Professional Documents
Culture Documents
STUDNI GŁĘBINOWYCH
MATERIAŁY DO WYPOSAŻANIA
`
2
PVC-U jako materiał doskonale nadaje się na rury Wydajność studni zależy od:
studzienne. Jest tworzywem sztucznym całkowicie
odpornym na korozję, lekkim, nie zmienia składu • Wydajności złoża
chemicznego wody, odpornym na rozcieńczone kwasy • Przepustowości filtra i jego obsypki
i zasady, posiada atest do kontaktu z wodą pitną. • Prędkości napływu wody
PVC-U poddaje się łatwo obróbce termicznej
i mechanicznej.
PRZEPUSTOWOŚĆ FILTRÓW PVC-U
3
RYSUNEK NR 1- Wydajność rur studziennych filtrowych fi 63-fi400 [m /h] z 1 mb
3
Wydajność rur studziennych filtrowych fi 63-fi 400 [m /h] z 1 mb
16
15
Wydajność 1 mb filtra w m3/h przy prędkości napływu wody równej 3 cm/sec.
14
13
12
11
10
Szerokość szczeliny 3,0 mm
9
8
7
6 Szerokość szczeliny 2,0 mm Szerokość szczeliny 1,5 mm
5
Szerokość szczeliny 1,0 mm
4
3 Szerokość szczeliny 0,75 mm
Produkowane przez nas kolumny filtracyjne wytwarzane są Skąd biorą się tak duże siły niszczące? Naprężenia w rurach
z rur PVC określonych przez szeregi PN 10, PN 12,5 , PN 16 studziennych i ich połączeniach pojawiają się przy
zgodnie z normą PN-G-02323. opuszczaniu kolumny, przy żwirowaniu, a następnie przy
pompowaniu i eksploatacji. Pompowanie powoduje
Szeregi te oznaczają rury o różnych grubościach ścianek, obniżenie lustra wody i wytworzenie różnicy ciśnień
a co się z tym wiąże – o różnej odporności na zgniatanie. wewnątrz i zewnątrz kolumny filtrowej.
Ta cecha rur okazuje się w studniarstwie najbardziej istotna. Właśnie ten proces jest przyczyną powstania naprężeń
ściskających. Zawieszenie się obsypki i obsunięcia się jej
Najczęściej zadawane producentom pytanie to – przy uruchomieniu pompy może być przyczyną spiętrzenia
jak głęboko można takie rury zabudować? tychże naprężeń, a w następstwie - gwałtownego
Jest to pytanie, na które niestety nie można udzielić uderzenia hydraulicznego, niszczącego nie tylko rury PVC,
jednoznacznej odpowiedzi! ale nawet rury stalowe, a w skrajnych przypadkach – nawet
Siły działające na opuszczoną kolumnę rur studziennych są urządzenie wiertnicze.
bardzo trudne do zdefiniowania. Teoretycznie, na kolumnę Wszystkie prace po opuszczeniu kolumny do otworu winny
rur postawioną w otworze i wypełnioną cieczą nie działają być wykonywane bardzo starannie, ostrożnie i delikatnie.
żadne siły prócz siły grawitacji i wyporu cieczy. Ciśnienia z Szczególnie żwirowanie i pompowanie oczyszczające, kiedy
zewnątrz i wewnątrz równoważą się. Filtr to perforowana to przepływ przez filtr jest ograniczony płuczką
rura, przez której ścianki woda może swobodnie i szlamem. Pompa bowiem wyrzuci natychmiast zawartość
przepływać. Dlaczego więc są one często gniecione? wnętrza rury, a na zewnątrz kolumny pozostanie
5
WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZCIĄGANIE
Wytrzymałość na rozciąganie można łatwo określić i zależy ona przede wszystkim od pola powierzchni przekroju krytycznego.
W naszym przypadku - powierzchni przekroju rury przy gwincie. Jest ona różna dla rur z szeregów PN 10, PN 12,5 , PN 16.
Wytrzymałość rur na rozciąganie nie jest wielkością decydującą o głębokości zabudowy, gdyż pozwala zapuścić rury o wiele
głębiej niż wynika to z dopuszczalnych ciśnień zgniatających. Poszczególne wartości podano w TABELACH NR 1, NR 2, NR 3.
Szerokości szczelin
φ 40-φ125 0,75 1,0 1,5 2,0 3,0 mm
φ140-φ160 0,75 1,0 1,5 2,0 3,0 mm
φ200-φ225 0,75 1,0 1,5 2,0 3,0 mm
φ280-φ315 0,75 1,0 1,5 2,0 3,0 mm
φ400 1,0 1,5 2,0 3,0 mm
φ450 1,5 2,0 3,0 mm
7
POŁĄCZENIA GWINTOWE
Rury pełne i filtrowe łączone są za pomocą gwintów. Rury o średnicach od d=40mm do d=90 mm włącznie, posiadają gwinty
rurowe Witwortha o skoku 11 zwoi na cal, natomiast rury o średnicach od d=110mm do d=450mm posiadają gwinty trapezowe
metryczne.
Gwinty mogą być nacięte w grubości ścianki na rurach bezkielichowych przy rurach z szeregu PN 12,5 i PN 16
8
Określenie granulacji żwiru obsypki filtrowej na szczelinami, a żwir może być bardzo gruby. Ważne jest, by
podstawie pobranych ze złoża próbek to bardzo ważna nie dopuścić do powstania kawern.
czynność przy budowie studni. Dobór zbyt grubej granulacji Określenie ziarna obsypki:
powoduje, że studnia będzie piaszczyć. Zbyt mała A) wyznaczenie ziarna charakterystycznego wodonośca
granulacja zwiększa opory przepływu, a tym samym „dw”
wydajność. Przy zastosowaniu żwiru o granulacji B) wyznaczenie współczynnika filtracji – „F”, F= 5 + U
niejednorodnej, gdzie rozrzut w wielkości ziaren jest duży, gdzie: 1 < U < 5; U= d60 /d10
dochodzi przy żwirowaniu i opadaniu do segregacji ziaren. Współczynnik „U” zależy od stopnia
Na skutek tego zjawiska tworzą się grube gniazda obsypki. nierównomierności ziarna d60 /d10.
Taka studnia będzie również piaszczyć. Ziarno charakterystyczne na krzywej siania wyznacza
Jako obsypka do filtrów powinny być stosowane piaski jej punkt przegięcia i leży przeważnie pomiędzy d30 a
i żwiry o średnicy od 0,7 mm do 31,5 mm. Żwiry o średnicy d70.
granulacji większej niż 16 mm stosuje się tylko jako C) „do” obsypki =dw x F
przybitkę obsypki właściwej. Dobry żwir filtracyjny nie D) szczeliny wg DVGW AB W118 (05.2007)
powinien mieć więcej niż 10% podziarna i nie więcej niż
10% nadziarna. TABELA NR 6 – Dobór szczeliny filtra do ziarna obsypki żwirowej
TABELA NR 5 – Minimalna grubość obsypki żwirowej w zależności Granulacja żwiru Szerokość szczeliny
o wielkości ziarna 0,71 mm – 1,25 mm 0,3 mm - 0,5 mm
Minimalna grubość 1,0 mm – 2,0 mm 0,5 mm – 0,75 mm
Ziarno
obsypki żwirowej 2,0 mm - 3,15 mm 1,0 mm – 1,5 mm
0,7 mm - 2,0 mm 50 mm 3,15 mm - 5,6 mm 2,0 mm – 2,5 mm
2,0 mm - 8,0 mm 80 mm 5,6 mm - 8,0 mm 3,0 mm – 4,0 mm
powyżej 8,0 mm 100,0 mm 8,0 mm - 16 mm 4,0 mm – 5,0 mm
Jako żwiru filtracyjnego należy używać naturalnego piasku W ostatnich latach w Niemczech przeprowadza się
lub żwiru kwarcowego o kształcie zbliżonym do kulek. Nie z powodzeniem próby z obsypką ze szklanych kulek.
może być to żwir łamany lub kruszony! Zawartość SiO2 – Obsypka ta ma wiele zalet:
ponad 96%. Żwir nie może barwić wody, zawierać żelaza lub - jest równomierna,
jakichkolwiek cząstek organicznych. - ma bardzo gładkie powierzchnie,
- jest odporna na żrące substancje, co umożliwia
Piaski filtracyjne- 0,5 mm do 1,0 mm regenerację studni różnymi metodami,
0,7 mm do 1,4 mm - nie tworzy mostków zasypowych,
1,0 mm do 2,0 mm - ma dobre własności mechaniczne,
Żwiry filtracyjne - jej przepustowość jest większa niż żwirów, ponieważ
2,0 mm do 3,0 mm przestrzenie pomiędzy kulkami są większe niż w żwirze,
3,0 mm do 5,0 mm - opad po pompowaniu oczyszczającym jest mniejszy niż
5,0 mm do 8,0 mm przy żwirach,
8,0 mm do 16 mm - opory przepływu wody są mniejsze w stosunku do
16 mm do 31,5mm oporów w obsypce żwirowej.
W celu doboru szczeliny i granulacji obsypki żwirowej podajemy Państwu sposób opracowany przez firmę „Con-slot”:
- filtr bez obsypki
Należy przeprowadzić analizę siania wodonośca. Jeśli stopień nierównomierności ziarna U=d60:d10 wynosi:
U < 2,5 - szczelinę określa punkt przecięcia krzywej siania ze współrzędną 50% przesiewu przez sito,
2,5 < U < 4 - szczelinę określa punkt przecięcia krzywej siania ze współrzędną 60% przesiewu przez sito,
U > 4 - szczelinę określa punkt przecięcia krzywej siania ze współrzędną 70% przesiewu przez sito.
- filtr z obsypką
U < 4 - to Φ ziarna charakterystycznego wodonośca wyznacza punkt przecięcia krzywej siania ze współrzędną 30% przesiewu
przez sito,
U > 4 -to Φ ziarna charakterystycznego wodonośca wyznacza punkt przecięcia krzywej siania ze współrzędną 60% przesiewu
przez sito.
Aby wyznaczyć ziarno obsypki należy Φ ziarna charakterystycznego wodonośca pomnożyć przez współczynnik liczbowy
=/od 6 do 8/ W ten sposób mamy określoną granulację obsypki. Szczelina wg TABELI NR 6.
Ściski drewniane
Ściski stalowe (uwaga: do zabudowy rur studziennych PVC
NARZĘDZIA DO i ze stali nierdzewnej nie należy stosować ścisków
MONTAŻU RUR stalowych)
FILTROWYCH Łączniki lewy-prawy gwint
Zamki bagnetowe
13
OBUDOWY STUDNI
System
ystem szwedzki (zdjęcie obok) - w tym
przypadku studnia nie posiada w ogóle
obudowy w postaci zbiornika. Na
powierzchni istnieje tylko mały prostokątny
dekiel, a pompę wraz z przewodem montuje
się i demontuje za pomocą specjalnego
zawiesia i klucza.
OBUDOWY DO
MAŁYCH STUDNI
Obudowa
budowa z tworzywa (studzienka DANWELL)
- studzienkę
tudzienkę można wykorzystać jako
obudowę studni głębinowej oraz jako
zabezpieczenie
ieczenie otworów badawczych
(piezometrów) – (zdjęcia obok).
OBUDOWA
Obudowa firmy Lange
NAPOWIERZCHNIOWA
OBUDOWY
ZAGŁĘBIONE W ZIEMI
RURY POMPOWE
Rury pompowe (inaczej rury tłoczne) służą do TABELA NR 11 – Przepustowości rur pompowych
czerpania wody ze studni. Można je wykonać ze stali DN [mm] / [ cal] m3/h
czarnej, ze stali czarnej ocynkowanej ogniowo, ze stali
15 / 1/2`` 1,7
nierdzewnej lub z tworzyw sztucznych.
Rury takie łączy się przeważnie na kołnierze z uszczelką lub 20 / 3/4`` 2,8
za pomocą połączeń bagnetowych ryglowanych zatyczką 25 / 1`` 5,3
sprężynową lub polietylenową. 32 / 1 ¼`` 11,0
Przy doborze rur pompowych należy wziąć pod 40 / 1 ½`` 13,7
uwagę obciążenia kolumny, zarówno osiowe pochodzące od 50 / 2`` 22,9
ciężaru samych rur, ciężaru wody, ciśnienia tłoczenia jak
65 / 2 ½`` 44,0
obciążenia pochodzące od momentu skręcającego
powstającego przy włączaniu i wyłączaniu pompy. 80 / 3`` 54,3
Najbardziej obciążone jest oczywiście pierwsze połączenie 100 / 4`` 91,7
przy głowicy. 125 / 5`` 143,3
Przy studniach płytkich, działkowych najlepiej sprawdzają 150 / 6`` 178,3
się rury pompowe PE (węże). Należy wtedy zabezpieczyć
pompę linką ze stali nierdzewnej.
Max. głębokość zabudowy m 145,0 145,0 145,0 145,0 145,0 145,0 145,0 145,0
Max. moc pompy kW 11,0 15,0 18,5 22,0 37,0 55,0 75,0 90,0
Max. ciśnienie tłoczenia bar 29,7 25,0 25,0 23,4 20,2 18,3 17,7 15,8
Max. wydatek pompy m3/h 6,0 11,0 15,6 24,0 42,5 67,3 96,5 169,0
Max dop. obciążenie osiowe przewodu kg 550,0 740,0 1050,0 1450,0 2180,0 3180,0 4460,0 7070,0
Długości odcinków 1,0 2,0 3,0 m
15
MATERIAŁY PŁUCZKOWE
W Polsce coraz więcej firm wiertniczych zajmujących się bentonitu i polimeru. Można również użyć wyłącznie
studniarstwem odchodzi od technologii wierceń udarowych bentonitu lub wyłącznie polimeru.
z pełnym orurowaniem i stosuje technologię wierceń Ilość pompowanej płuczki powinna wynosić
płuczkowo-obrotowych, która to metoda jest o wiele ca 100- 150 l/min na każdy cal średnicy świdra. Należy
szybsza i tańsza. Wiertnictwo udarowe ma swoich gorących (jeśli to tylko możliwe) unikać nadmiernego obciążania
zwolenników, ale czas i koszty powodują, że metoda ta płuczki celem podniesienia zdolności wynoszenia urobku .
stosowana jest coraz rzadziej. Aby zapewnić odpowiednią Prędkość wynoszenia zależy również od pola powierzchni
prędkość wynoszenia urobku stosuje się odpowiednie przekroju przestrzeni pierścieniowej przy wierceniu na
pompy wirowe, tłokowe, lub śrubowe. prawy obieg i od pola powierzchni przekroju przewodu
Parametry płuczki zmieniamy dodając odpowiednią ilość wiertniczego przy wierceniu na lewy obieg.
Do niszczenia struktury płuczki stosuje się polifosforan Do kontroli parametrów płuczki w hydrogeologii stosuje
sodu. się:
Należy dążyć do stosowania możliwie lekkich płuczek, co • Lejek Marsh’a - kontrola lepkości
pozwala na zmniejszenie grubości ciasta filtracyjnego przeciętnie czas wypływu:
powstającego na ścianach otworu. To z kolei umożliwia przy wierceniu na prawy obieg l – ca 40-45sec., czas
łatwe uzdatnienie studni podczas pompowania wypływu reszty – 28-35 sec,
oczyszczającego. Przy przewiercaniu warstw gliniastych, przy wierceniu na lewy obieg 1l - czas wypływu 45-55sec.
gdzie powstaje płuczka samorodna można do sporządzenia • Areometr - kontrola gęstości
płuczki stosować sam polimer. przeciętnie nie więcej niż 1,1g/cm3.
• Aparat pierścieniowy
Czas oddawania wody – przeciętnie więcej niż 1000sec.
17
MATERIAŁY USZCZELNIAJĄCE
PRZYRZĄDY POMIAROWE
PARAMETRY PŁUCZKI
ZAMKNIĘCIE STUDNI
TABELA NR 15 – Wymiary
miary zamknięć studziennych
110-140
Wymiar [mm]
169-192
19
korpus: dwupłaszczowa
konstrukcja z PEHD,
Konstrukcja studzienki
spawana z obu stron
z uformowanym wewnątrz
wkładem izolacyjnym,
A15
Klasa włazu studzienki
(zgodnie z normą EN-124)
Waga 20 kg
20