You are on page 1of 8

N G O N NG0

SOI 2011

VI THE CUA TIENG ANH


TREN THE Gidl VA 6 VIET NAM
GS.TS HOANG VAN VAN
I.Dan luan ^ ,^. r. , \
2. Khii quat ve tinh hinh ph^t
Nhu nhan dl da chi ra, trong bai triln va vj thi cua tiing Anh tren
Viet nay chung toi d\r dinh se thao lu^n thi gidi
v} thi cua tieng Anh tren the %vn va ' ^ ' '•
d Vipt Nam, tft do gpd ra mpt so ham ^ ^ VL<^CA Anh bit dau cac cupc
y cho vipc l$p chinh sach ngo^i ngu vien chinh di xam chilm thupc dja vao
d Vi?t Nam. Chung toi bit dau bing giua thi ki XVI, so ngudi ndi tiing Anh
vi?c trinh bay khai qudt tinh hmh phat ban dja luc do mdi cd khoang 3 tripu [7]
trien va vi the cua tieng Anh hen thi Ay thi nhung chi ban bdn thi ki sau,'
gidl, giai thich t^ sao tiing Anh lai cd ^ <. , ,.x , , . .-
dupcvithlcuamptngdnnlftto^au. 'IT"^ " ° ' ^^^"^ ^"^ ^^^" *^ ^'"^
Hai npi dung nay dugc tilp n6i bing "^^"^ """^^ " ^l^P ^^°- '^heo Ling &
hai myc 4 va 5, d do chung tdi sa trinh Brown [5, 2], tieng Anh dugc sft dyng
bay hipn tr^g, phan tich vj thi hipn "^^ ^^ "8°" ngu chinh thftc va ngdn
t^ va dyr doan trien vgng tuang lai cua ngu ddng chinh thftc trong han 75 qudc
tieng Anh d Vipt Nam. Txemg phan kit gia va virng lanh thd, viM sd lugng ngudi
lu|n, chung tdi sg l§p lu|n rang do nhilu ndi khoang 1,5 - 2,0 ti. Nlu thdng ke
dieu Idpn thuin lgi khac nhau, ca chu ^a sd ngudi hpc tiing Anh nhu la mpt
quan lan khach quan, trong nhung thap • ~ - ^-^ , .^^ x .
nien tilp theo cua thi ki XXI, vj Al T T T " ' ' " ° ' ^'^ ^ ' " ^ ^
cua tiing Anh nhu la ngdn ngft toin ^ ^ ^hd khac thi chung ta se nhan dugc
cau va nhu la ngo^i ngft so mgt d Vipt ^^^ ^°^ ^° **^8 ^ i ^ "g^c: tdng s6
Nam sg khdng thay doi. Day la mgt dhung ngudi ndi tiing Anh nhu la ngdn
thyc tl can phai tinh din trong vipc ngft thft nhit, nhu la ngdn ngu thft hai
ho^ch dinh chinh sdch ngdn ngft ndi va nhu la mgt ngo^i ngu chilm mgt
Chung vachfahs^hng(^ ngft ndi rieng ti Ip khdng dudi 1/3 dan s6 thi gidi
d nuac ta de cd the co dugc mgt chinh , ,
sdch ngo^ ngft hai hda, vfta dap ftng Thdng ke gan day nhit cua Lien
dugc nhftng yeu cau cua hgi nh|p va Hi?P Quoc cho bilt hipn nay khoang
todn cau hda, vira t^o ra s\r can doi vl 85% cac td chftc qudc tl sft dyng tiing
ti Ip va ca cau cdc ngo^i ngft quan trpng Anh lam ngdn ngft chinh thftc, nhilu
d Vipt Nam. hon rit nhilu so vdi cdc t6 chuc Jft dyng
12 Ngon ngiif sd 1 nam 2^11
4 ngdn ngft qudc te khac (tieng Nga, Tiing Anh cdn dugc cac hipp hgi
tieng Trung, tieng Phap va tiing Ehic) thi diao qudc tl sft dyng lam ngdn ngft
dugc the gicM cdn^ nhan cpng lai. Hipn chinh thftc: bit ki mgt sy kipn the thao
tai Lien Hipp Qudc cd khoang hem 50 ldn nao tft khu vyc din quoc te deu
CO quan, hang chyc chucmg trinh hang dimg tiing Anh lam ngdn npft chinh
tram ca quan chuyen mdn, uy ban khu thirc. Ngoai ra, cdc td chftc qudc te khdc
vyc, uy ban chftc n^ng, vaftyban thudng nhu Hpi Kiln true su va cdc hpi nghj
trye sft dyng tieng Anh lam ngdn ngft cua nd, cdc hpi nghi tdn giao, v.v., deu
chinh thftc. Tieng Anh cd vai trd chinh dftng tiing Anh lam phuang tipn quang
ba nhirng npi dung hodc tu tudng cua
thftc hoac vai trd lam vipc trong bien
minh. Ngay d chau Au, nai ma ngudi
ban cua cac hgi nghi thugng (finh, hgi
ta thudng chd dgi rdng nhftng ngdn
nghj va hpi thao qudc te. Hipp hgi cac
ngft khdc tieng Anh se dugc sft dyng
nudc Ddng Nam A, Lien minh chau nhieu han, nhung ngudi ta van thay
Au, Td chftc Hipp ude Bdc Dai Tay tieng Anh dugc sft dyng rat rgng rdi.
Duong, tat ca deu dftng tiing Anh lam Theo thdng ke gan day, sd lugng cdc
ngdn ngft chinh thftc. Tieng Anh cdn to chftc d chau Au sft dyng tieng Anh
la ngdn ngu chinh thftc duy nhat cua lam ngdn ngft chinh thftc gap han hai
Td chftc cac qudc gia xuat khau dau lan sd lugng cdc to chuc sft dyng tiing
Ifta, la ngon ngft lam vipc duy nhit cfta Phdp, hem ba lan sd lugng cdc td chftc
Hipp hgi Thuang mai ty do chau Au su (iyng tieng Due. Khi cac cdp ngdn
va ciia Dien dan kinh the the gidi. Tham ngft d Cpng ddng chau Au khdng cd
chi, khi mgt td chftc cd nhilu qudc gia phien djch song ngu thi ngudi ta thudng
tham gia va ngudi ta can phai chgn mgt phai chgn mgt ngdn ngu trung gian va
sd ngdn ngft chung (lingua franca) de ngdn ngft trung gian nay thudng la tiing
lam vipc thi tieng Anh thudng la sy lya Anh. Thi dy, khi mgt ngudi Phan Lan
chpn s6 mpt. Trong nhirng hgi nghj giao tilp vdi mgt ngudi Hy Lap, thi
bao g6m nhimg thanh vien cd %\a{ h ^ ngudi Phan Lan ndi tiing Phan Lan,
trong cdc cudng quoc, gia tq cua tiing ngudi phien dich thu nhat djch sang
Anh ciing dugc cdng nhan rgng rai hem tieng Anh va ngudi phien djch thft hai
cdc ngdn ngft khdc: mdc dft ki yeu cua djch tft tiing Anh sang tiing Hy Lap.
cdc hpi nghj do cd thi khdng vilt bing Anh hudng cfta tiing Anh d chau Au
tieng Anh, nhung khi mu6n thdng bao m ^ den mftc ma nhilu trudng d^i
ket qua hay nghj quyet ma quan chftc hpc hipn nay sft dyng tiing Anh ldm
tham dy cac hpi nghi dd thdng qua de phuang tipn gidng day, dac bipt la d
phyc vy mgt ddi tugng cft tga rpng \cm hai bac thae si va tiln si. Tiing Anh
cd m^t va dugc chao ddn mgt each khd
han tren toan the %icA thi nhftng thdng
ty nhien d hai cudng quoc ddi trgng
bao ay thudng dugc vilt bdng tieng
vdi My la Nga vd Trung Quoc.
Anh. Chi trong khu vyc chau A - Thdi
Theo Crystal [2], d Nga, mgt cudng
Bmh Duong ngudi ta da thdng ke dugc qudc dugc cho la tuang ddi bao thu
khoang 90% ki ylu cua cac td chuc qudc trong vipc till) nhan tiing Anh', each
tl dugc viet bdng tieng Anh. Cdc nha day 12 ndm sd lugng ngudi hgc' tiing
khoa h(?c muon quang bd kit qua nghien Anh nhu la mgt ngoai ngft dd len
cim cua minh tren the gidi ciing phdi den con sd 15 - 20 ftipu (chiem
dimg tiing Anh lam phuang tipn (fien khodng ban 10 - 12% dan s6); va theo
dat.
Vi the... 13

Honna [7], hdng nam d Trung Quoc cd phyc dugc trong ljch sft phdt trien cua
khoang 300 tripu ngudi hgc tieng cac ngdn ngft tren thi gidi"? Cdc hpc
Anh (chiem khodng 20% dan sd). gid khdc nhau dua ra nhiing cdch gidi
thich khac nhau, nhimg nhin chung
Trong khu vyc truyen thdng, de
hai cdch gidi thich du(3d day la dai dipn.
thdng tin cho the gidi bilt nhung gi
dang xay ra trong nudc, hau het cac Cach giai thich thft nhat cho rang,
qudc gia deu cd kenh truyen hinh da sddT tiing Anh "bdnh trudng" khdng
ngu, trong do thai gian cua chuang the ngdn can dugc Id vi nd cd nhirng
trinh phat bdng tieng Anh chiem mgt d ^ diem ngdn ngft de hgc [8]. Nhftng
tl Ip uu the; ca bipt cd mgt sd qudc gia n ^ d i ung hg cdch giai thich nay cho
cdng nghipp phdt trien da ddnh mgt rang ve mat hinh thdi, tieng Anh khdng
kenh truyen hinh rieng phdt bdng tieng cd nhieu h^u td hay nhirng tan cftng
Anh, chdng h ^ nhu kerih RT cfta Nga, gdn vdo than tft nhu tieng Nga vd mpt
kenh NHK cua Nhat Ban, kenh Arirang sd ngon ngft chau Au khac. Do dd, ngudi
cua Han Quoc, kenh Channel Newsasia h(?c khdng phai nhd nhung sy khac bipt
cua Singapore, v.v.. Ngc)di ra, hdu het giiia gidng dye, gi6ng cdi, gidng trung;
cac kenh ve thdi trang, ke ca thdi trang hp ciing khdng phdi nhd cac hau t6
cua Phdp, va cac kenh the thao tren the dien dat cdc y nghia cfta cdch nhu
gidi dudng nhu deu dugc phat bdng danh cdch, sd hiru each, ddi each tang
tieng Anh. cdch, cdng cy each v.v.. Cdch giai thich
nhin tft gdc dp ngdn ngft hpc nay td ra
Tft nhiing gi du<?c trinh bay d tren, khdng thuyet phyc. Li do la vi, neu nhin
c(D the khdng djnh khdng do dy rdng lai Uch sft cdc ngdn ngft d chau Au,
tieng Anh dd thyc sy trd thdnh ngdn tieng Latinh dd cd lan Id mpt ngdn
ngft toan cau. Nd khdng nhiing dugc ngu chung quan trpng dugc ndi va hgc
sft dyng trong cdc mdi trudng dan ngft d nhieu qudc gia cua chau lyc nay bat
(mdi trudng trong dd tieng Anh Id tieng chap sy phftc tap ve hinh thdi cfta nd
mp de hay ngdn ngft thft nhat), trong chdng ban nhu nhung hau td hay nhimg
cac moi trudng song ngft (moi truang tan cftng bien hinh cua tft va nhirng sy
trong dd tieng Anh la ngdn ngft ddng khdc nhau ve gidng, sd, each cua danh
chinh thftc), md cdn cd trong nhimg tft, V.V.; tieng Phdp tft nhiing ndm 1960
mdi trudng trong do nd la mpt ngoai trd ve trudc cung dd tirng la mpt ngdn
ngft. Nd khdng nhftng dugc sft dyng ngft chung cho cac quoc gia va vimg
de giao tiep ben trong cac qudc gia ndi laiih th6 thupc (lia cua Phdp bat chap
tieng Anh ma cdn (luge sft dyng trong cdi thyc te la tieng Phap kli6ng phdi
cac sy kipn giao tiep lien qudc gia vd Id ng6n ngft dan gian ve huih thdi; tieng
da qudc gia tren the gidi. Nga la ngdn ngft cyc ki phftc tap ve
3. Giai thich ve sy phat trien ciia cdc pham tru nhu giong, s6^ each, thi,
tieng Anh nhvr Ik ngon ngir todn cau the, thdi vdi nhftng bien td cd ve rat
khd nhd, nhung trong phdn thft hai cua
Trong khodng vdi thap nien trd the ki XX nd cung da timg la ngon ngft
lai day, khi tieng Anh trd thanh ngdn dugc sft dyng va dugc hgc rpng rai trong
ngft dugc sft dyng va hgc nhieu nhat cdc nudc thugc kh6i xa hgi chu nghia
tren the gidi, nhieu ngudi bdt dau ddt d D6ng All, ke cd a Vipt Nam. Tft day
cau hdi: "Nhirng yeu td ngdn ngft, ljch cd the khdng dinh rSng, nhung dac diem
sft, hay vdn hda ndo ldm cho tieng Anh ngdn ngft dugc cho la de hgc khdng
trd thdnh mgt lyc lugng khdng the khuat
14 Ngon ngiif sd 1 nam 2011

the la can cft de giai thich cho vipc mgt U do vl sue mgnh quan sy cua cac cudng
ngdn ngft dat dugc vj the toan caa Ndi qudc dl quoc nay trong thdi ki Phyc
each khac, mpt ngdn n^u kh6ng the hung. Vd li do tai sao tieng Nga cd the
trd thanh ng6n ngu toan cau bdi vi nhiing hipn dipn vd lan tda rgng khdp cdc quoc
dac tinh cau true npi tai dugc cho Id gia Dong Au va cac nudc thugc hp ihong
de hpc cfta nd. Ngugc 1^, nhiing ddc xd hgi chft nghia trong nhung th|p nien
diem phftc t^p ve hinh thdi va cau true tft 1960 -1980 cung khdng phai la ngogi
khdng the ngdn cari mgt ngdn ngft d^t Ip: dd chinh sftc mgnh quan sy cua
dugc vj the todn cau. qudc gia nay d phan thft hai cua the
Ngugc lai vdi each giai thich thft kiXX.
nhdt, each giai thich thft hai cho rdng Mpt qudc gia cd sftc mgnh quan
sd dl tieng Anh trd thdnh mgt ngdn ngft sy cd the dp ddt ngdn ngft cua minh
todn cau la do sue manh ^uan sy va vao (nhirng) qudc gia phy thugc, nhung
sue; manh kinh te trudc het Id cua de de duy tri va md rpng ngdn ngft dd trong
quoc Anh va sau dd la cfta ca hai de (nhiing) quoc gia phy thugc thi qudc
qudc Anh vd My [2,7], mang lai. Quan gia cd sftc mgnh quan sy phdi cd ca
diem ndy dd dugc ljch sft the gidi chiing sftc mgnh kinh te. Tieng Anh dudng
minh vd do dd dugc chftng tdi chia se. nhu dugc sy yem trg cfta ca sftc mgnh
Di ngugc ddng lich sft, cd the thiy r3ng quan sy va sue manh kinh te de bien
tieng Hy Lap da cd lan trd thdnh ngdn nd trd thanh mgt ngdn ngft todn cau.
ngft chimg d Trung Ddng, nhung vipc Trd lgi lich sft xam luge va khai pha
trd thdnh ngdn ngft chung nay cua tieng thugc dja cua de qudc Anh, cd the thay
Hy Lap chdc chdn khdng phai do tri tup rdng tft thai ki hau can dgi, ddc bipt la
cua cdc nhd bdc hgc vT d^ cua Hy L^p tft dau the ki XIX, nudc Anh dd trd
cd dai nhu Socrates, Plato, Xenophdn thanh mgt qudc gia cd nin mau djch
hay Aristdt mang lai ma chinh la do vd cdng nghipp dung hang d&u thi gidi;
sftc manh quan sy the hipn d nhftng n(3 da cd nhung chien thuyen du mgnh
luoi gucmi, ngpn giao cua nhiing dpi de di chinh phyc cdc quoc gia thupc
quan Hy Lap dudi thdi Alexander Dai ^ a va dd phdt triln dugc mgt nen kinh
de. Tieng Latinh dd tftng dugc sft dyng te du manh, mgt nen khoa h9c dft hipn
lam qudc te ngft d chau Au, nhung sy dgi de cd the chi phoi cdc qudc gia nay.
thinh hdnh ciia nd chinh Id do siic manh Dan s6 cua nudc Anh trong giai dogn
cua nhftng dgi quan Le duang dudi de dd khdng ddng, khodng 5 tiipu ngudi
che La Ma thdi cd d^ mang lai. Tieng vdo ndm 1700, tang len 10 tripu ngudi
A rap dd tftng cd dg lan tda rpng lan vdo ndm 1800, nhung khdng mgt quoc
a Trung Ddng vd d Bdc Phi, nhung dp gia ndo tren the gidi cd thi sanh dugc
lan tda nay khdng phai la do dao dftc
vai nd ve tdng trudng kinh tl. Hau hit
hay uy tin cua ngudi A Rap, cdng khdng
nhung phdt minh cua cugc Cach mgng
phai do nhirng ddc (fiem ng6n ngft cua
cdng nghipp deu cd nguon gdc hi nudc
tieng A rap ma do sftc manh cua nhiing
Anh Vao 1800, cdc khu vyc tdng tnrdng
dpi quan Ma Rdc yem trg cho vipc truyen
chinh trong ngdnh dpt va khai khoang
bd dao Hdi d the ki XVIII mang lai.
d Anh phat trien nhanh din muc ma
S^ hipn dipn cua tiing Tay Ban Nha,
ngudi ta dd phdi ggi nd la "cdng xudng
tieng Bd Dao Nha, va tieng Phdp d chiu
cua the gidi," mpt cdch ndi an dy dl
Ml, chau Phi vd vung Vien Ddng cdng
chi sy sdng dgng trong phat ftien kinh
khdng phdi do bit ki li do nao khac ngoai
te cua de qudc Anh luc biy gid. . .
Vi the... 15

Tiep theo sy phat triln hdu nhu dan d Vipt Nam (tiing Anh tieng Nga,
kh6ng cd ddi thft cfta nudc Anh vd song tiing Trung, yd tiing Phdp), tiing Anh
song vdi sy phdt triln nay Id sy phat hdu nhu chilm vi the dgc tdn. Vj the
trien cyc ki mau Ip^ day hipu qud ciia hau nhu dpc ton nay the hipn d cho ti
nudc My. Vdo cudi thi ki XDC, dan Ip hpc sinh phd thdng hgc tieng Anh
so nuiirc My (3a len din 100 tripu, ddng chilm kh()ang 97%, ti Ip sinh vien dgi
ban bat ki qudc gia Tay Au ndo va nen hgc h(?c tieng Anh chiem khoang 94%,
kinh te cfta nudc My la nen kinh tl va ti Ip hpc vien cao hgc va nghien cftu
phdt trien nhanh nhat, manh nhat the sinh h<^ tieng Anh chiem khoang 94%
gidi. Cimg vdi sy banh trudng ve (chi tiet, xin xem [4]).
quan sy vd phat trien mgnh me ye Vj the cua tieng Anh d Vipt Nam
kinh te, tft gifta the ki XVI den cudi hipn nay cdn dugc thftc day va khuyen
the ki XIX, de qudc Anh dd "xuat khich bdi nhiing chinh sdch tich cyc
khiu" tieng Anh di khdp mpi nai tren cua Nha nudc. Ngay 15 thang 8 ndrn
the gidi de cudi cung nd trd thdnh 1994, Thu tucmg Chinh phu da ki Quyet
mpt ngdn ngft dugc sft rgng rdi den dinh yeu cau tdt cd cdc quan chftc Chinh
mftc ma nhieu ngudi Anh dd tuyen phu deu phai hgc ngoai ngft, chu yeu
bd mpt cdch nggo mgn rang "mdt trdi la tieng Anh. Gan day nhat, ngdy 30
khdng bao gid ldn tren dit nudc thang 9 ndm 2008, Thu tudng Chinh
Anh". Tft cudi the ki XIX den nay, sftc phft da ki Quylt dinh sd 1400/QD-TTg
mgnh ve quan sy vd kinh tl cua Mi nhu ve vipc phe duypt De dn "Day vd hcj)C
la cudng qudc so mpt tren the giai dd ngogi ngft trong hp thdng giao dye qu6c
thyc sy la hgu thuan cyc ki quan trpng dan giai dogn 2008 -2020", tri gia hipn
de bdo dam cho sy duy tri va phdt trien hdnh khoang 9.378 ti d6ng. De an quy
hiu nhu dan phuang cua ng6n ngft ndy dinh m6n ngogi ngft dugc dgy va hpc
tren hanh tinh trai dat. trong cac ca sd giao dye thugc hp thdng
4. Vj thi cua tieng Anh ff Vi^t giao dye qudc ddn la tieng Anh va mpt
Nam sd ngogi ngft khac. Theo Quyet djnh,
De dn "Day va hgc rigoai ngu trong
Cftng vdi sy banh trucing cua tieng
hp thdng giao dye qudc dan giai doan
Anh tren the gidi, sy banh trudng cua
2008 -2020" bao gdm 3 giai dogn: giai
tieng Anh nhu la mgt ngogi ngu sd mpt
dogn thft nhat tft 2008-2010; giai doan
d Vipt Nam la khdng the cgnh tranh
thft hai tft 2011-2015; va giai doan ba
dugc. Trong giao dye phd thdng, tieng
tft 2016-2020. Trong giai dogn thft nhat,
Anh la mdn h^c bdt bugc ya Id mgt trong
trgng tam dugc ddt vdo vipc xay dyng
sdu mdn thi de lay bdng tdt nghipp trung
chucmg trinh ngogi ngft 10 nam, nghia
hgc. Lu(?mg thdi gian mgt hgc sinh tdt
la ngudi hgc dugc hgc ngogi ngft bdt
nghipp phd thdng dugc yeu cau phai
diu tft ldp 3. Trong giai dogn hai, trpng
h9c tieng Anh hipn nay la khoang 700
tam dugc ddt vao vipc trien khai dai
tiet. Trong giao dye dgi hgc, tieng Anh
tra chuang trinh ngogi ngft 10 ndm d
tham chi cdn dugc coi trpng han: nd
phd thdng. Va trong giai dogn ba, trgng
la mdn hgc bat bupc d cd ba bac hpc
tam dugc ddt vdo vipc hoan Ihipn chirong
cft nhan (14 tin chi = 630 tiet hpc), thae
trinh ngogi ngft 10 ndm d phd th6ng,
sT (7 tin chi = 315 tiet hoc) va tiln sT
trien khai chuang trinh day vd hgc ngoai
(3 tin chi = 135 tiet hpc) . Trong bon
ngft tdng cudng doi vdi tat cd cdc trudng
ngogi ngft dugc cdng nhan va bdt bu^c
dgy nghi, trung cap chuyen nghipp.
phdi hgc trong hp thdng gido dye qu6c
16 Ngon ngiif so 1 nam 2011

cao ddng va dgi hgc. Ve chuan ngogi la rd rdng. Tuy nhien, nhung gi xay ra
ngu, De an xdc dinh:^ "Khung trinh dg trong ljch sft cfta cdc ngdn ngft_ chung
ndng lyc ngogi ngu can xac dinh rd yeu tren the gi(7i va d hx)ng nudc chdc chdn
cau ve trinh dg, ndng lyc nghe, ndi, dqc, lam cho nhilu ngudi khdng khdi bdn
viet tuang thich voi tieu chi xdc dinh khoan: "Lipu tiing Anh cd duy fti dugc
6 bgc do Hipp hgi cdc td chftc khao thi vi thi nhu nd hipn cd ft-ong ftrang lai
ngogi ngft chau Au dd ban hdnh trong hay khdng?"
dd bgc 1 Id thip nhat vd bac 6 la cao Dy doan vl vi thi tucmg lai cua
nhdt" [10, 2]. De an cdn khuyin khich mgt ngoai ngft trong mgt qudc gia la
cac ca sd dao tgo dgi hpc trien khai va mgt vipc lam cyc ki khd khdn, neu nhu
phdt trien cdc chuang trinh song ngft. khdng ndi la rago hilm. Tuy nhien, neu
Nhu ciu hgc tiing Anh d Vipt Nam cho rdng mpi vat deu cd md diu vd ket
ldn den mftc ma nd khdng chi dirge day thftc thi tiing Anh cd le khdng phai la
trong hp thdng gido dye qudc dan rna ngoai Ip. Ljch sft ngogi ngft tren the
cdn ca d ngoai hp thdng gido djic qudc gidi dd timg chimg kien sy lan tda va
dan. Trong khu vyc ngodi hp thdng giao sy suy tan cua cdc ngdn ngft chung nhu
dye qudc dan, Vipt Nam dang chirng tiing Latinh, tiing Hy Lgp,... Tuang
kien sy hipn dipn ciia cdc "cdng ti tieng ty, lich sft ngogi ngft a Vipt Nam ciing
Anh" ion nhu Hgi ddng Anh (the British da tftng chftng kien sy phdt trien cua
Council), Language Links (Anh), Apollo chft nho nhu Id ngdn ngft dugc sft dyng
(Hoa Ki), Cambridge International chinh thftc trong cung dinh cfta cdc trieu
Examinations (Anh), TOEFL va TOEIC (igi phong kien Vipt Nam vd sy suy giam
(Hoa Ky). Song song vdi cac djch cua nd khi ngudi Phap xam luge Vipt
vy kiem tra trinh dg tieng Anh, cdc Nam, de rdi:
cdng ti tieng Anh ndy cdn chdo cdc Ndm nay hoa ddo nd,
khoa h(?c tieng Anh khdc nhau, thugc
cac trinh dg khdc nhau, ddp ftng Khdng thdy dng do xua.
nhftng nhu cau cy the cua cac ddi tugng Nhitng ngudi mudn ndm cii,
h(?c khdc nhau Ben cgnh dd, nhieu Hdn d ddu bdy gid?
trudng phd thong dgy bdng tieng
Anh, nhieu trung tam tieng Anh budi (Vu Dinh Lien, Ong dd) [3, 69]
tdi da va dang dugc md ra, dap img Tiep theo sy suy tan cua chft nho
nhirng nhu cau trye tiep cfta ngudi la sy suy giam cfta tieng Phap tft ndm
h(?c. Cdng bdng ma ndi, nhd cd gdng 1954 khi ngudi Phdp thua tran vd bupc
cua nhiing cdng ti tieng Anh va cac phai nit khdi Vipt Nam de thay vdo dd
CO sd ddo tgo ngoai hp thdng giao la sy thinh hanh cfta tieng Nga d mien
dye qudc dan nay ma trinh dp tieng Anh Bdc yd cua tieng Anh - My d mien Nam.
d Vipt Nam dd cd nhirng cdi thipn Va rdi den ndm 1975 khi ngudi My
dang ke, cimg cd virng chdc ban vj the bupc phdi nit khdi Vipt Nam, tiing Anh
cfta tieng Anh d cd trong vd ngoai hp tam thdi nit lui, tiing Nga trd thdnh
thdng gido dye qudc ddn. ngoai ngft chilm vj thi hiu nhu dpc
ton d cd hai mien Nam va Bdc. Nhung
5. Tuong lai ciia tieng Anh a
tft khi che dp xd hpi chu nghia d Lien
Vipt Nam Xdtanrdvdondm 1991, tiing Nga khdng
Hipn tgi, vj thi cua tiing Anh nhu cdn chilm vj tri dpc tdn ma nhuang
la mgt ngogi ngu so mgt d Vipt Nam cho cho tieng Anh cho din hipn nay.
Vj the... 17

Nhu vgy, tiing Anh sg cd luc suy tnrdng vd ba quyen cua tieng Anh ban
tan, nhung khi ndo nd suy tan d Vipt diu dugc j I m trg bdng sftc manh quan
Nam nhu nhftng ngdn ngft tiln nhipm sy cua de qudc Anh vd sau dd dugc
cua nd la cau hdi ma hipn chua thi cd cftng cd va duy tri bdng sftc mgnh kinh
cau tra ldi chinh xac. Tuy nhien, dya tl cua hai nudc Anh vd My va cdc
vao nhimg boi cdnh vdn hda - xd hgi qudc gia ndi tieng Anh giau cd khac.
trong dd tiing Anh dugc sft dyng nhu Them vao dd, sy duy tri vd banh trudmg
hipn nay, hoan todn cd cdn cft de tin cua tieng Anh cdn dugc hudng din bdi
rdng It nhit Id din hit nfta diu cua the niem tin (cua nhieu ngudi trong cdc
ki XXI, v} the cfta tieng Anh nhu la qudc gia trong dd tieng Anh Id ngdn
mgt ngdn ngu toan cau tren the gi(M va ngft dong chinh thftc va la mgt ngogi
nhu la ngogi ngu so mgt d Vipt Nam la ngft) rdng tieng Anh la cdnh cfta ddn
khdng thay ddi. Li do la vi tieng Anh nhan nhftng tri thftc mai ve khoa hgc
dudng nhu "dd phat trien de dgc lgp va cdng nghp, la ca hgi thdng tien, la
vdi bat ki hinh thuc kiem sodt xd hgi tieu chi ca ban de cd dugc nhiing cdng
ndo" [2, 129], va tdc dgng cua nd vdo vipc tdt han, cd thu nhdp cao han, v.v.
cac khia canh cua ddi sdng chinh tri, va V.V.. SIIC mgnh quan sy dp ddt vipc
kinh te, xd hgi tren the gidi hipn dgi sft dyng tieng Anh trong cdc qudc gia
mgnh den mftc ma "... neu nhiing ai thugc dia, sftc mgnh kinh te duy tri va
bj tudc mat ca hgi hgc tieng Anh thi md rgng phgm vi sft dyng cfta tieng
hp la nhfing ngudi phai chju thipt. Dd Anh va khi vipc sft dyng dugc nhdn
khdng phai Id trudng hgp cfta 50 ndm thay cd ve sinh lgi thi nd dudng nhu
trudc khi tieng Anh chi la mgt trong dugc chap nhan mpt cdch ty nhien.
nhieu ngdn ngft quoc tl... Dieu dudng
nhu la neu bgn mudn chdng lgi sftc mgnh Sy bdnh truijng va ba quyen cfta
khai thdc cua tieng Anh, thi bgn phdi tieng Anh la mgt thyc te ma chinh sach
dftng tieng Anh de lam vipc dd" [6,362]. ngdn ngft, ddc bi^t chinh sach ngogi
ngft cfta bat ki qudc gia nao ciing deu
6. Kit l u ^ va nhirng ham y cho phdi tinh den. Tuy nhien, chi dya vao
vi|c xay dyng chinh s^ch ngo^i ngir thyc te nay ma bien tieng Anh thdnh
Trong bai viet nay, chung tdi dd ngogi ngft dgc tdn trong mpt qudc gia
khao sdt vi the cfta tieng Anh tren the thi cd !g Id mgt chinh sdch ngoai ngu
gidi vd d Vipt Nam. Tir nhiing gi dugc thieu can ddi, de gay ra nhirng hdu qud
trinh bay, cd thi khdng dinh rdng tieng khdng mong mudn. Li do la vi, la mpt
Anh Id ngdn ngft dang cd thanh the hom phin cua chinh sach ngdn ngft, chinh
so vdi cac ngdn ngu khdc, nd dudng sach ngoai ngft khdng phai chi tac dgng
nhu xuat hipn khdp mgi nai. Sy hipn den ca cau cac ngogi ngft ma nd cdn
dipn cua tieng Anh tren the gicM hipn tdc dgng den nhiing van dl idnh te, chinh
nay rgng lan den mftc ma nhd ngdn tri, xd hgi, b(M vi nd khdng phai chi phyc
ngft h.QC xd hgi ngudi Dan Mgeh Robert vy cho myc (fich h(?c ngoai ngft ma cdn
Phillipson [91 dS. phai dftng thugt ngft phyc vy nhieu myc dich khac nhaa Dieu
"chft nghia de quoc ngdn ngft" va nha ndy cd nghia la, da ngoai ngii la chinh
nghien cim ngdn ngft ngudi Nigeria sdch dugc ua chugng trong bat ki qudc
Ayo Bamgbose [1] dd phdi dftng thugt gia nao cua the gidi hien dgi.
ngft "ba quyen" va each ndi an dy "sd Trong nen gidcD dye da ngogi ngft
thgp phdn hoi quy" de chi sy lan tda ciia mpt qudc gia, bit ki khi ndo cd mpt
khdng gi ngdn can ndi cfta nd. Sy banh ngdn ngu dugc trao ddc an, thi ciing
18 Ngon ngiif sd 1 ndm 2011

diu thudng dan den vipc cdc ngdn ngu h(K, cd khoa hpc t\r nhien vd khoa hpc xd hoi
khdc b} xem nhp ho^c bj logi bd. Tuy vd nhdn van, bdng tiing Anh ducrc djch
nhien, sg hoan todn khdng hipn thyc sang tiing Nga.
khi chd dgi rdng tat cd cac ngoai ngu ^ S6 li?u diniK lay tit cdc chucmg trinh ddo
dugc cdng nhgn trong mgt qudc gia tgo hi?n hdnh a Dgi hpc Qudc gia Hd Ngi
deu dugc coi trgng ngang nhau. Chinh d cdc ca sa ddo tgo dgi hgc chua dp difl^g
vi vdy ma tfty theo hoan canh cy the, phuang thic ddo tgo tin chi, thdi lugng ddnh
cd the chgn mgt ngogi ngft (ngogi ngft cho tiing Anh a mdi bgc hgc cit nhdn, thgc
thft nhit) lam mdn hpc bit bugc vd nhiing Sl vd tiin si co the dugc tinh theo cdch
ngogi ngu khdc (ngogi ngu thft hai) khdc.
lam lam mdn hgc t\c chgn. Mgt chinh TAI L I $ U THAM K H A O
sdch ngoai ngft nhu vay van tdn tao tim 1. A. Ban'-hose, A Recurring Decimal:
quan trpng cua ngogi ngft thft nhit trong English in Language Policy and Planning,
khi van coi trgng mpt each hcpp li cdc In The Handbook of World Englishes,
ngoai ngft khdc, tranh dugc tam li bj BE. Kachru & Y. Kachru & CL Nelson
"logi bd" va, do dd, tranh dugc xu hudng (Eds.), Singapore: Blackwell, 2006.
cyc doan chi hgc mgt ngogi ngu trong 2. D. Crystal, English as a Global
vipc lap chinh sach. Language, Cambridge: CUP, 1997.
3. Hodi Thanh & Hodi Chdn, Thi Nhan
Chinh sach ngdn ngft khdng phdi
Vi$t Nam, In ldn thir mudi ba, 1997.
la myc dich ty than. Ca sd h(?p li cfta
4. Hodng Vdn Vdn, Nhu cau va dpng
nd phdi la cai md nd cd the gdp phan
ca hpc tieng Anh ciia sinh vien nam thur
vao phdt triln vdn hda, chinh fti; kinh
nhit, Dgi hpc Quoc gia Ha Npi, T/c Khoa
te, va xd hpi tong the cua mpt cjiidc gia
hgc - DHQG Hd Ngi, 2007, tr. 125-137.
Trong mdi quan hp ndy, chi nhdn mgnh
vao nhipm vy thu nhin thdng tin, tilp 5. L. E. Ling & A. Brown, English in
Singapore: An Introduction, Mc Graw Hill
thu tri thuc khoa hq>c va cdng nghp, hay
Education, 2005.
vao myc dich sinh lgi de bipn minh cho
vipc xay dyng mgt chinh sach don ngogi 6.M.A.K Halliday, Written Language,
ngft la hoan todn chua dft, hoan todn Standard Language, Global Language,
In The Handbook of World Englishes,
khdng thuyet phyc. Trong boi canh hgi
B.B. Kachru & Y. Kachru & CL. Nelson
nhdp vd toan cdu hda, mgt chinh sdch
(Eds.), Singapore: Blackwell, 2006.
ngogi ngft ma trong dd mgt ngogi ngft
phd bien dugc sft dyng trong giao tiep 1. N. Honna, East Asian Englishes,
qudc tl rgng lan ben cgnh tieng mp de In The Handbook of Worid Englishes,
BE. Kachru & Y. Kachru & CL. Nelson
vd cdc ngogi ngft quan trpng khdc cd
(Eds.). Singapore: Blackwell, 2006.
the la mpt chinh sdch cd y nghia; nd
chdc chdn sg gdp phin tich cyc vao sy 8. RD. King, The Beginnings, In
The Handbook of World Englishes, B.B.
phdt trien da dang va hdi hda cua mpt
Kachru & Y. Kachru & CL Nelson (Eds.),
qudc gia. Singapore: Blackwell, 2006.
CHU THICH 9. R. Phillipson, Linguistic hnperialism,
' M$c dit dupc cho Id bdo thu trong tiip
Oxford: Oxford University Press, 2002.
nhgn tieng Anh nhung trong thicc ti ngucri ^ lO.Thu tudng Chinh phd, Quyet djnh
Nga rdt coi trpng vi?c hqc tiing Anh. Diiu so 1400/QD-TTg ngay 30 thang 9 nSm
nay co the thdy thong qua thuc ti Id ngay 2008 ve vi^c duy?t De an "Dav va hpc
trong thai ki chien tranh Ignh (tii giua din
ngo^i ngu trong hf thong giao due quoc
cuoi the ki XX), rdt nhiiu cong trinh khoadan giai dogn 2008 - 2020".

You might also like