ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ

1) ΜΑΖΑ (m) :
- είναι η ποσότητα της ύλης που περιέχει το σώμα. Μετριέται σε kg στο
Διεθνές Σύστημα (S.I)
- άλλες μονάδες: 1g = 0,001 kg (ή 1kg = 1000g)
- τη μάζα τη μετράμε με το ζυγό ισορροπίας.
- έχει την ίδια τιμή σε οποιοδήποτε τόπο.

2) ΟΓΚΟΣ (V):
- Είναι το φυσικό μέγεθος που μετράει τον χώρο που καταλαμβάνει ένα σώμα.
- μετριέται στο S.I. σε m3 (κυβικά μέτρα). Το ένα κυβικό μέτρο (1m3) είναι ο
όγκος ενός κύβου με ακμή α=1m (V = α . α . α = 1m .1m .1m = 1m3)

Άλλες μονάδες όγκου: 1cm3 (κυβικό εκατοστό) : 1cm3 = 0,000001m3

1m3 = 1.000.000cm3

Το 1L (ένα λίτρο) χρησιμοποιείται για τη μέτρηση όγκου υγρών: 1L=0,001m3 ή

1m3=10000L . Για μικρές ποσότητες υγρών χρησιμοποιούμε και το mL (milliltre) Q

1mL = 0,001L = 0,000001m3

To 1mL = 1cm3 (Το ένα mL ισούται με 1cm3)

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ

ΠΕΙΡΑΜΑ 1
Θα χρησιμοποιήσουμε:

- ογκομετρικό κύλινδρο (με διαβάθμιση σε mL=cm3)

- ηλεκτρονικό ζυγό

-αποσταγμένο νερό.

BHMA 1 O: Τοποθετούμε διαδοχικά διαφορετικές ποσότητες αποσταγμένου νερού στον

ογκομετρικό κύλινδρο και σημειώνουμε στον πίνακα την ένδειξη της στάθμης (σε cm3).

Ζυγίζουμε την κάθε ποσότητα νερού (σε g) με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού ζυγού. Αν
έχουμε μηδενίσει αρχικά τη ζυγαριά με τον άδειο ογκομετρικό κύλινδρο τοποθετημένο
στο δίσκο της ζυγαριάς, ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να αφαιρούμε τη μάζα του άδειου κυλίνδρου
κάθε φορά που πάμε να μετρήσουμε τη μάζα της ποσότητας νερού που περιέχει.

ΒΗΜΑ 2Ο: Γράφουμε τις τιμές μάζας και όγκου στον παρακάτω πίνακα 1

ΒΗΜΑ 3Ο : Υπολογίζουμε για κάθε ζεύγος τιμών μάζας-όγκου το πηλίκο : και

γράφουμε το κάθε πηλίκο που προκύπτει στην τελευταία στήλη του πίνακα 1

ΒΗΜΑ 4Ο: Επαναλαμβάνουμε το πείραμα χρησιμοποιώντας λάδι αντί για αποσταγμένο

νερό και συμπληρώνουμε με τον ίδιο τρόπο τον πίνακα 2.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
ΟΓΚΟΣ V (cm3) ΜΑΖΑ m (g) m/V (MAZA/ΟΓΚΟΣ) σε
g/cm3

Διαπιστώνουμε ότι το πηλίκο μάζα διά τον όγκο (m/V) είναι ……………….. και ίσο με ………
g/cm3.

ΠΙΝΑΚΑΣ 2
ΟΓΚΟΣ V (cm3) ΜΑΖΑ m (g) m/V (MAZA/ΟΓΚΟΣ) σε
g/cm3

Διαπιστώνουμε ότι το πηλίκο μάζα διά τον όγκο (m/V) είναι ……………….. και ίσο με ………
g/cm3.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:

Η πυκνότητα του αποσταγμένου νερού μετρήθηκε ίση με ………….. g/cm3.

Η πυκνότητα του λαδιού μετρήθηκε ίση με ………………… g/cm3

Η πυκνότητα είναι το φυσικό μέγεθος που ορίζεται ως το πηλίκο της ……………. Ενός
ομογενούς (από το ίδιο υλικό) σώματος διά τον …………… του. Μετριέται σε …………. ή σε
…………… . Η πυκνότητα του αποσταγμένου νερού είναι ίση με ………g/cm3.
Να κατασκευάσετε τα διαγράμματα μάζας – όγκου για τα δύο υγρά. Στον κατακόρυφο
άξονα να βάλετε τις τιμές της μάζας και στον οριζόντιο άξονα τις τιμές του όγκου:

ΑΠΟΣΤΑΓΜΕΝΟ ΝΕΡΟ-ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΖΑΣ ΟΓΚΟΥ

ΛΑΔΙ- ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΖΑΣ ΟΓΚΟΥ

ΠΕΙΡΑΜΑ 2

Θα χρησιμοποιήσουμε:

- κύβους ακμής α=1cm (όγκου 1cm3) από διαφορετικό υλικό.

- ηλεκτρονικό ζυγό.

Πειραματική διαδικασία:

Ζυγίζουμε τον κάθε κύβο (η μάζα σε g)

Σημειώνουμε τις τιμές μάζας στον παρακάτω πίνακα

Υπολογίζουμε τον λόγο μάζας διά του όγκου (m/V) για κάθε κύβο.

ΥΛΙΚΟ ΜΑΖΑ (σε g) ΟΓΚΟΣ (σε cm3) ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ (m/V)

(σε g/cm3)

ΣΙΔΗΡΟΣ 1

ΧΑΛΚΟΣ 1

ΜΟΛΥΒΔΟΣ 1

Συμπέρασμα :

Από τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε τη μεγαλύτερη ………………… έχει ο …………………….

Αυτό το διαπιστώνουμε διότι παρ’ ότι οι τρεις κύβοι που ζυγίσαμε έχουν τον ίδιο …………..
, η μάζα του ……………. είναι ……………. από τις μάζες των άλλων δύο κύβων.
ΠΕΙΡΑΜΑ 3

Υπολογισμός του όγκου και της πυκνότητας ενός στερεού με ακανόνιστο σχήμα (π.χ.
πλαστελίνης)

Θα χρησιμοποιήσουμε:

- Ογκομετρικό κύλινδρο

- Νερό

- Πλαστελίνη

Πειραματική διαδικασία:

Ζυγίζουμε την πλαστελίνη με τον ηλεκτρονικό ζυγό . Η μάζα της : ……………………… g

Εισάγουμε ποσότητα νερού στο δοχείο και σημειώνουμε την ένδειξη του ογκομετρικού
κυλίνδρου. Ο αρχικός όγκος του νερού στο δοχείο: …………………….. cm3 (1cm3=1mL)

Τοποθετούμε την πλαστελίνη μέσα στον ογκομετρικό κύλινδρο και σημειώνουμε την
τελική ένδειξη. Ο τελικός όγκος του νερού στο δοχείο: ……………………… cm3

Αφαιρούμε την αρχική από την τελική ένδειξη του όγκου και βρίσκουμε τον όγκο της
πλαστελίνης: Vπλαστ = ……………… - ………………… = ………………… cm3

Διαιρούμε τη μάζα με τον όγκο της πλαστελίνης για να υπολογίσουμε την πυκνότητά της.
Η πυκνότητα της πλαστελίνης: ρ = …………… = …………………. g/cm3.