ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) & Η τέχνη στην καμπή
του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Συγγραφική Ομάδα

Παναγιώτης Μπίκας, Σωτήρης Μπαχτσετζής

Επιμέλεια

Βασιλική Πετρίδου

ΠΑΤΡΑ 2019
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Περιεχόμενα
Εισαγωγικό Σημείωμα ............................................................................................................... 4
Ενότητα 1. Κλασσικό και Ρομαντικό .......................................................................................... 5
Σκοπός .................................................................................................................................... 5
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ............................................................................................. 5
Έννοιες Κλειδιά ...................................................................................................................... 5
Σχέδιο Μελέτης...................................................................................................................... 6
Ενότητα 2. Η πραγματικότητα και η συνείδηση ....................................................................... 7
Σκοπός .................................................................................................................................... 7
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ............................................................................................. 7
Έννοιες Κλειδιά ...................................................................................................................... 7
Σχέδιο Μελέτης...................................................................................................................... 8
Ενότητα 3. Ο 19ος αιώνας στην Ιταλία, στη Γερμανία στην Αγγλία ........................................... 9
Σκοπός .................................................................................................................................... 9
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ............................................................................................. 9
Έννοιες Κλειδιά ...................................................................................................................... 9
Σχέδιο Μελέτης...................................................................................................................... 9
Ενότητα 4. Ο Μοντερνισμός .................................................................................................... 11
Σκοπός .................................................................................................................................. 11
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ........................................................................................... 11
Έννοιες Κλειδιά .................................................................................................................... 11
Σχέδιο Μελέτης.................................................................................................................... 11
Ενότητα 5. Η Τέχνη ως έκφραση ............................................................................................. 13
Σκοπός .................................................................................................................................. 13
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ........................................................................................... 13
Έννοιες Κλειδιά .................................................................................................................... 13
Σχέδιο Μελέτης.................................................................................................................... 13
Ενότητα 6. Η εποχή του Φονξιοναλισμού ............................................................................... 15
Σκοπός .................................................................................................................................. 15
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ........................................................................................... 15
Έννοιες Κλειδιά .................................................................................................................... 15
Σχέδιο Μελέτης.................................................................................................................... 16

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 2
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 7. Η κρίση της τέχνης ως «ευρωπαικής επιστήμης» ................................................. 17

Σκοπός .................................................................................................................................. 17
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ........................................................................................... 17
Έννοιες Κλειδιά .................................................................................................................... 17
Σχέδιο Μελέτης.................................................................................................................... 18
Ενότητα 8 . Η τέχνη ως τα τέλη του 20ου αιώνα ...................................................................... 20
Σκοπός .................................................................................................................................. 20
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα ........................................................................................... 20
Έννοιες Κλειδιά .................................................................................................................... 20
Σχέδιο Μελέτης.................................................................................................................... 20

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 3
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Εισαγωγικό Σημείωμα

Το βιβλίο αυτό αποτελείται από δύο μέρη: Η μοντέρνα τέχνη, του Giulio Carlo Argan το οποίο
εξετάξει τις εικαστικές τέχνες του 19ου και 20ου αιώνα έως το 1970 και το Η τέχνη στην
καμπή του 21ου αιώνα του Achille Bonito Oliva, με το οποίο σκιαγραφείται η ιστορία της
τέχνης από το 1970 μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. Η ιστορία της τέχνης γίνεται αντικείμενο
μελέτης σε συνάρτηση με την πολιτική και οικονομική ιστορία αλλά και την ιστορία της
επιστήμης ενώ σκιαγραφείται με συνοπτικό τρόπο το γενικό πλαίσιο της ιστορίας των
τελευταίων δύο αιώνων. Προσφέροντας επαρκή εικονογραφική τεκμηρίωση το βιβλίο
οργανώνεται αφενός σε βασικό κείμενο και αφετέρου σε σελίδες με την ανάλυση των έργων
τα οποία στοχεύουν να δώσουν τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει τους
ποικίλους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνονται στην τέχνη τα μεγάλα πολιτισμικά
θέματα των τελευταίων δύο αιώνων.

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 4
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 1. Κλασσικό και Ρομαντικό

Σκοπός
Σκοπός του πρώτου αυτού κεφαλαίου είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη των τεχνών,
αρχιτεκτονική, γλυπτική ζωγραφική, περίπου από το 1750 έως το 1850. Έχοντας ως άξονες
αναφοράς τις έννοιες του κλασικού και του ρομαντικού ο συγγραφέας εξετάζει
συγκεκριμένα έργα, προσπαθώντας να οριοθετήσει τους πολύσημους αυτούς όρους. Επίσης
συζητά τα χαρακτηριστικά της γραφικότητας (pittoresco) και του υψηλού (sublime). Τέλος
επιχειρεί να εξηγήσει τη σύνδεση ρομαντικών και ρεαλιστικών στοιχείων σε καλλιτέχνες του
ιστορικού ρομαντισμού.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• κατανοείτε τη διαφοροποίηση ανάμεσα στον νεοκλασικισμό και τον ρομαντισμό,
αναγνωρίζοντας τα χαρακτηριστικά των δύο αυτών στυλ σε συγκεκριμένα έργα,
• αντιλαμβάνεστε τον διαφορετικό τρόπο που χρησιμοποιούν ως πηγή έμπνευσης τη
φύση τα έργα που χαρακτηρίζονται από τοις αισθητικές κατηγορίες του γραφικού και
του υψηλού,
• εντάσσετε τις τεχνοτροπικές επιλογές των καλλιτεχνών στο ιστορικό τους πλαίσιο.

Έννοιες Κλειδιά
Κλασικό
Ρομαντικό
Αυτονομία της τέχνης
Γραφικότητα
Υψηλό
Νεοκλασικισμός
Πολεοδομία
Ρομαντισμός
Νεογοτθικό
Ερμηνευτική αναπαλαίωση
Ρεαλισμός

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 5
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Σχέδιο Μελέτης
Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε τέσσερεις ενότητες. Αρχικά ο/η φοιτητής (τρια) θα πρέπει να
μελετήσει το εισαγωγικό κεφάλαιο (Κλασικό και ρομαντικό) στο οποίο δίδεται ένα γενικό
περίγραμμα των δύο όρων, κλασικό και ρομαντικό, οι οποίοι εξετάζονται σε σχέση με την
εμφάνιση της αισθητικής της τέχνης, τη συζήτηση για την αυτονομία της τέχνης τη σχέση της
με την δημιουργική δύναμη του ανθρώπου, τη φύση και τη χρήση της ιστορίας. Εδώ γίνεται
η διαφοροποίηση ανάμεσα στην παγκόσμια ματιά του κλασικού μοντέλου και στη στροφή
στο έθνος του ιστορικού ρομαντισμού. Στη συνέχεια να περάσει στην επόμενη ενότητα (1.1
Γραφικότητα pittoresco και Υψηλό sublime) όπου διαχωρίζονται οι καλλιτέχνες που
χρησιμοποιούν τη γραφικότητα και το υψηλό στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η
φύση. Να συνεχίσει με την ενότητα (1.2 Ο ιστορικός νεοκλασικισμός) στην οποία αρχικά
δίνονται κάποια γενικά στοιχεία για τις βασικές αρχές του νεοκλασικισμού όπως καταδίκη
παλαιότερων μορφών, διδακτικός χαρακτήρας της τέχνης, λατρεία της λογικής, ρόλος της
ιστορίας, και στη συνέχεια γίνεται μια εκτενής αναφορά στην καινούρια επιστήμη της πόλης,
την πολεοδομία. Ακολούθως αναφέρονται και αναλύονται παραδείγματα από την
αρχιτεκτονική και τη γλυπτική. Στη συνέχεια ο/η φοιτητής(τρια) θα πρέπει να ολοκληρώσει
τη μελέτη αυτού του μέρους με το τελευταίο κεφάλαιο (1.3 Ο ιστορικός Ρομαντισμός) στο
οποίο αναλύονται ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη σχέση του καλλιτέχνη με τη
σύγχρονη κοινωνία, την αντίληψη πλέον της ιστορίας ως βιωμένης πραγματικότητας και την
επαναξιολόγηση του συναισθήματος και της γοτθικής αρχιτεκτονικής. Ακολούθως δίδονται
παραδείγματα από την αρχιτεκτονική, και τη γαλλική και αγγλική ζωγραφική. Στο τέλος
αυτού του κεφαλαίου αναδεικνύεται η διαφοροποίηση της ρεαλιστικής με τη ρομαντική
ζωγραφική ως προς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η πραγματικότητα.
Στο δεύτερο μέρος (σσ. 24-52) ακολουθεί η ανάλυση συγκεκριμένων έργων της περιόδου
αυτής τα οποία σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του παραπάνω κεφαλαίου 1. Ο
φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την ύλη του κάθε
κεφαλαίου.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: εισαγωγικό κεφάλαιο (Κλασικό και ρομαντικό), 1.1 Γραφικότητα pittoresco και
Υψηλό sublime.
2η εβδομάδα: 1.2 Ο ιστορικός νεοκλασικισμός
3η εβδομάδα: 1.3 Ο ιστορικός Ρομαντισμός

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 6
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 2. Η πραγματικότητα και η συνείδηση

Σκοπός
Σκοπός του δεύτερου αυτού κεφαλαίου είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη της ζωγραφικής,
της αρχιτεκτονικής και της ζωγραφικής στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Ο συγγραφέας
αναλύει τις στυλιστικές επιλογές των ιμπρεσιονιστών καθώς και τον τρόπο με τον οποίο
αντιμετώπισαν οι ζωγράφοι τις εξελίξεις στην τέχνη της φωτογραφίας. Ακόμη παρουσιάζεται
η ζωγραφική των νεοϊμπρεσιονιστών και των συμβολιστών ζωγράφων, αναδεικνύοντας τις
ομοιότητες και τις διαφορές τους. Τέλος αναπτύσσεται ένα κεφάλαιο σχετικά με τις
τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής και τη συνεργασία των αρχιτεκτόνων και των μηχανικών
στην διαμόρφωση των νέων αρχιτεκτονικών αναγκών της πόλης του 19ου αιώνα.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• αναφέρετε τους σημαντικότερους ζωγράφους του Ιμπρεσιονισμού και να
κατανοείται τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ τους,
• αντιλαμβάνεστε τον τρόπο με τον οποίο η φωτογραφία επηρέασε τις εξελίξεις στη
ζωγραφική,
• διακρίνεται τα βασικά χαρακτηριστικά του Νεοϊμπρεσιονισμού και του Συμβολισμού,
• αναφέρετε τουλάχιστον δύο σημαντικά έργα των αρχιτεκτόνων- μηχανικών.

Έννοιες Κλειδιά
Ιμπρεσιονισμός
Φωτογραφία
Νεοϊμπρεσιονισμός
Πουαντιγισμός
Συμβολισμός
Αρχιτεκτονική των Μηχανικών
Αρχιτεκτονικός Στρουκτουραλισμός
Διακοσμητές
Εκλεκτικισμός

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 7
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Σχέδιο Μελέτης
Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε πέντε ενότητες. Αρχικά ο/η φοιτητής/τρια θα πρέπει να
μελετήσει το πρώτο κεφάλαιο (2.1 Ο Ιμπρεσιονισμός), στο οποίο αναφέρονται τα υφολογικά
χαρακτηριστικά των ιμπρεσιονιστών και αναλύεται η σχέση τους με τον Εντουάρντ Μανέ.
Στο επόμενο κεφάλαιο (2.2. Η Φωτογραφία) περιγράφεται η σχέση των ζωγράφων του 19ου
αιώνα με τη φωτογραφία και ο τρόπος με τον οποίο την αντιμετώπισαν. Στο ακόλουθο
κεφάλαιο (2.3 Ο Νεοϊμπρεσιονισμός) δίδονται στοιχεία για τους ζωγράφους που ζωγράφιζαν
με αυτό το στυλ και τη σχέση τους με τις επιστημονικές εξελίξεις της εποχής. Στο κεφάλαιο
2.4 (Ο Συμβολισμός) καθορίζονται οι βασικές αρχές του Συμβολιστικού κινήματος στη
ζωγραφική και η σχέση του με τη λογοτεχνία. Στο τελευταίο κεφάλαιο (2.5 Η Αρχιτεκτονική
των Μηχανικών) αναλύονται συγκεκριμένα έργα αρχιτεκτόνων-μηχανικών και
αναδεικνύεται η άμεση σύνδεση με τις τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής.
Στο δεύτερο μέρος (σσ. 66-106) ακολουθεί η ανάλυση συγκεκριμένων έργων της περιόδου
αυτής τα οποία σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του παραπάνω κεφαλαίου 2. Ο
φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την ύλη του κάθε
κεφαλαίου.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: 2.1 Ο Ιμπρεσιονισμός, 2.2. Η Φωτογραφία
2η εβδομάδα: 2.3 Ο Νεοϊμπρεσιονισμός, 2.4. Ο Συμβολισμός
3η εβδομάδα: 2.5 Η Αρχιτεκτονική των Μηχανικών

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 8
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 3. Ο 19ος αιώνας στην Ιταλία, στη Γερμανία στην Αγγλία

Σκοπός
Σκοπός του τρίτου αυτού κεφαλαίου είναι να γνωρίσουν οι φοιτητές/τριες τις εξελίξεις
κυρίως στη ζωγραφική στην Ιταλία, στη Γερμανία και στην Αγγλία στον 19ο αιώνα. Μέσα από
την πραγμάτευση των σημαντικότερων καλλιτεχνών και καλλιτεχνικών ομάδων που
δραστηριοποιήθηκαν στις τρεις αυτές χώρες ο/η φοιτητής/τρια θα μπορέσει να κάνει τις
απαραίτητες συνδέσεις με τις καλλιτεχνικές εξελίξεις στο Παρίσι.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• κατανοείτε την εξέλιξη της ζωγραφικής στην Ιταλία, στη Γερμανία και στην Αγγλία
στον 19ο αιώνα,
• καταλάβετε πως οι εξελίξεις αυτές συνδέονται με τα αιτήματα εθνικής ενοποίησης
στην Ιταλία και στην Γερμανία και τις οικονομικές εξελίξεις στην Αγγλία.

Έννοιες Κλειδιά
Ιταλία
Το κίνημα των Μακιαϊόλι
Γερμανία
Το κίνημα Θύελλα και Ορμή
Η καλλιτεχνική «αδελφότητα» των Ναζαρηνών
Γιούγκεντστιλ
Αγγλία
Αδελφότητα των Προραφαηλιτών
Αρ Νουβό

Σχέδιο Μελέτης
Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Αρχικά ο/η φοιτητής/τρια θα πρέπει να
μελετήσει το κεφάλαιο για την Ιταλική τέχνη (3.1 Η Ιταλία) όπου αναλύονται οι διαφορετικές
τοπικές εκφράσεις της τέχνης στην Ιταλία και το πώς αυτές συνδέονται με το αίτημα της
εθνικής ενοποίησης. Στη συνέχεια υπάρχει το κεφάλαιο για τη Γερμανία (3.2 Γερμανία) όπου

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 9
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

γίνονται ξεκάθαρες οι σχέσεις της Γερμανικής ζωγραφικής στον 19ο αιώνα με τις
προσπάθειες για τη γερμανική ενοποίηση και συζητιέται το ενδιαφέρον που δείχνουν οι
ζωγράφοι για τις εξελίξεις στην Γαλλία. Στο τελευταίο κεφάλαιο (3.3 Η Αγγλία) η προσοχή
μετατοπίζεται στις οικονομικές εξελίξεις στην Αγγλία στο δεύτερο κυρίως μισό του 19ου
αιώνα και στον ρόλο που καλείται να παίξει η τέχνη.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: 3.1 Η Ιταλία, 3.2 Γερμανία, 3.3 Η Αγγλία

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 10
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 4. Ο Μοντερνισμός

Σκοπός
Σκοπός του τέταρτου κεφαλαίου είναι να γνωρίσουν οι φοιτητές/τριες τις καλλιτεχνικές
εξελίξεις στην Ευρώπη κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου και την πρώτη του 20ου αιώνα.
Επίσης να αντιληφθούν τα βασικά χαρακτηριστικά της μοντέρνας τέχνης και να
πληροφορηθούν τις εξελίξεις στην αρχιτεκτονική αλλά και στη μοντέρνα επιστήμη της
πολεοδομίας στην Ευρώπη και την Αμερική.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• αναφέρετε πέντε χαρακτηριστικά της μοντέρνας τέχνης,
• κατανοείτε τη σημασία της πολεοδομίας στις αρχές του 20ου αιώνα,
• αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της Αρ Νουβό,
• αναγνωρίζετε δύο ζωγράφους του κύκλου των Ναμπί.

Έννοιες Κλειδιά
Μοντερνισμός
Πρωτοπορίες
Μοντερνιστική Πολεοδομία
Αρχιτεκτονική της Κοινωνίας
Αρχιτεκτονική των Θεσμών
Αρ Νουβό
Καλλιτέχνης- Προσωπικότητα
Απόσχιση
Ναμπί
Κλουαζονισμός

Σχέδιο Μελέτης
Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. Αρχικά ο/η φοιτητής/τρια θα πρέπει να
μελετήσει το εισαγωγικό κεφάλαιο στο οποίο αναφέρονται τα βασικά χαρακτηριστικά της

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 11
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

μοντέρνας τέχνης. Στο επόμενο κεφάλαιο Μοντερνιστική Πολεοδομία και Αρχιτεκτονική(4.1)

ο συγγραφέας παρουσιάζει τις πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές προτάσεις σημαντικών
αρχιτεκτόνων στην Ευρώπη και την Αμερική, κάνοντας τις απαραίτητες συνδέσεις με τις
ιστορικές εξελίξεις. Στο κεφάλαιο με τίτλο Αρ Νουβό (4.2) ο συγγραφέας παρουσιάζει τα
βασικά χαρακτηριστικά της Αρ Νουβό τονίζοντας τον αστικό της χαρακτήρα. Στη συνέχεια
(4.3 Η ζωγραφική του μοντερνισμού και 4.4 Ποντ Άβεν και Ναμπί) παρουσιάζει τις εξελίξεις
στη ζωγραφική στα τέλη του 19ου αιώνα σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, αναλύοντας πιο
εκτεταμένα τον κύκλο των Ναμπί και τα νεωτερικά στοιχεία που αυτοί φέρνουν στη
ζωγραφική.
Στο δεύτερο μέρος (σσ. 149-153) ακολουθεί η ανάλυση συγκεκριμένων έργων της περιόδου
αυτής τα οποία σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του παραπάνω κεφαλαίου 4. Ο
φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την ύλη του κάθε
κεφαλαίου.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: εισαγωγικό κεφάλαιο, (4.1), Μοντερνιστική Πολεοδομία και Αρχιτεκτονική
2η εβδομάδα: (4.2), Αρ Νουβό
3η εβδομάδα: 4.3 Η ζωγραφική του μοντερνισμού, 4.4 Ποντ Άβεν και Ναμπί

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 12
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 5. Η Τέχνη ως έκφραση

Σκοπός
Σκοπός του πέμπτου αυτού κεφαλαίου είναι να γνωρίσει ο/η φοιτητής/τρια το γαλλικό
καλλιτεχνικό κίνημα των Φωβ και το γερμανικό εξπρεσιονιστικό κίνημα Die Brücke (Η
Γέφυρα). Επίσης να πληροφορηθεί για τις καλλιτεχνικές εξελίξεις στην Αυστρία στις αρχές
του 20ου αιώνα καθώς και την επίδραση που είχε ο εξπρεσιονισμός στην γερμανική
αρχιτεκτονική.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• αναγνωρίζετε τα βασικά χαρακτηριστικά της τέχνης των Φωβ και να αναφέρετε δύο
καλλιτέχνες,
• αναγνωρίζετε τα βασικά χαρακτηριστικά της τέχνης της ομάδας Die Brücke και να
αναφέρετε δύο καλλιτέχνες,
• Σχολιάζετε την επίδραση του εξπρεσιονισμού στην γερμανική αρχιτεκτονική.

Έννοιες Κλειδιά
Έκφραση
Φωβ
Εξπρεσιονισμός
Γέφυρα (Die Brücke)
Ζωτική ορμή
Παραμόρφωση
Ομάδα του Νοέμβρη

Σχέδιο Μελέτης
Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζονται τα κινήματα στην Γαλλία (Φωβ) και στην Γερμανία (Η
Γέφυρα) στα οποία ο καλλιτέχνης βάζει ως πρωτεύον στοιχείο αυτό της έκφρασης. Επίσης
αναλύονται οι επιδράσεις του γερμανικού εξπρεσιονισμού στην Αυστρία καθώς και στην
γερμανική αρχιτεκτονική.

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 13
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Στο δεύτερο μέρος (σσ.169-175) ακολουθεί η ανάλυση συγκεκριμένων έργων της περιόδου
αυτής τα οποία σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του παραπάνω κεφαλαίου 5. Ο
φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την ύλη του κάθε
κεφαλαίου.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα:5.1 Ο Εξπρεσιονισμός

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 14
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 6. Η εποχή του Φονξιοναλισμού

Σκοπός
Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι οι φοιτητές να πληροφορηθούν για τις εξελίξεις στη
ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική και το βιομηχανικό σχέδιο στην Ευρώπη στο
πρώτο μισό του 20ου αιώνα.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• κατανοείτε την διαδοχή των καλλιτεχνικών κινημάτων στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα
στην Ευρώπη,
• συνδέετε τις καλλιτεχνικές με τις ιστορικές εξελίξεις,
• αντιλαμβάνεστε την έννοια της πρωτοπορίας.

Έννοιες Κλειδιά
Φονξιοναλισμός
Ρατσιοναλισμός
Πουρισμός
Μπάουχαους
Ρωσική πρωτοπορία
De Stijl
Κυβισμός
Πρωτοπορίες
Γαλάζιος Καβαλάρης
Σχολή του Παρισιού
Νταντά
Σουρεαλισμός
Μεταφυσική Ζωγραφική

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 15
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Σχέδιο Μελέτης
Το αρκετά εκτεταμένο αυτό κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε δέκα ενότητες. Στην ενότητα 6.1
(Πολεοδομία, αρχιτεκτονική, βιομηχανικό σχέδιο) ο συγγραφέας εξετάζει τις εξελίξεις στην
πολεοδομία, την αρχιτεκτονική και το βιομηχανικό σχέδιο στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα
έχοντας ως άξονα την έννοια του ρατσιοναλισμού. Στο επόμενο (6.2 Ζωγραφική και
γλυπτική) μελετά τα καλλιτεχνικά κινήματα του Κυβισμού, καθώς και την κριτική που αυτό
δέχτηκε, και του φουτουρισμού. Στο κεφάλαιο 6.3 (Ο Γαλάζιος Καβαλάρης) μελετά την
ομάδα του Γαλάζιου Καβαλάρη στην Γερμανία και τις πρώτες προσπάθειες του Καντίνσκι
στην αφαίρεση. Στη συνέχεια (6.4 Ρωσική πρωτοπορία) εξετάζει τις διαφορετικές εκφράσεις
της ρωσική πρωτοπορίας στη Ρωσία πριν και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Στο
κεφάλαιο 6.5 (Η κατάσταση στην Ιταλία) εξετάζει τις εξελίξεις στην Ιταλία. Στο επόμενο
κεφάλαιο (6.6 Σχολή του Παρισιού) μελετά την καλλιτεχνική ζωή στο Παρίσι την περίοδο του
μεσοπολέμου. Στα κεφάλαια 6.7 (Νταντά Dada) και 6.8 (Ο Σουρεαλισμός) εξετάζει τα
κινήματα του ντανταϊσμού και του σουρεαλισμού. Στο κεφάλαιο 6.9 (Η Κατάσταση στην
Αγγλία) παρουσιάζει τις εξελίξεις στην ζωγραφική και γλυπτική στην Αγγλία. Τέλος στο
κεφάλαιο 6.10 (Η κατάσταση στην Ιταλία: Μεταφυσική, Νοβετσέντο και αντι -Νοβετσέντο)
μελετά τις εξελίξεις στη ζωγραφική στην Ιταλία την περίοδο του μεσοπολέμου.
Στο δεύτερο μέρος (σσ.262-326) ακολουθεί η ανάλυση συγκεκριμένων έργων της περιόδου
αυτής τα οποία σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του παραπάνω κεφαλαίου 6. Ο
φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την ύλη του κάθε
κεφαλαίου.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: 6.1 Πολεοδομία, αρχιτεκτονική, βιομηχανικό σχέδιο
2η εβδομάδα: 6.2 Ζωγραφική και γλυπτική, 6.3 Ο Γαλάζιος Καβαλάρης, 6.4 Ρωσική
πρωτοπορία, 6.5 Η κατάσταση στην Ιταλία, 6.6 Σχολή του Παρισιού
3η εβδομάδα: 6.7 Νταντά Dada, 6.8 Ο Σουρεαλισμός, 6.9 Η Κατάσταση στην Αγγλία, 6.10 Η
κατάσταση στην Ιταλία

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 16
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 7. Η κρίση της τέχνης ως «ευρωπαικής επιστήμης»

Σκοπός
Σκοπός του πρώτου αυτού κεφαλαίου είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη των τεχνών,
αρχιτεκτονική, γλυπτική ζωγραφική, περίπου από το 1950 έως το 1970. Έχοντας ως άξονες
τις εξελίξεις τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Η.Π.Α. το κεφάλαιο εξετάζει τους τρόπους με
τους οποίους συνδέεται η τέχνη της συγκεκριμένης περιόδου με την τέχνη των ιστορικών
πρωτοποριών. Αναλόγως το κεφάλαιο εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους οι εξελίξεις
στον χώρο των εικαστικών συνδέονται με τις ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις της
εποχής.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• Κατανοείτε την εξέλιξη της ζωγραφικής και γλυπτικής στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α.
από το 1950 έως και τις αρχές του 1970,
• Να καταλάβετε πως οι εξελίξεις αυτές συνδέονται με τα ευρύτερα κοινωνικο-
πολιτικά θέματα που διαμόρφωσαν τον Δυτικό κόσμο μετά το τέλος του 2ου
Παγκοσμίου Πολέμου.

Έννοιες Κλειδιά
Πολεοδομία και αρχιτεκτονική μετά τον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο.
Action Painting
Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός
Tachisme
Αφηρημένος Λυρισμός
Art Informel
Nouveau realism
Assemblage
Νέα Απεικόνιση
Pop Art
Op Art (Οπτική Τέχνη)
Minimal Art (Τέχνη του Ελάχιστου)

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 17
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

ArtePovera (Φτωχή τέχνη)

ConceptualArt (Εννοιολογική Τέχνη)

Σχέδιο Μελέτης
Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε μια εισαγωγή και έξι ενότητες. Αρχικά ο/η φοιτητής/τρια θα
πρέπει να μελετήσει την εισαγωγή στην οποία δίδεται ένα γενικό περίγραμμα των
σημαντικών εξελίξεων στις εικαστικές τέχνες και την αρχιτεκτονική μετά τον 2ο Παγκόσμιο
Πόλεμο τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις Η.Π.Α οι οποίες αποκτούν πλέον ηγεμονική θέση.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην σχέση της τέχνης με τη μαζική και δημοφιλή κουλτούρα και
την κοινωνία της κατανάλωσης, καθώς επίσης και στην αλλαγή παραδείγματος που
συνδέεται με την αμφισβήτηση της έννοιας της υψηλής τέχνης. Η ανάλυση αυτή της
«κρίσης» της τέχνης γίνεται και στο πλαίσιο της ευρύτερης κρίσης των σχέσεων μεταξύ
τέχνης και κουλτούρας. Στη συνέχεια να περάσει στην επόμενη ενότητα παραλείποντας την
ενότητα(7.1 Πολεοδομία και αρχιτεκτονική). Στην ενότητα (7.2 Η οπτική έρευνα) γίνεται
αναφορά στην μετεξέλιξη των τεχνικών απεικόνισης (όπως για παράδειγμα η φωτογραφία)
σε πρακτικές έρευνας του μοντέρνου οπτικού πολιτισμού. Στην ενότητα αυτή επιχειρείται η
σύνδεση εξελίξεων στο μεσοπολεμικό Bauhaus με μορφές τέχνης του 1950 και 1960 όπως η
Op Art. Στη συνέχεια ο/η φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει την ενότητα (7.3 Η
Ζωγραφική στις Ηνωμένες Πολιτείες) στην οποία γίνεται αναφορά στις πρώτες μεγάλες
συλλογές μοντέρνας τέχνης καθώς και εκθέσεις που παρουσιάζουν μοντέρνα τέχνη στο
κοινό. Στη συνέχεια θα πρέπει να συνεχίσει με την ενότητα (7.4 Ευρωπαϊκή κουλτούρα και
αμερικανική κουλτούρα) όπου αναλύονται οι πρακτικές σημαντικών καλλιτεχνών του
Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού ο οποίος έδρασε ως βασικό παράδειγμα στη ζωγραφική των
δεκαετιών 1950 και 1960. Ο/η φοιτητής/τρια θα πρέπει να συνεχίσει με την ενότητα (7.5 Η
καλλιτεχνική συζήτηση στην Ευρώπη) η οποία επικεντρώνεται στις εξελίξεις της ζωγραφικής
στην Ευρώπη των δεκαετιών 1950 και 1960 και κυρίως στον δυισμό περιεχομένου και
μορφής ή εικονιστικού και ανεικονικού στοιχείου. Δίνεται έμφαση σε συγκεκριμένες
πρακτικές που συνδέονται με τις τάσεις του Αφηρημένου Λυρισμού και της Art Informel
κυρίως στη Γαλλία, Ιταλία και Κάτω Χώρες ενώ αναλύονται παραδείγματα. Ο/η
φοιτητής/τρια δύναται να ολοκληρώσει τη μελέτη αυτού του μέρους με το τελευταίο
κεφάλαιο (7.6 Νέες κατευθύνσεις έρευνας) στο οποίο αναλύονται ζητήματα που έχουν να
κάνουν με καλλιτεχνικές πρακτικές της Ευρωπαϊκής εκδοχής της Op Art αλλά και του
Tachisme. Στη συνέχεια δίνεται έμφαση στην δημιουργίας της Pop Artστις Η.Π.Α. και του
Nouveau realism στη Γαλλία τάσεις της τέχνης που συνδέονται με την κριτική της
καταναλωτικής κουλτούρας και της κοινωνίας του θεάματος. Η ενότητα κλείνει με τον
σχολιασμό τάσεων όπως η Minimal Art (Τέχνη του Ελάχιστου) στις Η.Π.Α., η Arte Povera
(Φτωχή τέχνη) στην Ιταλία και η Conceptual Art (Εννοιολογική Τέχνη) που δεν ορίζονται
πλέον από τα μέσα, το ύφος ή το οποιοδήποτε αναπαραστατικό περιεχόμενο αλλά
περισσότερο από τα ερωτήματα της για το τι είναι τέχνη προτείνοντας το έργο ως σύλληψη.

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 18
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Στο δεύτερο μέρος (σσ. 341,342 και 383-406) ακολουθεί η ανάλυση συγκεκριμένων έργων
της περιόδου αυτής τα οποία σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο του παραπάνω
κεφαλαίου 7. Ο φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την
ύλη του κάθε κεφαλαίου.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: 7.1 Πολεοδομία και αρχιτεκτονική, 7.2 Η οπτική έρευνα
2η εβδομάδα: 7.3 Η Ζωγραφική στις Ηνωμένες Πολιτείες, 7.4 Ευρωπαϊκή κουλτούρα και
αμερικανική κουλτούρα
3η εβδομάδα: 7.5 Η καλλιτεχνική συζήτηση στην Ευρώπη, 7.6 Νέες κατευθύνσεις έρευνας

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 19
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Ενότητα 8 . Η τέχνη ως τα τέλη του 20ου αιώνα

Σκοπός
Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις εξελίξεις της τέχνης στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα.
Συγγραφέας είναι ο Ιταλός ιστορικός τέχνης Achille Bonito Oliva και έχει προστεθεί στην
αρχική έκδοση του βιβλίου. Σκοπός αυτού του κεφαλαίου είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη
των εικαστικών τεχνών μετά το 1970 δίνοντας έμφαση σε σημαντικές τάσεις όπως
Conceptual Art (Εννοιολογική Τέχνη), Land Art (Τέχνη της Γης), Body Art (Σωματική Τέχνη),
Fluxus, Φεμινιστική τέχνη, Process Art (Τέχνη της Διαδικασίας), τάσεις που συνδέονται με
την έλευση του Μεταμοντερνισμού.

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Όταν θα έχετε ολοκληρώσει τη μελέτη αυτής της ενότητας θα είστε σε θέση να:
• κατανοείτε την εξέλιξη της ζωγραφικής και γλυπτικής στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α.
στις δεκαετίες του 1960 και 1970,
• καταλάβετε πως οι εξελίξεις αυτές συνδέονται με την έννοια του μεταμοντερνσιμού.

Έννοιες Κλειδιά
ConceptualArt (Εννοιολογική Τέχνη)
Land Art (Τέχνη της Γης)
BodyArt (Σωματική Τέχνη)
Fluxus
Φεμινισμός στον χώρο της τέχνης
ProcessArt(Τέχνη της Διαδικασίας)
Μεταμοντερνισμός

Σχέδιο Μελέτης
Το κεφάλαιο αυτό χωρίζεται σε δύο ενότητες. Ο/η φοιτητής/τρια θα πρέπει να μελετήσει
την πρώτη ενότητα (1. Τέχνη έως τα τέλη του 20ου αιώνα) όπου ο συγγραφέας αναφέρεται
σε σημαντικές τάσεις των δεκαετιών 1960 και 1970 εστιάζοντας σε εννοιολογικά δίπολα
όπως ατομικότητα-κοινωνία, αγορά τέχνης-πολιτική στράτευση, ιστορικές πρωτοπορίες-
νεοπρωτοπορίες καθώς και στην σχέση Ευρωπαϊκής και Αμερικάνικης τέχνης (δίνοντας
έμφαση στον ενδεικτικό σχολιασμό του έργου του Joseph Beuys και του Andy Warhol).

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 20
 ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Σπουδές στον Ευρωπαικό Πολιτισμό
Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη (ΕΠΟ20)

Στη δεύτερη ενότητα (2. η Παγκοσμοιοποίηση της τέχνης) αναλύονται ορισμένες βασικές
έννοιες της τέχνης στο τέλος του 20ου αιώνα όπως: ο θάνατος του κοινού, η ελευθερία της
μνήμης το παγκόσμιο, το τοπικό και το παντοπικό στην τέχνη και άλλες.

Εβδομάδες Μελέτης:
1η εβδομάδα: 1. Τέχνη έως τα τέλη του 20ου αιώνα
2η εβδομάδα: 2. η Παγκοσμοιοποίηση της τέχνης

Οδηγός Μελέτης Συνοδευτικού Βιβλίου «Argan G.C. & Bonito Oliva, A. (2015) Η μοντέρνα τέχνη (1770-1970) &
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα, Ηράκλειο Κρήτης: ΠΕΚ» 21