Προτάσεις μεθόδου μελέτης

Σε κάθε ΕΜ είναι χρήσιμο να γίνεται συνδυαστικό διάβασμα μεταξύ κεφαλαίων.

ΕΜ1, το 1ο κεφάλαιο συνιστά ανεξάρτητη ενότητα.

Τα κεφάλαια 2ο και 3ο μελετώνται συνδυαστικά (2.1 με 3.1, 2.2 με 3.2 και 3.3, 2.3 με
3.4, 2.4 με 3.5 και το 3.6 ως αυτόνομη ενότητα) Προσοχή, δεν αρκεί η μελέτη ενός εκ
των δύο κεφαλαίων για να κατανοηθεί πλήρως η ύλη, καθώς το κάθε κεφάλαιο
επικεντρώνεται σε διαφορετικά αλλά αλληλένδετα ζητήματα (ιδεολογικά στοιχεία
από τη μία, χαρακτηριστικά από την άλλη), αναφέρεται συχνά σε διαφορετικά έργα
και καλλιτέχνες και εισάγει ελαφρώς διαφορετική περιοδολόγηση (π.χ. η κλασική
περίοδος περιγράφεται πιο αναλυτικά στο 2ο κεφάλαιο).

ΕΜ2, είναι σημαντικό τα κεφάλαια 1ο και 3ο από τη μια και 2ο και 4ο από την άλλη να
μελετηθούν συνδυαστικά (αναφέρομαι αποκλειστικά σε όσες και όσους διαθέτουν
την παλιά μορφή του ΕΜ2) Σε ότι αφορά στη βυζαντινή τέχνη, είναι σημαντικό να
γίνουν κατανοητά τα ειδικά χαρακτηριστικά της κάθε μίας από τις πέντε [5] διακριτές
φάσεις εξέλιξης της τέχνης (δηλαδή, τις τρεις [3] περιόδους διαμόρφωσης και τις δύο
[2] περιόδους μετάβασης). Σε ότι αφορά τη μεταβυζαντινή τέχνη, είναι σημαντικό να
γίνουν κατανοητές οι διαφορετικές σχολές (τα χαρακτηριστικά τους), οι τόποι όπου
έδρασαν οι καλλιτέχνες, ορισμένοι καλλιτέχνες, τα έργα τους, η κλίμακά τους
(φορητή εικόνα, μνημειακή ζωγραφική, κλπ.) και οι χρονικές περίοδοι που αυτά
καλύπτουν [Εικ.3].

Στο ΕΜ3, ίσως είναι χρήσιμο να παρακαμφθεί η δομή των κεφαλαίων [Εικ.4] και η
μελέτη σας να οργανωθεί σύμφωνα με τους ακόλουθους βασικούς άξονες: 1.
Επτανησιακή Σχολή (Ενότητες 1.1.1-1.1.6), 2. Σχολή του Μονάχου (1.2.1-1.2.7 &
2.1.1), 3. Ελληνική Τέχνη στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα (1.3.1-1.3.5 & 2.1.2), 4.
Ελληνικότητα και Μεσοπόλεμος (1.4.1-1.4.8), 5. Μεταπολεμική Τέχνη έως το 1965
(2.2.1-2.2.3). Ειδικά για την 5η ενότητα, είναι σημαντικό να κατανοηθούν οι δύο
βασικές τάσεις της παραστατικότητας και της αφαίρεσης και οι επιμέρους εκφάνσεις
της τέχνης που διαμορφώνονται εντός των τάσεων αυτών. Εντός της
παραστατικότητας διαμορφώνονται οι τάσεις του: α. συνεπούς μοντερνισμού, β. του
ελληνοκεντρικού μοντερνισμού, γ. της εκλαΐκευσής του, δ. της νέας
παραστατικότητας και ε. της πολιτικοποιημένης τέχνης του κοινωνικού
προβληματισμού. Εντός της αφαίρεσης διαμορφώνονται οι εκφάνσεις: α. της
γεωμετρικής αφαίρεσης και β. του αφηρημένου εξπρεσιονισμού [Εικ.5]. Ξεχωριστό
ρόλο στα τελευταία παίζει η γλυπτική. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ενδεικτικούς
καλλιτέχνες από κάθε έκφανση, τις βασικές ομάδες εντός των οποίων οργανώνονται
οι καλλιτέχνες καθώς και ορισμένα, ενδεικτικά έργα τους. Για το ΕΜ4 και το ΣΒ
έγινε λόγος παραπάνω.

Το ΕΜ4 διασπάται σε επιμέρους ενότητες. Τα κεφάλαια που αφορούν στην

«Αρχαιότητα» και την «Προϊστορία» μελετώνται σε συνάρτηση με το ΕΜ1. Το
κεφάλαιο «Βυζάντιο» μελετάται σε συνάρτηση με το ΕΜ2. Τέλος, τα κεφάλαια
«Τουρκοκρατία» και «Μοντερνισμός» μελετώνται σε συνάρτηση με αντίστοιχες
ενότητες του ΕΜ3. Επίσης, το ΣΒ μελετάται σε συνάρτηση με το ΕΜ3. Τα υπόλοιπα
κεφάλαια του ΕΜ4 συνιστούν σχετικά αυτόνομες ενότητες και συμπληρώνουν την
αντίληψή μας για τον ελληνικό πολιτισμό [Εικ.6 & 7].