TÜRKİYE TEKNOLOJİ TAKIMI VAKFI

HORIZON YENİLENEBİLİR ENERJİ AKTİVİTELERİ 6 .HAFTA

“TUZLU SU DENEYLERİ”

KAZANIMLAR
1. Kimyasal Bağ Enerjisini elementleri bir arada tutan enerji olarak ifade eder
2. Tuzun kimyasal yapısını bilir ve suda çözünmesine örnek verir (sudaki çözünme fizikseldir)
3. Farklı elementlerin elektron alma ya da elektron verme enerjilerinin farklı olmasının kimyasal
bağ üzerindeki etkisi ifade edilir (Na, Mg, Cl)
4. Derişim ve yoğunluk kavramlarını ifade eder. Hesaplamalar yapar
Tuzlu su çözeltisinden elektrik enerjisi üretir

BECERİLER
➢ Tahmin etme ➢ Problemi Tanımlama ve Gerekçelerini
➢ Fikir yürütme Sunma
➢ Analiz Yapma ➢ Gündelik Olaylarla İlişki Kurma
➢ Araştırma Yapma ➢ Veri Toplama
➢ Problemin Farkına Varma

DERS ETİKETLERİ
Sınıf : Ortaokul
Zorluk Düzeyi : Zor
Süre : 60 + 90 dk

Hazır Bulunuşluk: Metal Ametal farkı, Atomu oluşturan parçaçıklar, bileşik ve element
kavramlarını biliyor olması beklenir. Eğer yeterli seviyede bilgi yoksa ön öğretim yapılmalıdır.

DERS GENEL HATLARI

Harekete Geç: Madde nedir? Atom? Daha küçüğü var mı? Nasıl bir arada duruyorlar?
Keşfet: Elektron mu? Proton mu? Elektirk enerji akışının temelinde hangisi var?
Üret: Basit bir tuz yapabilir miyiz?
İlerlet: Tuz bir elektrik kaynağı mıdır?
Değerlendir: Her bileşikten elektrik üretilir mi?
1.HAREKETE GEÇ!
● Soru: Madde nedir?
Fizikte madde, makroskopik olarak değerlendirildiğinde, kütlesi olan, boşlukta yer kaplayan yani
hacmi olan, eylemsizlik özelliğine sahip ve yapısında en az bir tanecik olan her çeşit malzemeye
verilen addır. Kütle, hacim, eylemsizlik ve tanecikli yapı maddenin ortak özellikleridir.
Maddenin en küçük yapı birimine atom denir ve
içerisinde çekirdek ve katmanlar bulunur. Çekirdekte
yer alan proton artı yüklü ve nötron ise yüksüzdür.
Katmanlarda ise elektron bulunur ve elektronlar eksi
yüklü olup sürekli hareket halindedirler.
Elektrik akımı elektron hareketleri ile açıklanır.
Elekktron iletken tel üzerinde hareket ettiğinde
harekete zıt yönde enerji akımı oluşur. Bu akıma
Elektrik akımı denir.

KEŞFET!
Element ve Bileşik nedir? Bu ayrımın farkına varmak elektrik üretiminde temel bilgilerimizi
oluşturacaktır.
Elementleri ve bileşikleri oluşturan atomların bir arada durmasını sağlayan kuvveti nasıl ifade
ederiz ?
 Periyodik cetvelde metaller ile ametaller bir araya
gelirse oluşan bağ türüne “İyonik Bağ” denir. Ancak eğer
metal ile ametal bir araya gelirse bu yapıya “kovalent bağ”
denir.
İyonik bağ ile oluşan bileşikler (metal - ametal) tuz
olarak adlandırılır. Tuzlar oluşurken elektron alış-verişi
yaparlar ve parçalandıklarında da elektronları tekrardan geri
dönmektedir. Bu süreçte elektronun hareketi elektrik akımı
oluşturabilir mi?

Kimya Terimi Olarak Aktif Metaller: Elektron verme

eğilimi hidrojenden fazla olan metallere aktif metaller
denir. - Periyodik tabloda grupta yukarıdan aşağıya
inildikçe elektron verme yatkınlığı artığı için metallerin
aktifliği de artar.
Cl elementi hem Mg ya da Na ile iyonik bağ yapacaksa
hangisi ile bağ yapar? Tabiki Mg çünkü elektron verme
isteği daha fazla ;)
Tasarım zamanı!
Uygulama: Sentez ve analiz reaksiyonu için bir metal bir ametal seçerek tuz oluşumlarına örnek
veriniz. (yan tarafta tuz örnekleri verilmiştir)
3.ÜRET!

Kendi tuzumuzu yapalım.

Bir miktar NaOH ve HCl(tuz ruhu) karıştırılır. Tepkime sonucunda H2O ve NaCl
oluşur. Sulu bir çözelti olduğundan kuruması beklenebilir ya da buharlaştırma ile
karışımları ayırma yöntemi uygulanarak saf yemek tuzu elde edilir.

4.İLERLET!
Uygulama: Horizon Tuzlu su deneyleri
Horizon Enerji Kutusu sayfa 25 - 27 arası montaj kılavuzundan takip edilirek devrenin
kurulması sağlanır. Sayfa 27 de öğrenciden gelebilecek sorulara yanıtlar yer almaktadır.
Öğrencilere haricen pdf olarak sunulan Tuzlu su pili deney föyü verilmelidir. Öğrenciler süreci
bireysel ya da gruplar halinde sürdürebilir.
Yenilenebilir Enerji Eğitim Kitabı sayfa 76 - 77 öğretmene deney sürecinde rehberlik edecektir.

NOT: Amaç derste öğrenilen parça parça bilgileri kendileri birleştirip bütün haline getirmeleri.
5.DEĞERLENDİR!
Uygulama: Tuz gölünden elektrik elde edilebilir mi ? Bu enerji üretim türü neden yenilenebilir
olarak adlandırılabilmektedir? Sorularına yanıt aranmalıdır.