ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΟΜΕΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
2η Σειρά Ασκήσεων στη Μιγαδική Ανάλυση

ακαδ. έτος 2015–16

1. ΄Εστω f : C → C ακέραια συνάρτηση. Αν f (x) = x4 − 2x2 , για κάθε x ∈ (0, 1), να υπολογιστεί το f (i).
Λύση. Θεωρούμε την ακέραια συνάρτηση g(z) := z 4 − 2z 2 . Επειδή f (x) = g(x) = x4 − 2x2 , για κάθε
σημείο του ευθ. τμήματος (0, 1), από το θεώρημα μοναδικότητας έπεται ότι f (z) = g(z) = z 4 − 2z 2 , για κάθε
z ∈ C. Επομένως, f (i) = i4 − 2i2 = 3.
2. ΄Εστω G ⊆ C τόπος που περιέχει το 0. Υπάρχει αναλυτική συνάρτηση f : G → C, τέτοια ώστε
   
1 1 1
f =f − = , για κάθε n ≥ n0 , n0 ∈ N∗ ;
n n n

Λύση. Υποθέτουμε ότι υπάρχει τέτοια συνάρτηση f . Επειδή limn→0 1/n = 0 ∈ G και το G είναι ανοικτό
σύνολο, υπάρχει N ∈ N∗ , N ≥ n0 , τέτοιο ώστε 1/n ∈ G για κάθε n ≥ N . Επειδή η f είναι συνεχής στο
μηδέν, είναι f (0) = limn→0 f (1/n) = limn→0 1/n = 0, δηλαδή το 0 είναι ρίζα της f . Αν g(z) := f (z) − z,
τότε η g είναι αναλυτική συνάρτηση στο τόπο G και από την υπόθεση είναι g(1/n) = 0, για κάθε n ≥ N .
΄Ομως το σύνολο n1 : n ≥ N έχει σημείο συσσώρευσης (σ.σ) το 0 ∈ G και από το θεώρημα μοναδικότητας


g(z) = 0 ⇔ f (z) = z, για κάθε z ∈ G. Τότε

 
1 1 1
f − = − 6= , για κάθε n ≥ n0 . (άτοπο)
n n n

Επομένως δεν υπάρχει τέτοια αναλυτική συνάρτηση.

Παρατήρηση. Υπάρχει συνεχής συνάρτηση η οποία ικανοποιεί την υπόθεση της άσκησης. Πράγματι, η
συνάρτηση f (z) = |z| είναι συνεχής στο C και τέτοια ώστε f (1/n) = f (−1/n) = 1/n, για κάθε n ∈ N∗ .
3. Υποθέτουμε ότι η συνάρτηση f είναι αναλυτική στον τόπο G ⊆ C που περιέχει τον κλειστό μοναδιαίο δίσκο
D(0, 1) = {z ∈ C : |z| ≤ 1}.
(αʹ) Αν ˛
f (z)
dz = 0 , για κάθε n ∈ N ,
|z|=1 (n + 1)z − 1
δείξτε ότι f ≡ 0 στο G.
(βʹ) Αν ˛
f (z)
3 dz = 0 , για κάθε n ∈ N ,
|z|=1 ((n + 1)z − 1)
με f 0 (0) = 0, δείξτε ότι η f είναι σταθερή στο G.

Λύση.
(αʹ) Από τον ολοκληρωτικό τύπο Cauchy έχουμε
  ‰ ‰
1 1 f (z) n+1 f (z)
f = dz = dz = 0 , για κάθε n ∈ N .
n+1 2πi |z|=1 z − 1/(n + 1) 2πi |z|=1 (n + 1)z − 1

Επειδή f (1/(n + 1)) = 0, για κάθε n ∈ N και limn→0 1/(n + 1) = 0 ∈ G, από το θεώρημα ταυτοτισμού
έπεται ότι f ≡ 0 στο G.

1
 (βʹ) Από τον ολοκληρωτικό τύπο Cauchy για παραγώγους έχουμε
  ‰
1 2! f (z)
f 00 = dz
n+1 2πi |z|=1 (z − 1/(n + 1))3
‰
(n + 1)3 f (z)
= 3 dz = 0 , για κάθε n ∈ N .
πi |z|=1 ((n + 1)z − 1)

Επειδή f 00 (1/(n + 1)) = 0, για κάθε n ∈ N και limn→0 1/(n + 1) = 0 ∈ G, από το θεώρημα ταυτοτισμού
έπεται ότι f 00 (z) = 0 στο G. Τότε f 0 (z) = c1 και επειδή f 0 (0) = 0, είναι f 0 (z) = 0 στο G. Επομένως,
f (z) = c στο G.

4. ΄Εστω η συνάρτηση
z 2 + 5 − 2i 1 2
f (z) = = − .
(z − 2 + i)(z + 1)2 z − 2 + i (z + 1)2
Να βρεθεί το ανάπτυγμα της f σε σειρά Taylor γύρω από το 1, δηλαδή με κέντρο το z0 = 1, καθώς επίσης
και η ακτίνα σύγκλισης της δυναμοσειράς.
Λύση. Θα χρησιμοποιήσουμε τη γεωμετρική σειρά
∞
1 X
= (−1)n wn , |w| < 1 .
1 + w n=0

Είναι
∞  n
1 1 1 X z−1
=  = (−1)n
z−2+i (−1 + i) 1 + z−1 −1 + i n=0 −1 + i
−1+i
∞ ∞
X (z − 1)n
n
X
n+1 (z − 1)
n
= (−1) = − (1 + i) .
n=0
(−1 + i)n+1 n=0
2n+1
√
(|(z − 1)/(−1 + i)| < 1 ⇔ |z − 1| < | − 1 + i| = 2)
1
P∞ n n
Παραγωγίζοντας τη γεωμετρική σειρά 1+w = n=0 (−1) w , |w| < 1, παίρνουμε
∞ ∞
1 X
n+1 n−1
X
= (−1) nw = (−1)n (n + 1)wn , |w| < 1 .
(1 + w)2 n=1 n=0

Επομένως
∞
2 2 1 X
n (z − 1)n
= = 2 = (−1) (n + 1) . (|(z − 1)/2| < 1 ⇔ |z − 1| < 2)
(z + 1)2 (2 + (z − 1))2 2 1 + z−1 2n


2 n=0
√
΄Αρα, για |z − 1| < 2 έχουμε
∞
X 1 
−(1 + i)n+1 + 2(−1)n (n + 1) (z − 1)n .

f (z) = n+1
n=0
2
√
Ακτίνα σύγκλισης της δυναμοσειράς R = 2.

2
5. Να βρεθεί το
max |(z − 1)(2z + 1)|
|z|≤1

Λύση. Στον κλειστό μοναδιαίο δίσκο |z| ≤ 1 είναι

|(z − 1)(2z + 1)| ≤ (|z| + 1)(2|z| + 1) ≤ 2 · 3 = 6 .

Ομως η μέγιστη τιμή είναι μικρότερη του 6. Πράγματι, από την αρχή μεγίστου η μέγιστη του |(z − 1)(2z + 1)|
επιτυγχάνεται στο σύνορο του δίσκου που είναι ο κύκλος |z| = 1 με παραμετρική εξίσωση z(t) = eit ,
0 ≤ t ≤ 2π. Επομένως,

|(z − 1)(2z + 1)|2 = (z − 1)(z − 1)(2z + 1)(2z + 1)

= (eit − 1)(e−it − 1)(2eit + 1)(2e−it + 1)
= 2 − (eit + e−it ) 5 + 2(eit + e−it )

= (2 − 2 cos t) (5 + 4 cos t) = 2(−4 cos2 t − cos t + 5) .

΄Ομως
(−4 cos2 t − cos t + 5)0 = 0 ⇔ 8 cos t sin t + sin t = 0 ⇔ sin t(8 cos t + 1) = 0
και κατά συνέπεια
81
max 2(−4 cos2 t − cos t + 5) = 2(−4 cos2 t − cos t + 5)cos t=−1/8 =

.
0≤t≤2π 8
΄Αρα, r √
81 9 2
max |(z − 1)(2z + 1)| = = .
|z|≤1 8 4

6. ΄Εστω f αναλυτική συνάρτηση στο μοναδιαίο δίσκο D(0, 1) και συνεχής στο σύνορο |z| = 1. Αν f (0) = 0
και |f (z)| ≤ |ez | για |z| = 1, δείξτε ότι |f (ln 2)| ≤ ln 4.
Υπόδειξη. Λήμμα του Schwarz για τη συνάρτηση g(z) := f (z)e−z .
Λύση. Η συνάρτηση g(z) := f (z)e−z είναι αναλυτική στο μοναδιαίο δίσκο D(0, 1) και συνεχής στο σύνορο
|z| = 1 με g(0) = f (0) = 0. Επειδή |g(z)| = |f (z)||e−z | ≤ 1 για |z| = 1, από την αρχή μεγίστου θα είναι
|g(z)| ≤ 1 για |z| ≤ 1. Επομένως από το λήμμα του Schwarz

|g(z)| = |f (z)||e−z | ≤ |z| ⇔ |f (z)| ≤ |z||ez | για |z| < 1 .

Επειδή ln 2 ∈ D(0, 1), συμπεραίνουμε ότι |f (ln 2)| ≤ | ln 2||eln 2 | = 2 ln 2 = ln 4.

Παράδοση των ασκήσεων έως 20/6/2016