2 μέσα σε 10 χρόνια, ενώ έχουν και
σημαίνει ότι «προκαλείτε» τον προδιαβήτη. Αλλά
αυξημένες πιθανότητες για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Ωστόσο, αν κάποιος διαγνωστεί με προδιαβήτη, δεν
σημαίνει ότι σίγουρα θα εκδηλώσει διαβήτη τύπου 2.
Το κλειδί είναι η έγκαιρη παρέμβαση στη διατροφή
και τον τρόπο ζωής, για να ρίξετε το σάκχαρο σε υγιές
επίπεδο. Η διατροφή σας είναι σημαντική και πρέπει
να γνωρίζετε τις κατάλληλες τροφές που θα σας
βοηθήσουν σε αυτό. Ο προδιαβήτης χαρακτηρίζεται
από ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο
αίμα (γλυκόζη), τα οποία συνήθως οφείλονται στη
δυσλειτουργία του οργανισμού ό σ ον αφ ορά
στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Ο προδιαβήτης
σημαίνει ότι η ζάχαρη από τα τρόφιμα αρχίζει να
συσσωρεύεται στο αίμα σας επειδή η ινσουλίνη
δεν μπορεί εύκολα να τη μετακινήσει στα
κύτταρά σας.
ΠΩΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ Ο ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ
Μ Ε ΤΗ ΔΙΑΤΡΟ Φ Η
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αυξάνουν
τον κίνδυνο για προδιαβήτη. Η γονιδιακή
κληρονομικότητα μπορεί να
διαδραματίσει κάποιο ρόλο, ειδικά εάν
στην οικογένειά σας υπάρχει άτομο με
διαβήτη. Το υπερβολικό σωματικό λίπος και η καθιστική
ζωή είναι, επίσης, δυνητικοί παράγοντες κινδύνου.
Γενικά, το να καταναλώνετε υδατάνθρακες δεν
μια διατροφή που είναι γεμάτη με υδατάνθρακες, οι
οποίοι χωνεύονται γρήγορα, μπορεί να οδηγήσει σε
«εκρήξεις» του επιπέδου σακχάρου στο αίμα κατά τη
διάρκεια της ημέρας. Στους περισσότερους ανθρώπους
με προδιαβήτη, ο οργανισμός τους δυσκολεύεται να
μειώσει το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μετά τα γεύματα.
Επομένως, το να φροντίζουν ώστε να μην προκαλούν
αυτές τις περιοδικές «εκρήξεις» σακχάρου κατά τη
διάρκεια της ημέρας μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά
βοηθητικό. Οταν καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες
από όσες χρειάζεται το σώμα σας, οι περιττές εξ αυτών
αποθηκεύονται ως λίπος. Αυτό μπορεί να σας κάνει να
πάρετε κιλά. Το σωματικό λίπος, ειδικά γύρω από τπν
κοιλιά, συνδέεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Αυτό εξηγεί γιατί πολλοί άνθρωποι με προδιαβήτη είναι
επίσης υπέρβαροι.
ΤΙ Σ Η Μ Α ΙΝ Ε Ι ΥΓΙΕΙΝ Η ΔΙΑΤ ΡΟ Φ Η ΜΕ
ΕΠΙΚΕΝ ΤΡΟ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΟ ΣΤΟ Α ΙΜ Α
Είναι πρακτικώς αδύνατον να ελέγξετε όλους τους
παράγοντες κινδύνου για προδιαβήτη, αλλά μερικοί
μπορούν να μετριαστούν. Κάποιες αλλαγές στον
τρόπο ζωής θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε
ισορροπημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα καθώς και
ένα υγιές βάρος.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
ΚΑΙ ΤΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ
0 γλυκαιμικός δείκτης είναι ένα εργαλείο που
μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να καθορίσετε
τον τρόπο που μια συγκεκριμένη τροφή μπορεί να
επηρεάσει το σάκχαρό σας στο αίμα. Οι τροφές με
υψηλό γλυκαιμικό δείκτη θα αυξήσουν το σάκχαρο
του αίματός σας γρηγορότερα. Αντίθετα, εκείνες που
κατατάσσονται χαμηλά στην κλίμακα είναι λιγότερο
πιθανό να προκαλέσουν «εκρήξεις» σακχάρου. Γενικά,
οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες έχουν
χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, ενώ οι επεξεργασμένες
τροφές έχουν υψηλό. Οι εξευγενισμένοι υδατάνθρακες
κατατάσσονται, επίσης, ψηλά σε αυτή την κλίμακα.
Τέτοιοι είναι τα προϊόντα σιτηρών που χωνεύονται
γρήγορα στο στομάχι σας. Π αραδείγματα είναι
to λευκό ψωμί, οι πατάτες και το λευκό ρύζι,
ΐα αναψυκτικά και οι χυμοί. Περιορίστε αυτές τις
ΐροφές όσο είναι εφικτό, εάν έχετε προδιαβήτη. Οι
τροφές που κατατάσσονται στη μέση της κλίμακας
γλυκαιμικού δείκτη είναι καλές σε αυτή την περίπτωση.
Παραδείγματα περιλαμβάνουν ψωμί ολικής αλέσεως
και καστανό ρύζι. Ωστόσο, δεν είναι τόσο καλές όσο
οι τροφές που κατατάσσονται χαμηλά.
ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ: ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ
ΕΠΙΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΑΣ
Βρόμη, ψ ω μί ο λικής α λέσεω ς, μη α μ υ λ ού χα
λαχανικά, όπω ς καρότα και πράσινα λαχανικά,
όσπρια, γλυκοπατάτες, καλαμπόκι, ζυμαρικά (κατά
προτίμηση ολικής αλέσεως). Οι ετικέτες τροφίμων και
θρεπτικών ουσιών δεν αποκαλύπτουν το γλυκαιμικό
δείκτη ενός συγκεκριμένου είδους. Α ν τ’ αυτού,
μπορείτε να εστιάσετε στο περιεχόμενο ινών που
αναγράφεται στην ετικέτα, για να καταλάβετε
αν π εν λόγω τροφή είναι ψηλά ή χαμηλά
στην κλίμακα. Θυμηθείτε να περιορίσετε
 ο
διαβήτης

την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, για να μειώσετε
τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής χοληστερόλης και
καρδιακών παθήσεων, πέραν του προδιαβήτη. Η
ανάμιξη τροφών είναι ένας πολύ καλός τρόπος για
να μειώσετε το συνολικό γλυκαιμικό δείκτη ενός
γεύματος. Για παράδειγμα, εάν σκοπεύετε να φάτε
άσπρο ρύζι, προσθέστε λαχανικά και κοτόπουλο για
να επιβραδύνετε την πέψη των κόκκων του ρυζιού
και να ελαχιστοποιήσετε τις προσωρινές εκρήξεις στο
επίπεδο του σακχάρου.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΣΤΙΣ ΜΕΡΙΔΕΣ ΦΑΓΗΤΟΥ
Ο καλός έλεγχος μερίδας μπορεί να διατηρήσει χαμηλά
το γλυκαιμικό δείκτη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει σε
γενικές γραμμές να περιορίζετε την ποσότητα φαγητού
που τρώτε. Συχνά, οι μερίδες είναι πολύ μεγαλύτερες
από το ενδεδειγμένο. Οι ετικέτες τροφίμων μπορούν
να σας βοηθήσουν να καθορίσετε το πόσο τρώτε.
Η ετικέτα αναφέρει τις θερμίδες, το λίπος, τους
X
ζαχαρούχα αναψυκτικά προσφέρουν μόνο κενές
θερμίδες, που μεταφράζονται σε υδατάνθρακες
ταχείας πέψης. Το νερό είναι σαφώς η καλύτερη
επιλογή για να σβήσετε τη δίψα σας.
ΠΙΝΕΤΕ ΑΛΚΟΟΛ ΜΕ ΜΕΤΡΟ
Η μετριοπάθεια είναι ένας υγιής γενικός κανόνας
διατροφής και το αλκοόλ δεν αποτελεί εξαίρεση.
Πολλά οινοπνευματώδη ποτά προκαλούν αφυδάτωση
στον οργανισμό. Ορισμένα κοκτέιλ μπορεί να περιέχουν
και υψηλά επίπεδα ζάχαρης, κάτι που θα εκτοξεύσει το
σάκχαρο στο αίμα σας. Σύμφωνα με την Αμερικανική
Ενωση Διαβήτη, οι γυναίκες πρέπει να πίνουν μόνο ένα
ποτό την ημέρα, ενώ οι άνδρες πρέπει να περιορίζονται
στα δύο.
Γενικά δεν πρέπει να πίνετε πάνω από:
► 1 μπουκάλι μπίρα
► 1 ποτήρι κρασί
► 1 σφηνάκι αλκοόλ, όπως τζιν, βότκα ή ουίσκι
Κρατήστε το ποτό σας όσο πιο απλό γίνεται. Αποφύγετε

υδατάνθρακες και άλλες διατροφικές πληροφορίες για την προσθήκη ζαχαρούχων χυμών ή λικέρ. Είναι καλή
κάθε μερίδα. Εάν τρώτε περισσότερο, είναι σημαντικό ιδέα να έχετε πάντοτε δίπλα σας ένα ποτήρι νερό και
να καταλάβετε πώς αυτό θα επηρεάσει τη θρεπτική να πίνετε μαζί με το ποτό σας για να αποφύγετε την
αξία του γεύματος. Μια τροφή μπορεί να έχει 20 αφυδάτωση.
γραμμάρια υδατανθράκων και 1 50 θερμίδες ανά
μερίδα. Αλλά αν φάτε δύο μερίδες, τότε αυτομάτως
θα έχετε καταναλώσει 40 γραμμάρια υδατανθράκων
και 300 θερμίδες. Μία από τις καλύτερες
) * μεθόδους για τη διαχείριση μερίδων
/ f * · 'f„ είναι να τρώτε μόνο όταν πεινάτε
πραγματικά, να τρώτε αργά, να μασάτε
r> --
f ■ καλά την κάθε μπουκιά και να σταματάτε το
γεύμα μόλις νιώσετε ότι χορτάσατε.

ΜΕΙΩΣΤΕ ΤΑ ΖΑΧΑΡΟΥΧΑ ΠΟΤΑ

ΑΝ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ
Ενα κλασικό κουτάκι αναψ υκτικού μπορεί να
περιέχει 45 γραμμάρια υδατανθράκων. Αυτή είναι
η συνιστώμενη ποσότητα υδατανθράκων για ένα
ολόκληρο γεύμα μιας γυναίκας με διαβήτη. Τα

32

ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ: ΦΑΤΕ ΑΠΑΧΑ ΚΡΕΑΤΑ
Το κρέας δεν περιέχει υδατάνθρακες, αλλά μπορεί
να είναι σημαντική πηγή κορεσμένων λιπαρών στη
διατροφή σας. Η κατανάλωση πολλών κρεάτων μπορεί
να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Εάν
έχετε προδιαβήτη, μια διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα
λιπαρά και χοληστερόλη μπορεί να συμβάλει στη
μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων. Συνιστάται
να αποφεύγετε κομμάτια κρέατος με ορατό λίπος ή
πέτσα. Επιλέξτε πηγές πρωτεϊνών όπως είναι οι εξής:
►Κοτόπουλο χωρίς την πέτσα
►Υποκατάστατα αβγών ή ασπράδια αβγών
►Προϊόντα σόγιας, όπως το τάφου
►Ψάρια, όπως ο μπακαλιάρος, το καλαμάρι,
ο τόνος και η πέστροφα
►Οσπρια
►Απαχα κομμάτια βοδινού κρέατος
►Οστρακοειδή, όπως καβούρια, αστακούς,
γαρίδες και χτένια
►Γαλοπούλα χωρίς την πέτσα
►Χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γιαούρτι
διαβήτης
Η ΣΗΜΑΣΙΑ
ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΠΛΟΥΣΙΕΣ
ΣΕ ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ΤΡΟΦΕΣ
Οι διαιτητικές ίνες προσφέρουν πολλά
οφέλη, όπως το να σας βοηθούν να
αισθάνεστε πλήρεις (χορτασμένοι) για
περισσότερο χρόνο. Επίσης καθιστούν
τις κινήσεις του εντέρου πιο τακτικές και
εύκολες. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων
σε ίνες σάς κάνει να τρώτε λιγότερη
ποσότητα φαγητού αλλά και να μην
έχετε μεγάλες αυξομειώσεις στο επίπεδο
σακχάρου στο αίμα. Παραδείγματα τροφών
υψηλής περιεκτικότητας σε ίνες: όσπρια,
φρούτα και λαχανικά που έχουν βρώσιμη
φλούδα, ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά
ολικής αλέσεως, ζυμαρικά ολικής αλέσεως.
Τα πολύ άπαχα κομμάτια κρέατος έχουν περίπου 0-1
γραμμάριο λίπους και 35 θερμίδες ανά 30 γραμμάρια.
Τα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά κρέατα, όπως
τα παιδάκια, μπορούν να έχουν περισσότερα από 7
γραμμάρια λίπους και 100 θερμίδες ανά 30 γραμμάρια.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ
ΝΑ ΠΙΝΕΤΕ ΑΦΘΟΝΟ ΝΕΡΟ
Το νερό αποτελεί σημαντικό μέρος κάθε υγιεινής
διατροφής. Πίνετε αρκετό νερό κάθε μέρα για να
μην αφ υδατώ νεται ο οργανισμός σας. Εάν έχετε
προδιαβήτη, το νερό είναι μακράν πιο υγιεινή
εναλλακτική λύση από τα ζαχαρούχα αναψυκτικά, τους
χυμούς και τα ενεργειακά ποτά. Η ποσότητα νερού που
πρέπει να πίνετε κάθε μέρα εξαρτάται από το μέγεθος
του σώματός σας, το επίπεδο δραστηριότπτάς σας
και το κλίμα στο οποίο ζείτε. Ενας γενικός κανόνας
για να ξέρετε αν είστε αφυδατωμένοι ή όχι είναι να
προσέχετε την ποσότητα και το χρώμα των ούρων σας.
Η ποσότητα πρέπει να είναι σταθερή και τα ούρα σας
πρέπει να έχουν ανοικτό κίτρινο χρώμα.
διαβήτης Αντώνιος Λέπουρας,
Παθολόγος-Διαβητολόγος,
Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής
Κλινικής του Διαβητολογικού Κέντρου
στο Metropolitan General

ΔΙΑΒΉΤΗΣ
&γρίπη
γρίπη αποτελεί μια σοβαρή απειλή για όλ ου ς ΠΡΟΛΗΨΗ
τ ο υ ς δ ια β η τικ ο ύ ς, κ α θ ώ ς α ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ο υ ν Προκειμένου να αποφευχθεί η προσβολή ενός διαβητικού

3 φ ο ρ έ ς π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς π ιθ α ν ό τ η τ ε ς ν α από τον ιό της γρίπης πρέπει:

χά σ ο υ ν τη ζω ή το υ ς από επιπ λοκές τη ς ν ό σ ο υ και 6 • Ν α αποφ εύγει το υ ς κλειστούς χώ ρ ου ς σε περιόδους

φ ο ρ ές π ερ ισ σ ότερ ες π ιθ α νότη τες να νοσηλευτούν. Κι έξαρσης, να πλένει τα χέρια του όταν επιστρέφει στο σπίτι,

αυτό διότι η αύξηση του σακχάρου στο αίμα, αλλά και να αερίζει συχνά τους χώρους όπου συγχρωτίζονται πολλά

κάποιες σοβαρές επιπλοκές, προκαλείται από το έντονο άτομα.

στρες που δημιουργείται στο σώ μα όταν ο ορ γα νισμός • Να εμβολιάζεται με το εποχικό εμβόλιο γρίπης (αρκεί 1

προσβάλλεται από του ς ιούς τη ς γρίπης, όπω ς και από εμβολιασμός / έτος).

πολλούς άλλους ιούς. Ο πω ς μας εξηγεί ο διαβητολόγος κ. • Να διατηρεί το σάκχαρο χαμηλά και να κρατά το σώμα του

Αντώ νιος Λέπουρας, τα ποσοστά θανάτου από πνευμονία σε καλή φυσική κατάσταση.

εξαιτίας της γρίπης μεταξύ τω ν ατόμω ν με διαβήτη είναι

δ ιπλάσια στις χα μη λ ού βιοτικού επιπ έδου τάξεις, στα ΕΜ Β Ο Λ ΙΑ Σ Μ Ο Σ

άτομα με καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια ή άλλες Ο ι σ ο β α ρ έ ς ή θ α ν α τ η φ ό ρ ε ς ε π ιπ λ ο κ ές τ η ς γ ρ ίπ η ς

συνυπάρχουσες σοβαρές παθήσεις και στους ηλικιωμένους. μπορούν να μειω θούν σε μεγάλο βαθμό και το εμβόλιο

τ η ς γ ρ ίπ η ς π ρ ο σ φ έ ρ ε ι τ η ν κ α λ ύ τ ε ρ η π ρ ο σ τα σ ία .

Μ ΕΤΑΔΟΣΗ Α υ τό ισχύει για τα ά το μ α στα οπ ο ία το εμ β ό λ ιο δεν

Η γρίπη, ω ς γνωστόν, μεταδίδεται όταν ένας ασθενής βήχει, αντενδείκνυται και είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα άτομα

φταρνίζεται ή μιλά και διασπείρει τους ιούς στον αέρα με με διαβήτη. Μ ε λ έτες έχουν δείξει ότι το εμβόλιο μπορεί

τπ μορφή πολύ μικρών, αόρατω ν σταγονιδίων. Ο ι ιοί της να αποτρ έψ ει 3 από 4 νο σ η λ είες ή και θ α νά το υ ς που

γρίπης μεταδίδονται, επίσης, μέσω των χεριών, όταν κάποιος σχετίζονται με τπ γρίπη μεταξύ τω ν ενήλικων διαβητικών.

αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και Το κέντρο ελέγ χο υ τ ω ν λ ο ιμ ώ ξ ε ω ν σ τις Η Π Α (CD C)

στη συνέχεια πιάνει τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα του. Και ενώ συνιστά τον ετήσιο εμβολιασμό από την ηλικία 6 μηνώ ν

στον γενικό πληθυσμό οι ενήλικες μπορεί να μεταδώσουν τπ και άνω. Επιπλέον, τα άτομα με διαβήτη επιβάλλεται να

νόσο μία ημέρα πριν αρρωστήσουν και έως 5-7 ημέρες από τη κάνουν το εμβόλιο της γρίπης, έστω και καθυστερημένα.

στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα, τα παιδιά και οι Επίσης, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και 2 πρέπει να

ασθενείς με σοβαρά χρόνια νοσήματα, όπως διαβήτη, μπορεί κάνουν και το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου, αν δεν το έχουν

να μεταδίδουν τους ιούς για περισσότερο από μία εβδομάδα. ήδη κάνει τα τελευταία 4 χρόνια, επειδή η πνευμονία από

34
 διαβήτης

ΑΝΤΙΒΙΩΣΗ
ΚΑΙ ΓΡΙΠΗ
Η αντιβίωση γενικά
δεν βοηθά στη
γρίπη. Αντίθετα, αν
χρησιμοποιηθεί λάθος,
μπορεί να προκαλέσει
σοβαρά προβλήματα.

........................

πνευμονιόκοκκο είναι μια σοβαρή και καθόλου σπάνια το σάκχαρό τους σε τιμές μικρότερες του 2 0 0 ή

επιπλοκή της γρίπης. Το νέο πολυδύναμο εμβόλιο καλύπτει καλύτερα του 180 mg/dl, αλλά και να αποφεύγουν τις

διά βίου τα άτομα άνω των 6 0 ετών που θα εμβολιασθούν. υπογλυκαιμίες.

► Οσοι θεραπεύονται με δισκία καλό είναι, αν μετριούνται,

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ να παρακολουθούν τουλάχιστον τα μεταγευματικά τους

Σ ε ασθενείς υψηλού κινδύνου για επιπλοκές η φαρμακευτική σάκχαρα (2 ώρες μετά τα κύρια γεύματα), τα οποία καλό

ουσία oseltam ivir (tamiflu) μπορεί να χορηγηθεί προληπτικά θα είναι να είναι μικρότερα του 1 8 0 mg/dl.

ή και θεραπευτικά από τον γιατρό. ► Παρά την πιθανή ανορεξία, δεν θα πρέπει να

Προσοχή: Κανένα φαρμακευτικό σκεύασμα που χορηγείται παραλείπονται γεύματα και να λαμβάνονται άφθονες

χωρίς συνταγή δεν θεραπεύει τη γρίπη. Τα σκευάσματα ποσότητες πάσης φύσεως υγρών (με προσοχή για όσα

αυτά υποτίθεται πως βοηθούν τα συμπτώματα, αλλά ανεβάζουν το σάκχαρό, π.χ. φυσικοί χυμοί).
λ

λόγω των πιθανών παρενεργειών τα άτομα με διαβήτη και

καρδιοπάθεια καλό είναι να τα αποφεύγουν. ΠΟΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ;

►Απλά αναλγητικά, ανπφλεγμονώδη και αποσυμφορητικά ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΟΥΜΕ
μύτης (ακόμη και κορτιζονούχα) μπορούν να χρησιμοποιηθούν ΓΙΑΤΡΟ;
για τα συμπτώματα. Τα καλύτερα αποσυμφορητικά για τη ► Οταν ο πυρετός επιμένει αμείωτος έπειτα από 4-5 ημέρες

μύτη είναι τα διάφορα αλατούχα σπρέι, που μπορεί κανείς να ή όταν δεν ανταποκρίνεται στη χρήση αντιπυρετικών

βρει στα φαρμακεία ή να παρασκευάσει μόνος του. χωρίς να υποχωρεί σε τιμές μικρότερες του 3 7 ,5 -3 8 ° C.

►Σιρόπια για το βήχα δεν προσφέρουν πολύ περισσότερα ► Οταν οι τιμές του σακχάρου, παρά τις προσπάθειες,

από ό,τι η καλή ενυδάτω ση με αφεψήματα ή φ ρέσκους παραμένουν περισσότερο από 2-3 ημέρες μεγαλύτερες

χυμούς. Βεβαίως, όμως, πρέπει να ελέγχονται ώστε να μπν από 2 0 0 mg/dl ή όταν έχουμε συμπτώματα από το

περιέχουν υψηλές ποσότητες ζάχαρης ή φρουκτόζης. διαβήτη με πολυουρία- πολυδιψία και έντονη κόπωση.

► Σκευάσματα βιταμίνης C δεν έχει αποδειχθεί σε μελέτες ► Οταν εμφανίζονται περίεργη υπνηλία και σύγχυση.

ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα ή ότι μειώνουν τις μέρες ► Οταν εμφανίζονται απότομα δύσπνοια, βάρος στο

νόσησπς. Αντιθέτως, η κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και στήθος με γρήγορη και κοντή ανάσα και χειροτερεύουν

φρούτων με μέτρο μπορεί να βοηθήσει πιο αποτελεσματικά. προοδευτικά.

► Οταν ανιχνεύουμε πύον στις αμυγδαλές με υψηλό πυρετό,

ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ που δεν υποχωρεί εύκολα με κοινά αντιπυρετικά.

► Οσοι θεραπεύονται με ινσουλίνη πρέπει να μετρούν το ► Οταν ο πυρετός, ενώ έχει υποχωρήσει τελείως,

σάκχαρό τους κάθε 3-4 ώρες, ιδίως αν έχουν υψηλό επανέρχεται 2-3 ημέρες μετά μαζί με έντονα σημάδια

πυρετό. Θα πρέπει να προσπαθούν να διατηρούν καταβολής.

35
δ ια β ή τ η ς Ευανθία Διαμάντη-Κανδαράκη,
Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος, Καθηγήφια
Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών και
Διευθύντρια Τμήματος Ενδοκρινολογίας
και Σακχαρώδους Διαβήτη, Ομιλος ΥΓΕΙΑ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Διατροφή xwpis κόπο, αήΜ... με τρόπο
εμφ άνιση σακχαρώ δους διαβήτη σε καμία στο αίμα. Συνεπώ ς, κάνοντας τις σω στές διατροφικές

περίπτωση δεν σημαίνει ότι ο α σ θ ενή ς θα επιλογές, μπορούμε να ελέγξουμε καλύτερα τα επίπεδα

πρέπει εφεξής να ζει με στερήσεις και άγχος για σακχάρου και κατ’ επέκταση και τον διαβήτη. Δ εν υπάρχει

το τι πρέπει να τρώει. Αντίθετα, ακολουθώντας κάποιους ένα συγκεκριμένο είδος “δίαιτας για διαβητικούς”, αφού τα

βασικούς κανόνες μπορεί και να ελέγχει την πάθησή του άτομα με διαβήτη έχουν τις ίδιες διατροφικές ανάγκες με

και να απολαμβάνει το φαγητό του χωρίς στερήσεις. Ποιοι ένα υγιές άτομο. Ετσι, στόχος κάθε διαβητικού ατόμου θα

είναι, λοιπόν, αυτοί οι μικροί κανόνες, που μάλιστα καλό θα πρέπει να είναι η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου διατροφής

είναι να ακολουθούν και οι μη διαβητικοί; Τις απαντήσεις και η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους. Μελέτες

δίνει η κ. Ευανθία Διαμάντη-Κανδαράκη, ενδοκρινολόγος έχουν δείξει ότι η σωστή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε

- διαβητολόγος, καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης -του πλέον

Αθηνώ ν και διευθύντρια Τμήματος Ενδοκρινολογίας και αντιπροσωπευτικού δείκτη γλυκαιμίας- κατά 1 % - 2 % , σχεδόν

Σακχαρώδους Διαβήτη, Ομιλος ΥΓΕΙΑ. το ίδιο με ορισμένα αντιδιαβητικά στοιχεία».

«Το καλό φαγητό είναι μία από τις απολαύσεις της ζωής,

αλλά και ένας ευχάριστος τρόπος επικοινωνίας, αφού συχνά ΤΟ ΥΓΙΕΙΝΟ ΠΙΑΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
είναι στο επίκεντρο της κοινωνικής μας ζωής. Η διάγνωση «Τρεις είναι οι βα σ ικές κ α τη γ ορ ίες τ ω ν θρεπτικώ ν

του διαβήτη δεν θα πρέπει να εμποδίσει κανέναν ασθενή συστατικών: Οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λίπη. Η

να απολαύσει μια ευρεία ποικιλία τροφών, αρκεί βέβαια να σωστή διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει και τις τρεις

υιοθετήσει και να τηρεί βασικούς κανόνες», παρατηρεί η κ. κατηγορίες, διατηρώντας πάντα την ισορροπία:

Διαμάντη-Κανδαράκη. • Το 1/2 του πιάτου πρέπει να καταλαμβάνεται από λαχανικά

«Ο σ α κ χ α ρ ώ δ η ς δ ια β ή τη ς είναι μια δια τα ρα χή του και φρούτα, διαφορετικών ειδών και πλούσιων σε φυτικές

μεταβολισμού, κατά την οποία παρατηρείται σαν τελικός ίνες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αργή απορρόφηση.

δείκτης η αύξηση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, είτε • Το 1 /4 του πιάτου πρέπει να περιλαμβάνει υδατάνθρακες

γιατί δεν υπάρχει αρκετή ινσουλίνη είτε γιατί αυτή δεν έχει (ρύζι, πατάτες, ψωμί), κατά προτίμηση από προϊόντα ολικής

ικανοποιητική δράση στα διάφορα όργανα του σώματος, αλέσεως, γιατί αυξάνουν λιγότερο το σάκχαρο στο αίμα

όπω ς οι μύες, το ήπαρ και ο λιπώ δης ιστός. Απαραίτητη μετά την κατανάλωσή τους.

προϋπόθεση για τη σω στή αντιμετώ πιση του διαβήτη • Το υπόλοιπο 1/4 του πιάτου πρέπει να περιέχει πρωτεΐνες

είναι η ρύθμιση τω ν τιμώ ν του σακχάρου του αίματος. (ψάρι, κοτόπουλο ή γαλοπούλα χωρίς πέτσα, κόκκινο

Ο λες οι τροφ ές επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου κρέας από άπαχο κομμάτι και όσπρια)».

36
 διαβήτης

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
►Μικρά και συχνά γεύματα, με

καταμερισμό των υδατανθράκων

μέσα στη μέρα.

►Επιλογή υγιεινού τρόπου

μαγειρέματος.

►Κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων,

πάντα τηρώντας σωστές ισορροπίες

με κατανάλωση φρούτων

και λαχανικών κάθε μέρα.

►Αφθονο νερό.
►Αποφυγή ζαχαρούχων ποτών

και περιορισμός του αλκοόλ.

►Διατήρηση φυσιολογικού

σωματικού βάρους.

«Ενα υγιεινό διαιτολόγιο, όπως το διαιτολόγιο των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη,

είναι αυτό που όλοι πρέπει να τηρούμε για να παραμένουμε υγιείς», καταλήγει
η κ. Διαμαντή-Κανδαράκη. «Να μην ξεχνάμε ότι η καλύτερη θεραπεία είναι η
πρόληψη, γι' αυτό υιοθετήστε τους κανόνες αυτούς, είτε είστε διαβητικοί είτε όχι».
<

ΣΥΧΝΑ ΓΕΥΜΑΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΕΛΙΚΗΣ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΣΗΣ:

Επίσης, η κ. Δ ια μ ά ν τη -Κ α ν δ α ρ ά κ η συνιστά: «Ο λα τα ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑΤΟΣ
άτομα με διαβήτη θα πρέπει να κάνουν σωστή κατανομή Ο τρόπος μαγειρέματος παίζει τεράστιο ρόλο στπ διατροφή

τω ν γευμάτω ν τους, πάντα σε άμεση σχέση με τον τύπο μας. Τα προϊόντα τελικής γλυκοζυλίωσπς (advanced glycation

και τον τρόπο της φ αρμακευτικής τους α γω γ ή ς (δισκία end products) ή εν συντομία AGEs ή γλυκοτοξίνες παράγονται
ή ινσουλίνη). Τρία κύρια γεύματα και 2 -3 ενδιάμεσα θα ενδογενώς, όταν τα σάκχαρα που κυκλοφορούν στο αίμα
πρέπει να υπάρχουν στην καθημερινή διατροφή τους, ενώ είναι αυξημένα. Τότε, αγκιστρώ νονται και κολλάνε πάνω
η συνολική ημερήσια πρόσληψη των υδατανθράκων πρέπει στα κύτταρα, εμποδίζοντας τη λειτουργία τους. Υπάρχουν

να τηρείται. Το να μένετε νηστικοί γ ια πολλές ώ ρ ες δεν
βοηθά στην καλή ρύθμιση του σακχάρου σας. Δεν πρέπει να
παραλείπεται κανένα γεύμα και το σωστό χρονοδιάγραμμα
είναι καθοριστικής σημασίας, ειδικά στους α σθενείς που
λαμβάνουν ινσουλίνη».
όμω ς και διατροφικές γλυκοτοξίνες που προσλαμβάνονται
από τη διατροφή μας, όταν τα τρόφιμα παρασκευάζονται
γρήγορα και σε υψηλές θερμοκρασίες («fast food»). Ετσι,
τρόφ ιμα που μ αγειρεύονται στον φ ούρνο ή στο τηγάνι
περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα AGEs, σε σχέση με εκείνα

Μ ια σημαντική γνώ ση που έχει προστατευτικό ρόλο από που παρασκευάζονται βραστά ή ποσέ.
τυχόν νυχτερινές υπογλυκαιμίες, ειδικά σε α σθενείς που Ο ι δ ια τρ ο φ ικές γ λυ κ ο το ξίν ες (AGEs) δυσχερ αίνου ν τη

λαμβάνουν ινσουλίνη τις βραδινές ώρες ή πριν από τον ύπνο, ρύθμιση του σακχάρου και συμβάλλουν στην εμφάνιση των
είναι η απολύτως απαραίτητη λήψη μικρού γεύματος πριν επιπλοκώ ν του διαβήτη, στα μάτια, στους νεφρούς, στην
από τον ύπνο -«bed tim e snack»-, το οποίο είναι συνήθως καρδιά και τα αγγεία. Ετσι, συνιστάται προσοχή όχι μόνο
ελαφρύ, ό π ω ς Υς ποτήρι γ ά λ α με 1,5% λιπ α ρ ά και 1 -2 στην ποσότητα και το είδος τπς διατροφής, αλλά και στον

φρυγανιές χωρίς ζάχαρη. τρόπο μαγειρέματος.

37
διαβήτης
Η ΠΤΩΣΗ ms
θερμοκρασίαΞ απορρνθμίζει
ΤΟΣΑΚΧΑΡΟ
ίναι κλινικά διαπιστω μένο ότι οι αλλαγές στη
θερμοκρασία επηρεάζουν σημαντικά διάφ ορες
χρόνιες νόσους, όπω ς τον σακχαρώδη διαβήτη.
Ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο, η διαχείριση του
διαβήτη γίνεται δυσκολότερη. Αυτό συμβαίνει διότι οι
καιρικές συνθήκες -συνδυαστικά με τις εποχικές ιώσεις-
απορρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ενώ το
ίδιο ισχύει και σε περιπτώσεις αλλαγών που γίνονται στις
διατροφικές συνήθειες ή στον περιορισμό της σωματικής
άσκησης.
«Η ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου είναι ο κεντρικός
στόχος της θεραπευτικής αντιμετώπισης του διαβήτη, γι’
αυτό και ο ασθενής θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα
προκειμένου να αποφύγει τους κινδύνους των επιπλοκών
της νόσου και κατά τους χειμερινούς μήνες», παρατηρεί
ο διευθυντής του Διαβητολογικού Κέντρου του Τζάνειου
Νοσοκομείου, κ. Ανδρέας Μελιδώνης.
ΚΡΥΟ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
• Ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να αποφ εύγει την
παρατεταμένπ έκθεση σε πολύ έντονο κρύο, καθώς κάτι
τέτοιο μπορεί να κάνει το αίμα πιο παχύρρευστο και
επιρρεπές στην πήξη.
• Οι άρρωστοι θα πρέπει να καταναλώνουν πολλά υγρά,
να μετρούν το σάκχαρο συχνότερα και να φροντίζουν να
μένουν ζεστοί.
• Τα πόδια, επίσης, είναι σημαντικό να είναι ζεστά και
προστατευμένα με άνετα παπούτσια και κάλτσες.
38
Ανδρέας Μελιδώνης,
Διευθυντής του Διαβητολογικού
Κέντρου του Τζάνειου Νοσοκομείου
• Οι συσκευές ελέγχου του σακχάρου θα πρέπει επίσης να
προστατεύονται. Η συσκευή αυτοελέγχου της γλυκόζης
στο αίμα και π αντλία ινσουλίνης πρέπει να διατηρούνται
σε κανονική θερμοκρασία. Η ιδανική θερμοκρασία για
μετρητές και ταινίες είναι από 18 έως 30° C.
ΑΣΚΗΣΗ
Ο α σθενή ς θα πρέπει να αναζητήσει τρόπ ο υς για να
γυμνάζεται καθημερινά, κυρίως περπατώντας σε κλειστούς
προστατευόμενους από το κρύο χώ ρους ή με άσκηση σε
γυμναστήριο. Δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν στο
σπίτι, όπως ισομετρικές ασκήσεις, ανυψώσεις στα πόδια ή τα
χέρια ή το ανεβοκατέβασμα σκάλας, είναι επίσης χρήσιμες.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Σε γενικές γραμμές, οι διαβητικοί θα πρέπει να λαμβάνουν
υπ’ όψιν το πόσα γλυκά και λιπαρά τρόφιμα καταναλώνουν.
Καλό είναι να προτιμούν περισσότερα δημητριακά, φρούτα
και λαχανικά που είναι στην εποχή τους. Ο σον αφορά στο
αλκοόλ, θα πρέπει να υπάρχει μέτρο, ενώ, αν λαμβάνεται
ινσουλίνη, είναι καλύτερο να ληφθεί μαζί με το φαγητό.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ, Η
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΓΙΝΕΤΑΙ
ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡΗ. ΑΥΤΟ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ
ΔΙΟΤΙ ΟΙ ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
-ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΟΧΙΚΕΣ
ΙΩΣΕΙΣ- ΑΠΟΡΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΑ
ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ
 Σύμφωνα με τον κ. Μελιδώνη, «ανεξάρτητα από την
περίοδο του χρόνου, ωοτόσο εξίσου συχνά τον χειμώνα, ο
διαβητικός ασθενής κινδυνεύει από κρίση υπογλυκαιμίας.
Μ ια κατάσταση κατά την οποία το σάκχαρο του αίματος
πέφτει κάτω από 70 ml/dl και μια σειρά από συμπτώματα
κάνουν την εμφάνισή τους: Πείνα, εφίδρωση, πονοκέφαλος,
ζάλη, θολή όραση, τρέμουλο, ναυτία, ταχυκαρδία, υπνηλία,
έλλειψη συγκέντρωσης, νευρικότητα, αδυναμία και ξαφνική
κούραση. Καλό είναι ο ασθενής να έχει διαθέσιμα δισκία
γλυκόζης».
•

• ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΑΚΡΑΙΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ

• Στις πολύ χαμηλές θερμ οκρασίες είναι σημαντικό
I να αποφεύγεται η απώ λεια υγρασίας από το δέρμα.
• Ενυδατικές κρέμες που «κλειδώνουν» την υγρασία μέσα
• στο δέρμα, αποφυγή του καυτού νερού στο μπάνιο, καθώς
I και τακτικός έλεγχος στα πόδια για οποιαδήποτε σημάδια
• πιθανών προβλημάτων μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή.
 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ

ΤΕΣΤ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ

τα ν δ ύ ο «βόμβες», ό π ω ς το Ακτινολογικής Εταιρίας της Βόρειας Αμερικής, για πρόω ρο θάνατο. Είναι διαβητικοί με

Ο
κ ά π ν ισ μ α και ο δ ια β ή τη ς , ανέλυσαν στοιχεία για πάνω από 5 3 .0 0 0 ση μ α ντικ ά υ ψ η λ ό δείκτη παχυσαρκίας.

συνδυα στούν, τότε το άτομα, πρώην και νυν καπνιστές. Περίπου το Επ ιπ λέον, κ α π ν ίζο υ ν π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο σε

απ οτέλεσ μα μόνο ολέθριο θα μπορούσε

1 3 % τω ν καπνιστών με διαβήτη πέθανε σε σχέση με το υ ς καπνιστές χω ρίς διαβήτη,

να είνα ι για τη ν υ γεία μας. Κ α ι αυ τό διάστημα επτά ετών, έναντι σχεδόν 7 % των ενδεχομένω ς λόγω του άγχους που τους

ακριβώς καταδεικνύει μια νέα αμερικανική καπνιστών χωρίς διαβήτη. π ρ ο κ α λεί π π ά θ η σ ή τους. Αρα, σ το υ ς

επιστημονική έρ ευνα που μελέτησ ε τη ν α ρ χ ικ ο ύ ς ε η ιβ α ρ υ ν τ ικ ο ύ ς π α ρ ά γ ο ν τες

ύποπτη « σ υ νδ εσ μ ο λ ο γ ία » κ α π νίσ μ α τος ΣΕ ΔΥΣΜΕΝΕΣΤΕΡΗ (κάπνισμα, διαβήτης) προστίθενται άλλοι

και διαβήτη. Το αποτέλεσμα της έρευνας ΘΕΣΗ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ δύο: παχυσαρκία και άγχος. Ακόμη και στους

επιβεβαίωσε την αρχική υποψία για σημαντική Μ ά λ ισ τα , επ ιδ η μ ιο λο γ ικ ά , οι γ υ ν α ίκ ε ς α νθρώ π ου ς με προδιαβήτπ, το κάπνισμα

αύξηση του κινδύνου πρόωρου θανάτου που φαίνεται να βρίσκονται σε δυσμενέστερη φάνηκε ότι αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου

αντιμετωπίζει ένας διαβητικός ασθενής εάν θέση από το υ ς άνδρες. Οι καπνίστριες με θανάτου περίπου όσο η υπέρταση και η υψηλή

τυγχάνει να είναι, παράλληλα, καπνιστής. διαβήτη, λοιπόν, εμ φ α ν ίζο υ ν σημαντικά χοληστερόλη. Από την άλλη, σύμφ ω να με

Μ ά λ ισ τ α , οι μ ε τ ρ ή σ ε ις π ρ ο σ δ ιό ρ ισ α ν μ εγ α λ ύ τερ ο κ ίνδυ νο απ ό τ ο υ ς ά ν δ ρ ες τους επιστήμονες, όταν κανείς διαγιγνώσκεται

επακριβώς το μέγεθος του κινδύνου αυτού: διαβητικούς καπνιστές ό σ ο ν αφ ορά στον με διαβήτη, η διακοπή το υ καπνίσματος

Δ ιπ λ ά σ ιο ς κίνδυνος πρ όω ρου θανάτου, κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου των πνευμόνων. δύσκολα αποτελεί την άμεση προτεραιότητά

λοιπόν, για το υ ς φ α να τικ ο ύς καπνιστές Σ υ γ κ ρ ιν ό μ ε ν ε ς , μ ά λ ισ τα , με γ υ ν α ίκ ε ς του, καθώ ς είναι υποχρεω μένος να κάνει

που πά σχουν από σ α κχαρ ώ δη διαβήτη, καπνίστριες αλλά χωρίς διαβήτη, ο κίνδυνος ά λ λ ες σ η μ α ντικ ές α λ λ α γ ές σ το ν τρ όπο

σ υ γ κ ρ ιν ό μ εν ο ι μ ε τ ο υ ς κ α π νισ τές που για τις πρώτες εκτοξεύεται κατά 8 0 % ! ζω ής του, ιδίως στη διατροφή του. Τελικά,

δεν πάσχουν από διαβήτη. Ο ι ερευνητές όμως, οι επικίνδυνες επιπλοκές του διαβήτη

το υ Π α νεπ ισ τημ ίο υ το υ Κ ο λ ορ ά ντο στο ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΙ, ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ, μοιάζουν αναπόφευκτες για τους καπνιστές

Ντένβερ, με επικεφ αλής τη ν καθηγήτρια ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΙ, ΜΕ ΑΓΧΟΣ με παθολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα.

Ακτινολογίας Καβίτα Γκαργκ, που έκαναν τη Η ίδια μελέτη ανέδειξε το προφίλ εκείνων

σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της που βρίσκονται στη ζώνη υψηλού κινδύνου ΟΙ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ
ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ
ΣΕ ΕΛΕΓΧΟ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ
Μ ια α κ ό μ η α ν η σ υ χ η τ ικ ή π α ρ α τ ή ρ η σ η

της μελέτης ήταν ότι περίπου ένας στους

τέσσερις ασθενείς / καπνιστές δεν γνώριζε

ότι πάσχει από σακχαρώ δη διαβήτη, άρα

εκινείτο εν αγνοία του -και φυσικά λόγω

αμέλειας- σε ένα πραγματικό «ναρκοπέδιο».

Για τ ο ν λ ό γ ο α υ τό οι επ ικ εφ α λ ή ς τη ς

μ ελέτη ς π ρ ο ειδ ο π ο ιο ύ ν το υ ς καπνιστές

να υ π ο β λ ηθ ού ν ά μ εσ α σε εξετά σ εις για

σακχαρώδη διαβήτη.

40 επιστημονικά νέα
 Το «ισχυρό» φύλο φαίνεται ότι, τελικά,
τα βρίσκει σκούρα σε ακόμη ένα πεδίο.
Εκείνο του διαβήτη. Οι «απώλειες» για τους
άνδρες με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
είναι σημαντικά υψηλότερες συγκριτικά με
τις επιπτώσεις της νόσου στις γυναίκες, όχι
διότι είναι λιγότερο συνεπείς όσον αφορά
στη διαχείριση της νόσου, αλλά διότι είναι
βιολογικά πιο ευαίσθητοι.

Ο ΔΙΑΒΗΤΗΣ «Χ Τ Υ Π Α »
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ
Καθοριστικόε ο pocios ms κατανομή8 τον cltnovs
ι ερευνητές, μάλιστα, λένε ότι ; κατέγραψε ομάδα ανδρών που εκδήλωσαν : περισσότερο λίπος από τους άνδρες, αλλά

Ο κατάφ εραν να α να κα λύψ ο υν I τη νόσο με χαμηλότερο Δείκτη Μ ά ζα ς

γιατί οι άνδρες είναι βιολογικά : Σώματος (ΔΜΣ) από τις γυναίκες.

πιο ευαίσθητοι και έχουν περισσότερες

| Στη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία
πιθανότητες από τις γυναίκες να αναπτύξουν ί από 51.920 άνδρες και 43.137 γυναίκες,
ί σε «ακίνδυνες περιοχές», εν αναθέσει με
I τους άνδρες που συσσωρεύουν λιγότερο

: λίπος, αλλά «επιβλαβές» λόγω σωματικής

ϊ κατανομής.
διαβήτη τύπου 2. Ω ς γνωστόν, η νόσος I στπ Σκοτία, που έπασχαν από διαβήτη,

οφ είλεται στο πολύ αυξημένο σάκχαρο | λαμβάνοντας υπόψη το σωματικό βάρος και ί ΧΑΣΤΕ ΒΑΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ
στο αίμα, κάτι που συμβαίνει όταν έχει : την παχυσαρκία με τη μέτρηση ΔΜΣ. I Μ ΕΙΩΣΕΤΕ ΤΟ Ν ΚΙΝ ΔΥΝ Ο
διαταραχθεί η ικανότητα του σώματος να ί Τα αρχικά αποτελέσματα έμοιαζαν να είναι ί ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗ
ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου σε διάφορα I αντιφατικά. Από το δείγμα των εξεταζόμενων ; «Με ά λ λ α λ ό για , οι ά νδ ρ ες φ α ίνετα ι
όργανα. Φ α ίνετα ι, λοιπόν, ότι αυτή π | διαβητικών ασθενών φάνηκε ότι οι γυναίκες I να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για
διαταραχή συνδέεται με την περίσσεια λίπους ί είχαν σημαντικά υψηλότερο Δ Μ Σ συγκριτικά : τπν εμφ άνιση διαβήτη», πα ρ α τη ρ εί η
σε ορισμένα από τα βαοικά λειτουργικά ί με τους άνδρες (ο μέσος Δ Μ Σ κατά τη ί επικεφαλής της μελέτης, Dr Victoria King.
όργανα, όπως το ήπαρ αλλά και οι μύες. ! διάγνωση του διαβήτη στους άνδρες ήταν ; «Είναι ανησυχητικό το γ εγ ο ν ό ς ότι οι
ί 31,83 και 33,69 στις γυναίκες). Εντούτοις, ί άνδρες μπορεί να αναπτύξουν διαβήτη
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ί οι γυναίκες παρουσίαζαν σαφώς λιγότερα ί τύπου 2 σε υψηλότερο ποσοστό από ό,τι οι
ΣΤΗΝ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ ί κλινικά συμβάματα απ’ ό,τι οι άνδρες. Οι ί γυναίκες. Αυτό όμως θα μας βοηθήσει να
Η κατανομή του σωματικού λίπους είναι ! αναλύσεις που ακολούθησαν οδήγησαν ; κατανοήσουμε τα αίτια και να βελτιώσουμε
σημαντική. Ο ι ά νδ ρ ες τείνο υ ν να το | στην εξήγηση που αναζητούσαν οι ερευνητές: ί την πρόληψ η της νόσου, με υγιεινή,
αποθηκεύουν στο συκώτι τους και γύρω από ί Ο ι γ υ ν α ίκ ε ς σ υ σ σ ω ρ εύ ο υ ν σ υ ν ο λικ ά 1 ισορροπημένη διατροφή και τακτική σωματική
τη μέση, ενώ οι γυναίκες αποθηκεύουν -αν δραστηριότητα. Συμπερασματικά, θα λέγαμε
και σε μεγαλύτερες ποσότητες- «ασφαλές ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες
,' Η ΚΑΤΑΝΟΜΗ \
υποδόριο λίπος» στις περιοχές των μηρών και / ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ \ μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες για
των γοφών, όπου δεν επηρεάζονται ζωτικά / ΛΙΠΟΥΣ ΕΙΝΑΙ \ ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 με την απώλεια
όργανα. Το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης ' ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ. ΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ι' του υπερβολικού βάρους».
ΤΕΙΝΟΥΝ ι
[ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΘΗΚΕΥΟΥΝ I
I
» ΣΤΟ ΣΥΚΩΤΙ ΤΟΥΣ I επιστημονικά νέα 41
 Μέχρι οήμερα γνωρίζαμε ότι ο
σακχαρώδης διαβήτης αυξάνει τον
κίνδυνο για την εκδήλωση μιας σειράς
προβλημάτων υγείας, όπως τα καρδι-
αγγειακά, οι βλάβες στα νεφρά, οι δι­
αταραχές της όρασης, τα προβλήματα
νευρικής φύσεως κ.ά. Μια νέα μελέτη,
όμως, Ιαπώνων επιστημόνων έρχεται
τώρα να προσθέσει και τη βαρηκοΐα
στο «καλάθι» με τις επιπλοκές του
διαβήτη. Μ ε μετρήσιμα στοιχεία, δια­
πιστώθηκε μάλιστα ότι όσοι πάσχουν
από διαβήτη αντιμετωπίζουν έω ς και
διπλάσιο κίνδυνο να εξασθενήσει π
ακοή τους σε σχέση με όσους έχουν
φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο
αίμα τους.

ΔΙΑΒΗΤΗΣ
ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΟΗ
/ ΜΙΑ ΝΕΑ \
ι ε π ισ τ ή μ ο ν ε ς μ ε λ έ τη σ α ν Ο επικεφ αλής της έρευνας, δρ Τσίκα / ΜΕΛΕΤΗ ΕΡΧΕΤΑΙ \

Ο π α λ α ιό τ ε ρ ε ς έρευνες

οποίες είχαν δημοσιευτεί στην

Επιθεώρηση Κλινικής Ενδοκρινολογίας

Μεταβολισμού και διαπίστωσαν ότι όλες

και
οι

τα αυξημένα
Χοριγκάβα, από το Πανεπιστήμιο Νιιγκάτα
της Ιαπωνίας και η ομάδα του θεωρούν ότι

επίπεδα του σακχάρου από τον

διαβήτη μπορεί να συντελέσουν σε απώλεια
' ΤΩΡΑ ΝΑ ΠΡΟΣΘΕΣΕΙ \
ί ΚΑΙ ΤΗ ΒΑΡΗΚΟΪΑ
\ ΣΤΟ «ΚΑΛΑΘΙ» ΜΕ ΤΙΣ
\ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΟΥ
’

κατέληγαν σε ένα κοινό, αλλά γενικόλογο
συμπέρασμα: Οτι δηλαδή οι διαβητικοί
κ ιν δ υ ν ε ύ ο υ ν πολύ π ερ ισ σ ό τερ ο να
χάσουν την ακοή τους. Η ιαπωνική μελέτη
προχωρά ένα βήμα παραπέρα και δίνει πιο
συγκεκριμένα ευρήματα, όπως λ.χ. ότι τον
μεγαλύτερο κίνδυνο να απολέσουν την ακοή
τους αντιμετωπίζουν οι νεότεροι ηλικιακά
πάσχοντες από διαβήτη, συγκριτικά με τους
ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο,
το ερώτημα «Γιατί ο διαβήτης χτυπάει και
την ακοή;», εξακολουθεί να παραμένει
αναπάντητο.
ακοής διότι καταστρέφουν τα αιμοφόρα
αγγεία των αφτιών.
ΕΩΣ ΤΡΕΙΣ ΦΟΡΕΣ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ
ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ
Οι επιστήμονες μελέτησαν 13 παλαιότερες
μελέτες που διερευνούσαν τη σχέση διαβήτη
και ακοής και είχαν δημοσιευθεί από το 1977
μέχρι το 2011. Τα στοιχεία αφορούσαν
συνολικά 7.377 άτομα με διαβήτη και 12.817
χωρίς. Διαπίστωσαν ότι οι πιθανότητες να
χάσει κάποιος την ακοή του όταν έχει διαβήτη
*
\ ΔΙΑΒΗΤΗ /
..........................
διπλασιάζονται. Μάλιστα, εάν είναι και κάτω
των 6 0 ετών, τότε οι πιθανότητες σχεδόν
τριπλασιάζονται. Πάντως, οι επιστήμονες
τονίζουν ότι θα χρειαστούν επιπλέον μελέτες
και έρευνες για να έχουμε ασφαλέστερα
συμπεράσματα και να κατανοηθεί π σχέση
του διαβήτη με την απώλεια της ακοής. Ο
δρ Χοριγκάβα τόνισε επίσης: «Η έρευνα αυτή
προτείνει οι διαβητικοί να εξετάζονται για
προβλήματα ακοής από μικρότερη ηλικία σε
σχέσπ με τους μπ διαβητικούς».

42 επιστημονικά νέα
 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2
Προσοχή στο πότε καταναβΦνονται οι υδατάνθρακες
ια τους υδατάνθρακες και τον

Γ ρ ό λο τ ο υ ς σ τις δ ια τα ρ α χ ές
τω ν επ ιπ έδ ω ν γ λ υκόζης του

αίματος του διαβητικού ασθενούς έχει

γίνει πολύς λόγος. Αυτό, όμως, που δεν

είχε διερευνηθεί σε βάθος είναι «ποια θα

πρέπει να είναι η σειρά τους μέσα σε ένα

γεύμα». Η απάντηση, τελικά, φαίνεται πως

δόθηκε... Σύμφωνα, λοιπόν, με έρευνα από

το Ιατρικό Κολέγιο Weill Cornell στις ΗΠΑ,

τα παχύσαρκα άτομα με διαβήτη τύπου 2,

που πρώτα καταναλώνουν τις πρωτεΐνες και

τα λαχανικά και μετά τους υδατάνθρακες

σε ένα γεύμα, εμφανίζουν χαμηλότερες

τιμές «μεταγευματικπς» γλυκόζης και

ινσουλίνης στο αίμα, ως αποτέλεσμα της

λ

κατανάλωσης αυτών των ομάδων τροφών

με τη συγκεκριμένη σειρά. Οι ερευνητές
υποστηρίζουν ότι ένα διαιτητικό πλάνο, που
εκτός από το είδος, προβλέπει και τη σειρά
με την οποία πρέπει να καταναλώνονται
οι τροφές σε άτομα με διαβήτη τύπου 2,
μπορεί να αποδειχτεί πιο αποτελεσματικό
στο να τεθούν υπό έλεγχο οι διαταραχές
της ινσουλίνης και άλλα συναφή με τη νόσο
προβλήματα.
ΑΦΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΥΜΑΤΟΣ
Ο επικεφαλής της έρευνας, δρ Louis
Aronne, αναφέρει σχετικά: «Οι υδατάνθρακες
ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο
αίμα, αλλά αν πεις σε κάποιον απλά “μη
φας υδατάνθρακες” είναι δύσκολο να
συμμορφωθεί. Η μελέτη αυτή προτείνει
έναν εναλλακτικό και ευκολότερο τρόπο
ώστε οι ασθενείς να μειώσουν το σάκχαρο
και τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα τους.
Φάτε τους υδατάνθρακες στο τέλος κάθε
γεύματος και όχι στην αρχή». Στη μελέτη
συμμετείχαν 11 άτομα που κατανάλωναν
ένα γεύμα από ψωμί, στήθος κοτόπουλο,
μαρούλι και ντομάτα σαλάτα με dressing
χαμηλών λιπαρών, μπρόκολο στον ατμό με
βούτυρο και χυμό πορτοκάλι. Αυτό το γεύμα
επαναλήφθηκε συνολικά σε δύο ξεχωριστές
ημέρες, με μία εβδομάδα διαφορά. Κάθε
φορά, μάλιστα, οι συμμετέχοντες είχαν το
συγκεκριμένο γεύμα τόσο το μεσημέρι όσο
και το βράδυ, καθώς ως γνωστόν οι τιμές του
σακχάρου «παίζουν» στη διάρκεια της μέρας.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ
ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ
Την πρώτη εβδομάδα, οι συμμετέχοντες
έφαγαν πρώτα τους υδατάνθρακες, το
ψωμί και τον χυμό πορτοκαλιού και μετά
από 1 5 λεπτά έφ αγαν την πρωτεΐνη,
τα λαχανικά και το λίπος. Τπ δεύτερη
εβδομάδα, οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν
πρώτα τπν πρωτεΐνη, τα λαχανικά και το
λίπος και μετά από 15 λεπτά κατανάλωσαν
τους υδατάνθρακες. Τα επίπεδα γλυκόζης
ελήφθησαν από όλους τους συμμετέχοντες
ανά 30, 6 0 και 120 λεπτά μετά από κάθε
γεύμα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα
επίπεδα γλυκόζης ήταν πολύ χαμηλότερα,
όταν οι συμμετέχοντες κατανάλωναν πρώτα
τα λαχανικά, την πρωτεΐνη και το λίπος και
άφηναν για το τέλος τους υδατάνθρακες.
Συγκεκριμένα, στους ελέγχους ανά 30,
6 0 και 120 λεπτά μετά το γεύμα, αυτή η
μείωση ήταν της τάξης του 2 9 % , 3 7 % και
1 7 % αντίστοιχα.

επιστημονικά νέα

Ο ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2
προκαάείται (;) και από βακτήρια
ώ ρα, μ ικ ρ ο β ιο λ ό γ ο ι από
Γ
ίο Π α ν ε π ισ τ ή μ ιο τη ς Α ϊό β α
υποστηρίζουν σε μελέτη τους
ότι τα βακτήρια ίσως ευθύνονται και για
επικεφαλής της ομάδας.
μια από τις πλέον διαδεδομένες ασθένειες
τπς εποχής μας, τον σακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2, που είναι, ω ς γνωστόν, ο πλέον
διαδεδομένος. Σε πειράματα με κουνέλια,
ομάδα ερευνητών στο Carver College of
Medicine του Πανεπιστημίου διαπίστωσε ότι η
παρατεταμένη έκθεση των ζώων σε μια τοξίνη
που παράγεται από βακτήρια του χρυσίζοντος
σταφυλόκοκκου (Staphylococcus aureus)
προκάλεσε τα χαρακτηριστικά συμπτώματα
του διαβήτη τύπου 2, δηλαδή αντίσταση
στην ινσουλίνη, δυσανεξία στη γλυκόζη
και συστημική φλεγμονή. «Ουσιαστικά
αναηαραγόγαμε διαβήτη τύπου 2 απλώς και
44 επιστημονικά νεα
μόνο με τη χρόνια έκθεση των κουνελιών σε
υπεραντιγόνο σταφυλόκοκκου», λέει ο Patrick
Schlievert, καθηγητής Μικροβιολογίας και
Η ΣΧΕΣΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ
ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ,
ΥΠΟΠΤΗ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ 2
Η παχυσαρκία δεν αποτελεί μόνο παράγοντα
κινδύνου για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου
2, αλλάζει και το μικροβίωμα ενός ατόμου,
το ο ικοσύστημ α τω ν β α κτη ρ ίω ν που
«αποικίζουν» το σώμα μας και επηρεάζουν
την υγεία μας. Οταν οι άνθρωποι παίρνουν
βάρος, το πιθανότερο είναι να αυξάνεται και ο
αριθμός των βακτηρίων του σταφυλόκοκκου
που ζουν στην επιφάνεια του δέρματός τους,
εξηγούν οι επιστήμονες. Και η χρόνια έκθεσή
Νέα έρευνα Αμερικανών
επιστημόνων υποστηρίζει ότι
μια αντιβακτηριακή θεραπεία
ή ένα εμβόλιο θα συνέβαλλε
στην αποτροπή της εκδήλωσης
διαβήτη τύπου 2 ή ακόμη και στη
θεραπεία του. Τα βακτήρια και
οι ιοί «πρωταγωνιστούν» στην
πρόκληση μολυσματικών νόσων,
ωστόσο έχουν ενοχοποιηθεί
για την εκδήλωση και άλλων
ασθενειών, συμπεριλαμβανομέ­
νου του καρκίνου του τραχήλου
της μήτρας και του στομαχικού
έλκους.
τους στα υπεραντιγόνα που παράγουν τα
βακτήρια αυτά οδηγεί στα ευρήματα των
πειραμάτων με τα κουνέλια... Πρόσφατη
μελέτη της ομάδας στο περιοδικό, «mBio»
είχε δείξει ότι τα βακτπριακά υπεραντιγόνα
α λληλεπιδρούν με λιπώ δη κύτταρα και
το ανοσοποιητικό, προκαλώ ντας χρόνια
συστημική φ λεγμονή, με α πο τέλεσ μ α
αντίσταση στην ινσουλίνη και τα άλλα
χαρακτηριστικά συμπτώματα του διαβήτη
τύπου 2. Προφανώς, όλα συνδέονται. Οι
ειδικοί θεωρούν ότι θεραπείες κατά των
βακτηρίων σταφυλόκοκκου ή κάποιο εμβόλιο
για την εξουδετέρωση των υπεραντιγόνων θα
λειτουργήσουν παρεμβατικά αποτρέηοντας
την εκδήλωση τπς συγκεκριμένης μορφής
διαβήτη, γι’ αυτό και ήδη δουλεύουν πάνω
σε ένα τέτοιο εμβόλιο.
 g
*
Λi\(v/

AΆμα στη ρύθμιση ms tvoovcHvns με

«ΤΕΧΝΗΤΑ ΣΤΟΜΑΧΙΑ»
ρευνπιές στις ΗΠΑ δημιούργησαν

στο εργαστήριο μίνι στομάχια, τα

οποία, όταν μεταμοσχεύθηκαν σε

ποντίκια, παρήγογαν ινσουλίνη, ρυθμίζοντας

πλήρως τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα

των πειραματόζωων.

Ο διαβήτης, ως γνωστόν, χαρακτηρίζεται

από καταστροφ ή τω ν β-κυττάρω ν του

παγκρέατος, τα οποία παράγουν ινσουλίνη.

Σ ε μια προσπάθεια τω ν ερ ευνητώ ν να

βρουν τρόπο να αντικαταστήσουν αυτά

τα κύτταρ α, επ ιν ό η σ α ν μια μ ονα δ ική

λύση. Α νακά λυψ αν ότι τα κύτταρα από

ιστό του στομάχου έχουν τη μεγαλύτερη

δυνατότητα να επαναπρογραμματισθούν

και να μετατραπούν σε κύτταρα παραγωγής

ινσουλίνης. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τρία συγκεκριμένα γονίδια, τα οποία έχουν όργανο) πέθαναν μέσα σε δύο μήνες, τα
τον Τσιάο Τσου του Τμήματος Ελαστικώ ν τη δυνατότητα να μετατρέπουν τα άλλα ζώα με την ινσουλίνη από τα μεταμοσχευμένα
Κυττάρων και Αναγεννητικής Βιολογίας του είδ η κυττάρ ω ν σ ε βήτα -κύττα ρ α που μίνι στομάχια είχαν φ υσιολογικά επίπεδα

Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που έκαναν τη παράγουν ινσουλίνη. Ψάχνοντας όλο το ινσουλίνης και γλυκόζης στο αίμα τους έξι
σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας σώμα των ζώων, από τη μύτη ως την ουρά, μήνες μετά.

Cell S te m C ell, πήραν κύτταρα από το οι επιστήμονες -προς μεγάλη έκπληξή τους-

στομάχι πειραματόζωων, καλλιέργησαν στο
εργαστήριο μικροσκοπικά στομάχια και αυτά
τα μικροσκοπικά όργανα, όταν στη συνέχεια
μεταμοσχεύθηκαν στα ποντίκια, παρήγαγαν
επαρκή ινσουλίνη.
ανακάλυψαν πως τα κύτταρα στο κάτω μέρος
του στομάχου (στον πυλωρό που συνδέει το
στομάχι με το λεπτό έντερο) είναι αυτά που
μετατρέπονται ευκολότερα από οποιαδήποτε
άλλα σε κύτταρα παραγωγής ινσουλίνης. Οι
ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: ΤΑ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ
Στόχος των ερευνητών είναι να κάνουν κάτι
ανάλογο σε διαβητικούς ανθρώπους: Να
πάρουν κύτταρα από το στομάχι τους, να

ερευνητές κατέστρεψαν όλα τα παγκρεατικά τα καλλιεργήσουν εργαστηριακά σε ένα μίνι

ΕΝΤΟΠΙΣΑΝ ΜΙΑ «ΚΡΥΦΗ
ΑΠΟΘΗΚΗ» ΠΟΛΥΤΙΜΩΝ
ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο, προηγουμένως
οι ερ ευνητές τροποποίησαν γενετικά τα
ποντίκια, προκειμένου να ενεργοποιήσουν
βήτα-κύτταρα τω ν πειραματόζω ω ν και
άφησαν ορισμένα από τα ποντίκια (εκτός από
μία ομάδα ελέγχου) να εξαρτώνται μόνο από
τα αντίστοιχα κύτταρα των μεταμοσχευμένων
μίνι στομάχων. Εν ώ τα ζώα της ομάδας
ελέγχου (που δεν είχαν μεχαμοσχευμένο
όργανο, το οποίο μετά θα μεταμοσχευθεί
στον ασθενή και θα τον τροφ οδοτεί με
κύτταρα παραγωγής ινσουλίνης. «Ακριβώς
πάνω σ ε αυτό ερ γα ζό μ α σ τε τώ ρα και
νιώθουμε μεγάλο ενθουσιασμό», δήλωσε ο
Τσου.

επιστημονικά νεα
 ιπλάσιο κίνδυνο απώλειας ίω ν Η συγκεκριμένη μελέτη κατέδειξε ότι οι και μικρών αιμοφόρων αγγείων, η οποία

δοντιών τους, συγκριτικά με τον ενήλικες με σακχαρώδη διαβήτη χάνουν μπορεί να προκαλέσει καρδιακή προσβολή,

υγιή πληθυσμό, αντιμετωπίζουν οι περίπου διπλάσια δόντια σε σύγκριση με εγκεφαλικό επεισόδιο και, επίσης, βλάβη στα

πάσχοντες από διαβήτη, όπως προκύπτει από τα άτομα χωρίς διαβήτη. Αν και η σχέση ούλα, στα νεφρά, στα μάτια, στα πόδια και

νέα πανεπιστημιακή έρευνα. Οι οδοντικές μεταξύ διαβήτη και απώλειας δοντιών δεν στα νεύρα του ασθενούς.
βλάβες έρχονται, λοιπόν, να προστεθούν είναι απολύτως σαφής, ο δρ Wu υποστηρίζει Ο δρ Wu εξηγεί πως «η φροντίδα τω ν

στα π ροβλήματα όρ α σ η ς που συχνά ότι ο διαβήτης αυξάνει τις πιθανότητες της ποδιών και των ματιών είναι στην κορυφή

παρουσιάζουν οι διαβητικοί ασθενείς, αλλά κακής υγείας των δοντιών. Ο ίδιος, μάλιστα, της ατζέντας τω ν διαβητικών ατόμων,

και στις άλλες επιπτώσεις της νόσου που συνιστά στην Αμερικανική Διαβητολογική αλλά η οδοντιατρική περίθαλψη δεν είναι.

εμφανίζονται σε προχωρημένο στάδιο της Εταιρία να δώσει οδηγίες στους γιατρούς Οι διαβητικοί πρέπει να έχουν τακτική

νόσου, όπως τους ακρωτηριασμούς και τα τπς ώστε να παραπέμπουν τους ασθενείς οδοντιατρική περίθαλψη». Σε αυτό συμφωνεί

καρδιαγγειακά επεισόδια. τους και σε έναν οδοντίατρο, εκτός των και π Αμερικανική Οδοντιατρική Ενωση.
Ο διαβήτης και η παχυσαρκία εξακολουθούν άλλων. Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι οι διαβητικοί
να έχουν υψηλές τιμές στον σύγχρονο δυτικό Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου έχουν 3 4 % λιγότερες πιθανότητες να έχουν
κόσμο και η σύνδεση μεταξύ του διαβήτη, τπς για πολλές σοβαρές επιπλοκές υγείας, τουλάχιστον 21 υγιή δόντια σε σύγκριση με

κακής διατροφής και της απώλειας δοντιών συμπεριλαμβανομένης της βλάβης μεγάλων τα άτομα χωρίς διαβήτη.
ήταν εμφανής στη μελέτη που δημοσιεύθπκε

πρόσφατα.
«Η ουλίτιδα μπορεί επίσης να περιπλέξει τον

διαβήτη και να τον καταστήσει πιο δύσκολο

να αντιμετωπιστεί. Περίπου το ήμισυ των

ενηλίκων έχει ασθένεια των ούλων και π

εμφάνισή της είναι ακόμη υψηλότερη μεταξύ

των διαβητικών», δήλωσε ο επικεφαλής της

έρευνας, δρ Wu.

Η ΟΥΛΙΤΙΔΑ Ν
' ΜΠΟΡΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΝΑ \
ΠΕΡΙΠΛΕΞΕΙ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ \
ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΠΙΟ \
ΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ. '
ΡΙΠΟΥ ΤΟ ΗΜΙΣΥ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Μ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ ΚΑΙ Η
ΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΗ ,
•s I ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ /
ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ

επιστημονικά νέα
 ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΑΒΗΤΗ
ρευνηιές σεις Η ΠΑ δημιούργησαν
ένα ν υψ ηλής τ ε χ ν ο λ ο γ ία ς
X
αισθητήρα ιδρώτα, που φοριέται
στον καρπό του χεριού και μπορεί να
βοηθήσει στη διάγνω ση της κυστικής
ίνωσης, του σακχαρώδους διαβήτη και
άλλων ασθενειών. Ο αισθητήρας-περικάρπιο
προσκολλάται στο δέρμα, συλλέγει τον
ιδρώτα, αναλύει τη μοριακή σύνθεσή του
και μεταδίδει ηλεκτρονικά τα ευρήματά του
στους γιατρούς για παραπέρα διάγνωση
στην κυστική ίνωση, στον διαβήτη και όχι
μόνο. Επιπλέον, σε αντίθεση με αντίστοιχα
διαγνωστικά «εργαλεία», το άτομο που φορά
τον αισθητήρα δεν χρειάζεται να παραμένει
ακίνητο. Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής
του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και του
Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ,
με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή
Παιδιατρικής Κάρλος Μίλα, έκαναν τη
σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της
Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ
(PNAS). Ο αισθητήρας μπορεί να ανιχνεύσει
στον ιδρώτα την παρουσία υψηλών επιπέδων
ιόντων χλω ριδίου (βασικού δείκτη της
κυστικής ίνωσης) και γλυκόζης (βασικού
δείκτη για τον διαβήτη). Οι παραδοσιακές
μέθοδοι διάγνωσης της κυστικής ίνωσης -μιας
γενετικής πάθησης που προκαλεί μεγάλη
συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες και
σε άλλα όργανα- απαιτούν την προσέλευση
των ασθενώ ν σε εξειδικευμένα ιατρικά
κέντρα, όπου πρέπει να μείνουν ακίνητοι,
έως ότου τα ηλεκτρόδια που εισάγονται στο
δέρμα τους ερεθίσουν τους ιδρωτογόνους
αδένες τους για να παραγάγουν τον αναγκαίο
για το τεστ ιδρώτα.
ΜΙΑ «ΦΙΛΙΚΗ» ΕΞΕΤΑΣΗ,
ΧΩΡΙΣ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
Η εισ α γ ω γ ή η λ εκ τρ ο δ ίω ν είνα ι μια
επεμβατική διαδικασία που μπορεί να
είναι δυσάρεστη για τα παιδιά, στα οποία
διαγιγνώ σκεται συχνότερα π κυστική
ίνωση και τα οποία υποχρεούνται να
κάθίσουν ακίνητα επί μισή ώρα για να γίνει
η περισυλλογή του ιδρώτα. Στη συνέχεια
πρέπει να περάσει και άλλο μεγάλο χρονικό
διάστημα, έως ότου το εργαστήριο αναλύσει
τη σύνθεση του ιδρώτα. Ο νέος εύχρηστος
και άκρως ευαίσθητος αισθητήρας έρχεται να
αλλάξει τη διαδικασία αυτή, που ουσιαστικά
είναι π ίδια εδώ και δεκαετίες. Μ έσα σε
λίγα μόνο λεπτά, χωρίς επεμβατικό τρόπο,
συλλέγει τον ιδρώτα και μέσω κινητού
τηλεφώνου στέλνει τα αποτελέσματα στον
υπολογιστή του γιατρού. Η νέα φορητή
συσκευή θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για
αναπτυσσόμενες χώρες και γενικότερα για
απομονωμένες κοινότητες. Επειδή είναι
σε θέση να μετρήσει οποιαδήποτε ουσία
περιέχεται στον ιδρώτα ενός ανθρώπου, ο
αισθητήρας θα μπορούσε να αξιοποιηθεί
μελλοντικά για τη διάγνωση και άλλων
παθήσεων.
Επιστημονικά νέα 47
Γνωρίζαμε ότι η αύξηση της θερμο­
κρασίας ίου πλανήτη ευθύνεται για
το λιώοιμο των πάγων. Δύσκολα θα
μπορούσαμε να συνδέσουμε άμεσα
ίο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής
με οτιδήποτε άλλο, πόσω μάλλον με
την επιδημιολογία μιας συγκεκριμένης
πάθησης. Και να που συμβαίνει! Η
ανακοίνωση είναι επίσημη: «Σε όλο
τον κόσμο αυξάνονται οι άνθρωποι
με διαβήτη τύπου 2 και θα αυξηθούν
ακόμη περισσότερο στο μέλλον για
έναν πρόσθετο λόγο: Επειδή θα αυξά­
νεται η θερμοκρασία του πλανήτη ως
συνέπεια της κλιματικής αλλαγής».

θερμοκρασία περιβάββοντος & διαβήτης

υιό υποστηρίζει μια νέα ολλανδική το 2 04 0 , φτάνοντας τα 6 4 2 εκατομμύρια. νέα έρευνα συσχέτισε διεθνή στοιχεία για τις

επιστημονική έρευνα, σύμφ ω να Το γιατί συ μ β α ίνει αυ τό α π ο τελεί θ έμ α θερμοκρασίες με στοιχεία για τον διαβήτη.

με την οποία μία μέση αύξηση συ ζήτη σ η ς μ ετα ξύ τω ν επιστημόνω ν. Η Δ ια πιστώ θηκε ότι μια μέση αύξηση κατά

της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος κατά αύξηση της παχυσαρκίας παίζει βασικό ρόλο. έναν βαθμό Κελσίου αυξάνει τα περιστατικά

έναν βαθμό Κελσίου μπορεί να ευθύνεται για διαβήτη κατά 0 ,3 1 4 ανά 1 .000 κατοίκους.

100.000 περισσότερα άτομα με διαβήτη μόνο Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ Η έλλειψη ευαισθησίας του σώ ματος στη

σ τις Η Π Α . Ο ι ερ ευ ν η τές το υ Τ μ ή μ α το ς ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΘΑ ΦΕΡΕΙ γλυκόζη αυξάνεται κατά 0 , 1 7 % για κάθε

Επιδημιολογίας του Ιατρικού Κέντρου του ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ έναν βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας του

Πανεπιστημίου του Λέιντεν, με επικεφαλής ΔΙΑΒΗΤΗ περιβάλλοντος.

το ν καθηγητή Πάτρικ Ρένσεν, που έκαναν Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ένα

τη σχετική δημοσίευση στο διαβητολογικό κρύο π ερ ιβ ά λ λ ο ν ε υ ν ο ε ί τη ν α π ώ λ εια

περιοδικό «BMJ Open Diabetes Research & β ά ρ ο υ ς και β ελ τιώ ν ει τη ν ε υ α ισ θ η σ ία / ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ \

Care», εκτιμούν ότι η επίπτωση της κλιματικής
αλλαγής μπορεί εν μέρει να εξηγήσει ήδη
γιατί αυξάνονται συνεχώ ς τα κρούσματα
διαβήτη. Το 2 0 1 5 περίπου 4 1 5 εκατομμύρια
ενήλικες είχαν διαβήτη τύπου 2 παγκοσμίως
και αναμένεται να αυξηθούν κατά 5 5 % έως
του οργανισμού στην ορμόνη ινσουλίνη, / ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ \
/ ΓΛΥΚΟΖΗ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ '
μειώνοντας έτσι την πιθανότητα εκδήλωσης
ι ΚΑΤΑ 0,17% ΓΙΑ ΚΑΘΕ
δ ια β ή τη , ε ν ώ το α ν τ ίθ ε τ ο σ υ μ β α ίν ε ι \ ΝΑΝ ΒΑΘΜΟ ΑΥΞΗΣΗΣ
στα πολύ ζεστά περιβάλλοντα. Μ ε λίγα \ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ;
λόγια, το κρύο αδυνατίζει πιο εύκολα και \ ΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΑΟΝΤΟΣ/
προστατεύει καλύτερα από το ν διαβήτη. Η

48 επιστημονικά νεα
 ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΙΜΗ ΕΝΔΕΙΞΗ f
για κρυφό καρκίνο τον παγκρέατοΞ
ξ α φ ν ικ ή ε μ φ ά ν ισ η δ ια β ή τ η διαβήτη. Ο τα ν πια είχε περάσει ένα έτος Ομως, προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποια

ή η τα χ εία ε π ιδ ε ίν ω σ η εν ό ς από τη διάγνω ση του διαβήτη, ο αριθμός αξιόπιστη μη επεμβατική μ έθ οδ ο ς που να

προϋπάρχοντος διαβήτη μπορεί δ ια γ ν ώ σ εω ν καρκίνου το υ πα γκρέα τος ανιχνεύει τον ασυμπτωματικό καρκίνο του

να σ υ νισ τά πρώ ιμη έν δ ειξη για κρυφ ό μειώθηκε δραστικά. παγκρέατος. Η ελπίδα τω ν ερευνητών είναι

καρκίνο του παγκρέατος, σύμφωνα με μια νέα ότι θα μ π ορ ούσα ν να σ υ ν δ υ α σ θ ο ύ ν στο

ευρωπαϊκή επιστημονική μελέτη. Ερευνητές ΠΙΘΑΝΗ Η ΣΧΕΣΗ μέλλον οι διαγνωστικές εξετάσεις αίματος

από τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ιταλία, με ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ για διαβήτη με ν έο υ ς β ιοδείκτες για την

επικεφαλής τη ν Αλις Κέχλιν του Δ ιεθ νού ς ΔΙΑΒΗΤΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ανίχνευση του καρκίνου του παγκρέατος.

Ινστιτούτου Ερευνώ ν Πρόληψ ης στη Λιόν, ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ένας από

που έκαναν τη σχετική ανακοίνω σ η στο Ο ι δ ια β ητικ οί που ε μ φ ά ν ισ α ν α π ό το μ η το υ ς πιο θ α να τη φ ό ρ ο υ ς παγκοσμίως, εν

Ευρωπαϊκό Συνέδριο Καρκίνου, ανέλυσαν επ ιδ είνω σ η και έπ ρ επ ε να κ ά νο υ ν πιο μερει επειδή είναι δύσκολο να διαγνωσθεί

στοιχεία για περίπου 8 2 5 . 0 0 0 ασ θενείς ε π ιθ ετικ ή α ν τ ιδ ια β η τ ικ ή θ ε ρ α π ε ία με έγκα ιρα και εν μέρ ει επ ειδή υ π ά ρ χο υν

με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καθώς και ε ν έ σ ε ις ιν σ ο υ λ ίν η ς είχ α ν επ τά φ ο ρ έ ς λ ίγ ε ς α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ έ ς θ ε ρ α π ε ίε ς γ ι’

για 2 .7 5 7 ά τομα που ανέπτυξαν καρκίνο μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλω σης καρκίνου αυτόν. Λιγότερο από το 1 % τω ν ασθενώ ν

του παγκρέατος. Δ ια π ιστώ θηκε, λοιπόν, του παγκρέατος. ζει για δέκα ή περισσότερα χρ όνια μετά

ότι τα μισό περιστατικά του συγκεκριμένου «Οι γιατροί και οι διαβητικοί ασθενείς θα την αρχική διάγνωση. Στην Ευρώ πη κάθε

καρκίνου διαγνώσθηκαν μέσα σε ένα έτος πρέπει να έχουν επίγνωση ότι η εμφάνιση χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου ϊ 0 4 .0 0 0

από τη στιγμή που οι ασθενείς διαγνώσθηκαν διαβήτη ή η ραγδαία επιδείνωσή του μπορεί νέα περιστατικά και ά λλο ι τό σ ο ι είναι οι

με διαβήτη τύπου 2. Περίπου το ένα πέμπτο να αποτελεί το πρώ το ση μάδι για κρυφό θάνατοι από τη νόσο. Παγκοσμίως οι ετήσιες

τω ν περιπτώσεων καρκίνου διαγνώσθπκε παγκρεατικό καρκίνο και θα πρέπει να γίνει η διαγνώσεις νέων περιστατικών είναι περίπου

μ έσ α σε 9 0 μ έρ ες α π ό τη δ ιά γ ν ω σ η σχετική διερεύνηση», ανέφεραν οι ερευνητές. 3 38 .0 00 και οι θάνατοι 330.000.

επιστημονικά νέα 49
 β - ·::

ΣΗΜΑΣΙΑ
,ΌΥ ΥΠΝΟΥ
!\ για τον διαβήτη
ψ στα παιδιά
θα μπορούσατε ποτέ να φανταστείτε ότι ο κίνδυνος εκδήλωσης παιδικού διαβήτη
τύπου 2 αυξάνεται με μόλις μία ώρα έλλειψης ύπνου;
Και όμως, μια νέα μελέτη αυτό ακριβώς κατέδειξε. Ερευνητές από το
πανεπιστήμιο St. George’s του University of London (UCL) στο Ηνωμένο Βασίλειο
θέλησαν να εξετάσουν την πιθανή σχέση μεταξύ της διάρκειας του ύπνου
και του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά.

μελέτη, υπό τον επικεφ αλής αρτηριακή πίεση και βιοϊαπίσθηση (ένα μέτρο Η δ ιά ρ κ ε ια του ύπνου υ π ο λο γίσ τη κε

καθηγητή Christopher G. Owen, για το πόσο καλά το σώμα αντιστέκεται στο χρησιμοποιώ ντας τις πληροφ ορίες που

δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο δίνει πληροφορίες παρείχαν τα παιδιά. Τα ίδια τα παιδιά,

περιοδικό «Pediatrics» και από την πρώτη για τη σύνθεση του σώματος). λοιπόν, απάντησαν σχετικά με τον χρόνο

στιγμή κρίθηκε αποκαλυπτική. Οπως εξηγούν Οι ερευνητές πήραν επίσης δείγματα αίματος που συνήθως πηγαίνουν στο κρεβάτι και

οι συντάκτες τπς νέας έρευνας, η συσχέτιση και εξέτασαν την προδιάθεση των παιδιών τπν ώρα που ξυπνούν σε μια τυπική σχολική

μεταξύ τπς διάρκειας του ύπνου και των για διαβήτη τύπου 2 χρησιμοποιώντας ένα μέρα. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν αυτές τις
δεικτών κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 δεν τεστ για το επίπεδο γλυκόζης στο πλάσμα. πληροφορίες σε μια τυχαία υποομάδα των

είχε μελετηθεί επαρκώς μέχρι τώρα. Επίσης, εξέτασαν τα επίπεδα των λιπιδίων, παιδιών, χρησιμοποιώντας έναν ανιχνευτή
της ινσουλίνης και της α ιμ ο σ φ α ιρ ίνης ύπνου που βασίζεται σε επιταχυνσιόμετρο.
ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2: HbAI c, μεταξύ άλλων. Η ινσουλίνη είναι Ο καθηγητής Ow en και π ομ άδα του
ΠΩΣ ΔΙΕΞΗΧΘΗ Η ΕΡΕΥΝΑ η ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο του εισήγαγαν τις μετρήσεις του σώματος των

Ο καθηγητής Owen και οι συνάδελφοί του αίματος. Μ ια ανισορροπία στα λιπίδια του παιδιών, καθώς και τους δείκτες κινδύνου
εξέτασαν τις περιπτώσεις 4.525 παιδιών σώματος (σωματικό λίπος) πιστεύεται ότι για καρδιαγγειακά προβλήματα και διαβήτη

ηλικίας 9-1 0 ετών, που ήταν διαφ όρω ν εμπλέκεται σε καρδιαγγειακές επιπλοκές για τύπου 2, σε ειδικά υπολογιστικά μοντέλα,
εθνοτήτων αλλά ζούσαν μόνιμα στο Ηνωμένο άτομα με διαβήτη τύπου 2. Τέλος, η HbAI c προσαρμόζοντάς τα βάσει φύλου, ηλικίας,

Βασίλειο. Πήραν βασικές μετρήσεις του έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί δείκτη τέτοιας ε θ ν ικ ό τ η τ α ς , κ ο ιν ω ν ικ ο ο ικ ο ν ο μ ικ ο ύ
σώματος των παιδιών, όπως ύψος, βάρος, λιπιδικής δυσλειτουργίας. υποβάθρου κ,λπ.

50 επιστημονικά νέα
Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
Σ υ νολικ ά , δ ια π ισ τώ θ η κ ε ό τι τ α παιδιά
κοιμούνται -κατά μέσο όρ ο - για 10,5 ώ ρ ε ς
τπ νύχτα. Η μελέτη δεν έδειξε συσχετισμό με
καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, όπως
η αιμοσφαιρίνη H bAl c. Ω στόσ ο, έδ ειξε ότι
όσο μικρότερη είναι η διάρκεια το υ ύπνου,
τόσο υψηλότερο είναι το επίπεδο σωματικού
λίπους του παιδιού, κάτι που έχει επισημανθεί
και σ ε προηγούμενες μελέτες. Επιπλέον, π
έρευνα αποκάλυψε μια αντίστροφη συσχέτιση
μ εταξύ τη ς διάρκειας το υ ύπνου και τ ω ν
επ ιπ έδω ν τη ς ινσουλίνης, τη ς α ντίσ τα σ η ς
στην ινσουλίνη και τ ω ν επιπέδων σακχάρου
σ το αίμα. Μ ά λ ισ τα , τ α α π ο τε λ έ σ μ α τα
δείχνουν ότι έ σ τω και 1 ώ ρ α λιγότερου ύπνου
αυξάνει σημαντικά τους παράγοντες κινδύνου
για δια β ήτη τύ π ο υ 2, ό π ω ς τ ο επ ίπ εδο
σακχάρου σ το αίμα και η α ντίσ τα ση σ τη ν
ινσουλίνη. «Η ανακάλυψη μιας αντίστροφης
σχέσης μεταξύ της διάρκειας του ύπνου και
τ ω ν δ ε ικ τώ ν κινδύνου το υ διαβήτη τύπου
2 σ τη ν παιδική ηλικία είναι κ α ινοφ α νή ς
(...). Α π α ιτού ντα ι επ ιπ λέον μ ελ έτες για να
διαπιστωθεί π αιτιότητα της σύνδεσης αυτής,
κάτι που θα μπ ορούσε να α π ο τελ έσ ει μια
απλή στρατηγική για τπ ν έγκαιρη πρόληψη
του παιδικού διαβήτη τύπου 2», καταλήγουν
οι συντάκτες της έρευνας.
Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΑ
Ο καθηγητής O wen και οι σ υ νερ γά τες του
π ροσθέτουν επίσης ότι η αύξηση τπς μέσης
διάρκειας το υ ύπνου κατά τη διάρκεια της
εβ δ ο μ ά δ α ς κατά μόλις 30 λ επ τά μπορεί
να οδη γή σ ει σ ε μείω ση το υ δείκτη μάζας
σ ώ μ α τ ο ς (Δ Μ Σ ) κατά 0,1 κιλά/τ.μ. και
μ είω σ η τη ς α ν τίσ τα σ η ς σ τη ν ινσουλίνη.
«Α υ τά τα ευρήματα δείχνουν ότι π αύξηση
τη ς διάρκειας το υ ύπνου θα μπορούσε να
π ρ ο σ φ έ ρ ε ι μια απλή π ρ ο σ έγγ ισ η γ ια τη
μείωση τ ω ν επιπέδων σωματικού λίπους και
το υ διαβήτη τύπου 2 από τη ν πρώιμη ζω ή
(...). Τα πιθανά οφ έλη που σχετίζονται με το ν
ύπνο σ τη ν παιδική ηλικία μπορεί να έχουν
επ ιπ τώ σ εις σ τη ν υγεία σ τη ν ενη λικ ίω σ η »,
α ν έ φ ε ρ ε χ α ρ α κ τη ρ ισ τικ ά ο κ α θ η γη τή ς
Cristopher G. Owen.
ΟΣΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΕΙΝΑΙ Η
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ ΤΟΣΟ
ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΛΙΠΟΥΣ
επιστημονικά νέα 51
 ΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
βάζουν Teclos omv ινοονβίνη
πιστήμονες σας ΗΠΑ ανέπτυξαν Πανεπιστημίου του Σικάγο, με επικεφαλής να μην α π ο ρριφ θούν από τα ζώ α όπου

μ ια ν έ α μ ο ρ φ ή γ ο ν ιδ ια κ ή ς τον κυτταρικό βιο λό γο Σ ια ο γ ιά ν γ κ Γου, μεταμοσχεύθηκαν.

θερ απ εία ς, π οποία σ υνδ υά ζει που έκαναν τη σχετική δημο σ ίευση στο

μια οικονομικά ακριβή μέθοδο γενετικής π ερ ιο δ ικό κυττα ρ ική ς β ιο λ ο γ ία ς «C ell ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
τροποποίησης (C R IS P R ) με μοσχεύματα S te m Cell», εφ άρμοσαν τη νέα θεραπεία ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ
το υ δ έ ρ μ α τ ο ς . Η ν έ α μ έ θ ο δ ο ς , που σ ε πειραματόζω α που είχαν διαβήτη και Το δ ε ρ μ α τ ικ ό μ ό σ χ ε υ μ α , το ο π ο ίο

αρχικά δοκιμάσθηκε για τον σακχαρώδη παχυσαρκία. ε ίχ ε π ρ ο η γ ο υ μ έν ω ς κ α λ λ ιε ρ γ η θ ε ί στο

δ ια β ή τ η , α ν ο ίγ ε ι τ ο ν δ ρ ό μ ο γ ια τπ Β λ α ο τ ικ ά κύτταρα του δ έρ μ α το ς εργαστήριο, βο ηθ ο ύσε το πάγκρεας τω ν

θ ερ α π εία δ ια φ ό ρ ω ν α σ θ ε ν ε ιώ ν μ έσω τροποποιήθηκαν έτσι ώ στε να περιέχουν διαβητικών ζώων να εκκρίνει περισσότερη

τπς μετα μό σχευσ ης δέρματος, το οποίο έν α μ ε τ α λ λ α γ μ έ ν ο γ ο ν ίδ ιο , το οποίο ορμόνη ινσουλίνη, έτσι ώστε να μειω θεί π

θα επ ιφ έρ ει τις επ ιθ υμητές δ ιορ θ ώ σεις α π ελευ θ ερ ώ ν ει την ορμόνη G L P -1 , που ποσότητα του σακχόρου (γλυκόζης) στο

στο D N A τω ν α σθ ενώ ν. Μ ε δ εδ ο μ έν ο ενεργοποιεί το πάγκρεας για να παράγει αίμα τους. Το ίδιο γονίδιο προκαλεί μείωση

ότι υπάρχει εμπ ειρ ία από τα δερματικά π ρ ό σθ ετη ιν σ ο υ λ ίν η , η ο π ο ία ε ίν α ι της όρεξης και άρα της παχυσαρκίας.

μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται στην ανεπαρκής στην περίπτωση των διαβητικών, Π ε ρ ίπ ο υ το 8 0 % τω ν μ ο σ χ ε υ μ ά τ ω ν

περίπτωση εγκαυμάτων και τραυμάτων, η με συνέπεια να μην μπορεί να ρυθμισθεί ενσωματώθηκε κανονικά στην πλάτη των
X

χρήση τους και ως «οχημάτων» γονιδιακής σωστά το σάκχαρό τους. Τα μοσχεύματα πειραματόζωων. Τα πειράματα έδειξαν ότι

θ ε ρ α π εία ς θ εω ρ είτ α ι ότι δ εν θα έχ ει προέρχονταν είτε από δέρμα ποντικών είτε η μεταμόσχευση του δέρματος που περιείχε

μεγάλες δυσκολίες. ανθρώπων και είχαν τροποποιηθεί επίσης τα κα τά λλη λα τρ ο π ο π ο ιημ ένα κύτταρα

Οι ερ ευνητές του Ιατρικού Κέντρου του ώστε να είναι ανοσοσυμβατά, προκειμένου ο δ ή γ η σ ε σ ε αντιμετώ πιση του διαβήτη

στα π ειρ α μ α τό ζω α . Τα πο ντίκια , χάρη

στο μόσχευμα του δέρματος, εμφ άνισα ν

μείωση της αντίστασης του σώματός τους

στην ινσουλίνη και σταδιακά επιστροφή του

σακχόρου τους σε φ υσιο λογικά επίπεδα

επί τουλάχιστον ένα τρίμηνο, ενώ και το

βάρος τους επανήλθε σε σχεδόν κανονικά

επίπεδα.

ΒΛΑΣΤΤΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΕΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΟ
ΓΟΝΙΔΙΟ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ
ΤΗΝ ΟΡΜΟΝΗ GLP-1, ΓΙΟΥ
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙ ΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΓΙΑ ΝΑ
ΠΑΡΑΓΕΙ ΠΡΟΣΘΕΤΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

52 επιστημονικά νέα

ΑΣΦΑΛΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΗΣ
ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ,
ΧΩΡΙΣ ΕΝΕΣΕΙΣ
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μια ανάλογη
μέθοδος μπορεί να εφ αρμοσθεί επίσης
στους ανθρώπους για την αντιμετώπιση
το υ δ ια β ή τη και τη ς πα χυσα ρ κία ς,
α ν τ ικ α θ ισ τ ώ ν τ α ς κάπ οτε ακό μη και
τις σημερινές ενέσεις ινσουλίνης, ενώ
θα μπορούσε να αξιοπ οιηθεί και στην
περίπτω ση ά λλω ν π αθήσ εω ν όπω ς η
αιμοφιλία. Ο πω ς είπαν, η τεχνική είναι
ΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΤΙ ΜΙΑ ΑΝΑΛΟΓΗ
ασφαλής, ελάχιστα επεμβατική και όχι ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ
ΕΦΑΡΜΟΣΘΕΙ ΕΠΙΣΗΣ
δαπανηρή. Αν χρειασθεί, το δερματικό
ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ
μόσχευμα μπορεί να αφαιρεθεί εύκολα.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ
«Δεν θεραπεύσαμε τον διαβήτη, αλλά θέσαμε ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ,
τις βάσεις για μια δυνητικά μακρόχρονη και ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΩΝΤΑΣ ΚΑΠΟΤΕ
ασφαλή μέθοδο, η οποία θα χρησιμοποιεί
ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ
ΕΝΕΣΕΙΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ
βλαστοκύτταρα της επιδερμίδας για να
βοηθήσει τους ανθρώπους με διαβήτη και
παχυσαρκία να ρυθμίσουν καλύτερα τη γονιδιακή θεραπεία των ασθενών κάποια
γλυκόζη τους», δήλωσε ο Γου. μέρα, χρησιμοποιώ ντας επιλεγμένα και
«Η νέα τεχνική έχει τη δυνατότητα να τροποποιημένα κύτταρα από το δέρμα»,
ο δ η γ ή σ ει σε μια ασφ αλή και διαρκή πρόσθεσε.
επιστημονικά νέα

Ο σνμμαχό>8 oas ενάντια στον διαβήτη
φυσική δραστηριότητα είναι σημαντική για τη ρύθμιση
του σακχάρου. Σε συνδυασμό με ένα κατάλληλο
διαιτολόγιο και θεραπευτική αγωγή, ο διαβήτης
μπορεί να ελεγχθεί. «Οταν ασκείσαι, τα κύτταρά σου γίνονται
πιο ευαίσθητα στη δράση της ινσουλίνης. Αυτό σημαίνει ότι
ο οργανισμός σου μπορεί να δουλεύει καλύτερα με λιγότερη
ινσουλίνη. Επίσης τα κύτταρά σου προσλαμβάνουν το σάκχαρο
από το αίμα, με έναν ανεξάρτητο από την ινσουλίνη μηχανισμό,
κάτι που βοηθάει ακόμα περισσότερο στη ρύθμιση του
σακχάρου», παρατηρεί ο κ. Δημήτρης Ρηγόπουλος, στρατιωτικός
ιατρός-παθολόγος με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη,
στην παχυσαρκία και το διαβητικό πόδι. «Επιπλέον, η άσκηση
μπορεί να σε βοηθήσει να μειώσεις το σάκχαρό σου και τη
γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, ως εκ τούτου έχεις τη δυνατότητα
να χρησιμοποιείς λιγότερα χάπια και λιγότερη ινσουλίνη».
ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗ Σ ΤΥΠΟΥ 1
Οταν έχεις σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, είναι πολύ σημαντικό
54
Δημήτρης Ρηγόπουλος,
Στρατιωτικός Ιατρός - Παθολόγος με εξειδίκευση στο
σακχαρώδη διαβήτη, στην ηαχυσαρκία και το διαβητικό πόδι.
να γνωρίζεις πώς να προσαρμόζεις τη δόση της ινσουλίνης,
σ υ νυ π ο λο γ ίζο ντα ς τι τρω ς και πόση άσκηση κάνεις.
Για να πετύχεις τη σωστή δόση θα πρέπει να μάθεις πρώτα
πώς ο οργανισμός σου ανταποκρίνεται στην άσκηση. Δεν υπάρχει
γενική δοσολογία για την άσκηση. Ο καθένας έχει διαφορετικές
διακυμάνσεις στο σάκχαρό του. Κατέγραψε το σάκχαρο πριν και
μετά την άσκηση και συζήτησε γι’ αυτό με τον γιατρό σου.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΥΠΟ ΓΛΥΚΑΙΜ ΙΕΣ
Η αντίδραση του σακχάρου μετά την άσκηση εξαρτάται από:
Την τιμή του σακχάρου πριν ξεκινήσεις την άσκηση.
Την ένταση της άσκησης.
Τη διάρκεια της άσκησης.
-* Από τη δόση της ινσουλίνης.
Καταγράφοντας όλα τα παραπάνω, θα είσαι σε θέση να
γνωρίζεις πόση ινσουλίνη χρειάζεσαι κάθε φορά. Για να
μάθεις πώς επιδρά ο κάθε τύπος άσκησης που κάνεις, θα
πρέπει να μετράς συχνά το σάκχαρο -πριν, κατά τη διάρκεια,

μετά την ά σ κη σ η - κ α ι να κα τα γ ρά φ εις τα σ υ μ π ερ ά σ μ α τά
σου. Αν χ ρ εια σ τεί να α υ ξή σ εις την ένταση της άσ κη σ η ς
την επόμενη ημέρα, θα πρ έπ ει να μ ε ιώ σ ε ις τη δόσ η της
ινσουλίνης, ενώ το αντίθετο θα κάνεις αν γυμναστείς λιγότερο.
Εάν το σάκχαρό σου έχει τάση να πέφτει πριν από την προπόνησή
σου, φάε κάτι πριν ξεκινήσεις και να έχεις πάντα ένα ενεργειακό ποτό
μαζί σου. Ιδιαίτερα αν το σάκχαρο είναι μικρότερο από 100 m g/dl
πριν από την άσκηση και πρόκειται να γυμναστείς για περισσότερο
από 30 λεπτά, θα πρέπει να πάρεις ένα σνακ πριν ξεκινήσεις. Το σνακ
θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 15 γραμμάρια υδατάνθρακες.
Εάν χρησιμοποιείς αντλία, δεν χρειάζεται να φ ας κάτι, απλά
μείω σε τον ρυθμό της βασικής ινσουλίνης. Εάν έχεις δυσκολία
να ρυθμίσεις το σάκχαρο, ζήτα βοήθεια από τον γιατρό σου.
Το σάκχαρο μπορεί να αυξηθεί κατά τη δ ιάρκεια ή μετά την
άσκηση, αν η ένταση είνα ι μεγάλη. Σε αυτή την περίπτω ση
εκκρίνονται ορμόνες του στρες που α υ ξά νο υ ν το σάκχαρο.
Εάν το σάκχαρο είναι υψηλό πριν από την έναρξη της άσκησης,
έλεγξε για κετόνες στα ούρα. Εάν το τεστ είναι θετικό, να αποφύγεις
την άσκηση. Οταν δεν υπάρχουν κετόνες, μπορείς να αθληθείς.
Ο γιατρός σου μπορεί να σε βοηθήσει εάν συναντάς δυσκολίες
στη ρύθμιση του σακχάρου. Μπορεί να χρειαστεί να σου αλλάξει
τη θεραπευτική αγωγή ή να αλλάξεις το διαιτολόγιό σου.
ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2
Εάν έχεις διαβήτη τύπου 2, η άσκηση είναι απαραίτητη για να
ελέγχεις το σάκχαρο και το βάρος σου. Η άσκηση μειώ νει την
αντίσταση στην ινσουλίνη μειώνοντας την ανάγκη για περισσότερα
φάρμακα. Επίσης η άσκηση μειώνει και τους άλλους παράγοντες
που α π ε ιλ ο ύ ν την καρ δ ιά, ό π ω ς η πίεση, η παχυσαρ κία, η
χοληστερίνη. Το κλειδί είναι να βρεις ποιο είδος άσκησης σου
ταιριάζει, ώστε να μπορείς να διατηρήσεις ένα πρόγραμμα για
πολύ καιρό.
|^ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ!
9 Συζήτησε με του γιατρό σου ότι θα συμμετάσχεις
σε ένα πρόγραμμα άσκησης, παράλληλα με τη
φαρμακευτική σου αγωγή.
9 Το πρόγραμμα της άσκησης πρέπει υα είναι
σχεδιασμένο ανάλογα με την αγωγή σου, την
ύπαρξη επιπλοκών και τις ιδιαίτερες ανάγκες που
έχεις.
D Για κάθε 1 ώρα άσκησης κατανάλωσε 15
γραμμάρια υδατανθράκων πριν ή μετά την
άσκηση.
Ο Η καθημερινή άσκηση είναι απαραίτητη. Το
ελάχιστο που πρέπει να γυμνάζεσαι είναι 20
με 60 λεπτά, τουλάχιστον τέσσερις ημέρες την
εβδομάδα.
θ Δύο φορές την εβδομάδα πρέπει να κάνεις
ασκήσεις με ελαφριά βάρη, σε πολλές
επαναλήψεις.
© Ξεκίνησε σιγά και προοδευτικά αύξησε σε ένταση
και διάρκεια το πρόγραμμά σου.
θ Κάνε συχνά διαλείμματα αν το χρειάζεσαι.
Θ Να αποφεύγεις την άσκηση όταν η τιμή του
σακχάρου είναι αρκετά υψηλή.
© Η έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει
έκκριση αδρεναλίνης, η οποία ανταγωνίζεται την
ινσουλίνη, και να αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα
υπεργλυκαιμία.
© Να πίνεις πολλά υγρά πριν και μετά την άσκηση.
Το πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να είναι έτσι
σχεδιασμένο, ώστε να μεγιστοποιήσεις τα οφέλη
της άσκησης για την υγεία σου. Εάν ο γιατρός
σου δεν σου επιτρέπει να γυμνάζεσαι μόνος
σου, θα πρέπει να γυμνάζεσαι κάτω από ιατρική
επιτήρηση.
 δ
διαβήτης

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
τον διαβήτη στην ψυχική υγεία τον ασθενούς

Ο Φ Ο ΒΟ Ι ΤΟΥ ΙΊΠΓΜΑΤΙΙΜΟΥ
Ειδικοί στον χώρο της ψυχικής υγείας, υποστηρίζουν ότι άτομα που

πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη χαρακτηρίζονται από το λεγόμενο

«φόβο της ιδιαιτερότητας». Μ ε άλλα λόγια, όσοι υποφέρουν από τη νόσο

αυτή διακατέχονται από τον φόβο μήπως στιγματιστούν, λόγω του ότι η

συγκεκριμένη ασθένεια συνδέεται με την παχυσαρκία. Αλλοι, πάλι, φοβούνται

τις επιπλοκές του διαβήτη, στις οποίες περιλαμβάνονται η νεφροπάθεια, η

συμφόρηση, η τύφλωση, η καρδιοπάθεια και τα κυκλοφορικά προβλήματα.

συνεχής προσπάθεια ρύθμισης του διαβήτη α π ο δ ο χ ή ς τ η ς π ά θ η σ η ς ε ίν α ι μ ε ρ ικ έ ς α π ό τις

-διατροφή, άσκηση, μετρήσεις σακχάρου, αντιδράσεις ατόμων που πάσχουν από διαβήτη και που
σω μα τικ ή φ ροντίδα, λ ή ψ η ινσ ο υ λ ίν η ς- μπορούν να αποδειχθούν επιζήμιες για την εξέλιξη της

ιδίως όταν δεν έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα,
δημιουργεί στον διαβητικό ασθενή έντονο άγχος και
άλλα επιβαρυντικά συναισθήματα, όπω ς φόβο (τι θα
μου συμβεί;), θυμό (γιατί σ ’ εμένα;), κούραση (δεν
αντέχω άλλο!), κατάθλιψ η (παραιτούμαι!). Την ίδια
στιγμή η επιβαρυμένη συναισθηματική κατάσταση του
ασθενούς επηρεάζει σημαντικά τη στάση του απέναντι
στην ασθένεια και την αντιμετώπισή της. Ετσι, η μη
τήρηση ό λ ω ν ή κάποιω ν εκ τω ν π αρ αμέτρω ν της
θεραπείας, σε αραιή ή συχνή βάση, είναι ο κανόνας
νόσου και για την πορεία της υγείας του ασθενούς.
Πολύ συχνό είναι και το φαινόμενο της άρνησης των
συμπτωμάτων, με άλλα λόγια της μη παραδοχής της
νόσου. Ιδιαίτερα όταν η νόσος εμφανίζεται σε νεανική
ηλικία, κατά τη διάρκεια της οποίας το άτομο αισθάνεται
πιο υγιές, γεμάτο ενέργεια, δύναμη και ζωτικότητα, οι
ασθενείς αγνοούν τα συμπτώματα και δεν αποδέχονται
τη σοβαρότητα της πάθησής τους, με αποτέλεσμα να
μην ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των γιατρών.

και όχι η εξαίρεση, σύμφ ω να με στοιχεία ερευνών. Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΡΧΕΤΑΙ

Ο ι α σθ ενείς δυσκολεύονται ν ’ αποκτήσουν και να
διατηρήσουν με σταθερότητα τον αυτοέλεγχό τους
αναφορικά με το διαβήτη.
ΔΙΑΒΗ ΤΗ Σ ΚΑΙ ΚΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ:
ΕΝΑΣ ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Η παθητικότητα, η α ν ω ρ ιμ ό τη τα και η α δ υ να μ ία
Μ ΑΖΙ Μ Ε ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ
Σ ύμφ ω να με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί,
κυρίως σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, οι διαβητικοί
έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν κατάθλιψη
απ’ ό,τι μη διαβητικά άτομα. Γενικότερα, όσοι πάσχουν
από διαβήτη αισθάνονται, μερικές φορές, τόση θλίψη
και απογοήτευση, που μ ο ιά ζο υ ν ν α π εν θ ο ύ ν για

56
 u
διαβήτης

ιη ν ξέγνοιαστη ζωή τους πριν από την έναρξη της ευθύνης τω ν γονιών για τη διαχείριση της ασθένειας,

ασθένειας. αλλά και της ανάγκης δικής τους στήριξης ω ς προς τα

Γίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρο ότι η ψυχολογική υποστήριξη δύσκολα συναισθήματα που κι αυτοί βιώνουν. Τα παιδιά

τω ν ανθρώ πω ν που πάσχουν από διαβήτη είναι από χρειάζονται διαθέσιμους γονείς και ο παράγοντας αυτός

κάθε άποψη αναγκαία. Σύμφ ω να με την Αμερικανική είναι πολύ σημαντικός στην καλή διαχείριση και πορεία

Ενω ση Διαβήτη, οι γενικοί στόχοι της ψυχολογικής του διαβήτη.

παρέμβασης είναι:
★ Η βελτίωση της τήρησης της θεραπευτικής αγωγής. Ε φ η β ο ι: Ο ι α ν ά γ κ ε ς ε ύ ρ ε σ η ς π ρ ο σ ω π ικ ή ς
★ Η ανάπτυξη βοηθητικών τρόπων αντιμετώπισης (π,χ. ταυτότητας, σταδιακής αυτονόμησης, αποδοχής από

δίαιτα, άσκηση). συνομηλίκους, ερω τικής αφ ύπνισης και η πληθώ ρα

★ Η αποτροπή συμπεριφορών που επιδεινώνουν την τ ω ν ψ υ χ ο σ ω μ α τ ικ ώ ν α λ λ α γ ώ ν κ α θ ισ τ ο ύ ν ένα

ασθένεια. τεντω μένο σχοινί στο οποίο καλείται να ισορροπήσει

★ Η θεραπεία συναισθηματικών δυσλειτουργιών, όπως ο έφ ηβος με διαβήτη. Η οικογενειακή θεραπεία και

κατάθλιψη, υπερβολικό άγχος κ,λπ. πάλι προκρίνεται ω ς η καλύτερη επιλογή, καθώ ς

★ Η διάγνωση και η θεραπεία πιθανής ψυχοπαθολογίας. το σ ύ σ τη μ α τη ς ο ικ ο γ ένεια ς χρ ειά ζετα ι κα νάλια
★ Η καλυτέρευση της λειτουργίας της οικογένειας σε ουσιαστικής επικοινωνίας και στήριξης όχι μόνο ω ς

επίπεδο επικοινωνίας αλλά και αντιμετώπισης του προς τις ανάγκες της ασθένειας αλλά και του εφήβου

διαβήτη. που καλείται να διαχειριστεί όλες αυτές τις αλλαγές

★ Η υποστήριξη για την αντιμετώπιση της υποκλινικής στη σκιά του διαβήτη.
δυσφορίας που προκαλεί ο διαβήτης.

Ενήλικες: Ο στόχος είναι, κυρίως, η αναγνώριση, η

Π ΑΡΕΜ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ, αποδοχή και τελικά η διαχείριση των συναισθημάτων
ΑΝΑΛΟΓΑ Μ Ε ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ που προκύπτουν από την ύπαρξη και τις απαιτήσεις
ΑΣΘΕΝΟΥΣ του διαβήτη, καθώς και η εξερεύνηση και η ανεύρεση

Π α ιδ ιά : Κ λ ε ίσ ιμ ο σ τ ο ν ε α υ τ ό του, δ υ σ κ ο λ ία λειτουργικώ ν τρόπω ν αντιμετώπισης. Ο απώ τερος

εξωτερίκευσης συναισθημάτων, δυσκολία προσαρμογής σ τό χο ς είναι το ά τ ο μ ο ν ’ α π ο κτή σ ει ικ α νό τη τες
στο σχολείο και στη σχέση με του ς συνομηλίκους, αυτοελέγχου και να μπορεί να διαχειρίζεται όλα τα
αλλαγή της συμπεριφοράς, συγκρούσεις με τους γονείς επίπ εδα του εα υ το ύ το υ (οργανικό, ψυχολογικό,

είναι μερικά από τα συνήθη ψυχοκοινωνικά προβλήματα κοινωνικό). Η θεραπεία μπορεί να γίνει σε ατομικό
ενός παιδιού με διαβήτη. Η οικογενειακή θεραπεία πλαίσιο ή και σε ομαδικό, εφ όσον υπάρχουν κοινές
προκρίνεται ω ς η καλύτερη προσέγγιση δεδομένης της ανάγκες και αιτήματα στα μέλη της ομάδας.

Hri fa , j <~· ^

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ Η ΟΜΑΔΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Είναι σαφές ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πολυδιάστατη ασθένεια και

απαιτεί τον συνεχή συντονισμό εξειδικευμένης ομάδας θεραπείας. Σε πολλές

χώρες του εξωτερικού ο θεράπων ιατρός, ο διαιτολόγος, ο ποδίατρος, ο

οφθαλμίατρος και ο ψυχολόγος αποτελούν την ομάδα θεραπείας για τον κάθε
ασθενή. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, αυτό είναι ανύπαρκτο. Αν θέλουμε όμως ικανοποιητικά

αποτελέσματα σε κάθε επίπεδο, οργανικό - ψυχολογικό - κοινωνικό, για τον κάθε ασθενή, η ολιστική
αυτή προσέγγιση είναι ο μόνος δρόμος και οφείλει να είναι ο στόχος πολίτη και Πολιτείας.
Ζυμαρικά με πέστο
αβοκάντου & γαρίδες
ΥΛΙΚΑ
750 γραμμ. βρασμένε5
καθαρισμένε5 γαρίδε5
ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΣΤΟ
1/2 αβοκάντο
1 φλπζ. φρέσκο βασιλικό
1 κουιαλιά urs oounas φρέσκο χυμό λεμονιού
1 σκελίδα σκόρδο
1/4 φλιιζ. εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ή λάδι
αβοκάντου
1/2 κουταλάκια του γλυκού θαλασσινό αλάτι
ΓΙΑ ΤΑ ΖΥΜΑΡΙΚΑ
3-6 συσκευασίε8 ζυμαρικά
shirataki σπαγγέτι
ή νουντλβ *

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Βράζετε και καθαρίζετε us γαρίδες. Βάζετε όλα
τα υλικά για το πέστο σε ένα μούλτι και τα
χτυπάτε καλά μέχρι να ομογενοποιηθεί και να
γίνει κρεμώδε8 το μίγμα.

Ανοίγετε us συσκευασίε8 και us ρίχνετε σε ένα

σουρωτήρι. Ξεπλένετε για 2-3 λεπτά με χλιαρό
νερό βρυση8. Ρίχνετε τα ζυμαρικά σε ένα
τηγάνι και τα περνάτε για 1-3 λεπτά σε υψηλή
θερμοκρασία μέχρι να φυγουν τα υγρά tous.

Απομακρυνετε από τη φωτιά και προσθέτετε το

πέστο και us βρασμένεβ γαρίδε5. Ανακατεύετε
και σερβίρετε αμέσου.
 i
διαβήτης

Μοσχαρίσιες μπριζόλες μαριναρισμένες

ΥΛΙΚΑ Σκεπάζετε ns μπριζόλε5 σε γυάλινο σκεύοβ με το
4 pooxapioies μπριζόλεβ μίγμα ms μαρινάταβ, ippovuzovras να πάει πάνω-
κόντρα xcapis κόκαλο κάτω, παντού, και us τοποθετείτε σκεπασμένεβ στο
ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΡΙΝΑΤΑ ψυγείο να μαριναριστούν για 2 με 4 ώρεβ.
Vi ματσάκι φρέσκο δεντρολίβανο
1 ματσάκι θυμάρι Βγάζετε tis μπριζόλε5 από το σκεύοβ με τπ μαρινάτα
4 σκελίδεβ σκόρδο καθαρισμένα και us αφήνετε να έρθουν σε θερμοκρασία
Xupos και ξάσμα από 2 λεμόνια δωματίου. Tis σκουπίζετε από τη μαρινάτα, us
ΡΔ φλιτζ. έξτρα παρθένο ελαιόλαδο αλατίζετε και us λαδώνετε ελαφρά με ελαιόλαδο.
λΔ κουταλιά ms oounas Ψήνετε us μαριναρισμένε5 μπριζόλεβ στη σχάρα
φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι yupvamas τε5 πλευρά ανά 2 λεπτά.
θαλασσινό αλάτι
Συνοδεύετε us μπριζόλεβ με ψητό κουνουπίδι
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ή μπρόκολο και μια μεγάλη πράσινη ανάμικτη
Ρίχνετε και αναμιγνύετε όλα τα υλικά ms papivutas σαλάτα με ελαιόλαδο και φρέσκο λεμόνι ή
στο μπλέντερ για να γίνουν ένα ενιαίο μίγμα. μηλόξιδο.
διαβήτης
Τάρτα με σπανάκι
& φέτα χαμηλών υδατανθράκων
ΥΛΙΚΑ
ΓΙΑ ΤΗ ΖΥΜΗ ΤΑΡΤΑΣ
3 φλιτζ. ασπρισμένα αμύγδαλα σε σκόνη
4 KouiaAies ins oounas βούτυρο κρύο
και κομμένο σε κυβάκια
1 αβγό
V2 κ. γλ. θαλασσινό αλάιι
ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΜΙΣΗ
200 γραμμ. τυρί φέτα
300 γραμμ. φρέσκο σπανάκι
5 αβγά χτυπημένα
V2 φρέσκο κρεμμυδάκτ ψιλοκομμένο
2 κουταλιέ5 ins ooOnas ελαιόλαδο
Μια μεγάλη χούφτα δυόσμο ψιλοκομμένο
Αλάτι & πιπέρι
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Προθερμαίνετε τον φούρνο oious ΐ6θ βαθμούς.
Σε ένα μπολ αναμιγνύετε το τριμμένο αμύγδαλο
με το αλάτι, το βούτυρο και το αβγό. Απλώνετε μια
λαδόκολλα σε ένα ταψί για τάρτα με διάμετρο 24
εκατοστών, τη λαδώνετε με λίγο ελαιόλαδο και
απλώνετε ομοιόμορφα το μίγμα ins ζύμηβ με τα
χέρια. Την ψήνετε για 12 με 15 λεπτά. Τη βγάζετε από
τον φούρνο και την αφήνετε να κρυώσει.
Σοτάρετε το σπανάκι και το κρεμμυδάκτ με
ελαιόλαδο. Σβήνετε τη φωτιά και προσθέτετε τη φέτα
και τα αβγά. Ρίχνετε το μίγμα οτη βάση ins i0ptas.
Την ψήνετε για 15 με 20 λεπτά ή μέχρι να έχει ψηθεί
πολύ καλά στο κέντρο.
 διαβήτης

Ρολό κιμά
ΥΛΙΚΑ
800 γραμμ. μοσχαρίσιο κιμά

200 γραμμ. χοιρινό κιμά

4 αβγά χτυπημένα

1/2 κρεμμύδι ψιλοκομμένο

3/4 φλιτζ. πελτέ ντομάταβ

3 κουταλιέβ ms oounas μαϊντανό

ψιλοκομμένο

θαλασσινό αλάτι

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Προθερμαίνετε τον φούρνο 190° C.

Σε ένα μπολ βάζετε τον κιμά,

προσθέτετε το κρεμμύδι, τον πελτέ, τον

μαϊντανό και το αλάτι και ανακατεύετε.

Σε ένα άλλο μπολ χτυπάτε τα αβγά.

Τα ρίχνετε στο μίγμα του κιμά και

ανακατεύετε. Βάζετε το μίγμα είτε

σε μακρόστενη φόρμα πυρέξ ή

σ ιλ ικ ό νή . Το ψήνετε σκεπασμένο

με αλουμινόχαρτο για 35 λεπτά και

για τα τελευταία 10 λεπτά xopis το

αλουμινόχαρτο (συνολικά 45 λεπτά ή

μέχρι να έχει ψηθεί στο κέντρο).

 Κορμός σοκολάτας
χωρίς ζάχαρη
ΥΛΙΚΑ
250 γραμμ. βούτυρο
5 κ ουτάλά ms oouncis άγλυκο κακάο
σε σκόνη
Vi φλιτζ. ερυθρηόλη με στέβια (αλεσμένη
σιο μούλτι σε πούδρα)
3 κ ουτά λά ms oounas κονιάκ
150 γραμμ. καρύδια

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Βάζετε το βούτυρο σε ένα μπολ και
το αφήνετε εκτ05 ψυγείου μέχρι να
μαλακώσει αρκετά. Στη συνέχεια, ρίχνετε
το κακάο, το γλυκαντικό, το κονιάκ και
ανακατεύετε καλά.

Προσθέτετε τα καρύδια και ανακατεύετε.

Αφήνετε το μίγμα να κρυώσει και να
σταθεροποιηθεί, το απλώνετε σε πλαστική
μεμβράνη περπυλίγματοβ και του δίνετε
σχήμα κυλίνδρου (κορμό). Το βάζετε στην
κατάψυξη να παγώσει για ένα βράδυ.
Κόβετε σε λεπτέ? φέιε$ και σερβίρετε.

64