Komunikasyon at Pananaliksik

sa Wika at Kulturang Pilipino

Unang Kuwarter –Mga

Barayti ng Wika
Mga Layunin
Inaasahang sa pagtatapos ng araling ito ay matatamo
mo ang sumsusunod na kasanayang pampagkatuto:
a. Nagagamit ang kaalaman sa modernong
teknolohiya (facebook, google, at iba pa) sa pag-
unawa sa mga konseptong pangwika F11EP – Ic – 30
b. Nabibigyang kahulugan ang mga komunikatibong
gamit ng wika sa lipunan (Ayon kay M. A. K. Halliday)
F11PT – Ic – 86
PAGGANYAK
❧ Nasalubong mo ang isa sa pinakamalapit mong
kaibigan o kabarkada.
❧ Habang naglalakad kayo ng
kaibigan mo ay nasalubong ninyo
naman ang principal ng inyong
paaralan.
❧ Patuloy kayo sa paglalakad nang masalubong mo ang
isa sa mga kaklase mo.

❧ Maya-maya pa’y heto

at dumarating naman ang
crush mo.
 ANG HOMOGENEOUS AT
HETEROGENEOUS NA WIKA
Ang homogeneous ay pagkakatulad ng mga
salita, ngunit dahil sa paraan ng pagbabaybay
at intonasyon o aksent sa pagbigkas ito ay
nagkakaroon ng ibang kahulugan.
Ang heterogeneous ay mula sa salitang
heterous (magkaiba) at genos (uri/lahi). Dahil
sa pagkakaiba ng mga indibidwal at grupo ng
tao, ayon sa lipunan na kanyang
ginagalawan, antas ng pamumuhay, edad,
lebel ng edukasyon na natamasa at interes sa
buhay, nagkaroon ng iba’t ibang barayti ang
ating wika.
Basahin ang dayalogo.

WHAT IF CONYO LAHAT THE PEOPLE HERE IN ‘PINAS

❧Magnanakaw 1: Holdap, make bigay all your things! Don’t make
galaw!
❧Pulis: Make suko, we made you napaliligaran!
❧Impeachment trial: You are so asar! I’m galit na to you!
❧Raliyista: Let’s make baka, don’t be takot! Don’t be sossy, join the
rally!
❧Newscaster: Oh my gosh, I have hot balita to everyone!
❧Pasahero 1: Sir, payment!
❧Pasahero 2: Manong, faster please! I’m nagmama-hurry!
❧Customer: Pa-buy ng water, yung naka shachet! (ice tubig)
❧Karpintero: Can I hammer na the nails?
❧Tsismosa 1: I was like this, he was like all that, and I was like
what’s your problem?
❧Tsismosa 2: Oh that is like sooo sad!
❧Magtataho: Taho! Make bili na while it’s init, I’ll make it with
extra sago!
❧Bumibili ng taho: Is it sarap? Pwede pa-have?
❧Pulubi: Knock-knock, pa-beg!
Source:
https://www.Tumblr.com/search/Israel+lumansang
Pag-unawa sa Binasa

1. Ano kaya ang mangyayari kung sa ganitong paraan

magsasalita ang lahat ng mga Pilipino?

2. Kung makasasanayan mo ang ganitong paraan ng

pagsasalita ay maaaring madala mo na rin ito hanggang
sa iyong pagtanda at maging sa iyong paghahanapbuhay.
Paano kaya kung newscaster ka ng isang respetadong
news and public affairs program sa telebisyon subalit
ganito kang magsalita: Oh my gosh I have hot balita to
everyone! Paano maaapektuhan nito ang kredibilidad
mo bilang newscaster?
Pag-unawa sa Binasa

3. Ano-ano ang gagawin mo para hindi mangyari ito sayo at

malinang sa iyo ang pagsasalita ng maayos ngayon pa lang?

Halaw sa aklat na PINAGYAMANG PLUMA Komunikasyon at

Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino nina Alma M. Dayag
(Awtor-Koordineytor)
at Mary Grace G. del Rosario
 Barayti ng Wika

Ang barayti ng wika ang ginagamit ng

partikular na pangkat ng mga tao mula sa
isang partikular na lugar tulad ng lalawigan,
rehiyon, o bayan.
Idyolek-

pansariling wika
 IDYOLEK

Walang dalawang taong nagsasalita ng

isang wika ang bumibigkas nito
nangmagkaparehong-magkapareho.
Itinuturing din itong inbidibwal na dayalek ng
isang tao na makikita sa punto at paraan ng
kanyang pagsasalita, vokabulari at iba pang
aspektong pangwika.
 Idyolek-

pansariling wika
Sosyolek-

nakabatay ang
pagkakaibang
ito sa katayuan
o istatus ng
gumagamit ng
wika sa lipunan
kanyang
ginagalawan
 SOSYOLEK

Ayon kay Rubrico(2009), ang sosyolek ang

pinakamahusay na palatandaan ng
istratipikasyon ng isang lipunan, na siyang
nagsasaad sa pagkakaiba ng paggamit ng
wika n gmga tao na nakapaloob dito batay sa
kanilang katayuan sa lipunan at sa mga grupo
na kanilang kinabibilangan.
 PIDGIN

Ang pidgin ay umusbong na bagong wika o

tinatawag sa Ingles na ‘nobody’s native
language’ o katutubong wikang di pag-aari
ninuman. Nangyayari ito kapag may dalawang
taong nagtatangkang mag-usap subalit pareho
silang may magkaibang unang wika kaya’t di
magkaintindihan dahil hindi nila alam ang wika
ng isa’t isa.
Etnolek-

nadedebelop
mula sa mga
salita ng mga
etnolinggwisti-
kong grupo
 ETNOLEK

Ang salitang etnolek ay nagmula sa mga

salitang etniko at dialek.Taglay nito ang mga
salitang nagiging bahagi na ng
pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko
Vakuul - tumutukoy sa gamit ng
mga Ivatan na pantakip sa ulo sa
init man o sa ulan
Ekolek-

kadalasang
mula o sinasa-
lita sa loob ng
bahay