Tipik siklon boyutları

Plug-Flow (Piston Akımlı), Mixed (Karışımlı) ve Empirical (Ampirik) Modelleri

Plug-Flow (Piston Akımlı) ve Mixed (Karışımlı) Modelleri

Kesme Çapı

Siklonun toplama veriminin %50 olması için bir partikülün aerodinamik çapı olarak tanımlanır.

Kesme çapı ne kadar küçükse verim o kadar yüksektir.

Formüller

L= Ne D
L= Siklonun efektif toplama uzunluğu

Ne=Gaz akışının vorteks (burgaç-girdap) çıkışına ulaşana kadar aldığı dönüş sayısı

D= Siklonun vücut çapı

Vt= G =

Ne= =

PF=

dcut =

emp =

mixed= 1−exp = 1− exp

Optimum Çap

Optimum çap siklon üzerinde etkili bir parametredir.

Yüksek siklon çapı düşük basınç kaybıdır. Bundan dolayı yüksek vücut çapı için düşük verim
gözlemlenir. Verimin artması için çap azaltılmalı. Yine de çok küçük çaplar, ayrıca gaz
hızındaki aşırı artıştan dolayı yüksek basınç kayıplarına neden olacağı için toplama verimini
azaltır. Buna ilaveten, toplanmış olan partikülün yüksek hızdan dolayı yer değiştirerek gaz
akışına tekrar sürüklenmesine neden olabilir. Böylece en iyi performans için siklonun vücut
çapının optimize edilmesi gerekir.

Dopt = 0.0262

Q= baca gazı debisi (m³/sn)

g= Gaz yoğunluğu (kg/ m³)

p= Partikül yoğunluğu (kg/ m³)

µ = Gaz viskozitesi (kg/m.sn)

Ka= Giriş yükseklik boyut oranı (a/D)

Kb= Giriş genişlik boyut oranı (b/D)

Basınç Kaybı

NH = K

NH = Girişte ve çıkıştaki toplam hız kayıpları

K= ampirik sabit (teğetsel girişler için=16)

ΔP= 0.005627 gVi²NH

ΔP= Basınç kaybı (cm H₂O)

g=Gaz yoğunluğu(kg/m³)

Vi=Giriş hızı (m/sn)

Basınç Kayıp Oranları (cm H₂O) Siklon Sınıflandırması

Sınıflandırma Alt Limit Üst Limit

Düşük verim 5.1 10.2

Orta verim 10.2 15.2

Yüksek verim 20.3 25.0

ÖRNEKLER
(Kesme çapı) Örnek 1: Verilenlere göre kesme çapını hesaplayınız.

Ne: 5.5, Vi:20 m/sn, ρp:2000 kg/m³, b: 0.05 m

Baca gazı için yaklaşık dinamik viskozite µ: 1.8x10¯⁵ kg/msn

dcut =

dcut = = = 2.42*10¯⁶m = 2.42μ

Örnek 2: Partikül boyut aralığı 0.1 mikrondan 100 mikrona kadar olan bir siklonun verimini plug-flow
(piston akışlı) model, mixed (karışımlı) model, empirical (ampirik) modellere göre hesaplayıp
karşılaştırınız.

Ne: 5.5, Vi:15 m/sn, ρp:1000 kg/m³, b: 0.1 m

Baca gazı için yaklaşık dinamik viskozite µ: 1.8x10¯⁵ kg/msn

Çözüm:

Verimi tahmin etmek için önce ampirik model aracılığıyla kesme çapı hesaplanmalı.
dcut =

dcut = = 5.59*10¯⁶m = 5.59μm

İlk partikül boyut aralığı (0.1 μ) için ampirik model ile verim hesaplanırsa;

emp = = = 0.000320 = 0.0320%

PF=

PF =

PF=0.000160 = 0.0160%

mixed= 1−exp = 1− exp

mixed= 1− exp

mixed=0.000160= 0.0160%

Partikül çaplarına göre hesaplanan verimler

(Giderim verimi) Örnek 3: Debisi Q=7200 m³/sa olan baca gazının deşarjdan önce siklonla arıtılmak
isteniyor. Siklon verimini ( ) ve verileri kullanarak siklon çıkışındaki partikül madde
konsantrasyonunu (Ce) hesaplayınız.

Verilen partikül boyut dağılımı ile toplam madde konsantrasyonu Co =4000 mg/m³. Siklon çapı D=
1.1m, giriş boyutları a=0.55m ve b=0.22m. Vücut yüksekliği h=1.65m ve siklonun toplam yüksekliği
H= 4.4m. Baca gazı için yaklaşık dinamik viskozite µ: 1.8x10¯⁵ kg/msn. Partiküllerin yoğunluğu
p=1500 kg/m³.

Ne= = = 5.5
Q=Vi*A Q=Vi*(a*b) den Vi=16,529m/sn bulunur.

dcut = = = 6.45*10⁻⁶=6.45μm

İlk partikül boyut aralığı (1,75 μm) için ampirik model ile verim hesaplanırsa;

emp = = = 0.0685 = 6,85%

dp:1.75, 5.00,…,22.25 için verim hesapları emp

ηemp
Gi ηemp ηemp*Gi
0,1 6,85 0,685
0,1 37,51 3,751
0,1 59,05 5,905
0,1 70,6 7,06
0,1 76 7,6
0,1 78,9 7,89
0,1 82,47 8,247
0,1 86,37 8,637
0,1 89,65 8,965
0,1 93,25 9,325
∑η 68,07
Ce= Co-Co*∑η Ce= 4000-(4000*0,68)

Ce=1280 mg/m³

Ayrıca diğer PF ve mixed modellerde de örnek2deki gibi verim hesabı yapılabilir.

(Optimum çap)Örnek 4: Q= 4.2 m³/sn debide işletilmekte olan giriş boyut oranları Ka=0.5, ve Kb=0.2
olan siklonun optimum çapını hesaplayınız. Yaklaşık dinamik viskozite 1.8x10¯⁵ kg/msn. Baca gazı
yoğunluğu: 1.21 kg/m³. Giderim yapılacak partiküllerin yoğunluğu 2500 kg/m³.

Dopt = 0.0262 = 0.0262 =

Dopt = 1.51m

(Basınç Kaybı)Örnek 5: Q= 14400 m³/sa debide işletilmekte olan giriş boyut oranları a= 80cm ve b=32
cm olan siklondaki basınç kaybını hesaplayınız. Siklon çapı D=1.6m, çıkış çapı De=80 cm. Gaz sıcaklığı
20°C. Baca gazının yoğunluğu yaklaşık : 1.20 kg/m³.

NH = K

ΔP= 0.005627 gVi²NH

Q=Vi*A Vi= = 15.625 m/sn

NH= K = 16 =6.4

K= teğetsel giriş için=16

ΔP= 0.005627*1.20kg/m³*15.625m/sn* 6.4

ΔP= 0.675mSS

Ka=0.8/1.6=0.5 Kb=0.32/1.6=0.2 Q=14400m³/sa=4 m³/sn

Dopt = 0.0262 = 0.0262 =

Dopt = 1.26m
(Farklı boyutlardaki siklon tasarımı karşılaştırılması) Örnek 6: Tablo:1 de verilen farklı
geometrilerdeki siklonların performanslarını karşılaştırınız. Siklonun vücut çapı D=1.6m. Baca gazı
debisi Q= 4 m³/sn. Yaklaşık dinamik viskozite μ=1.8x10¯⁵ kg/msn. Baca gazı yoğunluğu g:1.20 kg/m³.
Giderim yapılacak partiküllerin yoğunluğu p:1500 kg/m³.

(İpucu: Performans karşılaştırılması için, basınç kaybı ve toplama verimi kullanılabilir. Siklonun kesme
çapı, toplama verimi hakkında bilgi vermiş olacak.)

D=1.6m

Ka=a/D den a, Kb=b/D den b ve diğer tasarım parametreleri hesaplanır.

Q=Vi*A dan Vi hesaplanır.(Her tasarım için)

Formüllerden Ne, dcut(kesme çapı), ΔP (basınç kaybı) her bir tasarım için
hesaplanır. Altıçizili olan rakamlar tasarım parametreleri sabit
(Table:1deki rakamlar).

Stairmand
Stairmand Lapple Swift Yüksek Swift Swift Yüksek
Yüksek
Yüksek debili Konvansiyonel verimli Konvansiyonel debili
Tasarım verimli

Ka 0,5 0,75 0,5 0,44 0,5 0,8

Kb 0,2 0,375 0,25 0,21 0,25 0,35
KDe 0,5 0,75 0,5 0,4 0,5 0,75
Ks 0,5 0,875 0,625 0,5 0,6 0,85
Kh 1,5 1,5 1 1,4 1,75 1,7
KH 4 4 4 3,9 3,75 3,7
KB 0,375 0,375 0,25 0,4 0,4 0,4
a 0,8 1,2 0,8 0,704 0,8 1,28
b 0,32 0,6 0,4 0,336 0,4 0,56
De 0,8 1,2 0,8 0,64 0,8 1,2
s 0,8 1,4 1 0,8 0,96 1,36
h 2,4 2,4 1,6 2,24 2,8 2,72
H 6,4 6,4 6,4 6,24 6 5,92
B 0,6 0,6 0,4 0,64 0,64 0,64
Vi 15,625 5,555556 12,5 16,91017 12,5 5,580357
Ne 5,5 3,666667 5 6,022727 5,5 3,375
dcut 8E-06 2,25E-05 1,05E-05 0,068761 0,08454 0,184634
NH 6,4 8 8 9,24 8 7,964444
ΔP 8,792188 1,389383 7,03375 14,86774 7,03375 1,395585
Vi(m/sn), dcut(8E-06 = 8*10^-6m=8μm), ΔP(cmSS)

Ayrıca yukarıda Örnek2 deki gibi formüllerden farklı partikül çaplarına göre herbir tasarımın
ηemp, ηPF, ηmixed modellere göre de verim hesapları yapılabilir.
(Kesme çapının siklon performansı üzerindeki etkisi) Örnek 7: Baca gazı debisi 3 m³/sn ve (high-
efficiency) yüksek verimli Stairmand tasarımı olan siklon için optimum çapı hesaplayınız. Eğer vücut
çapı hesaplanan optimumdan farlı olsaydı siklonun performansı nasıl etkilenirdi? . Yaklaşık dinamik
viskozite 1.8x10¯⁵ kg/msn Baca gazı yoğunluğu: 1.20 kg/m³, partiküllerin yoğunluğu 1500 kg/m³.
Vücut çaplarını 0.5m, 0.6m,….., 2.4m ve 2.5m olarak deneyiniz.

Stairmand
Yüksek verimli
Tasarım
Ka 0,5
Kb 0,2
KDe 0,5
Ks 0,5
Kh 1,5
KH 4
KB 0,375

D=1,62 D=0,5 D=1 D=1,5 D=2 D=2,5

Dopt 1,62 0,5 1 1,5 2 2,5
a 0,81 0,25 0,50 0,75 1,00 1,25
b 0,32 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50
De 0,81 0,25 0,50 0,75 1,00 1,25
h 2,43 0,75 1,50 2,25 3,00 3,75
H 6,48 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00
Vi 11,42 120,00 30,00 13,33 7,50 4,80
Ne 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5
dcut 9,42E-06 1,6E-06 4,6E-06 8,4E-06 1,3E-05 1,8E-05
NH 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4
ΔP 5,63 622,30 38,89 7,68 2,43 1,00
Vi(m/sn), dcut(9,42E-06 = 9,42*10^-6m=9,42μm), ΔP(cmSS)

Ayrıca yukarıda Örnek2 deki gibi formüllerden farklı partikül çaplarına göre herbir tasarımın
ηemp, ηPF, ηmixed modellere göre de verim hesapları yapılabilir.

Öerneğin dp=10μm için yapılmış verim hespaları;

ηemp 0,8664479 0,974605 0,827504 0,587016 0,374864 0,234902

 % 86,644794 97,4605 82,75036 58,70156 37,48643 23,49021

ηPF 0,5631699 19,18889 2,398611 0,7107 0,299826 0,153511

% 56,316987 1918,889 239,8611 71,06996 29,98264 15,35111

ηmixed 0,4305987 1 0,909156 0,5087 0,259053 0,142309

% 43,059873 100 90,9156 50,86996 25,90532 14,23088

(Siklon sayısını belirleme) Örnek 8: Önceki soru (örnek7) için, siklon performansını optimize etmek
için 2 veya 3 tane siklonu parelel olarak deneyiniz.

2 Siklon 3 Siklon
Q=3m³/sn Q=1,5m³/sn Q=1m³/sn
Q= 3 1,5 1

Dopt 1,62 1,18 0,98

Vi 11,42 5,71 3,81
Ne 5,43 5,43 5,43
dcut 9,48E-06 1,34E-05 1,64E-05
NH 6,4 6,4 6,4
ΔP 5,63 1,41 0,63
Vi(m/sn), dcut(9,48E-06 = 9,48*10^-6m=9,42μm), ΔP(cmSS)

Ayrıca yukarıda Örnek2 deki gibi formüllerden farklı partikül çaplarına göre herbir tasarımın
ηemp, ηPF, ηmixed modellere göre de verim hesapları yapılabilir.

(Giriş genişliğinin siklon performansına etkisi) Örnek 9: Yüksek verimli Stairmand siklon tasarımı için,
veriler aşağıdadır. Stairmand siklonu için işletme debisi 9000 m³/sa, farklı giriş genişlikleri için
hesaplanan basınç kayıpları ve siklon verimleri ile değişen siklon performansını tahmin ediniz. Siklon
çapı 1.3m. Yaklaşık dinamik viskozite 1.8x10¯⁵ kg/msn. Baca gazı yoğunluğu: 1.20 kg/m³, partiküllerin
yoğunluğu 1500 kg/m³.

Stairmand dizaynı için Ka:0.5, Kb:0.2, KDe:0.5, Ks:0.5, Kh:1.5, KH:4.0, ve KB:0.375

(İpucu: en iyi değerler Kb:0.100, 0.125, 0.150, 0.175, 0.200, 0.225, 0.250, 0.275, 0.300)
Kb 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,375
b 0,13 0,195 0,26 0,325 0,39 0,455 0,4875
D 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30
Vi 29,59 19,72 14,79 11,83 9,86 8,45 7,89
Ne 6,77 6,77 6,77 6,77 6,77 6,77 6,77
dcut 3E-06 5,012E-06 6,7E-06 8,35E-06 1E-05 1,17E-05 1,25E-05
NH 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4
ΔP 37,83 16,81 9,46 6,05 4,20 3,09 2,69

(Giriş yüksekliğinin siklon performansına etkisi) Örnek 10: Yüksek verimli Stairmand siklon tasarımı
için, veriler aşağıdadır. Stairmand siklonu için işletme debisi 9000 m³/sa, farklı giriş yükseklikleri için
hesaplanan basınç kayıpları ve siklon verimleri ile değişen siklon performansını tahmin ediniz. Siklon
çapı 1.3m. Yaklaşık dinamik viskozite 1.8x10¯⁵ kg/msn. Baca gazı yoğunluğu: 1.20 kg/m³, partiküllerin
yoğunluğu 1500 kg/m³.

Stairmand dizaynı için Ka:0.5, Kb:0.2, KDe:0.5, Ks:0.5, Kh:1.5, KH:4.0, ve KB:0.375

(İpucu: en iyi değerler Ka:0.30, 0.35, 0.40, 0.45, 0.50, 0.55, 0.60, 0.65, 0.70)

Ka 0,3 0,4 0,45 0,5 0,6 0,65 0,7

a 0,39 0,52 0,585 0,65 0,78 0,845 0,91
D 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30
Vi 29,59 22,19 19,72 17,75 14,79 13,65 12,68
Ne 11,28 12,31 7,52 6,77 5,64 5,21 4,84
dcut 4E-06 4,046E-06 5,5E-06 6,1E-06 7,32E-06 7,93E-06 8,54E-06
NH 3,84 5,12 5,76 6,4 7,68 8,32 8,96
ΔP 22,70 17,02 15,13 13,62 11,35 10,48 9,73

(Çıkış çapının siklon performansına etkisi) Örnek 11: Yüksek verimli Stairmand siklon tasarımı için,
çıkış borusu 0.5D’den 0.6D ye artırılırsa siklon performansı nasıl olur?. Siklon işletme debisi 9000
m³/sa. Siklon çapı 1.3m. Yaklaşık dinamik viskozite 1.8x10¯⁵ kg/msn. Baca gazı yoğunluğu: 1.20 kg/m³,
partiküllerin yoğunluğu 1500 kg/m³.

Stairmand dizaynı için Ka:0.5, Kb:0.2, KDe:0.5, Ks:0.5, Kh:1.5, KH:4.0, ve KB:0.375
KDe 0,5 0,55 0,6 0,65 0,7 0,75 0,8
De 0,65 0,715 0,78 0,845 0,91 0,975 1,04
D 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30
Vi 14,79 14,79 14,79 14,79 14,79 14,79 14,79
Ne 6,77 6,77 6,77 6,77 6,77 6,77 6,77
dcut 7E-06 6,682E-06 6,7E-06 6,68E-06 6,68E-06 6,68E-06 6,68E-06
NH 6,4 5,289256 4,4444 3,78698 3,26531 2,84444 2,5
ΔP 9,46 7,82 6,57 5,60 4,82 4,20 3,69

Tasarım Kriterleri
2 önemli kriter
1. Optimum Çap
Yüksek verim için yüksek dönüş hızı
Hızı artırmak için siklon çapı küçültülür
Ancak dönüş hızı arttıkça geri taşınma olur...
Dolayısıyla, hız belirli bir değere kadar arttırılabilir…
Dönüş hızını küçültmek de siklon çapını büyütür…
---- Optimum Çap …
2. Basınç Kaybı Kontrolü

Tasarım Prosedürü
1. Mevcut verilere ve arıtma verimine göre bir
standart siklon tipi seçilir.
2. Optimum çap hesaplanır.
3. Basınç kaybı değeri hesaplanır.
4. Basınç kaybı değeri limiti sağlıyorsa tasarım
tamamlanır.
5. Basınç kaybı değeri limiti sağlamıyorsa…
-Alternatif tasarım geometrisi ele alınarak hesaplar
tekrarlanır.
-Debi, uygun sayıda bölünerek hesaplar tekrarlanır.
6. Boyut tasarımı tamamlandıktan sonra verim hesabına
geçilir.
 Ön Tasarım

Gerekli debiyi belirle

fan kapasitesine karar ver

Siklon geometrisini belirle

Stairmand/Swift/Lapple/vb.

Emisyon oranını tahmin et

Konsantrasyonlar, giriş
Ünite Tasarımı
yükü,vb.

Siklon sayısına karar ver

1,2,3,…

Akışın eşit dağılımını dikkate al

Dağılımın oransız olmasından

kaçın

Siklon Tasarımı

Optimum çapı belirle

Dopt

Gerçek çapa karar ver

Optimum olup olmadığına

Basınç kaybını tahmin et

(cm H₂O)

ΔP ≤ 25 cm H₂O mü
kontrol et

Verimi kontrol et

Son Tasarım

Siklon yerleşimlerine karar ver ayrı mı birleşik mi?

Eşit dağılıma dikkat et vana kullan..

Başlık ve boru dizaynı

Baca dizaynı, yükseklik, çatı?,Baca emisyonlarını tahmin et,

daha fazla kontrol, model ihtiyacı vb..?