ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τρίηχα – πολύηχα .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο
Στην μουσική πολλές φορές οι συνθέτες θέλουν να δημιουργήσουν μελωδίες πιο
πολυποίκιλες, για να το πετύχουν αυτό προσπαθούν να βάλουν περισσότερες νότες
σε λιγότερους χρόνους έτσι δημιουργήθηκαν κάποιες ομάδες από νότες οι οποίες
λέγονται τρίηχα, πεντάηχα, εξάηχα, εντεκάηχα κλπ.
Εμείς θα ασχοληθούμε στο κεφάλαιο αυτό με τα πιο ευρέως γνωστά που είναι τα
τρίηχα.

 Τρίηχο ονομάζουμε μια ομάδα από τρεις νότες τις ίδιας πάντα διάρκειας
( της ίδιας ή και διαφορετικής τονικότητας ) που έχει από πάνω της τον
αριθμό τρία (3).΄

Τρίηχα μπορούν να γίνουν όλες οι νότες από το ολόκληρο μέχρι και το εξηκοστό
τέταρτο και μάλιστα οι νότες που αποτελούν το τρίηχο είναι και αυτές που το
χαρακτηρίζουν, έχουμε δηλαδή τρίηχο με ολόκληρα με μισά με τέταρτα κλπ.
Επίσης τριήχα μπορούν να γίνουν και οι παύσεις ή μπορούμε να έχουμε και
συνδυασμούς με νότες και με παύσεις μέσα σε ένα τρίηχο.
Πάμε να δούμε πόση διάρκεια θα έχει όμως ένα τρίηχο.

 Ένα τρίηχο θα είναι ίσο σε διάρκεια με δύο από τις νότες που το αποτελούν.

Με βάση τον παραπάνω ορισμό θα λέγαμε ότι ένα τρίηχο με ολόκληρα θα είναι ίσο
με:

 3 =  +  = 8 χρόνοι
Ένα τρίηχο με μισά θα είναι ίσο με :

   =  +  = 4 χρόνοι

Ένα τρίηχο με τέταρτα θα είναι ίσο με :

41
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τρίηχα – πολύηχα .
3

   =  +  = 2 χρόνοι

Ένα τρίηχο με όγδοα θα είναι ίσο με :

   =  +  = 1 χρόνος

Ένα τρίηχο με δέκατα έκτα θα είναι ίσο με :

   =  +  = 1/2 του χρόνου

Ένα τρίηχο με τριακοστά δεύτερα θα είναι ίσο με :

Û Û Û = Û + Û = 1/4 του χρόνου

κατά τον ίδιο τρόπο προκύπτει ότι και το εξηκοστό τέταρτο να έχει το 1/8 του χρόνου.

Τρίηχα με νότες και παύσεις

Ότι ισχύει για τις νότες στα τρίηχα ισχύει και για τις παύσεις, μπορεί να έχουμε μόνο
παύσεις στο τρίηχο αλλά μπορεί να υπάρχουν και συνδυασμοί των δύο.

Πώς όμως θα μετρήσουμε στην ρυθμική αγωγή ένα τρίηχο με όγδοα;

Εδώ θα χρησιμοποιήσουμε μια έξυπνη τεχνική, το κάθε όγδοο από τα τρίηχα θα
πρέπει να έχει το 1/3 του χρόνου για να το πετύχουμε αυτό χρησιμοποιούμε μία
τρισύλλαβη λέξη η οποία να τονίζεται στην πρώτη συλλαβή, αυτό γιατί το πρώτο
όγδοο από τα τρία είναι το ισχυρό αυτό δηλαδή που τονίζεται, μια τέτοια λέξη θα
μπορούσε να είναι η λέξη σή – με – ρα .

42
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τρίηχα – πολύηχα .
Όταν διαβάζουμε τρίηχα με όγδοα λοιπόν πάντα μέσα μας λέμε την λέξη αυτή , η
τεχνική αυτή μας αποτρέπει από το μεγαλώσουμε οποιοδήποτε από τα τρία όγδοα .

3
 } σή 1/3
σή – με- ρα και στην κίνηση του χεριού μας θα είναι :
} με 1/3
} ρα 1/3
Ανάλογες τεχνικές υπάρχουν που μας βοηθάνε να διαβάσουμε και τα άλλα τρίηχα.

Συνεπτυγμένο τρίηχο
Όταν δύο από τις νότες του τρίηχου ενωθούν σε μία διάρκεια τότε το τρίηχο λέγεται
συνεπτυγμένο

Ανεπτυγμένο τρίηχο
Όταν σε μια νότα του τρίηχου γραφούν περισσότερες νότες τότε το τρίηχο λέγεται
ανεπτυγμένο.

Στην συνέχεια θα δούμε και κάποιες άλλες ομάδες από τα πολύηχα όπως τα
πεντάηχα , τα εξάηχα κτλ

Πεντάηχο

Κατά παρόμοιο τρόπο με τα τρίηχα έτσι και τα πεντάηχα είναι μια ομάδα από πέντε
νότες της ίδιας διάρκειας που έχουν από πάνω τους τον αριθμό (5).

43
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τρίηχα – πολύηχα .

Ένα πεντάηχο είναι ίσο σε διάρκεια με τέσσερις από τις νότες που το αποτελούν.

Εξάηχο

Εξάηχο ονομάζεται μία ομάδα από έξι νότες τις ίδιας διάρκειας που έχουν από πάνω
τους τον αριθμό (6)

Το εξάηχο είναι ίσο σε διάρκεια με τέσσερις από τις νότες που το αποτελούν.

Άλλες τέτοιες ομάδες πολύηχων είναι επίσης τα δίηχα, τα επτάηχα, τα εντεκάηχα, τα

εννιάηχα , τα δεκατρίηχα κα .

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

1. Τι ονομάζουμε τρίηχο.
2. Πόση διάρκεια έχει ένα τρίηχο.

44
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τρίηχα – πολύηχα .
Τι είναι το συνεπτυγμένο τρίηχο.
3.
4. Τι είναι το ανεπτυγμένο τρίηχο.
5. Πόσο διαρκεί ένα τρίηχο με όγδοα.
6. Πόσο διαρκεί ένα τρίηχο με τέταρτα.
7. Τι ονομάζουμε Πεντάηχο.
8. Πόσο διαρκεί ένα πεντάηχο με όγδοα.
9. Τι ονομάζουμε εξάηχο.
Πόσο διαρκεί ένα εξάηχο με δέκατα έκτα.
10.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

1. Ποια από τα παρακάτω τρίηχα είναι σωστά και ποια λάθος, διαγράψτε αυτά που είναι
λάθος.

2. Μετατρέψτε τα παρακάτω τρίηχα σε συνεπτυγμένα και ανεπτυγμένα.

3. Γράψτε τα πεντάηχα και τα εξάηχα που βρίσκονται στα πεντάγραμμα.

45
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Τρίηχα – πολύηχα .

4. Γράψτε την ανάλυση των παρακάτω τρίηχων καθώς και πόσους χρόνους έχει το καθένα.
3
3
= =
3 3

=  =
5. Να χωρίσετε το παρακάτω πεντάγραμμο σε μέτρα σύμφωνα με το αριθμητικό
κλάσμα του χρόνου .

46