Κατερίνα Πόθου Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας

Α. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

1. Τα δημογραφικά δεδομένα

α. Ο πληθυσμός:
 Γενικά γνωρίσματα της Ελλάδας αμέσως μετά την
επανάσταση:
1. Φτωχή.
2. Με απαρχαιωμένες παραγωγικές δομές.
3. Μικρή σε έκταση.
4. Ολιγάνθρωπη.

 Σύνορα:
- 1832: Η γραμμή Αμβρακικού - Παγασητικού ήταν τα σύνορα του Νέου
Ελληνικού Κράτους. Νέο κράτος: Πελοπόννησος, Στερεά, Εύβοια, Βόρειες
Σποράδες και οι Κυκλάδες.
- 1864: Προστέθηκαν τα Ιόνια νησιά.
- 1881: Προστέθηκε η Θεσσαλία, μέρος Ηπείρου, Άκτιον.
 Τα σύνορα μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα μόλις αγγίζουν τα όρια της
Μακεδονίας.

 Η πυκνότητα του πληθυσμού :

- 1828  15, 1911  43 κατοίκους στο τετραγωνικό χιλιόμετρο (στη Δυτική
Ευρώπη οι αριθμοί ήταν τριψήφιοι).

 Τοπίο εγκατάλειψης / εδάφη γυμνά και χέρσα λόγω :

1. Υπερβόσκησης.
2. Υπερβολικής υλοτόμησης.
3. Εκτεταμένης αγρανάπαυσης (= προσωρινής διακοπής της καλλιέργειας
αγρού, για να ανακτήσει την παραγωγικότητά του).

 Γνωρίσματα του πληθυσμού:

1. Αυξανόταν με γρήγορους ρυθμούς.
2. Είχε περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες.
3. Είχε πενιχρά παραγωγικά πλεονάσματα.
4. Εξαιρετικά ευάλωτος σε περιόδους αστάθειας (π.χ. ο ναυτικός αποκλεισμός από
τους Αγγλογάλλους το 1854  πείνα, αρρώστια, ανθρώπινες απώλειες).

β. Οι μετακινήσεις μέσα και έξω από την Ελλάδα:

 Μετακινήσεις στο εσωτερικό προς τα αστικά κέντρα χωρίς πρόθεση
εγκατάστασης, γιατί η αργή ανάπτυξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων δεν έδινε
στους νεοφερμένους πολλές ευκαιρίες.
 Μεταναστεύσεις του αγροτικού πληθυσμού στο εξωτερικό:
1. Προς τα λιμάνια Ανατολικής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας, προς
Δούναβη, Νότια Ρωσία, Μικρά Ασία, Αίγυπτο.
2. Προς το τέλος του 19ου αιώνα - αρχές 20ού αιώνα  Αμερική (αιτία η
σταφιδική κρίση).