Önsöz
İnşaat mühendisliği bilim, sanat, profesyonel beceri ve
mühendislik başarısının heyecan verici bir kombinasyonu
olup, daima yapılarının oturduğu yere güvenmek
durumundadır. Bu nedenle, inşaat mühendisliğinde başarı
açısından jeolojinin hayati bir önemi vardır. Bu kitap jeolojik
bilimlerin, özellikle de meslek ile ilgili olan yönlerini
okuyucunun hizmetine sunmaktadır.
Bu kitap, inşaat mühendisliği eğitimine başlayan ve temelde
hiçbir jeoloji bilgisi olmayan öğrenciler için yapılandırılmış
olmasının yanında, onun gelecekteki profesyonel yaşamının
temelini oluşturan yer koşullarını ve jeolojik süreçleri anlamak
açısından gereklidir. Ayrıca, halen çalışmakta olan inşaat
mühendisi için çabuk erişilebilir bir bilgi kaynağıdır.
Konuların tamamı birbirinden bağımsız ikişer sayfalık
bölümler halinde sunulmuştur. Her konu bir dizi notlar,
diyagramlar, tablolar ve arazi örnekleri ile teçhiz edilmiş olup,
uzun ve devamlı bir kitap içinde kaybolma yerine kısa özetler
halinde takdim edilmiştir. Bu tarz, bilgiyi çabucak erişilebilir
şekle dönüştürmektedir. Okuyucu derinlemesine inerek
aradığını bulabilir ve ayrıca ilişkili konulara yönlendirilir.
Jeolojiyi anlama çerçevesinde birden fazla konuyla ilgili bazı
küçük altbölümler kasıtlı olarak tekrarlanmıştır.
Kitabın içeriğinde mühendislik jeolojisi konusunda temel
lisans ders kitabı yapılanması takip edilmiştir. Dersin
hocasının kendi programına göre istediği gibi seçebilmesi
için, bağımsız olarak hazırlanmış bölümler ve altbölümler
sonsuz esnekliğe olanak vermektedir. Zemin dayanımını
özetleyen tek bölüm, normal inşaat mühendisliği
müfredatındaki kapsamlı zemin mekaniği dersini almayan
jeoloji öğrencileri için konulmuştur.
İkinci Baskının Önsözü
Kitabın bu ikinci baskısı dikkatlice güncelleştirilmiş ve
şimdiye kadar popüler olan kolay erişilirliği ispatlanmış
olan format ve yapıyı bozmadan ilave parağraflarla
zenginleştirilmiştir.
Yeni konulardan biri, Bölüm 37’deki Yer Koşullarını
Anlama konusu olup, mühendise sahadaki jeolojiyi genel
anlamda ve geniş bir bakış açısından sunmak amacıyla
dahil edilmiştir. Bu yaklaşım her ne kadar kentsel
alanlardaki temel etüdlerinde küçük ayrıntıları
değerlendirmiyor gibi görünse de, yer koşullarını
değerlendirmede ve daha büyük inşaat projelerinde
jeolojik tehlikeleri ortaya koymada gerçek yararlar
sağlamaktadır. Büyük resim kavramı her zaman yararlıdır
ve gerçekten de mühendislik jeolojisindeki modern
yaklaşımların pekçoğu bu şekildedir. Güncel jeolojinin
konularını aynen muhafaza ederek, gözden çıkarılmış
sahalara dair yeni bir bölüm eklenmiştir.
Bu kitap hiçbir şekilde tüm cevapları içeren bir el kitabı
olarak hazırlanmamıştır. Her ne kadar uygulamacı
mühendis için uygun bir özet niteliğinde gibi görünse de,
Konuların spesifik altbölümlere ayrılmış şekilde
sunulması bilgiye erişimi çok kolaylaştırdığından,
profesyonel mühendis jeolojik problemli zor zeminle
karşılaştığında kısa bir gözden geçirme açısından bu
kitabı çok yararlı bulacaktır. Bu nedenle, daha
kapsamlı bir veri bankası sağlamak adına, çoğu
tablolar halinde olmak üzere her bölüme bol miktarda
kaynak malzemesi eklenmiştir. Kitabın olabildiğince
geniş bir dağılımını sağlamak için, basımı sadece
karton kapaklı olarak yapılmıştır.
Bu sayfalarda yoğuşturlan veri kitlesi çok sayıda
değişik kaynaktan derlenmiştir. Kitap, mühendislik
jeolojisinde dünya çapındaki kayıtlardan derleme
şeklinde hazırlanmıştır. Malzemenin çoğu, uzun yıllar
verilen dersler sırasında birikmiştir. Birkaç kavram ve
arazi örneği yazarın kendi araştırmalarının eseri
olmakla birlikte, geri kalan kısmı çok sayıda jeolog ve
inşaat mühendisinin sağladığı kendi deneyim ve
araştırmalarıdır. Şekillerin hepsi yeniden çizilmiş olup,
bunların çoğu farklı kaynaklardan birleştirme şeklinde
elde edilmiştir. Saya 39’daki Meridian hava fotoğrafı
hariç, tüm fotoğraflar yazar tarafından çekilmiştir.
Katkı sağlayan tüm araştırmacı ve bilim insanlarına ek
olarak, mühendislik ve öğretim deneyimini kazandığım
Nottingham Trent Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
Bölümü’ne, zemin mekaniğindeki katkılarından dolayı
Neil Dixon’a, kitabın mizanpajını yapan Blackie
(Glasgow) personeline, ve ayrıca emeği geçip de
burada ismi zikredilemeyen herkese şükranlarımı
sunarım.
T.W.
mühendislik öğrencisine jeolojinin kritik yönlerini takdim
etmek amacıyla hazırlanmıştır. Bir kaynak kitap olarak
rolünü arttırmak için, bu baskıya uzun bir liste halinde
okuma kaynakları eklenmiştir. Her konuya ait faydalı
kitaplar ve metin içinde değinilen konulardaki arazi
örnekleri ile ilgili önemli makaleler verilmiştir. İki durumda
da metnin akışını kesikliğe uğratan geleneksel kaynak
sunumu yönüne gidilmemiştir.
Birinci baskıda olduğu gibi, kullanılan terimleri açıklamada
diğer sayfalara çapraz referansta bulunulmamıştır. İndeks
kısmı, bir sözlük olarak da kullanılabilmesi için, kasıtlı
olarak kapsamlı tutulmuştur. Genellikle bir terimin ilk
bahsedildiği yerde olmak üzere, okuyucunun tanımını
görebilmesi için, metindeki her teknik terim indekse dahil
edilmiştir.
Bu ikinci baskının gözden geçirilmesindeki katkılarından
dolayı Peter Fookes, Jerry Giles ve başka diğer şahıslara
ve ayrıca kitabın deneme sürüşünü yaparak yazara küçük
hataların giderilme şansını veren Nottingham Trent
Üniversitesi’ndeki öğrencilere minnettarım.
T. W.