Ví dụ về cặp phạm trù Tất nhiên và Ngẫu nhiên:

-phạm trù Tất nhiên :

+ Đã là con người, ai cũng phải sinh ra, lớn lên và chết đi. Điều này
không thể khác được.
+ Trồng ngô thì tất nhiên phải mọc lên cây ngô, không thể lên cây lúa.
Đây là điều chắc chắn .
-phạm trù Ngẫu nhiên :
+những yếu tố trong nông nghiệp như sâu hại,thời tiết… ảnh hưởng
chất lượng,năng suất cây trồng là yếu tố ngẫu nhiên.
+Việc học tập đạt kết quả tốt hay không do ảnh hưởng các yếu tố bên
ngoài ,gia đình ,xã hội,…là yếu tố ngẫu nhiên.