ΕΜΒΑΔΑ

Τυπολόγιο

Ορθογώνιο Ε=αβ Π=2α+2β

Ε=αβ Π=2α+2β
Τετράγωνο

Ε=βυ
Παραλληλόγραμμο

Ε= , 2τ=α+β+γ
Τρίγωνο

Ορθογώνιο τρίγωνο
Ε=

Τραπέζιο
Ε= E=μυ

Ε= Π=4α
Ρόμβος

Ισόπλευρο τρίγωνο Ε= , υ= , Π=3α

Μονάδες μήκους. (Τις θυμάστε από το Γυμνάσιο;)

m   dm   cm   mm          Για να μετατρέψουμε ένα μήκος σε μονάδα που βρίσκεται ακριβώς
         x10                     δεξιά της πολλαπλασιάζουμε επί 10, ενώ προς τα αριστερά    
         :10                     διαιρούμε δια 10. 
π.χ. 2,34 m= 23,4 dm= 234 cm= 2340 mm.
 Μονάδες επιφάνειας 
m2   dm2   cm2   mm2          Για να μετατρέψουμε ένα εμβαδόν σε μονάδα που βρίσκεται
         x100                         ακριβώς δεξιά της πολλαπλασιάζουμε επί 100, ενώ προς τα   
         :100                         αριστερά  διαιρούμε δια 100. 

π.χ. 2,34 m2= 234 dm2= 23400 cm2= 2340000 mm2.

π.χ. Δείτε τις μετατροπές στον πίνακα.

m2 dm2 cm2 mm2
0,005 0,5 50 5.000
24,7 2470 247000 24.700.000
0,32 32 3200 320.000

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΛΥΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ

π.χ. Δίνεται ορθογώνιο τραπέζιο ΑΒΓΔ με ΑΒ//ΓΔ, =90ο, ΑΒ=4, ΑΔ=3, ΒΓ=5.
Να υπολογίσετε:
α) Την προβολή της ΒΓ πάνω στην ΔΓ.
β) Το εμβαδόν του ΑΒΓΔ
γ) Το εμβαδόν του ΑΒΓ.

α) Η προβολή της ΒΓ πάνω στην ΔΓ είναι η ΕΓ.

Το ΑΒΕΔ είναι ορθογώνιο, οπότε ΑΒ=ΔΕ=4
και ΑΔ=ΒΕ=3.
Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΕΒΓ: ΕΓ2+ΒΕ2=ΒΓ2 ή ΕΓ2+32=52 οπότε ΕΓ=4.
β) (ΑΒΓΔ)= =18.

γ) (ΑΒΓ)= =6.

________________________________________________________________________
π.χ. Το τετράπλευρο ΑΒΓΔ είναι παραλληλόγραμμο με γνωστά τα εμβαδά των τριγώνων όπως
φαίνεται στο σχήμα.
α) Να δείξετε ότι (ΑΛΔ)=(ΑΒΚ).
β) Να υπολογίσετε το εμβαδό x του
χρωματισμένου τριγώνου.

α) Έχουμε (ΑΒΓΔ)=ΑΒυ1=ΑΔυ2, (1).

(ΑΛΔ)= και (ΑΚΒ)= ,
οπότε λόγω (1) θα είναι (ΑΛΔ)=(ΑΚΒ).
β) Η ισότητα (ΑΛΔ)=(ΑΒΚ) γράφεται: 50+Ω+x=10+Ω+45, άρα x=5.

________________________________________________________________________
π.χ. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του τριγώνου ΑΒΓ στις εξής περιπτώσεις:
α) ΑΒ=α, ΑΓ=2α και Â=150ο.
β) Â=90ο , ΑΒ=ΑΓ και ΒΓ=α.
 γ) ΒΓ=α, Β=45ο , Γ=30ο.

α) Φέρουμε το ύψος ΒΔ. Επειδή =150ο,

θα είναι =30ο, άρα υ= .

(ΑΒΓ)= ΑΓΔΒ= 2α = .

β) Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΑΒΓ: x2+x2=α2, άρα x2= α2.

(ΑΒΓ)= =  α2= α2.

γ) Θα υπολογίσουμε το ύψος ΑΔ συναρτήσει του α.

Έστω ΒΔ=x, τότε ΔΓ=α–x.
Πρέπει να υπολογίσουμε το x συναρτήσει του α.
Χρειαζόμαστε μία εξίσωση που θα περιέχει το x
και το α.
Το τρίγωνο ΑΒΔ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές.
Άρα ΑΔ=x.
Το τρίγωνο ΑΔΓ είναι ορθογώνιο με =30ο, άρα ΑΓ=2x.
Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΑΔΓ: x2+(α–x)2=(2α)2 ή 2x2+2αx–α2=0.

x= , οπότε x= .

Επομένως (ΑΒΓ)= ΒΓΑΔ= α = .

________________________________________________________________________
π.χ. Να υπολογίσετε το εμβαδόν του ρόμβου ΑΒΓΔ στις εξής περιπτώσεις.
α) ΑΒ=10, ΑΓ=16.
β) ΑΒ=α και =45ο.

α) Οι διαγώνιοι του ρόμβου διχοτομούνται. Άρα ΑΟ=8.

Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΑΟΔ:
ΟΔ2+ΟΑ2=ΑΔ2 ή ΟΔ2+82=102 οπότε ΟΔ=6 και ΔΒ=12.
(ΑΒΓΔ)= =96.

β) 1ος τρόπος
Το εμβαδόν του ρόμβου είναι διπλάσιο από το εμβαδόν του
τριγώνου ΑΒΔ.
(ΑΒΔ)= ΑΒΑΔημΑ= ααημ45ο= . Άρα
 (ΑΒΓΔ)= 2(ΑΒΔ)= .
2ος τρόπος
Επειδή η Τριγωνομετρία μέσα στην Γεωμετρία είναι "ιεροσυλία", φέρουμε το ύψος ΒΕ.
Το ΑΒΕ είναι ορθογώνιο και ισοσκελές, επομένως ΒΕ=ΑΕ.
Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΑΒΕ: ΒΕ2+ΑΕ2=ΑΒ2 ή υ2+υ2=α2, άρα υ= .

Επομένως (ΑΒΓΔ)=ΑΔΒΕ=α = .

________________________________________________________________________
π.χ. Σε ευθεία (ε) παίρνουμε σημεία Α, Β, Γ ώστε ΑΒ=2α και ΒΓ=α και με βάσεις αυτά
κατασκευάζουμε ισόπλευρα τρίγωνα ΔΑΒ και ΕΒΓ προς το ίδιο μέρος της (ε). Να δείξετε
ότι: α) ΔΗ=ΔΕ όπου ΔΗ είναι το ύψος του ΑΔΒ. β) (ΑΓΕΔ)= .

α) Τα τρίγωνα ΔΗΒ και ΔΕΒ είναι ίσα διότι:

i) ΔΒ κοινή
ii) ΗΒ=ΒΕ=α
iii) =60ο, άρα (ΔΗΒ)=(ΔΕΒ).
β) (ΑΓΕΔ)=(ΔΑΒ)+(ΔΕΒ)+(ΕΒΓ)=

=(ΔΑΒ)+ +(ΕΒΓ)= = .

___________________________________________________________________________
π.χ. Ορθογώνιο έχει εμβαδόν και περίμετρο 4+4 . Να βρείτε την γωνία των διαγώνιων
του.

 Γνωρίζουμε ότι Ε=αβ και Π=2α+2β. Άρα

αβ=4 και 2α+2β=4+4 ή

Λύνουμε το σύστημα των (1) και (2) και τελικά βρίσκουμε α=2 και β=2.
Το σύστημα λύνεται με αντικατάσταση ή τα α και β είναι ρίζες της εξίσωσης
x2–(2+2 )x+4 =0.
 Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΔΒΓ:
ΔΒ2=ΔΓ2+ΒΓ2=α2+β2=(2 )2+22=16, Άρα ΔΒ=4.
 Παρατηρούμε ότι η υποτείνουσα ΔΒ είναι διπλάσια της ΒΓ, άρα =30ο, (ιδιότητα του
ορθογωνίου τριγώνου), οπότε =2 =60ο, ως εξωτερική γωνία του τριγώνου ΟΔΓ.

___________________________________________________________________________
π.χ. Δίνεται ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ με ΑΒ=ΑΓ=1 και ΒΓ= .
α) Να υπολογίσετε την γωνία Α.
β) Να υπολογίσετε την διάμεσο ΒΜ=μβ.
 γ) Να υπολογίσετε το εμβαδόν του τριγώνου ΑΒΓ.

α) Θα χρησιμοποιήσουμε τον νόμο των συνημιτόνων.

ΒΓ2=ΑΒ2+ΑΓ2–2ΑΒΑΓσυνΑ ή
2
=12+12–211συνΑ ή συνΑ=– , άρα =120ο.
β) Θα χρησιμοποιήσουμε το 1ο θεώρημα των διαμέσων.
, άρα μβ= .

γ) Αφού το τρίγωνο ΑΒΓ είναι ισοσκελές και =120ο, θα είναι =30ο. Στο ορθογώνιο

τρίγωνο ΑΒΔ επειδή =30ο θα είναι ΑΔ= . Άρα (ΑΒΓ)= = .

___________________________________________________________________________
π.χ. Στις πλευρές ΑΒ και ΒΓ τετραγώνου ΑΒΓΔ πλευράς α παίρνουμε τα σημεία Ε και Ζ
αντίστοιχα ώστε ΑΕ=ΒΖ= .
α) Να δείξετε ότι ΑΖ=ΔΕ και ΑΖΔΕ.
β) Να υπολογίσετε τα εμβαδά των τεσσάρων χωρίων στα οποία χωρίζετε το τετράγωνο.

α) Τα τρίγωνα ΑΔΕ και ΑΒΖ είναι ίσα. (Γιατί;), άρα ΑΖ=ΔΕ.

Άρα και . Επειδή =90ο ή
=90ο, το τρίγωνο ΑΗΕ είναι ορθογώνιο,
οπότε ΑΖΔΕ.

β) Πυθαγόρειο Θεώρημα στο ΑΔΕ:

ΔΕ2=ΑΔ2+ΑΕ2 =α2+ =... Άρα ΔΕ=ΑΖ= .

Στο ορθογώνιο τρίγωνο ΑΔΕ: ΑΔ2=ΔΕΔΗ ή ΔΗ=...= .

Άρα ΕΗ=ΔΕ–ΔΗ=...= . Επομένως:

 (ΑΔΗ)= =...= . (ΑΗΕ)= =...= .

 (ΒΕΖΗ)=(ΑΒΖ)–(ΑΗΕ)= .

 (ΓΔΗΖ)=(ΑΒΓΔ)–(ΑΒΖ)–(ΑΔΗ)=α2– .

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (Σελ. 74)

Έχουμε Β=κ+λ+μ.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (Σελ. 76)

Χωρίζουμε την βάση ΒΓ σε τρία ίσα μέρη ΒΔ=ΔΕ=ΕΓ και

φέρουμε τις ΑΔ και ΑΕ.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ (Σελ. 76)

1. i) E=α2, ii) E=α·β iii) E=α·υα=β·υβ iv) Ε= v) Ε= .
2. Π=4α=16, άρα α=4 άρα Ε=42=16.
3. Εορθ=αβ και Ετετ=x2. Πρέπει 4·9=x2 άρα x=6.

4. Ε= άρα α·υα=β·υβ και επειδή <1 ισχύει υβ<υα.

5. Ε= =αυα. άρα =αυα=10.

6. Έδωσε: Ετετ=602=3600m2.
Πτετ=4α=4·60=240=Πορθ. Αν β, γ οι διαστάσεις του ορθογωνίου πρέπει 2γ+2·40=240 άρα
γ=80m.
Πήρε: Εορθ=40·80=3200m2. Άρα έχασε!

ΑΛΛΟΙ ΤΥΠΟΙ ΕΜΒΑΔΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ

α) Όταν γνωρίζουμε τις πλευρές του. Ε= , όπου τ= .

β) Όταν γνωρίζουμε την ακτίνα του εγγεγραμμένου κύκλου. Ε=τ∙ρ.

γ) Όταν γνωρίζουμε την ακτίνα του περιγεγραμμένου κύκλου. Ε= .

δ) Όταν γνωρίζουμε δύο πλευρές και την περιεχόμενη γωνία του. Ε= αβημΓ.

π.χ. Ένα τρίγωνο έχει πλευρές α=10, β=8 και γ=6 και είναι ισοδύναμο με ορθογώνιο το οποίο
έχει βάση δ=8. Να βρείτε το μήκος λ της άλλης πλευράς του ορθογωνίου.

Το εμβαδόν του τριγώνου δίνεται από τον τύπο

 Ε= , όπου τ= .

τ= =12, άρα

Ετρ= =233=24.
Πρέπει Εορθ=24 και επειδή λδ=24 τότε λ=3.
(Παρατήρηση: Με την παραγοντοποίηση...γλιτώνουμε τον υπολογισμό της ρίζας).

___________________________________________________________________________
π.χ. Ένα τρίγωνο έχει πλευρές α=10, β=8 και γ=6.
α) Να υπολογίσετε την ακτίνα του περιγεγραμμένου κύκλου.
β) Να βρείτε το είδος του τριγώνου.
γ) Το κέντρο του περιγεγραμμένου κύκλου βρίσκεται στο μέσον της πλευράς α. Σ ή Λ;

α) Έχουμε, όπως παραπάνω τ=12, άρα Ε=...=24. Επομένως:

Ε= ή 24= , άρα R=5.
β) Επειδή 102=82+62 το τρίγωνο είναι ορθογώνιο.

γ) Επειδή R=2α, το κέντρο του περιγεγραμμένου κύκλου βρίσκεται στο μέσον της πλευράς
α. Άρα Σ.

___________________________________________________________________________
π.χ. Ένα τρίγωνο έχει πλευρές α=10, β=8 και γ=6. Να υπολογίσετε το εμβαδόν των τριγώνων
που έχουν κορυφή το κέντρο του εγγεγραμμένου κύκλου και βάση την απέναντι πλευρά.

Έχουμε, όπως παραπάνω τ=12, άρα Ε=...=24.

Επομένως: Ε=τρ ή 24=12ρ, άρα ρ=2.
 (ΟΒΓ)= =10.

 (ΟΑΒ)= =6 και

 (ΟΑΓ)= =8.

___________________________________________________________________________
π.χ. Ένα τρίγωνο έχει πλευρές α=10, β=5 και Γ=30ο. Να υπολογίσετε:
α) Το εμβαδόν του τριγώνου.
β) Την πλευρά γ.
γ) Την ακτίνα R του περιγεγραμμένου κύκλου.

α) (ΑΒΓ)= αβημΓ= 105  = .

β) γ2=α2+β2–2 αβσυνΓ=102+(5 )2–2105 =25, άρα γ=5.

 γ) (ΑΒΓ)= ή , οπότε R=5.

Παρατήρηση: Το τρίγωνο είναι ορθογώνιο στο Α και το κέντρο του κύκλου είναι το
μέσον της ΒΓ. Συμφωνείτε;

___________________________________________________________________________
π.χ. Δίνεται οξυγώνιο τρίγωνο ΑΒΓ με γ=2, β=1+ και εμβαδόν (ΑΒΓ)= .

α) Να αποδείξετε ότι α= .
β) Να υπολογίσετε την ακτίνα R του περιγεγραμμένου κύκλου του ΑΒΓ.
γ) Να υπολογίσετε την προβολή της ΑΒ πάνω στην ΒΓ.

α) Γνωρίζουμε ότι: (ΑΒΓ)= βγημΑ. Άρα βγημΑ= , οπότε ημΑ= , άρα Α=45ο.
Γνωρίζουμε ότι: α2=β2+γ2−2βγσυνΑ. Άρα
α2=(1+ )2+22–2(1+ )2 =...=3. Επομένως α= .

β) Γνωρίζουμε ότι: (ΑΒΓ)= . Άρα = , οπότε

ή και R= και τελικά R= .

γ) ΑΓ2=ΑΒ2+ΒΓ2−2ΒΓΒ∆ ή
(1+ )2=22+( )2–2 ΒΔ, άρα ΒΔ=

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ (Σελ. 79)

1. Ε= , διότι ημΑ1.

2. Ε=τ·ρ άρα 9=τ·1,5 Επομένως τ=6 και Π=2·τ=12.

3. Ε= ή Ε=τρ ή Ε= ή Ε= βγημΑ ή Ε= αυα.

ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ

Για να συγκρίνουμε το εμβαδόν δύο χωρίων ή για να υπολογίσουμε μία σχέση με εμβαδά, 
ψάχνουμε συνήθως για τρίγωνα και σκεφτόμαστε:

α) Αν έχουν ίσες βάσεις, τότε ο λόγος των εμβαδών θα είναι ίσος με τον λόγο των υψών.
β) Αν έχουν ίσα ύψη, τότε ο λόγος των εμβαδών θα είναι ίσος με τον λόγο των βάσεων.

γ) Αν είναι όμοια, τότε ο λόγος των εμβαδών είναι το τετράγωνο του λόγου ομοιότητας.

Θυμίζουμε: Λόγος ομοιότητας λ είναι ο λόγος δύο

ομολόγων τμημάτων. =λ2.

___________________________________________________________________________
π.χ. Αν διπλασιάσουμε τις πλευρές ενός τετραγώνου το εμβαδόν

του τετραπλασιάζεται. Δηλαδή

___________________________________________________________________________
π.χ. Αν τριπλασιάσουμε τις πλευρές ενός τετραγώνου το εμβαδόν

του εννεαπλασιάζεται. Δηλαδή

δ) Αν έχουν από μία γωνία ίση ή παραπληρωματική.

π.χ.

______________________________________________________________________

π.χ.
ε) Αν έχουν ίδια βάση και οι κορυφές των βρίσκονται σε ευθεία παράλληλη στη βάση.

(ΑΒΓ)=(Α'ΒΓ)=(Α"ΒΓ)

στ) Αν ανήκουν σε τραπέζιο με βάσεις τις μη παράλληλες πλευρές του.

(ΑΟΔ)=(ΒΟΓ)

Ισεμβαδικά σχήματα που σχηματίζονται από τις διαμέσους ενός τριγώνου.

Αν ΑΜ, ΒΝ, ΓΡ είναι διάμεσοι ενός τριγώνου ΑΒΓ και Θ είναι το κέντρο βάρους, τότε:

Μία μέθοδος που...φοριέται πολύ σε ασκήσεις με εμβαδά είναι η μέθοδος "κοπτικής-

ραπτικής". Κόβουμε κομμάτια από ένα σχήμα και τα προσθέτουμε σε άλλο κ.λ.π.

Δείτε το παράδειγμα.
π.χ. Σε τρίγωνο ΑΒΓ φέρουμε τις διαμέσους ΑΜ και ΒΡ που τέμνονται στο Θ. Να δείξετε ότι
(ΑΒΘ)=(ΡΘΜΓ)

Έχουμε: (ΑΒΜ)=(ΡΒΓ) ως μισά του (ΑΒΓ).

Αφαιρούμε και από τα δύο μέλη το (ΘΒΜ)
και έχουμε: (ABM)–(ΘΒΜ)=(ΡΒΓ)–(ΘΒΜ)
Άρα (ΑΒΘ)=(ΡΘΜΓ)

___________________________________________________________________________
π.χ. Από το Ρ φέρουμε παράλληλες προς τις πλευρές του παραλληλογράμμου. Να δείξετε ότι
(ΘΡΗΔ)=(ΕΒΖΡ).
 Η διαγώνιος ενός παραλληλογράμμου το χωρίζει σε δύο
ίσα τρίγωνα, άρα ισεμβαδικά. Επομένως
(ΑΔΓ)=ΑΒΓ) ή

οπότε (ΘΡΗΔ)=(ΕΒΖΡ).

___________________________________________________________________________
π.χ. Δίνεται το ορθογώνιο ΑΒΓΔ τα σημεία Ε και Ζ ώστε ΑΖ= ΑΔ και ΑΕ= ΑΒ. Να δείξετε
ότι το τετράπλευρο ΑΕΗΖ είναι ισοδύναμο με το τρίγωνο ΗΒΓ.

Θέτουμε ΑΒ=3α και ΑΔ=3β, οπότε:

(ΑΖΒ)= ΑΖΑΒ= 2β3α=3αβ.

(ΕΒΓ)= ΕΒΒΓ= 2α3β=3αβ. Άρα

(ΑΖΒ)=(ΕΒΓ) ή
(ΑΖΒ)–(ΕΗΒ)=(ΕΒΓ)–(ΕΗΒ) ή (ΑΕΗΖ)=(ΗΒΓ).

___________________________________________________________________________
π.χ. Ενώνουμε τυχαίο σημείο Ρ ενός παραλληλογράμμου ΑΒΓΔ με τις κορυφές του. Να δείξετε
ότι (ΡΑΔ)+(ΡΒΓ)=(ΡΑΒ)+(ΡΓΔ).

Φέρουμε ΕΖΑΒ. Τότε:

(ΡΑΒ)+(ΡΓΔ)= ΑΒΡΕ+ ΓΔΡΖ= ΑΒ(ΡΕ+ΡΖ)=

= ΑΒΕΖ= (ΑΒΓΔ) και επειδή το μισό

παραλληλόγραμμο ισούται με το...άλλο μισό, θα ισχύει (ΡΑΔ)+(ΡΒΓ)=(ΡΑΒ)+(ΡΓΔ).

___________________________________________________________________________

π.χ. Αν ε1//ε2, να βρείτε τον λόγο .

Τα τρίγωνα έχουν το ίδιο ύψος, άρα ο λόγος των

εμβαδών θα ισούται με τον λόγο των βάσεων,

δηλαδή

___________________________________________________________________________
π.χ. Αν τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΔΕΖ έχουν και =180ο, να υπολογίσετε το x.

Επειδή τότε (1)

 Επειδή =180ο τότε (2)

Από (1) και (2) έχουμε: ή

, άρα x=12.

___________________________________________________________________________
π.χ. Να υπολογίσετε το εμβαδόν των τριγώνων ΑΒΓ και ΓΕΔ.

Έχουμε: ΒΓ2=102=100.
ΑΒ2+ΑΓ2=82+62=100. Άρα το ΑΒΓ είναι
ορθογώνιο και (ΑΒΓ)= =24.

Τα δύο τρίγωνα έχουν κοινή την γωνία Γ. Άρα

ή , οπότε (ΓΕΔ)=4,8.

___________________________________________________________________________
π.χ. Προεκτείνουμε τις πλευρές ΑΒ, ΒΓ, ΓΑ τριγώνου ΑΒΓ αντιστοίχως κατά τμήματα ΑΔ=ΒΑ,
ΒΕ=ΓΒ και ΓΖ=ΑΓ. Να δείξετε ότι (ΔΕΖ)=7(ΑΒΓ).

Να βάλουμε...μικρά γραμματάκια στα ίσα

τμήματα;
Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΑΔΖ έχουν
=180ο.

Άρα ή (ΑΔΕ)=2(ΑΒΓ).

Ομοίως (ΒΕΔ)=2(ΑΒΓ) και (ΓΕΖ)=2(ΑΒΓ).

(ΔΕΖ)=(ΑΒΓ)+(ΑΒΕ)+(ΔΑΖ)+(ΕΓΖ)=...=7(ΑΒΓ).

___________________________________________________________________________
π.χ. 4ΑΑ/220 του σχολικού βιβλίου. Σε μη ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ φέρουμε τα ύψη ΒΖ και
ΓΗ. Να δείξετε ότι (ΑΖΗ)=(ΑΒΓ)συν2Α.

Τα τρίγωνα ΑΒΓ και ΑΖΗ έχουν κοινή την γωνία Α.

Έχουμε: =συνΑ∙συνΑ=
=συν2Α.
Άρα (ΑΖΗ)=(ΑΒΓ)συν2Α.

___________________________________________________________________________
π.χ. Έστω τρίγωνο ΑΒΓ με ΑΒ=α. Να βρείτε την θέση του σημείου Δ, ώστε η παράλληλη ΔΕ
προς την ΒΓ να χωρίζει το τρίγωνο σε δύο ισοδύναμα μέρη, δηλαδή (ΑΔΕ)=(ΔΕΓΒ).
 Αφού η ΔΕ χωρίζει το τρίγωνο σε δύο ισοδύναμα μέρη, θα είναι το ΑΔΕ ίσο με το μισό του

ΑΒΓ, δηλαδή

και επειδή είναι όμοια, (γιατί;) θα ισχύει .

Άρα ή ή ΑΔ2= ΑΒ2 ή ΑΔ= .

___________________________________________________________________________
π.χ. Αν Κ είναι το σημείο τομής των διαγωνίων τραπεζίου ΑΒΓΔ (ΑΒ//ΓΔ) ,να δείξετε
ότι (ΑΚΒ)·(ΓΚΔ)=(ΑΚΔ)·(ΒΚΓ).

 Τα τρίγωνα ΑΚΒ και ΑΚΔ έχουν κοινό ύψος υ. Άρα ο λόγος των εμβαδών θα ισούται με
τον λόγο των βάσεων,
δηλαδή , (1).

 Ομοίως τα τρίγωνα ΓΚΒ και ΓΚΔ έχουν κοινό ύψος υ'.

Άρα , (2).

Από (1) και (2) έχουμε ή (ΑΚΒ)·(ΓΚΔ)=(ΑΚΔ)·(ΒΚΓ).

___________________________________________________________________________
π.χ. Έστω τετράπλευρο ΑΒΓΔ εγγεγραμμένο σε κύκλο και Α', Γ' οι προβολές των Α και Γ στη
διαγώνιο ΒΔ. Να δείξετε ότι:
α)

β) όπου Ο είναι το σημείο τομής των

ΑΓ και ΒΔ.

α) Οι απέναντι γωνίες εγγεγραμμένου σε κύκλο τετραπλεύρου είναι παραπληρωματικές.

Δηλαδή =180o και επομένως .

β) Τα τρίγωνα ΑΑ'Ο και ΓΓ'Ο είναι όμοια. (Γιατί;). Άρα , (1).

Επίσης: (2). Από (1) και (2) έχουμε: .

___________________________________________________________________________
π.χ. Δίνεται τρίγωνο ΑΒΓ και Ε το μέσον της ΑΒ. Προεκτείνουμε την ΒΓ προς το μέρος του Β
 κατά τμήμα ΒΔ= και φέρνουμε την ΑΔ.
1) Να δείξετε ότι 2(ΔΕΒ)=(ΑΔΒ).
2) Να βρείτε τους λόγους και .
3) Αν ΑΜ είναι η διάμεσος του ΑΒΓ, να δείξετε ότι (ΒΔΕ)=(ΑΜΕ).
4) Αν Κ είναι το μέσον της ΑΜ και (ΑΒΓ)=60 m2, να υπολογίσετε το εμβαδόν του
ΒΕΚΜ.

Colpomath: Ονομάζουμε τα ίσα

τμήματα με το ίδιο μικρό γράμμα.

1) Στο τρίγωνο ΑΒΔ το ΔΕ είναι διάμεσος. Άρα ΑΒ=2ΒΕ.

Τα τρίγωνα ΔΕΒ και ΔΑΒ έχουν το ίδιο ύψος. Άρα ο λόγος των εμβαδών θα ισούται με

τον λόγο των βάσεων. Δηλαδή =2 ή 2(ΔΕΒ)=(ΑΔΒ), (1).

2) Τα τρίγωνα ΑΔΒ και ΑΒΓ έχουν το ίδιο ύψος. Άρα ο λόγος των εμβαδών θα ισούται με
τον λόγο των βάσεων. Δηλαδή .

Λόγω (1) η παραπάνω γίνεται , άρα .

3) Τα τρίγωνα ΑΔΒ και ΑΒΜ έχουν ίσες βάσεις ΔΒ=ΜΒ και το ίδιο ύψος. Άρα

(ΑΔΒ)=(ΑΒΜ), οπότε . Άρα (ΒΔΕ)=(ΑΜΕ).

4) Έχουμε: (ΕΒΜ)=

(ΕΚΜ)=

Με πρόσθεση κατά μέλη Έχουμε (ΕΒΜ)+(ΕΚΜ)= =22,5m2

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ (Σελ. 83)

1. . Διότι ο λόγος των εμβαδών ισούται με τον λόγο των βάσεων,

αν τα ύψη είναι ίσα.

2. , επειδή και ΑΒ=ΑΓ.

3. άρα ΑΒ=ΑΓ=6.

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥΓΩΝΟΥ ΣΕ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ.

Δείτε σε βήματα την μετατροπή ενός πενταγώνου σε ισοδύναμο τετράγωνο.
Βήμα 1ο
1) Φέρουμε οποιαδήποτε διαγώνιο του πολυγώνου, εδώ την ΔΒ.
2) Φέρουμε την ΗΓ//ΔΒ, που τέμνει την προέκταση της ΕΔ στο Η.
3) Επειδή τα τρίγωνα ΒΓΔ και ΒΗΔ είναι ισοδύναμα, (έχουν βάση την ΒΔ και ίδιο ύψος)
προκύπτει ότι (ΑΒΓΔΕ)=(ΑΒΗΕ).
Το πεντάγωνο μετατράπηκε σε ισοδύναμο τετράπλευρο.

Βήμα 2ο
Εργαζόμαστε με τον ίδιο τρόπο και (ΑΒΗΕ)=(ΑΒΘ). Το τετράπλευρο μετατράπηκε σε
ισοδύναμο τρίγωνο.

Βήμα 3ο
Από το μέσον Κ της ΑΘ φέρουμε ΚΙ//ΑΒ. Τότε (ΑΒΘ)=ΑΒΙΚ). Το τρίγωνο μετατράπηκε σε
ισοδύναμο παραλληλόγραμμο.
Βήμα 4ο
Από τις κορυφές Α και Ι φέρουμε κάθετες στις απέναντι πλευρές και το παραλληλόγραμμο
μετασχηματίζεται σε ισοδύναμο ορθογώνιο, δηλαδή (ΑΒΙΚ)=(ΑΜΙΛ).

Βήμα 5ο
1) Προεκτείνουμε την πλευρά ΛΙ κατά τμήμα ΙΣ=ΜΙ=β.
2) Με κέντρο το μέσον του ΛΣ γράφουμε κύκλο που τέμνει την προέκταση της ΙΜ στο Ν.
3) Στο ορθογώνιο (γιατί;) τρίγωνο ΛΝΣ ισχύει ΝΙ2=ΛΙΣΙ* ή x2=αβ, που σημαίνει ότι το x
είναι πλευρά τετραγώνου ισοδύναμου με το ορθογώνιο ΑΜΙΛ. Δηλαδή (ΑΜΙΛ)=(ΝΠΡΙ).
*Δείτε στην σελίδα: Μετρικές σχέσεις.

Σημείωση: Σε σας μένει να βρείτε έναν κύκλο που να είναι ισοδύναμος με το τετράγωνο, αφού
οι προηγούμενοι σοφοί δεν τα κατάφεραν. Είναι το άλυτο πρόβλημα "τετραγωνισμού του
κύκλου". Με το κομπιουτεράκι γίνεται στο άψε- σβήσε! Με κανόνα και διαβήτη όμως;