1

ANALIZA SITOWA
1. Wprowadzenie

Analiza sitowa polega na określeniu składu granulometrycznego gruntu, poprzez rozdzielenie

poszczególnych frakcji gruntu w wyniku przesiewania próbki na zestawie znormalizowanych sit.
Analizę sitową należy stosować jako badanie podstawowe, dla gruntów niespoistych oraz jako
badanie uzupełniające, dla gruntów spoistych.

2. Przebieg badania
Przyrządy: 1
1 – komplet sit (rys.1) o wymiarach oczek
kwadratowych: 25; 10; 2; 1; 0,5; 0,25; 0,1
oraz 0,070 lub 0,063 [mm]
2 – wstrząsarka
3 – waga techniczna
2

rys.1. Zestaw sit

1. Grunt przeznaczony do badania wysuszyć do stałej masy w temp. 105 ÷ 110 oC. Z próbki
przeznaczonej do badania usunąć ziarna o średnicy powyżej 40 [mm].
2. Zważyć około 1000 [g] gruntu.
3. Komplet czystych i suchych sit należy zestawić w ten sposób, aby najwyżej znalazło się sito
o największym wymiarze oczek, tj. 25 [mm], a następnie kolejne sita o coraz mniejszych oczkach.
Spód stanowi płaskie naczynie do zebrania pozostałości przesiewanego gruntu.
4. Wsypać próbkę gruntu na sito górne, a następnie przykryć je szczelnym wieczkiem
i przymocować uchwytami.
5. Uruchomić wstrząsarkę na 5 minut.
6. Po zakończeniu przesiewania pozostałości na poszczególnych sitach zważyć.
7. Wyniki zapisać w tabeli nr 1.
 2
Schemat obliczeniowy:

tabela nr 1.
Masa Procentowy Procentowy
Masa próbki Średnica Masa gruntu na
skorygowana udział frakcji udział frakcji
ms [g] zastępcza d [mm] sicie [g]
mi [g] Zi [%] narastająco [%]
25
10
2
1
0,5
0,25
0,1
0,063
pozostało
Suma

Zawartość procentową poszczególnych frakcji (Zi) należy obliczyć według wzoru:

Zi = (mi / ms) · 100%

gdzie: mi – masa skorygowana frakcji gruntu pozostałej na sicie [g],

ms – masa szkieletu gruntowego (całej próbki) [g].

Otrzymane wyniki należy nanieść na wykres uziarnienia gruntu (przykład rys. 2). Na podstawie
procentowej zawartości poszczególnych frakcji ustalić nazwę gruntu (tabela nr 2 i 3).

rys. 2. Wykresy uziarnienia

 3
Obliczyć wskaźnik niejednorodności uziarnienia (różnoziarnistości) U, oraz scharakteryzować
grunt wg tego wskaźnika (tabela nr 4).
U = d 60 : d 10

gdzie:
d60 - średnica ziarn (cząstek), których wraz z mniejszymi jest w gruncie 60%,
d10 - średnica ziarn (cząstek), których wraz z mniejszymi jest w gruncie 10%.

tabela nr 2. Podział gruntów gruboziarnistych ze względu na uziarnienie

Nazwa gruntu Symbol Uziarnienie

Żwir Ż f’i ≤ 2 %
fk + fż > 50 %
Żwir gliniasty Żg f’i > 2 %
Pospółka Po f’i ≤ 2 %
50 % > fk + fż > 10 %
Pospółka gliniasta Pog f’i > 2 %

tabela nr 3. Podział gruntów drobnoziarnistych niespoistych ze względu na uziarnienie

Nazwa gruntu Symbol Uziarnienie

zawartość ziaren o średnicy większej niż
Piasek gruby Pr 0,5 mm wynosi więcej niż 50 %
(d50 > 0,5 mm)
zawartość ziaren o średnicy większej niż
0,5 mm wynosi nie więcej niż 50 %, lecz
Piasek średni Ps zawartość ziaren o średnicy większej niż
0,25 mm wynosi więcej niż 50 %
(0,5 mm ≥ d50 > 0,25 mm)
zawartość ziaren o średnicy mniejszej niż
Piasek drobny Pd 0,25 mm wynosi więcej niż 50 %
(d50 ≤ 0,25 mm)
f’p = 68 ÷ 90 %
Piasek pylasty Pπ f’π = 10 ÷ 30 %
f’i = 0 ÷ 2 %

tabela nr 4. Podział gruntów ze względu na wskaźnik niejednorodności uziarnienia:

1≤ U ≤ 5 grunt równoziarnisty
5 < U ≤15 grunt różnoziarnisty
U > 15 grunt bardzo różnoziarnisty