You are on page 1of 319
MANTIK RISALELERI (INCELEME - CEViRI YAZI - TIPKIBASIM) oy Ladikli ‘Mehmed ae 1495) Ismail Ferruh Efendi (8. 1840) Mustafa Ragid’el- fenbuh (. £303/3) Ahpiéd Nazif®. Mchméd (6. 18 s.) Mehmed Sadtk maAG 1851) Mie yman (5. 738) Hagia hak PK. 1852) V fyi Hazirlayanlar Ibrahim Capak Mesud Ogmen- Abdullah Demir Editor ibrahim Capak & Esenven kurumu BABRANLIGI ‘TORKIYE YAZMA ESERLER KURUMU BASKANLIGI YAYINLARI: 64 Bilin ve Felsefe Sersi 7 Kitabin Ads : MANTIK RISALELERI Millifer 1- Zitbdeti’-Beydn, Ladikli Mehmed Gelebi (. 90/1495) 2- Mantsk Risdlesi, Ismail Feeruh Efendi (8. 1256/1840) 3+ hdgited Teriimesi, Mustafa Rasid b. Ahmed el-lstanbuli (6. 1217/1802/3) 4. Mefhiim-i hdgiict, Ahmed Nazif b. Mehmed b. Hasan (6. 1266/1806 s.) 5- Mefhrim-s Velediyye Minél-Adéb, Shmed Nazif b, Mchmed (6. 1266/1806 s.) 6 Terceme-iIsigct bi-Tatbiki Such, Mehmed Sadik es Schri (1267/1851) 7- Risiletél-Mantrk, Miistakimzade Sideddin (6.1202/1788) 8 Suil-i hdgtes, Haputlu Hoca Ishak Efendi (6. 1309/1892) 9- Risile-i Vaz'iyye, Miiellifi Mechul Ongiin Dili +: Osman Tiirkgesi Heztrlayanlar + Prof. De. Ibrahim Capak Istanbul Oniversitesi,Hahiyat Fakiiltesi Felsefe ve Din Bilimleri Boltimii (Manse) Ofretim Oyesi Mesiid Ogmen-(Tath ‘Arsiv Us) ‘Abdullah Demir (Arastutmact-Arsiv Uzm.) Editir Prof. Dr. Ibrahi sha apa AZ Proje Editérit JisDs D Di. os pilaver Son Okuma = Yazma Ee a. Abdi Ouop Anyiv Kayst 4 eae Ber Kip, Ayasofya, no. 2490; Kasilecizide, mol 7382; Peter Papa, no, 625/39; Fath, no. 3239/1 ‘Fatih, no, 3239/4; Fatih, no, 3240; Agir Efendi, no. 435/12; Aiazina Bais io: 793 Yauna Bags no. 93113 Kitap Tasarom Valls Yitee Pe Bask: Elnia Basita Ys aN a Ltd. $ti., Tevfikbey Mh. Halkali Cd. No: 162/7 Kiigiikgekmece / Istanbul, Sertfika No. 12058 Bask Yori ve Ves Istanbul 2015 Bashi Miktart 1. Baska, 2000 adee KUTUPHANE BILGi KARTI Library of Congress A CIP Catalog Record Ladikli Mehmed Celebi, Ismail Ferruh Efendi, Miistakimzade Siileyman Sadeddin, Mustafa Rasid b. Ahmed el-Istanbuli, Mehmed Sadik b. Mehmed Esad el-Miiderris eg-Sehri Mantik Risileleri 1. Manuk, 2. [skim Felsefesi, 3. skim Mantk Diisiincesi, 4. Isigici, 5. Manuk Risileleri ISBN: 978-975-17-3822-6 Copyright © Turkiye Yazma Eserler Kurumu Baskanlijs. Her haldks mahfuzdur. Baiiin yayun haklart Tirkiye Yazma Eserler Kurumu Baskanligr'na aii. Baskas tiimiyle veya kismen, highie yolla ve highie ortamda yayunlanamaz ve gojaltlamaz. in izni olmakstan T.C. Taekiye Yazma Eserler Kurumu Baskanhigi ymaniye Mh. Kanuini Medresesi Sk. No: 5 34116 Fatih / Istanbul ‘Tel: +90 (212) 511 36 37, Faks: +90 (212) 511 37 00 infoa@yek govt, www.yee goxtr TAKDIM insanlik tarihi, akal ve diistince sahibi bir varhk olan insanin kurdugu medeniyetleri, medeniyerler arasindaki iliskileri anlaur. Insan, zihni faali- yetlerde bulunma kabiliyetiyle bilim sanat ve kiiltiir degerleri tietir,tirectigi kiiltiir ve diisiince ile de tarihin akisina yén verir. Medeniyetler, kiiltiirler, dinler, ideolojiler, etnik ve mezhebi anlayrslar arasindaki iliskiler kimi zaman augma ve ayrismalara, kimi zaman da uz- lagma ve ig birliklerine zemin hazirlamistir. Insanlarin, toplumlarin ¥¢ devietletin( ii, iirettikleri kiiltiir ve mede- jit. Insanoglu olarak daha aydinhk bir gelecek ins edebilmgmiz, insanigin aa deferi,ortak mirasi ve ortak niyet degerlerinin varligryla dlcil kazanimn olan kiileiir Ze | medentfet lerini seigcebilmemine miim- 4 kiindiir. 2 | Bizler, Selcukluidan Ssmanieys fe e Caphuiyel ¢ kadar biiyiik devletler kuran bir milletiz. Bu biiyiikde { rl ese espn biiyiik bir mede- niyet ve kiiltiir tasavvuru yatmakea Ik insandan giiniimiize kadar gik kubbe alunda gelisen her deger, haki- katin farkh bir tezahiirii olarak bizim icin muteber olmustur. islam ve Tiirk tarihinden siiziiliip gelen kiiltiirel birikim bizim igin biiyiik bir zenginlik kaynagidir. Bilgiye, hikmete, irfana dayanan medeniyet degerlerimiz tarih boyunca sevgiyi, hosgériiyii, adaleti, kardeslik ve dayanismayi 6n planda tutmustur. Gelecek nesillere karst en biiyiik sorumfulugumuz, insan ve alem tasav- vurumuzun temel bilesenlerini oluscuran bu essiz mirasin etkin bir sekilde aktarilmasin saglamakur. Bugiinkii ve yarinki nesillerimizin gelisimi, gec- misimizden devraldigimuz biiyitk kiiltiir ve medeniyet mirasinin daha iyi idrak edilmesine ve sahiplenilmesine baghidir. Felsefeden tababete, astronomiden matematige kadar her alanda, Me- dine'de, Kahire'de, Sam‘da, Bagdatta, Buharada, Semerkant’ta, Horasan‘da, Konyalda, Bursada, Istanbul'da ve cografyamuzin her késesinde iiretilen de- gerler, bugiin tiim insanhgin ortak mirast hiline gelmistir. Bu biiyiik ema- nete sahip cikmak, bu biiyiik hazineyi gelecek nesillere aktarmak éncelikli sorumlulugumuzdur. Yirmi birinci yiizyil diinyasina sunabilecegimiz yeni bir medeniyet pro- jesinin dokusunu drecek degerléfi itfetébjlmemiz, ancak sahip oldugumuz miimkiindiir. Bu miras bize, bu hazinelerin ve zengin birikimin islenm tarihteki en biiyik ilim ve diigince iasanJarinin leri eserleri sunuyor. Gok cesitl“alarafda.ée disipfinlerde medeniyetimizin en zengin ve benzersié-metinlerini ihtiva eden bu 2 ciime ya da uplabasimyoluyla ae ve etkin pir gekilde yeniden inga is bir yelpazede iirettik- lerin korunmasi, ter- edilmesi, Biiyiik Tirkiye Vizyonymugain afr bir parcasidr. Bu dogrul- tuda yapilacak calismalar, hig siiphosi fre, Cdadimuza, gelecek nesillere ve insanliga sunacagimuz eserleri iiretmeye yénelik fikri cabalarin hasilast olacakur. Her alanda oldugu gibi bilim, di ‘ir ve sanat alanla- rinda da eser ve ig iiretmek idealiyle yeniden ele alinmaya, ilgi grmeye, kaynak olmaya baslayan bu hazinelerin iilkemize ve tim insanliga haytrlar getirmesini temenni ederim. Aziz milletimiz, bu kutsal emaneti yiicelterek muhafaza etmeyi siitdiirecektir. Recep Tayyip Erdogan Cumhurbaskant SUNUS Kendi ézgiin ilmi paradigmasim kurmus olan medeniyetlerde tema- yiiz eden iig Snemli ayirict vasiftan bahsetmek miimkiindii. Bunlardan birincisi bu medeniyetin kendine dzgii bireysel prototipi tanumlayan ve daha énceki medeniyetlerin prototiplerinden farklilasan bir ben idrakinin olusmass; ikincisi, bu medeniyedlerin bilgi boyutunu sekillendiren farkl bir ilmi énderlik prototipinin ortaya cikigi; iigiinciisii ise 0 medeniyetin tevariis ettigi bilgi birikimini yeniden kuran Szgiin bir sistemlestirme fa- aliyetinde bulunmus olmasdiryBu ty yasif nazar-s diklkate alndiginda bayle bir medeniyet perspektifine re sahip“6lak, medeniyetlerin kurulu- sunu, yiiksel ve muhtemel meyein okumaldra karst direnebilmesini saglayan temel unsur alacakut Ke YX Na Ya Islami patadigmanss esasini 4 ( hon varlik-bilgi-deger sistemleri arasindaki biitiinliik weGuan uk, [slam medeniyét birikiminin tarihi sii- j- geterliti yeniden yorumlamak ve iiretmi¢k Yofunda oldugumuz Islami paradigma- nen temel unsurudur. Bugiin tik zeminin teorik ve metodolojik temelleri ancak ve ancak bu tarihi biri- kim ve gelenegin siireklilik unsurlarinin berrak bir sekilde anlasilmastyla miimkiin olabilir. Zira medeniyetimizin kadim medeniyet birikimleriyle karsilasma siirecinde Alimlerin gésterdigi gayretler sonucu ortaya konan paradigmatik sistemlesmenin bir benzerini bugiin yasadigimuz cagda or- taya koymamz bir gereklilikeir. Bu baglamda; Iskenderiye’den baslayip Suriye, Irak ve fran iizerinden Horasan'a cekilecek bir jeo-kiiltiirel hat, Islami diinya gériisiiniin kadim medeniyet birikimi ile gir i alisveris ve hesaplasma iliskisine sahne olmus- tur, [slam diisiince birikiminin en dzgiin yant varlik-bilgi-deger diizlemle- rinde ortaya koydugu son derece tutarlt ve dayanakl algilama bigimidir. Bu yiizden [slam medeniyetinin caglar boyu ortaya koymus oldugu var- lik-bilgi-deger biitiinliigiiniin adeta somut belgeleri olan ve yazma halinde kiitiiphanelerimizde bulunan nadide eserlerimizi nesrederek, kiiltiir tarihi- miz hakkinda daha kapsamlh bir balas acisin: yakalamamuz gerekmektedit. Nitekim bu eserlerin miiellifleri, eserlerinde sadece kendi diisiincelerini or- taya koymamuslar, aymt zamanda dénemlerinin entelektiiel, sosyal, siyasi, ekonomik ve sanatsal atmosferi hakkinda da essiz kiymetteki bilgilerin bize lee kadar gelmesini saglamuslardit v Ly Kili ve Tare Bakanligemizbagh Titkiye Yara Esrler Korum Baskanhg, bilim, kill ve sapat iad kalerhé alinmig olan bu ess eserlere halkamran ulaginasint texhi Guipece ve ifigdern usullerle bu eser- a leri nesretmektedir. $ Shesiz kiilirel iliimsi, laymetli eserler saye- sinde gelistikce ve yeni nesiller _gticli bis carih bilinciyle yetistikce, sadece tarihi degil bugiinii ve cleat dedabeiyi¥i irgekilde anlayp anlamlandira- cagumiz muhakkaktr. Yeni esillérby{ galigniialar sayesinde tarih bilinglerini aruirdikca hem iginde bulundugumuz gags hem de gelecegi daha iyi anlam- landiracagimuz agiku. Ahmet Davutoglu Basbakan ONSOZ Bilim, kiiltiir ve sanat alaninda Islam medeniyetinin iiretmis oldugu biiyiik mirasin dnemli bilesenlerinden Selgukdu ve Osmanh medeniyeti birikimini tevariis etmis bir milletiz. Bunun dogal bir neticesi olarak diin- yada en zengin yazma eser kiitiiphaneleri ve koleksiyonlart bizim toprak- larimizda bulunmaktadir. Hem milletimizin hem de mirasina sahip old- ugumuz medeniyetlerin entelektiiel hafizasint ve bilincini temsil eden bu eserler, bilimsel agidan tasidigi temel Snemin yaninda kiiltiir, sanat, tarih, edebiyat gibi pek gok alan agtsindan

You might also like