ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΕΣΗΣ
& Η ΘΕΩΡΊΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

Helen Frankenthaler, Flirt, 1995

ΘΕΩΡΙΑ
ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗΣ
ΓΝΩΣΗΣ
SITUATED KNOWLEDGE

• Τι γνωρίζουμε και πώς το γνωρίζουμε αντικατοπτρίζει τη θέση, τη κατάσταση και τις

απόψεις μας

• Ως γνωστές, έχουμε αναπτύξει σχέσεις με το τι γνωρίζουμε αλλά και με τους άλλους

γνωστές (δηλ. είμαστε εντοπισμένοι)

• Αυτό σημαίνει πως οι άνθρωποι μπορεί να καταλαβαίνουν το ίδιο αντικείμενο με

διαφορετικούς τρόπους

• Οι τρόποι αυτοί αντανακλούν τις σχέσεις που οι άνθρωποι αναπτύσσουν με το

αντικείμενο

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

1. Ενσωμάτωση (embodiment): Οι άνθρωποι βιώνουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας τα

σώματά τους.

• Κάθε σώμα έχει διαφορετική δομή και είναι τοποθετημένο στο χώρο και το χρόνο
διαφορετικά.

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

1. Ενσωμάτωση (embodiment): Οι άνθρωποι βιώνουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας τα

σώματά τους.

• Κάθε σώμα έχει διαφορετική δομή και είναι τοποθετημένο στο χώρο και το χρόνο
διαφορετικά.

• “Person A approaches a building and enters it unproblematically. As she

approaches she sees something perfectly familiar which, if asked, she might call
‘The Entrance’. Person X approaches the same building and sees a great stack of
stairs and the glaring lack of a ramp for her wheelchair.” [Terri Elliot 1994: 424]

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

2. Γνώση πρώτου προσώπου vs. Γνώση τρίτου προσώπου:

• Όλοι έχουμε γνώση πρώτου προσώπου του ίδιου μας του σώματος και γνώση τρίτου
προσώπου των άλλων

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

3. Συναισθήματα, συμπεριφορές, ενδιαφέροντα, αξίες

• Συχνά ο τρόπος που αναπαριστάμε αντικείμενα έχει σχέση με συναισθήματα,

συμπεριφορές, αξίες που έχουμε συνδέσει με το αντικείμενο

• Παράδειγμα: η κλειδαριά ενός σπιτιού για αυτόν που μένει εκεί vs για έναν κλέφτη

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

4. Προσωπική γνώση των άλλων

• Πως συμπεριφερόμαστε διαφέρει ανάλογα με το ποιον συναναστρεφόμαστε

• Τι γνωρίζουν οι άλλοι για μας?

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

5. Ικανότητες

• Τι ικανότητες έχουμε επηρεάζει τι γνωρίζουμε (κλειδαράς, κοκ)

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

6. Γνωστικά στυλ

• Διαφορετικό ύφος ή στυλ με το οποίο εξετάζουμε και αναπαριστουμε το κόσμο

7. Πεποιθήσεις και κοσμοθεωρίες

• Το υπόβαθρο και η ανατροφή

• Π.χ. Κεραυνοί στην αρχαιότητα και σήμερα

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΝΩΣΤΗ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

8. Σχέσεις με άλλους γνωστές

• Η επιστημολογική σχέση με άλλους γνωστές (ως καθηγητές, βοηθοί, μαθητές,

ερευνητές, δάσκαλοι, κοκ.) επηρεάζει:

• Τη πρόσβαση στη πληροφορία

• Το τρόπο επικοινωνίας της πληροφορίας με άλλους

ΘΕΩΡΙΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

SITUATED KNOWLEDGE

Άρα η θεωρία εντοπισμένης γνώσης επισημαίνει ότι η θέση που έχουν οι γνώστες επηρεάζει

• το τροπο που λαμβάνουν πληροφορίες

• τους όρους που χρησιμοποιούν να αναπαραστήσουν αυτά που γνωρίζουν

• τη δομή της γνώσης τους

• τη συμπεριφορά τους απέναντι στις πεποιθήσεις του (σιγουριά, αμφιβολία, αυτοπεποίθηση,

δογματικοί, ανοικτοί, κοκ.)

• τα κριτήρια ή τον τροπο αιτιολόγησης των πεποιθήσεων

• την αξιολόγηση ποιων γνώσεων είναι σημαντικών

ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• Η θέση ενός ατόμου στον κοινωνικό ιστό καθορίζεται από

- τη κοινωνική ταυτότητα (φύλο, τάξη, σεξ.προσανατολισμο, φυλή, κοκ)

- τις κοινωνικές του σχέσεις, ρόλους, ενδιαφέροντα

• Κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς καθορίζουν την (ατομική) συμπεριφορά, τα

συναισθήματα, τις αξίες και ικανότητες που αναπτύσσει το άτομο.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• Φύλο: συστήματα εννοιών, κοινωνικών ταυτοτήτων, ρόλων, κανόνων, συμπεριφορών,

ιδιοτήτων κοκ που αποδίδονται σε άτομα με βάση πραγματικά ή φανταστικά σεξουαλικα
χαρακτηριστικά

• Θηλυκότητα και αρρενωπότητα ως νόρμες που αποδίδονται ή επιβάλλονται σε άτομα.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

• Φύλο: συστήματα εννοιών, κοινωνικών ταυτοτήτων, ρόλων, κανόνων, συμπεριφορών,

ιδιοτήτων κοκ που αποδίδονται σε άτομα με βάση πραγματικά ή φανταστικά σεξουαλικα
χαρακτηριστικά

• Θηλυκότητα και αρρενωπότητα ως νόρμες που αποδίδονται ή επιβάλλονται σε άτομα.

=> Θεωρία εντοπισμένης γνώσης + Το φύλο ως κοινωνική κατάσταση => έμφυλα

εντοπισμένη γνώση

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

1. ενσωμάτωση ——-> έμφυλα σώματα (βιολογικά και κοινωνικά)

• Πως χρησιμοποιούμε, κατανοούμε το σώμα μας επηρεάζεται από τις έμφυλες νόρμες

• αυτοπεποίθηση, ντροπή, ρευστότητα, συνείδηση

• Παράδειγμα: η σχέση νου-σωματος

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

2. Γνώση πρώτου προσώπου μέσα από το φύλο

• Ανάγκη κατανόησης εαυτού

• Π.χ. “I have been sexually harassed”

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το φύλο των
άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

3. Συναισθήματα, συμπεριφορες, ενδιαφέροντα, αξίες μέσα από το φύλο

• Ανδροκεντρικα ενδιαφέροντα ή αξίες

• Π.χ. πως κατηγοριοποιουν ή αναπαριστούν ετεροφυλοφυλοι άντρες τις γυναίκες?

• Π.χ. η ηθική της φροντίδας, ως γυναικοκεντρική (έστω και συμβολικά)?

• Π.χ. αντικειμενικότητα και ορθολογισμός ως ανδροκεντρικες έννοιες?

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

4. Προσωπική γνώση των άλλων μέσα από φυλετικές σχέσεις

• Π.χ. μια πιο ισορροπημένη φυλετικά ερευνητικά ομάδα μπορεί να είναι πιο αποδοτική?

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

5. Έμφυλες ικανότητες

• Π.χ. Εμποδίζονται οι γυναίκες να ενσωματωθούν στις επιστήμες, επειδή βασικές

επιστημονικές ικανότητες έχουν ανδροκεντρικό χαρακτήρα?

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

6. Έμφυλα γνωστικά στυλ

• Παραγωγικό, αναλυτικό, ατομικιστικό, μηχανιστικο, ποσοτικο => ως αντρικά

• Ολισμός, ποιοτικά χαρακτηριστικά, ικανότητα σύνθεσης => ως γυναικείο στυλ

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

7. Έμφυλες Πεποιθήσεις και κοσμοθεωρίες

• Π.χ. Παράγουν οι σεξιστικές πεποιθήσεις, σεξιστικές επιστημονικές θεωρίες για τις

γυναίκες?

• Π.χ. πως οργανώνεται η επιστημονική πρακτική?

 ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΤΟ ΦΎΛΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Πώς γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν οι άνθρωποι επηρεάζεται από το φύλο τους, το
φύλο των άλλων και από τις ιδέες για το φύλο:

8. Σχέσεις με άλλους γνωστές

• Πως επικοινωνούν τα δυο φύλα επηρεάζει το τροπο που επικοινωνούν τη γνώση μεταξύ
τους

• Έμφυλες διάφορες γύρω από τη γνωση μπορούν να υπερκεραστούν αν διαφορετικά

φύλα συνεργάζονται στην ερευνητική διαδικασία

ΕΜΦΥΛΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΓΝΩΣΗ

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΝΑΛΥΣΗ

• 2 + 2 = 4/ ο ήλιος ανατέλλει / κοκ

• Είναι αυτή η γνώση έμφυλα εντοπισμένη?

• Οχι… ?

• Το όφελος αυτής της θεωρίας είναι ότι εγείρονται καινούργια ερωτήματα για την
επιστημονική γνώση

• Μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερη αντικειμενικότητα στις επιστήμες?

• Υπάρχουν επιστημολογικά πλαίσια τα οποία προτιμώνται?

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ
ΘΕΣΗΣ
FEMINIST STANDPOINT EPISTEMOLOGY

ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

A. Hegel και η διαλεκτική του σκλάβου/κυρίου

• Η αδικία και καταπίεση κατανοούνται και αναλύονται καλύτερα μέσα από την οπτική
του σκλάβου

B. Marx/Engels και η διαλεκτική της ταξικης συνειδησης

C. Εμπειρισμός στην επιστημολογία

• Η εμπειρία ως αρχή για γνώση

• Η παρατήρηση είναι theory-laden

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΆ

• Οι θεωρίες επιστημολογίας θέσης ισχυρίζονται ότι αναπαριστούν το κόσμο από μια πλεονεκτική
επιστημολογικά κοινωνική θέση και προοπτική

• Μια θεωρία θέσης προσδιορίζει

• τη κοινωνική θέση της πλεονεκτικής προοπτικής

• το εύρος- τα θέματα που διεκδικεί να αναλύσει

• το γνωσιακό πλεονέκτημα που δημιουργεί

• τη δικαιολόγηση του πλεονεκτήματος της θέσης

• το είδος της επιστημολογικές υπεροχης (ακρίβεια, γενικότητα, κοκ)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΆ

Δυο βασικές αρχές

• Η γνώση είναι εντοπισμένη

• Μη κυριαρχες θέσεις προσφέρουν επιστημολογικό πλεονέκτημα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΆ

Τι είναι η θέση (το standpoint)?

• Μια θέση ως συλλογική ταυτότητα ή συνείδηση

• Δε φτάνει να είσαι γυναίκα για να εγκαθιδρύσεις μια φεμινιστική θέση

• Είναι βέβαια μια αρχή- αλλά μια θέση αναδύεται μέσα από συλλογική πάλη

• Η επίτευξη μιας θέσης είναι ένα πολιτικό επίτευγμα

“Only through such struggles can we begin to

see beneath the appearances created by an
unjust social order to the reality of how this
social order is in fact constructed and
maintained. This need for struggle
emphasizes the fact that a feminist standpoint
is not something that anyone can have simply
by claiming it. It is an achievement. A
standpoint di ers in this respect from a
perspective, which anyone can have simply by
‘opening one’s eyes’.”

[SANDRA HARDING 1991:  127]

ff

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

Η κοινωνικό-πολιτικη θέση της γυναίκας ως αρχή για να κατανοήσουμε και να αναλύσουμε

• τη διάκριση εναντιον των γυναικών αλλά και γενικότερα τη καταπίεση μη κυρίαρχων

ομάδων .

• τη διάκριση των γυναικών στην παραγωγή της επιστημονική γνώσης και πρακτική

“Starting o research from women’s lives will generate less partial and distorted
accounts not only of women’s lives but also of men’s lives and of the whole social order.”
[Sandra Harding 1993:  56]

ff

ΓΝΏΣΗ & ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

Η θέση μιας μη κυρίαρχης ομάδας είναι επιθυμητή για τρεις λόγους:

• Αναδύει θεμελιώδεις κοινωνικές κανονικότητες

• Αποκαλύπτει κοινωνικές δομές που δεν είναι απαραίτητες και μπορούν επομένως να
αλλάξουν

• Αναπαριστούν το κοινωνικό κόσμο μέσα από τα ανθρώπινα συμφέροντα

ΓΝΏΣΗ & ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

Πως διαφέρει η θέση μια κυρίαρχης κοινωνικά ομάδας?

• Αυτή αναπαριστά μόνο επιφανειακά τις κοινωνικές κανονικότητες

• Τις αναπαριστά μόνο σε σχέση με τη κυρίαρχη ομάδα και τα ενδιαφέροντα της

• Αυτές οι ατελείς και εσφαλμένες αναπαραστάσεις παρουσιάζονται ως αναγκαίες,

φυσικές, και ωφέλιμες για όλους

=> Η θέση της γυναίκας έχει επιστημολογικό πλεονέκτημα σε σχέση με ανδροκεντρικες

θεωρίες, όσον αφορά φαινόμενα στα οποία με κάποιο τροπο περιλαμβάνεται το φύλο

ΓΝΏΣΗ & ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

Γιατί είναι πλεονεκτική η θέση της γυναίκας?

• Οι γυναίκες στο κέντρο: επειδή οι γυναίκες φροντίζουν για όλους/όλα, είναι σε

καλύτερη θέση να κρίνουν πώς η πατριαρχία αποτυγχάνει να εκπληρώσει τις ανάγκες
των ανθρώπων

• Συλλογική συνείδηση (ως μη σεξουαλικα αντικείμενα)

• Γνωστικά στυλ και η βάση τους στη γυναικεία φροντίδα

ΓΝΏΣΗ & ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

Γιατί είναι πλεονεκτική η θέση της γυναίκας?

• Καταπίεση (π.χ. black women oppression)

• Οι ίδιες οι διακρίσεις προσφέρουν μια θέση από την οποία αποκτάται μεγαλύτερη γνώση

• “Washing the toilet used by three males, and the loor and walls around it, is, Mira
thought, coming face to face with necessity. And that is why women were saner than
men, did not come up with the made, absurd schemes men developed; they were in
touch with necessity, they had to wash the toilet bowl and the loor. "[Harding 2004:
43; French, 1978: 214]

f
f

THE OUTSIDER WITHIN

• Ανάγκη να μεταπηδούν ανάμεσα σε δυο άκρα

• Παράδειγμα: black women academics

• Παράδειγμα: Women Scientists in the Men’s Laboratories’

• Το πλεονέκτημα της διπλής-ορασης (double vision)

• The coloniser vs the colonised

• Μειονέκτημα: το κόστος για τις γυναίκες

ΓΝΏΣΗ & ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

Στόχοι της φεμινιστικής επιστημολογιας θέσης

1. Αναπαράσταση του κόσμου σε σχέση με τα ενδιαφέροντα των γυναικών

2. Ενθαρρύνει την ομάδα να καταλάβει τα προβληματα της

3. Βοηθάει να τα ξεπεράσει

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΝΑΛΥΣΗ

1. Ποιες θέσεις έχουν επιστημολογικά πλεονεκτική θέση?

• Longino: δε μπορει να απαντηθει αυτο με μη κυκλικό τροπο

• Αρχή 1: Η γνώση είναι εντοπισμένη => δεν υπάρχει μη-εντοπισμενη ουδέτερη γνώση

• Αρχή 2: Μειονοτικές θέσεις προσφέρουν επιστημολογικό πλεονέκτημα

• ???Μέσα από ποια θέση να κρίνουμε ποια είναι πιο πλεονεκτική???

• Η επιστημολογία θέσης μπορεί να οδηγήσει σε συστήματα γνώσης μη συνεκτικά μεταξύ τους.

• Πολλές διαφορετικές και ίσως μη συνεκτικές γνώσεις?

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΝΑΛΥΣΗ

2. Δεν μπορείς να πεις ότι οι διακρίσεις οποιασδήποτε ομάδας είναι πιο σημαντικές ή
κεντρικές από αυτές μια άλλης

• οι ομάδες διατέμνονται (intersectionality)

• για ποια γυναικα μιλαμε?

• αδύνατον να δώσουμε μια ενοποιημένη θέση και επομένως επιστημολογία

ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΘΈΣΗΣ

ΚΡΙΤΙΚΉ ΑΝΑΛΥΣΗ

3. Επιστημολογικός σχετικισμός

• Χάνεται η αντικειμενικότητα?

• Απάντηση: Αντικειμενικότητα ως επιστημολογικός στόχος

• From objectivity to strong objectivity (τη μεθεπομενη φορα!)

“feminist standpoint theory serves as a

critique of conventional epistemic standards,
arguing that what Donna Haraway dubbed
‘the God Trick’—the traditional epistemic view
that knowledge is only achieved by adopting a
disinterested, impartial view from nowhere—is
unachievable, for knowledge is always from
somewhere

[SANDRA HARDING 2004:  93]