ဝနည ဓမကအဓကဏ မခင မ ဖရင ဆ ဖတ ရ ဆငရ ဥပ ဒ

[၁၉၈၀ ပညစ၊ ပညသလတ တ ဥပ ဒအမတ ၃] [ 03.07.1980 ]

နဒ န

ရနကနမ၊ ကမ အ ကန မ၊ မဟ ပ သ ဏလဏဂ တ က ၌ က င ပခ သ သ သန တ သနရင တညတ

ပနပ ရ ပထမအကမ ဂဏ ပ င စသဃ အစည အ ဝ ပက က ပည ထ ငစဆရယလစ
သမတ မနမ ငင တ သဃ အဖအစည အ ခခစည မ  င ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင မ
ဖရင ဆ ဖတ ရ ဆငရ လပထ လပနည တက အတည ပ ပ န ခပ သည။
ယင အတည ပ ပ န ခ ကမ အနကမ ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင မ ဖရင ဆ ဖတ ရ င ပတသက၍
ပညသလတ တ သည အ ကပ ဥပ ဒက ပ န လကပ သည။

အခန (၁)

အမညင အဓပ ယ ဖ ပခ က

၁။ ဤဥပ ဒက ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင မ ဖရင ဆ ဖတ ရ ဆငရ ဥပ ဒ ဟ ခတင စ ရမည။

၂။ ဤဥပ ဒတင ပ ရ သ အ ကပ စက ရပမ သည ဖ ပပ အတင အဓပ ယသက ရ က စ ရမည။

(က) ဝနည ဓမကအဓကဏ မခင ဆသညမ ဝနည တရ တ အ လ စ တရ သ ဖင ဆ င ရကအပ သ

မခင ကစ မ က ဆသည၊

(ခ) အဓကဏ ဆသညမ သမထ ၇ ပ တ ဖင ငမ စအပ သ ဝဝ ဒ ဓကဏ ၊ အဝ ဒ ဓက ဏ ၊

အ ပတ ဓကဏ ၊ ကစ ဓကဏ ၄ မ  က ဆသည၊

(၁) သမထ ဆသညမ န ကဆကတ(က)၌ ဖ ပထ သ အဓကဏ အ ငမ စ က င တရ ၇ပ က

ဆသည၊

(၂) ဝဝ ဒ ဓကဏ ဆသညမ န ကဆကတ(ခ)၌ ဖ ပထ သ အ ငင ပ မ တစဆယရစမ  က ဆသည၊

(၃) အဝ ဒ ဓကဏ ဆသညမ န ကဆကတ(ဂ)၌ ဖ ပထ သ စပစမ ၄ မ  ကဆသည၊

(၄) အ ပတ ဓကဏ ဆသညမ န ကဆကတ(ဃ)၌ ဖ ပထ သ အ ပတ၇မ  တတင တစ မ  မ  သ

အ ပတသင ခင က ဆသည၊
(၅) ကစ ဓကဏ ဆသညမ န ကဆကတ(င)၌ ဖ ပထ သ သဃ အမကစ ၄ မ  ဆ င ရက ခင က
ဆသည၊

(ဂ) သဃဝနစယအဖ ဆသညမ ဝနည ဓမကအဓကဏ မလမခင က ဖစ စ၊ အယခ စ ဒန မခင က ဖစ စ

က န စစ ဆ ဆ ဖတရန ဖစည ထ သ ဝနည ဓရဆရ တ မ ပ ဝငသညအဖက ဆသည၊

(ဃ) ဝနည ဓရ ဆသညမ ဝနည တရ တ ငအည စစ ဆ ဆ ဖတရန သဃ တ မ က သမတ ပ သ

ရဟန တ ကဆသည၊

(င) စ ဒက ဆသညမ ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင င စပလ  သ တစဘကစဒတက၏ အ ပစက

ထငစ ဖ ပ၍ အဆ အ ဖတရယလ သ တရ လပဂလက ဆသည၊

(စ) စဒတက ဆသညမ ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင ငစပလ  ၍ အ ပစရသညဟ အစပစ ခရ သ တရ ပင
ပဂလ ကဆသည၊

(ဆ) သ သန ရ ဆငရ ပစည ဆသညမ အ က ဖ ပပ ပစည မ က ဆသည-

(၁) သကဆငရ ဥပ ဒငအည အ ဏ ပငတစရပရပက သတမတထ သညသ သန မ၊

(၂) အစအလ အရ ရ စ ပ င မ စ က သသ ထငရ စ အမ ကလကခထ သည သ သန မ၊

(၃) သ သန မ ပတင ဆ ကလပလဒ န ထ သ သမ၊ က င၊ ရတင ၊ ရကန၊ ဇရပ စ သ

အ ဆ ကအအမ ၊

(၄) ရဟန သဃ အ လဒ န ထ သ ရဟန သဃ ငအပစပသည အသ အ ဆ ငပစည မ ၊

(၅) စတ တ အ လည က င ၊ က င အ လည က င ၊ က င တကအ လည က င ၊
နဝကမအ လည က င လဒ န ထ သ ရတန ၊ ရ၊ င၊ က င ဂဘဏ လဟဘဏ ပစည မ ။

(ဇ) က င ဆသညမ ရဟန သဃ ပငဆင၍ သတင သ နထင သ အ ဆ ကအအက ဆသည၊

(ဈ) က င တက ဆသညမ အ ရ မ အပင အ ခ တစခအတင ရ က င အစအ ဝ က ဆသည၊

(ည) လပထ လပနည မ ဆသညမ ဂဏ ပ င စ သဃ အစည အ ဝ က က အတည ပ ပ န သ

ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင မ ဖရင ဆ ဖတ ရ ဆငရ လပထ လပနည မ က ဆသည။
 အခန (၂)

ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင စစ ဆ ခင

၃။ ဝနည ဓမကအဓကဏ မလမခင က ဖစ စ၊ အယခ စ ဒန မခင က ဖစ စ လပထ လပနည မ ငအည

ဖစည ထ သည သဃဝနစယအဖမ ငသ ခ ဝနည ဓရအဖမ ကသ ဝနည တရ တ ငအည
စစ ဆ ဆ ဖတ ရမည။

၄။ ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင က စစ ဆ ဆ ဖတင ရ အတက လ ရ ကအမရငဆငရန ပ ကကက သ

စ ဒကက သ လည က င ၊ စဒတကက သ လည က င ခယ ပ ရန သဃဝနစယအဖက
အ က င က လ ပ က သကဆငရ ပညနယ သမဟတ တင သမဟတ မနယ ပညသ က ငစ
အလပအမ ဆ ငအဖသည ထသ ပ ကကက သ စ ဒက သမဟတ စဒတက လ ရ ကအမဆငရန
အ က င က စ ထတဆင ပ ရမည။

အခန (၃)

ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင စစ ဆ နစက လအတင

မခင ဆငရ ပစည အရပရပက ထန သမ စ င ရ က ခင

၅။ ဝနည ဓမကအဓကဏ မခင သည သမ၊ က င၊ ဇရပ စ သ အ ဆ ကအအတစခခက

ပငဆငလကဝယရလမင ပတသက နလင ဖစ စ၊ ထအ ဆ ကအအမ တညရရ က င တက တစခလ က
ပငဆငလကဝယရလမင ပတသက နလင ဖစ စ ယင အ ဆ ကအအင က င တကရ
ပဂလအ လ က သ လည က င ၊ ပဂလတစဦ ဦ က သ လည က င ဖယရ ရန လအပလင သကဆငရ
မနယ ပညသ က ငစအလပအမ ဆ ငအဖက ဥပ ဒငအည အ ရ ယ ဆ ငရက ပ ရမည။

၆။ ပဒမ ၅ အရ လအပ၍ ပဂလအ လ က ဖယရ ရလင သကဆငရ မနယ ပညသ က ငစ

အလပအမ ဆ ငအဖသည သင လ သည အဖအစည က ဖစ စ၊ ပဂလတစဦ ဦ က ဖစ စ ယင အ ဆ ကအအ
သမဟတ က င တကက အမမပ မ ထန သမ စ င ရ ကထ ရန တ ဝန ပ အပင သည။

၇။ ဝနည ဓမကအဓကဏ မခင သည ရ ပ င င သ ပစည မ က ပငဆငလကဝယရလမင

ပတသက နလင သကဆငရ မနယ ပညသ က ငစ အလပအမ ဆ ငအဖသည စဘကအမသည မ
ရ မ ကတင စ ရင ပစ၍ ယင ပစည မ ကလအပသလ ထန သမ စ င ရ ကထ ရမည။
 အခန (၄)

သဃဝနစယအဖ၏ ဆ ဖတခ ကက လကန စ ခင

၈။ စ ဒက သမဟတ စဒတက တစဦ ဦ က အယခ စ ဒန ဝငလ တငသင ခင မရလင လပထ

လပနည မ တင သတမတထ သ အယခ စ ဒန ဝငရက ကန ဆ ပ န က သ လည က င ၊
အယခ စ ဒန ဝငခလင အယခမ ပတစပ န က သ လည က င သဃဝနစယအဖ၏ ဆ ဖတ ခ ကက
လကန အ င သကဆငရ မနယ ပညသ က ငစ အလပအမ ဆ ငအဖက ဆ ငရက ပ ရမည။

အခန (၅)

အ ထ ထ

၉။ သကဆငရ ပညနယ သမဟတ တင သမဟတ မနယ ပညသ က ငစ အလပအမ ဆ င အဖသည

လပထ လပနည မ တငသတမတထ သည စမခနခ ရ ဆငရ ကစမ က ဆ ငရက ပ ရမည။

၁၀။ ဤဥပ ဒ အ ဏ မတညမက ငမ ပ ဖစ သ အဓကဏ မခင မ က မညသည သဃဝနစယ အဖကမ

လကခစစ ဆ ဆ ဖတ ခင မ ပရ။

၁၁။ ဤဥပ ဒ အ ဏ တညသည န တင မပ မ ပတရ န သ ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင မ

ကလပထ လပနည မ ဖင လပပငခင အပင ထ သ သကဆငရ အဖအစည မ က ဆကလက
ဆ ငရကရမည။

၁၂။ ဝနည ဓမက အဓကဏ မခင မ က မညသည တရ  တငမ တရ မ က င စဆခင မရ စရ။

၁၃။ ဤဥပ ဒပ ပ န ခ ကမ အထ မ က အ င မငစ ဆ ငရကင ရ အတက လအပသည တက

ဆ ငရကငရန ပညထ ရ ငသ သန ရ ဝနက ဌ န ဝနက အ တ ဝနင လပပငခင မ
အပင လကသည။

(ပ) နဝင
ဥက ၊ ငင တ က ငစ၊
 န ကဆကတ(က)
အဓကဏ အ ငမ စ က င သမထတရ

= သဃ၊ ဓမ၊ ဝနယ ပဂလတ၏ မ က မ က၌ ငမ အ

(၁) သမခ ဝနည
စ က င ဝနည တရ
(၂) သတ ဝနည = သတ ပညစ ပန ပ သ ရဟ အ ပ အပ သ
ဝနည တရ
(၃) အမဠ ဝနည = ဂဂရဟန ကသ အလန တ ဝ သပ သ ရဟန အ
ပ အပ သ ဝနည တရ
(၄) ပဋည တကရဏ ဝနည = ဝနခသညအတင ပအပ သ ဝနည တရ
(၅) ယဘယ သက ဝနည = ဓမဝ ဒပဂလမ ရ စ ရ တယ စ၍ ပအပ သ
ဝနည တရ
(၆) တဿပ ပယသက ဝနည = ထ ဥပဝ ဠ ရဟန ကသ ယတမ သ ရဟန အ
ပအပ သ ဝနည တရ
(၇) တဏဝတ ရက ဝနည = မစငကယ သ ဝတတက ဖ လမ က င မကင
တ သ ဝနည
(ဝ၊ ၄။ ၁၈၈၊၂၁၀။ ကခ ။ ၂၈၉။)
 န ကဆကတ(ခ)
ဝဝ ဒ ဓကဏ အ ငင ပ မ တစဆယရစမ 
(၁) မဟတမန သ တရ (အကသလကမပထ) က ဟတမန သ တရ (ကသလကမပထ) ဟ
အ ငင ပ ခင
(၂) ဟတမန သ တရ (ကသလကမပထ) က မဟတမန သ တရ (အကသလကမပထ) ဟအ ငင
ပ ခင
(၃) ဝနည ဟတသညက ဝနည မဟတဟ အ ငင ပ ခင
(၄) ဝနည မဟတသညက ဝနည ဟတ၏ဟ အ ငင ပ ခင
(၅) မတစ ဘရ ဟ တ မမအပ သ တရ က မတစ ဘရ ဟ တ မအပ သ တရ ဟ
အ ငင ပ ခင
(၆) မတစ ဘရ ဟ တ မအပ သ တရ က မတစ ဘရ ဟ တ မမအပ သ တရ ဟ
အ ငင ပ ခင
(၇) မတစ ဘရ မ လက က မ ပမအပသညက မတစ ဘရ လက က ပမအပ၏ဟ အ ငင ပ ခင
(၈) မတစ ဘရ လက က ပမအပသညက မတစ ဘရ မ လက က မ ပမအပဟ အ ငင ပ ခင
(၉) မတစ ဘရ မပညတအပသညက မတစ ဘရ ပညတအပ၏ဟ အ ငင ပ ခင
(၁၀) မတစ ဘရ ပညတအပသညက မတစ ဘရ မပညတအပဟ အ ငင ပ ခင
(၁၁) အ ပတမသငသညက အ ပတသင၏ဟ အ ငင ပ ခင
(၁၂) အ ပတသငသညက အ ပတမသငဟ အ ငင ပ ခင
(၁၃) ထလစည စသည အ ပတ ၅ ပ တည ဟ သ ပ သ (လဟက) အ ပတက ပ ရ ဇက
သဃ ဒသသ တည ဟ သ က လ သ (ဂက) အ ပတဟ အ ငင ပ ခင
(၁၄) ပ ရ ဇက သဃ ဒသသ တည ဟ သ က လ သ (ဂက) အ ပတက ထလစည စသည
အ ပတ ၅ ပ တည ဟ သ ပ  သ (လဟက) အ ပတဟ အ ငင ပ ခင
(၁၅) သဃ ဒသသ စသည အ ပတ ၆ ပ တည ဟ သ ရဟန သလ အကင ရ သ (သ ဝ သသ)
အ ပတက ပ ရ ဇက အ ပတ တည ဟ သ ရဟန သလ အကင မရ သ (အနဝ သသ) အ ပတဟ
အ ငင ပ ခင
(၁၆) ပ ရ ဇက အ ပတ တည ဟ သ ရဟန သလ အကင မရ သ (အနဝ သသ) အ ပတက
သဃ ဒသသ စသည အ ပတ ၆ ပ တည ဟ သ ရဟန သလ အကင ရ သ (သ ဝ သသ) အ ပတဟ
အ ငင ပ ခင
(၁၇) ပ ရ ဇက သဃ ဒသသ တည ဟ သ န ရင သ (ဒလ) အ ပတက ထလစည စသည အ ပတ
၅ ပ တည ဟ သ မန ရင သ (အဒလ) အ ပတဟ အ ငင ပ ခင
(၁၈) အ ပတက ထလစည စသည အ ပတ ၅ ပ တည ဟ သ မန ရင သ (အဒလ) အ ပတက
ပ ရ ဇက သဃ ဒသသ တည ဟ သ နရင သ (ဒလ) အ ပတဟ အ ငင ပ ခင
(ဝ၊ ၃။ ၅၀၁။ ဝ၊ ၊ ၄။ ၁၁၃။ သ ရတ၊ ၃။ ၄၂၁။ ဝမတ၊ ၂။ ၂၅၇။)
 န ကဆကတ(ဂ)
အဝ ဒ ဓကဏ စပစမ ၄ မ 

(၁) ပ ရ ဇက ၄ ပ ၊ သဃ ဒသသ တစဆယသ ပ တတင တစပ ပ သ သလပ ကစ ခင (သလ ဝပတ)

ဖင စပစ ခင
(၂) ထလစည ပ စတ ပ ဋ ဒသနဒကဋ ဒဗ သ တတင တစပ ပ သ အက ငပ ကစ ခင (အ စ ရ
ဝပတ) ဖင စပစ ခင
(၃) မန သ အယ ပ ကစ ခင ဟ ဆအပ သ ဒဝပတ ဖင စပစ ခင
(၄) အသက မ မ ပ ကစ ခင ဟ ဆအပ သ အ ဇဝပတ ၆ ပ တတင တစပ ပ ဖင စပစ ခင
 န ကဆကတ(ဃ)
အ ပတ ဓကဏ အ ပတ ၇ မ 

(၁) ပ ရ ဇကအ ပတ = ရဟန အ ဖစက ဆ  စင သ အ ပစ

(၂) သဃ ဒသသ အ ပတ = အစ၊ အလယ၊ အဆ ၃ ပ လ ၌ သဃ က
အလရအပ သ အ ပစ
(၃) ထလစည အ ပတ = က နအ ပတ ၅ ပတတင အန ရင ဆ သ အ ပစ
(၄) ပ စတ အ ပတ = ကသလစတက က ဆ စတတ သ အ ပစ
(၅) ပ ဋ ဒသန အ ပတ = “ဂ ရယ အ ဝ သ ” စသည ဖင သ ခ ဒသန
က အပ သ အ ပစ
(၆) ဒကဋ အ ပတ = မ က င သ ကယ၊ တ အမအရ က င သင သ
အ ပစ
(၇) ဒဗ သ အ ပတ = မ က င သ တအမအရ က င သင သ အ ပစ
 န ကဆကတ(င)
ကစ ဓကဏ သဃ အမကစ ၄ မ 

(၁) အပ လ ကနက = ညတ သ သဃ ၏ အလအ ဖင ဆငရ အ က င က

ထတ ဖ ၍ “သဃ တ အ စသကပ ၏ လ ”ဟ ၃
ကမ ပနက ပလပအပ သ အမ
(၂) ဉတက = ကမဝ စ မဖတပ ဉတတစကမ ဖငသ ပလပအပ သ
အမ
(၃) ဉတဒတယက = ဉတတစကမ၊ ကမဝ စ တစကမတ ဖင ပလပအပ သ
အမ
(၄) ဉတစတတက = ဉတတစကမ၊ ကမဝ စ ၃ ကမတ ဖင ပလပအပ သ
အမ