TRƯỜNG THCS - THPT NGUYỄN KHUYẾN

TRƯỜNG TH - THCS - THPT LÊ THÁNH TÔNG

TỔ ĐỊA LÍ

NỘI DUNG GHI BÀI – ĐỊA LÍ 11

BÀI 8. LIÊN BANG NGA
Tiết 1: TỰ NHIÊN, DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ VÀ LÃNH THỔ

- Diện tích lớn nhất thế giới (17,1 triệu km2), nằm ở cả hai châu lục Á và Âu.
- Lãnh thổ trải dài trên phần lớn đồng bằng Đông Âu và toàn bộ phần Bắc Á, trải ra
trên 11 múi giờ.
- Có đường biên giới dài gần bằng đường Xích đạo, tiếp giáp 14 nước, đường bờ biển
dài giáp Bắc Băng Dương, Thái Bình Dương và nhiều biển.
=> Thuận lợi giao lưu phát triển kinh tế, thiên nhiên đa dạng, giàu tài nguyên, phát
triển kinh tế biển.
=> Khó khăn trong việc tổ chức, quản lí kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng.
II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN
* Địa hình: cao phía đông, thấp phía tây, dòng sông Ê-nít-xây chia làm 2 phần
- Phần phía Tây: đại bộ phận là đồng bằng và vùng trũng
+ Đồng bằng Đông Âu tương đối cao xen lẫn nhiều đồi thấp, đất màu mỡ, là vùng
nông nghiệp chính của LB Nga.
+ Đồng bằng Tây Xi-bia chủ yếu là đầm lấy, nông nghiệp chỉ tiến hành ở phía Nam,
không thuận lợi phát triển nông nghiệp nhưng có nhiều khoáng sản, đặc biệt là dầu mỏ và
khí tự nhiên.
+ Dãy U-ran giàu khoáng sản (than, dầu…), là ranh giới tự nhiên giữa 2 châu lục Á –
Âu.
- Phần phía Đông: phần lớn là núi và cao nguyên không thuận lợi lắm cho phát triển
nông nghiệp nhưng có nguồn khoáng sản, lâm sản và trữ năng thủy điện lớn.
* Khoáng sản: đa dạng và phong phú, có nhiều loại trữ lượng lớn đứng đầu thế giới
như khí tự nhiên, quặng sắt…=> Thuận lợi phát triển công nghiệp đa ngành.
* Rừng: diện tích đứng đầu thế giới (886 triệu ha), chủ yếu là rừng lá kim.
* Sông, hồ: có nhiều sông lớn, có giá trị về nhiều mặt, có nhiều hồ tự nhiên và hồ nhân
tạo.
* Khí hậu: hơn 80% lãnh thổ nằm ở vành đai ôn đới, phía bắc có khí hậu cận cực lạnh
giá, 4% lãnh thổ phía nam có khí hậu cận nhiệt.
* Đánh giá điều kiện tự nhiên
 - Thuận lợi: tự nhiên của LB Nga có nhiều thuận lợi đối với phát triển kinh tế
- Khó khăn: địa hình núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn, nhiều vùng rộng lớn có
khí hậu băng giá hoặc khô hạn, tài nguyên phong phú nhưng phân bố chủ yếu ở vùng núi
hoặc vùng lạnh giá.
III. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI
1. Dân cư
- Dân số đông.
- Số dân ngày càng giảm do tỉ suất gia tăng tự nhiên âm và nhiều người Nga đã di cư
ra nước ngoài.
- Mất cân bằng giới tính, nữ nhiều hơn nam.
- Là nước có nhiều dân tộc (hơn 100 dân tộc), 80% dân số là người Nga.
- Mật độ dân số thấp, dân cư phân bố không đồng đều, tập trung chủ yếu ở phía Tây,
70% dân số sống ở thành phố (năm 2005).
2. Xã hội
- Nga có tiềm lực khoa học và văn hoá với nhiều kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật nổi
tiếng thế giới.
- Là nước đứng hàng đầu thế giới về các ngành khoa học cơ bản.
- Là nước đầu tiên đưa con người lên vũ trụ.
- Là nước phát minh ra 1/3 số bằng phát minh, sáng chế của thế giới trong thập kỉ 60-70
của thế kỉ XX.
- Tỉ lệ học vấn cao, tỉ lệ biết chữ 99%.
=> Thuận lợi: tiếp thu thành tự khoa học kĩ thuật của thế giới và thu hút đầu tư.