ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

ΟΜΑΔΑ Α΄

1. Πως η ελληνική Λαογραφία κατά την συγκρότησή της

χρησιμοποίησε τις βασικές έννοιες της Γερμανικής Λαογραφικής
Σχολής και της Θεωρίας των επιβιωμάτων.

2 Η εξέλιξη του γνωστικού αντικειμένου της ελληνικής Λαογραφίας

κατά την Μεταπολεμική περίοδο.

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Μορφές(τύποι) και βασικά χαρακτηριστικά της πυρηνικής οικογένειας

στην Ελλάδα.

2. Αίτια οργάνωσης και αποδόμησης των συντεχνιών κατά την

περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Βασικά χαρακτηριστικά, ομοιότητες και διαφορές στο παραμύθι, στο

μύθο και στην παράδοση.

2. Χαρακτηριστικά της προφορικής λογοτεχνίας και διαφορές της από

την γραπτή λογοτεχνία.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
 ΕΛΠ 41
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 2013

ΟΜΑΔΑ Α΄

1. Η μέθοδος της λαογραφίας και οι σχέσεις της με τις συγγενείς

επιστήμες (ιστορία, κοινωνιολογία, κοιν. ανθρωπολογία)

2. Ποιες ήταν οι κυριότερες διοικητικές, οικονομικές και κοινωνικές

λειτουργίες του θεσμού των κοινοτήτων κατά την περίοδο της
οθωμανικής κυριαρχίας

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Η παραδοσιακή διατροφή και η τελετουργική της κατανάλωση

στον ετήσιο εθιμικό κύκλο.

2. Ποιες οι μορφές και τα χαρακτηριστικά της επαγγελματικής

οργάνωσης που απαντώνται στον αγροτικό και τον αστικό χώρο κατά
την προβιομηχανική περίοδο.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Να αναφέρετε τα είδη της προφορικής λογοτεχνίας σύμφωνα με

τον Δ. Σ. Λουκάτο και να δώσετε έναν σύντομο ορισμό για το καθένα
από αυτά.

2. Να αναφέρετε τις κατηγορίες (ταξινόμηση) των δημοτικών

τραγουδιών και συνοπτικά το περιεχόμενο της καθεμιάς από αυτές.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2014

ΟΜΑΔΑ Α΄

1. Η χρήση των εννοιών «λαός» και «έθνος» στη συγκρότηση της

ελληνικής λαογραφίας. Η εξέλιξη και το περιεχόμενό τους κατά
τη μεταπολεμική λαογραφία.

2. Ο εξελικτισμός και η θεωρία των επιβιώσεων στην ελληνική

λαογραφία.

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Μορφές (τύποι) της πολυπυρηνικής οικογένειας και η σχέση

τους με τις παραγωγικές δραστηριότητες.

2. Εκλογή, καθήκοντα και αρμοδιότητες των κοινοτικών

αρχόντων κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

3. Προφορική παράδοση και προφορική λογοτεχνία:

χαρακτηριστικά και είδη

4. Παραδόσεις: ορισμός και χαρακτηριστικά

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΙΟΥΝΙΟΣ 2014:
ΟΜΑΔΑ Α’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Α’ σ. 30-31 (κεφ. 1.2.1) και σ. 25-26 ( κεφ. 1.1.2) και Αλ.
Κυριακίδου Ανθολόγιο ΕΑΠ σ. 31-37 (Τα κυριότερα για τις έννοιες «έθνος»
και «λαός»).
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Α’ σ. 32-34 (κεφ. 1.2.2).
ΟΜΑΔΑ Β’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Α’, σ. 55-58 (κεφ. 2.2.2 -2.2.4).
2. Ευτ.Λιάτα, Ανθολόγιο ΕΑΠ, σ. 139-148 ( τα κυριότερα και ουσιώδη, όχι
υποχρεωτικά τα παραδείγματα).
ΟΜΑΔΑ Γ’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ’ σ. 19-22 (κεφ. 1.1.1.1 -1.1.1.2).
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ’ σ. 95-98 (κεφ. 1.31).

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2014

ΟΜΑΔΑ Α΄

3. Συγκλίσεις και αποκλίσεις της λαογραφίας, της ιστορίας και της

κοινωνιολογίας στη μελέτη του γνωστικού τους αντικειμένου.

4. Πως διαμορφώνεται η ελληνική λαογραφία κατά τη

μεταπολεμική περίοδο και ποια η συμβολή των νεότερων
Ελλήνων λαογράφων.

ΟΜΑΔΑ Β΄

3. Η οικογένεια-κορμός στον ελληνικό χώρο: ορισμός, είδη,

χαρακτηριστικά και λειτουργίες.

4. Δομή και λειτουργία των συντεχνιών κατά την περίοδο της

οθωμανικής κυριαρχίας.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

5. Η φινλανδική (ιστορικο-γεωγραφική) σχολή και η συμβολή της

στη μελέτη του παραμυθιού.
 6. Παραμύθι-μύθος-παράδοση: βασικά χαρακτηριστικά,
ομοιότητες και διαφορές.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
ΙΟΥΛΙΟΣ 2014

ΟΜΑΔΑ Α’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Α΄ σ. 27-29.
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Α΄ σ. 39-40.

ΟΜΑΔΑ Β΄
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ.Α΄ σ. 59-61.
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Β΄ σ. 95-101.

ΟΜΑΔΑ Γ΄
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Γ’ σ. 40-41 ( και από σελ. 49-54 του εγχειριδίου τ. Γ’ τα
ουσιώδη και βασικά (διεθνής κατάλογος, υπότυπος, οικότυπος κλπ) χωρίς
παραδείγματα).
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Γ΄ σ. 108-109.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2015

ΟΜΑΔΑ Α΄
 1. Η διαμόρφωση του γνωστικού αντικειμένου της λαογραφίας στην πρώιμη
περίοδο (προπολεμική) και οι συνέπειες που είχε στην επιλεκτική μελέτη
του παραδοσιακού πολιτισμού.

2. Η γερμανική λαογραφία και η επιρροή της στη συγκρότηση της

ελληνικής λαογραφίας

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Προσδιορίσατε τι σημαίνουν οι ακόλουθοι όροι: «οικογένεια», «οικιακή

ομάδα», «κύκλος ανάπτυξης της οικιακής ομάδας», «συγγένεια»,
«καταγωγή».

2. Ποιες είναι οι βασικές λειτουργίες, η δομή και οι σκοποί των συντεχνιών;

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Να αναφέρετε τα χαρακτηριστικά των παραμυθιών και των παραδόσεων

και να συγκρίνετε αυτά τα δύο είδη προφορικής λογοτεχνίας.

2. Παροιμία: ορισμός, χαρακτηριστικά και λειτουργία.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2015

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Α΄σ. 24-26
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ.Α΄, σ.. 30-31, 37, Ανθολόγιο Κυριακίδου σ.19-22, 31-
36
ΟΜΑΔΑ Β’
3. Εγχειρίδιο ΕΑΠ,τ. Α΄σ. 51-53

4. Εγχειρίδιο ΕΑΠ,τ. Β΄ σ. 96-97, 99-101 και Ανθολόγιο, Ασδραχάς σ. 151-

161 τα κυριότερα σημεία)

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ,τ.Γ΄ σ. 66, 96-97, 108-109

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ΄ σ. 113-116

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2015

ΟΜΑΔΑ Α΄

3. Η συμβολή των πρώτων Ελλήνων λαογράφων στη συγκρότηση και

θεμελίωση της ελληνικής λαογραφίας.

4. Εξελικτική θεωρία και η έννοια των «επιβιωμάτων»:η επιρροή τους στη

συγκρότηση της ελληνικής λαογραφίας.

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Ποιοι τύποι οικογενειών στην ελληνική παραδοσιακή κοινωνία

συνδέονται με το θεσμό της προίκας και ποιοι με την «εξαγορά της
νύφης»; Αιτιολογείστε την απάντησή σας.

2. Ποιες ήταν οι κυριότερες διοικητικές, οικονομικές και κοινωνικές

λειτουργίες του θεσμού των κοινοτήτων κατά την περίοδο της
οθωμανικής κυριαρχίας και κατά τα νεότερα χρόνια.
ΟΜΑΔΑ Γ΄

3. Η συγκρότηση και δημοσίευση των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών

από τον ΚλώντΦοριέλ.

4. Τι γνωρίζετε για τις αφηγηματικές αρχές και τους επικούς νόμους που
χαρακτηρίζουν το λαϊκό παραμύθι.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΕΛΠ41
ΕΠΑΝΑΛΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2015

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΟΜΑΔΑ Α΄

1. τ. Α΄ ΕΑΠ,, σ. 36-38.
2. Τ. Α΄ΕΑΠ, σ. 32-34

ΟΜΑΔΑ Β΄

1.τ. Α΄ΕΑΠ, σ. 56-57 και 59-62 [επιλεκτικά οι τύποι της οικογένειας και
ιδιαίτερα η σ. 62].
2. τ. Α΄ΕΑΠ, σ. 261-262 και σ. 269 του πρώτου τόμου και Ανθολογιο,
Ε.Λιάτασ.139-148[επιλεκτικά τα κυριότερα και χωρίς παραδείγματα αλλά
κυρίως οι σ. 146-148 με τίτλο "Καθήκοντα - αρμοδιότητες"].

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. τ. Γ΄ ΕΑΠ,σ.182-3 και Ανθολόγιο, Α. Πολίτης σ. 258-260.

2. τ. Γ΄ ΕΑΠ, σ. 66-67.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
 ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

ΟΜΑΔΑ Α΄

5. Η επιλεκτική χρήση του παρελθόντος από την ελληνική λαογραφία κατά

τον 19ο αι. και το ενδιαφέρον για τα επιβιώματα. Ο συμβολή του Ν.Γ.
Πολίτη και η συγκριτική μέθοδος.

6. Οι έννοιες «λαός», «έθνος» στη συγκρότηση της γερμανικής και της

ελληνικής λαογραφίας. Συγκλίσεις και αποκλίσεις.

ΟΜΑΔΑ Β΄

5. Η πολυπυρηνική οικογένεια στην Ελλάδα: τύποι και σύνδεση με τις

παραγωγικές οικονομικές δραστηριότητες.

6. Η κοινότητα ως φυσικός, κοινωνικός και πολιτισμικός χώρος και το

ενδιαφέρον μελέτης της από την λαογραφία.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Η έννοια και η σημασία της προφορικής παράδοσης και της προφορικής

λογοτεχνίας και οι διαφορές της από την γραπτή λογοτεχνία.

2. Το αίνιγμα – Ορισμός. Η λειτουργία του αινιγματικού λόγου και ειδικότερα

των αινιγμάτων στις παραδοσιακές κοινωνίες.Μπορείτε να αναφέρετε
κατατοπιστικά παραδείγματα.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Α΄σ. 32-34
2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ.Α΄, σ. 24-25 και 30-31 και Ανθολόγιο
Κυριακίδου σ. 19-22, 25-28, 35-38

ΟΜΑΔΑΒ’
7. Εγχειρίδιο ΕΑΠ,τ. Α΄ σ. 55-58, όχι τις θεωρίες

8. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Α σ. 264-274

ΟΜΑΔΑ Γ΄

3. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ΄ σ. 19-20 και σ. 80-81

4. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ΄ σ.121-125

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2016

ΟΜΑΔΑ Α΄

7. Πως διαμορφώνεται κατά τη μεταπολεμική περίοδο η σχέση της

λαογραφίας με την ιστορία, την κοινωνιολογία και την κοινωνική
ανθρωπολογία.

8. Η διαμόρφωση του αντικειμένου της ελληνικής λαογραφίας από το

19ο αι. μέχρι σήμερα σε σχέση με την εξέλιξη των εννοιών «λαός»
και «παραδοσιακός πολιτισμός».
ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Η οικογένεια- κορμός στην ελληνικό κοινωνία: ορισμός, είδη,

χαρακτηριστικά και λειτουργίες.

2. Αίτια οργάνωσης και αποδόμησης των συντεχνιών κατά την περίοδο

της οθωμανικής κυριαρχίας.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Η φινλανδική ή ιστορικο-γεωγραφική σχολή και η συμβολή της στη

μελέτη των παραμυθιών.

2. Παράδοση ή θρύλος. Ορισμός και τυπικά μορφολογικά

χαρακτηριστικά.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2016

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α’
3. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Α΄, σ. 27-29
4. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ.Α΄, σ. 24-26

ΟΜΑΔΑΒ’
1. Εγχειρίδιο ΕΑΠτ.Α’, σ.59-61

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τ. Β’, σ. 96-97 και σ. 102

ΟΜΑΔΑ Γ΄

5. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ΄ σ. 40-41 και 49-58 τα σημαντικότερα

6. Εγχειρίδιο ΕΑΠ, τ. Γ΄ σ.95-98

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ(ΕΛΠ 41)

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2017

ΟΜΑΔΑ Α΄

1. Τι είναι ο εθνοκεντρισμός, πως επηρέασε τη λαογραφία, και γενικότερα τις

κοινωνικές επιστήμες, τον 19ο αιώνα, και με ποιον τρόπο επιχειρήθηκε η
υπέρβασή του από τη λαογραφία του 20ού αι.

2. Ορισμός, τύποι και λειτουργία της πυρηνικής οικογένειας.

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Τι γνωρίζετε για τη δομή των συντεχνιών; Ποια στοιχεία των συντεχνιών

συνετέλεσαν στην αποδόμηση του θεσμού κατά την τελευταία περίοδο της
οθωμανικής αυτοκρατορίας.

2. Τι γνωρίζετε για τις διαβατήριες τελετές/διαβατήρια έθιμα; Προσδιορίστε τα

στάδια και την σημασία/λειτουργία τους στην οργάνωση του χρόνου στην
παραδοσιακή κοινωνία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και το οποιοδήποτε
παράδειγμα.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Δώστε έναν ορισμό για την παροιμία και προσδιορίστε το περιεχόμενο και τις
λειτουργίες της.
 2. Σημασία της προφορικής παράδοσης στην κοινοτική ζωή και τα είδη της
προφορικής λογοτεχνίας.

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2017

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α΄

1.Εγχειρίδιο ΕΑΠτομ. Α΄, σ. 26, 33 και Ανθολόγιο, Κυριακίδου-

Νέστορος, σελ. 15-18.

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τομ. Α΄ σ. 61-62

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Εγχειρίδιο ΕΑΠτομ. Β΄ σ. 99-102 καιΑνθολόγιοΑσδραχάς σ.

153-155

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τομ. Α΄ σ. 131-134 [Αναφορά στα ταφικά

έθιμα…].

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Εγχειρίδιο ΕΑΠτομ. Γ’ σ. 113-114

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τομ. Γ΄σ. 20-21

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (ΕΛΠ 41)

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2017

ΟΜΑΔΑ Α΄
1. Για ποιους λόγους η ελληνική λαογραφία προσανατολίστηκε στη μελέτη
του αγροτικού χώρου; Σε ποια εποχή και υπό ποιους όρους το ενδιαφέρον
στρέφεται στη μελέτη των αστικών πληθυσμών.

2. Γιατί θεωρείται σημαντικό αντικείμενο λαογραφικής μελέτης η

παραδοσιακή διατροφή και ποιες είναι οι μεγάλες αλλαγές που έχουν
παρατηρηθεί στις διατροφικές συνήθειες από τις αρχές του 19 ου αιώνα ως τις
πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες (1950-1960).

ΟΜΑΔΑ Β΄
1. Τι ήταν η νομαδική κτηνοτροφία και ειδικότερα το τσελιγκάτο;.
2. Να αναφέρετε τις κυριότερες διοικητικές, οικονομικές και κοινωνικές
λειτουργίες του θεσμού των κοινοτήτων κατά την περίοδο της οθωμανικής
κυριαρχίας.

ΟΜΑΔΑ Γ΄
1. Ποιος είναι ο ορισμός και τα χαρακτηριστικά (στοιχεία) των λαϊκών
παραδόσεων (θρύλων) και των σύγχρονων παραδόσεων (θρύλων των
πόλεων);

2. Η συγκρότηση και δημοσίευση συλλογών ελληνικών δημοτικών τραγουδιών:

μελέτες, απόψεις και κρίσεις για το δημοτικό τραγούδι από το 1830 έως το
1852: (συνοπτικά).

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (ΕΛΠ 41)

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2017

ΟΜΑΔΑ Α΄
3. Για ποιους λόγους η ελληνική λαογραφία προσανατολίστηκε στη μελέτη
του αγροτικού χώρου; Σε ποια εποχή και υπό ποιους όρους το ενδιαφέρον
στρέφεται στη μελέτη των αστικών πληθυσμών.

4. Γιατί θεωρείται σημαντικό αντικείμενο λαογραφικής μελέτης η

παραδοσιακή διατροφή και ποιες είναι οι μεγάλες αλλαγές που έχουν
παρατηρηθεί στις διατροφικές συνήθειες από τις αρχές του 19 ου αιώνα ως τις
πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες (1950-1960).

ΟΜΑΔΑ Β΄
3. Τι ήταν η νομαδική κτηνοτροφία και ειδικότερα το τσελιγκάτο;.
4. Να αναφέρετε τις κυριότερες διοικητικές, οικονομικές και κοινωνικές
λειτουργίες του θεσμού των κοινοτήτων κατά την περίοδο της οθωμανικής
κυριαρχίας.

ΟΜΑΔΑ Γ΄
3. Ποιος είναι ο ορισμός και τα χαρακτηριστικά (στοιχεία) των λαϊκών
παραδόσεων (θρύλων) και των σύγχρονων παραδόσεων (θρύλων των
πόλεων);

4. Η συγκρότηση και δημοσίευση συλλογών ελληνικών δημοτικών τραγουδιών:

μελέτες, απόψεις και κρίσεις για το δημοτικό τραγούδι από το 1830 έως το
1852: (συνοπτικά).

Να επιλέξετε μια ερώτηση από κάθε ομάδα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2017

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ Α΄

1.Εγχειρίδιο ΕΑΠτομ. Α΄, σ. 24-26

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τομ. Α΄, σ. 115-116

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. Εγχειρίδιο ΕΑΠτομ. Β΄ σ. 80-81 και 83

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τομ. Α΄ σ. 261-262 και σ. 269 και στο Ανθολόγιο

μελέτη της Λιάτα με τίτλο "Καθήκοντα - αρμοδιότητες" (τελευταία
ενότητα)σ. 146-148.

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Εγχειρίδιο ΕΑΠτομ. Γ’ σσ. 96 και 98, σσ. 106 και 108

2. Εγχειρίδιο ΕΑΠ τομ. Γ΄σ. 182-183, Ανθολόγιο. μελέτη του

Πολίτη «Η δεύτερη ζωή των δημοτικών τραγουδιών» , σ. 262-265
(συνοπτικά)

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2019

ΟΜΑΔΑ Α΄
1. Η έννοια του λαού στο επίκεντρο των θεωρητικών αναζητήσεων της
επιστημονικής λαογραφίας: από την υπερ-ιστορική στην κοινωνικο-
πολιτισμική προσέγγιση.

2. Η μέθοδος της λαογραφίας: επιτόπια έρευνα και ερμηνεία των εκδηλώσεων

του παραδοσιακού πολιτισμού.

ΟΜΑΔΑ Β΄

1.Ποιες θεωρίες έχουν αναπτυχθεί σχετικά με την καταγωγή του θεσμού της
τοπικής αυτοδιοίκησης [κοινοτικό σύστημα της Τουρκοκρατίας] και ποια
είναι τα κριτήρια που ορίζουν τον βαθμό αυτονομίας μιας κοινότητας;

2. Η αμφιπλευρικήπολυπυρηνική οικογένεια και η σχέση της με τις πιο

εξελιγμένες μορφές οικονομίας

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1.Ορισμός και σπουδαιότητα της προφορικής παράδοσης και λογοτεχνίας. Τα

είδη της προφορικής λογοτεχνίας

2. Πώς γεννιέται το το δημοτικό τραγούδι, πώς γίνονται οι παραλλαγές του και

ποια είναι τα κοινά μοτίβα που χαρακτηρίζουν τόσο τα ελληνικά δημοτικά
τραγούδια όσο και των άλλων βαλκανικών χωρών;

Από κάθε Ομάδα επιλέγετε 1 (ένα) Ερώτημα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ – ΕΛΠ 41

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑΤΩΝ
ΤΕΛΙΚΩΝ 2019
ΟΜΑΔΑ Α΄

1. Α΄τομ, ΣΕΛ. 24-25 & Επιλογές από Ντάτση, π.χ. ΣΕΛ. 42, 45
2. Α΄τομ, ΣΕΛ. 26-27

ΟΜΑΔΑ Β΄

1.Ανθολόγιο-Λιάτα, ΣΕΛ. 137-139

2.Α΄τομ, ΣΕΛ. 57-58

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1. Γ΄. τομ, ΣΕΛ. 19-21

2. Γ΄. τομ, ΣΕΛ.154-155, 179 – 180 (πρώτη παράγραφος)

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Θ.Ε.: ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΙΙ:
ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΛΠ 41
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2019

ΟΜΑΔΑ Α΄

1. Τα βασικά στοιχεία της γερμανικής ρομαντικής λαογραφίας και η κριτική

που της ασκήθηκε από τη μεταγένεστερη έρευνα.

2.Πώς επηρέασε η θεωρία των επιβιώσεων του Tylor τις λαογραφικές

σπουδἐς στην Ελλάδα;

ΟΜΑΔΑ Β΄

1.Οι εθιμικές τελετουργίες του γάμου (θρησκευτικού, μαγικού και συμβολικού

χαρακτήρα) και οι μετασχηματισμοί τους στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες.

2. Ποιες είναι οι βασικές λειτουργίες, η δομή και οι σκοποί των συντεχνιών;

ΟΜΑΔΑ Γ΄
1.Να αναφέρετε τα χαρακτηριστικά των παραδόσεων και να αναπτύξετε
σύντομα τις βασικές διαφορές του παραμυθιού, του μύθου και των
παραδόσεων.

2.Η ινδοευρωπαϊκή θεωρία των αδελφών Γκριμκαι η πολυγενετική θεωρία των

εθνολόγων (του Λανγκ) σχετικά με την προέλευση των παραμυθιών.

Από κάθε Ομάδα επιλέγετε 1 (ένα) Ερώτημα.

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ – ΕΛΠ 41

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗΣ 2019
ΟΜΑΔΑ Α΄

1. τομ. Α΄, ΣΕΛ. 30-32, και επιλογές από Κυριακίδου ΑνθολόγιοΣΕΛ. 19-22
και 34-36

2.τομ. Α΄, ΣΕΛ. 32-34, και κάποιες επιλογές από Κυριακίδου, ΣΕΛ. 17-19

ΟΜΑΔΑ Β΄

1. τομ. Α΄, ΣΕΛ. 97-101

2.τομ. Β΄, ΣΕΛ. 93-101

ΟΜΑΔΑ Γ΄

1.τομ. Γ΄, ΣΕΛ. 95-98, 108-109

2.τομ. Γ΄, ΣΕΛ. 37, 39-40

ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2019-20 1η Ιουλίου 2020 –
PROJECT- ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Από τα δύο παρακάτω προτεινόμενα θέματα καλείστε να επιλέξετε και

να αναπτύξετε ένα και μόνον απ’ αυτά . - Η συγγραφή της εργασίας θα
πρέπει να βασίζεται στην κριτική σκέψη, στη δυνατότητα ανάλυσης και
σύνθεσης των επιχειρημάτων και οπωσδήποτε προϋποθέτει την πλήρη
αφομοίωση των βασικών εννοιών της θεματικής μας. –
Για τη συγγραφή της εργασίας, πέρα από την εξεταστέα ύλη, έχετε τη
δυνατότητα να αξιοποιήσετε τα συγκεκριμένα κείμενα (εκτός της
εξεταστέας ύλης) του συμπληρωματικού υλικού που αναρτήθηκε στην
πλατφόρμα του ΕΑΠ από 31/5/2020. Περιέχονται στον σχετικό φάκελο
(ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ PROJECT 2019-20. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ) στο
μενού ‘ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ’.
https://study.eap.gr/mod/folder/view.php?id=2515 - Η ανάρτηση της
εργασίας θα είναι δυνατή μία (1) ώρα μετά την έναρξη της εξέτασης. -
Διευκρινίσεις επί της ουσίας της εργασίας ΔΕΝ θα δοθούν.
________________________________________________________
________________________

1ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ –PROJECT

«Εξαίρετον αναντιρρήτως θέσιν μεταξύ των μνημείων του λόγου του
ημετέρου λαού κατέχουν τα τραγούδια· όχι μόνον ως ισχυρώς κινούντα
την ψυχήν δια το απέριττον κάλλος, την αβίαστον απλότητα, την
πρωτοτυπίαν και την φραστικήν δύναμιν και ενέργειαν, αλλά και ως
ακριβέστερον παντός άλλου πνευματικού δημιουργήματος του λαού
εμφαίνοντα τον ιδιάζοντα χαρακτήρα του έθνους» (Νικόλαος Πολίτης,
«Πρόλογος», Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού, 1914 στο
Ανθολόγιο, σ. 299). 2 1.
Σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα του Ν. Πολίτη, τα δημοτικά
τραγούδια αποτυπώνουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του έθνους. Να
εξηγήσετε πώς η λαογραφία συγκροτήθηκε στην Ελλάδα τον 19ο
αιώνα ως εθνική επιστήμη. 2. Σύμφωνα με ποια κριτήρια
 συγκροτήθηκαν οι συλλογές των δημοτικών τραγουδιών και πως
συνδέονται με τη θεωρία της «εθνικής συνέχειας»;

Έκταση: 700-1100 λέξεις

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Κυριακίδου Νέστορος, Άλκη, «Η ρομαντική έννοια του έθνους
και η Λαογραφία» στο Κ. Γκότσης-Ε. Σπαθάρη (επιμ.) Δημόσιος
και Ιδιωτικός Βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι.
Ανθολόγιο Δοκιμίων για το Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο στην
Ελλάδα (19ος-20ός αι.), ΕΑΠ, Πάτρα 2008, σ. 15-37.
 Μιράσγεζη, Μ.Δ., «Εισαγωγή στο δημοτικό τραγούδι», στο Δ.
Δαμιανού, Μ.Δ. Μιράσγεζη,
 Μ. Παπαχριστοφόρου (επιμ.), Δημόσιος και ιδιωτικός στην
Ελλάδα ΙΙ: Οι νεότεροι χρόνοι, τ. Γ΄, ΕΑΠ, Πάτρα 2002, σ. 153-
155 και σ. 160-174.
 Πολίτης, Αλέξης, «Η δεύτερη ζωή των δημοτικών τραγουδιών»
στο Κ. Γκότσης & Ε. ΣπαθάρηΜπεγλίτη (επιμ.), Δημόσιος και
ιδιωτικός στην Ελλάδα ΙΙ: Οι νεότεροι χρόνοι. Ανθολόγιο
δοκιμίων για το δημόσιο και ιδιωτικό βίο στην Ελλάδα (19ος –
20ός αιώνας), ΕΑΠ, Πάτρα 2002, σ. 255-265.
 Τζάκης, Διονύσης, «Για την ιστορία της ελληνικής Λαογραφίας»,
στο Γ. Αικατερινίδης, Ε. Αλεξάκης, Μ.Ε. Γιατράκου, Γ.
Θανόπουλος, Ε. Σπαθάρη-Μπεγλίτη, Δ. Τζάκης, Δημόσιος και
Ιδιωτικός Βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. τ. Α΄, ΕΑΠ,
Πάτρα 2002, σ. 21-45.
_________________________________________________________
____________________________________
2ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ –PROJECT

Η Ευτυχία Λιάτα, στο Κοινότητες. Ένας θεσμός με πολλές όψεις, επιχειρεί

την προσέγγιση του κοινοτικού συστήματος με τρόπο που αποφεύγει τόσο
την εξιδανίκευση όσο και την καταγγελία του θεσμού και του ρόλου των
κοινοτικών αρχόντων.
1. Να αξιοποιήσετε τον χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας για να
επισκεφτείτε το κείμενο αυτό και να αναδείξετε το κριτικό πνεύμα που το
διαπνέει αναφορικά με τη γενεαλογία του κοινοτισμού, την πολυμορφ’ια,
την πολυσυζητημένη αυτονομία και τον δημοκρατικό χαρακτήρα των
κοινοτήτων, την κοινοτική αλληλεγγύη, τις κοινωνικές αντιθέσεις στο
εσωτερικό των κοινοτήτων και τους διαφορετικούς βαθμούς της
κοινωνικής τους συνοχής.
2. Να συνδέσετε την παραπάνω ερώτηση με τις βασικές, τυπικές διαφορές
ανάμεσα στην παραδοσιακή κοινότητα και τη σύγχρονη κοινωνία
κάνοντας μια σύντομη αναφορά στα διακριτικά τους χαρακτηριστικά.
Έκταση: 700-1100 λέξεις

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Λιάτα, Ευτυχία «Οι Κοινότητες. Ένας θεσμός με πολλές όψεις»,
στο Κ. Γκότσης-Ε. Σπαθάρη (επιμ.) Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος
στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. Ανθολόγιο Δοκιμίων για το
Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο στην Ελλάδα (19ος-20ός αι.), ΕΑΠ,
Πάτρα 2008, σ. 137-149.
 Σπαθάρη-Μπεγλίτη, Ελένη «Λειτουργική οργάνωση του χώρου:
η μετατροπή από φυσικό σε πολιτισμικό τοπίο», στο Ιστορική και
Κοινωνική Λαογραφία Ανατολικής Θράκης. Νέα ΣύνοραΛιβάνη,
Αθήνα 1997, σ. 156-163.
 Σπαθάρη-Μπεγλίτη, Ελένη «Οικισμοί, χωριά, πόλεις: μορφές
κοινωνικής οργάνωσης- Ο συνεκτικός ρόλος της κοινότητας» στο
Γ. Αικατερινίδης, Ε. Αλεξάκης, Μ.Ε. Γιατράκου, Γ. Θανόπουλος,
Ε. Σπαθάρη-Μπεγλίτη, Δ. Τζάκης, Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος
στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. τ. Α΄, ΕΑΠ, Πάτρα 2002,
σ..259-280.

Καλή επιτυχία!
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2019-20 24η Ιουλίου 2020
PROJECT-ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
- Από τα δύο παρακάτω προτεινόμενα θέματα καλείστε να επιλέξετε και να
αναπτύξετε ένα και μόνον απ’ αυτά . –
Η συγγραφή της εργασίας θα πρέπει να βασίζεται στην κριτική σκέψη, στη
δυνατότητα ανάλυσης και σύνθεσης των επιχειρημάτων και οπωσδήποτε
προϋποθέτει την πλήρη αφομοίωση των βασικών εννοιών της θεματικής μας.
–
Για τη συγγραφή της εργασίας, πέρα από την εξεταστέα ύλη, έχετε τη
δυνατότητα να αξιοποιήσετε τα συγκεκριμένα κείμενα (εκτός της εξεταστέας
ύλης) του συμπληρωματικού υλικού που αναρτήθηκε στην πλατφόρμα του
ΕΑΠ από 31/5/2020. Περιέχονται στον σχετικό φάκελο (ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
PROJECT 2019- 20. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ) στο μενού
‘ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ’
- Η ανάρτηση της εργασίας θα είναι δυνατή μία (1) ώρα μετά την έναρξη της
εξέτασης.
- Διευκρινίσεις επί της ουσίας της εργασίας ΔΕΝ θα δοθούν.

1ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ –PROJECT

«Ο λαός της λαογραφίας, στο διάστημα ενάμισυ και πλέον αιώνα που
μεσολάβησε, από την εποχή που η επιστήμη του λαϊκού πολιτισμού έκανε τα
πρώτα της βήματα, προσδιορίστηκε μέσα από το πρίσμα της εθνικής
ιδεολογίας και συνδέθηκε κυρίως με την έννοια του έθνους και με τις
εννοιολογικές υποκατηγορίες που ο όρος περιέχει: την έννοια φυλή
(βιολογικός προσδιορισμός), την έννοια εθνότητα (πολιτισμικός
προσδιορισμός) ενώ αποσυνδέθηκε τελείως από την έννοια κοινωνική τάξη,
κατηγορία στην οποία (εξ ορισμού) τον εντάσσει ο τεχνικός και κοινωνικός
καταμερισμός εργασίας στον οποίο συμμετέχει.» (Ε. Ντάτση Ανθολόγιο 2008,
σ. 42)

Με αφορμή το παραπάνω απόσπασμα και βασική αναφορά την έννοια

«λαός» και τα επιτεύγματά του (υλικά και άυλα) ως αντικείμενα έρευνας της
λαογραφίας, να αναπτύξετε τα παρακάτω ερωτήματα:
1. Ποιες οι κύριες επιδράσεις, στην θεωρητική προσέγγιση και στην
μεθοδολογία έρευνας της έννοιας «λαός», στην ελληνική λαογραφία στις 2
απαρχές της το 19ο αι.; Ποιες αλλαγές συνέβησαν από τα μέσα του 20ου αι.
μέχρι σήμερα;

2. Ποιοι παράγοντες ιστορικοί, κοινωνικοί, πολιτισμικοί καθώς και ποιες

επιστήμες συνέδραμαν στην παραπάνω διαδρομή της ελληνικής λαογραφίας;

Έκταση: 700-1100 λέξεις

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
 Τζάκης Διονύσης, «Για την ιστορία της ελληνικής Λαογραφίας», στο Γ.
Αικατερινίδης, Ε. Αλεξάκης, Μ.Ε. Γιατράκου, Γ. Θανόπουλος, Ε.
Σπαθάρη-Μπεγλίτη, Δ. Τζάκης, Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος στην
Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. τ. Α΄, ΕΑΠ, Πάτρα 2002, σσ. 21-45.
 Ντάτση Ευαγγελία, «Ο ‘λαός’ της λαογραφίας. Το ιδεολογικό
περιεχόμενο», στο Κ. Γκότσης-Ε. Σπαθάρη (επιμ.) Δημόσιος και
Ιδιωτικός Βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. Ανθολόγιο Δοκιμίων
για το Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο στην Ελλάδα (19ος-20ός αι.), ΕΑΠ,
Πάτρα 2008, σσ. 41-55.
 Κυριακίδου-Νέστορος, Άλκη, «Η ρομαντική έννοια του έθνους και η
Λαογραφία» στο Κ. Γκότσης-Ε. Σπαθάρη (επιμ.) Δημόσιος και
Ιδιωτικός Βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. Ανθολόγιο Δοκιμίων
για το Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο στην Ελλάδα (19ος-20ός αι.), ΕΑΠ,
Πάτρα 2008, σσ. 15-40.

2ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ –PROJECT

«Στις προβιομηχανικές πόλεις, όπου δεν είχαν ακόμα προβάλει οι
κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής με τον έντονο ανταγωνισμό,
λειτούργησε ένα σύστημα παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων που
βασίστηκε στη συντεχνιακή οργάνωση». (Ε. Σπαθάρη-Μπεγλίτη, τόμος Β΄,
σελ.104).
Το παραπάνω απόσπασμα σας προσφέρει ένα κριτήριο για τις επιλογές που
πρέπει να κάνετε από την βιβλιογραφία ώστε το κείμενο της εργασίας σας να
απαντά στα παρακάτω ερωτήματα:
1. Ποιες ήταν οι οικονομικές, κοινωνικές και ηθικές λειτουργίες των
συντεχνιών στο πλαίσιο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας;
2. Με ποιους τρόπους διασφαλίζουν την κοινωνική ισορροπία του
συστήματος;
3. Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στις συντεχνίες και στις πλανόδιες
συντροφίες;
4. Ποιες είναι οι αλλαγές που συντελούνται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό
περιβάλλον και οδηγούν στην αποσύνθεση των συντεχνιών;

Έκταση: 700-1100 λέξεις

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
 Σπαθάρη – Μπεγλίτη, Ελένη. «Συντεχνίες: μια μορφή κοινωνικής
οργάνωσης των παραδοσιακών τεχνιτών – Επαγγελματική συνοχή και
κοινωνική αλληλεγγύη» (κεφ. 2), στο Α. Ι. Γουήλ-Μπαδιεριτάκη, Ε.
Ολυμπίτου, Ε. Σπαθάρη-Μπεγλίτη, Δημόσιος και Ιδιωτικός Βίος στην
Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. Τόμος Β’, ΕΑΠ, Πάτρα 2002, σσ. 93-
109.
 Ασδραχάς, Σπύρος. «Οι συντεχνίες στην τουρκοκρατία: οι οικονομικές
λειτουργίες» στο Κ. Γκότσης - Ε. Σπαθάρη (επιμ.) Δημόσιος και
Ιδιωτικός Βίος στην Ελλάδα ΙΙ: Οι Νεότεροι Χρόνοι. Ανθολόγιο Δοκιμίων
για το Δημόσιο και Ιδιωτικό Βίο στην Ελλάδα (19ος-20ός αι.), ΕΑΠ,
Πάτρα 2008, σσ. 151-162.

Συμπληρωματική βιβλιογραφία (προαιρετικά)

 Παπαγεωργίου, Γεώργιος. Η μαθητεία στα επαγγέλματα (16ος -
20ος αιώνας), Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Γενική
Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα 1986, σσ. 7-15.
 Ευθυμίου, Μαρία. «Οι συντεχνίες. Η κρατική οργάνωση τεχνών και
επαγγελμάτων, στο: Βασ. Παναγιωτόπουλος (επιμ), Ιστορία του
Νέου Ελληνισμού 1770-2000, «Τα Νέα», Αθήνα, 2003, Τόμος Β΄,
σσ. 325-338.
Καλή επιτυχία!