ATH Bielsko – Wydział Inżynierii Materiałów, Budownictwa i Środowiska

BUDOWNICTWO STUDIA NIESTACIONARNE

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Temat: Kompozycja kruszywa do betonu zwykłego

Nr
ćwiczenia: 4 Data wykonania ćwiczenia : 04.11.2005 r.

Zespół nr: 1
Grupa Rodzaj
dziekańska 1 studiów
Zaoczne

Rok
akademicki
2005/06 Semestr III

Prowadzący zajęcia: mgr Anna Chudan

Ocena:
 2

SPRAWOZDANIE Z PRZEPROWADZENIA ĆWICZENIA NR 4

1. TEMAT ĆWICZENIA
Kompozycja kruszywa do betonu zwykłego

2. PRZEDMIOT BADANIA
Wyjaśnienie podstawowych pojęć:
a. stos okruchowy kruszywa – jest to mieszanina kruszyw wchodząca w
skład kruszywa dobranego tak, aby spełnić normowe wymagania do
powstania wyznaczonej mieszanki betonowej
b. uziarnienie kruszywa – jest to procentowa zawartość frakcji w stosie
okruchowym kruszywa
c. punkt piaskowy – jest to procentowa zawartość kruszywa drobnego
frakcji 0-2 mm (piasek) w stosie okruchowym, inaczej mówiąc jest to
udział piasku w całym kruszywie
d. jamistość kruszywa – są to puste przestrzenie (jamy) między ziarnami
kruszywa, jest ona określona jako względna objętość pustek
międzyziarnowych w jednostce objętości kruszywa i wyraża się wzorami:

1)
ρ – ρnu 1 dm3
jk= .
= gdzie:
ρ ρnu kg
ρ - gęstość ziarnowa
inne możliwe przekształcenia wzoru objętościowa kruszywa
2)
.
1000 =
dm 3
ρnu - gęstość nasypowa
m3 kruszywa
3) .
100 = %

e. wodożądność kruszywa – Wk określa ilość wody, jaką należy dodać do

suchego kruszywa, aby mieszanka betonowa (z tym kruszywem) uzyskała
założoną konsystencję. Wodożądność jest związana z ilością wody na
kruszywie. Wodożądność zależy od powierzchni kruszywa i zadanej
(projektowanej) konsystencji mieszanki betonowej.
Wodożądność Wk wyraża się wzorem:

Wk = Σfi . Wki dm3

100 kg
gdzie:
fi – procentowa zawartość i-tej frakcji [%]
Wki – wskaźnik wodożądności i-tej frakcji [dm3/kg]
Wskaźniki wodożądności wyznacza się w sposób laboratoryjny, a ich wartość odczytuje
się w tabelach

f. kruszywo o nieciągłym uziarnieniu – jest to kruszywo w którym brakuje

pewnej(ch) frakcji (nie skrajnej) np.:
w kruszywie 0/16 – 0/2 2/4 4/8 8/16
 3

g. krzywe graniczne – inaczej krzywe zalecane (ale nie optymalne) są to

dwie krzywe: górna i dolna, będące krzywymi kruszywa wyznaczonymi
laboratoryjnie i ograniczające pole dobrego uziarnienia kruszywa.
Aby dobrać odpowiedni stos okruchowy kruszywa do betonu, krzywa
uziarnienia powinna mieścić się w polu ograniczonym przez krzywe
graniczne. Istnieje następująca zależność: im wyżej znajduje się krzywa w
polu dobrego uziarnienia, tym kruszywo jest drobniejsze; im niżej znajduje
się krzywa w polu dobrego uziarnienia tym kruszywo jest grubsze.
Jest to metoda doboru kruszywa do betonu, zwana metodą granic
krzywych przesiewu (wzorcowych-normowych)

Zalecane graniczne krzywe uziarnienia kruszywa do betonu

0,125 0,25 0,5 1,0 2,0 4,0 8,0 16,0

h. dobór uziarnienia metodą kolejnych przybliżeń – tzw. metoda iteracji;

jest to druga metoda doboru kruszywa do betonu. Polega ona na takim
dobraniu proporcji pomiędzy frakcjami kruszywa, w mieszance kruszyw,
aby mieszanka ta charakteryzowała się najmniejszą jamistością i
wodożądnością, aby ich suma była najmniejsza:

jk + Wk = minimum

3. ZAKRES BADANIA
Badanie polega na zaprojektowaniu (dobraniu) najkorzystniejszego kruszywa do
betonu zwykłego, metodą iteracji.
 4

4. PRZEBIEG ĆWICZEŃ
4.1. I-sza seria doświadczenia
Ustalenie optymalnego składu 2-ch frakcji (8/16mm i 4/8mm)
Kolejność czynności:
a. do każdego pomiaru przyjmujemy stałą masę kruszywa frakcji 8/16mm (G 1) w
ilości 5 kg, dla każdej badanej próbki mieszaniny kruszyw frakcji 8/16 i 4/8;
b. do odważonej próbki kruszywa frakcji 8/16 dodajemy kruszywo frakcji 4/8mm
(G2) w ilości określonej procentowo w tablicy nr 1;
c. po przygotowaniu mieszanki kruszyw frakcji 8/16 i 4/8 zagęszczamy kruszywo
w metalowym naczyniu o pojemności 10 dm3, przez 10 s, na stole wibracyjnym;
d. odczytujemy objętość badanej próbki mieszanki, wynik wpisujemy do tablicy nr
1;
e. na podstawie otrzymanych wyników obliczamy wartość gęstości nasypowej w stanie
zagęszczonym kruszywa, wg wzoru:
gdzie :
m
ρnu = 3
[dm /kg] m – masa żwiru w kg
V V – objętość żwiru po zagęszczeniu w dm3

f. badanie prowadzimy do momentu uzyskania mieszaniny kruszyw o największej

wartości gęstości nasypowej w stanie zagęszczonym;
g. do kolejnej serii badań (II-ej) przyjmujemy mieszankę kruszyw o procentowym
udziale kruszywa frakcji 8/16 i 4/8 gwarantującym największą wartość gęstości
nasypowej w stanie zagęszczonym;
Tablica nr 1
Nr mieszanki 1 2 3 4 5 6 7
Żwir 8 -16 mm
G1 %
70 65 60 55 50 45 40
Żwir 4 - 8 mm
G2 %
30 35 40 45 50 55 60
Masa żwiru G1
kg
5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0
Masa żwiru G2
kg
2,14 2,69 3,35 4,09 5,0 6,1 7,50
Masa mieszanki
G1 + G2 kg
7,14 7,69 8,35 9,09
Objętość mieszanki
dm3
4,0 4,2 4,4 5,0
Gęstość nasypowa w stanie
utrzęsionym kg/dm3
1,785 1,831 1,898 1,818
h. do kolejnej serii badania przyjmujemy mieszankę kruszyw (nr 3) o optymalnym
składzie procentowym frakcji :
G1 : 8/16 mm - 60%
G2 : 4/8 mm - 40%
 5
4.2. II-ga seria doświadczenia

Optymalizacja udziału kruszywa żwirowego frakcji 2-4mm oraz mieszaniny frakcji

4-8mm i 8-16 mm o proporcjach wytypowanych w I-szej serii

Kolejność czynności:
a. do każdego pomiaru przyjmujemy stałą masę mieszanki kruszywa frakcji
4/8mm i 8/16mm (G1+G2) w ilości 5 kg, o proporcjach procentowych
wyznaczonych w I-ej serii doświadczeń, dla każdej badanej próbki mieszaniny
kruszyw frakcji 8/16mm, 4/8mm i 2/4mm;
b. do odważonej próbki mieszanki kruszywa frakcji 4/8mm i 8/16mm dodajemy
kruszywo frakcji 2/4mm (G3) w ilości określonej procentowo w tablicy nr 2;
c. po przygotowaniu mieszanki kruszyw frakcji 8/16 i 4/8 zagęszczamy kruszywo
w metalowym naczyniu o pojemności 10 dm3, przez 10 s, na stole wibracyjnym;
d. odczytujemy objętość badanej próbki mieszanki, wynik wpisujemy do tablicy nr
2;
e. na podstawie otrzymanych wyników obliczamy wartość gęstości nasypowej w
stanie zagęszczonym kruszywa, wg wzoru (pkt. 4.2.e)
f. badanie prowadzimy do momentu uzyskania mieszaniny kruszyw o największej
wartości gęstości nasypowej w stanie zagęszczonym;
g. do kolejnej serii badań (III-ej) przyjmujemy mieszankę kruszyw o procentowym
udziale kruszywa frakcji 8/16mm, 4/8mm i 2/4mm, gwarantującym największą
wartość gęstości nasypowej w stanie zagęszczonym;
Tablica nr 2
Nr mieszanki 1 2 3 4 5 6
Żwir frakcji 8 –16 i 4 - 8 mm
w proporcji G1:G2 = ...... %
90 85 80 75 70 65
Żwir 2 - 4 mm
G2 %
10 15 20 25 30 35
Masa mieszanki w stałej proporcji
G1:G2 = ..... kg
5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0
Masa żwiru G3
kg
0,555 0,882 1,250 1,666 2,143 2,692
Masa mieszanki
G1 + G2 + G3 kg
5,555 5,882 6,250
Objętość mieszanki
dm3
3,1 3,2 3,6
Gęstość nasypowa w stanie
utrzęsionym kg/dm3
1,792 1,838 1,736

h. do kolejnej serii badania przyjmujemy mieszankę kruszyw (nr 2) o optymalnym

składzie procentowym frakcji :

G1 + G2 : 4/16 mm - 85 % (gdzie 4/8=40% i 8/16=60%)

G3 : 2/4 mm - 15 %
 6
4.3. III-cia seria doświadczenia
Ustalenie optymalnego udziału piasku frakcji 0/2 mm oraz mieszaniny z II-ej serii
doświadczenia o wyznaczonych proporcjach.
Ustalenie optymalnego punktu piaskowego mieszanki kruszywa
Kolejność czynności:
a. do każdego pomiaru przyjmujemy stałą masę mieszanki kruszywa frakcji
2/4mm 4/8mm i 8/16mm (G1+G2+G3) w ilości 5 kg, o proporcjach procentowych
wyznaczonych w II-ej serii doświadczeń, dla każdej badanej próbki mieszaniny
kruszyw frakcji 8/16mm, 4/8mm i 2/4mm;
b. do odważonej próbki mieszanki kruszywa frakcji 2/4mm, 4/8mm i 8/16mm
dodajemy piasek frakcji 0/2mm w ilości określonej procentowo w tablicy nr 2, w
zakresie od 30 do 51 %, wynikającym z zalecanych (wzorcowych) krzywych
kruszywa;
c. po przygotowaniu mieszanki kruszyw wszystkich frakcji 0-16mm zagęszczamy
kruszywo w metalowym naczyniu o pojemności 10 dm 3, przez 10 s, na stole
wibracyjnym;
d. odczytujemy objętość badanej próbki, wynik wpisujemy do tablicy nr 3;
e. na podstawie otrzymanych wyników obliczamy wartość gęstości nasypowej w
stanie zagęszczonym kruszywa, wg wzoru (pkt. 4.2.e)
f. badanie prowadzimy do momentu uzyskania mieszaniny kruszyw o największej
wartości gęstości nasypowej w stanie zagęszczonym;
g. jako optymalną przyjmujemy mieszankę kruszyw o procentowym udziale
kruszywa wszystkich frakcji 0/16mm, gwarantującym największą wartość
gęstości nasypowej w stanie zagęszczonym;
h. na podstawie otrzymanych wyników obliczamy jamistość (j k), wodożądność
(Wk) oraz sumę jk+Wk dla mieszanki nr 3, oraz, dla porównania, dla mieszanek
nr 2 i 4. Wyniki wpisujemy do tablicy nr 3
Tablica nr 3
Nr mieszanki 1 2 3 4 5 6 7
Żwir frakcji 8-16, 4-8 i 2-4 mm
w proporcji G1:G2:G3 = ...... %
70 67 64 61 58 55 52
Piasek 0 - 2 mm
%
30 33 36 39 42 45 48
Masa mieszanki w stałej proporcji
G1:G2:G3 = ..... kg
5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0
Masa piasku w mieszance
kg
2,14 2,46 2,81 3,20 3,62 4,09 4,62

Masa mieszaniny żwiru i piasku kg 7,14 7,46 7,81 8,20

Objętość mieszanki
dm3
3,4 3,5 3,6 4,0
Gęstość nasypowa w stanie
utrzęsionym kg/dm3
2,100 2,131 2,169 2,050

Jako optymalny skład kruszywa o frakcjach przyjęto mieszankę w proporcjach:

G1 + G2 + G3 : 2/16 mm - 64 % (podział frakcji zgodnie z II serią)
Piasek: 0/2 mm - 36 %

4.4. KRZYWE KRUSZYWA DLA MIESZANEK 67/33, 64/36, 61/39

 7

a. procentowy podział frakcji 0/05, 05/1 i 1/2 w piasku dla poszczególnych mieszanek
otrzymanych metodą iteracji:
Średnia procentowa zawartość

% w 0/16

% w 0/16

% w 0/16
ziarna

ziarna

ziarna
Mieszanka 67/33

Mieszanka 61/39
ziaren 0/05, 05/1, 1/2 określona

Mieszanka 64/36
metodą sitową w warunkach
laboratoryjnych

0/0,5 36,9 0/0,5 12,2 0/0,5 13,3 0/0,5 14,4

0/2 0,5/1 34,2 0,5/1 11,3 0,5/1 12,3 0,5/1 13,3
1/2 28,9 1/2 9,5 1/2 10,4 1/2 11,3
Σ 100 Σ 33,0 Σ 36,0 Σ 39,0

b. procentowy podział wszystkich frakcji kruszywa dla mieszanek 67/33,

64/36, 61/39:

Zawartość Przechodzi przez sito

Frakcja
frakcji
Mieszanka 67/33

mm Otwór (D)
% %
mm
0/0,5 12,2 0,5 12,2
0,5/1 11,3 1 23,5
1/2 9,5 2 33,0
2/4 10,0 4 43,0
4/8 22,8 8 65,8
8/16 34,2 16 100,0
Σ 100,0

Zawartość Przechodzi przez sito

Frakcja
frakcji
Mieszanka 64/36

mm Otwór (D)
% %
mm
0/0,5 13,3 0,5 13,3
0,5/1 12,3 1 25,6
1/2 10,4 2 36,0
2/4 9,6 4 45,6
4/8 21,8 8 67,4
8,16 32,6 16 100,0
Σ 100,0

Zawartość Przechodzi przez sito

Frakcja
frakcji
Mieszanka 61/39

mm Otwór (D)
% %
mm
0/0,5 14,4 0,5 14,4
0,5/1 13,3 1 27,7
1/2 11,3 2 39,0
2/4 9,2 4 48,2
4/8 20,7 8 68,9
8,16 31,1 16 100,0
Σ 100,0
c. na podstawie wyników z powyższych tablic sporządzamy wykresy
krzywych kruszywa
8
 9
4.5. OBLICZENIE JAMISTOŚCI, WODOŻĄDNOŚCI ORAZ SUMY j k+Wk DLA
KRUSZYW DO BETONU O KONSYSTENCJI PLASTYCZNEJ

a. Obliczanie jamistości

Jamistość dla wskazanych mieszanek 67/33, 64/36, 69/31 obliczamy wg wzoru:

gdzie:
ρ – ρnu 1 dm3 ρ - gęstość ziarnowa
jk= .
= objętościowa kruszywa
ρ ρnu kg
ρnu - gęstość nasypowa
kruszywa

dane:
ρ = 2,65 kg/dm3
ρnu(67/33) = 2,131 kg/dm3
ρnu(64/36) = 2,169 kg/dm3
ρnu(61/39) = 2,05 kg/dm3
podstawiając powyższe dane do wzoru otrzymujemy:

1) jamistość mieszanki kruszyw 67/33 = 0,092 dm3/kg

2) jamistość mieszanki kruszyw 64/36 = 0,083 dm3/kg

3) jamistość mieszanki kruszyw 61/39 = 0,110 dm3/kg

b. Obliczanie wodożądności

Wodożądność dla wskazanych mieszanek 67/33, 64/36, 69/31 obliczamy wg wzoru

Wk = Σfi . Wki dm3

100 kg
gdzie:
fi – procentowa zawartość i-tej frakcji [%]
Wki – wskaźnik wodożądności i-tej frakcji [dm3/kg] z tablicy normowej dla konsystencji plastycznej

Mieszanka 67/33
Wodożądność
Frakcja Zawartość frakcji Wskaźnik (Sterna)
dm3/kg
wodożądności Wki
mm % dm3/kg fi * Wki
100
0/0,5 12,2 0,148 0,018
0,5/1 11,3 0,058 0,007
1/2 9,5 0,043 0,004
2/4 10,0 0,032 0,003
4/8 22,8 0,026 0,006
8/16 34,2 0,020 0,007
Σ 100,0 0,045

Mieszanka 64/36
 10
Wodożądność
Frakcja Zawartość frakcji Wskaźnik (Sterna)
dm3/kg
wodożądności Wki
fi * Wki
mm % dm3/kg
100
0/0,5 13,3 0,148 0,020
0,5/1 12,3 0,058 0,007
1/2 10,4 0,043 0,004
2/4 9,6 0,032 0,003
4/8 21,8 0,026 0,006
8/16 32,6 0,020 0,007
Σ 100,0 0,047
Mieszanka 61/39
Wodożądność
Frakcja Zawartość frakcji Wskaźnik (Sterna)
dm3/kg
wodożądności Wki
fi * Wki
mm % dm3/kg
100
0/0,5 14,4 0,148 0,021
0,5/1 13,3 0,058 0,008
1/2 11,3 0,043 0,005
2/4 9,2 0,032 0,003
4/8 20,7 0,026 0,005
8/16 31,1 0,020 0,006
Σ 100,0 0,048

c. Obliczenie sumy jk+Wk

Dla wskazanych mieszanek 67/33, 64/36, 69/31 obliczamy sumę jk+Wk :

dane:
jk (67/33) = 0,092 dm3/kg
jk (64/36) = 0,083 dm3/kg
jk (61/39) = 0,110 dm3/kg
Wk (67/33) = 0,045 dm3/kg
Wk (64/36) = 0,047 dm3/kg
Wk (61/39) = 0,048 dm3/kg

podstawiając powyższe dane do wzoru otrzymujemy:

1) jamistość mieszanki kruszyw 67/33 = 0,137 dm3/kg

2) jamistość mieszanki kruszyw 64/36 = 0,130 dm3/kg

3) jamistość mieszanki kruszyw 61/39 = 0,158 dm3/kg

 11
5. OSTATECZNE WYNIKI BADAŃ

Żwir frakcji 8-16, 4-8 i 2-4 mm

w proporcji G1:G2:G3 = ...... %
67 64 61
Piasek 0 - 2 mm
%
33 36 39
Jamistość jk
dm3/kg
0,092 0,084 0,110
Wodożądność, Wk
dm3/kg
0,045 0,047 0,048
jk + W k
dm3/kg 0,137 0,131 0,158

Ze względu na najmniejszą wartość sumy jamistości i wodożądności (jk + Wk=minimum)

optymalny skład kruszywa dla betonu o konsystencji plastycznej, wyznaczony metodą
iteracji podczas ćwiczeń określają następujące parametry:

1. % stosunek żwiru do piasku w stosie okruchowym - 64/36

2. punkt piaskowy - 36%
3. uziarnienie:
Frakcja Zawartość
mm frakcji [%]

0/0,5 13,3
0,5/1 12,3
1/2 10,4
2/4 9,6
4/8 21,8
8,16 32,6
Σ 100,0

4. jamistość - 0,084 dm3/kg

5. wodożądność - 0,047 dm3/kg
6. suma jk + Wk - 0,131 dm3/kg
 12

67/33 64/36 61/39