ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POLSKI cz.

1. Skrajne punkty naszego kraju to:

Jastrzębia Góra:
54° 50’ N; 18° 18’E

Zakole Bugu:
50° 52’ N; 24° 09’ E

Zakole Odry:
52° 51’ N; 14° 07’ E Szczyt Opołonek:
49° N; 22° 51’ E

2. Aby obliczyć rozciągłość południkową naszego kraju trzeba uwzględnić współrzędne geograficzne
(konkretnie szerokość geograficzną) Jastrzębiej Góry i Opołonka.
54° 50’ - 49° = 5° 50’
3. Aby obliczyć rozciągłość równoleżnikową naszego kraju trzeba uwzględnić współrzędne geograficzne
(konkretnie długość geograficzną) Zakola Odry i Zakola Bugu.
24° 09’ - 14° 07’ = 10° 02’
4. Konsekwencje rozciągłości równoleżnikowej to:
- położenie w różnych strefach czasowych
- różnice w momencie wschodu i zachodu Słońca

5. Konsekwencje rozciągłości południkowej to:

- różnice długości trwania dnia i nocy
- różnice w wysokości górowania Słońca

6. Najważniejsze wydarzenia z dziejów Ziemi:

- era paleozoiczna (kaledońskie ruchy górotwórcze, hercyńskie ruchy górotwórcze, powstanie pokładów węgla
kamiennego w karbonie, sól kamienna)
- era mezozoiczna (pojawienie się amonitów, dinozaury, powstanie wapieni jurajskich)
- era kenozoiczna (alpejskie ruchy górotwórcze, wypiętrzenie Karpat, działalność lądolodu)

1
 7. Góry fałdowe powstają na skutek wypiętrzenia osadów pod
wpływem nacisku płyt litosfery (płyty napierają na siebie lub jedna
wchodzi pod drugą).

Przykład takich gór: Karpaty, Alpy, Pireneje, Himalaje, Kordyliery,

Andy

8. Góry zrębowe – powstają, gdy płyty litosfery napierają na siebie,

ale obszar pomiędzy nimi nie jest podatny na fałdowany (twardy,
sztywny) – wówczas tworzą się pęknięcia i przesunięcia wzdłuż
uskoków.

Przykład takich gór: Harz, Schwarzwald, środkowe części Sudetów.

9. Pasy rzeźby terenu Polski:

10. Charakterystyka rzeźby Polski:

- średnia wysokość terenu wynosi 173 m n.p.m
- pod względem ukształtowania powierzchni Polska jest krajem nizinnym (91% powierzchni)
- pasowy układ rzeźby
- najniższy punkt Polski znajduje się w miejscowości Raczki Elbląskie i ma wysokość 1,8 m p.p.m,
a najwyższy punkt Polski to Rysy – 2499 m n.pm.
- wysokości bezwzględne w Polsce maleją w kierunku północnym

2
 11. Zlodowacenia w Polsce:
- północnopolskie (rzeźba młodoglacjalna) – obszary północnej Polski => ostatnie zlodowacenie
- środkowopolskie (rzeźba staroglacjalna) – obszary Polski środkowej
- południowopolskie (rzeźba staroglacjna) – obszary Polski południowej, do pasa kotlin podkarpackich

12. Formy polodowcowe (lodowce górskie):

dolina U – kształtna jezioro cyrkowe

13. Formy polodowcowe (lądolód):

głaz narzutowy (eratyk) jezioro rynnowe

Jezioro rynnowe (rynna Wzgórze moreny czołowej – wzgórze na

polodowcowa) – podłużne „czole” lądolodu – powstała wskutek
zagłębienie powstałe w wyniku działalności akumulacyjnej
erozyjnej działalności pod
lądolodem Sandr – rozległa
równina piaszczysto -
Głaz narzutowy żwirowa
(eratyk) – głaz
przyniesiony przez
lądolód

Pradolina – szeroka dolina

powstała wzdłuż czoła
lądolodu

14. Rozmieszczenie surowców naturalnych w Polsce – podręcznik s. 43:

- węgiel kamienny - sól kamienna
- węgiel brunatny - rudy miedzi
- siarka
- rudy cynku i ołowiu