Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / ......

Imię i nazwisko ....................................................

1 Na podstawie tekstu podaj dwie role społeczne, które realizuje Katarzyna.

Katarzyna ma trójkę dzieci. Najstarsza córka – Jola – chodzi do siódmej klasy szkoły
podstawowej i planuje kontynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym. Młodsze
dzieci są w wieku przedszkolnym. Katarzyna pracuje w urzędzie gminy. Odpowiedzialna
praca pochłania w jej życiu dużo czasu. Jola pomaga mamie w prowadzeniu domu i
opiece nad rodzeństwem. Kiedy mąż Katarzyny wyjeżdża z Polski w sprawach
zawodowych, pomoc Joli staje się niezbędna.
2 Przyporządkuj do każdego z podanych opisów właściwy rodzaj normy społecznej.
Wybierz go spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–D.
1. Gdy zajmujemy miejsce na widowni w teatrze lub kinie, A. norma prawna
przechodzimy przodem do osób siedzących i dziękujemy B. norma religijna
im skinieniem głowy za przepuszczenie. C. norma moralna
2. Osoba pełniąca funkcję publiczną, która uzależnia D. norma
wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści obyczajowa
majątkowej, podlega odpowiedzialności karnej.

3 Przyporządkuj rodzajom norm społecznych (1−3) właściwe przykłady (A−D).

1. norma prawna A. zakaz spożywania mięsa w czasie postu
2. norma religijna B. przyznanie się do popełnionego błędu
3. norma moralna C. nakaz jazdy na motocyklu w kasku
D. pomoc kobiecie w niesieniu ciężkich zakupów

4 Wyjaśnij, na czym polega socjalizacja.

5 Podaj jedną z ról społecznych, które realizujesz w szkole.
6 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
O kompromisie możemy mówić, gdy
A. jedna strona sporu rezygnuje ze wszystkich swoich żądań.
B. któraś ze stron konfliktu zostaje skompromitowana.
C. każda ze stron coś zyskuje i coś traci.
D. strony dążą do zaostrzenia konfliktu.

Grupa A | strona 1 z 4
7 Zapoznaj się z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.
Czy papież Jan Paweł II jest dla Ciebie ważnym autorytetem moralnym?

Źródło: www.cbo
s.pl.
Uzupełnij zdania
właściwymi
informacjami.
A. Najniższy
odsetek badanych, którzy zdecydowanie deklarowali, że Jan Paweł II pozostaje dla nich
moralnym autorytetem, odnotowano w roku …………… .
B. W 2014 roku odsetek badanych przyznających, że Jan Paweł II raczej nie jest dla nich
moralnym autorytetem, wynosił ……………%.
8 Przeczytaj tekst. Następnie wyjaśnij, dlaczego rozwiązanie problemu, które wybrał
Adam, jest nie najlepsze. Wskaż jedną wadę jego postawy wobec konfliktu.
Adam pokłócił się z Robertem, kolegą z osiedla. Postanowił zerwać z nim kontakty
osobiste. Usunął go z listy znajomych na portalu społecznościowym, nie odbiera od niego
telefonów i e-mailów. Zrezygnował nawet z udziału w zajęciach szkolnego koła
teatralnego, ponieważ jego członkiem jest również Robert.
9 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Osoba asertywna
A. pomniejsza swoje osiągnięcia i zasługi. C. potrafi przyjmować i wyrażać krytykę.
B. uzależnia swoje decyzje od reakcji
D. lekceważy potrzeby innych osób.
otoczenia.
10 Oceń, czy podane zdania dotyczące komunikacji międzyludzkiej są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Nadawca to osoba odbierająca komunikat. P F

2. Komunikacja werbalna odbywa się przy użyciu słów. P F
3. Komunikacja niewerbalna polega na wykorzystaniu mowy ciała. P F
11 Wyjaśnij, na czym polega postawa asertywna.

Grupa A | strona 2 z 4
12 Podaj funkcję rodziny, do której odnosi się zamieszczony opis.
W rodzinie dziecko uczy się realizowania ról społecznych. Poznaje zasady zachowania
się w różnych sytuacjach i właściwe postawy społeczne oraz rozwija umiejętności
komunikacyjne.
13 Podaj dwa przykłady praw dzieci w rodzinie.

14 Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące systemu szkolnictwa w Polsce są

prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Po ukończeniu technikum można kontynuować naukę w szkole

1. P F
policealnej.
Uczeń ostatniej klasy szkoły branżowej I stopnia może przystąpić
2. P F
do egzaminu maturalnego.
15 Uzupełnij zdania.
Osoba, która kupuje towary i korzysta z usług, jest ……………………………………… .
Dowodem zakupu jest zazwyczaj …………………………………………………., który
klient otrzymuje po zapłaceniu za dany produkt. Dokument ten umożliwi mu dokonanie
…………………………………………………., jeśli towar okaże się wadliwy lub usługa
zostanie wykonana niezgodnie z umową.
16 Przyporządkuj podanym skrótom (1−3) pełne nazwy podatków (A−D).
1. PIT A. podatek dochodowy od osób prawnych
2. VAT B. podatek od towarów i usług
3. CIT C. podatek dochodowy od osób fizycznych
D. podatek od darowizn

17 Rozstrzygnij, które z wymienionych dochodów i wydatków są stałe, a które –

zmienne. W każdym wierszu tabeli wpisz znak X w odpowiednią rubrykę.
Wydatki i dochody:
Przykłady
stałe zmienne
A. wynagrodzenie za wykonywaną pracę
B. koszt usunięcia awarii instalacji elektrycznej
C. pieniężna wygrana na loterii
D. opłata czynszowa za wynajmowane mieszkanie
E. rata kredytu gotówkowego
F. emerytura

Grupa A | strona 3 z 4
18 Przeanalizuj tabelę i zaznacz właściwe dokończenie zdania.
Struktura budżetu czterech rodzin we wrześniu 2017 r.

W przedstawionym okresie dziura budżetowa wystąpiła w budżecie rodziny

A. Jacka. B. Zuzanny. C. Huberta. D. Katarzyny.

Grupa A | strona 4 z 4
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / ......
Imię i nazwisko ....................................................

1 Na podstawie tekstu podaj dwie role społeczne, które realizuje Jola.

Katarzyna ma trójkę dzieci. Najstarsza córka – Jola – chodzi do siódmej klasy szkoły
podstawowej i planuje kontynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym. Młodsze
dzieci są w wieku przedszkolnym. Katarzyna pracuje w urzędzie gminy. Odpowiedzialna
praca pochłania w jej życiu dużo czasu. Jola pomaga mamie w prowadzeniu domu i
opiece nad rodzeństwem. Kiedy mąż Katarzyny wyjeżdża z Polski w sprawach
zawodowych, pomoc Joli staje się niezbędna.
2 Przyporządkuj do każdego z podanych opisów właściwy rodzaj normy społecznej.
Wybierz go spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–D.
1. Każdy, kto udziela korzyści majątkowej osobie A. norma prawna
pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem B. norma religijna
tej funkcji, podlega odpowiedzialności karnej. C. norma moralna
2. W sytuacjach nieoficjalnych podczas powitania D. norma obyczajowa
kobieta podaje rękę mężczyźnie. W pracy to
przełożony podaje rękę podwładnemu, bez względu na
jego wiek i płeć.

3 Przyporządkuj rodzajom norm społecznych (1−3) właściwe przykłady (A−D).

1. norma prawna A. zakaz spożywania mięsa w czasie postu
2. norma religijna B. przyznanie się do popełnionego błędu
3. norma obyczajowa C. pomoc kobiecie w niesieniu ciężkich zakupów
D. nakaz jazdy na motocyklu w kasku

4 Wyjaśnij, na czym polega socjalizacja.

5 Podaj jedną z ról społecznych, które odgrywasz w rodzinie.
6 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
O kompromisie możemy mówić, gdy
A. strony dążą do zaostrzenia konfliktu.
B. któraś ze stron konfliktu zostaje skompromitowana.
C. jedna strona sporu rezygnuje ze wszystkich swoich żądań.
D. każda ze stron coś zyskuje i coś traci.

Grupa B | strona 1 z 4
7 Zapoznaj się z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.
Czy papież Jan Paweł II jest dla Ciebie ważnym autorytetem moralnym?

Źródło: www.cbos.pl.
Uzupełnij zdania właściwymi informacjami.
A. Najwyższy odsetek badanych, którzy zdecydowanie deklarowali, że Jan Paweł II
pozostaje dla nich moralnym autorytetem, odnotowano w roku …………… .
B. W 2015 roku odsetek badanych przyznających, że Jan Paweł II raczej nie jest dla nich
moralnym autorytetem, wynosił ……………%.
8 Przeczytaj tekst. Następnie wyjaśnij, dlaczego rozwiązanie problemu, które wybrała
Ania, jest nie najlepsze. Wskaż jedną wadę jej postawy wobec konfliktu.
Ania i Gosia przygotowują wspólnie prezentację na lekcję wiedzy o społeczeństwie. Ania
jest przekonana, że Gosia ją wykorzystuje, koleżanka nie przychodzi bowiem na
umówione spotkania i nie wykonuje przyjętych zobowiązań. Ania nie okazuje jednak
swojego niezadowolenia i większość pracy wykonuje sama. Obawia się, że jeśli zwróci
uwagę Gosi, straci jej przyjaźń.
9 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Osoba asertywna
C. uzależnia swoje decyzje od reakcji
A. pomniejsza swoje osiągnięcia i zasługi.
otoczenia.
B. potrafi przyjmować i wyrażać krytykę. D. lekceważy potrzeby innych osób.
10 Oceń, czy podane zdania dotyczące komunikacji międzyludzkiej są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Nadawca to osoba wysyłająca komunikat. P F

2. Komunikacja niewerbalna polega na wykorzystaniu mowy ciała. P F
3. Komunikacja werbalna odbywa się przy użyciu słów. P F
11 Wyjaśnij, na czym polega postawa asertywna.

Grupa B | strona 2 z 4
12 Podaj funkcję rodziny, do której odnosi się zamieszczony opis.
Rodzina przekazuje dziecku wiedzę o otaczającej go rzeczywistości. Postawy i wartości,
którymi kierujemy się w życiu, wynikają w dużej mierze z oddziaływania naszych
rodziców.
Funkcja ………………………………………. .
13 Podaj dwa przykłady obowiązków dzieci w rodzinie.

14 Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące systemu szkolnictwa w Polsce są

prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Uczeń ostatniej klasy szkoły branżowej I stopnia może przystąpić

1. P F
do egzaminu maturalnego.
Po ukończeniu technikum można kontynuować naukę w szkole
2. P F
policealnej.
15 Uzupełnij zdania.
Osoba, która sprzedaje towary i świadczy usług, jest …………………………………… .
Dowodem zakupu jest zazwyczaj …………………………………………………., który
klient otrzymuje po zapłaceniu za dany produkt. Do wielu artykułów dołączana jest także
…………………………………………………., która przez określony czas uprawnia do
bezpłatnej naprawy lub wymiany uszkodzonego produktu.
16 Przyporządkuj podanym skrótom (1−3) pełne nazwy podatków (A−D).
1. PIT A. podatek dochodowy od osób prawnych
2. VAT B. podatek od towarów i usług
3. CIT C. podatek od darowizn
D. podatek dochodowy od osób fizycznych

1. ....., 2. ....., 3. .....

17 Rozstrzygnij, które z wymienionych dochodów i wydatków są stałe, a które –
zmienne. W każdym wierszu tabeli wpisz znak X w odpowiednią rubrykę.
Wydatki i dochody:
Przykłady
stałe zmienne
A. wynagrodzenie za wykonywaną pracę
B. emerytura
C. pieniężna wygrana na loterii
D. opłata czynszowa za wynajmowanie mieszkania
E. rata kredytu gotówkowego
F. koszt usunięcia awarii instalacji elektrycznej

Grupa B | strona 3 z 4
18 Przeanalizuj tabelę i zaznacz właściwe dokończenie zdania.
Struktura budżetu czterech rodzin we wrześniu 2017 r.

W przedstawionym okresie nadwyżka budżetowa wystąpiła w budżecie rodziny

A. Jacka. B. Zuzanny. C. Huberta D. Katarzyny.

Grupa B | strona 4 z 4